0:00:00.400,0:00:02.920
gördüyünüz cədvəl 1860-1900-cü illərdə ABŞ-nin 4 şəhərindəki əhali artımını göstərir

0:00:02.920,0:00:07.160


0:00:07.160,0:00:09.530
1860-cı ildə yəni vətəndaş müharibəsindən əvvəl ny abş-nin ən böyük şəhəri olmasına baxmayaraq əhali sayı bir milyondan çox deyildi

0:00:09.530,0:00:12.840


0:00:12.840,0:00:15.610


0:00:15.610,0:00:17.530
əslində bütün ölkədə bu qədər əhaliyə sahib şəhər yox idi desək daha doğru olar

0:00:17.530,0:00:19.450


0:00:19.450,0:00:22.325
bu vəziyyəti 40 il sonrakı artıq mlyon nəfəri keçmiş üç şəhər və 3.5 milyon əhalisi olan ny ilə müqayisə edə bilərik

0:00:22.325,0:00:25.840


0:00:25.840,0:00:29.580


0:00:29.580,0:00:32.020
çikaqonun əhali artımı isə daha kəskin idi: belə ki 1860-cı ildə yalnız yüz min əhaliyə sahib olan şəhər 1900-cü illərdə 17 dəfə artır və 1.7 milyon olur

0:00:32.020,0:00:33.283


0:00:33.283,0:00:37.270


0:00:37.270,0:00:40.080


0:00:40.080,0:00:42.710


0:00:42.710,0:00:43.680
ənənəvi olaraq amerikalılar əsasən kənd həyatı sürüblər

0:00:43.680,0:00:47.500
ancaq XVIII əsrdən başlayaq urbanizasiyaya meyil artdı.

0:00:47.500,0:00:49.380


0:00:49.380,0:00:52.290


0:00:52.290,0:00:55.790
1920-ci ildən etibarən şəhər əhalisinin sayı kənd əhalisinin sayını ötüb keçdi

0:00:55.790,0:00:57.790


0:00:57.790,0:01:01.700
bu gün isə amerikalıların təxminən 80%-i şəhərlərdə yaşayır

0:01:01.700,0:01:04.900
bəs vətəndaş müharibəsindən sonra baş verən bu artımın əsas səbəbi nə idi

0:01:04.900,0:01:06.950


0:01:06.950,0:01:08.935
əsas səbəblər sənayeləşmə immiqrasiya və miqrasiya idi

0:01:08.935,0:01:13.935


0:01:13.940,0:01:16.130
bu vaxta qədər bu üç məsələ haqqında danışmışıq

0:01:16.130,0:01:19.108


0:01:19.108,0:01:22.029
birinci sənaye inqilabının ixtiralarından tutmuş 1840-cı illərdə alman və irland immiqramtların amerikalılarla birgı qərbə doğru köçünə qədər

0:01:22.029,0:01:26.533


0:01:26.533,0:01:29.610


0:01:29.610,0:01:32.355
bu üç anlayış yeni anlayışlar deyildilər abş cəmiyyətində

0:01:32.355,0:01:35.692
ancaq hər biri müxtəlif şəkildə şəhərlərin inkişafına təsir göstərirlər

0:01:35.692,0:01:38.860


0:01:38.860,0:01:40.943


0:01:40.943,0:01:44.630


0:01:44.630,0:01:46.810
dəyişən amillərdən biri insanlar gördüyü işlər idi

0:01:46.810,0:01:48.460


0:01:48.460,0:01:49.370
qızıla bürünmüş dövrdə amerika əmək bazarında dönüş nöqtəsi baş verir

0:01:49.370,0:01:52.810


0:01:52.810,0:01:55.600
1880-ci ildə müəyyən maaş qarşılığında sahibkarlar üçün çalışan insanların sayı

0:01:55.600,0:01:59.950
fermerlər kimi öz işinə özü qərar verən və heç kəsdən asılıığı olmayan işçilərin sayını keçdi

0:01:59.950,0:02:01.730


0:02:01.730,0:02:03.830


0:02:03.830,0:02:07.160


0:02:07.160,0:02:09.632


0:02:09.632,0:02:12.530


0:02:12.530,0:02:13.825
vətəndaş müharibəsindən sonra baş verən ikinci sənaye imqilabı dövründə

