WEBVTT

00:00:14.941 --> 00:00:34.917
<b>Κώστας Βάρναλης
Η αληθινή απολογία του Σωκράτη</b>

00:00:38.654 --> 00:00:41.668
<b>Το πώς γεννήκανε τα πραμματα</b>

00:00:41.838 --> 00:00:43.642
Όσο μιλούσαν οἱ κατηγόροι

00:00:43.642 --> 00:00:46.646
(ο Μέλητος με την ψιλή φωνή
και τα γυναικίστικα κουνήµατα,

00:00:46.646 --> 00:00:48.175
νεβρικὸς σαν ἀηδόνι

00:00:48.175 --> 00:00:51.380
ο Άνυτος με τα μεγάλ᾽ ἀφτιὰ καὶ τὰ
ρουθούνια γιοµάτα τρίχες·

00:00:51.380 --> 00:00:54.256
ο Λύκων με τα στενά κροτάφια
και τη θολή ματιά),

00:00:54.256 --> 00:00:58.601
οι δικαστάδες καθισµένοι κατάχαµα,
σταβροπόδι κι ἀνακούρκουδα,

00:00:58.601 --> 00:01:02.849
μασουλούσανε πασατέµπο και φτιούσανε
τα τσόφλια στο σβέρκο του µπροστινού.

00:01:03.295 --> 00:01:06.941
Οι πιὸ πολλοί ξαπλωμένοι δίπλα και
κάνοντας µαξιλάρι τὰ παπούτσια τους

00:01:06.941 --> 00:01:08.660
ρουχαλίζανε ρυθμικά.

00:01:08.942 --> 00:01:12.119
Κι ο Σωκράτης κοίταζε ψηλὰ τὸν ἀνοιξιάτικο
οὐρανό

00:01:12.119 --> 00:01:15.949
και κάπου κάπου σιγότριβε το ζερβί του
γόνα, που τόνε σουγλοῦσε.

00:01:15.949 --> 00:01:21.222
Μ᾽ όλο τὸ σούσουρο, που γινότανε, μ᾿ όλη
τὴ βόχα, που βγάζανε τόσα ξαναµένα κορμιά

00:01:21.222 --> 00:01:25.092
και χαλασμένα στοµάχια, τα κατάφερνε
ν᾿ ἀκούει τα χαρούμενα πουλιά,

00:01:25.092 --> 00:01:29.354
που τιτιβίζανε στα τριγυρινά πέφκα
και να ὀσμίζεται τὸ µυρωδιὰ τηςς ρετσίνας,

00:01:29.354 --> 00:01:32.980
του σκίνου και τοῦ θυμαριού,
που ανάδινεν η χέρσα Γῆς.

00:01:36.607 --> 00:01:40.642
Άμα τελειώσαν οἱ κατήγροι,
γίνηκε μεμιάς βαθύτατη σιωπή,

00:01:40.912 --> 00:01:44.239
λες και βούλιαξε ο τόπος με τα κοτρώνια,
τὰ δέντρα και τοὺς ἀνθρώπους

00:01:44.239 --> 00:01:48.460
µέσα σε μιαν ατέλειωτη πηγάδα και
τους σκέπασε όλους το νερό, δυο µπόγια.

00:01:49.858 --> 00:01:53.548
Κρατώντας όλοι την ἀνάσα τους καρφώσανε
τὰ μάτια πάνου στο Σωκράτη

00:01:53.759 --> 00:01:58.110
περίεργοι να ἰδούνε μὲ τί τσαλίµια
θὰ προσπαθούσε νὰ τουµπάρει τὸ Νόμο.

00:01:58.832 --> 00:02:02.101
Άμα σταματήσει ο μύλος τα μεσάνυχτα,
ξυπνάει ὁ µυλωνάς.

00:02:02.637 --> 00:02:06.460
Ο Σωκράτης, μ᾿ όλη τη σιωπή, που τον
ἔσφιξε µονοκόµατη κι ἀπό παντού,

00:02:06.460 --> 00:02:08.462
µήτε ξύπνησε, µήτε κουνήθηκε.

00:02:09.198 --> 00:02:14.796
Κάποιος τότε μαθητὴς τόνε τράβηξε από το
µανίκι: «Δάσκαλε η σειρά σου».

00:02:15.801 --> 00:02:20.610
Μονάχα τότε ο Δάσκαλος γύρισε κ᾿ είδε
σαστισµένος όλο κείνο τ᾽ ἀνθρωπομάνι.

00:02:20.522 --> 00:02:24.639
Δυσκολέφτηχε νὰ θυμηθεί, πὼς πεντακόσια
θεριά τον είχανε ζώσει αγριεμένα.

00:02:25.267 --> 00:02:30.001
Χαμογέλασε πειραχτικά µέσα στα πηχτά του
τὰ γένια, µισοσηκώθηκε μιὰ στιγμή

00:02:30.001 --> 00:02:32.706
και κοιτάζοντας απάνου στο τραπέζι
τα δυο τσουκάλια

00:02:32.706 --> 00:02:37.422
(το ένα χαλκωματένιο και τ άλλο ξύλινο)
σοβαρά και τα δυο και κατσουφιασμένα,

00:02:37.422 --> 00:02:41.112
λες κ᾿ είχανε ψυχή και τόνε µισούσανε
κι ἀφτά, μουρμούρισε:

00:02:41.802 --> 00:02:45.506
«Κ’ ἐγὼ περίμενα σεις, ω άντρες᾿Αθηναίοι,
ν᾿ἀπολογηθείτε.

00:02:46.428 --> 00:02:49.947
Ξανακάθισε κι άρχισε πάλε
να τρίβει το ζερβί του γόνα.

00:02:51.994 --> 00:02:54.814
Οι δικαστάδες θυμώσανε
μα τ᾽ άπρεπο φέρσιμο

00:02:54.814 --> 00:02:57.509
και κοιταχτήκανε γρήγορα γρήγορα
συναμεταξύ τους.

00:02:58.019 --> 00:03:01.684
Τους ζεµάτιζε τόσες ώρες
ο κατάκορφος ήλιος με την ἐλπίδα,

00:03:01.684 --> 00:03:05.049
το πὼς θα γουστάρανε στο τέλος
μ᾿ ἀφτόνε το γερογρουσούζη.

00:03:05.481 --> 00:03:07.443
Θα τόνε βλέπαν άσοφο και ταπεινωµένο

00:03:07.443 --> 00:03:10.779
μπροστά στο Νόμο
τον αψηλομέτωπο και παντογνώστη.

00:03:11.071 --> 00:03:13.240
Και να τώρα που τους χαλούσε το κέφι.

00:03:13.785 --> 00:03:17.302
Μα πιό πολύ περιφραχτήκανε, πού
καταφρόνεσε τέτοιαν ώρα

00:03:17.302 --> 00:03:22.317
το μεγαλύτερο αγαθό της δημοκρατίας: πρώτα
ν᾿ἀπολογιέσαι κ’ ύστερα νὰ σὲ κόβουνε.

00:03:22.751 --> 00:03:25.404
Κι όπως, άμα δέρνεις ένα παιδί
κι ἀφτὸ δεν κλαίει,

00:03:25.404 --> 00:03:29.516
πεισματώνεσαι και το δέρνεις περισσότερο,
έτσι κι ἀφτοὶ πεισµατωθήκανε

00:03:29.516 --> 00:03:31.795
και για να τον κάνουνε να νιώσει
τη δύναμη τους,

00:03:31.795 --> 00:03:36.126
τόνε βγάλανε με την πρώτη τους ψηφοφορία
φταίχτη και στα τρία κακουργήματα,

00:03:36.126 --> 00:03:38.749
που τον κατηγόρησαν
οι τρεις πολεμάρχοι της ᾿Αρετής.

00:03:39.512 --> 00:03:42.994
Ο Σωκράτης, σαν άκουσε την απόφαση τους,
έκανε: χμ.

00:03:43.574 --> 00:03:46.672
Κι άμα τόνε ρωτήξανε κατόπι
(σύµφωνα με το Νόμο),

00:03:46.672 --> 00:03:51.839
ποιάν τιμωρία διαλέγει, θάνατο γιὰ εξορία,
κούνησε τη φαράκλα του δώθε κείθε

00:03:51.839 --> 00:03:53.426
και δεν απάντησε τίποτα.

00:03:53.984 --> 00:03:58.120
Τότες ο κλητήρας ζύγωσε και του το
ξαναφώναξε δυνατά µέσα στ᾽αφτιά του.

00:03:58.802 --> 00:04:04.322
Ο Σωκράτης, θέλοντας και μη, σηκώθηκε
πάλε βαριεστισµένα και τους είπε: «Δε λέω,

00:04:04.322 --> 00:04:08.849
κ'οἱ δυο σας τιμωρίες είναι και δίκαιες
και συφερτικές για μένα και για σας.

00:04:08.849 --> 00:04:11.478
Όμως ἐγώ θα προτιμούσα μιαν τρίτη».

00:04:12.248 --> 00:04:15.509
«Ποιάνε; ποιάνε;» φώναξαν ούλοι χαρούμενα.

00:04:15.509 --> 00:04:18.460
«Είτε σας εβεργέτησα είτε σας ζήμιωσα

00:04:18.460 --> 00:04:21.525
να με βάλετε τώρα, που γέρασα,
στο Τεμπελχανιὀ.

00:04:21.891 --> 00:04:25.928
Έτσι και σεις θ'ασφαλιστείτε από µένα
κ’ εγώ θα ξεκουραστώ από σάς.

00:04:26.396 --> 00:04:28.413
Και ν᾿ἀφήνετε κάθε πρωί στην πόρτα µου

00:04:28.413 --> 00:04:30.828
(χωρίς να με βλέπετε
και χωρίς να σας βλέπω)

00:04:30.828 --> 00:04:34.124
ζεστές κι αφράτες εκείνες
τις ωραίες µελόπιτες,

00:04:34.124 --> 00:04:37.552
που δίνετε τόσους αἰώνες ἐβλαβικά
στο άγιο φίδι τού Ηρεχθείου,

00:04:37.552 --> 00:04:39.390
τον γιό της Παρθένας.

00:04:39.524 --> 00:04:43.880
Γιατί θαρρώ, πως εγώ σας έκανα
και περισσότερο καλό και λιγότερο κακό

00:04:43.880 --> 00:04:46.713
παρὰ κάθε λογής θεϊκό ζωντόβολο».

00:04:49.116 --> 00:04:53.524
Οι δικαστάδες, απελέκητοι χωριάτες, που
με το παραµικρό βλαστημούσανε τα θεία,

00:04:53.524 --> 00:04:55.237
γελάσανε μ᾿όλη την καρδιά τους,

00:04:55.237 --> 00:04:57.883
σαν ακούσανε τ᾽αναπάντεχο τούτο χωρατό
του Σωκράτη.

00:04:58.286 --> 00:05:01.755
Και περιμέναμε να τους πει κι άλλα. 
Και κείνος σε λίγο:

00:05:02.345 --> 00:05:05.041
«Κι ἀφού κάνω τη σωστότερη,
καθώς φαίνεται, κρίση,

00:05:05.043 --> 00:05:08.198
εγώ ταιριάζει να πάρω και τους μιστούς
ὁλωνώνε σας».

00:05:08.697 --> 00:05:12.931
Πωπώ! τι γένηκε τότες!
Οἱ δικαστάδες λυσσάξανε.

00:05:13.231 --> 00:05:16.176
Άλλοι σηκώσανε τα μπαστούνια,
άλλοι αρπάξανε πέτρα

00:05:16.176 --> 00:05:19.716
κι άλλοι χυμήξανε πάνου στα κάγκελα
με τα δέκα νύχια μπροστά

00:05:19.716 --> 00:05:22.282
για να τον ξεσκίσουνε
κι όλοι φωνάζανε µαζί,

00:05:22.282 --> 00:05:23.952
ποὺ δεν ξεχώριζες λέξη.

00:05:24.401 --> 00:05:28.573
Ακούς εκεί ναν τους ζητάει
τους τρεις οβολούς, τον τίµιο κόπο τους.

00:05:29.018 --> 00:05:32.370
Γι' ἀφτὸ λοιπόν αφήσανε τις δουλειές τους
νοικοκυρέοι ανθρώποι

00:05:32.370 --> 00:05:35.328
και χασοµερίσαν όλη µέρα
για να διαφεντέψουνε την πατρίδα;

00:05:36.024 --> 00:05:39.500
Και δεν είτανε δα για τα λεφτά... 
μα τους ζητούσε νὰ παρανομήσουν.

00:05:39.981 --> 00:05:41.972
Και να θέλανε, δεν είχανε µήτε ἀφτοὶ

00:05:41.972 --> 00:05:46.235
το δικαίωμα να χαρίσουνε το µιστό τους,
µήτε κ᾿η πολιτεία να τους τόνε στερήσει...

00:05:46.535 --> 00:05:52.313
Μωρέ τούτος είναι μπιτ ξετσίπωτος
κι άθεος και προδότης! Καλά και θα ιδεί!

00:05:53.020 --> 00:05:56.777
Για τούτο, μια κι ο ίδιος ο Σωκράτης
δε διάλεγε το είδος της τιμωρίας του,

00:05:56.777 --> 00:06:00.305
τόνε καταδικάσαν αφτοί,
με τη δεύτερη Ψηφοφορία τους

00:06:00.305 --> 00:06:03.227
(πάλε σύµφωνα με το Νόμο)
να πιει το φαρμάκι.

00:06:04.428 --> 00:06:08.253
Τότες ίσα ίσα λαμποκόπησε ὁλάκερος
απὸ κέφι και δύναμη.

00:06:08.413 --> 00:06:11.830
Απλὸς και σβέλτος, καθὼς τόνε ξέραν
οἱ περισσότεροι στα µεθύσια του,

00:06:11.830 --> 00:06:14.883
στους καβγάδες και στον πόλεμο,
στάθηκε στέρεα στο βήμα

00:06:14.883 --> 00:06:18.606
και µισοκλείνοντας τα πονηρά του μάτια
τους είπε σιγά σιγά τούτα,

00:06:18.606 --> 00:06:20.595
που μέλλει ν'ακουσετε παρακάτου.

00:06:23.195 --> 00:06:26.599
Οι τάχατες «απολογίες», που του γράψανε,
φίλοι και µαθητάδες,

00:06:26.739 --> 00:06:31.010
όλες είναι πλάσματα της φαντασίας τους,
µικρόλογες προσπάθειες ν᾿ ἀποδείξουνε,

00:06:31.010 --> 00:06:33.963
πως ο Σωκράτης είταν ἀθώος,
ο Νόμος είτανε δίκαιος

00:06:33.963 --> 00:06:38.020
κ' οι δικαστάδες ντόµπροι και τίµιοι
Αθηναίοι,που κάνανε... λάθος·

00:06:38.588 --> 00:06:43.462
και µονάχοι φταίχτες οἱ τρείς παλιανθρώποι
που τόνε κατατρέξανε το ζάβαλη.

00:07:17.735 --> 00:07:30.526
<b>Η αληθινή απολογία του Σωκράτη
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ</b>

00:07:31.146 --> 00:07:34.254
ΤΙ ΩΡΑ είναι;… Περασμένο μεσημέρι!…

00:07:35.516 --> 00:07:38.158
Έξι σωστές ωρούλες
και δεν άκουσα τίποτα!

00:07:38.627 --> 00:07:41.106
Τα χρόνια, βλέπετε, μου βαρύνανε την ακοή…

00:07:41.932 --> 00:07:43.716
Αν ο Δυσσέας είχε το κουσούρι μου,

00:07:43.716 --> 00:07:46.527
δε θα κόπιαζε να καλαφατίσει
τ’ αυτιά του με κερί

00:07:46.527 --> 00:07:48.551
και να δεθεί στο κατάρτι
για να μην ακούσει

00:07:48.551 --> 00:07:50.364
το ηδονικό τραγούδι του θανάτου.

00:07:51.205 --> 00:07:55.283
Αγκαλά (μια και το ’φερε η κουβέντα)
ο θάνατος αντιλάλησε βαθύτερα

00:07:55.283 --> 00:07:58.435
μέσα στην ψυχή του, κι ύστερα τον άκουγε
σ’ όλη του τη ζωή.

00:07:58.953 --> 00:08:03.614
Μα και να ’χα δέκ’ αυτιά κι όλα γερά,
πάλε δε θα μπορούσα ν’ ακούσω

00:08:04.109 --> 00:08:07.391
Τα ’χασα μπροστά στο μεγάλο
και φανταχτερό σας πλήθος.

00:08:07.784 --> 00:08:10.044
Μου φαινότανε πως ήμουνα στον άλλον κόσμο

00:08:10.044 --> 00:08:13.276
και με δικάζανε πεθαμένον
πεντακόσοι Πλούτωνες.

00:08:13.714 --> 00:08:15.909
Γι’ αυτό και χαμογελούσα ταπεινά.

00:08:16.397 --> 00:08:19.405
Ήταν από φόβο, σαστισμάρα και βλακεία!

00:08:19.774 --> 00:08:24.344
Α!… νιώθω να λαχταρίζει μέσα στην ψυχή μου
το πατριωτικό μου φιλότιμο.

00:08:24.735 --> 00:08:27.069
Έχω κι εγώ τις μεγάλες αυτές αρετές!

00:08:27.458 --> 00:08:29.981
Κι αληθινά, όπου ριζοβολήσει
τούτ’ η Τριάδα

00:08:30.321 --> 00:08:32.193
(βλακεία, σαστισμάρα και φόβος)

00:08:32.193 --> 00:08:35.676
εκεί κι ο Νόμος έχει δύναμη
κι ο λαός είν’ ευτυχισμένος.

00:08:36.269 --> 00:08:40.279
Λοιπόν, δεν άκουσα τίποτα,
γιατί ’χε σταματήσει το μυαλό μου.

00:08:40.471 --> 00:08:44.868
Άλλοτε συνήθιζε να ταξιδεύει πολύ μακριά,
σε μια χώρα ξωτική,

00:08:44.868 --> 00:08:47.736
που μήτε πουλί μήτε πλεούμενο
τηνε ζύγωσε ποτές,

00:08:47.736 --> 00:08:49.535
γιατί δεν υπάρχει πουθενά.

00:08:49.998 --> 00:08:53.501
Εκείθες ματαγύριζε πάντα
γιομάτο βουητά και θάμπη

00:08:53.501 --> 00:08:55.241
και πόνους αβάσταγους.

00:08:55.780 --> 00:08:58.847
Ήταν η χώρα των Ιδεών, ω άντρες Αθηναίοι!

00:08:59.220 --> 00:09:02.929
Κι όποιος μπει σ’ αυτήνε μια φορά
παθαίνει το δυστύχημα του Τειρεσία,

00:09:02.929 --> 00:09:07.025
που είδε την Παλλάδα κατάγυμνη.
Στραβώνεται για πάντα!

00:09:08.051 --> 00:09:11.602
Μα τώρα τελευταία το μυαλό μου
φέρνεται σαν τα μουλάρια

00:09:11.602 --> 00:09:14.265
που βρίσκονται ξαφνικά μπροστά
σ’ ολόρθο γκρεμόν

00:09:14.265 --> 00:09:16.337
ή πάνου σε σάπιο γεφύρι.

00:09:16.617 --> 00:09:19.515
Κωλώνει, καρφώνεται, πεισματώνει

00:09:19.515 --> 00:09:22.632
και δε θέλει να κάνει μισή πιθαμή
πέρ’ από τη μύτη μου.

00:09:22.919 --> 00:09:26.156
Και μ’ αναγκάζει να σκύβω
να κοιτάζω τη μύτη μου!

00:09:26.492 --> 00:09:31.539
Ολάκερος κόσμος! Απεραντοσύνη
της ασκήμιας, ήγουν της αλήθειας!

00:09:31.941 --> 00:09:36.737
Με πιάνει ζάλη και τα μελίγγια μου
χτυπάνε σα σφυριά. Παράξενο πράμα!

00:09:37.063 --> 00:09:41.423
Βλέπουμε θεούς, ιδέες, ονείρατα,
περασμένα, μελλούμενα,

00:09:41.544 --> 00:09:44.822
και δε βλέπουμε τη μύτη μας,
ω άντρες Αθηναίοι!

00:09:45.201 --> 00:09:47.979
Τώρα καταλαβαίνω πως αληθινά σοφός είναι

00:09:47.979 --> 00:09:51.238
εκείνος που καταφέρνει να τηνε ιδεί
και να την καταλάβει.

00:09:51.685 --> 00:09:54.709
Κι εγώ μήτε την είχα ποτές υποψιαστεί
πως υπάρχει,

00:09:54.976 --> 00:09:57.752
κι ας με πειράζαν όλοι
πως ήτανε πλατσουκωτή

00:09:57.752 --> 00:09:59.654
σαν της μαϊμούς και του τράγου.

00:10:00.099 --> 00:10:04.080
Δεν άκουσα το λοιπόν τίποτα,
γιατί όλες αυτές τις ώρες

00:10:04.080 --> 00:10:06.705
μελετούσα τη μύτη μου για να γίνω σοφός.

00:10:07.943 --> 00:10:11.536
Βέβαια τα παραλέω.
Δεν μπορεί να μην άκουσα τίποτα!

00:10:11.536 --> 00:10:15.759
Άρπαζε και μένα κάπου κάπου τ’ αυτί μου
καμιά βρισιά των κατηγόρων

00:10:15.759 --> 00:10:17.678
ή καμιά βλαστήμια δική σας.

00:10:18.008 --> 00:10:21.898
Και γελούσα μέσα μου με τις κοροϊδευτικές
απάντησες που μου ερχόντανε.

00:10:22.350 --> 00:10:24.680
Μα δεν μπορούσα ναν τις πω
κείνη τη στιγμή·

00:10:25.078 --> 00:10:28.096
ο νόμος απαγορεύει να διακόψεις το ρήτορα.

00:10:28.246 --> 00:10:31.815
Έτσι, κρατιόμουνα κι εγώ, για να σας τα πω
μια και καλή στο τέλος,

00:10:31.815 --> 00:10:35.590
καθώς σφίγγεται, κρατιέται κι αναβάλλει
κανείς τις χειμωνιάτικες νύχτες,

00:10:35.590 --> 00:10:39.546
σα βρέχει και φυσάει χιονιάς,
να βγει στην αυλή προς νερού του.

00:10:40.025 --> 00:10:44.151
Μα σαν ήρτε κι η σειρά μου να μιλήσω,
ξέχασα τί θα σας έλεγα

00:10:44.481 --> 00:10:46.319
και βαρέθηκα νάν τα θυμηθώ.

00:10:47.511 --> 00:10:51.324
Μα κείνο που άκουσα καλύτερα ήταν
η θανατική σας απόφαση.

00:10:51.700 --> 00:10:54.844
Την ήξερ’ από τα πριν,
γιατί ’χα πλέρια μπιστοσύνη

00:10:54.844 --> 00:10:56.432
στον ξεπεσμό του καιρού μας.

00:10:56.683 --> 00:11:00.320
Μα και να μην την ήξερα,
δε θα ’τανε δύσκολο να την καταλάβω.

00:11:00.533 --> 00:11:04.609
Τα νυσταγμένα μάτια σας και τα χασμουρητά
σας το μαρτυρούσανε καθαρά.

00:11:04.822 --> 00:11:07.672
Δεν ήτανε λοιπόν ανάγκη
να βάλετε κοτζάμ τελάλη

00:11:07.672 --> 00:11:09.698
να μου το γκαρίξει μέσα στ’ αυτιά μου.

00:11:09.888 --> 00:11:13.230
Μα και να μη νυστάζατε,
πάλε θα με θανατώνατε.

00:11:13.524 --> 00:11:15.042
Κοιτάξτε τους κατηγόρους!

00:11:15.271 --> 00:11:18.913
Ωραίοι, πλούσια ντυμένοι,
σπουδαία προσώπατα!

00:11:19.125 --> 00:11:24.145
Πατριώτες με πατέντα! Κοτσαμπασήδες,
ήλιοι της Δημοκρατίας!…

00:11:24.870 --> 00:11:28.063
Γιά κοιτάχτε κι εμένα! Σουλούπι μια φορά!

00:11:28.531 --> 00:11:32.366
Κουρελής, κακοσούσουμος,
γρουσούζης, ανιπρόκοπος,

00:11:32.366 --> 00:11:36.660
σωστός κοπρίτης
κι «ἀνδρῶν ἁπάντων σοφώτατος!».

