0:00:00.708,0:00:01.976 [Oliver Jeffers] 0:00:02.000,0:00:03.833 [Dünya'da yaşamaya bir övgü] 0:00:05.333,0:00:06.601 Merhaba. 0:00:06.625,0:00:08.651 Eminim bu cümleyi bitirdiğimde, 0:00:08.651,0:00:11.101 nasıl konuştuğum göz önüne alındığında 0:00:11.125,0:00:15.276 hepiniz Dünya gezegeni denen bir yerden[br]geldiğimi anlayacaksınız. 0:00:15.292,0:00:17.018 Dünya gayet güzel. 0:00:17.042,0:00:18.875 Bizim evimiz. 0:00:20.125,0:00:20.843 Mikropların da. 0:00:20.843,0:00:22.886 Bu [bip] şu an için[br]arka koltukta takılıyor, 0:00:22.886,0:00:25.826 çünkü ister inanın ister inanmayın,[br]olan tek şey onlar değil. 0:00:25.826,0:00:29.607 Bu gezegen aynı zamanda arabalara, brüksel[br]lahanasına da ev sahipliği yapıyor; 0:00:29.607,0:00:32.018 kendi kafa ışığı olan garip balıklara; 0:00:32.042,0:00:33.518 sanata, yangına, 0:00:33.542,0:00:34.809 yangın söndürücülere, 0:00:34.833,0:00:36.934 yasalara, güvercinlere, bira şişelerine, 0:00:36.958,0:00:38.226 limonlara ve ampullere; 0:00:38.250,0:00:39.893 Pinot noir ve parasetamole; 0:00:39.917,0:00:42.476 hayaletlere, sivrisineklere,[br]flamingolara, çiçeklere, 0:00:42.500,0:00:44.163 ukulelere, asansörler ve kedilere, 0:00:44.163,0:00:45.559 kedi videolarına, internete; 0:00:45.583,0:00:47.351 demir kirişlere, binalara ve pillere, 0:00:47.375,0:00:50.280 tüm yaratıcılık ve parlak fikirlere,[br]bilinen tüm yaşamlara... 0:00:50.280,0:00:51.518 ve diğer birçok şeye. 0:00:51.542,0:00:54.059 Bildiğimiz ve duyduğumuz[br]hemen hemen her şey. 0:00:54.083,0:00:56.059 Aslına benim favori yerim. 0:00:56.083,0:00:59.977 Evrenin soğuk ve yalnız bir bölümünde[br]yüzen bu küçük küre. 0:01:01.375,0:01:04.434 Oh, aksanım Belfast'tan bu arada... 0:01:04.458,0:01:05.726 burada. 0:01:05.750,0:01:07.000 Aşağı yukarı. 0:01:07.875,0:01:09.116 Burada olduğunuz için 0:01:09.116,0:01:11.518 bu Dünya gezegenini[br]bildiğinizi düşünebilirsiniz. 0:01:11.542,0:01:12.809 Ama büyük olasılıkla 0:01:12.833,0:01:15.500 bir süredir temellerini düşünmediniz. 0:01:15.524,0:01:16.934 Ben bildiğimi sanıyordum. 0:01:16.958,0:01:18.651 Hatta uzman olduğumu düşünüyordum. 0:01:18.651,0:01:21.351 Daha önce burada bulunmamış[br]birine her yeri 0:01:21.375,0:01:22.851 ve nasıl olması gerektiğini 0:01:22.875,0:01:25.518 açıklamak zorunda kalana kadar. 0:01:25.542,0:01:26.809 Düşündüğünüz şey değil, 0:01:26.833,0:01:30.548 fakat babam her zaman[br]zeki yaşamın kesin işaretinin 0:01:30.559,0:01:33.650 bizimle iletişime geçmeye çalışmayı[br]denemediklerini bile söylerdi. 0:01:33.650,0:01:37.143 Aslında bir şeyler anlatmaya[br]çalıştığım kişi yeni doğan oğlumdu. 