[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.75,0:00:03.59,Default,,0000,0000,0000,,Bütçe eğrilerinde neler gördüğümüzü hatırlayalım. Dialogue: 0,0:00:03.59,0:00:09.37,Default,,0000,0000,0000,,Diyelim ki bir ayda 20 TL kazanıyorum, gelirim ayda 20 TL. Dialogue: 0,0:00:11.51,0:00:18.51,Default,,0000,0000,0000,,Bir kalıp çikolata 1 TL. Dialogue: 0,0:00:18.51,0:00:23.95,Default,,0000,0000,0000,,1 kilo meyve 2 TL. Dialogue: 0,0:00:23.95,0:00:28.59,Default,,0000,0000,0000,,Bunu daha önce yapmıştık ancak şimdi bütçe eğisini çizeceğim. Dialogue: 0,0:00:28.59,0:00:33.50,Default,,0000,0000,0000,,Bu eksende çikolata miktarı bu eksende de meyve miktarı olsun. Dialogue: 0,0:00:33.50,0:00:37.91,Default,,0000,0000,0000,,Eksenleri rastgele seçtimi diğer şekilde de yazabilirdik. Dialogue: 0,0:00:37.91,0:00:40.44,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:00:40.44,0:00:46.11,Default,,0000,0000,0000,,Eğer gelirimin tamamını çikolataya harcarsam, 20 paket çikolata satın alabiliyorum. Burası 20. Dialogue: 0,0:00:46.11,0:00:53.25,Default,,0000,0000,0000,,Eğer paramın tamamını meyveye harcarsam, bir ayda 10 kilo meyve satın alabiliyorum. Dialogue: 0,0:00:53.25,0:00:55.71,Default,,0000,0000,0000,,Burası 10. Ayda 10 kilo. Dialogue: 0,0:00:55.71,0:01:01.51,Default,,0000,0000,0000,,Dolayısıyla bütçe çizgimiz böyle gözüküyor. Dialogue: 0,0:01:01.51,0:01:06.30,Default,,0000,0000,0000,,Bütçe çizgimizi denklem olarak ifade edelim. Dialogue: 0,0:01:06.30,0:01:10.71,Default,,0000,0000,0000,,Bütçem, yani 20 eşittir çikolatanın toplam fiyatı, yani 1 TL çarpı çikolata adeti. Dialogue: 0,0:01:10.71,0:01:16.34,Default,,0000,0000,0000,,Burası 1 çarpı çikolata sayısı. Dialogue: 0,0:01:16.34,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Artı meyvenin toplam fiyatı. Bunu da 2 çarpı meyvenin miktarı olarak yazıyoruz. Dialogue: 0,0:01:23.17,0:01:29.24,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bunu çikolata miktarı cinsinden yazmak istersek, her iki taraftan da 2 çarpı meyve miktarını çıkartabilirim. Dialogue: 0,0:01:29.24,0:01:34.77,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:01:34.77,0:01:42.84,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonra ters çeviririm , çikolata miktarı eşittir 20 eksi 2 çarpı meyve miktarı. Dialogue: 0,0:01:42.84,0:01:44.77,Default,,0000,0000,0000,,Ve buradaki bütçe çizgisine ulaşırım. Dialogue: 0,0:01:44.77,0:01:47.64,Default,,0000,0000,0000,,Kayıtsızlık eğrisi kavramına daha önce değinmiştik. Dialogue: 0,0:01:47.64,0:01:51.51,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin, bütçe çizgimin üzerinde şu noktadayım, Dialogue: 0,0:01:51.51,0:01:57.68,Default,,0000,0000,0000,,18 paket çikolata ve 1 kilo meyve tüketiyorum. Dialogue: 0,0:01:57.68,0:02:01.50,Default,,0000,0000,0000,,Bu akla yatkın, 18 TL artı 2 TL toplam 20 TL eder. Dialogue: 0,0:02:01.50,0:02:07.42,Default,,0000,0000,0000,,18 paket çikolata ve 1 kilo meyve. Dialogue: 0,0:02:07.42,0:02:14.85,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:02:14.85,0:02:19.92,Default,,0000,0000,0000,,Çikolata burada. Bu da meyve. Dialogue: 0,0:02:19.92,0:02:22.51,Default,,0000,0000,0000,,Kayıtsızlık eğrisi kavramını hatırlayın, Dialogue: 0,0:02:22.51,0:02:25.92,Default,,0000,0000,0000,,toplam aynı faydayı sağladığımız, Dialogue: 0,0:02:25.92,0:02:29.11,Default,,0000,0000,0000,,ve ikisinin arasında kayıtsız kaldığımız değişik çikolata ve meyve kombinasyonları