00:11:37.153 --> 00:11:40.139
Πού να κρυφτώ!
Ν’ ανοίξ’ η γης να με καταπιεί!…

00:11:40.464 --> 00:11:42.110
Κι εγώ να ’μουνα στη θέση σας,

00:11:42.110 --> 00:11:44.645
θα ντρεπόμουν να μην καταδικάσω
τον εαυτό μου

00:11:44.645 --> 00:11:47.440
και σε θάνατο και σ’ ανελέητο στειλιάρι,

00:11:47.440 --> 00:11:50.646
και θα τα θεωρούσα και τα δυο
μεγάλη μου τιμή.

00:11:51.562 --> 00:11:55.790
Η ψυχή τους όμως ξεπερνάει πολύ
την όψη τους και το ντύσιμό τους

00:11:55.790 --> 00:11:57.334
σ’ ομορφιά και πλούτο!

00:11:57.840 --> 00:12:00.702
Γιατί καταδεχτήκανε να ζητήσουνε
το θάνατο μου;

00:12:00.974 --> 00:12:03.144
Για το καλό της πολιτείας!

00:12:03.499 --> 00:12:06.487
Αυτοί δεν κερδίζουνε τίποτα,
κι αν πεθάνω κι αν ζήσω.

00:12:06.685 --> 00:12:08.238
Μήτε τα χωράφια, που δεν έχω,

00:12:08.238 --> 00:12:10.650
θέλανε να μου τα τσεπώσουνε φτηνά
στη δημοπρασία·

00:12:10.650 --> 00:12:14.851
μήτε να μ’ αναγκάσουνε νάν τούς δώσω λεφτά
για να πάρουνε πίσω τη μήνυση

00:12:14.851 --> 00:12:19.610
(πού να τα βρω;)· μήτε βέβαια βιάζονται
να χηρέψ’ η γριά Ξανθίππη,

00:12:19.610 --> 00:12:23.265
για να μου τηνε παντρευτεί κάποιος
από τους τρεις (χαρά στο πράμα!).

00:12:24.053 --> 00:12:27.344
Θέλαν, ω άντρες Αθηναίοι,
με το δικό μου πέσιμο

00:12:27.344 --> 00:12:30.839
να στηρίξουνε μέσα στην ψυχή σας
την Αρετή, που τρεκλίζει.

00:12:31.165 --> 00:12:34.622
Του λαού μπροστάρηδες,
αν δεν ήτανε τίμιοι και καθαροί,

00:12:34.622 --> 00:12:37.559
θα ’ταν αυτοί κατηγορουμένοι
κι εγώ κατήγορος.

00:12:38.264 --> 00:12:41.945
Ποιός δε θαμπώνεται μπροστά
στο μεγαλοδύναμο ταμπάκη τον Άνυτο;

00:12:42.198 --> 00:12:44.039
Ο γενναίος στρατηγός!

00:12:44.518 --> 00:12:47.794
Τονε στείλατε με τριάντα καράβια
να σώσει το Νιόκαστρο

00:12:47.794 --> 00:12:52.054
κι αυτός κρύφτηκε δώθες από τον κάβο Μαλιά
(ενάντιος άνεμος),

00:12:52.054 --> 00:12:55.270
ώσπου να πέσει το κάστρο
και να γλιτώσει το πετσί του.

00:12:55.615 --> 00:12:59.385
Το ζαναέτι, βλέπεις, τον κάνει να
λογαριάζει πιότερο τα πετσιά

00:12:59.385 --> 00:13:01.498
κι απ’ τον «ὑπέρ πατρίδος» θάνατο.

00:13:01.498 --> 00:13:06.132
Κι όταν ύστερα δικάστηκε για προδότης,
έδειξε πόσο στρατηγικός ήτανε!

00:13:06.334 --> 00:13:09.106
Αυτός, που φοβάται τη ζωή του
για τα χρήματα,

00:13:09.106 --> 00:13:11.435
δε φοβήθηκε τα χρήματα για τη ζωή του.

00:13:11.868 --> 00:13:15.956
Έτσι, οι τοτεσινοί δικαστάδες
τον αθωώσανε καταπώς ταίριαζε

00:13:15.956 --> 00:13:18.576
και σ’ αυτόνε
και στα συνήθεια της δημοκρατίας

00:13:18.576 --> 00:13:21.687
και στον ενάντιον άνεμο,
που του στάθηκε τόσο βολικός.

00:13:22.711 --> 00:13:27.757
Δεν του συχωρνάω μονάχα που πλήρωσε μιαν
ολάκερη μνα στον Πολυκράτη το δικολάβο

00:13:27.757 --> 00:13:31.252
ναν του γράψει την κατηγορία,
που σας απάγγειλε σα θεατρίνος.

00:13:31.569 --> 00:13:35.477
Και δεν ερχότανε σε μένα ο χριστιανός
ναν του σκαρώσω μιαν καλύτερη

00:13:35.477 --> 00:13:38.511
(τουλάχιστο ξυπνότερη)
και με τα μισά λεφτά;

00:13:39.005 --> 00:13:41.513
Αφού με τα δυο λόγια που σας είπα
για υπεράσπισή μου

00:13:41.513 --> 00:13:44.606
κατάφερα να σας λυσσάξω
και να με καταδικάσετε σε θάνατο,

00:13:44.606 --> 00:13:48.618
θαν τα κατάφερνα πολύ περισσότερο
κατηγορώντας ο ίδιος τον εαυτό μου,

00:13:48.618 --> 00:13:50.179
όπως θαν το κάνω τώρα.

00:13:50.780 --> 00:13:54.064
Κι αυτά τα λεφτά μου χρειαζόντανε
για ν’ αγοράσω το φαρμάκι,

00:13:54.064 --> 00:13:55.515
την καλύτερη μάρκα,

00:13:55.515 --> 00:13:58.100
και να φτιάξω και το κιβούρι μου
από καρυδόξυλο,

00:13:58.100 --> 00:14:02.427
έτσι να σκάσ’ η κυρά Σωκράταινα,
που δε μ’ είχε ποτέ της σε υπόληψη!

00:14:03.968 --> 00:14:05.815
Αμ’ ό Λύκων ο ρήτορας;

00:14:05.968 --> 00:14:09.436
Είδατε ποτέ σας ρήτορα
που να ’ναι μονάχα «δημοπίθηκος»;

00:14:09.700 --> 00:14:11.589
Γι’ αυτό και σεις τονε κάνατε στρατηγό

00:14:11.589 --> 00:14:14.059
και του μπιστεφτήκατε
να φυλάξει τον Έπαχτο.

00:14:14.687 --> 00:14:17.320
Μα τούτος, ξέροντας
τί θα πει πατριωτισμός,

00:14:17.320 --> 00:14:20.154
πούλησε το κάστρο στους οχτρούς
«ἀντί ἀργυρίου».

00:14:20.559 --> 00:14:22.099
Κι ύστερα πιστέψατε κι αυτόνε,

00:14:22.099 --> 00:14:24.839
πως δεν μπόρεσε να κάνει τίποτες
ενάντια στη Μοίρα,

00:14:24.839 --> 00:14:27.785
που κι οι θεοί τής υποτάζονται,
αντίς να πει:

00:14:27.785 --> 00:14:30.760
ενάντια στο χρήμα,
που κυβερνάει και τη Μοίρα!

00:14:31.436 --> 00:14:35.940
Κι αυτός ο δοξασμένος σωτήρας
κάνει νόμους που διαφεντεύουνε τη ζωή,

00:14:35.940 --> 00:14:39.244
την τιμή και την περιουσία του λαού,
δηλαδή τη δικιά του

00:14:39.484 --> 00:14:44.371
και που σκοτώνουνε τους προδότες, δηλαδή
τους ανάξιους να πουλάνε την πατρίδα!

00:14:45.648 --> 00:14:49.729
Κι αν ετούτ’ οι δυο καυκιούνται πως είναι
με το δίκιο τους «εραστές της πόλης»,

00:14:49.892 --> 00:14:52.347
είναι κι ο τρίτος «ερωμένος της πόλης»:

00:14:52.456 --> 00:14:57.748
«Μέλητος Μελήτου Πιτθιεύς Σωκράτει
Σωφρονίσκου Ἀλωπεκῆθεν…

00:14:58.046 --> 00:14:59.696
Τίμημα θάνατος!».

00:15:00.210 --> 00:15:05.520
Ο μυρωδάτος Μέλητος, άγνωστος ποιητής
και διάσημος «τέτοιος».

00:15:05.979 --> 00:15:07.850
Όμως αληθινό παλικάρι.

00:15:07.850 --> 00:15:11.756
Δέχτηκε για λίγα κατοστάρικα
να υπογράψει αυτός την κατηγορία

00:15:11.756 --> 00:15:15.826
και ν’ αντικρύσει μοναχός του τον κίντυνο
σαν τύχαινε και μ’ αθωώνατε,

00:15:15.826 --> 00:15:20.185
να καταδικαστεί σε «ατιμία»
— σα να ’χε τίποτα να χάσει το παιδί.

00:15:21.066 --> 00:15:24.169
Μπροστά σ’ αυτούς, εγώ δεν έκανα
τίποτα για την πατρίδα.

00:15:24.469 --> 00:15:27.654
Μήτε το Νιόκαστρο πρόδωσα,
μήτε τον Έπαχτο πούλησα,

00:15:27.654 --> 00:15:32.252
μήτε στα ρέματα του Κηφισού παραδόθηκα
στα μυστήρια της αρσενικής Αφροδίτης!

00:15:32.252 --> 00:15:35.440
Κι όσες φορές μου φορτώσατε με το ζόρι
κανέν’ αξίωμα,

00:15:35.440 --> 00:15:38.112
πάγαινα κόντρα με τις συνήθειες
των άλλων αρχόντων

00:15:38.112 --> 00:15:39.721
και με τα γούστα του λαού,

00:15:39.721 --> 00:15:42.921
πες γιατί ’μουνα στραβόξυλο,
πες γιατί ’μουν άνθρωπος ίσιος.

00:15:43.915 --> 00:15:46.514
Και πριν να δοξαστείτε σεις
θανατώνοντάς με,

00:15:46.514 --> 00:15:49.937
παρά τρίχα να πάθαινα τρεις άλλες φορές
το ίδιο αστείο,

00:15:50.233 --> 00:15:54.334
δυο στα καλά χρόνια της δημοκρατίας
και μια με τους τριάντα τυράννους.

00:15:54.775 --> 00:15:58.298
Μα κι αν δεν ήτανε τόσο μεγάλα
τα μπόγια των κατηγόρων

00:15:58.298 --> 00:15:59.837
και τόσο μικρούλι το δικό μου,

00:15:59.837 --> 00:16:03.539
θα ’φτανε η δική σας σοφία κι αλαθοσύνη
για νά καταδικαστώ.

00:16:03.942 --> 00:16:08.876
Είσαστε διαλεμένοι με το κουκί
— άσπρο, μαύρο! Ένας κι ένας.

00:16:08.876 --> 00:16:10.077
«Διὸς κριταί!».

00:16:10.476 --> 00:16:12.280
Μοναχά ψυχή και μυαλό.

00:16:12.280 --> 00:16:15.136
Χωρίς φαντασία και χωρίς
μάταια ψιλολογήματα.

00:16:15.136 --> 00:16:16.706
Μια κι όξω!

00:16:16.706 --> 00:16:21.295
Γι’ αυτό και βγάζετε τη θανατικήν απόφαση
με την ίδια ευκολία που βγάζετε

00:16:21.295 --> 00:16:24.458
τη μύξα σας με τα δάχτυλα
και την κολλάτε κει που κάθεστε.

00:16:25.837 --> 00:16:27.871
Νά τος ο Πανάρετος από την Πλάκα,

00:16:27.871 --> 00:16:30.780
πρόεδρος του συλλόγου
για την προστασία της Ηθικής,

00:16:30.780 --> 00:16:33.876
που δεν αφήνει δυο σκυλιά
ν’ ανταμώσουνε στο δρόμο,

00:16:33.876 --> 00:16:36.856
μα παραδίνει κρυφά τη γυναίκα του
στους αγαπητικούς του

00:16:36.856 --> 00:16:38.438
— κι αυτός βλέπει!

00:16:38.951 --> 00:16:43.317
Νά κι ο Χοιρέας από τη Λεψίνα,
καταστρόγγυλος μπροστά και πίσου,

00:16:43.317 --> 00:16:47.051
κι ολάσπρος μέσα κι όξω,
που ξηγάει τα μυστήρια της θεάς,

00:16:47.051 --> 00:16:52.127
μα δεν ξηγάει και το πώς γενήκανε φαμελικά
του τα χωράφια και τα λιοστάσια της.

00:16:52.691 --> 00:16:56.087
Νά κι οι τρανοί σταρέμποροι
και καραβοκυραίοι του Περαία,

00:16:56.087 --> 00:16:59.902
τα καλαδέρφια οι Σαρανταδάχτυλοι
(όνομα και πράγμα!),

00:16:59.902 --> 00:17:03.091
που τα καταφέρνουνε και γίνονται
κάθε χρόνο «σιτοφύλακες»

00:17:03.091 --> 00:17:05.681
για να κανονίζουν αυτοί την τιμή
των γεννημάτων,

00:17:05.681 --> 00:17:09.646
των αλευριών και του ψωμιού
και να κοντρολάρουνε τα ζύγια των αλλωνών,

00:17:09.646 --> 00:17:11.342
μπας κι είναι ξύκικα!

00:17:11.932 --> 00:17:15.052
Νά κι ο τοκογλύφος ο Ξηνταβελόνης
από την Κηφισιά,

00:17:15.052 --> 00:17:18.676
που ρήμαξε τη φτωχολογιά, μα χτίζει
βωμούς στον Έλεο και,

00:17:18.676 --> 00:17:22.736
τρώγοντας όλο κριθαρόψωμο
και σάπιες ελιές, βγάνει βουζούνους

00:17:22.736 --> 00:17:26.979
και ξύνεται κει που του ταίριαζε
να βγάλει κέρατα και να φοράει τη ζέβγλα.

00:17:27.546 --> 00:17:31.680
Νά κι ο Παρθενίας από τον Κολωνό,
μυγιάγγιχτος καλλωπιστής,

00:17:31.680 --> 00:17:33.033
λουσμένος στ’ αρώματα

00:17:33.033 --> 00:17:36.540
μα ταχτικός αγοραστής κάθε χρόνο
του πορνικού φόρου,

00:17:36.540 --> 00:17:39.658
που του τονε πλερώνουνε
κι ο αδερφός του κι η τσάτσα του.

00:17:39.738 --> 00:17:42.213
Νά κι ο μέγας ορφανοφάγος Πονόψυχος,

00:17:42.213 --> 00:17:44.505
που πέταξε στο δρόμο
τα παιδιά τ’ αδερφού του

00:17:44.505 --> 00:17:47.110
κι ύστερα κλαίγεται πως αυτά
τονε φτωχύνανε.

00:17:47.588 --> 00:17:51.858
Νά κι ο Θρασέας, ο μπράβος του Κλέωνα,
που έκανε καρτέρι μ’ άλλους δεκαπέντε

00:17:51.858 --> 00:17:55.514
για να δείρουν ή να σκοτώσουν ένανε,
και τώρα, που αλλάξανε τα πράματα,

00:17:55.514 --> 00:17:58.930
τον έπιασε τρεμούλα και λέει πως μετάνιωσε
και θα καλογερέψει,

00:17:58.930 --> 00:18:00.333
για να σώσει την ψυχή του !

00:18:00.714 --> 00:18:03.654
Νά κι ο φημισμένος ψευτομάρτυρας Αληθίων,

00:18:03.654 --> 00:18:06.114
που για να προφταίνει
στις πολλές δουλειές του,

00:18:06.114 --> 00:18:11.041
άνοιξε γραφείο στη γειτονιά
των δικαστηρίων με δέκα βοηθούς… Νά κι ο…

00:18:12.221 --> 00:18:17.667
Μεγάλος σαματάς έγινε εκείνην την ώρα,
με φοβέρες και φωνές: “Κάτου! Κάτου!”

00:18:18.885 --> 00:18:21.922
Τί «κάτου» και «ξεκάτου»!
Μη βραχνιάζετε τζάμπα!..

00:18:21.922 --> 00:18:25.037
Έχετε καιρό να θυμώσετε,
γιατί θα σας ψάλω χειρότερα.

00:18:25.484 --> 00:18:28.102
Φοβηθήκατε μην ξεσκεπάσω
καθενού σας χωριστά

00:18:28.102 --> 00:18:29.823
τις μπομπές και τα μασκαραλίκια.

00:18:30.097 --> 00:18:33.209
Συχάστε… Δε βλέπω παραπέρ’
από τις δυο πρώτες σειρές.

00:18:33.507 --> 00:18:35.991
Ύστερα, πού να σας ξέρω κι ολουνούς
με τ’ όνομα…

00:18:36.416 --> 00:18:41.092
Αν βαραίνουνε την ψυχή καθενού σας
από δέκα μονάχα (βάλε τρεις!) ατιμίες,

00:18:41.255 --> 00:18:42.939
η σούμα τους θα ’τανε χιλιάδες!

00:18:43.190 --> 00:18:45.392
Ποιός θα μπορούσε νάν τις πει μια μια;

00:18:45.822 --> 00:18:50.368
Εμένα μου κολλήσανε τρεις όλο όλο
και χρειαστήκαν έξι ολάκερες ώρες

00:18:50.368 --> 00:18:52.822
για να σας τις ιστορήσουνε
και ναν τις πιστέψετε!..·

00:18:53.316 --> 00:18:57.028
Και το κάτου της γραφής,
τί χολοσκάνετε με το ξεσκέπασμά σας;

00:18:57.255 --> 00:19:01.170
Είσαστε σεις ο Νόμος, —
ο Νόμος χτες και σήμερα κι αύριο…

00:19:01.460 --> 00:19:03.154
Ένας σας να ’τανε καθαρός,

00:19:03.154 --> 00:19:06.341
ο Νόμος θα γκρεμιζότανε χάμου
θρύψαλα και κουρνιαχτός.

00:19:08.673 --> 00:19:11.876
Μη μου πείτε: «Νά τος!
Τόσα χρόνια γλωσσοκοπανούσε

00:19:11.876 --> 00:19:14.559
πως το πνέμα κυβερνάει την ύλη
κι η ψυχή το σώμα·

00:19:14.559 --> 00:19:17.957
πως δε λογάριαζε τη γνώμη του μπουλουκιού
μα μονάχα των φιλοσόφων

00:19:17.957 --> 00:19:20.817
(δηλαδή τη δική του·
όλ’ οι ρέστοι σοφιστάδες!).

00:19:21.224 --> 00:19:24.839
Και τώρα, μόλις τα βρήκε σκούρα,
τα ξέχασε όλα και παραφέρνεται,

00:19:24.839 --> 00:19:26.264
παρακαλεί και βρίζει».

00:19:26.971 --> 00:19:29.457
Μα δε βρίζω και δεν παινώ τίποτα!

00:19:29.708 --> 00:19:34.442
Μήτε λυπάμαι που πεθαίνω των αδίκων άδικα,
μήτε θα ντρεπόμουν αν πέθαινα δίκια.

00:19:34.913 --> 00:19:37.917
Δε με νοιάζει που ξεμπερδεύω σήμερα
με την μπαμπεσιά των νόμων,

00:19:37.917 --> 00:19:40.145
όπως δε θα μ’ ένοιαζε
να σας άδειαζα τη γωνιά

00:19:40.145 --> 00:19:43.189
μετά λίγους μήνες ή χρόνια
με το θέλημα της Φύσης.

00:19:43.674 --> 00:19:45.305
Σας χρωστάω και χάρη…

00:19:45.631 --> 00:19:49.986
Φεύγοντας με παράτα και σάλπιγγες από
το να Τίποτα για τ’ άλλο το πιο Τίποτα,

00:19:49.986 --> 00:19:53.047
κάνω γούστο να κοροϊδεύω
και σας και τον εαυτό μου.

00:19:53.457 --> 00:19:56.612
Τί τα θέλετε! Κρίνω θα πει κοροϊδεύω.

00:19:57.697 --> 00:20:00.467
Και σα συλλογιέμαι πως
σκυλιάζετε μ’ αυτά που σας λέω,

00:20:00.467 --> 00:20:03.702
μα δεν μπορείτε να μου κάνετε τίποτα
μήτε και να φύγετε αποδώ,

00:20:03.702 --> 00:20:08.070
γιατί θα χάσετε τους τρεις οβολούς,
χοροπηδάω από κέφι και χαιρεκάκια.

00:20:08.881 --> 00:20:12.341
Σας αγαπάω και μου ’ρχεται
να σας αγκαλιάσω και να σας φιλήσω,

00:20:12.341 --> 00:20:14.671
όπως κάνουν οι μεθυσμένοι κλαουρίζοντας…

00:20:15.226 --> 00:20:19.774
Εσείς θα τρομάζατε πιο πολύ μοναχά να
φανταζόσαστε τον εαυτό σας στη θέση μου.

00:20:20.090 --> 00:20:24.732
Γιά πείτε πως σας δέσανε πρώτα κι ύστερα
σας ποτίσανε με το ζόρι το φαρμακοζούμι!

00:20:24.970 --> 00:20:28.639
Νά! Κι άρχισαν οι πόνοι κι οι σπασμοί,
το γυάλωμα των ματιών

00:20:28.639 --> 00:20:30.239
και τ’ άφρισμα του στομάτου·

00:20:30.239 --> 00:20:33.733
το κρουστάλλιασμα των ποδιών
ανεβαίνει γλιστρώντας λίγο λίγο

00:20:33.733 --> 00:20:37.204
και μπήγει τα νύχια του πρώτα
στο στομάχι κι ύστερα στην καρδιά…

00:20:37.671 --> 00:20:39.068
Κι αυτό ήταν όλο!…

00:20:40.785 --> 00:20:43.912
Μην πασπατεύετε τις κοιλιές σας
ω άντρες Αθηναίοι.

00:20:44.265 --> 00:20:46.075
Καίνε σαν τις πλάκες του φούρνου.

00:20:46.395 --> 00:20:48.471
Εκεί μέσα, κανένα φαρμάκι δε δουλεύει,

00:20:48.471 --> 00:20:52.184
μα χορεύουν (ή σε λίγο θα χορέψουν)
όλα τα καλά του Θεού:

00:20:52.607 --> 00:20:57.201
τράγιο συκώτι ψημένο στη θράκα,
παλαμίδα σαλαμούρα της Μαυροθάλασσας,

00:20:57.201 --> 00:21:00.008
χοιρινά λουκάνικα με μπόλικο πιπέρι
και σκόρδο,

00:21:00.008 --> 00:21:05.051
καρύδια, σταφίδα, κρασί (πολύ κρασί!)
κι άνεμος μουσικός!

00:21:05.754 --> 00:21:07.629
Είσαστε αθάνατοι!

00:21:07.879 --> 00:21:10.208
Και θα ’σαστε να πούμε αθανατότεροι,

00:21:10.208 --> 00:21:12.864
αν η Μοίρα σάς γεννούσε
με μιαν αλογήσιαν ούρα

00:21:12.864 --> 00:21:16.133
που να σαλεύει μοναχή της
ζερβά δεξιά σα βεντάγια

00:21:16.133 --> 00:21:19.427
και να διώχνει τις μύγες που σας τσιμπάνε
την ώρα που κοιμάστε

00:21:19.427 --> 00:21:23.237
και την ώρα που δικάζετε,
— σα δικάζετε κοιμάμενοι!…

00:21:35.937 --> 00:21:45.560
<b>Η αληθινή απολογία του Σωκράτη
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ</b>

00:21:45.974 --> 00:21:49.396
Σαν είδα τον εαφτό μου καργαρισμένον
απάνου στο σανιδοκρέβατο

00:21:49.396 --> 00:21:52.100
με την κωμικήν επισημότητα
πόχουν τα λείψανα,

00:21:52.420 --> 00:21:56.047
και γύρα μου θλιμένες Μαγδαληνές
τον πατριωτισμό των κατηγόρων,

00:21:56.047 --> 00:21:59.057
τη δική σας αγαθοσύνη
και την παρθενιά των νόμων,

00:21:59.242 --> 00:22:00.754
γέλασα με την καρδιά μου.

00:22:01.090 --> 00:22:04.562
Γιατί, καθώς το ξέρετε, οι ψείρες
φέβγουν από τους πεθαμένους

00:22:04.562 --> 00:22:05.973
και πάνε στους ζωντανούς.