0:02:13.825,0:02:15.528
sənaye istehsalı özünün pik inkişag nöqtəsinəçatdı

0:02:15.528,0:02:20.180


0:02:20.180,0:02:22.960
məsələn çoxlu sayda fabrik zavod işləri vardı və onların əksəriyyəti də heç bir xüsusi bacarıq tələb etməyən işlər olduğundan işçilər işə başlamazdan əvvəl heç bir xüsusi məşğələ keçmirdilər

0:02:22.960,0:02:27.053


0:02:27.053,0:02:29.440


0:02:29.440,0:02:31.930


0:02:31.930,0:02:35.151
qısası pzünü idarə edən ferma işindən sahibkarlar üçün görülən zavod işlərinə jəskin keçid müşahidə olunur

0:02:35.151,0:02:40.151


0:02:42.070,0:02:44.082
digər bir dəyişiklik immiqrant və miqrantların milliyəti ilə bağlıdır.

0:02:44.082,0:02:48.490


0:02:48.490,0:02:49.398
1840-cı ilə qədər abş-yə köçən immiqrantlar əsasən avropanın şimal və qərbindən gələn protestantlar idilər hansı ki maliyyə cəhətdən yaxşı vəziyyətdə idilər

0:02:49.398,0:02:51.324


0:02:51.324,0:02:53.596


0:02:53.596,0:02:56.325


0:02:56.325,0:03:00.100


0:03:00.100,0:03:03.657
vətəndaş müharibəsindən sonra abş-də mövcud olan iş imkanları isə müxtəif immiqrantları cəlb edir ölkəyə

0:03:03.657,0:03:06.200


0:03:06.200,0:03:07.742


0:03:07.742,0:03:11.450


0:03:11.450,0:03:13.849
bu yeni immiqrantlar əsasən cənubi və şərqi avropadan meksikadan asiyadan idilər

0:03:13.849,0:03:16.805


0:03:16.805,0:03:19.180


0:03:19.180,0:03:22.331
bu insanlar əvvəlki immiqrantlardan özlərinin dəri rənginə maliyyə cəhətdən çox aşağı səviyyəli olmalarına və katolik yaxud yəhudi olmalarına görə fərqlənirdilər

0:03:22.331,0:03:25.407


0:03:25.407,0:03:28.850


0:03:28.850,0:03:30.400


0:03:30.400,0:03:31.940
əlavə olaraq afroamerikalılar da cənubdan şimal və orta qərb şəhərlərinə öçməyə başladılar

0:03:31.940,0:03:33.990


0:03:33.990,0:03:37.290


0:03:37.290,0:03:39.430
bütün bu immiqrant və miqrantlar böyük işçi qüvvəsi demək idi

0:03:39.430,0:03:42.794


0:03:42.794,0:03:45.410
bəs nəyə görə bütün bu insanlar şəhərə köçürdülər

0:03:45.410,0:03:48.928
gəlin iki cür faktorlara nəzər salaq

0:03:48.928,0:03:51.452


0:03:51.452,0:03:55.080


0:03:55.080,0:03:58.410
birinci faktorlar insanları öz yaşayış yerlərini tərk etməyə məcbur edən amillərdir

0:03:58.410,0:04:02.160


0:04:02.160,0:04:04.561
birinci səbəb kasıblıq və maliyyə durumunun yaxşı olmaması idi

0:04:04.561,0:04:07.730


0:04:07.730,0:04:10.414
məsələn kənd təsərrüfatının maşınlaşdırılması fermerlərə heç də müsbət təsir etmir

0:04:10.414,0:04:13.300


0:04:13.300,0:04:16.746
şəhərlərə köçən əhalinin təxminən 3/1 hissəi sənaye işləri üçün şəhərlərə üz tutan amerikalılar idi

0:04:16.746,0:04:20.930


0:04:20.930,0:04:23.410
digər bir faktor diskriminasiya və təqib idi

0:04:23.410,0:04:25.100


0:04:25.100,0:04:26.300
məəslən rusiya hökuməti bu dövrdə yəhudilərə qarşı dözülməzliyi artırır və avropada etnik təmizləmə həyata keçirir