var. Dialogue: 0,0:02:29.11,0:02:33.77,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bu noktaları grafikte işaretlersek, beyaz ile çizelim, bunun gibi gözükebilir. Dialogue: 0,0:02:33.77,0:02:38.32,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:02:38.32,0:02:45.04,Default,,0000,0000,0000,,Diyelim bu noktalar arasında kayıtsızım, benim için onu veya bunu seçmek elde ettiğim toplam faydayı değiştirmiyor. Dialogue: 0,0:02:45.04,0:02:47.27,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:02:47.27,0:02:52.92,Default,,0000,0000,0000,,18 parça çikolata ve 1 kilo meyve yiyebilirim. Dialogue: 0,0:02:52.92,0:03:00.67,Default,,0000,0000,0000,,Veya 4 parça çikolata ve 8 kilo meyve seçebilirim. Dialogue: 0,0:03:00.67,0:03:06.90,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:03:06.90,0:03:09.77,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar arasında benim için bir fark yok, elde ettiğim toplam fayda aynı. Dialogue: 0,0:03:09.77,0:03:14.50,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi, bu noktalardan herhangi birisinde toplam faydamı maksimize ediyor muyum? Dialogue: 0,0:03:14.50,0:03:20.58,Default,,0000,0000,0000,,Bu kayıtsızlık eğrimiz. Dialogue: 0,0:03:20.58,0:03:24.04,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:03:24.04,0:03:27.85,Default,,0000,0000,0000,,Kayıtsızlık eğrisinin sağ üst tarafındaki herşey tercih edilebilir. Dialogue: 0,0:03:27.85,0:03:30.31,Default,,0000,0000,0000,,Daha fazla fayda sağlayacağız. Dialogue: 0,0:03:30.31,0:03:31.94,Default,,0000,0000,0000,,Burayı renkle tarayalım. Dialogue: 0,0:03:31.94,0:03:36.10,Default,,0000,0000,0000,,Kayıtsızlık eğrimizin sağ üstündeki herşey tercih edilebilir. Dialogue: 0,0:03:36.10,0:03:40.30,Default,,0000,0000,0000,,Yani bütçe çizgimizin üstünde olan noktalar, hatta bütçe çizgisinin altındaki bazı noktalar- ki bunlarda para tasarruf ediyoruz, Dialogue: 0,0:03:40.30,0:03:42.96,Default,,0000,0000,0000,,bunlar tercih edilebilir. Dialogue: 0,0:03:42.96,0:03:47.77,Default,,0000,0000,0000,,Bu noktaların her birisi toplam faydamızı maksimize edecek. Dialogue: 0,0:03:47.77,0:03:52.65,Default,,0000,0000,0000,,Bu noktaların her birisi toplam faydamızı maksimize edecek. Dialogue: 0,0:03:52.65,0:03:58.51,Default,,0000,0000,0000,,Toplam faydamızı maksimize etmek için, bütçe eğrimiz üzerinde, kayıtsızlık eğrisine teğet olan, değen bir noktayı arıyoruz. Dialogue: 0,0:03:58.51,0:04:06.26,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:04:06.26,0:04:09.78,Default,,0000,0000,0000,,Sonsuz sayıda kayıtsızlık eğrimiz olabilir. birisi bunun gibi, bir düğeri böyle gözükebilir. Dialogue: 0,0:04:09.78,0:04:12.04,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:04:12.04,0:04:15.19,Default,,0000,0000,0000,,Bunun biz söylediği, bu eğri üzerindeki herhangi iki nokta arasında kayıtsız kaldığımızdır. Dialogue: 0,0:04:15.19,0:04:19.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu bütçe çizgisine tek bir noktada değen bir kayıtsızlık eğrisi var. Dialogue: 0,0:04:19.70,0:04:22.34,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:04:22.34,0:04:25.91,Default,,0000,0000,0000,,Bunun gibi gözüken bir kayıtsızlık eğrimiz olabilir. Dialogue: 0,0:04:25.91,0:04:29.52,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:04:29.52,0:04:32.77,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:04:32.77,0:04:38.60,Default,,0000,0000,0000,,Bu teğet olduğu için, sadece bir tek noktada değiyor. Dialogue: 