00:22:06.434 --> 00:22:10.356
Και σαν κοίταξα και σας και τους ζωντανούς
από πάνω ως κάτου να βρομάτε

00:22:10.356 --> 00:22:12.119
σαν ψοφίμια δέκα μερών

00:22:12.391 --> 00:22:17.125
(άλλος να χει θέρμες, άλλος σπάσιμο και
άλλος μαγιασίλι..., ψώρα..., χτικιό...)

00:22:17.425 --> 00:22:20.842
κι ωστόσο να χετε την όρεξη
να βγάλετε το μάτι του πλαγινού σας,

00:22:20.842 --> 00:22:22.723
πήγε ο νους μου στα ζώα :

00:22:23.331 --> 00:22:26.840
όσα τρώνε τ' άλλα νομίζουνε
τον εαφτό τους αθάνατο˙

00:22:27.108 --> 00:22:29.428
κι όσα τρώγονται δεν μπορεί
να μην ελπίζουνε,

00:22:29.428 --> 00:22:32.291
πως θ' αναστηθούνε μια μέρα
σε καλύτερη ζωή.

00:22:33.758 --> 00:22:36.592
Κι ύστερα σκέφτηκα : αντίς, μωρέ Σωκράτη,

00:22:36.592 --> 00:22:40.148
να στέκεσαι πάνω στο βήμα
"και όμμασι και σχήμασι φαιδρός"

00:22:40.148 --> 00:22:44.323
ναν τους κοροϊδέβεις, αν είχανε μπροστά
τους ξαπλωμένο το κουφάρι σου,

00:22:44.323 --> 00:22:48.656
για ναν το δικάσουν, όπως δικάζουν
οι εφέτες στο "επί Πρυτανείω" δικαστήριο

00:22:48.656 --> 00:22:53.348
τ' άψυχα πράματα : τα τούβλα, τις
πεπονόφλουδες, τα χασάπικα τσιγκέλια...,

00:22:53.348 --> 00:22:54.911
ξέρεις τι θα γινότανε ;

00:22:55.423 --> 00:22:59.719
Θα μαζεβόντανε γύρα σου, θα σκύβανε
να σε κοιτάξουνε κάμποσην ώρα,

00:22:59.719 --> 00:23:03.068
θα κουνούσανε λυπητερά
το κεφάλι τους κι ύστερα θα λέγανε:

00:23:03.467 --> 00:23:07.540
"Καλός είταν ο κακομοίρης!...
Για ιδές πώς ομόρφηνε πεθαμένος!

00:23:07.898 --> 00:23:11.700
Κλείσανε τ' αλεπουδίσια μάτια του,
λιγοστέψανε τα πρησμένα χείλια του,

00:23:11.700 --> 00:23:14.675
στένεψε και μάκρυνε
η πλατσουκωτή του μύτη...

00:23:14.992 --> 00:23:16.389
Έγινε μια χαρά!...

00:23:17.030 --> 00:23:18.469
Θυμόσαστε τι γούστο που είχε,

00:23:18.469 --> 00:23:21.632
σαν αλουποτίναζε τους σοφιστάδες
και τους κάλπηδες!...

00:23:21.882 --> 00:23:23.721
Έκανε μεγάλο καλό στην πολιτεία.

00:23:23.975 --> 00:23:27.094
Γι' αυτό δεν είδε χαΐρι...
Έζησε και πέθανε στην ψάθα...

00:23:27.871 --> 00:23:29.671
Και ναν τα λέμε συναμεταξύ μας,

00:23:29.671 --> 00:23:33.505
όποιος ζημιώνεται με τα λόγια και
τις πράξεις του μπορεί να ναι κουτός,

00:23:33.505 --> 00:23:34.838
μα κατεργάρης δεν είναι˙

00:23:35.055 --> 00:23:38.017
κι όποιος κερδίζει με τις πράξεις του
και με τα λόγια του

00:23:38.017 --> 00:23:40.506
αφτουνού βρωμάνε κ' οι φούχτες
κ' η ψυχή του...

00:23:41.008 --> 00:23:45.121
Ξέρεις τι λέω; Ναν του κάνουμε
την κηδεία του "δημοσία δαπάνη".

00:23:45.121 --> 00:23:47.537
Χρειάζονται παραδείγματα
για τα παιδιά μας".

00:23:48.943 --> 00:23:52.149
Μα τώρα, που δεν είμουνα τυχερός
να χω πεθάνει μοναχός μου,

00:23:52.149 --> 00:23:55.068
με σκοτώνετε σεις... πάλε για παράδειγμα.

00:23:55.390 --> 00:23:56.943
Σας χρειαζόταν ένα θύμα...

00:23:56.943 --> 00:24:00.083
όχι για να μάθουνε τα παιδιά σας
ν' αγαπάνε την αρετή,

00:24:00.284 --> 00:24:02.564
μα για να φοβούνται την δημοκρατία!

00:24:02.995 --> 00:24:05.326
Σας χρειαζόταν ένα θύμα πολύ μεγάλο,

00:24:05.605 --> 00:24:08.484
για να πλερώσει τα κακουργήματα
της χτεσινής τυραννίας

00:24:08.484 --> 00:24:11.052
και να φράξει το δρόμο
του ξαναγυρισμού της.

00:24:11.297 --> 00:24:13.758
Αφού το σκάσαν οι φταίχτες, πιάσατ' εμένα,

00:24:13.758 --> 00:24:16.768
το δάσκαλο του Κριτία
και του Θηραμένη του κόθορνου,

00:24:16.768 --> 00:24:21.242
τον αρνητή της οχλοκρατίας, την Αλογόμυγα,
που σας έμπαινε στα ρουθούνια...

00:24:21.948 --> 00:24:23.942
Το κορμί μου (κόκαλα και σάρκες)

00:24:23.942 --> 00:24:26.523
δε βαραίνει βέβαια
μέσα στην παλάντζα της Νέμεσης,

00:24:26.523 --> 00:24:29.930
όσο τα χίλια πεντακόσια κορμιά
των σκοτωμένων από τους τυράννους˙

00:24:30.191 --> 00:24:33.371
όμως βαραίνει τ' όνομά μου κ' η ψυχή μου!

00:24:33.756 --> 00:24:38.265
Κι όλοι σας ίσαμ' εκατό γενιές να μπαίνατε
στο να τάσι της παλάντζας,

00:24:38.265 --> 00:24:40.561
πάλε εγώ θα βάραινα περισσότερο...

00:24:41.619 --> 00:24:45.146
Θα βρεθούν ύστερ' από πολλά χρόνια
και φίλοι κι αρνητάδες μου,

00:24:45.146 --> 00:24:48.376
και ντόπιοι και ξένοι,
και συγκαιρινοί και μελλούμενοι,

00:24:48.376 --> 00:24:51.008
που θα κάνουνε ντόρο μεγάλο
γύρα στο θάνατό μου.

00:24:51.386 --> 00:24:55.472
Θα με πούνε "των Ελλήνων το άριστον",
"αηδόνα Μουσών",

00:24:55.472 --> 00:25:00.376
"τον δικαιότατον", "τον φρονιμώτατον",
"κορώνα της Ελλάδος".

00:25:00.827 --> 00:25:04.580
Τα παιδιά σας θα μου χτίσουν εκκλησιά,
το "Σωκρατείον",

00:25:04.580 --> 00:25:07.814
και θα μου κάνουνε θυσίες
κάθε χρόνο, την άνοιξη...

00:25:08.113 --> 00:25:09.824
Θα με προσκυνάνε για θεό

00:25:10.200 --> 00:25:13.815
(σε μένα δεν επιτρέψατε νάχω
μήτε μιας πεντάρας δαιμόνιο....

00:25:14.315 --> 00:25:15.642
και για ποιό λόγο;)

00:25:15.967 --> 00:25:18.771
Οι πρώτοι για να κολλήσουνε τ' όνομά τους
δίπλα στο δικό μου

00:25:18.771 --> 00:25:20.156
και ν' ακούγονται μαζί μου˙

00:25:20.370 --> 00:25:23.683
κ' οι δέφτεροι για να δείξουνε,
πως αν εζούσα στα χρόνια τους,

00:25:23.683 --> 00:25:26.065
θα με καταλαβαίνανε και θα με τιμούσαν!...

00:25:26.591 --> 00:25:27.884
Μπόσικα πράματα.

00:25:27.884 --> 00:25:32.129
Και κείνοι και τούτοι θα παραφουσκώνουνε
την αξία μου και θ' αδικούν εσάς˙

00:25:32.471 --> 00:25:35.008
θα λένε ψέματα και θα πιστέβουνε ψέματα...

00:25:35.396 --> 00:25:37.995
Εσείς κι ο Νόμος κάνατε το χρέος σας.

00:25:38.264 --> 00:25:41.455
Μονάχα που δε με τιμωρήσατε
γιατί παρέβηκα το Νόμο,

00:25:41.455 --> 00:25:45.267
μα γιατί στάθηκ' ανίκανος να πατήσω
απάνου του και να περάσω!...

00:25:45.863 --> 00:25:52.056
"Αδικεί Σωκράτης ασθενής ων,
άτε πένης... Τίμημα θάνατος!!"

00:25:52.658 --> 00:25:54.902
Αφτό θα πρεπε να λέγ' η μήνυση.

00:25:56.099 --> 00:26:01.063
Αν με δικάζατ' ένας ένας χωριστά,
ω άντρες Αθηναίοι, θα μ' αθωώνατε˙

00:26:01.630 --> 00:26:03.346
τόσοι πολλοί δεν μπορείτε...

00:26:03.619 --> 00:26:07.123
Όσο πιότεροι κολλάνε συναμεταξύ τους
και κάνουνε πλήθος,

00:26:07.123 --> 00:26:10.322
τόσο λιγότερ' η κρίση τους
και πιότερ' η κάκητα.

00:26:10.615 --> 00:26:13.315
Κι αν είσαστε κολλημένοι
πεντακόσιοι διαλεχτοί σοφοί

00:26:13.315 --> 00:26:17.524
(Σωκράτηδες να πούμε, δε θα κάνετε
μισό Μπερτόλδο˙

00:26:17.524 --> 00:26:20.493
όχι τώρα, που σαστε
πεντακόσιοι Μπερτόλδοι!...

00:26:20.831 --> 00:26:23.032
Πλήθος, Δημόσια Γνώμη,

00:26:23.032 --> 00:26:27.029
- τεράστιο Κοπρόσκυλο δεμένο,
στο παλούκι μέσα στον ήλιο.

00:26:27.706 --> 00:26:32.258
Όλο τον καιρό κοιμάται, ξύνει την ψώρα του
και χυμάει λυσσασμένα,

00:26:32.258 --> 00:26:35.587
μόλις θελήσει κανείς ναν το βγάλει
απ' τα συνήθεια του,

00:26:35.587 --> 00:26:37.382
να του λύσει την αλυσίδα.

00:26:37.822 --> 00:26:41.284
Έτσι κι εσείς, μόλις σας μηνύσανε
πως χαλάω τη Θρησκεία,

00:26:41.284 --> 00:26:45.547
τα παιδιά και τη Λογική, πεταχτήκανε
πάνου στις χιλιάδες τα ποδάρια σας

00:26:45.547 --> 00:26:48.958
κι αρχίσατε να χτυπάτε τις Συμπληγάδες
τα σαγόνια σας,

00:26:48.958 --> 00:26:50.858
για να με λιώσετε κει μέσα...

00:26:51.839 --> 00:26:56.392
Αν έτρωγα φλόγες και κατάπινα σπαθιά,
σαν τους σαλτιμπάγκους των πανηγυριών,

00:26:56.705 --> 00:26:59.220
δε θα παραξενεβόσαστε,
γιατί θα πιστέβατε,

00:26:59.220 --> 00:27:02.224
πως αληθινά καταπίνω τα σπαθιά
και τρώω τις φλόγες.

00:27:02.595 --> 00:27:06.717
Κι αν είμουνα κομπογιαννίτης να σας
μπουκώνω κάτουρα και μαγαρισιές,

00:27:06.717 --> 00:27:09.377
θα πιστέβατε, πως σ' εμένα
χρωστάτε τη ζωή σας.

00:27:09.731 --> 00:27:12.008
Θα καταλαβαίνατε και θα με πλερώνατε.

00:27:12.358 --> 00:27:16.761
Μα τώρα μ' ακούγατε να λέω συχνά
χαμογελώντας, πως δεν "ξέρω τίποτα".

00:27:17.071 --> 00:27:21.092
Δεν ξέρω τίποτα!...
Αφτό δεν το καταλαβαίνετε

00:27:21.512 --> 00:27:24.182
Το λοιπόν είμαι σωστός ο οξαποδώ,

00:27:24.182 --> 00:27:26.821
ένας τέτοιος όλα μπορεί να τα κάνει.

00:27:27.766 --> 00:27:31.309
Έβαζα και τους άλλους να λένε το ίδιο
και να πιστέβουνε πραγματικά,

00:27:31.309 --> 00:27:35.856
πως ό,τι ξέρουν είναι ψέματα!... 
Και να ψάχνουνε να βρίσκουνε την αλήθεια.

00:27:36.259 --> 00:27:40.779
Μα σεις, ω άντρες Αθηναίοι, πρώτα
ανησυχήσατε κι ύστερα αγριέψατε...

00:27:41.376 --> 00:27:43.384
Ως πού θα πήγαινε τούτ' η δουλειά;

00:27:43.384 --> 00:27:47.498
Ξέρετε, πως όσο λιγότερο σκέφτεται,
τόσο πιο μυαλωμένος ο πολίτης

00:27:47.753 --> 00:27:50.482
κι όσο λιγότερο μιλά, τόσο πιο λέφτερος.

00:27:50.956 --> 00:27:55.108
Αν έξαφνα και στα καλά καθούμενα
με το ψάξε ψάξε ο Γνάθων έβρισκε

00:27:55.108 --> 00:27:57.683
πως είναι σωστότερο να τρώει
παρά να νηστέβει;

00:27:57.992 --> 00:28:01.586
Κι αν δεν του φτανε τούτ' η τρέλα,
μα κι άρχιζε να το ξεφωνίζει;

00:28:01.836 --> 00:28:03.940
Προτού λοιπόν ξεσπάσ' η φουρτούνα,

00:28:03.940 --> 00:28:06.463
θελήσατε να σταματήσετε
τους κακούς ανέμους.

00:28:06.885 --> 00:28:11.780
Μα τους κακούς ανέμους (τους... καλούς!),
τους είχανε φέρ' οι σοφιστάδες.

00:28:12.153 --> 00:28:14.520
Εγώ τότες σαν ελεεινή Δημόσια Γνώμη,

00:28:14.520 --> 00:28:16.772
τους γάβγιζα και τους δάγκωνα
τις άντζες...

00:28:17.196 --> 00:28:19.898
Όμως για να με ξεκάνετε,
μου κολλήσατε τη ρετσινιά,

00:28:19.898 --> 00:28:24.099
πως είμουν εγώ των σοφιστάδων
ο σοφιστής!... Μακάρι να είμουνα!...

00:28:24.412 --> 00:28:28.036
Και για να με ξεκάνετ' εφκολότερα,
μου κολλήσατε κι άλλη ρετσινιά:

00:28:28.036 --> 00:28:31.239
πως είμουν άθεος!... Μακάρι να είμουνα!...

00:28:31.628 --> 00:28:36.000
Την αθεΐα την έχετε για το πιο σίγουρο
μέσο να ερεθίζετε το Σκύλο

00:28:36.000 --> 00:28:40.189
και να τον ξεσηκώνετε να διαφεντέβει με τα
δόντια του τα υλικά σας διάφορα.

00:28:40.690 --> 00:28:44.100
Τους οχτρούς της εφτυχίας σας
τους κάνετε πολύ σοφά

00:28:44.100 --> 00:28:45.948
προσωπικούς οχτρούς του Σκύλου.

00:28:46.357 --> 00:28:50.873
Για να ξεφορτωθείτε τον Αλκιβιάδη,
που τον αγαπούσε και τόνε θάμαζε ο λαός

00:28:50.873 --> 00:28:53.981
για την ομορφιά του, για τα πλούτη του
και τη μουρνταροσύνη του,

00:28:53.981 --> 00:28:55.591
τον κατηγορήσατε γι' άθεο.

00:28:55.985 --> 00:28:58.929
Και ο λαός, ο Σκύλος,
ξέχασε τις αγάπες του

00:28:58.929 --> 00:29:00.963
και τον κυνήγησε στην άκρη του κόσμου.

00:29:01.202 --> 00:29:04.342
Γιατί τόνε μάθατε να περιμένει
την εφτυχία του από τον ουρανό

00:29:04.587 --> 00:29:06.429
και να μην τήνε ζητάει από σας!

00:29:06.842 --> 00:29:10.687
Άμα λοιπόν του πάρεις την ελπίδα
του τίποτα, του παίρνεις το παν!

00:29:10.999 --> 00:29:12.397
Και σε ξεσκίζει!

00:29:13.660 --> 00:29:17.488
Αν ερχόσαστε στο σπίτι μου, θα βλέπατε
στο σπίτι μου κρεμασμένες εικόνες,

00:29:17.488 --> 00:29:21.033
την καντήλ' αναμένη, τα στέφανά μας
μέσα στην τενεκεδένια θήκη τους.

00:29:21.315 --> 00:29:24.585
Και στην εκκλησιά θα με βλέπατε
να φιλάω τη χέρα του παπά.

00:29:24.984 --> 00:29:26.536
Δε σας φτάνανε τούτα;

00:29:26.690 --> 00:29:29.065
Τι σας έμελε κι αν πίστεβα ή δεν πίστεβα;

00:29:29.326 --> 00:29:31.201
Φτάνει που φαινόμουνα θρήσκος...

00:29:31.535 --> 00:29:36.047
Αληθινά, μη θέλοντας καβγάδες με την
Ξανθίππη και με το Σκύλο, το Πλήθος,

00:29:36.047 --> 00:29:38.671
την άφηνα και μασκάρεβε
τα ντουβάρια με εικόνες.

00:29:39.221 --> 00:29:42.587
Φιλούσα και τη χέρα του παπά
μπροστά στους άλλους, για να τόνε σκάσω:

00:29:42.971 --> 00:29:47.060
"Μπρε, με ξεπεράει ο θεομπαίχτης, έλεγε,
στον ταρτουφισμό!"

00:29:49.049 --> 00:29:52.109
Έλεγα, πως υπήρχε μέσα μου κάποιο
δαιμόνιο, που μ' οδηγούσε.

00:29:52.579 --> 00:29:55.933
Έπρεπε ναν το λέω, για να ξηγάνε
κάπως οι απλοϊκοί,

00:29:55.933 --> 00:29:58.969
γιατί το δικό μου μυαλό ξεπερνούσε
το μυαλό των αλλωνών!...

00:29:59.553 --> 00:30:01.913
Δε θα πει πως μ' αφτό
χαλούσα τη θρησκεία!

00:30:02.291 --> 00:30:04.823
Υπάρχουνε τόσοι μικροί θεοί
(μερμήγκια!...)

00:30:04.823 --> 00:30:08.263
που μήτε τους μετρήσαμε ποτές
μήτε τα ονόματά τους ξέρουμε...

00:30:08.653 --> 00:30:11.623
Κι αν σε κάθε βρύση, σε κάθε δέντρο,
σε κάθε τρύπα

00:30:11.623 --> 00:30:15.876
φωλιάζει και ένας μικρός θεός, γιατί
να μη φωλιάζει και μέσα στο Σωκράτη,

00:30:15.876 --> 00:30:20.548
που ναι για θεούς αξιότερη μονιά κι από
μια κοτρόνα κι από μια γούβα νερό

00:30:20.548 --> 00:30:23.676
κι από να κούτσουρο της σόμπας
- κι από κάθε τρύπα;

00:30:24.111 --> 00:30:27.782
Κι αν μέσα σε κάθε τρελό μπαίνει
κάποιος θεός, που τόνε τρελαίνει,

00:30:27.959 --> 00:30:32.234
γιατί να μη μπει και μέσα στο σοφό
Σωκράτη, για να τόνε κάνει σοφότερο;

00:30:32.629 --> 00:30:36.936
Κι αν όλες οι αρρώστιες κι αν το μεθύσι
κι αν ο ύπνος και τ' όνειρο

00:30:36.936 --> 00:30:40.898
κι ο θάνατος κι αν ακόμα
το φτάρνισμα κι ο βήχας είναι θεοί,

00:30:41.190 --> 00:30:43.303
γιατί να μην είναι κ' η Κοροϊδία;

00:30:44.535 --> 00:30:47.470
Ας δεχτούμε, πως είτανε το δαιμόνιό μου
καινούριο θεόπουλο...

00:30:47.868 --> 00:30:52.232
Εδώ κάθε μουνουχισμένος παπάς
από την Ανατολή φέρνει και σας πασσάρει

00:30:52.232 --> 00:30:56.464
κι από έναν ξετσίπωτο θεό σαν τον Σαβάζιο,
την Κοτυτώ και τον Αφρόδιτο

00:30:56.464 --> 00:30:59.156
και σεις τους δέχεστε και τους προτιμάτε
μετά χαράς.

00:30:59.626 --> 00:31:03.971
Κι αν για τέτιους θεούς φοραίνετε
φουστάνια και νταντελένια παντελονάκια

00:31:03.971 --> 00:31:07.481
και χορέβετε μανιασμένοι, κουνώντας
την κοιλιά σας και τα καπούλια σας,

00:31:07.481 --> 00:31:10.115
σα γυναίκες˙ κι αν βρίσκετε θεάρεστο πράμα

00:31:10.115 --> 00:31:13.784
να τάζετε τις σκλάβες και τους
σκλάβους σας και τα κορίτσια σας,

00:31:13.784 --> 00:31:18.428
ακόμα και τον ίδιο τον εαφτό σας
στην Αφροδίτη, στην Αθηνά, στον Απόλλωνα

00:31:18.428 --> 00:31:21.898
και να παραδίνεστε
"σώματα ιερά" στους μερακλήδες,

00:31:21.898 --> 00:31:26.213
για να πενταρολογούνε και να χαραμοτρώνε
οι Κήρυκες, οι Ευμολπίδαι

00:31:26.213 --> 00:31:27.789
και τ' άλλα παπαδόσογα,

00:31:27.789 --> 00:31:32.167
τι σας έφταιξε το ταπεινό μου δαιμόνιο,
που καθότανε μέσα μου φρόνιμα

00:31:32.167 --> 00:31:35.660
και συμαζεμένα και μ' ορμήνεβε τάχα
να βρίσκω το σωστό,

00:31:35.660 --> 00:31:38.947
χωρίς να βγάζει δίσκο
και να θέλει ναούς και θυσίες;

00:31:39.487 --> 00:31:42.347
Μήτε σας υποχρέωνε να ξεβρακώνεστε
για χατίρι του.

00:31:42.803 --> 00:31:47.052
Και το κάτου της γραφής άμα θα πέθαινα,
θα φεβγε κι αφτό μαζί μου,

00:31:47.052 --> 00:31:50.767
για να μην ξαναγυρίσουμε ποτές πια
στην καταραμένη χώρας σας!

00:31:53.210 --> 00:31:56.056
Να τι λένε τώρα μέσα τους
οι πιο νοικοκύρηδες από σας:

00:31:56.621 --> 00:32:00.257
Γιορτάζω τρακόσες μέρες το χρόνο˙
μεθοκοπάω, κυλιέμαι στη λάσπη,

00:32:00.257 --> 00:32:03.799
δέρνω τη γυναίκα μου, κλέβω το κουτί
της εκκλησιάς, κάνω κοντραμπάντο,

00:32:03.799 --> 00:32:08.026
πουλώ ξύκικα, παίρνω ψέφτικους όρκους,
σπιουνέβω και δεν πειράζω κανένανε!

00:32:08.026 --> 00:32:10.708
Δεν πάω να διδάξω στους άλλους την αθεΐα!

00:32:10.708 --> 00:32:13.091
Εγώ μπορεί να μην πιστέβω,
μα το πλήθος;...

00:32:13.513 --> 00:32:17.272
Οι σαχλές σκουληκαντέρες των χωραφιών,
οι λαδωμένοι ποντικοί των λιμανιών,

00:32:17.272 --> 00:32:19.243
οι ξενηστικωμένοι σκύλοι του παζαριού,

00:32:19.243 --> 00:32:22.093
άμα χάσουνε την πίστη στο θεό,
ποιος θα τους συγκρατήσει;

00:32:22.596 --> 00:32:26.379
Ας μορφωθούνε πρώτα!... Για σήμερις
είναι πρόωρα πράματα!...

