[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.07,0:00:10.88,Default,,0000,0000,0000,,Dil bilgisinde zaman, dillerin, zaman \Ndilimlerini açıkça isimlendirmeden
Dialogue: 0,0:00:10.88,0:00:12.73,Default,,0000,0000,0000,,zamandan bahsetme biçimidir,
Dialogue: 0,0:00:12.73,0:00:17.01,Default,,0000,0000,0000,,bunun yerine olayın ne zaman olduğunu \Nbelirtecek şekilde fiiller değiştirilir.
Dialogue: 0,0:00:17.01,0:00:20.48,Default,,0000,0000,0000,,Peki, İngilizce gibi bir dilde\Nkaç farklı zaman vardır?
Dialogue: 0,0:00:20.48,0:00:22.68,Default,,0000,0000,0000,,İlk bakışta cevap açık görünüyor:
Dialogue: 0,0:00:22.68,0:00:23.58,Default,,0000,0000,0000,,Geçmiş zaman,
Dialogue: 0,0:00:23.58,0:00:24.38,Default,,0000,0000,0000,,şimdiki zaman
Dialogue: 0,0:00:24.38,0:00:25.80,Default,,0000,0000,0000,,ve gelecek zaman.
Dialogue: 0,0:00:25.80,0:00:28.36,Default,,0000,0000,0000,,Ancak dil bilgisel açı\Ndenilen şey sayesinde,
Dialogue: 0,0:00:28.36,0:00:32.03,Default,,0000,0000,0000,,o zaman dilimlerinin her biri\Naslında daha fazla bölünür.
Dialogue: 0,0:00:32.03,0:00:34.14,Default,,0000,0000,0000,,Dört tür açı var.
Dialogue: 0,0:00:34.14,0:00:36.56,Default,,0000,0000,0000,,Sürekli ya da devam eden açıda,
Dialogue: 0,0:00:36.56,0:00:39.88,Default,,0000,0000,0000,,eylemler bahsedilen zamanda\Nhâlâ gerçekleşmektedir.
Dialogue: 0,0:00:39.88,0:00:43.90,Default,,0000,0000,0000,,Bitmiş açı tamamlanmış eylemleri tanımlar.
Dialogue: 0,0:00:43.90,0:00:46.44,Default,,0000,0000,0000,,Bitmiş devam eden açı ise
Dialogue: 0,0:00:46.44,0:00:49.97,Default,,0000,0000,0000,,devam eden bir eylemin tamamlanmış\Nkısmını tanımlayan bir birleşimdir.
Dialogue: 0,0:00:49.97,0:00:52.45,Default,,0000,0000,0000,,Ve son olarak bir de basit açı vardır,
Dialogue: 0,0:00:52.45,0:00:55.94,Default,,0000,0000,0000,,bu geçmiş zaman, şimdiki zaman ve \Ngelecek zamanın temel biçimidir.
Dialogue: 0,0:00:55.94,0:00:59.94,Default,,0000,0000,0000,,Burada eylemin devam etmekte olduğu\Nbelirtilmez ya da eylem çok açık değildir.
Dialogue: 0,0:00:59.94,0:01:03.70,Default,,0000,0000,0000,,Bütün bunların anlaşılması biraz zor\Nolabilir, bu yüzden bir örnek verelim:
Dialogue: 0,0:01:03.70,0:01:06.83,Default,,0000,0000,0000,,Diyelim ki arkadaşlarınız size\Ngizemli bir deniz yaratığına dair
Dialogue: 0,0:01:06.83,0:01:10.24,Default,,0000,0000,0000,,kanıt toplamak için gizli bir deniz\Nyolculuğuna gittiklerini söylediler.
Dialogue: 0,0:01:10.24,0:01:13.55,Default,,0000,0000,0000,,Zaman burada geçmişte bahsedilen\Nolayın genel çerçevesini oluşturuyor,
Dialogue: 0,0:01:13.55,0:01:15.62,Default,,0000,0000,0000,,ancak bunun içerisinde birçok seçenek var.
Dialogue: 0,0:01:15.63,0:01:18.91,Default,,0000,0000,0000,,Arkadaşların, teknelerine bir yaratığın \Nsaldırdığını söyleyebilirler,
Dialogue: 0,0:01:18.91,0:01:20.94,Default,,0000,0000,0000,,bu basit geçmiş zamandır, en genel açıdır,
Dialogue: 0,0:01:20.94,0:01:23.29,Default,,0000,0000,0000,,olaya dair başka hiçbir açıklama getirmez.
