1
00:00:00,857 --> 00:00:02,968
وەک مامۆستایەکی قوتابخانەی بنەرەتی،

2
00:00:02,992 --> 00:00:07,948
دایکم هەموو شتێکی دەکرد تا 
توانایەکی باشی خوێندنەوەم هەبێت.

3
00:00:08,352 --> 00:00:12,818
کۆتایی هەفتەکان لەسەر مێزی چێشتخانە
وانەی خوێندنەوەمان دەخوێند

4
00:00:12,842 --> 00:00:14,926
لەکاتێکدا ھاوڕێکانم
لەدەرەوە یاریان دەکرد.

5
00:00:14,950 --> 00:00:17,306
توانای خوێندنەوەم گەشەی دەکرد،

6
00:00:17,330 --> 00:00:23,060
بەڵام ئەم وانانە هاندەری
خۆشەویستیم بۆخوێندنەوە نەبوون.

7
00:00:23,745 --> 00:00:26,084
خوێندنگەی ئامادەیی ھەموو شتێکی گۆڕی.

8
00:00:26,084 --> 00:00:33,126
چیرۆک خوێندنەوە و تاقیکردنەوەی ڕێنوس
لە وانەی ئینگلیزی پۆلی دەییەمم بوو.

9
00:00:33,126 --> 00:00:36,608
بێزار بووم و داوای 
گواستنەوەم بۆ پۆلێکیتر کرد.

10
00:00:36,632 --> 00:00:40,016
لە وەرزی دووەمی خوێندنمدا،
گەیشتمە ئاستی ئینگلیزی پێشکەوتوو.

11
00:00:40,040 --> 00:00:41,572
(پێکەنین)

12
00:00:41,596 --> 00:00:45,408
لەم سیمیستەرەدا، دوو ڕۆمانمان خوێندەوە و
دوو ڕاپۆرتیشمان نووسی.

13
00:00:45,975 --> 00:00:49,709
جیاوازی سەرنج ڕاکێشی 
نێوان ئەو دوو پۆلە ئینگلیزیە

14
00:00:49,733 --> 00:00:53,688
توڕەی کردم و پرسیارگەلێکی لا دروست کردم 
وەک،

15
00:00:53,693 --> 00:00:55,816
"ئایا ئەو ھەموو سپی
پێستانە لە کوێوە ھاتوون؟"

16
00:00:55,840 --> 00:00:57,078
(پێکەنین)

17
00:00:57,102 --> 00:01:01,105
لە خوێندنگەکەمان، ٧٠% فێرخواز
پێست ڕەش و لاتینیەکان بوون،

18
00:01:01,129 --> 00:01:05,639
بەڵام پۆلەکەی من زیاتر
فێرخوازی سپی پێستی بوون.

19
00:01:06,361 --> 00:01:10,089
ئەم ڕووبەڕوبوونەم لەگەڵ
ڕەگەزپەرستی ڕێکخراو

20
00:01:10,089 --> 00:01:12,740
پەیوەندی من لەگەل خوێندنەوە بۆ ئەبەد گۆڕی.

21
00:01:13,275 --> 00:01:17,120
فێربووم کە تەنھا پشت بە قوتابخانە،
مامۆستا یان پرۆگرامی خوێندن نەبەستم تا

22
00:01:17,144 --> 00:01:19,088
فێرم بکات پێویستە چی فێر ببم.

23
00:01:19,495 --> 00:01:23,580
حەزم لە سەرکێشیە، وەک 
لەوەی ببم بە کەسێکی ڕۆشنبیر،

24
00:01:23,604 --> 00:01:27,316
بڕیارمدا ڕێگە بە خەڵک
نەدەم فەرمانم لەسەر بکەن

25
00:01:27,340 --> 00:01:29,102
کەی و چی دەخوێنمەوە.

26
00:01:29,841 --> 00:01:33,461
بێ ئەوەی هەست بە خۆم بکەم،
بەربەستێک بووم لەبەردەم

27
00:01:33,461 --> 00:01:35,039
هاندانی خوێندنەوەی منداڵان.

28
00:01:35,664 --> 00:01:36,814
ناسنامە.

