WEBVTT 00:00:00.746 --> 00:00:03.589 Bütçe eğrilerinde neler gördüğümüzü hatırlayalım. 00:00:03.589 --> 00:00:09.369 Diyelim ki bir ayda 20 TL kazanıyorum, gelirim ayda 20 TL. 00:00:11.508 --> 00:00:18.512 Bir kalıp çikolata 1 TL. 00:00:18.512 --> 00:00:23.946 1 kilo meyve 2 TL. 00:00:23.946 --> 00:00:28.591 Bunu daha önce yapmıştık ancak şimdi bütçe eğisini çizeceğim. 00:00:28.591 --> 00:00:33.500 Bu eksende çikolata miktarı bu eksende de meyve miktarı olsun. 00:00:33.500 --> 00:00:37.913 Eksenleri rastgele seçtimi diğer şekilde de yazabilirdik. 00:00:37.913 --> 00:00:40.443 . 00:00:40.443 --> 00:00:46.108 Eğer gelirimin tamamını çikolataya harcarsam, 20 paket çikolata satın alabiliyorum. Burası 20. 00:00:46.108 --> 00:00:53.254 Eğer paramın tamamını meyveye harcarsam, bir ayda 10 kilo meyve satın alabiliyorum. 00:00:53.254 --> 00:00:55.710 Burası 10. Ayda 10 kilo. 00:00:55.710 --> 00:01:01.506 Dolayısıyla bütçe çizgimiz böyle gözüküyor. 00:01:01.506 --> 00:01:06.304 Bütçe çizgimizi denklem olarak ifade edelim. 00:01:06.304 --> 00:01:10.712 Bütçem, yani 20 eşittir çikolatanın toplam fiyatı, yani 1 TL çarpı çikolata adeti. 00:01:10.712 --> 00:01:16.336 Burası 1 çarpı çikolata sayısı. 00:01:16.336 --> 00:01:22.002 Artı meyvenin toplam fiyatı. Bunu da 2 çarpı meyvenin miktarı olarak yazıyoruz. 00:01:23.171 --> 00:01:29.237 Eğer bunu çikolata miktarı cinsinden yazmak istersek, her iki taraftan da 2 çarpı meyve miktarını çıkartabilirim. 00:01:29.237 --> 00:01:34.774 . 00:01:34.774 --> 00:01:42.845 Daha sonra ters çeviririm , çikolata miktarı eşittir 20 eksi 2 çarpı meyve miktarı. 00:01:42.845 --> 00:01:44.772 Ve buradaki bütçe çizgisine ulaşırım. 00:01:44.772 --> 00:01:47.639 Kayıtsızlık eğrisi kavramına daha önce değinmiştik. 00:01:47.639 --> 00:01:51.506 Örneğin, bütçe çizgimin üzerinde şu noktadayım, 00:01:51.506 --> 00:01:57.676 18 paket çikolata ve 1 kilo meyve tüketiyorum. 00:01:57.676 --> 00:02:01.503 Bu akla yatkın, 18 TL artı 2 TL toplam 20 TL eder. 00:02:01.503 --> 00:02:07.425 18 paket çikolata ve 1 kilo meyve. 00:02:07.425 --> 00:02:14.847 . 00:02:14.847 --> 00:02:19.920 Çikolata burada. Bu da meyve. 00:02:19.920 --> 00:02:22.510 Kayıtsızlık eğrisi kavramını hatırlayın, 00:02:22.510 --> 00:02:25.920 toplam aynı faydayı sağladığımız, 00:02:25.920 --> 00:02:29.109 ve ikisinin arasında kayıtsız kaldığımız değişik çikolata ve meyve kombinasyonları var. 00:02:29.109 --> 00:02:33.770 Eğer bu noktaları grafikte işaretlersek, beyaz ile çizelim, bunun gibi gözükebilir. 00:02:33.770 --> 00:02:38.320 . 00:02:38.320 --> 00:02:45.041 Diyelim bu noktalar arasında kayıtsızım, benim için onu veya bunu seçmek elde ettiğim toplam faydayı değiştirmiyor. 00:02:45.041 --> 00:02:47.267 . 00:02:47.267 --> 00:02:52.921 18 parça çikolata ve 1 kilo meyve yiyebilirim. 00:02:52.921 --> 00:03:00.674 Veya 4 parça çikolata ve 8 kilo meyve seçebilirim. 00:03:00.674 --> 00:03:06.902 . 00:03:06.902 --> 00:03:09.768 Bunlar arasında benim için bir fark yok, elde ettiğim toplam fayda aynı. 00:03:09.768 --> 00:03:14.505 Şimdi, bu noktalardan herhangi birisinde toplam faydamı maksimize ediyor muyum? 00:03:14.505 --> 00:03:20.584 Bu kayıtsızlık eğrimiz. 00:03:20.584 --> 00:03:24.040 . 