0:01:37.167,0:01:38.809 Daha önce hiç ebeveyn olmamıştık, 0:01:38.833,0:01:40.101 eşim ve ben 0:01:40.125,0:01:43.116 ilk kez eve geldiğinde ev turu yaparak 0:01:43.116,0:01:44.948 ona misafir gibi davrandık. 0:01:44.948,0:01:46.643 Burası yaşadığın yer oğlum. 0:01:46.667,0:01:48.351 Bu oda yemeği sıcak yaptığımız yer. 0:01:48.375,0:01:51.684 Bu oda sandalye koleksiyonumuz[br]koyduğumuz oda vb. 0:01:51.708,0:01:52.776 Sıfır yaşında birine 0:01:52.776,0:01:55.684 gezegenimizin nasıl çalıştığını[br]açıklamak ferahlatıcı bir şey. 0:01:55.708,0:01:56.976 Fakat kahkahalardan sonra, 0:01:57.000,0:02:00.184 yeni insanların kesinlikle[br]hiçbir şey bilmediğinin 0:02:00.208,0:02:03.226 ve ne kadar az şey bildiğinizin[br]büyüklüğü sizi temin edince 0:02:03.250,0:02:06.393 tüm gezegeni açıklamak[br]oldukça korkutucu hale gelir. 0:02:06.417,0:02:07.809 Ama yine de denedim. 0:02:07.833,0:02:10.893 İlk birkaç hafta boyunca dolaşırken, 0:02:10.917,0:02:13.226 dünyayı gördüğüm gibi anlatırken 0:02:13.250,0:02:16.393 söylediğim gülünç şeyleri[br]not almaya başladım. 0:02:16.417,0:02:17.576 Notlar yavaşça, 0:02:17.576,0:02:21.059 oğlumun okumayı öğrendikten sonrası için[br]tasarlanan bir mektuba dönüştü. 0:02:21.083,0:02:22.559 Bu mektup 21. yüzyılda 0:02:22.583,0:02:26.932 Dünya'da yaşayan bir insan olmanın[br]temel ilkelerini anlatan 0:02:26.932,0:02:28.226 bir kitap oldu. 0:02:28.250,0:02:30.726 Bazı şeyler gerçekten çok açık. 0:02:30.750,0:02:32.684 Örneğin, gezegen iki parçadan yapılır: 0:02:32.708,0:02:35.101 kara ve deniz. 0:02:35.125,0:02:38.393 Bunları düşünene kadar[br]bazıları daha az açık. 0:02:38.417,0:02:40.184 Mesela zaman. 0:02:40.208,0:02:43.208 Dünya'da bazen bazı şeyler[br]yavaş hareket edebilir. 0:02:44.042,0:02:46.601 Ancak çoğu zaman hızlı hareket ederler. 0:02:46.625,0:02:49.535 Bu yüzden zamanınızı iyi kullanın,[br]fark etmeden geçip gider. 0:02:50.417,0:02:51.976 Ya da insanlar. 0:02:52.000,0:02:55.559 İnsanlar farklı şekil,[br]boyut ve renklerde olur. 0:02:55.583,0:02:56.886 Hepimiz farklı görünüyor, 0:02:56.886,0:02:59.365 değişik hareket edip[br]kulağa farklı geliyor olabiliriz 0:02:59.365,0:03:00.393 fakat buna kanmayın. 0:03:00.417,0:03:01.684 Hepimiz insanız. 0:03:01.708,0:03:04.714 Evrendeki tüm yerlerden, insanların[br]sadece Dünya'da yaşadıkları, 0:03:04.714,0:03:06.470 sadece Dünya'da yaşayabileceği 0:03:06.470,0:03:07.851 beni rahatsız etmiyor. 0:03:07.875,0:03:10.059 O zaman bile sadece birkaçı. 0:03:10.083,0:03:12.134 Gezegenimizin yüzeyinin 0:03:12.134,0:03:14.934 aslında insan yaşamı için yaşanabilir olan 0:03:14.958,0:03:17.309 ve burada sıkıştığımız[br]çok küçük bir kısmı var. 0:03:17.333,0:03:20.143 Topraklara, kayalara, yeşilliklere, 0:03:20.167,0:03:22.518 topraklarımızın dibine yakın olduğunuzda 0:03:22.542,0:03:25.684 manevra boşluğunun ne kadar[br]sınırlı olduğunu unutmak kolaydır. 