0,0:04:38.60,0:04:41.11,Default,,0000,0000,0000,,Kayıtsızlık eğrimizin eğiminin, marjinal ikame oranı olduğunu öğrenmiştik, Dialogue: 0,0:04:41.11,0:04:47.26,Default,,0000,0000,0000,,tam olarak buradaki bütçe çizgimizin eğimi ile aynı. Dialogue: 0,0:04:47.26,0:04:49.98,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:04:49.98,0:04:56.26,Default,,0000,0000,0000,,Yani burası bütçe çizgimizin optimal dağılımı. Dialogue: 0,0:04:56.26,0:04:59.51,Default,,0000,0000,0000,,Tam burası optimal. Burasının optimal olduğunu nasıl biliyoruz? Dialogue: 0,0:04:59.51,0:05:03.50,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü, bütçe çizgisi üzerinde ve sağ üst tarafta olan başka bir nokta yok. Dialogue: 0,0:05:03.50,0:05:10.20,Default,,0000,0000,0000,,bütçe çizgisi üzerindeki diğer tüm noktalar, kayıtsızlık eğrisinin sol altında. Dialogue: 0,0:05:10.20,0:05:15.11,Default,,0000,0000,0000,,Yani bütçe çizgimizin altındaki noktalar tercih edilebilir değil. Dialogue: 0,0:05:15.11,0:05:20.76,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:05:20.76,0:05:22.37,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:05:22.37,0:05:25.44,Default,,0000,0000,0000,,Kayıtsızlık eğrisinin altındaki alan, tercih edilebilir değil. Dialogue: 0,0:05:25.44,0:05:29.71,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:05:29.71,0:05:35.51,Default,,0000,0000,0000,,Bütçe eğrisinin üzerindeki her nokta da bu noktaya tercih edilmemeli? Dialogue: 0,0:05:35.51,0:05:39.26,Default,,0000,0000,0000,,Bütçe çizgimiz üzerindeki diğer noktalardan hiçbirisinin, kayıtsızlık eğrisindeki noktalara tercih edilmemesi gerektiğini söyleyebiliriz. Dialogue: 0,0:05:39.26,0:05:43.70,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:05:43.70,0:05:49.76,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki noktaya, kayıtsızlık eğrisi üzeindeki bu noktaya tercih edilmemeliler. Dialogue: 0,0:05:49.76,0:05:56.71,Default,,0000,0000,0000,,Meyvenin fiyatı düşerse neler olur düşünelim. Dialogue: 0,0:05:56.71,0:06:04.86,Default,,0000,0000,0000,,Eğer meyvenin kilo fiyatı 2 TL'den 1 TL'ye inerse neler olur? Dialogue: 0,0:06:04.86,0:06:10.27,Default,,0000,0000,0000,,Metvenin kilo fiyatı 2 TL'den 1 TL'ye indiğinde gerçek bütçe çizgimiz değişir. Dialogue: 0,0:06:10.27,0:06:13.44,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:06:13.44,0:06:15.92,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bütün paramızı çikolataya harcasaydık, 20 tane çikolata alabiliyorduk. Dialogue: 0,0:06:15.92,0:06:20.71,Default,,0000,0000,0000,,Yeni fiyatla, eğer bütün paramızı meyve satın almaya ayırırsak, 20 kilo meyve alabiliyoruz. Dialogue: 0,0:06:20.71,0:06:28.30,Default,,0000,0000,0000,,Bu sebeble yeni bütçe çizgimiz artık buna benzer şekilde oluşacak. Dialogue: 0,0:06:28.30,0:06:35.53,Default,,0000,0000,0000,,Yeni bütçe çizgimiz bu. Dialogue: 0,0:06:35.53,0:06:41.30,Default,,0000,0000,0000,,Bu yeni durumda TL'lerimizi en iyi şekilde nasıl kullanabiliriz? Satın alacağımız en iyi kombinasyon nasıl olabilir? Dialogue: 0,0:06:41.30,0:06:48.64,Default,,0000,0000,0000,,Tamamen aynı alıştırmayı yapacağız. Dialogue: 0,0:06:48.64,0:06:54.02,Default,,0000,0000,0000,,Bu kayıtsızlık eğrilerinin tümüne ilişkin veriye sahip olduğumuzu varsayarak, yeni bütçe çizgimize teğet olan kayıtsızlık eğrisini bulacağız. Dialogue: 0,0:06:54.02,0:07:01.03,Default,,0000,0000,0000,,Diyelim ki tam buradaki nokta, başka bir kayıtsızlık eğrisine