သဒ္ဒါပိုင်း ကာလဆိုတာ အချိန်ကာလတွေကို
တိတိကျကျ အမည်မတပ်ပဲ
ဒီအစား လုပ်ရပ်ဖြစ်ပွားချိန်ကို သတ်မှတ်ဖို့
ကြိယာတွေကို မွမ်းမံပြောင်းလဲရင်း
ဘာသာစကားတွေမှ အချိန်အကြောင်းကို ပြောပုံပါ၊
ဒီတော့ အင်္ဂလိပ်လို ဘာသာစကားထဲမှာ
ကာလဘယ်နှစ်မျိုးရှိကြလဲ။
ပထမမှာတော့ အဖြေက ရှင်းနေပုံရပါတယ်-
အတိတ်ကာလ၊
ပစ္စုပ္ပန်ကာလနဲ့
အနာဂတ်ကလတို့ပေါ့။
ဒါပေမဲ့ သဒ္ဒါပိုင်း လက္ခဏာလို့
ခေါ်နိုင်တာရဲ့ ကျေးဇူးကြောင့်
ကာလတစ်ခုစီတိုင်းဟာ
ပိုပြီး ထင်ရှားကွဲပြားသွားပါတယ်။
လက္ခဏာသွင်ပြင် လေးမျိုးရှိပါတယ်။
ဖြစ်ဆဲ(သို့) ဆက်ဖြစ်ဆဲ လက္ခဏာမျိုးမှာ
လုပ်ဆောင်မှုတွေဟာ ရည်ညွှန်းတဲ့အချိန်မှာ
ဆက်ဖြစ်နေဆဲပါ။
ပရောက္ခာဝိဘတ် လက္ခဏာသွင်ပြင်က
ပြီးသွားတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကိုဖော်ပြပါတယ်။
ပရောက္ခာဝိဘတ် ဖြစ်ဆဲ လက္ခဏာက
ပေါင်းစပ်မှုပါ၊
ဖြစ်ဆဲအခြေအနေတစ်ခုရဲ့ ပြီးပြတ်သွားတဲ့
အပိုင်းကို ဖော်ပြခြင်းပါ။
နောက်ဆုံးကတော့ ရိုးရိုး လက္ခဏာပါ၊
အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်နဲ့ အနာဂတ်တို့ရဲ့
အခြေခံပုံစံပါ၊
လုပ်ဆောင်မှုကို ဖြစ်ဆဲ (သို့) သီးခြား
အဖြစ် သတ်မှတ်မထားတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုပါ။
ဒါအားလုံးက နည်းနည်းတော့
နားလည် လိုက်နာဖို့ခက်တယ်။
သင့်မိတ်ဆွေတွေက လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်
ပင်လယ်သတ္တဝါရဲ့ အထောက်အထားကို
ကောက်ယူဖို့ လျှို့ဝှက်ရေကြောင်းတာဝန်နဲ့
သွာခဲ့တယ်ဆိုပါစို့။
ရည်ညွှန်းလိုတဲ့ အချိန်ဘောင် တစ်ခုလုံး
အတိတ်ကာလ ဖြစ်ပေမဲ့
ဒီဘောင်အတွင်းမှာ ရွေးစရာ
အများကြီးရှိတယ်။
မိတ်ဆွေတွေက သတ္တဝါကောင်က
လှေကို တိုက်ခဲ့တယ်ပြောနိုင်တယ်
ဒါက ရိုးရိုးအတိတ်ပါ၊
ဘာထပ်ဆင့်ရှင်းလင်းမှု မပေးတဲ့
ယေဘုယျအကျဆုံး လက္ခဏာသွင်ပြင်ပါ။
ဒါဖြစ်တော့ သူတို့အိပ်နေခဲ့ကြတယ်။
အဲဒီအခိုက်မှာ ဆက်ဖြစ်နေတဲ့
လုပ်ငန်းစဉ်ပါ။
အစောပိုင်းက ပြီးခဲ့တဲ့ လုပ်ဆောင်မှုကို
ဖော်ပြဖို့ သူတို့ Nantucket ကနေ
ထွက်ခွာခဲ့ရတယ်လို့
သူတို့ပြောနိုင်ပါသေးတယ်။
ဒါက အတိတ် ပရောက္ခာဝိဘတ်ပါ။
ဒါမှမဟုတ် သီတင်သုံးပတ်ကြာ
သူတို့ရွက်လွှင့်နေခဲ့ကြတယ်ပေါ့၊
ဒီကာလမတိုင်မီက
ဖြစ်နေဆဲအရာတစ်ခုပေါ့။
ပစ္စုပ္ပန်မှာ သူတို့သင်ကိုပြောတာက
ဒီနေ့ သတ္တဝါကို သူတို့ရှာနေဆဲတဲ့၊
သူတို့ရဲ့ ရိုးရိုးပစ္စုပ္ပန်
လှုပ်ရှားမှုပါ။
ဖြစ်နိုင်တာက သူတို့ပြောစဉ်မှာ
သူတို့ရဲ့နောက်တာဝန်အတွက် ပြင်ဆင်နေတာပါ။
ဒီအတွက် အထူးရေငုပ်သင်္ဘောတစ်စင်း
ဆောက်ခဲ့တယ်၊ ပြီးဆုံးသွားတဲ့ ရလဒ်ပါ။
ဒါ့အပြင် သတ္တဝါအား တွေ့နိုင်မှုတွေကို
သူတို့ သုတေသနလုပ်နေခဲ့တယ်ဆိုရင်