0:03:25.708,0:03:28.143 Yere yakın bir dizi göze ufuk 0:03:28.167,0:03:30.684 sonsuza dek gidiyormuş gibi hissettirir. 0:03:30.708,0:03:32.955 Sonuçta, gezegenimizin[br]neresinde olduğumuzu 0:03:32.955,0:03:35.502 ve gezegenimizin uzayda[br]nerede olduğunu düşünmek 0:03:35.502,0:03:37.018 günlük bir ritüel değil. 0:03:37.042,0:03:39.976 Oğluma, bana Kuzey İrlanda'da[br]büyüdüğümün söylendiği gibi 0:03:40.000,0:03:42.893 ülkelerin hikâyesini anlatmak istemedim. 0:03:42.917,0:03:44.478 Sadece acil sorunlarının dışında 0:03:44.478,0:03:47.143 yaşamı görmezden gelen[br]küçük bir mahalleden olduğumuzu. 0:03:47.167,0:03:50.809 Gezegenimizi bir sistem olarak,[br]tek bir nesne olarak 0:03:50.833,0:03:53.184 uzayda asılı görmenin[br]nasıl bir şey olduğunu 0:03:53.208,0:03:54.643 hissetmek istedim. 0:03:54.667,0:03:55.934 Bunu yapmak için 0:03:55.958,0:03:57.884 kitaplar için düz çizimlerden 0:03:57.884,0:03:59.976 sokakların 3B yapısına [br]geçmem gerekecekti 0:04:00.000,0:04:01.809 ve Ay, Dünya ve bizim büyük ölçekli 0:04:01.833,0:04:03.268 bir modelimizi oluşturmak için 0:04:03.292,0:04:05.559 bir New York şehri bloğu olan 0:04:05.583,0:04:07.809 yaklaşık 60 m'ye ihtiyacım vardı. 0:04:07.833,0:04:10.704 Bu proje geçen kış New York'un 0:04:10.704,0:04:12.058 High Line parkında, 0:04:12.058,0:04:15.309 Apollo 11'in Ay çevresindeki görevinin[br]50. yıl dönümünde gerçekleşti. 0:04:15.333,0:04:16.684 Kurulumundan sonra, 0:04:16.708,0:04:19.226 oğlumla birlikte uzay başlıklarımızı takıp 0:04:19.250,0:04:22.184 neredeyse yarım yüzyıl önce[br]Apollo 11'in yaptığı gibi 0:04:22.208,0:04:24.018 Ay'a doğru fırlatıldık. 0:04:24.042,0:04:25.309 Etrafında bir tur attık 0:04:25.333,0:04:27.809 ve dönüp bize baktık. 0:04:27.833,0:04:29.309 Hissettiğim şey 0:04:29.333,0:04:31.809 karanlıkta ne kadar yalnız olduğuydu. 0:04:31.833,0:04:33.559 Sadece öyle davranıyordum. 0:04:33.583,0:04:36.105 Bize en yakın sayılabilecek 0:04:36.105,0:04:37.351 tek nesne Ay. 0:04:37.375,0:04:39.268 Gezegenimizin 3 metre çapında olduğu 0:04:39.292,0:04:41.309 bu projenin ölçeğinde, 0:04:41.333,0:04:43.893 bir sonraki gezegen olan Mars,[br]bir yoga topu boyutunda 0:04:43.917,0:04:46.434 ve birkaç metre uzakta olacak. 0:04:46.458,0:04:48.673 Sınırlar uzaydan görünmese de 0:04:48.673,0:04:51.576 heykelimde her bir sınır çiziliydi. 0:04:51.596,0:04:54.601 Fakat ülke isimlerini oyulmuş[br]topraklara yazmak yerine 0:04:54.625,0:04:56.476 tekrar tekrar şunu yazdım, 0:04:56.500,0:04:59.268 "burada insanlar yaşıyor,[br]burada insanlar yaşıyor." 0:04:59.292,0:05:01.684 ''Burada insanlar yaşıyor.'' 