00:03:24.040 --> 00:03:27.849 Kayıtsızlık eğrisinin sağ üst tarafındaki herşey tercih edilebilir. 00:03:27.849 --> 00:03:30.310 Daha fazla fayda sağlayacağız. 00:03:30.310 --> 00:03:31.938 Burayı renkle tarayalım. 00:03:31.938 --> 00:03:36.103 Kayıtsızlık eğrimizin sağ üstündeki herşey tercih edilebilir. 00:03:36.103 --> 00:03:40.295 Yani bütçe çizgimizin üstünde olan noktalar, hatta bütçe çizgisinin altındaki bazı noktalar- ki bunlarda para tasarruf ediyoruz, 00:03:40.295 --> 00:03:42.965 bunlar tercih edilebilir. 00:03:42.965 --> 00:03:47.770 Bu noktaların her birisi toplam faydamızı maksimize edecek. 00:03:47.770 --> 00:03:52.650 Bu noktaların her birisi toplam faydamızı maksimize edecek. 00:03:52.650 --> 00:03:58.512 Toplam faydamızı maksimize etmek için, bütçe eğrimiz üzerinde, kayıtsızlık eğrisine teğet olan, değen bir noktayı arıyoruz. 00:03:58.512 --> 00:04:06.258 . 00:04:06.258 --> 00:04:09.779 Sonsuz sayıda kayıtsızlık eğrimiz olabilir. birisi bunun gibi, bir düğeri böyle gözükebilir. 00:04:09.779 --> 00:04:12.041 . 00:04:12.041 --> 00:04:15.190 Bunun biz söylediği, bu eğri üzerindeki herhangi iki nokta arasında kayıtsız kaldığımızdır. 00:04:15.190 --> 00:04:19.705 Bu bütçe çizgisine tek bir noktada değen bir kayıtsızlık eğrisi var. 00:04:19.705 --> 00:04:22.342 . 00:04:22.342 --> 00:04:25.906 Bunun gibi gözüken bir kayıtsızlık eğrimiz olabilir. 00:04:25.906 --> 00:04:29.516 . 00:04:29.516 --> 00:04:32.770 . 00:04:32.770 --> 00:04:38.595 Bu teğet olduğu için, sadece bir tek noktada değiyor. 00:04:38.595 --> 00:04:41.106 Kayıtsızlık eğrimizin eğiminin, marjinal ikame oranı olduğunu öğrenmiştik, 00:04:41.106 --> 00:04:47.260 tam olarak buradaki bütçe çizgimizin eğimi ile aynı. 00:04:47.260 --> 00:04:49.978 . 00:04:49.978 --> 00:04:56.258 Yani burası bütçe çizgimizin optimal dağılımı. 00:04:56.258 --> 00:04:59.510 Tam burası optimal. Burasının optimal olduğunu nasıl biliyoruz? 00:04:59.510 --> 00:05:03.503 Çünkü, bütçe çizgisi üzerinde ve sağ üst tarafta olan başka bir nokta yok. 00:05:03.503 --> 00:05:10.201 bütçe çizgisi üzerindeki diğer tüm noktalar, kayıtsızlık eğrisinin sol altında. 00:05:10.201 --> 00:05:15.109 Yani bütçe çizgimizin altındaki noktalar tercih edilebilir değil. 00:05:15.109 --> 00:05:20.757 . 00:05:20.757 --> 00:05:22.369 . 00:05:22.369 --> 00:05:25.441 Kayıtsızlık eğrisinin altındaki alan, tercih edilebilir değil. 00:05:25.441 --> 00:05:29.713 . 00:05:29.713 --> 00:05:35.513 Bütçe eğrisinin üzerindeki her nokta da bu noktaya tercih edilmemeli? 00:05:35.513 --> 00:05:39.257 Bütçe çizgimiz üzerindeki diğer noktalardan hiçbirisinin, kayıtsızlık eğrisindeki noktalara tercih edilmemesi gerektiğini söyleyebiliriz. 00:05:39.257 --> 00:05:43.700 . 00:05:43.700 --> 00:05:49.765 Buradaki noktaya, kayıtsızlık eğrisi üzeindeki bu noktaya tercih edilmemeliler. 00:05:49.765 --> 00:05:56.706 Meyvenin fiyatı düşerse neler olur düşünelim. 00:05:56.706 --> 00:06:04.855 Eğer meyvenin kilo fiyatı 2 TL'den 1 TL'ye inerse neler olur? 00:06:04.855 --> 00:06:10.267 Metvenin kilo fiyatı 2 TL'den 1 TL'ye indiğinde gerçek bütçe çizgimiz değişir. 00:06:10.267 --> 00:06:13.439 . 