1
00:00:05,093 --> 00:00:07,678
Ky problem qëndron për më shumë se 400 vjet.

2
00:00:07,678 --> 00:00:11,770
Si mundet Alice të gjejë një kod që fsheh gjurmët e saj,

3
00:00:11,770 --> 00:00:14,497
keshtu, duke ndaluar carjen në informacion.

4
00:00:14,497 --> 00:00:18,135
Përgjigja është hamendja.

5
00:00:18,135 --> 00:00:21,210
Imagjinoni që Alice të hedh një zar 26 faqësh

6
00:00:21,210 --> 00:00:23,525
në mënyrë që të gjenerojë një listë të zhvendosjeve të rastësishme,

7
00:00:23,525 --> 00:00:27,042
dhe që tëndajë këtë me Bob, në vend të një fjale koduese.

8
00:00:27,042 --> 00:00:28,893
Dhe tani, për të koduar mesazhin e saj,

9
00:00:28,893 --> 00:00:31,987
Alice përdor listen e zhvendosjeve të rastësishme.

10
00:00:31,987 --> 00:00:35,890
është me rëndësi që lista e zhvendosjeve të jetë poaq e gjatë sa edhe mesazhi

11
00:00:35,890 --> 00:00:38,628
në mënyrë që të shmang përsëritjen.

12
00:00:38,628 --> 00:00:41,093
Pastaj, dërgon atë tek Bob, i cili dekodon mesazhin

13
00:00:41,093 --> 00:00:45,148
duke përdorur të njëjtën listë të zhvendosjeve që ajo i kishte dhënë atij.

14
00:00:47,025 --> 00:00:48,574
Tani Eva do të ketë një problem,

15
00:00:48,574 --> 00:00:50,875
sepse mesazhi i koduar

16
00:00:50,875 --> 00:00:53,509
do të ketë dy veti mjaft të fuqishme:

17
00:00:53,509 --> 00:00:57,175
Një, zhvendosjet nuk përcjellin ndonjë model përsëritjeje

18
00:00:59,083 --> 00:01:03,874
dhe Dy, mesazhi i koduar do të ketë shpërndarje uniforme të frekuencave

19
00:01:03,874 --> 00:01:06,208
sepse nuk do të ketë ndryshueshmëri tek frekuencat

20
00:01:06,208 --> 00:01:08,172
dhe prandaj nuk do të ketë carje,

21
00:01:08,172 --> 00:01:11,206
është e pamundur për Even që të thyej kodin.

22
00:01:14,052 --> 00:01:17,668
Kjo është metoda më e mirë e mundshme e kodimit,

23
00:01:17,668 --> 00:01:21,586
e cila u zhvillua nga fundi i shekullit 19,

24
00:01:21,586 --> 00:01:24,198
dhe është e njohur si Blloku Një Përdorimësh.

25
00:01:25,767 --> 00:01:29,229
Në mënyrë që të vizualizojmë fuqinë e bllokut një përdorimësh,

26
00:01:29,229 --> 00:01:34,784
duhet të ne dukuptojmë kombinacionet e përdorura.

27
00:01:34,784 --> 00:01:38,917
Për shembull, kodi i Cezarit zhvendos secilën shkronjë për një numër të njëjtë zhvendosjesh

28
00:01:38,917 --> 00:01:42,960
që është një numër nga 1 deri në 26.

29
00:01:42,960 --> 00:01:45,008
Pra, nëse Alice do të kodonte emrin e saj,

30
00:01:45,008 --> 00:01:48,384
do të kishte nga 1 deri në 26 kodime të mundshme,

31
00:01:48,384 --> 00:01:52,251
numër i vogël i mundësive, dhe e lehtë që të kontrollohen të gjitha,

32
00:01:52,251 --> 00:01:54,834
e njohur si kërkim me forcë.

33
00:01:54,834 --> 00:01:56,844
Krahasojeni këtë me bllokun një përdorimësh,

34
00:01:56,844 --> 00:01:58,990
në të cilin secila shkronjë duhet të zhvendoset

35
00:01:58,990 --> 00:02:01,808
nga një numër i ndryshëm nga 1 deri në 26.

36
00:02:01,808 --> 00:02:03,934
Mendoni që tash, numri i kodimeve të mundshme

37
00:02:03,934 --> 00:02:07,908
do të jetë 26 i shumëzuar 5 herë me vetvetën,

38
00:02:07,908 --> 00:02:09,920
që është pothuaj 12 milion.

39
00:02:09,920 --> 00:02:12,884
Nodnjëherë është e vështirë të vizuelizohet.

40
00:02:12,884 --> 00:02:15,949
Kështuqë, imagjinoni sikur ajo shkruan emrin e saj në një copë letër,

41
00:02:15,949 --> 00:02:20,854
dhe në krye të faqes të vendos secilin kodim të mundshëm.

42
00:02:20,854 --> 00:02:24,505
Sa i vështirë mendoni që do të jetë?

43
00:02:24,736 --> 00:02:28,869
Me pothuaj 12 milion vargje 5 shkronjëshe të mundshme,

44
00:02:28,869 --> 00:02:32,032
kjo copë e letrës do të jetë jashtëzakonisht e gjatë,

45
00:02:32,032 --> 00:02:35,241
më shumë se një kilometër.

46
00:02:35,241 --> 00:02:38,103
Kur Alice kodon emrin e saj duke përdorur metodën e bllokut një përdorimësh,

47
00:02:38,103 --> 00:02:42,375
do të jetë e njëjtë sikurse zgjedhja e rastësishme e njërës nga këto faqe

48
00:02:42,375 --> 00:02:44,663
nga perspektiva e Evës, kodthyesit,

49
00:02:44,663 --> 00:02:47,397
secila nga e pesta shkronjë e koduar që do të marrë

50
00:02:47,397 --> 00:02:51,578
është barabartë e mundshme sikurse secila fjalë e vendosur në copën e letrës.

51
00:02:51,578 --> 00:02:54,645
Pra, kjo është fshehtësia perfekte e këtij veprimi - (Ariana Gojani)