0:05:01.708,0:05:04.184 Ay'da yazan şuydu: 0:05:04.208,0:05:05.976 "Burada kimse yaşamıyor." 0:05:06.000,0:05:07.601 Çoğu zaman, bariz şeyler 0:05:07.625,0:05:10.684 siz düşünene kadar[br]o kadar da açık değildir. 0:05:10.708,0:05:13.184 Birçok astronotun yaşadığı gibi, 0:05:13.208,0:05:14.643 yeterince geniş bir mesafeden 0:05:14.667,0:05:16.893 bir şey görmek her şeyi değiştirir. 0:05:16.917,0:05:19.309 İnsan gözü dünyamızı gerçekten 0:05:19.333,0:05:21.184 sadece Ay'dan olan mesafe kadar gördü. 0:05:21.208,0:05:22.476 Kendi Güneş sistemimizin 0:05:22.500,0:05:24.934 kenarlarına ulaşmadan önce[br]bir hayli yol var. 0:05:24.958,0:05:27.981 Hatta diğer yıldızlara,[br]takımyıldızlara ulaşmadan. 0:05:28.375,0:05:32.522 Aslında tüm evrende[br]tüm takımyıldızlarında bulunan 0:05:32.522,0:05:34.393 tek bir nokta vardır 0:05:34.417,0:05:36.684 ve bu varlık budur, 0:05:36.708,0:05:39.059 Dünya gezegeni. 0:05:39.083,0:05:41.703 Yıldız kümeleri için[br]oluşturduğumuz resimler 0:05:41.727,0:05:45.144 sadece buradan bu açıdan anlamlıdır. 0:05:46.500,0:05:48.684 Hikâyeleri sadece burada,[br]Dünya'da anlamlıdır. 0:05:48.708,0:05:51.184 Sadece bizim için. 0:05:51.208,0:05:52.559 İnsanlar için. 0:05:52.583,0:05:55.268 Biz hikâyelerin yaratıklarıyız. 0:05:55.292,0:05:56.893 Bizler anlattığımız hikâyeleriz, 0:05:56.917,0:05:59.143 bizler bize anlatılan hikâyeleriz. 0:05:59.167,0:06:03.018 Dünya'daki insan uygarlığının[br]hikâyesini kısaca düşünün. 0:06:03.042,0:06:05.601 Kendine odaklanan, savunmasız 0:06:05.625,0:06:07.934 ve meydan okuyan koruyucu bir türün 0:06:07.958,0:06:10.768 yaratıcılığını, zarafetini, cömert 0:06:10.792,0:06:12.601 ve korumacı doğasını anlatır. 0:06:12.625,0:06:15.559 Biz, insanlar olarak varlığımızın ateşini 0:06:15.583,0:06:18.268 kontrolümüz dışındaki ham,[br]engin unsurlardan, 0:06:18.292,0:06:20.268 çok ötesinden koruyoruz. 0:06:20.292,0:06:23.292 Yine de her zaman aleve bakarız. 0:06:24.458,0:06:26.059 "Bildiğimiz her şey," 0:06:26.083,0:06:27.615 beyan olarak ifade edildiğinde 0:06:27.615,0:06:30.143 tüm bilginin toplamı anlamına gelir. 0:06:30.167,0:06:31.995 Ama başka bir şekilde söylendiğinde 0:06:31.995,0:06:33.559 "bildiğimiz her şey," 0:06:33.583,0:06:36.393 hiç bilmediğimiz anlamına gelir. 0:06:36.417,0:06:40.518 Bu güzel, kırılgan uygarlık draması. 0:06:40.542,0:06:42.711 Bizler burada bizim için[br]dünya anlamına gelen 0:06:42.711,0:06:44.398 ama başka hiçbir şey ifade etmeyen 0:06:44.398,0:06:46.708 kozmik bir oyunun[br]aktörleri ve seyircileriyiz. 0:06:46.708,0:06:48.976 Muhtemelen burada da o kadar değil. 0:06:49.000,0:06:52.994 Teknemizle, Dünya'mızla olan ilişkimizi[br]gerçekten düşünürsek 0:06:53.000,0:06:55.875 daha çok cehalet ve açgözlülük[br]hikâyesi olabilir. 