0:04:26.300,0:04:29.870


0:04:29.870,0:04:30.880


0:04:30.880,0:04:32.810


0:04:32.810,0:04:35.490


0:04:35.490,0:04:39.020
cənubi amerikada cim krou qanunlarının yaranması və afroamerikalılara qarşı linçin çoxalması onları vadar edir ki yaşadıqları yerləri tərk etsinlər

0:04:39.020,0:04:42.120


0:04:42.120,0:04:45.530


0:04:45.530,0:04:49.380
bəs pull fakotrlar nələridi

0:04:49.380,0:04:52.370
çətin vəziyyətdə olan immiqrantların bir çoxu başqa yerə getmək üçün pula sahib deyildi

0:04:52.370,0:04:54.480


0:04:54.480,0:04:57.040
ona görə gələndən sonra getmədilər

0:04:57.040,0:04:59.180
əsas səbəb isə işlərin məhz şəhərlərdə olması idi

0:04:59.180,0:05:01.050


0:05:01.050,0:05:04.010


0:05:04.010,0:05:07.430


0:05:07.430,0:05:10.220


0:05:10.220,0:05:12.910


0:05:12.910,0:05:17.250


0:05:17.250,0:05:20.840


0:05:20.840,0:05:24.520


0:05:24.520,0:05:27.710


0:05:27.710,0:05:29.610


0:05:29.610,0:05:32.520


0:05:32.520,0:05:35.770


0:05:35.770,0:05:37.459


0:05:37.459,0:05:40.166


0:05:40.166,0:05:42.570


0:05:42.570,0:05:43.702


0:05:43.702,0:05:46.440


0:05:46.440,0:05:49.027


0:05:49.027,0:05:51.540


0:05:51.540,0:05:53.821


0:05:53.821,0:05:57.030


0:05:57.030,0:06:00.230


0:06:00.230,0:06:05.230


0:06:05.320,0:06:06.153


0:06:06.153,0:06:07.577


0:06:07.577,0:06:10.042


0:06:10.042,0:06:12.327


0:06:12.327,0:06:14.049


0:06:14.049,0:06:16.537


0:06:16.537,0:06:17.747


0:06:17.747,0:06:19.897


0:06:19.897,0:06:21.317


0:06:21.317,0:06:23.077


0:06:23.077,0:06:24.927


0:06:24.927,0:06:26.355


0:06:26.355,0:06:28.747


0:06:28.747,0:06:32.427


0:06:32.427,0:06:35.877


0:06:35.877,0:06:38.127


0:06:38.127,0:06:38.960


0:06:38.960,0:06:41.097


0:06:41.097,0:06:43.337


0:06:43.337,0:06:45.587


0:06:45.587,0:06:47.157


0:06:47.157,0:06:49.457


0:06:49.457,0:06:52.307


0:06:52.307,0:06:53.968


0:06:53.968,0:06:56.047


0:06:56.047,0:06:59.120


0:06:59.120,0:07:01.163


0:07:01.163,0:07:04.482


0:07:04.482,0:07:08.650


0:07:08.650,0:07:09.483


0:07:09.483,0:07:13.087


0:07:13.087,0:07:16.127


0:07:16.127,0:07:18.527


0:07:18.527,0:07:20.177


0:07:20.177,0:07:22.507


0:07:22.507,0:07:25.347


0:07:25.347,0:07:27.367


0:07:27.367,0:07:30.037


0:07:30.037,0:07:32.327


0:07:32.327,0:07:34.827


0:07:34.827,0:07:36.987


0:07:36.987,0:07:38.177


0:07:38.177,0:07:39.087


0:07:39.087,0:07:41.647


0:07:41.647,0:07:43.337


0:07:43.337,0:07:45.287


0:07:45.287,0:07:47.646


0:07:47.646,0:07:50.697


0:07:50.697,0:07:53.517


0:07:53.517,0:07:56.047


0:07:56.047,0:07:58.127


0:07:58.127,0:08:00.207


0:08:00.207,0:08:02.487


0:08:02.487,0:08:05.957


0:08:05.957,0:08:07.107


0:08:07.107,0:08:09.607


0:08:09.607,0:08:10.587


0:08:10.587,0:08:13.280


0:08:13.280,0:08:16.380


0:08:16.380,0:08:20.110


0:08:20.110,0:08:22.950


0:08:22.950,0:08:25.448


0:08:25.448,0:08:27.753