00:32:26.833 --> 00:32:30.223
Η θρησκεία, που λες, είναι το θεμέλιο
της πατρίδας και της ηθικής.

00:32:30.482 --> 00:32:33.383
Ο λαός χωρίς το φόβο του Θεού
θα χυθεί ν' αρπάζει

00:32:33.383 --> 00:32:36.291
τους παράδες και τα χτήματα,
τους "κόπους" των αλλωνών

00:32:36.291 --> 00:32:38.826
και να παλουκώνει τους φυλακάτορές του!...

00:32:39.710 --> 00:32:42.952
Δε συμφέρει, δε θέλετε
να σας μιμηθεί κι ο λαός.

00:32:43.452 --> 00:32:46.769
Του πετάτε λοιπόν μπροστά στα πόδια του
τ΄άθλιο κουφάρι μου,

00:32:46.769 --> 00:32:50.635
για να μην ξεχνά, πως η αθεΐα είναι
το μεγαλύτερο φταίξιμο...

00:32:51.608 --> 00:32:56.459
Μα χαλούσα και την ηθική!
Ξεμάβλιζα τα παιδιά! Ποια παιδιά;

00:32:56.804 --> 00:32:59.703
Ούλ' οι μαθητάδες μου
τα χανε περασμένα τα σαράντα...

00:33:00.087 --> 00:33:02.733
Και δεν είτανε "μαθητάδες" μου,
είτανε φίλοι μου...

00:33:03.440 --> 00:33:06.862
Αν τα παιδιά με παίρνανε το κατόπι,
θα μπορούσα και ναν τα διώξω...

00:33:07.351 --> 00:33:09.348
Τα παιδιά θέλουν αστεία και γέλια...

00:33:09.348 --> 00:33:13.445
Φιλοσοφίες και τέτια δεν τα χωνέβουνε,
κοροϊδέβουνε το δάσκαλο,

00:33:13.445 --> 00:33:15.800
βαριεστίζουνε και το σκάνε
από το σκολειό!...

00:33:16.116 --> 00:33:18.459
Τα δασκάλεβα, λέτε, πως έχουνε το δικαίωμα

00:33:18.459 --> 00:33:20.768
να δένουνε και να δέρνουνε
τους πατεράδες τους

00:33:20.768 --> 00:33:23.473
όταν αφτοί μπεκρολογούνε
και χαλάνε τα λεφτά τους

00:33:23.473 --> 00:33:26.782
στο τζόγο και στις γυναίκες
κι όταν ξεμωραθούν ή τρελαθούνε.

00:33:27.130 --> 00:33:31.130
Αφτά δεν τα λεγα στα παιδιά˙ 
τα λεγα στους πατεράδες!

00:33:31.517 --> 00:33:33.327
Είναι, θαρρώ, κάποια διαφορά.

00:33:34.618 --> 00:33:39.626
Θα μου πείτε : "Και τον Αλκιβιάδη;
Δεν τον είχες μαθητή τον Αλκιβιάδη;"

00:33:40.173 --> 00:33:42.281
Και ποιος θα βαστούσε να μην τον είχε!

00:33:42.527 --> 00:33:47.990
Ωραίο παιδί, πλούσιο, ζωερό, πρώτο τζάκι,
λιγάκι παλαβό και πεισματάρικο

00:33:47.990 --> 00:33:52.137
κι αδάμαστο, μα τετραπέρατο
- το ξυπνότερο παιδί της Αθήνας!

00:33:52.680 --> 00:33:55.211
Α! πολύ πιο δυνατός από μένα !...

00:33:55.473 --> 00:33:58.458
Γύμναζα κοντά του την ψυχή μου
να νικά τα πάθη της...

00:33:58.458 --> 00:34:01.857
να μην ταράζεται μπροστά στον πλούτο,
στην ομορφιά και στα νιάτα...

00:34:02.370 --> 00:34:05.762
Λοιπόν, εγώ είμουνα μαθητής του
κι όχι αφτός δικός μου.

00:34:06.166 --> 00:34:10.219
Κι έφτασα να πιστέψω και να το διαλαλήσω,
πως ο πνευματικός έρωτας,

00:34:10.219 --> 00:34:14.097
δηλαδή ο αφύσικος, καθαρίζει
την ψυχή και κατεβάζει ιδέες!...

00:34:14.329 --> 00:34:17.412
Γι αφτό και φώναζα, πως πρέπει
να κλείσουν οι ταβέρνες

00:34:17.412 --> 00:34:18.951
κ' οι ναοί της Αφροδίτης.

00:34:19.270 --> 00:34:23.803
Αι! τότε θύμωσαν οι δημόσιοι ταμίες
και τα παπαδόσογα,

00:34:23.803 --> 00:34:26.245
γιατί θα λιγοστέβανε τα εισοδήματά τους.

00:34:26.561 --> 00:34:30.883
Και με κατηγορήσανε, πως θέλω να χαλάσω
την... ελληνική οικογένεια!...

00:34:31.632 --> 00:34:34.713
Τι; Είμουνα επικίντυνος στη Δημοκρατία!

00:34:35.056 --> 00:34:37.869
Επικίντυνος εγώ, και σεις δημοκρατία!...

00:34:38.836 --> 00:34:42.210
Μα τους επικίντυνους, ω άντρες Αθηναίοι,
δεν τους δικάζουνε.

00:34:42.210 --> 00:34:46.010
Τους προσκυνάνε ραγιάδικα
ή τους δολοφονούνε μπαμπέσικα.

00:34:46.271 --> 00:34:48.678
Κι όσους μπορεί να γίνουν επικίντυνοι
μια μέρα,

00:34:48.678 --> 00:34:52.755
γιατί τους εχτιμάει το πόπολο
προλαβαίνετε και τους εξοστρακίζετε.

00:34:53.233 --> 00:34:57.174
Αν είμουνα επικίντυνος, θα βάζατε
μερικούς χασικλήδες να με μαχαιρώσουνε˙

00:34:57.454 --> 00:34:59.360
θα ξαγοράζατε τους μαγέρους μου

00:34:59.360 --> 00:35:02.984
να ρίξουνε σουλιμά στο φαγί μου,
στο κρασί μου, στον καφέ μου...

00:35:03.343 --> 00:35:06.516
Ένας επικίντυνος μήτε δικάζεται
μήτε κι απολογιέται...

00:35:06.742 --> 00:35:08.455
Δικάζει και θανατώνει.

00:35:08.455 --> 00:35:10.101
Γιατί κατέχει την εξουσία!

00:35:10.386 --> 00:35:13.869
Και μοναχά σαν τήνε χάσει,
τότε μπορεί να τόνε δικάσατε,

00:35:14.282 --> 00:35:17.293
αν σας βαστάει... κι αν τόνε πιάσετε!

00:35:18.066 --> 00:35:22.832
Επικίντυνος είταν ο Πεισίστρατος και
τα παιδιά του, ο Αλκιβιάδης, οι Τριάντα.

00:35:23.111 --> 00:35:27.621
Θα γινότανε κι ο Κύλων, αν κατάφερνε
ν' αρπάξει την εξουσία, κι ο Αριστείδης,

00:35:27.621 --> 00:35:30.714
αν είτανε λιγότερο "δίκαιος"
και περισσότερο παλιάνθρωπος.

00:35:31.086 --> 00:35:34.170
Οι τέτιοι σας κλέβουνε, σας σκοτώνουνε,
σας εξορίζουν,

00:35:34.170 --> 00:35:35.796
σας λένε και "προδότες".

00:35:35.796 --> 00:35:36.968
Και σεις μιλιά!

00:35:37.475 --> 00:35:39.963
Κι αν εγώ, αντίς να αεροκοπανάω
στο παζάρι,

00:35:39.963 --> 00:35:43.897
σκότωνα καμιά σαρανταριά χιλιάδες από σας
και θρόνιαζα τους οντρούς στο Τατόι,

00:35:43.897 --> 00:35:46.985
για ν' αρπάζουνε τα ζωντανά σας, να
κόβουνε τα λιόδεντρα

00:35:46.985 --> 00:35:49.084
και τ' αμπέλια σας,να καίνε τα χωράφια σας

00:35:49.084 --> 00:35:52.876
και σεις να ψοφάτε κλεισμένοι μέσα
στο Κάστρο κι από πείνα κι από λοιμική˙

00:35:52.876 --> 00:35:56.807
κι αν εξόριζα μερικές χιλιάδες
από σας, τους πιο πλούσιους,

00:35:56.807 --> 00:36:01.205
για να βουτήξω την περιουσία σας˙ κι αν
ανοίγοντας τις πόρτες τις πολιτείας

00:36:01.205 --> 00:36:05.532
έμπαζα μέσα τους Παλιομωραΐτες,
τους Ατζέμηδες κι όποιον άλλον κερατά,

00:36:05.532 --> 00:36:08.132
για να με καθίσουνε στο σβέρκο σας
για σωτήρα,

00:36:08.373 --> 00:36:11.845
ποιος θα τολμούσε να κάνει κιχ!
- όχι να με δικάσει;

00:36:12.414 --> 00:36:16.531
Όλ' οι τυχοδιώκτες θα τρέχανε δίπλα μου
και θα γινόντανε λιβανιστάδες μου.

00:36:16.531 --> 00:36:19.896
Κ' οι "καλοί πατριώτες" θα χτυπούσανε
το ξερό τους στον τοίχο,

00:36:19.896 --> 00:36:22.138
που δεν προλάβανε να κάνουν
αφτοί χειρότερα

00:36:22.138 --> 00:36:23.840
για να πλουτήνουνε περισσότερο.

00:36:24.644 --> 00:36:27.278
Όχι! Δε φοβηθήκατε το Σωκράτη,

00:36:27.278 --> 00:36:30.124
μα θελήσατε να φοβίσετε τους άλλους
με το θάνατό του.

00:36:30.477 --> 00:36:33.663
Η δημοκρατία σας δε στέκεται καλά
στα πόδια της.

00:36:33.663 --> 00:36:37.011
Τα μακροτείχια της Αθήνας και του Περαιά
κοίτουνται χάμου,

00:36:37.011 --> 00:36:37.860
ναν τα κλαις.

00:36:38.243 --> 00:36:39.755
Καράβια δεν έχετε.

00:36:39.983 --> 00:36:43.477
Συμμάχους να πλερώνουνε
χαράτσι να τρώτε, δεν έχετε.

00:36:43.886 --> 00:36:47.376
Μεταξύ σας μ' όλους τους σκοτωμούς
και τις εξορίες που κάνατε,

00:36:47.376 --> 00:36:50.351
κρύβονται πολλοί που νοσταλγούνε
τον καλό καιρό της τυραννίας˙

00:36:50.716 --> 00:36:53.132
γιατί χάνουνε τώρα τα όσα κερδίζανε τότες,

00:36:53.132 --> 00:36:57.192
όπως και σεις προσπαθείτε να ξαναβγάλετε
τώρα τα όσα χάσατε τότες.

00:36:58.489 --> 00:37:00.925
Όποιος είναι στα πράματα
φοβάται την αλλαγή˙

00:37:00.925 --> 00:37:04.549
κι ο πεσμένος την αποθυμάει
και την ετοιμάζει με κάθε τρόπο.

00:37:05.248 --> 00:37:08.089
Ο κοσμάκης στέκεται στη μέση
και πλερώνει τα σπασμένα˙

00:37:08.540 --> 00:37:12.155
το ίδιο δυστυχεί και με τα παράνομα
και με τα νόμιμα καθεστώτα

00:37:12.155 --> 00:37:14.606
και με την τυραννία και με τη λεφτεριά.

00:37:15.257 --> 00:37:17.625
Για να μην καταλαβαίνει
και να μην αντιστέκεται,

00:37:17.625 --> 00:37:19.837
του λέτε ψέματα και τόνε φοβερίζετε.

00:37:20.247 --> 00:37:24.113
Είναι λαοί, που ζούνε στα δάση, δεν έχουνε
νόμους, τρώνε τις ψείρες τους,

00:37:24.113 --> 00:37:27.681
όμως αγαπάνε τη λεφτεριά τους.
Βάρβαροι λαοί!

00:37:28.148 --> 00:37:30.675
Εμείς ζούμε στην ωραιότερη πολιτεία
του κόσμου,

00:37:30.836 --> 00:37:34.002
έχουμε τους σοφότερους νόμους,
δεν τρώμε τις ψείρες μας

00:37:34.260 --> 00:37:36.988
κι αγαπάμε τους κατεργαρέους
που μας τρώνε.

00:37:38.661 --> 00:37:41.661
Οι Τριάντα σκοτώνανε κι αρπάζανε
δίχως προσκήματα.

00:37:41.661 --> 00:37:46.638
Καταργήσανε νόμους, δικαστήρια, λαοσύναξες
- την κυριαρχία του λαού!

00:37:46.808 --> 00:37:50.432
Και κάνανε βουλή δικιά τους από μπράβους
και μαχαιροβγάλτες.

00:37:50.782 --> 00:37:53.906
"Και τούτον ημείς θανατούμεν!"
- μια κι όξω.

00:37:54.325 --> 00:37:56.825
Ξέρανε, πως θα μένουνε λίγο
και βιαζόντανε.

00:37:57.209 --> 00:38:01.155
Σεις θέλετε να μείνετε για πάντα
και μεταχειρίζεστε κάποια προσκήματα.

00:38:01.431 --> 00:38:04.847
Και γι αφτό σκεφτήκατε να περιορίσετε
τα πολιτικά δικαιώματα

00:38:04.847 --> 00:38:07.861
μονάχα σ' όσους έχουνε χτήματακ'
είναι κι από σόι,

00:38:07.861 --> 00:38:11.636
για να κρατήσετε μακριά από το Ταμείο
χιλιάδες φτωχούς.

00:38:12.249 --> 00:38:16.403
Κείνοι μποδίσανε τη λεφτεριά του λόγου
και τη διδασκαλία της ρητορικής˙

00:38:16.403 --> 00:38:19.364
εσείς πάτε να μποδίσετε
τη λεφτεριά της σκέψης

00:38:19.364 --> 00:38:21.410
και τη διδασκαλία της φιλοσοφίας.

00:38:21.599 --> 00:38:24.888
Από κείνους επήρατε το φτηνό
και σύντομο θανατικό μέσο,

00:38:24.888 --> 00:38:27.207
το βρωμόχορτο, που με ποτίζετε σήμερα.

00:38:27.688 --> 00:38:31.880
Η δημοκρατία σας είναι, καθώς βλέπετε,
μασκαρεμένη τυραννία.

00:38:33.816 --> 00:38:37.217
"Εμείς δεν ξέρουμε δικολαβίες.
Εφαρμόσαμε τους νόμους",

00:38:37.217 --> 00:38:39.215
ακούω κάποιονε που φωνάζει.

00:38:39.575 --> 00:38:43.855
Κ' εγώ σας λέω : μονάχ' αν παραβαίνατε
το νόμο, δε θα μ' αδικούσατε!

00:38:43.855 --> 00:38:47.403
Γιατί σκοπός των νόμων δεν είναι να
τιμωρούνε τους φταίχτες,

00:38:47.403 --> 00:38:48.709
μα τους αδικημένους,

00:38:48.709 --> 00:38:51.857
και να μποδίζουνε τους κλεμένους
να κλέψουνε κι αφτοί.

00:38:52.115 --> 00:38:55.826
Νόμος θα πει θέληση των δυνατών
κι αδυναμία των άβουλων.

00:38:56.799 --> 00:39:01.247
"Δίκαιον ουκ άλλο τι
ή το του κρείττονος συμφέρον".

00:39:01.899 --> 00:39:04.458
Έτσι πανου κάτου το χα μυριστεί
και μοναχός μου,

00:39:04.458 --> 00:39:09.360
μα πρόλαβε και το διαλάλησε κείνος ο Πώλος
και μ' ανάγκασε να τόνε κοντραστάρω.

00:39:09.772 --> 00:39:13.057
Και στη γλώσσας μας "κρείττων"
θα πει δυνατότερος.

00:39:13.480 --> 00:39:15.999
Κι ο Σόλων δε δυσκολέφτηκε να παινεφτεί,

00:39:15.999 --> 00:39:19.110
πως έφερε την τάξη
στην τρικυμισμένη πολιτεία:

00:39:19.511 --> 00:39:23.182
"κράτει νόμου βίην
τε και δίκην συναρμόσας".

00:39:23.491 --> 00:39:26.571
Μ' άλλα λόγια σιγουράρησε με τη βία
το δίκιο,

00:39:26.571 --> 00:39:29.220
ήγουν το συφέρο των δυνατότερων.

00:39:30.240 --> 00:39:31.923
Και ποιοι ναι οι δυνατότεροι;

00:39:32.309 --> 00:39:35.814
Μήτε κείνοι πόχουνε τα πιο γερά
και γυμνασμένα κορμιά :

00:39:36.136 --> 00:39:39.164
οι πεχλιβάνηδες, ο Μίλων, ο Ηρακλής,

00:39:39.164 --> 00:39:42.823
ο πετεινόμυαλος Ηρακλής, που
μ' όλα τ' ατσαλένια μπράτσα του

00:39:42.823 --> 00:39:46.460
γίνηκε κλωτσοσκούφι μιας γκόμενας
και κοκόνα με ρόκα και φουστάνια.

00:39:47.024 --> 00:39:50.217
Μήτε κείνοι πόχουνε τα πιο γερά
κι ανωφέλεφτα μυαλά :

00:39:50.576 --> 00:39:54.981
φιλόσοφοι, σατυρικοί ποιητάδες κι ούλ'
οι μισάνθρωποι κ' οι γεροπαράξενοι.

00:39:55.331 --> 00:39:58.307
Μήτε κείνοι πόχουνε τις πιο γερές ψυχές:

00:39:58.599 --> 00:40:02.519
ένας Προμηθέας, ένας Λεωνίδας,
ένας Κυναίγειρος

00:40:02.930 --> 00:40:06.916
- μυθικά προσώπατα, πλάσματα
της φαντασίας των φοβιτσιάρηδων.

00:40:07.740 --> 00:40:11.465
Δυνατότεροι παντού και πάντοτες
είναι οι κλέφτες.

00:40:13.498 --> 00:40:14.739
"Παραμύθια;"...

00:40:15.739 --> 00:40:18.972
Άι λοπόν θα σας πω κ' ένα παραμύθι,
για να ξεκουραστείτε!

00:40:20.094 --> 00:40:23.534
Μια φορά κ' έναν καιρό οι κλέφτες
της πρώτης πολιτείας του κόσμου,

00:40:23.534 --> 00:40:27.591
αφού πλουτήνανε αρκετά, αποφασίσανε
να ταχτοποιήσουνε τη ζωή τους.

00:40:28.110 --> 00:40:30.605
Μπλοκάρανε το λοιπόν
τους φτωχούς της πολιτείας

00:40:30.605 --> 00:40:32.945
κι αφού τους μαζώξανε στην πλατέα,
τους είπανε:

00:40:33.833 --> 00:40:36.835
"Ψηλά τα χέρια! Θέλουμε το καλό σας.

00:40:37.239 --> 00:40:40.549
Δε θα σας πάρουμε τα φκιάρια,
τους κασμάδες, τα σκεπάρνια,

00:40:40.549 --> 00:40:43.011
τα δισάκια και τα ζεμπίλια σας
με το ψωμοτύρι,

00:40:43.011 --> 00:40:46.939
τα τρύπια σας πουκάμισα με τις ψείρες
και τις απάτωτες καλύβες σας,

00:40:46.939 --> 00:40:48.659
που κάνουνε νερά, σα βρέχει.

00:40:49.016 --> 00:40:54.196
Είσαστε λέφτεροι -- Ψηλά τα χέρια! --
λέφτεροι να ζείτε κατά το κέφι σας,

00:40:54.196 --> 00:40:59.228
να κερδίζετε, να κάνετε κομπόδεμα,
να μεθάτε, να χορέβετε, να γεννοβολάτε

00:40:59.228 --> 00:41:00.527
και να πεθαίνετε.

00:41:00.738 --> 00:41:03.028
Εμείς θα σας μαθαίνουμε τις... αλήθειες!

00:41:03.299 --> 00:41:06.525
Θα σας δώσουμε πλούσια φαντασία
κ' αισθαντική καρδιά˙

00:41:06.926 --> 00:41:08.930
θα σας δώσουμε κι αθάνατη ψυχή.

00:41:09.318 --> 00:41:12.466
Κι όποιος από σας του γουστάρει,
θα μπορεί να γράφει ποιήματα,

00:41:12.466 --> 00:41:14.859
να σκαρώνει θεωρίες και να δοξάζεται.

00:41:15.322 --> 00:41:17.901
Ο κυρίαρχος λαός θα σαστε σεις!

00:41:17.901 --> 00:41:20.198
Εμείς μονάχα θα σας κουμαντάρουμε.

00:41:20.768 --> 00:41:24.524
Θα φροντίζουμε για την ασφάλεια της ζωής,
της τιμής και της περιουσίας σας

00:41:24.524 --> 00:41:26.508
- μ' ένα λόγο για τη λεφτεριά σας.

00:41:26.860 --> 00:41:31.279
Σεις θα δουλέβετε, καταπώς θέλετε
κι ό,τι θέλετε κι όποτε θέλετε.

00:41:31.613 --> 00:41:34.597
Εμείς θα σας δίνουμε δουλειά,
φτάνει να βρίσκεται,

00:41:34.597 --> 00:41:36.689
και σεις θα μας δίνετε τα κόπια σας.

00:41:37.312 --> 00:41:39.730
Και για να μη θαρρέψετε πως σας αδικούμε,

00:41:39.730 --> 00:41:43.045
θα πλερώνουμε κ' εμείς το ίδιο δόσιμο
στο Κράτος,

00:41:43.045 --> 00:41:44.661
- στον εαφτό μας!

00:41:45.466 --> 00:41:49.411
"Κ' εσείς κ' εμείς θα χουμε πάνου από
τα κεφάλια μας τους ίδιους θεούς,

00:41:49.411 --> 00:41:52.422
που θα προστάζουν εσάς που δουλέβετε
και να μην τρώτε

00:41:52.422 --> 00:41:54.617
κ' εμάς να καθόμαστε και να τρώμε.

00:41:54.930 --> 00:41:58.902
Κ' εμείς κ' εσείς θα χουμε πάνου από
τα κεφάλια μας τους ίδιους νόμους,

00:41:58.902 --> 00:42:02.758
που εμείς θα σας τους δίνουμε κ' εσείς
θα τους ψηφίζετε σα βουλεφτάδες

00:42:02.758 --> 00:42:06.281
και θαν τους εφαρμόζετε σα δικαστάδες
ενάντια στον εαφτό σας.

00:42:07.172 --> 00:42:09.828
Και για να μην πλακώνουν
απ' άλλες στεριές και θάλασσες

00:42:09.828 --> 00:42:12.511
κουρσάροι και κλέφτες ν' αρπάζουνε
το υστέρημά σας

00:42:12.511 --> 00:42:16.174
και να παίρνουνε σκλάβους κ' εσάς
και τις γυναίκες σας και τα παιδιά σας,

00:42:16.174 --> 00:42:18.659
θα σας αρματώνουμε, θα σας γυμνάζουμε,

00:42:18.659 --> 00:42:22.309
για να μπορείτε να διαφεντέβετε
τους θεούς σας, τον εαφτό σας κ' εμάς,

00:42:22.309 --> 00:42:23.702
δηλαδή την πατρίδα.

00:42:23.942 --> 00:42:26.647
Να σκοτώνεστε σεις και να ζούμε μεις.

00:42:27.077 --> 00:42:30.688
Κι' επειδή μοναχοί σας δε θα μπορούσατε
να σκεφτείτε το συφέρο σας

00:42:30.688 --> 00:42:34.422
και να φυλάξετε τον εαφτό σας,
θα σας αναγκάζουμε με το ζόρι

00:42:34.673 --> 00:42:35.910
(ψηλά τα χέρια!).

00:42:36.738 --> 00:42:41.451
Ένα πράμα μοναχά σας απαγορέβουμε:
να κλέβει ο ένας τον άλλονα.

00:42:41.791 --> 00:42:44.026
Γιατί μπορεί να κλέψετε κ' εμάς".

00:42:46.599 --> 00:42:50.026
Έτσι λοιπόν ο λαός δούλεβε λέφτερα
και λέφτερα σκεφτότανε.