0:06:57.208,0:06:58.636 Fausto'da olduğu gibi, 0:06:58.636,0:07:02.057 her şeye sahip olduğuna inanan[br]ve onun ne olduğunu araştırmak için 0:07:02.057,0:07:03.726 yola çıkan bir adam. 0:07:03.750,0:07:06.101 Kolayca bir çiçeğin,[br]bir koyunun, bir ağacın 0:07:06.125,0:07:08.684 ve bir tarlanın mülkiyetinde[br]hak iddia eder. 0:07:08.708,0:07:11.059 Göl ve dağı fethetmek daha zordur 0:07:11.083,0:07:13.101 ama onlar da teslim olurlar. 0:07:13.125,0:07:15.309 Açgözlülüğünün tersini kanıtladığı 0:07:15.333,0:07:17.768 açık denize sahip olmaya çalışırken 0:07:17.792,0:07:19.851 kibirli bir şekilde, 0:07:19.875,0:07:22.851 patronun kim olduğunu[br]göstermek için denize açılır. 0:07:22.875,0:07:24.601 Ama anlamaz, 0:07:24.625,0:07:27.458 dalgaların altına kayar ve dibe batar. 0:07:28.333,0:07:29.601 Deniz onun için üzgündü 0:07:29.625,0:07:31.750 ama deniz olmaya devam etti. 0:07:32.917,0:07:35.393 Sahipliğindeki diğer tüm nesneler gibi, 0:07:35.417,0:07:38.458 Fausto'nun kaderi de[br]onlar için önemli değildir. 0:07:39.583,0:07:43.351 Evrende sahip olduğumuza inandığımız[br]tüm öneme rağmen, 0:07:43.375,0:07:45.018 bu Dünya olmasaydı 0:07:45.042,0:07:46.601 hiçbir şeyimiz olmazdı. 0:07:46.625,0:07:49.059 Mutluca dönmeye devam ederdi, 0:07:49.083,0:07:51.101 tabii ki biz olmadan. 0:07:51.125,0:07:53.375 Bu gezegende insanlar var. 0:07:54.292,0:07:55.643 Günlerimizi geçiririz, 0:07:55.667,0:07:57.726 bazen yukarı ve dışarı bakarız, 0:07:57.750,0:08:00.893 çoğunlukla aşağı ve içeri bakarız. 0:08:00.917,0:08:04.338 Yukarıya bakıp gökyüzündeki[br]ışıklar arasında çizgiler çizerek 0:08:04.338,0:08:06.495 kaostan anlam çıkarmaya çalıştık. 0:08:06.750,0:08:10.268 Aşağıya baktığımızda nereye ait[br]olduğumuzu ve olmadığımızı bilmek için 0:08:10.292,0:08:11.559 karadan çizgiler çizdik. 0:08:11.583,0:08:15.457 Yıldızları birbirine bağlayan çizgilerin[br]ve toprağı bölen çizgilerin 0:08:15.457,0:08:17.098 sadece kafamızda olduğunu 0:08:17.098,0:08:18.518 çoğunlukla unutuyoruz. 0:08:18.542,0:08:20.638 Onlar da hikâyelerdir. 0:08:21.042,0:08:23.133 Günlük rutinlerimizi ve ritüellerimizi 0:08:23.133,0:08:25.476 en çok inandığımız[br]hikayelere göre yapıyoruz 0:08:25.500,0:08:27.977 ve bugünlerde hikaye yazdıkça değişiyor. 0:08:28.001,0:08:30.143 Bu mevcut hikayede çok fazla korku var 0:08:30.167,0:08:31.434 ve yakın zamana kadar, 0:08:31.458,0:08:33.643 en fazla güce sahip[br]gibi görünen hikayeler, 0:08:33.667,0:08:34.934 her şeyin bireysel 0:08:34.958,0:08:37.871 ve toplu olarak nasıl yanlış[br]gittiğine dair acılardır. 0:08:37.871,0:08:41.434 En iyinin en kötüsünden nasıl geldiğini[br]izlemek ilham verici olmuştur. 