00:06:13.439 --> 00:06:15.925 Eğer bütün paramızı çikolataya harcasaydık, 20 tane çikolata alabiliyorduk. 00:06:15.925 --> 00:06:20.711 Yeni fiyatla, eğer bütün paramızı meyve satın almaya ayırırsak, 20 kilo meyve alabiliyoruz. 00:06:20.711 --> 00:06:28.302 Bu sebeble yeni bütçe çizgimiz artık buna benzer şekilde oluşacak. 00:06:28.302 --> 00:06:35.526 Yeni bütçe çizgimiz bu. 00:06:35.526 --> 00:06:41.305 Bu yeni durumda TL'lerimizi en iyi şekilde nasıl kullanabiliriz? Satın alacağımız en iyi kombinasyon nasıl olabilir? 00:06:41.305 --> 00:06:48.645 Tamamen aynı alıştırmayı yapacağız. 00:06:48.645 --> 00:06:54.021 Bu kayıtsızlık eğrilerinin tümüne ilişkin veriye sahip olduğumuzu varsayarak, yeni bütçe çizgimize teğet olan kayıtsızlık eğrisini bulacağız. 00:06:54.021 --> 00:07:01.034 Diyelim ki tam buradaki nokta, başka bir kayıtsızlık eğrisine teğet. 00:07:01.034 --> 00:07:06.519 Bunun gibi. Böyle gözüken başka bir kayıtsızlık eğrisi var. 00:07:06.519 --> 00:07:10.042 . 00:07:10.042 --> 00:07:16.868 Pek çok değişik kayıtsızlık eğrisi var. 00:07:16.868 --> 00:07:23.677 Diğer koşullar değişmeksizin, sadece meyvenin fiyatındaki değişimin, talep ettiğimiz meyve mikatrını nasıl etkilediğine dikkat edin. 00:07:23.677 --> 00:07:27.117 . 00:07:27.117 --> 00:07:31.112 Zira yen bütçe çizgimiz üzerinde yeni optimal harcama noktamız burası, burası da yaklaşık olarak 10 kilo meyve gibi gözüküyor. 00:07:31.112 --> 00:07:37.509 . 00:07:37.509 --> 00:07:41.320 . 00:07:41.320 --> 00:07:45.179 Diğer koşullar değişmedi. 00:07:45.179 --> 00:07:51.161 Meyvenin fiyatı 2 TLiken, talep edilen miktar 8 kilo idi. 00:07:51.161 --> 00:07:54.800 Meyvenin fiyatı 1 TL'ye düştüğünde, talep edilen meyve miktarı 10 kilo oldu. 00:07:54.800 --> 00:07:58.767 Aslında şu an yapmakta olduğumuz şey, aynı fikirlere değişik açılardan bakmak. 00:07:58.767 --> 00:08:03.341 Daha önce harcadığımız her TL için sağladığımız fayda açısından bakmıştık ve bunu nasıl maksimize edebileceğimizi düşünmüştük. 00:08:03.341 --> 00:08:07.512 Fiyatları değiştirerek bundan bir talep eğrisi oluşturmuştuk. 00:08:07.512 --> 00:08:12.452 Şimdi farklı bir açıdan bakıyoruz, ancak aslında bunlar tamamen aynı düşünceler. 00:08:12.452 --> 00:08:15.106 . 00:08:15.106 --> 00:08:19.100 Pek çok kayıtsızlık eğrimi olduğunu var sayarsak, 00:08:19.100 --> 00:08:23.103 fiyatlardaki bir değişimin bütçe çizgimizi nasıl değiştirdiğini, 00:08:23.103 --> 00:08:28.367 ve bunun da belirli mir maldan isteyeceğimiz optimal miktarı nasıl değiştireceğini görüyoruz. 00:08:28.367 --> 00:08:32.602 Örneğin bunu yapmaya devam ederek yeni talep eğrimizi oluşturabiliriz. 00:08:32.602 --> 00:08:36.931 Meyve için yeni bir talep eğrisi oluşturabilirim. Bu talep eğrisi üzerinde en az iki nokta var. 00:08:36.931 --> 00:08:42.268 Eğer bu meyvenşn fiyatı ve bu da talep edilen meyve miktarı ise, 00:08:42.268 --> 00:08:45.316 bu durumda fiyat 2 miktar ise 8. 00:08:46.654 --> 00:08:52.021 . 00:08:52.021 --> 00:08:56.385 . 00:08:56.385 --> 00:09:00.195 . 00:09:00.195 --> 00:09:07.770 Fiyat 1 TL olduğunda talep edilen miktar 10 kilo oluyor. 00:09:09.170 --> 00:09:13.201 Bunları devam ettirir isek, yeni talep eğrimiz bunun gibi gözükür. 00:09:13.201 --> 00:09:17.520 .. 00:09:17.520 --> 00:09:21.520 .