WEBVTT

00:00:05.093 --> 00:00:07.678
Trong hơn 400 năm, bài toán này vẫn chưa được giải.

00:00:07.678 --> 00:00:11.770
Làm sao Alice có thể thiết kế một mật mã có thể che dấu được dấu tay của nó,

00:00:11.770 --> 00:00:14.497
và vì thế, ngăn chận sự hở lộ chi tiết

00:00:14.497 --> 00:00:18.135
Câu trả lời là sự ngẫu nhiên

00:00:18.135 --> 00:00:21.210
Hãy tưởng tượng Alice lăn một cục súc sắc có 26 mặt

00:00:21.210 --> 00:00:23.525
để tạo ra một cái sổ dài của những số chuyển ngẫu nhiên

00:00:23.525 --> 00:00:27.042
và chia sẽ cái sổ này với Bob, thay vì chỉ dùng một chữ mật mã bí mật

00:00:27.042 --> 00:00:28.893
Bây giờ, để chuyển mã lá thư của cô ta

00:00:28.893 --> 00:00:31.987
Alice sẽ dùng cái sổ của những số chuyển ngẫu nhiên này

00:00:31.987 --> 00:00:35.890
Điều quan trọng là cái sổ này phải dài bằng lá thư

00:00:35.890 --> 00:00:38.628
để tránh bất cứ sự lập lại nào.

00:00:38.628 --> 00:00:41.093
Sau đó, cô ta gửi lá thư cho Bob. Bob sẽ giải mã lá thư

00:00:41.093 --> 00:00:45.148
bằng cách dùng cái sổ của những số chuyển mã ngẫu nhiên mà cô ta đã trao trước

00:00:47.025 --> 00:00:48.574
Bây giờ Eve sẽ gặp phải một vấn đề

00:00:48.574 --> 00:00:50.875
bời vì lá thư được chuyển mã

00:00:50.875 --> 00:00:53.509
sẽ có hai đặc tính rất mạnh:

00:00:53.509 --> 00:00:57.175
Thứ nhất, những số chuyển mã sẽ không rơi vào một kiểu mẫu lập lại nào

00:00:59.083 --> 00:01:03.874
và thứ hai, lá thư đã chuyển mã sẽ có sự phân phối chữ cái đồng đều

00:01:03.874 --> 00:01:06.208
bởi vì không có sự phân phối khác biệt nào giữa các chữ

00:01:06.208 --> 00:01:08.172
và vì thế, sẽ không có chi tiết nào lộ ra.

00:01:08.172 --> 00:01:11.206
Bây giờ, Eve sẽ không thể nào phá được mật mã này

00:01:14.052 --> 00:01:17.668
Đây là phương pháp chuyển mã mạnh nhất

00:01:17.668 --> 00:01:21.586
và nó bắt đầu hiện ra vào cuối thế kỷ thứ 19.

00:01:21.586 --> 00:01:24.198
Ngày nay, nó được biết tới với cái tên one time pad (tập giấy dùng một lần)

00:01:25.767 --> 00:01:29.229
Để hình dung được sức mạnh của cách chuyển mã one time pad

00:01:29.229 --> 00:01:34.784
Chúng ta phải hiểu sự nổ tung của những kết hợp có thể xảy ra

00:01:34.784 --> 00:01:38.917
Thí dụ, mật mã Ceasar chỉ chuyển mỗi chữ theo một số nhất định

00:01:38.917 --> 00:01:42.960
và số đó là một số giữa 1 và 26.

00:01:42.960 --> 00:01:45.008
Vậy, nếu Alice chuyển mã tên cô ta

00:01:45.008 --> 00:01:48.384
nó sẽ là 1 trong 26 kết hợp chuyển mã có thể xảy ra

00:01:48.384 --> 00:01:52.251
Đây là một con số nhỏ của những trường hợp có thể xảy ra, và ta có thể kiểm tra hết được,

00:01:52.251 --> 00:01:54.834
cách này gọi là brute force search (kiểm tra bằng sức vũ phu)

00:01:54.834 --> 00:01:56.844
Nếu so sánh phương pháp này với cách chuyển mã one time pad

00:01:56.844 --> 00:01:58.990
khi mà mỗi chữ sẽ được chuyển

00:01:58.990 --> 00:02:01.808
bởi một số khác nhau, giữa 1 và 26

00:02:01.808 --> 00:02:03.934
Bây giờ, hãy thử nghĩ con số của những sự chuyển mã có thể được

00:02:03.934 --> 00:02:07.908
Nó sẽ là 26 nhân với chính nó 5 lần

00:02:07.908 --> 00:02:09.920
một con số gần bằng 12 triệu.

00:02:09.920 --> 00:02:12.884
Đôi khi ta khó có thể hình dung được

00:02:12.884 --> 00:02:15.949
vậy hãy tưởng tượng cô ta viết tên mình trên một tờ giấy

00:02:15.949 --> 00:02:20.854
và trên mỗi tờ giấy, ghi trên đó một sự chuyển mã có thể xảy ra được

00:02:20.854 --> 00:02:24.505
Bạn nghĩ xấp giấy này sẽ cao bao nhiêu?

00:02:24.736 --> 00:02:28.869
Với 12 triệu trường hợp của năm chữ cái có thể xảy ra được

00:02:28.869 --> 00:02:32.032
Xấp giấy này sẽ thật khổng lồ

00:02:32.032 --> 00:02:35.241
cao hơn một kílô mét

00:02:35.241 --> 00:02:38.103
Khi Alice chuyển mã tên cô ta dùng cái one time pad

00:02:38.103 --> 00:02:42.375
nó tương tự như chọn một trong những trang giấy này một cách ngẫu nhiên

00:02:42.375 --> 00:02:44.663
Từ cái nhìn của Eve, người phá mật mã,

00:02:44.663 --> 00:02:47.397
Mỗi chữ với năm chữ cái cô ta phải giải

00:02:47.397 --> 00:02:51.578
có thể là bất cứ chữ nào trong xấp giấy này, tất cả với xác suất bằng nhau.

00:02:51.578 --> 00:02:54.645
Vậy đây là sự bí mật toàn hảo trong thực dụng