00:42:50.402 --> 00:42:55.019
Και τραγουδούσε χαρούμενα στις ταβέρνες
σαν τον κότσυφα στο κλαρί (στο κλουβί!).

00:42:55.692 --> 00:43:00.039
Κ' οι σωτήρες του ξαπλωνόντανε τ' ανάσκελα
στα ζεστά παλάτια το χειμώνα

00:43:00.039 --> 00:43:02.703
και κάτου απ' ανθισμένα δέντρα
το καλοκαίρι

00:43:02.893 --> 00:43:06.153
- και σωρό γυναικούλες όμορφες
τους ψειρίζανε το σβέρκο

00:43:06.153 --> 00:43:09.520
και τους χουχουλίζανε το ριζάφτι
(πολύ συντελεί!).

00:43:10.359 --> 00:43:13.105
Κ' η εφτυχία τους, είτανε
δύναμη της πατρίδας

00:43:13.105 --> 00:43:15.531
κ' η ξετσιπωσιά τους καθαρμός.

00:43:15.944 --> 00:43:19.160
Κι αν κάπου βαριοεστίζοντας ο λαός
τους έδιωχνε,

00:43:19.160 --> 00:43:21.616
ζητούσε αμέσως άλλους να τονε κλέβουνε:

00:43:21.989 --> 00:43:26.485
δε μπορούσε πια μήτε να ζήσει
μήτε να σκεφτεί χωρίς "σωτήρες".

00:43:28.076 --> 00:43:30.909
Γελάτε και με το δίκιο σας,
ω άντρες Αθηναίοι.

00:43:31.355 --> 00:43:34.941
Τέτια παράξενη πολιτεία μήτε γίνηκε
μήτε θα γίνει ποτές!

00:43:35.640 --> 00:43:37.035
Παραμύθια, βλέπετε.

00:43:37.308 --> 00:43:42.766
Τώρα θα μου ζητάτε κ' επιμύθιο!
Πού ναν το βρω!... Μοναχά σας λέω:

00:43:43.349 --> 00:43:48.054
"Αλίμονο στον αφτόδουλο πολίτη, που 
φτασμένος στα έσχατα της απελπισιάς

00:43:48.054 --> 00:43:51.150
παραδίνεται, για να σωθεί,
στο έλεος του Θεού

00:43:51.150 --> 00:43:52.992
και στους νόμους των Κλεφτών".

00:44:04.869 --> 00:44:11.893
<b>Η αληθινή απολογία του Σωκράτη
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟΣ</b>

00:44:12.820 --> 00:44:16.423
τί περιμένεις από ναν άνθρωπο σηµανδιακό,
στριµένονε και φαρμακόψυχο.

00:44:16.826 --> 00:44:18.959
Κοπροσιωλιάζοντας όλη την ημέρα στο παζάρι

00:44:18.959 --> 00:44:21.575
τα βαζε με τους άλλους,
που κοιτάγανε τη δουλειά τους.

00:44:21.575 --> 00:44:23.957
Τού φταίγαν εκείνοι για
τη δικιά του την κατάντια!

00:44:23.957 --> 00:44:25.510
Κι όλοι φέβγαν από κοντά του

00:44:25.510 --> 00:44:29.350
-- μήτε το διάβολο να ιδείς
μήτε το σταβρό σου να κάνεις!

00:44:29.525 --> 00:44:32.654
Ύστερα παινεβότανε, πως δε ζητούσε
πλερωμὴ για τη σοφία του!...

00:44:32.881 --> 00:44:35.765
᾿Αφτό μας έλειπε! Να μας φορτώνεται
με το στανιό

00:44:35.765 --> 00:44:37.476
και να τον πλερώνουμε κιόλας!...

00:44:37.866 --> 00:44:40.215
Τώρα του δώσαμε την πλερωμή,
που του χρειαζότανε!

00:44:40.618 --> 00:44:43.953
Άβριο δε θά µαστε μήτε πιό πλούσιοι
μήτε πιό φτωχοί!

00:44:44.210 --> 00:44:46.498
"Ὅμως θά χουμε έναν μπελὰ λιγότερο!»

00:44:47.576 --> 00:44:50.770
᾿Eσείς, ω άντρες ᾿Αθηναίοι,
παίρνετε τα σκιάχτρα

00:44:50.770 --> 00:44:53.375
γι’ αληθινοὺς ανθρώπους
καὶ τους αέρηδες για θεοὺς·

00:44:53.752 --> 00:44:57.456
εγὼ τους ανθρώπους για ψέφτικα σκιάχτρα
καὶ τους θεοὺς γι’ αέρηδες.

00:44:57.742 --> 00:44:59.897
᾿Εσείς ὀνειρέβεστε κι εγὼ βλέπω.

00:45:00.194 --> 00:45:02.653
Βλέπω, γιατί έχω περισσότερο µυαλὀ,

00:45:02.653 --> 00:45:05.397
το περισσότερο, που γένηκε ποτέ
στη χώρα σας.

00:45:06.100 --> 00:45:07.528
K’ επειδή μπορούσα να βλέπω,

00:45:07.528 --> 00:45:10.676
γι’αφτό και μου φανιζόντανε όλα
κατάµαβρα κι άσκημα.

00:45:10.974 --> 00:45:15.369
᾿Αφού κατάλαβα, πως οι τριγυρινοί µου
δεν είναι ψυχές και πνέµατα, μα κωλάντερα,

00:45:15.369 --> 00:45:18.400
κ’ η ζωὴ δεν έχει κανένα σκοπό
μα το θάνατο

00:45:18.779 --> 00:45:22.154
δε κυνηγούσα την εφτυχία μήτε κόπιαζα
να γίνω καλύτερος.

00:45:22.262 --> 00:45:23.000
Είμουνα.

00:45:23.360 --> 00:45:27.672
Αφηνόμούνα σιγά και μαλακάθησαν
οι αδυναμίες μου στη δύναμή μου.

00:45:28.243 --> 00:45:30.748
Ακαμάτης κοροϊδέβα τα σκιάθρα σας
στο φανερό

00:45:30.748 --> 00:45:32.375
και τον εαφτό μου στα κρυφά.

00:45:32.487 --> 00:45:37.439
προσπαθούσα να ξεχνώ το σήμερα, το χτες
και το άβριο· δηλαδή τον θάνατο.

00:45:38.106 --> 00:45:41.648
Δεν είμουν ο Απόλλωνας να σας εγδάρω
μια και καλή με το στουρνάρι

00:45:41.849 --> 00:45:44.253
Είμουνα γιος της μαμής, πρόστυχο σόι.

00:45:44.797 --> 00:45:49.153
Σας έδερνα λοιπόν κάθε μέρα
με τη σοφία μου, με την κούραλιδία

00:45:49.508 --> 00:45:51.186
Δε σας καλυτέρεβα σε τίποτα.

00:45:51.441 --> 00:45:55.187
Μοναχά σας αγρίεβα και καταλάβανε πως
τελεφταία θα με φάτε...

00:45:55.765 --> 00:45:57.836
Έτσι κορόιδεβα και τη σοφία μου.

00:45:57.847 --> 00:46:02.299
Τίποτα δεν ξέρω, ήγουν αφτά που ξέρω
δεν αξίζουνε τίποτα.

00:46:03.002 --> 00:46:05.538
Κι έτσι δεν έχανα και το καιρό μου
ναν τα γράφω.

00:46:05.804 --> 00:46:08.810
Αν τά γραφα, θα μου καίγατε τα βιβλία μου
στην πλατέα,

00:46:08.810 --> 00:46:11.358
καθώς κάψατε και του μεγάλου Πρωταγόρα.

00:46:11.358 --> 00:46:16.111
Απελπισμένος απ' όλα παραδόθηκα
να με σκοτώσετε μεταχαράς.

00:46:16.111 --> 00:46:19.590
Δε μεταχειρίστηκα, για να σωθώ,
μήτε την πολιτική δύναμη,

00:46:19.590 --> 00:46:23.363
μήτε τα χρήματα των φίλων μου
μήτε ψεφτιές μήτε κι αλήθιες.

00:46:23.563 --> 00:46:27.049
Κι αν μου αφήνατε την πόρτα της φυλακής
ανοιχτή, δε θά φεβγα.

00:46:27.427 --> 00:46:28.859
Για να ζήσω κι άλλο;

00:46:29.224 --> 00:46:31.863
Και δε νομίζετε, πως γεράζοντας
ακόμα περισσοτερο

00:46:31.863 --> 00:46:35.365
μπορούσα πάνου στο ψυχομαχητό μου
να φοβηθώ, να μετανιώσω

00:46:35.365 --> 00:46:39.043
και να φωνάξω τον παπά
να με ξεμολογήσει; Τι ντροπή

NOTE Paragraph

00:46:41.128 --> 00:46:43.233
«Και γιατί δεν έγδερνες πρώτα
την Ξανθίππη,

00:46:43.233 --> 00:46:45.287
που σου τις έβρεχε με την παντούφλα;»...

00:46:45.287 --> 00:46:46.672
Μα γιατί μουνα φιλόσοφος!

00:46:47.116 --> 00:46:48.819
Αναγνώριζα πως είχε δίκιο.

00:46:48.842 --> 00:46:51.613
Της άφησα της κακομοίρας
ούλα τα βάρη του σπιτιού

00:46:51.613 --> 00:46:55.229
κι εγώ γύριζα στους δρόμους κ'έκανα παρέα
με πλούσιους κι αρχόντους,

00:46:55.731 --> 00:46:59.762
με τον Αλκιβιάδη, τον Περικλή,
τον Κρίτωνα, τον Καλλία τον Πλούσιο...

00:47:00.109 --> 00:47:01.293
Και καλοπερνούσα.

00:47:01.985 --> 00:47:03.744
Τα παιδιά γυρίζανε ξυπόλυτα...

00:47:04.109 --> 00:47:06.139
Και κείνη τους έδινε την αναθροφή,

00:47:06.139 --> 00:47:09.807
που χρείαζεται για να γίνουν
«καλοί πολίτες», σαν κ'εσάς.

00:47:09.932 --> 00:47:14.011
Όταν βλαστημούσανε,λέγανε ψέματα και
κλέβαν από τα περιβόλια της γειτονιάς,

00:47:14.011 --> 00:47:14.990
δεν τά δερνε·

00:47:15.249 --> 00:47:18.319
κι όταν σκοντάβανε και χτυπούσανε
και σκίζανε τα ρούχα τους,

00:47:18.319 --> 00:47:19.510
τά σπαζε στο ξύλο.

00:47:19.922 --> 00:47:22.576
«Δε θα μοιάζετε στον πατέρα σας,
τον αχαΐρεφτο».

00:47:24.117 --> 00:47:27.769
Είχαμε βέβαια την καλύβα μας, το κοτέτσι
μας και το γουρούνι μας στημ αβλή,

00:47:27.769 --> 00:47:31.580
πεντακόσα κλήματα πέρα στο Γουδί
με καμιά σαρανταριά λιόδεντρα...

00:47:32.031 --> 00:47:34.713
Κι όλα κείνη τα φρόντιζε και τα δούλευε
μοναχή της.

00:47:35.059 --> 00:47:36.514
Μα δεν είτανε ζωή!

00:47:36.774 --> 00:47:38.676
Με τα χρόνια παάγινε η δύστυχη!

00:47:39.109 --> 00:47:44.603
Τσακωνότανε για τίποτα με τις γειτόνισσες
(εγώ τό στριβα νωρίς νωρίς από το σπίτι).

00:47:44.967 --> 00:47:47.615
Μόλις φανιζότανε στη βρύση
με τον γκαζοντενεκέ της,

00:47:47.615 --> 00:47:50.802
ούλες τραβιόντανε πέρα και την αφήνανε
να γεμίσει πρώτη.

00:47:51.144 --> 00:47:53.537
Τρέμανε τη γλώσσα της και τα νύχια της.

00:47:53.930 --> 00:47:56.898
Και δεν της έφτανε τόσο χρονώνε
βασανισμένη ζωή,

00:47:57.276 --> 00:48:00.735
πήγα και ξαναπαντρέφτηκα,
κοντά εξηντάρης κρεμανταλάς,

00:48:00.735 --> 00:48:03.548
τη Μυρτούλα, τη αγγονή
του Αριστείδη του Δίκαιου,

00:48:03.666 --> 00:48:07.104
καλή ψυχή σαν του παππού της
κι αξέβγαλτη παιδούλα

00:48:07.104 --> 00:48:08.237
που μύριζε γάλα.

00:48:08.989 --> 00:48:11.766
Κι αρχίζοντας με τη δροσερή λαφίνα
τα σαλιαρίσματα,

00:48:11.766 --> 00:48:15.410
της έκανα χωρίς κόπο δυο παιδιά --
και μάλιστα σερνικά!

00:48:15.832 --> 00:48:19.247
Και δε γύριζα πια να κοιτάξω
τη ξεβρωμένη την Ξανθίππη.

00:48:19.673 --> 00:48:21.172
Και κείνη γινότανε θεριό.

00:48:21.495 --> 00:48:25.800
Ξεμάλλιαζε κάθε μέρα, γρατζούνιζε και
άφηνε νηστική τη κακομοίρα τη κοπέλα.

00:48:25.947 --> 00:48:27.621
Κ'εγώ που να μιλήσω!

00:48:28.038 --> 00:48:31.263
Έτσι μαράζωσε κ'έλιωσε στα πόδια της
κι ασκήμηνε.

00:48:31.737 --> 00:48:34.945
Την παράτησα το λοιπόν κι αφτήνε --
δε με τραβούσε πιά.

00:48:35.336 --> 00:48:38.728
Και σύχναζα στης Ασπασίας, στης Θεοδότης,
στα γυμναστήρια...

00:48:39.954 --> 00:48:43.219
Φταίω βέβαια κ'εγώ, μα φταίει κι ὁ νόμος 
πιο πολύ,

00:48:43.219 --> 00:48:45.536
που μας έβαλε να πάρουμε
καὶ δέφτερη γυναίκα,

00:48:45.536 --> 00:48:49.671
για να δώσουμε στρατιώτες στην πατρίδα.
Τὰ δύστυχα τα πλάσματα ...

00:48:52.649 --> 00:48:55.197
Να δουλέβω!... Τί να δουλέβω ;

00:48:55.484 --> 00:48:58.560
Μια φορὰ στα νιάτα μου έκανα το μαρμαρά 
κοντὰ στὸν πατέρα μου.

00:48:58.800 --> 00:49:01.355
Κι όπως μ' έκαιγεν ο πόθος
του γυναίκειο κορμιού,

00:49:01.355 --> 00:49:05.789
κάθισα, για να μερώνω την ψυχή μου,
κ' έπλασα θεόγυμνες τις Χάριτες,

00:49:05.789 --> 00:49:08.009
που μαζὶ τις πίστεβα και τις αποθυμούσα.

00:49:08.371 --> 00:49:11.530
Κι όταν τις αποτέλειωσα, βρέθηκα
να μαι ερωτεμένος μαζί τους...

00:49:12.038 --> 00:49:15.192
Κι αργότερα, πολύ συχνά,
έπαιρνα τὸν ανήφορο της ᾿Ακρόπολης,

00:49:15.192 --> 00:49:17.659
γιὰ νὰν τὶς βλέπω καὶ να ξαναθυμούμαι
τὰ παλιά.

00:49:18.090 --> 00:49:21.183
Μὰ τώρα πιὰ δεν έχω τις φαγούρες 
της νιότης καὶ δεν πιστέβω

00:49:21.183 --> 00:49:24.019
μήτε στοὺς θεοὺς μήτε στὰ πλάσματα
της Τέχνης...

00:49:24.588 --> 00:49:28.042
το πολὺ θαμπορούσα ν' ανοίξω μαγαζί
στην ὁδόν ᾿Αναπαύσεως,

00:49:28.324 --> 00:49:32.429
γιὰ να φτιάχνω και να πουλάω μαρμαρένιους
σταβρούς κι αγγέλους για τα μνήματα...

00:49:32.797 --> 00:49:35.715
Ολ' αφτὰ μοναχὰ να τα κοροϊδέψω
θα μπορούσα τώρα.

00:49:36.026 --> 00:49:38.523
Το πολύ μυαλό, μεγάλη σκοτούρα.

00:49:38.779 --> 00:49:42.204
Μού δεσε τα χέρια·
δεν μπορώ πιὰ να κάνω τίποτα.

00:49:43.373 --> 00:49:47.140
Μήπως να «δουλέβω» σαν καὶ σας,
που σταβρώνοντας τα χέρια σας

00:49:47.140 --> 00:49:51.159
αγκομαχάτε ποιός θα γελάσει τὸν άλλονε
καὶ ποιός θα πουληθεί περισσότερο;

00:49:53.383 --> 00:49:57.060
Μιὰ φορά, σα με καλούσαν η τιμὴ της
πατρίδας κι ο κατάλογος των εφέδρων

00:49:57.060 --> 00:50:01.489
να σκοτώνω τους ὀχτροὺς η να σκοτωθώ,
πολεμούσα πρώτος κ' έφεβγα τελευταῖος

00:50:01.971 --> 00:50:04.044
καὶ κορόιδεβα μέσα μου τὸν πόλεμο.

00:50:04.323 --> 00:50:07.291
Συλλογιζόμουνα, πως οι συντρόφοι μου
θα χυθούνε μετὰ τη μάχη

00:50:07.291 --> 00:50:10.650
στα τριγυρινά χωριὰ να σφάζουνε
τὸν άμαχο πληθυσμό,

00:50:10.650 --> 00:50:13.572
να κλέβουν ὅ,τι λάχει
και να βιάζουνε τὶς γυναίκες.

00:50:15.016 --> 00:50:16.967
Στο κρασὶ δε μου παράβγαινε κανείς.

00:50:17.218 --> 00:50:20.155
Μπορούσα να πίνω με την κούπα
κ' είκοσι ώρες κορδόνι,

00:50:20.493 --> 00:50:23.776
κ' ενώ κυλιότανε η παρέα μου
μπρούμυτα κι ανάσκελα στο πάτωμα

00:50:23.776 --> 00:50:24.729
μέσα στα ξερατά,

00:50:25.006 --> 00:50:29.595
στητός εγώ κι αψηλομέτωπος χαιρετούσα
τον ήλιο, που πρόβαινε θάμα,

00:50:29.825 --> 00:50:34.756
καὶ ξεχνώντας όλες μου τις μιζέριες
- έφτυν αδιάφορα στὴν ὄχτο της Λήθης.

00:50:35.468 --> 00:50:37.630
Στὸν Έρωτα τί νὰν τα λέω ;

00:50:37.851 --> 00:50:41.678
Μοναχοί σας με παρανομιάσατε
θεϊκό τραγί, δηλαδή σάτυρο.

00:50:42.535 --> 00:50:45.312
Μονάχα στο φαγὶ δεν είμουνα
και τόσο μερακλής.

00:50:45.530 --> 00:50:47.505
Έτρωγα μιὰ φορά τη μέρα και λίγο.

00:50:47.955 --> 00:50:50.229
Είμουνα πολύ παχύς και θαμ' έβλαφτε.

00:50:50.401 --> 00:50:52.197
Ήθελα να χω το στομάχι μου λαφρό

00:50:52.197 --> 00:50:54.874
για να χω και το μυαλό μου
φρέσκο κι αλέγρο.

00:50:55.638 --> 00:50:57.557
Όποιος κοιμάται πολύ και τρώει λίγο:

00:50:57.557 --> 00:51:02.261
ζαρζαβατικά, φασόλια, θρούμπες
και κριθαρόψωμο, δεν παθαίνει σφίξη.

00:51:02.261 --> 00:51:04.786
Δε σκουριάζει και δεν ξυνίζει
το γαίμα του,

00:51:04.786 --> 00:51:07.455
δε βγάνει σπυριά, βουζούνους και ζωχάδες.

00:51:08.289 --> 00:51:11.307
Έπαιρνα με το πρώτο χρυσορόδισμα
τα μακρινά χωράφια.

00:51:11.506 --> 00:51:15.250
εκεί διάλεγα κάποια πρόσχαρη μεριὰ
στην ούγια του πεφκόδασου,

00:51:15.250 --> 00:51:17.988
αντίκρα στον ήλιο να τον κοιτάω
και να με θαμπώνει,

00:51:17.988 --> 00:51:22.341
και πρόσμενα με κατάνυξη στη Μητέρα θεά
μιὰν ὁλάκερην ἑκατόμβη...

00:51:22.778 --> 00:51:24.786
Κ' η θεά τό γραφε στα κατάστιχά της.

00:51:25.071 --> 00:51:29.674
Μου λαμπικάριζε τα μάτια, μου ακόνιζε
το μυαλό, μου δίνε κέφι κ' ὑπομονή !...

00:51:30.279 --> 00:51:32.945
Ά ! δε θα γινόμουνα
τόσο μεγάλος άνθρωπος,

00:51:32.945 --> 00:51:35.182
αν είχανε τίποτα κουσούρι τα λούκια μου.

00:51:35.439 --> 00:51:36.910
Είχα στομάχι κούρκου.

00:51:37.187 --> 00:51:40.544
Μπορούσα να καταπίνω και να χωνέβω
καρύδια με τα τσόφλια τους,

00:51:40.544 --> 00:51:43.046
καρφιά σκουριασμένα και φούχτες άμμο.

00:51:43.777 --> 00:51:45.365
Για κοιτάχτε καὶ τα δόντια μου !

00:51:45.734 --> 00:51:50.139
Τριανταδυό μύγδαλα - ψίχα...
Κι όμως έτρωγα λίγο.

00:51:50.508 --> 00:51:54.734
Μπορούσατο λοιπόν να ηὴ δουλέβω,
δηλαδή να μην πολιτέβομαι.

00:51:56.041 --> 00:51:59.844
Έχοντας τόσο δυνατό σκαρί και τόσα κέφια,
πώς δε σκορπούσα

00:51:59.844 --> 00:52:03.816
χαρά και καλοσύνη, μα σταλοβολούσα
παντου φαρμάκι και χολή;

00:52:04.264 --> 00:52:09.051
Γιατί 'χα μεγάλο μυαλό και σας έβλεπα
πέρα πέρα σα νά σαστε γυαλένιοι.

00:52:09.629 --> 00:52:13.307
Κι επειδης ἤξερα, πως δε θα σας διόρθωνα
μοναχός μου, κορόιδεβα.

00:52:13.695 --> 00:52:16.381
Ά ! δεν είναι τόσο έφκολο πράμα
η κοροϊδία.

00:52:16.381 --> 00:52:18.523
Είναι μαζί παιχνίδι και τέχνη.

00:52:18.749 --> 00:52:22.286
Πρέπει να χεις πολλή φαντασία
και κρίση και πείρα της ζωής.

00:52:22.596 --> 00:52:27.574
Και να μπορείς όλ' αφτὰ νὰν τα παίζεις
ανάλαφρα και φωτερά, δίχως προσπάθεια.

00:52:28.172 --> 00:52:31.825
Η κοροϊδία δεν είναι η αρχή, μα το τέλος
της φιλοσοφίας.

00:52:32.258 --> 00:52:34.611
Χρειάζεται να χεις περάσει πρώτα
από το δράμα

00:52:34.611 --> 00:52:39.170
της συλλογής και της απελπισιάς για να
φτάσεις στο γέλιο, - στο πικρόγελο.

00:52:39.318 --> 00:52:41.260
Κι αν μπορέσεις να φτάσεις !

00:52:42.544 --> 00:52:45.464
Τις περισσότερες φορές προσπαθούσα
να μη σας βλέπω.

00:52:45.778 --> 00:52:48.299
Πήγαινα πότε στη θάλασσα,
πότε στις παλαίστρες.

00:52:48.485 --> 00:52:52.220
Τὰ παιδιά με τα σφιχτοδεμένα κορμιά τους,
τα λυγερά σαν τὰ στάχια,

00:52:52.220 --> 00:52:55.563
με κάνανε να ξεχνιέμαι σαν εμπροστά
στην απέραντη θάλασσα

00:52:55.563 --> 00:52:56.919
τ' ανοιξιάτικα πρωινά.

00:52:57.249 --> 00:53:00.697
Γέλια, ξεφωνητά και πείσματα...
χαρούμενος αέρας,

00:53:00.697 --> 00:53:04.320
που με σιγομεθούσε και με βύθιζε
σε μιὰ γλυκιά μελαγχολία.