Dialogue: 0,0:01:23.29,0:01:25.58,Default,,0000,0000,0000,,Olay olduğunda onlar uyuyorlarsa
Dialogue: 0,0:01:25.58,0:01:28.81,Default,,0000,0000,0000,,o noktada seyir hâlinde \Ndevam etmekte olan bir süreç vardır.
Dialogue: 0,0:01:28.81,0:01:32.39,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca Nantucket'dan denize açılmış \Nolduklarını söyleyebilirler ve böylece
Dialogue: 0,0:01:32.39,0:01:35.90,Default,,0000,0000,0000,,olayın daha da öncesinde tamamlanmış \Nolan bir eylemden bahsetmiş olurlar.
Dialogue: 0,0:01:35.90,0:01:38.48,Default,,0000,0000,0000,,Bu, geçmişte belirli bir zamandan \Nönce tamamlanmıştır
Dialogue: 0,0:01:38.48,0:01:41.81,Default,,0000,0000,0000,,ya da olayın öncesinde üç haftadır \Ndenizde yolculuk ediyor olduklarını
Dialogue: 0,0:01:41.81,0:01:45.44,Default,,0000,0000,0000,,söyleyebilirler ve bu ise o noktaya \Nkadar devam etmekte olan bir şey olur.
Dialogue: 0,0:01:45.52,0:01:49.27,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi, onlar size bugün hâlâ o yaratığı \Nbulmaya çalıştıklarını söylediklerinde
Dialogue: 0,0:01:49.27,0:01:51.73,Default,,0000,0000,0000,,bu onların basitçe \Nşimdiki zaman aktivitesidir.
Dialogue: 0,0:01:51.73,0:01:55.71,Default,,0000,0000,0000,,Belki bundan bahsettikleri sırada sonraki\Nyolculukları için hazırlık yapıyorlar.
Dialogue: 0,0:01:55.71,0:02:00.16,Default,,0000,0000,0000,,Bunun için özel bir deniz altı yaptılar,\Nbu da tamamlanmış bir eser.
Dialogue: 0,0:02:00.16,0:02:04.80,Default,,0000,0000,0000,,Artı, eğer bu yaratığı muhtemelen görmüş\Nolabilecek kişileri araştırmaktalarsa
Dialogue: 0,0:02:04.80,0:02:08.27,Default,,0000,0000,0000,,bu bir süredir yaptıkları ve şu an hâlâ \Nyapmakta oldukları bir şeydir,
Dialogue: 0,0:02:08.27,0:02:12.07,Default,,0000,0000,0000,,bu da bir süredir devam etmekte olan ve\Nbir kısmı da tamamlanmış bir eylem olur.
Dialogue: 0,0:02:12.07,0:02:14.20,Default,,0000,0000,0000,,Peki, bir sonraki yolculuk\Nneler getirecek?
Dialogue: 0,0:02:14.20,0:02:18.14,Default,,0000,0000,0000,,Bu yolculuk henüz gerçekleşmedi,\Nçünkü bir sonraki hafta yola çıkacaklar,
Dialogue: 0,0:02:18.14,0:02:19.60,Default,,0000,0000,0000,,basit gelecek zaman.
Dialogue: 0,0:02:19.60,0:02:22.73,Default,,0000,0000,0000,,Arkadaşların bulunması zor\Nyaratığı arıyor olacaklar,
Dialogue: 0,0:02:22.73,0:02:25.90,Default,,0000,0000,0000,,bu bir süre daha devam edecek olan bir iş.
Dialogue: 0,0:02:25.90,0:02:30.36,Default,,0000,0000,0000,,Sana denizaltının bir ay içerisinde daha \Nönce ulaşılmamış derinliklere ulaşmış
Dialogue: 0,0:02:30.36,0:02:32.13,Default,,0000,0000,0000,,olacağını söylerlerse bu, gelecekte
Dialogue: 0,0:02:32.13,0:02:35.30,Default,,0000,0000,0000,,belirli bir noktada başarmış\Nolacakları, ki o sırada gelecekte
Dialogue: 0,0:02:35.30,0:02:39.16,Default,,0000,0000,0000,,bir süredir devam ediyor olan bir zamanda\Nüç haftadır yolculuk ediyor olacaklar,
Dialogue: 0,0:02:39.16,0:02:41.79,Default,,0000,0000,0000,,bir şeyle ilgili olumlu\Nkendinden emin bir öngörü olur.
Dialogue: 0,0:02:41.79,0:02:44.38,Default,,0000,0000,0000,,Bütün bu farklı zamanları\Nkavramanın anahtarı şudur:
Dialogue: 0,0:02:44.38,0:02:47.63,Default,,0000,0000,0000,,Her bir cümle belirli bir anda yer alıyor,
Dialogue: 0,0:02:47.63,0:02:50.90,Default,,0000,0000,0000,,ister geçmişte, ister şimdi,\Nister gelecekte olsun.