29
00:01:37,344 --> 00:01:40,266
لە بڕى گرنگیدان بە کارامەیی و

30
00:01:40,290 --> 00:01:43,772
یارمەتی بەرزبوونەوەی ئاستی فێرخوازان،

31
00:01:43,796 --> 00:01:49,310
ناچارکردنی فێرخوازان بە
لەبەر کردنی لیستێک لە وشە قورسەکان،

32
00:01:49,334 --> 00:01:53,031
پێویستە ئەو پڕسیارە لە خۆمان بکەین:

33
00:01:53,055 --> 00:01:57,407
چۆن دەتوانین وا
لە منداڵان بکەین ببن خوێنەر؟

34
00:01:57,481 --> 00:02:02,621
دەیشان (یاریزانێکە)، لە بڕۆنکس 
وانەم پێ وتووە بلیمەت بوو،

35
00:02:02,641 --> 00:02:06,551
یارمەتیدام چۆن شێوەکان بناسمەوە.

36
00:02:06,611 --> 00:02:10,305
ڕۆژێک لە وانەی بیرکاریدا، 
خۆم گەیاندە دەیشان، پێم گوت،

37
00:02:10,329 --> 00:02:13,138
"دیشان، تۆ لە بیرکاری لێهاتوویت."

38
00:02:13,140 --> 00:02:15,286
ئەویش سەیری کردم و وەڵامی دامەوە،

39
00:02:15,286 --> 00:02:18,223
"من تەنها بیركاریزان نیم،
بەڵکو له‌ بیركاری بلیمەتم!"

40
00:02:18,223 --> 00:02:19,149
(پێکەنین)

41
00:02:19,169 --> 00:02:21,740
باشە دەیشان، ڕاستە؟

42
00:02:21,740 --> 00:02:23,034
خوێندنەوە؟

43
00:02:23,034 --> 00:02:24,781
چیرۆکێکی تەواو جیاوازە.

44
00:02:24,781 --> 00:02:26,906
ویستی بڵێت"بەڕێز ئایرەبی، 
ناتوانم بخوێنمەوە.

45
00:02:26,906 --> 00:02:29,756
ھەرگیز فێری خوێندنەوە نابم،"

46
00:02:29,882 --> 00:02:32,557
.من دەیشانم فێری خوێندنەوە کرد

47
00:02:33,367 --> 00:02:38,526
بەڵام ژمارەیەکی زۆر لە ڕەش پێستەکان
گیریان بە دەست نەخوێندەواری خواردووە.

48
00:02:38,949 --> 00:02:41,268
بەگوێرەی وەزارەتی پەروەردەی
ویلایەتە یەکگرتوەکان،

49
00:02:41,268 --> 00:02:45,442
زیاتر لە ٨٥% فێرخوازە
کوڕە ڕەش پێستەکانی دەرچووی پۆلی چوارەم

50
00:02:45,499 --> 00:02:47,515
خوێنەرێکی باش نین.

51
00:02:47,515 --> 00:02:49,515
!٪٨٥

52
00:02:49,515 --> 00:02:54,900
بۆ ئەوەی منداڵانمان فێری خوێندنەوە بکەین،

53
00:02:54,900 --> 00:02:58,378
دەبێت کلتورێکی ڕۆشنیر و بەتوانامان ھەبێت.

54
00:02:58,378 --> 00:03:02,616
مونلایتنگ بۆماوەی هەشت ساڵە
وەک کۆمیدی وەستاوی سەر ستەیج کاردەکات،

55
00:03:03,298 --> 00:03:05,729
تێگەیشتم گرنگترین لایەنی
کەلتورێکی سەرکەوتوو

56
00:03:05,729 --> 00:03:09,549
ئەوەیە کە توانای وەرگێڕانی

57
00:03:09,827 --> 00:03:13,234
ئەوەی هەبێت کە کەسێک
چی دەزانێت و چی دەتوانێ بکات

58
00:03:13,464 --> 00:03:18,649
لەبارەی پەیوەندی یان ئەزموونی منداڵیی
كه‌ لایان سه‌رنجڕاكێشه‌.

59
00:03:18,649 --> 00:03:21,431
پێش ئەوەی بێمە سەر شانۆ،
ئامادەبوان ھەڵدەسەنگێنم.

60
00:03:21,601 --> 00:03:23,765
ئایا سپی پێستن، یا خەڵکی لاتینین؟

61
00:03:23,839 --> 00:03:27,972
پیرن، گەنجن، شارەزا و کۆنەپەرستن؟

62
00:03:28,602 --> 00:03:31,064
پاشان خۆم ڕێکدەخەمەوە و نوکتەکانم دەگۆڕم

63
00:03:31,064 --> 00:03:33,644
بە شێوازێک زۆرترین پێبکەنن.