00:53:04.753 --> 00:53:08.318
"Ηθελα να γινόμουν άμυαλο παιδί
και μου ρχότανε να σηκωθώ κ' εγὼ

00:53:08.318 --> 00:53:11.121
να κυλιστώ με τ' άλλα μέσα στη σκόνη
και στον μπουχό,

00:53:11.457 --> 00:53:14.273
σαν τοὺς γαϊδάρους το καλοκαίρι
με το σαμάρι στην πλάτη,

00:53:14.557 --> 00:53:16.691
- και να γκαρίζω,να γκαρίζω !

00:53:17.514 --> 00:53:20.743
Αν εκείνη την ώρα με ζύγωνε κανείς,
για να μου κάνει τον έξυπνο,

00:53:20.743 --> 00:53:22.181
θα τον έτρωγα ζωντανό.

00:53:22.999 --> 00:53:24.196
Ύστερις, όταν έφεβγα,

00:53:24.196 --> 00:53:26.885
τραβούσα σκυφτός και συλλογισμένος
τοίχο τοίχο

00:53:26.885 --> 00:53:31.545
και μετρούσα τα βήματά μου... δέκα...
τρακόσια... χίλια... δυο χιλιάδες...

00:53:31.545 --> 00:53:34.824
Χωρίς ναν το καταλαβαίνω, βρισκόμουνα
ξαφνικά στα λιβάδια.

00:53:35.518 --> 00:53:41.252
Να !να! να! έδερνα με το μπαστούνι μου
τα στάχια και τά στρωνα χάμου.

00:53:41.606 --> 00:53:47.144
έτσι ξεθύμαινα και ξεχνούσα, πως μήτ' είγὼ
θα γίνω παιδί μήτε και σεις ανθρώποι,

00:53:47.896 --> 00:53:51.450
Το καλοκαίρι ! Χρυσή εποχή των φτωχών...

00:53:51.918 --> 00:53:55.633
Μοναχά το καλοκαίρι ζούσα πλέρια
το κορμί μου και τη σκέψη μου.

00:53:56.590 --> 00:54:00.079
Όλα μου το είναι βοούσε και φουρφούλιζε
χαρούμενα σα λέφκα στον ὄχτο,

00:54:00.079 --> 00:54:02.583
γεμάτη αστράματα
και πουλιά και τζιτζίκια.

00:54:03.350 --> 00:54:07.200
Και στη ρίζα κουλουριασμέν' η ψυχή μου
μὲ το κεφάλι ψηλά καρφωτό,

00:54:07.200 --> 00:54:10.579
πυρωνότανε στον ήλιο και κατέβαζε
πλήθιο το φαρμάκι

00:54:10.579 --> 00:54:12.283
στα κανάλια των δοντιών της !

00:54:12.482 --> 00:54:14.751
Και αλί σε κείνονε, που δάγκωνε ...

00:54:16.521 --> 00:54:19.500
Πήγατε λοιπόν να με καταδικάσετε
στη δόξα του καλοκαιριού,

00:54:19.500 --> 00:54:23.897
το Μάη με τα λουλούδια ... την ώρα,
που 'χω το πιότερο φαρμάκι ...

00:54:24.554 --> 00:54:26.952
Αν είτανε χειμώνας, δε θά βγαζα λέξη.

00:54:27.543 --> 00:54:30.441
Μα τώρα γλεντάω και φραίνομαι
να σας δαγκώνω.

00:54:30.441 --> 00:54:33.613
(βήχας)

00:54:35.388 --> 00:54:40.534
<i>Εδώ ὁ Σωκράτης ξεροκατάπιε, έβηξε
δυο τρεις φορὲς καὶ ξανακολούθησε. </i>

00:54:41.241 --> 00:54:44.613
<i>Διηγήθηκε στο δικαστήριο
μιὰν ημέρα της ζωης του.</i>

00:54:45.830 --> 00:54:50.451
Όλη τη νύχτα ξαπλωμένος στην αβλή πάνου
σε στρατιωτικές μπατανίες και τσουβάλια,

00:54:50.451 --> 00:54:56.840
κάτου από τ' άστρα, δεν μπορούσα να κλείσω
μάτι : σκνίπες, κοριοί κι ιδέες.

00:54:56.561 --> 00:55:00.300
Τις σκνίπες μου τις στέλνανε τ' άστρα,
τοὺς κοριοὺς ὁ τοίχος

00:55:00.300 --> 00:55:03.293
(παλιό το σπίτι, βλέπετε),
τις ιδέες η κάκητα.

00:55:03.636 --> 00:55:05.995
Αυτή ναι, θαρρώ,το θεϊκό μας στοιχείο !

00:55:06.191 --> 00:55:10.282
Το μυαλό μου δουλέβει· κι ὅταν αποκοιμηθώ,
ξακολουθεί να δουλέβει...

00:55:10.543 --> 00:55:14.911
᾿Αναχαράζω τις κουβέντες της ημέρας,
τις βάζω σε τάξη, τις ξεκαθαρίζω.

00:55:15.362 --> 00:55:17.939
Τότε βρίσκω τὶς πιό θανάσιμες αντιλογίες,

00:55:17.939 --> 00:55:20.379
που θαν τις ξεφουρνίσω
το πρωί στην ᾿Αγορά...

00:55:20.718 --> 00:55:23.892
Στάσου και θα δείς, τί έχω να σε κάνω
κύριε Τάδε...

00:55:24.807 --> 00:55:29.238
Λίγο λίγο γαληνέβουνε τα μέσα μου κι αργά
πολύ κλείνουνε βαριά τα μάτια μου.

00:55:29.782 --> 00:55:33.956
Μόλις κοκκινίσουνε τα μάγουλα της ᾿Αβγης,
πετιέμαι ψηλά σὰν το πετεινάρι

00:55:33.956 --> 00:55:36.888
κι αρχίζω να λαλώ: να πειράζω
τὴν Ξανθίππη...

00:55:37.457 --> 00:55:41.473
Αφού μου φέρει την πρωινή μου κρασοψυχιά
μέσα σ'ένα πήλινο καφκί,

00:55:41.473 --> 00:55:44.316
μουρμουρίζοντας, πάει στο πηγάδι
καὶ τραβάει νερό.

00:55:44.927 --> 00:55:47.665
Ύστερις μου χύνει κατακέφαλα
τὸν κουβὰ γεμάτο.

00:55:48.157 --> 00:55:51.050
Κι ενώ σφουγγίζοµαι γρήγορα γρήγορα
μὲ τα μανίκια

00:55:51.050 --> 00:55:54.787
καὶ χτενίζω τα γένια µου με τα δάχτυλα...
κείνη δυναμώνει το χαβά της.

00:55:55.531 --> 00:55:57.734
«Δε μ᾿ άφησες ὅλην τη νύχτα να κοιμηθώ.

00:55:57.734 --> 00:56:01.815
Κλωτσούσες, ροχάλιζες, έτριζες τα δόντια
σου και βρωμούσες σκόρδο.

00:56:01.815 --> 00:56:03.873
Δε ντρέπεσαι τουλάχιστο τα παιδιά ;»

00:56:04.379 --> 00:56:07.999
(Ὅλοι κοιµόμαστε στην αβλή κατάχαµα,
ο ένας πλάι στον άλλονε).

00:56:08.304 --> 00:56:12.372
Αί τότες εγώ βγάνω φτερά,
της τσιµπάω το μπράτσο... και δρόµο !

00:56:12.822 --> 00:56:17.595
Αν δε με βρίσει πρωί πρωί, θα µαι
ξυνισμένος κι άκεφος όλη την ημέρα !...

00:56:18.579 --> 00:56:22.886
Πριν πάει μισό καλάμι ὁ γήλιος
κόβω μιὰν κορφὴ βασιλικό και ξεπορτίζω.

00:56:23.267 --> 00:56:26.510
Ένα ζεβγάρι σπουργίτες τροµάζουνε ξαφνικά

00:56:26.510 --> 00:56:28.712
καὶ χαράζουνε στον αέρα
δυό φωτεινές γραμµές,

00:56:28.712 --> 00:56:32.167
από την καβαλίνα του δρόμου
στην κορφή της διπλανής ροδακινιάς.

00:56:33.500 --> 00:56:37.602
Στρίβω δεξιά καὶ παίρνω τ᾽ ανοιχτά...
περιβόλια... ρεματιές...

00:56:38.130 --> 00:56:40.989
ν' ανασάνω βαθιά...να ξαλαφρώσω...

00:56:42.183 --> 00:56:44.407
᾿Ακούγονται μακριά στις δημοσιές
τὰ πρώτα κάρα,

00:56:44.407 --> 00:56:47.589
που κατεβαίνουνε στην ᾿Αθήνα γεμάτα
δροσερά λαχανικά και φρούτα.

00:56:48.209 --> 00:56:51.905
σε λίγο στα καλντερίµια των σοκακιών
ανακατέβονται τα πέταλα των αβασταγών

00:56:51.905 --> 00:56:53.578
μὲ τα χουγιαχτά των αγωγιάτηδων.

00:56:53.578 --> 00:56:58.106
Λεκάνες και ντενεκέδες αδειάζούυνε
σαπουνόνερα και λάντζες ὅπου τύχει.

00:56:58.441 --> 00:57:02.918
Γεροντικὰ βηξίµατα καὶ ρόχαλα κάνουνε
στράκες απάνου στὰ κεφάλια των Θεών...

00:57:03.357 --> 00:57:07.388
Τα χούφταλα ! Ξυπνώντας αξημέρωτα
πανε να δικάσουν

00:57:07.388 --> 00:57:10.436
η να συνεδριάσουνε στη λαοσύναξη
γιὰ τὶς δεκάρες...

00:57:10.709 --> 00:57:15.342
Όσο να κατέβω στο παζάρι, σύνεφα μύγες,
κουρνιαχτός, κάτουρα,

00:57:15.342 --> 00:57:20.128
που αχνίζουνε, κι ανθρωπήσια βαρβατίλα
μαγαρίζουνε την παρθενικὴν ημέρα.

00:57:21.801 --> 00:57:25.338
Κιαλάρω μαζωμένους στη στοὰ τον Κόλια,
τον Πρίφτη,

00:57:25.338 --> 00:57:29.603
το Δέδε,το Γκίκα,το Δεδεγκίκα... 
τοὺς μεγάλους άντρες !

00:57:29.900 --> 00:57:32.006
Εἶναι μαζί τους κι ο κύριος Τάδες.

00:57:32.218 --> 00:57:34.205
Κι αν δεν είναι, θά ρτει.

00:57:34.336 --> 00:57:35.846
Ζυγώνω καὶ καληµερίζω.

00:57:36.279 --> 00:57:40.242
Τους λέω τα σπουδαία της ημέρας :
για το γάιδαρο του Μελέτη,

00:57:40.242 --> 00:57:43.769
πού σπασε την τριχιά του ψὲς το βράδι
και λάκηξε κατὰ τα Τουρκοβούνια

00:57:43.769 --> 00:57:47.544
κυνηγώντας μια καλοθρεμένη τσακίστρα·
γιὰ το κρασί του Μπαρμπαχρίστου,

00:57:47.544 --> 00:57:50.279
που ξύνισε κι ο γιατρός δεν μπόρεσε
ναν το γιάνει΄

00:57:50.279 --> 00:57:53.576
για την Παπαλάμπραινα,
που σήκωσε τη γειτονιά στο ποδάρι,

00:57:53.576 --> 00:57:56.130
γιατί τ᾿ αγγούρι, που της έδωκε ψες
ὁ µανάβης,

00:57:56.130 --> 00:57:58.966
είτανε και μικρό και πικρό φαρμάκι !

00:58:00.212 --> 00:58:05.940
Και ποιός είτανε αφτός ο κ. Τάδες ;
Ο σοφιστής, ο πολιτικός, ο ποιητάκος.

00:58:06.254 --> 00:58:10.186
Όσοι φαντάζονται πως είναι πανήξεροι,
και τό χουνε καμάρι που λένε ψέματα.

00:58:10.691 --> 00:58:11.866
Τους αλάλιαζα.

00:58:11.866 --> 00:58:14.449
Όχι γιατί θελα να φαίνομαι
καλὐτερός τους.

00:58:14.449 --> 00:58:18.081
Δεν αξίζει τον κόπο νά ναι κανείς
πρώτος η τελεφταίος

00:58:18.081 --> 00:58:20.984
ανάμεσα σε τελεφταίους, που θαρρούνε
πως είναι πρώτοι.

00:58:21.623 --> 00:58:24.362
Τοὺς τσάκιζα, καθώς τσακίζουμε 
τοὺς κοριούς...

00:58:24.724 --> 00:58:26.900
Δε ζητάμε δηλαδή ναν τους καλυτερέψουµε

00:58:26.900 --> 00:58:30.312
μήτε να σώσουμε τους γειτόνους η
τις μελλούμενες γενιές των Ἑλλήνων !

00:58:30.635 --> 00:58:34.433
Ένας λύκος μοναχά, του ᾿Αγκούμπιο,
τα κατάφερε να καλυτερέψει,

00:58:34.433 --> 00:58:38.185
να γίνει θεοφοβούμενος και να μην τρώγει
κρέατα ζωντανά, µά...

00:58:38.185 --> 00:58:42.134
ραδίκια βραστά,που κατέβαινε καὶ
τ᾽ αγόραζε πρωί πρωί στο Λαχανοπάζαρο.

00:58:43.314 --> 00:58:47.830
Για την πλεμπάγια την παρακατιανή,
για σας, ένιωθα μονάχα λύπηση.

00:58:48.105 --> 00:58:51.279
Ο νους, η καρδιά κ᾿ η πράξη σας
δεν είναι δικά σας :

00:58:51.815 --> 00:58:55.602
αιστάνεστε, νογάτε και κάνετε
ό,τι συφέρνει στοὺς Λύκους./////

00:58:56.102 --> 00:58:59.193
Οἱ Λύκοι σας µάθανε, πως εἶναι καὶ δίκιο
καὶ θέλημα των θεών,

00:58:59.193 --> 00:59:04.817
αφτοὶνατρώνε κρέας ανθρωπινό καὶ
σεις ραδίκια βραστὰ -- καὶναβρίσκονται !

00:59:07.400 --> 00:59:10.218
Οἱ σοφιστάδες... Τί µεγαλείο !

00:59:10.535 --> 00:59:14.954
᾿Ερχόντουσαν από πολὺ µακριά. ψηλοί,
γεμάτοι, χαρούμενοι.

00:59:15.614 --> 00:59:19.137
Σαν κοσμογυρισµένοι, μπορούσανε
καὶ γινόντανε σε μιὰ βδομάδα

00:59:19.137 --> 00:59:21.372
βέροι Αθηναίοι, γέννημα - θρέµα.

00:59:21.797 --> 00:59:25.523
Ντυμένοι κόκκινους μαντύες,
σπαρµένους άστρα µαλαματένια,

00:59:25.523 --> 00:59:28.095
κατσαρωμένοι καὶ φκιασιδωµένοι
στὸν καθρέφτη,

00:59:28.095 --> 00:59:31.759
προβαίνανε αργὰ καὶ πίσηµα
μὲ τα σκαλισµένα μπαστούνια τους

00:59:31.759 --> 00:59:34.225
καὶτο φιλντισένιο μηλο, σὰ βασιλιάδες.

00:59:35.175 --> 00:59:38.881
μας περνούσανε για επαρχιώτες ---
καὶ τάχατες δεν είμαστε ;

00:59:39.904 --> 00:59:44.803
'Η ξενοτοπίτισσα προφορά τους έκανε
το µίληµά τους κελαηδιστό καὶ ζαχαρένιο.

00:59:44.803 --> 00:59:47.252
Έτσι το ψέβδισµα των σπαθάτων αχειλιών

00:59:47.252 --> 00:59:50.211
ἢ τ᾽ αλαφρό αλλοιθώρισμα
τών παιχνιδιάρικων ματιών

00:59:50.211 --> 00:59:54.154
κάνει τὶς κοκέτες γυναικούλες πιό
τσαχπίνισσες καὶ πιό λαχταρισµένες.

00:59:55.038 --> 00:59:57.535
Κάθε τους λέξη τηνε βροντούσανε
στ᾽ αφτιά σας,

00:59:57.535 --> 01:00:00.317
ὅπως οἱ σαράφηδες τὶς λίρες
απάνου στὴν πέτρα,

01:00:00.317 --> 01:00:04.601
μὰ εσας δε σας ένοιαζε να ξεχωρίζετε
τὶς αληθινὲς από τὶς κάλπικες.

01:00:04.808 --> 01:00:07.938
Ο Πήγασος της ρητορείας τους
σας ανέβαζε καμαρωτός

01:00:07.938 --> 01:00:09.786
στ᾽ ατέλειωτα βάθη των ὑψών,

01:00:09.786 --> 01:00:12.554
κ᾿ η καρδιά σας, ὅπως η σπηλιὰ
της Πεντέλης,

01:00:12.554 --> 01:00:15.256
δεφτέρωνε καὶ τρίτωνε τ᾽ αχολογητό του.

01:00:15.471 --> 01:00:19.531
Χάνοντας από τα πόδια σας τη γης,
εχάνατε στο τέλος καὶ τὸν ἑαφτό σας

01:00:19.531 --> 01:00:21.944
γινάµενοι σαντοὺς ἥσκιους
του Κάτου Κόσμου.

01:00:22.514 --> 01:00:24.874
"Όταν λοιπόν εγὼ τοὺς αρωτούσα ξαφνικά :

01:00:24.874 --> 01:00:28.208
«Έχετε πολιτικὰ δικαιώµατα
γιὰ να φωνάζετε τόσο ,»

01:00:28.537 --> 01:00:30.704
χάλαγ᾽ εφτὺς η παράσταση.

01:00:30.950 --> 01:00:33.478
Καἱ σεις από τα ψηλά, που ἁρμενίζατε,

01:00:33.478 --> 01:00:36.818
πέφτατε κατακέφαλα πάνου στὰ βράχια
της γης καὶ τσακιζόσαστε

01:00:36.818 --> 01:00:38.890
σαντὶς χελώνες του Γεροαίσωπου.

01:00:39.223 --> 01:00:41.445
Είτανε λοιπόν ναμὲ χωνέβετε ;

01:00:42.965 --> 01:00:47.208
Εγὼ βέβαια τα πολιτικά µου δικαιώµατα τὰ
εἶχα γραμμένα στὰ παλιά µου τα παπούτσια.

01:00:47.494 --> 01:00:50.701
Ποτές µου δεν πηγαναψηφίσω'
ναδιαλέγω μοναχός µου

01:00:50.701 --> 01:00:53.827
ποιός κλέφτης θαμὲ κλέβει
καὶ ποιός τζελάτης θαμὲ κόβει.

01:00:54.472 --> 01:00:58.245
Έλεγα έτσι στοὺς σοφιστάδες,
γιὰναθυµώνετε σεις κ᾿ εγὼ να γελάω

01:00:58.855 --> 01:01:02.504
Οἱ σοφιστάδες µοσκοπλερώνονται...
Πέντε µνές...

01:01:02.840 --> 01:01:05.126
θαπει, πως η σοφία τους άξιζε τόσο.

01:01:05.404 --> 01:01:08.092
᾿Από την τιμή καταλαβαίνεις
τὴν αξία της πραμάτειας.

01:01:08.473 --> 01:01:13.265
᾿Εγὼ τη φτωχή µου τη γνώση τη χάριζα
τζάμπα καὶ κανένας δεν τηνε δεχότανε.

01:01:13.613 --> 01:01:15.635
θαπει πως δεν άξιζε τίποτα.

01:01:16.021 --> 01:01:19.667
Μὰ θαπει καὶ κατιτὶς άλλο :
γιὰ να επιμένω

01:01:19.667 --> 01:01:22.673
νασας τηνε δίνω μετο ζόρι
καὶ με κίντυνο της ζωης µου,

01:01:22.866 --> 01:01:26.373
κάποιος ὀχτρός σας θαμὲ πληρωνε.
Προπαγάντα !

01:01:26.661 --> 01:01:31.773
Οἱ Σλάβοι με πλερώνανεναξεβιδώσω
τὴν ιδεαλιστικὴ μηχανή της πολιτείας !

01:01:32.451 --> 01:01:36.800
Μὰ για να µπορώ να ρεζιλέβω
τὴν παντογνωσία των κοτζάµου σοφιστάδων,

01:01:36.800 --> 01:01:42.108
δε θα πει πως εἶχα δίκιο, μὰ πως είμουνα
πιό πονηρός καὶ πιό καπάτσος από δάφτους.

01:01:42.443 --> 01:01:46.477
Μπορούσανακάνω τ' άσπρο µάβρο.
Σημάδι των καιρών...

01:01:46.770 --> 01:01:50.068
᾿Αφού με τὶς λογης αλλαξοκαθεστοσύνες
καὶ προδοσίες

01:01:50.068 --> 01:01:53.961
µαγαρίσατε κάθε νόημα δικαιοσύνης,
ρίξατετο φταίξιμο σε μένα.

01:01:54.431 --> 01:01:57.181
Εγὼ με τη διδασκαλία µου
καὶ με τὶς κοροϊδίες µου

01:01:57.181 --> 01:02:00.912
κλόνισα µέσα στὴν φυχἠ των πολιτών
κάθε μπιστοσύνη στοὺς νόμους !

01:02:00.912 --> 01:02:03.854
είμουνα λοιπόν κ᾿ εγὼ ἕνας
από τοὺς σοφιστάδες !

01:02:03.854 --> 01:02:04.779
Μακάρι !

01:02:04.779 --> 01:02:08.960
Τό χω βάρος στὴν ψυχή µου, που
κοροϊδέβοντας τη θεατρική τους ρητορεία,

01:02:08.960 --> 01:02:11.759
χτύπαγα μαζὶ
καὶ τὶς μεγάλες τους αλήθειες...

01:02:11.759 --> 01:02:16.535
Ὅταν επιτέλους πέτυχα νὰν τοὺς διώξετε,
κάθισα καὶ συλλογίστηκα τα λεγόμενά τους.

01:02:16.873 --> 01:02:18.560
Μέσα µου τί χαλασμός !

01:02:18.560 --> 01:02:22.485
Λυπᾶμαι πολὺ, που δεν πρόλαβα
ν᾿ ανοίξω την ψυχη µου στὸν κόσμο,

01:02:22.485 --> 01:02:26.349
πρὶν εσείς μου τηνε κουκουλώσετε
γιὰ πάντα με μιὰν ὀργιὰ χώμα !

01:02:26.800 --> 01:02:30.483
Αἴ ! στο τέλος της απολογίας µου
θασας αμολήσω τα σφαλάγγια,

01:02:30.483 --> 01:02:32.361
που βράζουνε µέσα µου από καιρό.

01:02:35.704 --> 01:02:37.472
νακι ὁ πολιτικός αριβάρει.

01:02:37.706 --> 01:02:40.811
Μπροστὰ πᾶνε τ᾽ αστραφτερά του μάτια
καὶ πίσου αφτός.

01:02:41.056 --> 01:02:42.595
Πριχού πατήσειτο ποδάρι,

01:02:42.595 --> 01:02:45.890
δοκιμάζει τα γεφυροσάνιδα με τα μάτια του
σὰντο µουλάρι.

01:02:46.455 --> 01:02:49.261
Ξεροβήχει, γιαναγυρίσουμε
νατὸν κοιτάξουμε.

01:02:49.504 --> 01:02:53.331
Μαζί µας εἶναι κάµποσοι φίλοι του.
Τὸν καληµερίζουµε κι αφτός ζυγώνει.

01:02:53.858 --> 01:02:56.635
Σφίγγει τα χέρια µας πολὺ γκαρδιαχκὰ
καὶ με δύναμη.

01:02:56.853 --> 01:02:59.827
Mὲ τέτιο δυνατό χέρι βαστάει
το τιμόνι του Καραβιού.

01:03:00.096 --> 01:03:02.678
μας αγαπάει καὶ γίνεται θυσία για μας !

01:03:02.860 --> 01:03:06.492
Γιὰ χατίρι µας βουτάειτο δημόσιο ταμείο,
γιὰναδίνει σ᾿ εμάς

01:03:06.492 --> 01:03:09.991
καὶ για χατίρι µας τσαλαπατάει
τοὺς νόμους, για να μας σώζει.

01:03:10.464 --> 01:03:13.781
Αφτός μας έμαθε να παίρνουμε
ψέφτικον ὅρκο στὰ δικαστήρια

01:03:13.781 --> 01:03:16.478
καὶναμὴν κρατᾶμετο λόγο
μας στ᾿ ἁλισβερίσια µας.

01:03:17.207 --> 01:03:20.492
Αφού ναι μεγάλος τσορµπατζης,
εἶναι καὶ μεγάλος στρατηγός.