ဒါဟာ မကြာခင်ကလုပ်နေခဲ့ပြီး
အခု ဆက်လုပ်နေဆဲအရာပါ။
ပစ္စုပ္ပန် ဖြစ်ဆဲ ပရောက္ခာဝိဘတ်ပြုတယ်။
ဒီတော့ ဒီနောက်တာဝန်က ဘာပါမှာလဲ။
ဒါက မဖြစ်သေးဘူးဆိုတာ သင်သိပါတယ်၊
အကြောင်းက နောက်အပတ်မှ သူတို့ထွက်မှာမို့ပါ။
ရိုးရိုး အနာဂတ်ပေါ့။
သင့်မိတ်ဆွေတွေဟာ အရှာရခက်တဲ့
သတ္တဝါကို ရှာနေပါလိမ့်မယ်၊
အချိန်အရ ဆန့်ထားတဲ့ ဖြစ်ဆဲလုပ်ဆောင်မှုပါ။
အခုကနေ တစ်လအကြာမှာ ရေငုပ်သင်္ဘောဟာ
မကြုံဖူးတဲ့ အနက်ကို ရောက်မယ်လို့ ပြောတယ်။
ယုံကြည်မှုရှိတဲ့ ဟောကိန်းတစ်ခု
အနာဂတ်က သတ်မှတ်ချိန်တစ်ခုမှာ
ပြီးမြောက်မယ့်အရာအကြောင်း၊
သုံးပတ်ကြာ သူတို့ ခရီးရှည်ထွက်နေကြမယ့်
နေရာတစ်ခုပါ၊
အနာဂတ်မှာ ပြုလုပ်ပြီးနေမယ့်ဟာပါ။
ဒီကာလအမျိုးမျိုးအားလုံးရဲ့
အဓိကအတွင်းသဘောက
ဝါကျတိုင်းမှာ တိကျတဲ့ကာလတစ်ခုမှာ
ဖြစ်ပျက်တာပါ။
အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်၊ အနာဂတ်
ဘာဖြစ်ဖြစ်ပါ။
လက္ခဏာသွင်ပြင်ရဲ့ လိုရင်းက လုပ်ဆောင်မှု
အခြေအနေရဲ့ ကာလအဖြစ်
သူတိုပြောတာပါ။
အားလုံးခြုံလိုက်ရင် အင်္ဂလိပ်စာက
ဖြစ်နိုင်ခြေ တစ်ဆယ့်နှစ်ခုကို ပေးခဲ့တာပါ။
အခြားဘာသာစကားတွေကျတော့ရော။
ဥပမာ ပြင်သစ်
ဆွာဟီလီနဲ့
ရုရှားတို့လိုတွေမှာ
အင်္ဂလိပ်လို ချဉ်းကပ်ပုံတူပါတယ်။
အခြားဟာတွေက အချိန်ကို တမူထူးစွာ
ခွဲခြား၊ဖော်ပြကြတယ်။
တစ်ချို့တွေမှာ သဒ္ဒါပိုင်း ကာလတွေ
ပိုနည်းကြတယ်။ ဥပမာ ဂျပန်ဘာသာမှာ
အတိတ်နဲ့ အတိတ်မဟုတ်တာကိုပဲ
ခွဲခြားထားတယ်။
Buli နဲ့ Tukang Basi မှာ
အနာဂတ်နဲ့ အနာဂတ်မဟုတ်တာကိုပဲ
ခွဲခြားထားပြီး
မန်ဒရင်းတရုတ်ဘာသာမှာ ကာလပြကြိယာတွေ
လုံးဝမရှိပဲ လက္ခဏာသွင်ပြင်ပဲရှိတယ်။
အခြားဘက်မှာတော့ Yagwa လို ဘာသာစကားတွေဟာ
အတိတ်ကာလကို အဆင့်ပေါင်းစုံ ခွဲထားတယ်၊
ဥပမာပြီးခဲ့တဲ့ နာရီတွေ၊ သီတင်းပတ်တွေ
နှစ်တွေက ဖြစ်ပျက်တာပေါ့။
အခြားဟာတွေမှာ ကာလတွေဟာ အရေးကြီးမှု၊
လိုအပ်မှု (သို့) အဖြစ်အပျက်ဖြစ်နိုင်ခြေကို
ဖော်ပြနိုင်တဲ့
စိတ်နေစိတ်ထားတွေနဲ့
ရောယှက်နေပါတယ်။
ဒါဘာသာပြန်ဖို့ခက်ပေမဲ့
မဖြစ်နိုင်တာတော့ မဟုတ်ဘူး။
ဘာသားစကားအများစုကို ပြောဆိုသူတွေဟာ
ကာလမပါပဲ တူညီတဲ့စိတ်ကူးကိုဖော်ပြနိုင်တယ်။
would (သို့) did တို့လို
အကူကြိယာတွေနဲ့၊
(သို့) ဆိုလိုတဲ့ အချိန်ကိုသတ်မှတ်ရင်းပေါ့။
အခြေခံတူတဲ့ ဒိဌဖြစ်ရပ်ကိုပဲ
မတူတဲ့ နည်းတွေနဲ့
ဖော်ပြရင်း ဘာသာစကားတစ်ခုနဲ့
တစ်ခုမှာ မူကွဲတွေရှိလား။
(သို့) သူတို့ရဲ့ ကွဲပြားတဲ့တည်ဆောက်ပုံတွေက
ကမ္ဘာအကြောင်း တွေးခေါ်ပုံအမျိုးမျိုးကိုနဲ့
အချိန်ကိုယ်၌ကိုတောင်
ရောင်ပြန်ဟပ်လား။
ဒီလိုဆိုရင် အဲဒီမှာ ရှိနိုင်လောက်တဲ့
အခြား အချိန်ကို စိတ်ကူးပုံတွေကဘာတွေများလဲ။