64
00:03:33,644 --> 00:03:37,900
لە کەنیسە چەند جارێک نوکتەی بێمانام گوت،

65
00:03:38,831 --> 00:03:41,001
.بەڵام کەس پێنەکەنی

66
00:03:41,351 --> 00:03:42,395
(پێکەنین)

67
00:03:42,479 --> 00:03:47,624
لە کۆمەڵگەدا، ئەزمونی خوێندنەوە 
بۆ منداڵان دروست دەکەین،

68
00:03:47,658 --> 00:03:51,319
کە ھاوتای نوکتە گێرانەوەی ناو کەنیسە بێت.

69
00:03:52,039 --> 00:03:54,532
پاشان دەپرسین بۆچی 
زۆربەی منداڵان ناخوێننەوە.

70
00:03:55,462 --> 00:03:58,170
مامۆستا و فەیلەسوف پاولۆ فرێیر

71
00:03:58,170 --> 00:04:01,495
باوەڕی وایە فێرکردن و
وانە گوتنەوە پێویستی بە دوو ڕێگەیە.

72
00:04:01,869 --> 00:04:05,401
فێرخواز نابێ وەک سەتڵێکی بەتاڵ 
سەیر بکرێت و بە زانست پڕ بکرێتەوە

73
00:04:06,121 --> 00:04:08,111
بەڵکو خوڵقێنەری زانستن.

74
00:04:10,131 --> 00:04:13,348
پرۆگرامەکانی خوێندن و سیاسەتی خوێندنگەکان

75
00:04:13,578 --> 00:04:16,491
داوا لە قوتابیەکان دەکەن
بە ڕێک و پێکی دابنیشن

76
00:04:16,491 --> 00:04:18,932
یان بە بێ دەنگی کار بکەن--

77
00:04:19,110 --> 00:04:22,032
ئەم دۆخە حەزی و ئارەزووی کەسی

78
00:04:22,072 --> 00:04:26,574
شارەزای تایبەتی فێرخواز پشتگوێ دەخات.

79
00:04:26,954 --> 00:04:29,058
بەتایبەتی فێرخوازە ڕەشپێستەکان.

80
00:04:29,908 --> 00:04:32,735
زۆربەی پەرتوکەکانی منداڵان 
ڤێرژنی ڕەش پێستەکانیان هەیە

81
00:04:32,849 --> 00:04:37,016
جەخت لەسەر بابەتەکانی وەک: کۆیلایەتی،
مافەکانی شارستانی و ژیاننامە دەکەنەوە.

82
00:04:37,306 --> 00:04:42,039
کەمتر لە ٪٢ مامۆستاکانی ئەمریکا
ڕەش پێست و لە ڕەگەزی نێرن.

83
00:04:42,039 --> 00:04:45,494
زۆربەی ئەو کوڕانە لە لایەن
دایک و بەبێ باوک بەخێوکراون.

84
00:04:46,174 --> 00:04:51,141
لە ژیانیاندا پیاوێکی
ڕەش پێستیان نەبینیوە بخوێنێتەوە.

85
00:04:52,231 --> 00:04:55,899
یان هەرگیز لە لایەن پیاوێکی
ڕەش پێست هاننەدراون تا بخوێننەوە.

86
00:04:57,620 --> 00:05:02,350
چ هۆکارێکی کەلتوری یان کۆمەڵایەتی هەیە تا

87
00:05:02,770 --> 00:05:05,240
هاندەری کوڕە ڕەشەکان بێت

88
00:05:05,303 --> 00:05:07,029
تێبگەن خوێندنەوە گرنگە؟

89
00:05:08,009 --> 00:05:11,232
ھەربۆیە سەرتاشخانەی پەرتوکم دروست کرد.

90
00:05:11,932 --> 00:05:14,978
شوێنێکی قازانج نەویستی نوسین و خوێندنەوەیە

91
00:05:15,038 --> 00:05:18,368
شوێنێکی خوێندنەوەی ئارام لە 
ناو سەرتاشخانەکان بەردەست دەکات.