01:03:20.753 --> 01:03:23.964
“Αν νικούσαν οἱ στρατιώτες,
αφτός δοξαζότανε.

01:03:24.225 --> 01:03:27.077
Μά κι ἂν τηνε παθαίνανε,
αφτός δεν πάθαινε τίποτα.

01:03:27.431 --> 01:03:29.392
δεν έφταιγε. Φταίγανε...

01:03:29.839 --> 01:03:31.933
θασας το πω παρακάτου ποιοὶ φταίγανε.

01:03:32.769 --> 01:03:36.241
Κι άν παράδινετο στρατό στοὺς ὀχτροὺς
κι ἂν τοὺς πουλούσε τα κάστρα

01:03:36.241 --> 01:03:39.748
κι ἂν έφεβγε πρώτος πρώτος,
ποιός θαμπορούσε να τὸν κατηγορηήσει ;

01:03:40.024 --> 01:03:42.401
᾿Αφτός είταν ὁ Δημόσιος Κατήγορος !

01:03:42.877 --> 01:03:46.567
Άμα λοιπόν ξέκοβα από την παρέα
καὶ παρουσιαζόµουνα μπροστά του

01:03:46.567 --> 01:03:49.351
καὶ του λεγα 
«Κὺρ Θόδωρε, γιατί σαι λέρα ;»

01:03:49.500 --> 01:03:52.074
τὰ µατάκια του χωνόντανε βαθιὰ
στὶς τρύπες τους,

01:03:52.074 --> 01:03:54.173
σαντὰ ποντίκια που τα τρόμαξε η γάτα.

01:03:54.684 --> 01:03:56.246
Κόκκαλο ὁ κὺρ Θόδωρος.

01:03:56.685 --> 01:04:00.140
Ποιός κὺρ Θόδωρος;
“Ὁ Λύκων καὶ ὁ Ανυτος, καλε !

01:04:01.421 --> 01:04:03.420
Αμέσως τα πράµατα σκουραίνουν.

01:04:03.420 --> 01:04:06.286
Οἱ φίλοι κ΄ οἱ µπράβοι του
νά κι ανασκουμπώνοντα!.

01:04:06.778 --> 01:04:09.782
Τόνε κοιτᾶνε λοξὰ στὰ μάτια
νὰν τοὺς κάνειτο νόηµα.

01:04:10.297 --> 01:04:12.179
Μὰ τούτος δεν εἶναι τόσο µπόσικος.

01:04:12.179 --> 01:04:16.684
Παίρνει την κουβέντα µου για χωρατὀ.
Σκάει στὰ γέλια. Ξέρετε γιατί ;

01:04:17.362 --> 01:04:21.136
Κοιτάει τα µπράτσα µου τα χοντρά,
που καταχερίσανε πολλοὺς ὣς τώρα.

01:04:21.499 --> 01:04:25.148
"Ὑστερις έχουνε σφιχτεί γύρα µου πολλοί,
γιὰναπάρουνετο µέρος µου.

01:04:25.470 --> 01:04:29.627
δεν εἶναι φιλοσόφοι, δεν εἶναι φίλοι µου·
εἶναι λέρες σανκι αφτόν.

01:04:29.896 --> 01:04:31.527
Είναι πολιτικοί του ὀχτροί.

01:04:32.643 --> 01:04:37.039
Γελώντας αποτραβιέται με τοὺς δικούς του.
«έννοια σου», λέει µέσα του,

01:04:37.039 --> 01:04:40.020
«καὶ θασου τηνε φέρω εγὼ
εκεί που δεν το περιμένεις».

01:04:40.976 --> 01:04:44.306
Οἱ πιό µαλαγάνες από δάφτους κοιτάζανε
πώς να με καλοπιάσουνε,

01:04:44.306 --> 01:04:45.777
γιὰναμὴν τοὺς βρίζω.

01:04:45.995 --> 01:04:51.435
Μὲ προσφωνάζανε «μέγιστο φιλόσοφο» καὶ μου
στέλνανε στο σπίτι λογής πεσκέσια :

01:04:51.691 --> 01:04:55.409
κόκκιν᾽ αβγὰ καὶ τσουρέκιατο Πάσκα·
γουρουνόπουλα την Πρωτοχρονιά·

01:04:55.409 --> 01:05:00.437
τσαντηλες Γιαούρτι Μανωλάδαςτο Φλεβάρη·
ὀρτύκια µανιάτικα τὸν ᾿Αλωνάρη·

01:05:00.693 --> 01:05:04.832
καὶ στὴ γιορτή µου συναγρίδες, σύκα,
νταμιτζάνες κρασὶ καὶ λουλούδια. ᾿

01:05:05.737 --> 01:05:09.375
Εγὼ τά στελνα πίσου... κι ας φώναζε
η Ξανθίππη, πως εἶμαι κορόιδο.

01:05:09.874 --> 01:05:14.617
Στο θεό σας ! Θέλανε
ναμου κλείσουνετο στόµα ! Θά σκαγα...

01:05:14.617 --> 01:05:18.971
Μιὰ φορὰ µάλιστα κάποιος τρανός από
δάφτους μου στειλε για σκλάβους

01:05:18.971 --> 01:05:22.728
δυό αραπάκια των ἑκατόν ἑξήντα μηνών,
που δεν ξέραν ἑλληνικά·

01:05:22.964 --> 01:05:27.018
κατσαρὰ μαλλιά, σιντεφένια δὀντια,
χρυσὰ βραχιόλια καὶ σκουλαρίκια...

01:05:27.018 --> 01:05:29.838
«Γιὰ νὰν τα κάνω», μου γραφε,
«φιλοσόφους» !

01:05:30.233 --> 01:05:33.278
Τὰ τύλιξα με μισό σεντόνι
(είτανε τσίτσιδα)

01:05:33.278 --> 01:05:36.700
καὶ τα ξανάστειλα πίσου.
Ποιός θὰν τά τρεφε ;

01:05:37.572 --> 01:05:39.778
᾽Αφτότο περιστατικότο ξέρουνε πολλοί.

01:05:40.064 --> 01:05:42.848
Κείνη τη µέρα σηκώθηκε
ὅλοτο Κολωνάκι στο ποδάρι.

01:05:43.115 --> 01:05:46.939
Βγήκαν από τα σπίτια καὶ τα µαγαζιά τους
κι αραδιαστήκανε στὰ πεζοδρόμια,

01:05:46.939 --> 01:05:50.001
γιὰ νὰν τα κοιτᾶνε, που περνούσανε
πιασµένα χέρι χέρι...

01:05:50.632 --> 01:05:53.359
Καὶ τί, θαρρείτε, με κουτσομπολέψανε
κατόπι ;

01:05:53.775 --> 01:05:57.101
Ὁ Σωκράτης τά διωξε, γιατὶ τα θελε
νά ταν άσπρα !

01:05:59.097 --> 01:06:02.233
'Ὁ Περικλής, σανάκουσεναγίνεται
τόση κουβέντα για μένα,

01:06:02.233 --> 01:06:04.950
έβαλε την ᾿Ασπασίαναμὲ φωνάξει
στο παλάτι του.

01:06:05.207 --> 01:06:07.252
Καὶ κείνη μού στειλε τὸν ᾽Αλκιβιάδη.

01:06:07.646 --> 01:06:09.180
Μπορούσαναχαλάσωτο χατίρι

01:06:09.180 --> 01:06:11.401
του καλόπαιδου
καὶ της μεγάλης αρχόντισσας ;

01:06:11.895 --> 01:06:13.548
Πήγα με σκοπό να τσακωθώ.

01:06:13.888 --> 01:06:16.969
Μὰ σ᾿ ὅ,τι καὶ νὰν τοὺς έλεγα,
δε μου φέρνανε αντίρρηση.

01:06:17.244 --> 01:06:21.421
Κι ὅταν κατάκρινα τὸν «᾿Ὀλύμπιο Δία»
γιὰ ὅσες ρομαντικὲς παπαρδέλες

01:06:21.421 --> 01:06:25.432
σας εἶπε στὸν <i>Επιτάφιό</i> του, κούνησε
γελώντας τη σουβλερή του καράφλα

01:06:25.432 --> 01:06:28.028
καὶ με παρακινούσενακακολογώ
τοὺς ὀχτρούς του

01:06:28.028 --> 01:06:29.993
καὶναλέω αρσίζικα χωρατά.

01:06:30.392 --> 01:06:34.879
Κ᾿ η ᾿Ασπασία γελώντας κι αφτὴ
μου χάιδεβε με τα θεία της κρινοδάχτυλα

01:06:34.879 --> 01:06:38.586
τούτην εδώ την παλιοπατατούκα,
που βλέπετε, καὶ μου λεγε σιγανά :

01:06:38.793 --> 01:06:41.395
«Βγάλ’ τηνε, καημένε,
νασου τηνε µπαλώσω ...»

01:06:42.362 --> 01:06:46.305
Μου κάνανε μεγάλα ικράµια καὶ μ᾿ ακούγανε
μὲ κατάνυξη καὶ θαμασμό.

01:06:46.716 --> 01:06:49.653
Μὰ δεν εἶναι γι’ αφτά, που δεν έβρισα
καὶ τὸν Περικλή.

01:06:49.913 --> 01:06:52.169
Μού δινετο λόγο του, πως ὅπου νά ναι,

01:06:52.169 --> 01:06:55.368
θὰν τα ταίριαζε με τοὺς Μωραΐτες
καὶ θατέλειωνε τὸν πόλεμο...

01:06:55.564 --> 01:06:57.872
Τώρατο βλέπω, με κορόιδεβε.

01:06:58.250 --> 01:07:03.668
Ὁ µόνος που με κορόιδεψε στὴ ζωή μου.
Αν εζούσε, θαπολεμούσε ακόμα Ι...

01:07:03.960 --> 01:07:06.454
Εξουσία καὶ πόλεμος δεν μπορεί
ναχωριστούνε !...

01:07:07.626 --> 01:07:12.525
Θαρρώ βγηκ᾽ απότο θέµα...
Γεροντικὴ φλυαρία.ναμὲ συμπαθᾶτε !

01:07:15.928 --> 01:07:20.774
Αμ’ οἱ ποιητάδες ; ᾿Αρσενικὲς Πυθίες, που
κουβεντιάζουνε με τοὺς θεούς,

01:07:20.774 --> 01:07:22.214
σανπαλιοὶ κουμπάροι...

01:07:22.469 --> 01:07:26.291
Μεσάτοι, κουνιστοὶ καὶ με κομένα μάτια,
κει που περπατᾶνε

01:07:26.291 --> 01:07:28.930
σκορπίζοντας αρώματα
καὶ χάχανα καμπανιστά,

01:07:28.930 --> 01:07:33.463
σταματᾶνε ξαφνικά, γουρλώνουνε τα µάτια
καὶ κοιτάζουνε τ᾽ άστρα µέρα μεσημέρι.

01:07:33.764 --> 01:07:36.356
Κείνη τη στιγμή κατεβαίνουν
άγγελοι των Θεών

01:07:36.356 --> 01:07:38.777
καὶ τοὺς καλούνε
στὸν "Όλυμπο της Μωρίας !... ᾿

01:07:39.048 --> 01:07:41.441
Εκεί μεθᾶνε κ εδώ χρησμολογούνε.

01:07:41.736 --> 01:07:45.824
Μὲ τα μάγια των στίχων μας λυτρώνουν
από τα δεσμὰ της µαταιότητας.

01:07:46.084 --> 01:07:49.735
᾿Αφτοὶ δίνουν αιωνιότητα σ’᾿ ὅτι αγγίσουνε
μὲ την πνοή τους.

01:07:50.268 --> 01:07:55.387
Χάρη σ᾿ αφτοὺς ὁ κόσμος γίνεται καλύτερος
καὶ βασιλέβουνε στὴ γὴς η ψυχη κι ὁ Θεός !

01:07:55.764 --> 01:07:57.484
Καλὴ ὥρα σὰντο Μέλητο...

01:07:58.653 --> 01:08:01.591
Αμα λοιπόν τοὺς έπαιρνε το µάτι µου
καὶ τοὺς χαιρετούσα :

01:08:01.591 --> 01:08:06.999
«τί μου γλυκοπικρογίνεσαι, Μαρίκα » φυσικὰ
θυµώνανε κι αφτοὶ κ οἱ φίλοι τους.

01:08:07.472 --> 01:08:11.299
Καὶ νά πούρθανε τα πράματα δεξιὰ
κ᾿ η Μαρίκα - Μέλητος

01:08:11.299 --> 01:08:13.949
στάθηκε πρώτος θανάσιµος κατηγορός µου.

01:08:15.211 --> 01:08:18.089
Στο αναμεταξὺ μου γραφαν
επιγράμματα τσουχτερά,

01:08:18.089 --> 01:08:20.932
που κάνανε τη βόλτα τους
στὰ σοκάκια, στὰ χωριά...

01:08:21.442 --> 01:08:25.769
Ὅσο που κάποτες ὁ ᾿Αριστοφάνης,
ὁ μόνος που του ταίριαζε νά ναι ποιητης,

01:08:25.769 --> 01:08:29.173
γιατί τανε µισάνθρωπος καὶ τζαναµπέτης,
μ᾿ ανέβασε στο θέατρο...

01:08:29.872 --> 01:08:31.909
Πρωταγωνιστης των «Νεφελών» !

01:08:32.824 --> 01:08:34.938
Γελούσε ὁ κόσμος κ᾿ εγὼ καµάρωνα...

01:08:34.938 --> 01:08:38.881
ὅσο που μ᾿ αναγκάσανεναπηδήξω πάνου σε
μιὰ καρέκλα γιαναμὲ ιδούνε !

01:08:39.477 --> 01:08:41.738
᾿Από τότες έγινα «σπουδαῖος» άνθρωπος.

01:08:42.002 --> 01:08:44.003
“Ολ᾽ η "Ἑλλάδα μιλούσε για μένα...

01:08:44.223 --> 01:08:47.184
Πρωτύτερα δε με καλοξέρανε,
μήτε με λογαριάζανε.

01:08:47.977 --> 01:08:51.383
Μετὰ την παράσταση με πηραν οἱ φίλοι
καὶ πήγαμε στὴν ταβέρνα

01:08:51.383 --> 01:08:53.034
ναγιορτάσουµε τη δόξα µου.

01:08:53.321 --> 01:08:57.160
Γενήκαμε στουπὶ στο µεθύσι κ᾿ είπαμε
σωρό καρίπικα τραγούδια...

01:08:57.699 --> 01:08:59.725
Τὰ ξηµερόµατα γύρισα στο σπίτι...

01:09:00.044 --> 01:09:02.813
Πατούσα στὰ νύχια, γιαναμὴ
μὲ μυριστεί η Ξανθίππη.

01:09:03.033 --> 01:09:06.672
Μὰ πού ! Τινάχτηκε απάνου
κι άρχισε τὸν αναβαλλόμενο...

01:09:07.091 --> 01:09:12.003
«Ξέρεις», της λέω, «από σήµερις εἶμαι
ὁ μεγαλύτερος άνθρωπος σ’ ὅλο τὸν... κόσµο

01:09:12.286 --> 01:09:14.269
(έτσι τό λεγα, γιανατὴν καλμάρω).

01:09:14.269 --> 01:09:16.941
Καἱ σύ, που μ᾿εἶχες του µπάτσου
καὶ του κλώτσου !...

01:09:16.941 --> 01:09:18.823
Μ’ ανεβάσανε στό θέατρο...»

01:09:20.355 --> 01:09:24.691
Έτριψε τα μάτια της, στάθηκε λίγο
κ᾿ύστερις για πρώτη φορὰ στὴ ζωή της

01:09:24.691 --> 01:09:27.657
μ᾿ αγκάλιασε, με φίλησε καὶ μού πε:
«χρυσό µου !»

01:09:29.519 --> 01:09:34.271
Ὡςτο πρωὶ µετάνιωσε : «Κοίταξεναβρείς
καμιὰ δουλειά᾿να διοριστείς...

01:09:34.271 --> 01:09:37.963
καὶ νὰν τ᾽ αφησεις αφτά...
Γεροπαραλυµένε... αγράμματε !»

01:09:40.779 --> 01:09:44.045
᾿Αφτὰ που σας διηγήθηκα δε γινόντανε
κάθε µέρα τα ἴδια.

01:09:44.246 --> 01:09:46.962
Τὶς περισσότερες φορὲς κοίταγα
ναφέβγω από τὸν κόσμο...

01:09:47.202 --> 01:09:51.788
νακατεβαίνω στὴ θάλασσα την πολύμορφη
καὶ χιλιότροπη, την αχόρταστην ερωμένη ἱ

01:09:52.552 --> 01:09:57.107
ναπέφτω µέσα,νατὴν αγκαλιάζω
καὶναπηγαίνω βαθιά... πολὺ βαθιὰ

01:09:57.107 --> 01:09:59.317
συντροφιὰ με τὶς Νεράιδες
καὶ τοὺς Τρίτωνες.

01:09:59.847 --> 01:10:02.534
νακυλιέμαι κατόπι
στὴν πυρωμένην αμμουδιά,

01:10:02.534 --> 01:10:04.666
ναξαπλώνω τ᾽ ανάσκελα στὸν ἥλιο

01:10:04.666 --> 01:10:08.066
καὶνατόνε χορέβω σαντόπι πανου
στὴν τουρλωτὴ κοιλιά µου...

01:10:08.528 --> 01:10:13.173
Έπαιρνατο λοιπόν τ'απόμερα σοκάκια καὶ
τραβούσα τοῖχο τοῖχο στὶς ᾿Ίτωνίδες Πύλες.

01:10:13.750 --> 01:10:17.090
᾿Εκεί στεκόµουνα στὀ να µου ποδάρι
κι έβγαζα τό να τσαρούχι

01:10:17.090 --> 01:10:20.238
κ’ ύστερα στ᾽ άλλο ποδάρι κ᾽ έβγαζα
το δεύτερο τσαρούχι.

01:10:20.635 --> 01:10:24.614
Τά σφιγγα καὶ τα δυό κάτου στὴν ἁμασκάλη
-- γιαναμὴ λιώνουν οἱ σόλες ἅδικα, --

01:10:24.614 --> 01:10:27.962
κ᾿ ἓν δυὀ, ἓν δυό κατέβαινα στο Φάληρο.

01:10:28.375 --> 01:10:31.102
Καμιὰ φορὰ μου τύχαινεναπατήσω
καμιὰ μαγαρισιὰ

01:10:31.102 --> 01:10:36.039
(γιοµάτες οἱ συνοικίες καὶ τα σοκάκια !).
«νατὸν Κύνα !» μουρμούριζα.

01:10:36.474 --> 01:10:40.164
«Καλύτεραναπατᾶς µαγαρισιές,
παρὰνασκοντάβεις ὅλη µέρα

01:10:40.164 --> 01:10:44.438
πάνου σε διακονιαρέους καὶ ψέφτες,
«'"Ελληνες Ἑλλήνων”

01:10:54.492 --> 01:11:03.165
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ

01:11:07.966 --> 01:11:10.078
Βαρέθηκα πια να παίζω μαζί σας...

01:11:10.078 --> 01:11:12.541
Καιρός να σας εξηγήσω
καὶ τη φιλοσοφία μου...

01:11:12.907 --> 01:11:16.033
Τι κατσουφιάζετε ;...
Δε σας αρέσουν οἱ θεωρίες, αἱ ;

01:11:16.200 --> 01:11:18.098
Θα προτιμούσατε βρωμοκουβέντα.

01:11:18.098 --> 01:11:21.115
Αξαφνα,το πώς μου ρίχτηκε κάποτες
ή Θεοδότη...

01:11:21.516 --> 01:11:23.232
Μὰ δε με παίρν' η ώρα.

01:11:23.535 --> 01:11:27.510
Ανάγκη, πρὶν πεθάνω,να μαθεφτεί,
πὼς ὁ Σωκράτης είχε καταλάβει

01:11:27.510 --> 01:11:30.182
τὰ σφάλματα της διδασκαλίας του
καὶ μετάνιωσε...

01:11:31.480 --> 01:11:36.165
Αλήθεια, της είχανε πει της Θεοδότης, πως
δε γουστάρω τάχα τὶς γυναῖκες, - εγώ !

01:11:36.553 --> 01:11:37.792
Καὶ πικαρίστηκε.

01:11:38.210 --> 01:11:39.985
Το βαλε πείσμα να με καταφέρει.

01:11:40.433 --> 01:11:43.837
Μὲ καλούσε κάθε τόσο στη βίλα της
να συζητάμε φιλοσοφία.

01:11:43.837 --> 01:11:46.389
Κι όλο τύχαινεναλούζεται, ν' αλείφεται

01:11:46.389 --> 01:11:49.594
καὶναπροβάρει γυμνή μπροστά μου
τους νέους χορούς της.

01:11:49.839 --> 01:11:53.119
«Σαν άνθρωπος ανώτερος», μου λεγε,
«δεν παρεξηγείς»...

01:11:53.801 --> 01:11:59.072
Έπειτα ξαπλωνότανε στο ντιβάνι τ' ανάσκελα
γιὰναξεκουραστεί, με κάθιζε δίπλα της

01:11:59.072 --> 01:12:02.498
κ' ενώ ζεστός καὶ φωτεινός ὁ κόρφος της
ανεβοκατέβαινε γρήγορα,

01:12:02.498 --> 01:12:05.359
της μιλούσα γιά την αθανασία της ψυχης.

01:12:05.844 --> 01:12:07.784
Ξαφνικά μ' έκοβε στη μέση καὶ μου λεγε :

01:12:07.784 --> 01:12:10.776
«Ξέρω σωστοὺς εξηνταεννιὰ τρόπους
νακάνω τὸν έρωτα».

01:12:11.300 --> 01:12:15.186
Κ' εγώ τό ριχνα στη συλλογή. 
«Τι έχεις;» με ρωτούσε.

01:12:15.791 --> 01:12:18.384
«Κοιτάω να βρώ, ποιός από
τοὺς ἑξηνταεννιά σου τρόπους

01:12:18.384 --> 01:12:21.573
εἶναι... φιλοσοφικότερος, απόλυτος»...

01:12:22.283 --> 01:12:25.111
<i>Φωνές: «Ποιός εἶναι; Ποιός εἶναι;»</i>

01:12:26.310 --> 01:12:29.048
Βλέπετε, πως χρειάζεταιναξέρουμε
καὶ φιλοσοφία :

01:12:29.332 --> 01:12:32.559
Έτσι κ' η Θεοδότη, σανκ' εσας,
μὲ ρωτούσε καὶ με ξαναρωτούσε...

01:12:32.559 --> 01:12:33.808
«ποιός εἶναι :»

01:12:33.965 --> 01:12:36.033
"Ὥσπου μιὰ µέρα, γιαναγλυτώσω, της λέω :

01:12:36.033 --> 01:12:39.742
«Ο τρόπος αφτός εἶναι νὰ... δείρεις πρώτα
δίχως λύπηση τη γυναίκα

01:12:39.742 --> 01:12:43.082
καὶ κει που κουλουριάζεται ξεφωνίζοντας
στο πάτωµα καὶ τρέμει σύγκορμη,

01:12:43.082 --> 01:12:44.518
νατὴν αναποδογυρίζεις...»

01:12:44.961 --> 01:12:49.155
Τότες η διαβόλισσα σφίχτηκε απάνω µου
καὶ µισοκλείνοντας λαγγεμένα τα μάτια της

01:12:49.155 --> 01:12:51.881
μουρμούρισε λιγόψυχα : «Δείρε µε».

01:12:53.112 --> 01:12:55.690
᾿᾽Αφτὰ δε σας τα λέω μοναχὰ
γιὰ να σας πειράξω.

01:12:56.202 --> 01:12:58.865
Θέλησα καὶ με τρὀπο να σας µπάσω
στὴ φιλοσοφία µου...

01:12:59.534 --> 01:13:00.992
Πάλε κατσουφιάζετε :

01:13:01.279 --> 01:13:03.948
Έλληνες αρχαίοι
καὶναφοβόσαστε τη σκέψη Ι...

01:13:04.331 --> 01:13:06.822
'Ἠσυχάστε ! «Διός κριταί»

01:13:06.822 --> 01:13:09.486
σανκ᾿ εσας δεν πάειναπονοχεφαλιάζετε.

01:13:10.085 --> 01:13:14.255
Μ’ ὅσο κέφι μου περισσέβει, θακοροϊδέψω
τώρα καὶ τη φιλοσοφία µου.