Dialogue: 0,0:02:50.90,0:02:54.16,Default,,0000,0000,0000,,Açıların önemi ise bunlar\Nsize o belirli anda
Dialogue: 0,0:02:54.16,0:02:56.37,Default,,0000,0000,0000,,eylemin durumunun\Nne olduğundan bahsediyorlar.
Dialogue: 0,0:02:56.37,0:03:00.06,Default,,0000,0000,0000,,Bize, İngilizcede toplamda\Non iki olasılık veriyorlar.
Dialogue: 0,0:03:00.06,0:03:01.94,Default,,0000,0000,0000,,Peki ya diğer diller?
Dialogue: 0,0:03:01.94,0:03:03.22,Default,,0000,0000,0000,,Fransızca,
Dialogue: 0,0:03:03.22,0:03:04.08,Default,,0000,0000,0000,,Şawili
Dialogue: 0,0:03:04.08,0:03:07.23,Default,,0000,0000,0000,,ve Rusça gibi bazıları, İngilizceye\Nbenzer bir yaklaşıma sahiptir.
Dialogue: 0,0:03:07.23,0:03:09.98,Default,,0000,0000,0000,,Diğerleri, zamanı farklı bir şekilde \Ntanımlar ve böler.
Dialogue: 0,0:03:09.98,0:03:12.98,Default,,0000,0000,0000,,Bazılarının birkaç zamanı vardır,
Dialogue: 0,0:03:12.98,0:03:16.73,Default,,0000,0000,0000,,zamanı sadece geçmiş ve geçmiş olmayan\Nşeklinde ayıran Japonca gibi
Dialogue: 0,0:03:16.73,0:03:18.65,Default,,0000,0000,0000,,ya da sadece gelecek ve gelecek olmayan
Dialogue: 0,0:03:18.65,0:03:21.74,Default,,0000,0000,0000,,diye ayıran Buli ve Tukang Basi gibi
Dialogue: 0,0:03:21.74,0:03:26.19,Default,,0000,0000,0000,,ve hiç dil bilgisel zamanı olmayan \NMandarin Çincesi gibi.
Dialogue: 0,0:03:26.19,0:03:31.62,Default,,0000,0000,0000,,Diğer taraftan Yagwa gibi diller \Ngeçmiş zamanı farklı derecelere ayırır,
Dialogue: 0,0:03:31.62,0:03:35.60,Default,,0000,0000,0000,,bir şeyin saatler, haftalar veya yıllar \Nönce mi gerçekleştiği gibi.
Dialogue: 0,0:03:35.60,0:03:39.59,Default,,0000,0000,0000,,Başka dillerde ise zamanlar \Nolayların ivediliğini,
Dialogue: 0,0:03:39.59,0:03:40.71,Default,,0000,0000,0000,,gerekliliğini
Dialogue: 0,0:03:40.71,0:03:43.23,Default,,0000,0000,0000,,veya olasılığını yansıtan\Nkiplerle iç içe geçmiştir.
Dialogue: 0,0:03:43.23,0:03:45.97,Default,,0000,0000,0000,,Bu çeviriyi zorlaştırır, ancak \Nimkansız hale getirmez.
Dialogue: 0,0:03:45.97,0:03:50.22,Default,,0000,0000,0000,,Çoğu dilde konuşmacılar belirli zamanlar \Nolmaksızın aynı düşünceyi ifade edebilir:
Dialogue: 0,0:03:50.22,0:03:53.77,Default,,0000,0000,0000,,Would ve did gibi yardımcı fiillerle
Dialogue: 0,0:03:53.77,0:03:55.88,Default,,0000,0000,0000,,ya da bahsettikleri zamanı belirterek.
Dialogue: 0,0:03:55.88,0:03:58.08,Default,,0000,0000,0000,,Dilden dile değişkenlik \Ngösteren bu yapılar
Dialogue: 0,0:03:58.08,0:04:01.99,Default,,0000,0000,0000,,aynı basit gerçeği tanımlamanın\Nfarklı biçimleri midir?
Dialogue: 0,0:04:01.99,0:04:06.14,Default,,0000,0000,0000,,Çeşitlilik gösteren bu yapılar,\Ndünyaya farklı bakış açılarını,
Dialogue: 0,0:04:06.14,0:04:08.34,Default,,0000,0000,0000,,hatta zaman kavramının\Nkendisini mi yansıtır?
Dialogue: 0,0:04:08.34,0:04:12.09,Default,,0000,0000,0000,,Eğer öyleyse zaman kavramını ifade \Netmenin başka hangi yolları olabilir?