0:08:41.458,0:08:44.226 Birbirleriyle olan bağlantılarımızın[br]sahip olduğumuz 0:08:44.250,0:08:47.256 en önemli şeylerden biri olduğunun[br]farkına varıldığında, 0:08:47.256,0:08:49.893 insanlar evrensel hesap[br]zamanında nasıl uyanıyorlar. 0:08:49.917,0:08:51.184 Bir adım geri atalım. 0:08:51.208,0:08:52.643 Hepimiz ağlamamıza rağmen, 0:08:52.667,0:08:56.268 şimdiye kadar bizim için doğru olan[br]en büyük şeyin tadını çıkarmak için 0:08:56.268,0:08:57.643 çok az zaman harcıyoruz. 0:08:57.667,0:08:59.393 Önce biz buradaydık, 0:08:59.417,0:09:00.684 biz yaşıyoruz. 0:09:00.708,0:09:02.268 Hâlâ canlıyız. 0:09:02.292,0:09:05.226 Bir kutu kibrit bulduktan[br]bir buçuk milyon yıl sonra 0:09:05.250,0:09:08.184 evi tamamen yakmadık. 0:09:08.208,0:09:09.476 Henüz. 0:09:09.500,0:09:11.726 Burada olma şansı sonsuz küçüktür. 0:09:11.750,0:09:13.018 Fakat işte buradayız. 0:09:13.042,0:09:14.351 Tehlikeler ve hepsi. 0:09:14.375,0:09:16.768 Dünya'da daha fazla insan yaşamamıştır. 0:09:16.792,0:09:18.226 Daha çok şey kullanan. 0:09:18.250,0:09:20.768 Kendimiz için icat ettiğimiz 0:09:20.792,0:09:22.726 eski sistemlerin çoğunun 0:09:22.750,0:09:24.018 demode olduğu çok açık. 0:09:24.042,0:09:25.976 Yenilerini yapmak zorundayız. 0:09:26.000,0:09:27.434 Mikroplar olmasaydı 0:09:27.458,0:09:30.559 kolektif ateşimiz bizi[br]çok önceden boğmuş olurdu. 0:09:30.583,0:09:33.643 Endüstrinin çarklarının durma[br]noktasına gelmesini izlerken 0:09:33.667,0:09:35.726 ilerleme makineleri sessizleşiyor, 0:09:35.750,0:09:38.143 sıfırlama düğmesine basmak için 0:09:38.167,0:09:40.059 en çılgın fırsatlara sahibiz. 0:09:40.083,0:09:41.934 Farklı bir yol izleyin. 0:09:41.958,0:09:44.434 Burada Dünya'dayız. 0:09:44.458,0:09:47.059 Dünya'daki hayat müthiş bir şey. 0:09:47.083,0:09:48.351 Bu Dünya büyük görünüyor 0:09:48.375,0:09:50.226 ama bizden burada çok fazla var. 0:09:50.250,0:09:52.809 Her gün daha fazlasıyla, 0:09:52.833,0:09:55.601 son sayımda yedi buçuk milyar. 0:09:55.625,0:09:56.893 Öyle olsa bile 0:09:56.917,0:09:58.513 eğer birazcık paylaşırsak 0:09:58.513,0:10:00.000 herkese yetecek kadar var. 0:10:01.000,0:10:02.684 Lütfen, 0:10:02.708,0:10:03.958 kibar olun. 0:10:05.125,0:10:06.768 Başka bir şekilde düşündüğünüzde, 0:10:06.792,0:10:09.018 eğer Dünya insanların yaşadığı tek yerse 0:10:09.042,0:10:12.250 aslında evrendeki en az yalnız yerdir. 0:10:13.375,0:10:15.601 Bizi sevecek bir sürü insan 0:10:15.625,0:10:17.684 ve bizim seveceğimiz bir sürü insan var. 0:10:17.708,0:10:19.809 Birbirimize ihtiyacımız var. 0:10:19.833,0:10:22.030 Bunu daha önce olduğundan[br]daha iyi biliyoruz. 0:10:22.958,0:10:24.208 İyi geceler.