teğet. Dialogue: 0,0:07:01.03,0:07:06.52,Default,,0000,0000,0000,,Bunun gibi. Böyle gözüken başka bir kayıtsızlık eğrisi var. Dialogue: 0,0:07:06.52,0:07:10.04,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:07:10.04,0:07:16.87,Default,,0000,0000,0000,,Pek çok değişik kayıtsızlık eğrisi var. Dialogue: 0,0:07:16.87,0:07:23.68,Default,,0000,0000,0000,,Diğer koşullar değişmeksizin, sadece meyvenin fiyatındaki değişimin, talep ettiğimiz meyve mikatrını nasıl etkilediğine dikkat edin. Dialogue: 0,0:07:23.68,0:07:27.12,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:07:27.12,0:07:31.11,Default,,0000,0000,0000,,Zira yen bütçe çizgimiz üzerinde yeni optimal harcama noktamız burası, burası da yaklaşık olarak 10 kilo meyve gibi gözüküyor. Dialogue: 0,0:07:31.11,0:07:37.51,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:07:37.51,0:07:41.32,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:07:41.32,0:07:45.18,Default,,0000,0000,0000,,Diğer koşullar değişmedi. Dialogue: 0,0:07:45.18,0:07:51.16,Default,,0000,0000,0000,,Meyvenin fiyatı 2 TLiken, talep edilen miktar 8 kilo idi. Dialogue: 0,0:07:51.16,0:07:54.80,Default,,0000,0000,0000,,Meyvenin fiyatı 1 TL'ye düştüğünde, talep edilen meyve miktarı 10 kilo oldu. Dialogue: 0,0:07:54.80,0:07:58.77,Default,,0000,0000,0000,,Aslında şu an yapmakta olduğumuz şey, aynı fikirlere değişik açılardan bakmak. Dialogue: 0,0:07:58.77,0:08:03.34,Default,,0000,0000,0000,,Daha önce harcadığımız her TL için sağladığımız fayda açısından bakmıştık ve bunu nasıl maksimize edebileceğimizi düşünmüştük. Dialogue: 0,0:08:03.34,0:08:07.51,Default,,0000,0000,0000,,Fiyatları değiştirerek bundan bir talep eğrisi oluşturmuştuk. Dialogue: 0,0:08:07.51,0:08:12.45,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi farklı bir açıdan bakıyoruz, ancak aslında bunlar tamamen aynı düşünceler. Dialogue: 0,0:08:12.45,0:08:15.11,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:08:15.11,0:08:19.10,Default,,0000,0000,0000,,Pek çok kayıtsızlık eğrimi olduğunu var sayarsak, Dialogue: 0,0:08:19.10,0:08:23.10,Default,,0000,0000,0000,,fiyatlardaki bir değişimin bütçe çizgimizi nasıl değiştirdiğini, Dialogue: 0,0:08:23.10,0:08:28.37,Default,,0000,0000,0000,,ve bunun da belirli mir maldan isteyeceğimiz optimal miktarı nasıl değiştireceğini görüyoruz. Dialogue: 0,0:08:28.37,0:08:32.60,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin bunu yapmaya devam ederek yeni talep eğrimizi oluşturabiliriz. Dialogue: 0,0:08:32.60,0:08:36.93,Default,,0000,0000,0000,,Meyve için yeni bir talep eğrisi oluşturabilirim. Bu talep eğrisi üzerinde en az iki nokta var. Dialogue: 0,0:08:36.93,0:08:42.27,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bu meyvenşn fiyatı ve bu da talep edilen meyve miktarı ise, Dialogue: 0,0:08:42.27,0:08:45.32,Default,,0000,0000,0000,,bu durumda fiyat 2 miktar ise 8. Dialogue: 0,0:08:46.65,0:08:52.02,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:08:52.02,0:08:56.38,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:08:56.38,0:09:00.20,Default,,0000,0000,0000,,. Dialogue: 0,0:09:00.20,0:09:07.77,Default,,0000,0000,0000,,Fiyat 1 TL olduğunda talep edilen miktar 10 kilo oluyor. Dialogue: 0,0:09:09.17,0:09:13.20,Default,,0000,0000,0000,,Bunları devam ettirir isek, yeni talep eğrimiz bunun gibi gözükür. Dialogue: 0,0:09:13.20,0:09:17.52,Default,,0000,0000,0000,,.. Dialogue: 0,0:09:17.52,0:09:21.52,Default,,0000,0000,0000,,.