92
00:05:19,545 --> 00:05:20,875
ئەرکەکە ڕوونە:

93
00:05:21,465 --> 00:05:24,915
وا لە گەنجەکان بکەین بخوێننەوە.

94
00:05:25,349 --> 00:05:29,036
زۆربەی گەنجە ڕه‌شپێسته‌کان مانگی
جارێک یان دوو جار دەچنە سەرتاشخانە.

95
00:05:29,833 --> 00:05:33,111
ھەندێکیان ئەوەندەی 
سەرتاش دەبینن ئەوەندە باوکیان نابینن.

96
00:05:34,781 --> 00:05:38,494
سەرتاشخانەکە گۆڕاوە بۆ
شوێنی خوێندنەوە کوڕەکان

97
00:05:38,494 --> 00:05:43,273
کۆمەڵێک گەنج و پیاوی ڕەش پێست هاتنە ناو
ئەم پڕۆسەیە کە پێشتر هیچ ئەزمونێکیان نەبوو

98
00:05:43,533 --> 00:05:45,771
ئەم پرۆگرامە ڕەگەزییە

99
00:05:45,941 --> 00:05:50,050
لیستێک کتێبی منداڵانی بەکارھێنا کە
لەلایەن منداڵە ڕەش پێستەکان پێشنیاز کراون.

100
00:05:50,050 --> 00:05:53,066
ئەم پەڕتوکانە پەڕتوکی دڵخوازیان بوو.

101
00:05:54,546 --> 00:05:58,863
ڕاپۆرتی خێزان و منداڵان لە ٢٠١٦ 
بۆمان ئاشکرا دەکات:

102
00:05:59,143 --> 00:06:03,305
منداڵان لە کاتی ھەڵبژاردنی پەرتوک
چاو بۆ یەک شت دەگێرن

103
00:06:03,837 --> 00:06:06,401
ئەویش ئەو کتێبەیە کە دڵخۆشیان دەكات.

104
00:06:07,311 --> 00:06:12,738
ئەگەر لە یارمەتیدانی
ڕەش پێست و منداڵان بۆ خوێندنەوە

105
00:06:12,936 --> 00:06:14,150
بۆ خوێندنەوەی دەرەکی،

106
00:06:14,750 --> 00:06:17,711
پێویستە کتێبی تایبەت بە
کورە ڕەشپێستەکان دیاریبکەین

107
00:06:17,843 --> 00:06:19,192
بۆ خوێندنەوەی سەرەتایی

108
00:06:19,452 --> 00:06:23,765
ھەندێک لەو پەرتوکانەی
ھەرزەکار حەزی لێیە بگۆردرێن

109
00:06:23,855 --> 00:06:29,201
بۆ پەرتوکی گاڵتە ئامێز،
پێکەنیناوی و ترسناکی وەک "گرۆس گرێج".

110
00:06:29,635 --> 00:06:30,440
(پێکەنین)

111
00:06:34,174 --> 00:06:38,948
"پێی دەڵێن چڵکن.
گرێج پێیان دەڵێ وەک شەکر بە تامە"

112
00:06:38,988 --> 00:06:39,841
(پێکەنین)

113
00:06:40,125 --> 00:06:43,102
ئەم پێکەنینە، کاردانەوە ئەرێنیە

114
00:06:43,202 --> 00:06:46,796
یا کاردانەوە پۆخڵەی هەندێک لە ئێوە کردتان،

115
00:06:46,896 --> 00:06:47,681
(پێکەنین)

116
00:06:47,899 --> 00:06:52,086
ڕەش پێستەکان شایەنی ئەوەن
و پێویستیان بەم هاندانە هەیە.

117
00:06:53,123 --> 00:06:57,112
بۆ لە ناوبردنی نایەکسانی و ناحەقی
کە سیستەمی خوێندنی ئەمریکی داگیرکردووە

118
00:06:57,112 --> 00:07:01,076
دەبێت ئەزموونی خوێندنەوە دابمەزرێنین

119
00:07:01,456 --> 00:07:04,370
تا وا لە منداڵەکان بکەین سێ شت بڵێن:

120
00:07:05,330 --> 00:07:06,861
من خوێنەرم.

121
00:07:07,135 --> 00:07:09,045
سوپاستان دەکەم.

122
00:07:09,045 --> 00:07:10,227
(چەپڵە)

123
00:07:10,401 --> 00:07:13,999
(چەپڵە)