01:13:14.744 --> 01:13:17.504
Σαν έξυπνοι γκαγχαρέοι θαµισοκαταλάβετε,

01:13:17.504 --> 01:13:20.794
πὼς ἂν δεν ὑπάρχει στὶς ερωτοδουλειὲς
απόλυτον «εἶδος»,

01:13:20.794 --> 01:13:23.791
άλλο τόσο δεν ὑπάρχει
καὶ στὰ «ὑψηλὰ ζητήματα».

01:13:24.740 --> 01:13:27.030
Καὶ πρώτα πρώτα δεν εἶμαι φιλόσοφος.

01:13:27.413 --> 01:13:29.553
Δεν έχω φκιάσει κανένα δικό µου «σύστημα»,

01:13:29.804 --> 01:13:34.297
λαμπερό ναό της Σκέψης με κολόνες,
μὲ πολυελαίους, μ’ "Άγιο Βημα

01:13:34.297 --> 01:13:35.732
κι άδυτα των αδύτων.

01:13:36.203 --> 01:13:39.037
Είχα βρει μοναχὰ μιὰ δικιά µου
«μέθοδο» σκέψης.

01:13:39.510 --> 01:13:42.393
Τ’ ᾿Αφάλι της Γης, τ᾽ αχνιστό
καὶ σκανταλιάρικο,

01:13:42.393 --> 01:13:45.525
μού δωσε πιστοποιητικό σοφού
κι ὄχι φιλοσόφου.

01:13:45.976 --> 01:13:49.290
Καὶ δε με σύγκρινε με τὸν τρανό
τὸν Πυθαγόρα, τὸν έμπεδοκλή

01:13:49.290 --> 01:13:53.925
τὸν ᾿Αναξαγόρα καὶ τόσους άλλους,
μὰ μετο Σοφοκλὴ καὶ τὸν ᾿Εβριπίδη

01:13:54.189 --> 01:13:55.724
-- με δυό ποιητάδες !

01:13:56.363 --> 01:13:59.616
Φαίνεται, ήθελεναρεζιλέψει κι αφτουνούς,
ὁμολογώντας,

01:13:59.616 --> 01:14:02.574
πὼς ξέρουνε λιγότερα απ᾿το δικό µου
το «τίποτα»,

01:14:02.574 --> 01:14:06.776
κ᾿ εμένα, βάνοντάς µε στὴν ἴδια σειρὰ
μὲ δυό φημισμένους «άερολόγους»

01:14:06.776 --> 01:14:09.415
-- κείνοι της καρδιᾶς
κ᾿ εγὼ του στοχασμού.

01:14:10.575 --> 01:14:13.291
ακόμα κ᾿ οἱ φίλοι µου δε με φωνάζανε
φιλόσοφο,

01:14:13.537 --> 01:14:16.228
μὰ «δάσκαλε» καὶ «κύριε πρὀεδρε».

01:14:18.431 --> 01:14:23.460
'Ὁ θείος Καπνός των Δελφών, που με
ρεκλαμάρισε σε ὅλοντο κόσµο για σοφότατο,

01:14:23.460 --> 01:14:26.659
δεν αστειεβότανε. Ηθελεναμὲ στραβώσει.

01:14:26.659 --> 01:14:29.637
ναμὲ κάνειναπιστέψω,
πὼς εἶχα βρει την ᾿Αλήθεια,

01:14:29.858 --> 01:14:32.646
γιὰναμὴν την αναζητώ καὶ την πετύχω
καμιὰ μέρα,

01:14:32.944 --> 01:14:34.907
-- Φοβότανετο µεγάλο μυαλό µου.

01:14:35.477 --> 01:14:38.091
Δε συφέρνει καὶ στοὺς αθάνατους ᾽Αφέντες

01:14:38.091 --> 01:14:40.688
ναµαθαίνουνε την αλήθεια
τὰ ζωντανατης γης.

01:14:40.906 --> 01:14:45.017
Καὶ σανεἶδε, πως άρχισα
νατηνε µυρίζοµαι, δεν έχασε καιρό·

01:14:45.442 --> 01:14:50.397
έπεσε πηχτός καὶ μάβρος µέσα στο μυαλό σας
καὶ σας φλόμωσε γιαναμὲ σκοτώσετε...

01:14:51.502 --> 01:14:56.378
Αν ὅμως ὁ Λοξίας τό πε στὰ σοβαρά, πὼς
εἶμαι σοφότατος, εννοούσε, βέβαια,

01:14:56.378 --> 01:15:00.615
πὼς ανάμεσα στοὺς ανθρώπους είμουν
ὅτι κι αφτός ανάμεσα στοὺς θεούς :

01:15:01.016 --> 01:15:02.926
ὁ πρώτος κοροϊδεφτης.

01:15:06.249 --> 01:15:10.361
Όταν ακόμα παιδὶ μυξιάρικο χάζεβα
στὴν αγορὰ κι ᾱκουα τοὺς μεγάλους,

01:15:10.361 --> 01:15:14.595
παραξενεβόµουνα, που για κάθε ζήτημα
µαλλιοτραβιόντανε σαράντα γνώμες

01:15:14.595 --> 01:15:16.354
κι ὅλες <i>φαινόντανε</i> σωστές.

01:15:16.772 --> 01:15:20.269
Οἱ σοφιστάδες ὑποστηρίζανε καθαρά,
πὼς <i>εἶναι</i> καὶ σωστές.

01:15:20.810 --> 01:15:24.108
Στὴν αρχή με τ᾽ άγουρο μυαλό µου
κι αργότερα μετο γινωμένο

01:15:24.108 --> 01:15:26.970
προσπαθούσαναβρίσκω πάντοτε
μιὰ μοναδικὴ γνώμη,

01:15:26.970 --> 01:15:30.133
που νᾶ ναι σε καθε περίσταση
καὶ για ὅλους ὑποχρεωτικὴ,

01:15:30.133 --> 01:15:34.710
δηλαδη παντοτινη κι ανάλλαγη, πάνου από
καιροὺς καὶ τόπους κι ανθρώπους,

01:15:34.980 --> 01:15:36.018
-- απόλυτη.

01:15:36.483 --> 01:15:40.380
Θά πρεπε νά χει κάτιτο θεϊκό µέσα της,
νά ναι «ιδέα».

01:15:40.789 --> 01:15:43.233
Καἱ για νὰν τηνε βρούμε, δε θά πρεπε
καθόλου

01:15:43.233 --> 01:15:47.031
ναφάχνουµε στὸν ὄξω κόσμο, 
πού ναι διαβατικός καὶ ψέφτικος,

01:15:47.031 --> 01:15:50.258
μὰ µέσα στὴν ψυχή µας, πού ναι
κι άυλη κι αθάνατη.

01:15:51.128 --> 01:15:55.237
στὰ βάθια της ψυχης μας κοίτονται θαμένες
οἱ <i>ιδέες - αλήθειες</i>

01:15:55.237 --> 01:15:58.394
κάτου από σκουριὰ πολλή,
που τηνε σωριάζουνε µέσα της

01:15:58.394 --> 01:16:01.682
οἱ <i>αἴστησες - αποθυμιὲς</i>
κ᾿ οἱ <i>αποθυμιὲς - συφέρα</i>.

01:16:02.281 --> 01:16:06.280
Γιὰνατὴν ξεσύρουµε λοιπόν στο φὼς
της ημέρας, θά τανε δύσκολο πράµα.

01:16:06.632 --> 01:16:08.910
Χρειαζότανε μαστοριὰ μαμής.

01:16:09.086 --> 01:16:11.908
Καὶ γίνηκα με τα χρόνια
μαμὴ της πολιτείας.

01:16:12.394 --> 01:16:15.758
Έπιανα τὶς ψυχὲς των ανθρώπων, τὶς μάλαζα
μὲ τρόπο

01:16:15.758 --> 01:16:18.917
κ΄ έχωνα στὴν ανάγκη µέσα τους
τὴ χερούκλα µου καὶ τὶς κουτάλες

01:16:18.917 --> 01:16:20.240
γιὰναβγάλωτο μωρό.

01:16:20.522 --> 01:16:23.576
Ξεγεννούσα τὶς αληθειες,
ω άντρες ᾿Αθήναίοι,

01:16:23.576 --> 01:16:28.322
γι’ αφτό γεµίσανε γης, οὐρανός
καὶ θάλασσα ψέματα, --- σύνεφο.

01:16:28.679 --> 01:16:29.694
Γιατί ;

01:16:30.166 --> 01:16:34.184
Δουλώντας καὶ µαλάζοντας τὶς ψυχές, για νὰ
φανερώσουνε τα θεϊκά τους στοιχεία,

01:16:34.184 --> 01:16:36.615
τὶς ἕκανα καὶ ξερνούσανε τη σκουριά τους :

01:16:37.180 --> 01:16:40.512
Θεός, ᾿Αγαθό, Δικαιοσύνη,
Πατρίδα κι ᾽Ομορφιὰ

01:16:40.512 --> 01:16:44.394
κι ὅλα τα ρέστα που δεν εἶναι
μήτε πρώτες αρχὲς μήτε χ᾿ έσχατοι σκοποί·

01:16:44.394 --> 01:16:47.251
μήτε χαρίσματα των θεών
μήτε κατορθώματα του νού,

01:16:47.476 --> 01:16:52.142
μὰ πλάσματα καιρικα, με νόηµα τρεχούμενο
κι άπιαστο, µέσα ταπεινά,

01:16:52.142 --> 01:16:56.211
που με δάφτα κάθε κυρίαρχη φάρα
στραβώνει τοὺς ὑποταχτικούς της

01:16:56.211 --> 01:16:57.579
καὶ πνίγει την ψυχη τους.

01:16:57.885 --> 01:17:00.495
Οἱ ανθρώποι χωριζόµαστε σε κείνους
που διατάζουνε,

01:17:00.495 --> 01:17:02.391
καὶ σε κείνους που κάνουνε θελήματα·

01:17:02.391 --> 01:17:04.874
σε κείνους που κάθονται,
καὶ σε κείνους που μοχτᾶνε·

01:17:04.874 --> 01:17:08.566
σε κείνους που βλέπουνε, καὶ σε
κείνους που φορᾶνε κλάπες στὰ μάτια:

01:17:08.566 --> 01:17:10.679
σε χορτάτους καὶ σε κορόιδα.

01:17:11.055 --> 01:17:14.318
'η ζωή µας µπλέκεται μιᾶς αρχης
µέσα στὰ δίχτια,

01:17:14.318 --> 01:17:16.235
που μας εἶναι στηµένα, πρὶν γεννηθούμε.

01:17:16.455 --> 01:17:19.099
Μωρὰ στο σπίτι, στο δρόµο, στο σχολειό,

01:17:19.099 --> 01:17:23.000
µαθαίνουµε, χωρὶς νὰντο ρωτᾶμε,
ποιό ναιτο καλό καὶτο κακό,

01:17:23.267 --> 01:17:25.073
--- «το του κρείττονος συμφέρον».

01:17:25.665 --> 01:17:28.980
Δεκαεφτάρικα παληκαράκια
μὲ φρέσκη και χαρούμενη ψυχή

01:17:28.980 --> 01:17:32.141
δίνουμε συγκινηµένα
μὲ βραχνη λαλιὰ πετειναριών

01:17:32.141 --> 01:17:36.899
τὸν ὅρκο στὰ μεγάλα Χρέη κ᾿ ᾿Ιδανικά,
---«το του κρείττονος συμφέρον».

01:17:37.591 --> 01:17:41.312
Σαν απολυθούμε απ᾿το στρατό
καὶ πάρουμε φηφο, τα ἴδια θ᾿ακούμε

01:17:41.312 --> 01:17:45.600
-- καὶ θά λέμε -- στὴν αγορά, στὰ
δικαστήρια, στὶς λαοσύναξες, στὰ θέατρα

01:17:45.862 --> 01:17:47.985
--«το του κρείττονος συμφέρον».

01:17:48.301 --> 01:17:51.582
Κι αφού μικροὶ καὶ μεγάλοι
καὶ χτὲς καὶ σημερα καὶ άβριο

01:17:51.582 --> 01:17:57.712
τὰ ἴδια πιστέβουν ὅλοι, θαπει, πως εἶναι
νόμοι «οὐρανίαν δι᾽ αιθέρα τεκνωθέντες».

01:17:58.665 --> 01:18:02.462
"έτσι τραβᾶμε, χωρὶςνασυλλογιζόμαστε,
τὴ µοιραία µας στράτα,

01:18:02.462 --> 01:18:06.418
δεμένοι συναµεταξὺ µας καὶ βέβαιοι
πὼςτο συφέρο του ««κρείττονος»

01:18:06.418 --> 01:18:07.933
εἶναι δικό µας συφέρο.

01:18:08.218 --> 01:18:10.866
Συφέρο µας νά µαστε δεμένοι παρὰ λυτοί

01:18:11.066 --> 01:18:13.946
συφέρο µας ν᾿ αδικιούμαστε
παρὰνατιμωρούμε !

01:18:14.175 --> 01:18:18.505
Κι ἂν άξαφνα κανεὶς απόκοτος χυμούσε
μὲτο μαχαίριναξεκοιλιάσειτο Λύκο,

01:18:18.505 --> 01:18:23.062
θαβάζαμε μπροστὰ τὶς ψυχὲς καὶ τα κορµιά
µας να δεχτούμ’ εμείς τη μαχαιριά.

01:18:23.515 --> 01:18:26.616
Κι ἂν τό φερνε ποτὲς η κατάρα
να μας λείψει ὁ Λύκος,

01:18:26.616 --> 01:18:30.223
θατρέχαμεναβρούμε
άλλονε χειρότερο, γιά να μας τρώει.

01:18:32.158 --> 01:18:34.839
Τέτιες αληθειες έβγαζα
από την ψυχή του Κοπαδιού.

01:18:35.000 --> 01:18:39.271
᾿Αλήθειες, που με τὸν καιρό καὶ τη
συνήθεια κατανταίνουνε ψυχόρμητα

01:18:39.271 --> 01:18:41.717
πιό δυνατὰ κι από την πείνα
κι από τὸν έρωτα.

01:18:42.411 --> 01:18:45.556
Μὲ την ἴδια µαμικη μπορούσα
ναβγάνω από τὶς ψυχὲς

01:18:45.556 --> 01:18:48.086
-- μιὰ κι αρχίσανεναμὲ παίρνουνε
γιὰ παντογνώστη, --

01:18:48.086 --> 01:18:52.126
καὶ πράματα, που δεν τά χανε µέσα τους,
ὅπως οἱ Κινέζοι χομπογιαννίτες

01:18:52.126 --> 01:18:54.563
βγάνουνε σκουλήκια από τα μάτια
των Μεγαριτών.

01:18:54.988 --> 01:18:58.613
Τὰ σκουλήκια, θαμου πείτε, τα βλέπεις
πρώτα κ ύστερα τα πιστέβεις.

01:18:58.839 --> 01:19:02.706
Μὰ τὶς ιδέες ;
᾿αφτές, ω άντρες Αθηναίοι,

01:19:02.706 --> 01:19:05.437
πρώτα τὶς πιστέβεις
κ᾿ ύστεοὰ τὶς βλέπεις.

01:19:05.861 --> 01:19:10.150
"Όταν άξαφνα καμιὰ δαιμονοπαρμένη γριὰ
ξεφωνίσει μες στὴν εκκλησιὰ

01:19:10.150 --> 01:19:15.507
δείχνοντας ψηλὰ τὸν "Άγιον Άλφα :
«Νάτος ! σαλέβει... μας κάνει νοηµατα !»,

01:19:15.507 --> 01:19:19.705
οὗλες οἱ άλλες μαζὶ καὶ βλέπουνε
μὲ τα μάτια τουςτο σάλεμα,

01:19:19.705 --> 01:19:21.396
τὰ δάκρυα γαὶ τα νοήματα

01:19:21.396 --> 01:19:24.355
κι ακούνε με τ᾽ αφτιά τους τη μιλιὰ
καὶ τη φοβέρα του.

01:19:25.130 --> 01:19:26.743
᾿᾿Αφτό ναι θάµα, βέβαια.

01:19:26.922 --> 01:19:31.242
Μὰτο πιό συνειθισµένο θάµα γίνεται
σανβάζεις μοναχός μες στὴν ψυχή σου

01:19:31.242 --> 01:19:32.574
κείνο που θὲς να βρείς.

01:19:32.574 --> 01:19:36.018
Καὶ κατόπι σκάβοντας με τα νύχια
της λογικηςτο βρίσκεις,

01:19:36.018 --> 01:19:37.293
ὅπως τό θελες.

01:19:38.055 --> 01:19:41.523
Οἱ παλιοὶ θεομπαῖχτες θάβανε
στὴ ρίζα κανενού κυπαρισσιού

01:19:41.636 --> 01:19:44.980
η πλάι σε καμιὰ βρύση την εικόνα
κ᾿ ύστερα βλέπαν ὄνειρο,

01:19:47.822 --> 01:19:49.057
καὶ φωνάζει να βγει.

01:19:49.454 --> 01:19:53.203
Καὶ ξεσηκώνοντας το χωριό
μὲ κεριὰ καὶ λιβάνια πηγαιναν εκεί,

01:19:53.203 --> 01:19:55.571
τόνε ξεθάβανε καὶ μοσκοβολούσε ὁ τόπος !

01:19:56.077 --> 01:20:00.541
Καὶ χτιζότανε παρεκκλήσι καὶ γεµίζαν οι
δίσκοι με δεκάρες καὶ τα πιθάρια με λάδι

01:20:00.541 --> 01:20:04.905
κι ἅγιαζε κι ὁ θεομπαίχτης σαν
«ὄργανο θείας εκλογης».

01:20:06.742 --> 01:20:10.600
Μὲ τέτιες θαυματουργίες στερέωνα
τη βασιλεία των Ὁραμάτων

01:20:10.600 --> 01:20:12.739
στην Κοιλάδα του Κλαυθμώνος.

01:20:12.739 --> 01:20:16.400
Στράβωνατο Κορόιδο κ᾿ έτσι φελούοα
το καθεστός της ᾽Αδικίας,

01:20:16.400 --> 01:20:17.704
σύμφωνα μετο αξίωμα :

01:20:17.843 --> 01:20:21.234
«ὅσο πιό στραβότο Κορόιδο,
τόσο πιό ντρέτα πορπατεί».

01:20:22.508 --> 01:20:24.740
δεν έπρεπε λοιπόνναμὲ σκοτώσετε.

01:20:25.056 --> 01:20:29.321
Θάρτουν άλλοι χαιροὶ που οἱ «κρείττονες»
θαπλερώνουν ακριβὰ τοὺς κομπογιαννίτες

01:20:29.321 --> 01:20:34.471
ὄχιναβγάζουνε, μὰναβάνουνε σκουλήκια
µέσα στο μυαλό καὶ στὴν ψυχή των Μεγαριτών

01:20:34.705 --> 01:20:38.936
καὶνακάνουνε θάµατα’ναµαθαίνουνε
στὰ παιδιὰ καὶ στοὺς μεγάλους,

01:20:38.936 --> 01:20:46.180
πὼς «πατρός τε καὶ μητρός κτλ., τιμιώτερον
καὶ ἁγιώτερόν εστιν η εχμετἆλλευσις».

01:20:46.843 --> 01:20:49.705
Έτσι βυθισμένος ὁ λαός
µέσα σε γαλάζια καταχνιά,

01:20:49.705 --> 01:20:52.140
στὴν ανυπαρξία της σκέψης καὶ της θέλησης,

01:20:52.140 --> 01:20:56.292
δε θα μπορεί να σαλέβει τη γλώσσα του,
το μυαλό του καὶ τα χέρια του.

01:20:56.482 --> 01:21:01.591
η ψυχή, που βρίσκεται στο απόλυτο ψηλος,
πιασμένη σε χορό με τὶς αιώνιες οὐσίες,

01:21:01.591 --> 01:21:05.267
τρέμεινατὴν αγγίξουν οἱ νόμοι
της φύσης καὶ των ανθρώπων :

01:21:05.267 --> 01:21:07.446
ασκήμια, σχετικότητα καὶ φθορά !

01:21:07.979 --> 01:21:11.712
το σώμα στέκει παρφωμένο στη λάσπη
κ᾿ η φυχή πάντοτες λείπει...

01:21:11.902 --> 01:21:16.897
Δεν πονάει, δεν παθαίνει, δεν αδικιέται.
Δεν αντιστέκεται, γιατί ναι λέφτερη.

01:21:17.667 --> 01:21:22.193
Μὲτο κεντρὶ της φιλοσοφίας µου χτυπώντας
τοὺς ἅπλοικοὺς στὴ ρακοχοκαλιὰ

01:21:22.193 --> 01:21:25.874
τοὺς παραλυούσα κ᾿ ἔτσι ασφάλιζα
το χαροκόπι των ἔξυπνων.

01:21:26.071 --> 01:21:28.479
Τί σας ήρτε λοιπόν καὶ με σκοτώσατε ;

01:21:29.732 --> 01:21:33.344
Βλέπω τὶς πολιτείες του µέλλοντος,
ω άντρες ᾿Αθηναίοι !

01:21:33.626 --> 01:21:36.605
Θεοποιούνε την πείνα, τὸν πόνο
καὶ τη βλακεία·

01:21:36.989 --> 01:21:40.718
χρυσώνουνε καὶ ταγίζουνε κουκουνάρι
καὶ καρὖδια τοὺς κομπογιαννίτες,

01:21:40.718 --> 01:21:43.649
που ξεγελᾶνετο λαό να καταφρονάει την ύλη

01:21:43.824 --> 01:21:47.797
καὶναπροσµένει την ανταπόδοση
στὀν... «κόσμο του πνεύματος !».

01:21:50.222 --> 01:21:54.928
Αν ελάθεβα στη θεωρία, δε λάθεβα
καὶ στὴν κριτική των δημόσιων αντρών.

01:21:55.258 --> 01:21:58.879
Κι αφτοὶ γιαναμὲ ξεκάνουνε
μιὰ καὶ καλη με βγάλαν άθεο.

01:21:59.415 --> 01:22:01.404
'Ὁ Σωκράτης κοροϊδέβει τοὺς θεοὺς

01:22:01.404 --> 01:22:04.456
κ’ ερεθίζει την παντοδυναµία τους
ενάντια στὴν πολιτεία.

01:22:04.995 --> 01:22:08.014
Εξ αιτίας µου τραβηχτήκαν οἱ θεοὶ
από την ᾿Αθήνα

01:22:08.014 --> 01:22:11.860
κι αφήσανετο βράχο της ᾿Ακρόπολης
καὶ την ᾿Ακρόπολη των ψυχώνε σας

01:22:11.860 --> 01:22:13.900
στὰ νύχια καὶ στὰ δόντια των Ἓρυννύων.

01:22:14.620 --> 01:22:18.483
Αν ξέσπαζε καμιὰ νεροποντή με χαλάζι
καὶ κατάστρεφε τη σπορά

01:22:18.483 --> 01:22:22.230
κι ἂν ἔπεφτε στάχτη στὰ γεννήματα,
φυλλοξέρα στ᾽ αμπέλια,

01:22:22.230 --> 01:22:24.468
μελίγκρα στὰ κουκιὰ καὶ στὰ φασόλια·

01:22:24.778 --> 01:22:30.226
κι ἂν ερημαζε βλογιὰ τὶς ὄρνιθες, άφτρα
τὶς γελάδες, σαρατζἁς τ᾽ αλόγατα

01:22:30.226 --> 01:22:35.021
κι ἂν ἔπιανε φωτιὰ σε κανένα µαχαλὰ κ᾿ 
ἔμνησκε στοὺς πέντε δρόµους η φτωχολογιά

01:22:35.021 --> 01:22:38.873
κι άν εβαστούσε δυό τρεις βδομάδες
η φουρτοὺνα στη Μαβροθάλασσα

01:22:38.873 --> 01:22:43.137
καὶ ποδίζανε τα καϊΐκια μετο σιτάρι
καὶ την παλαμίδα καὶ πεινούσε ὁ κόσμος·

01:22:43.137 --> 01:22:47.748
κι ἂν ἑρχότανετο θλιβερό µαντάτο,
πὼς νικηθήκανε τα «παληκάρια µας»

01:22:47.748 --> 01:22:50.501
στὴν άχρη της γης καὶ μαβροφορούσαν
οἱ µανάδες

01:22:50.501 --> 01:22:52.108
-- ποιός ἔφταιγε ;

01:22:52.473 --> 01:22:54.658
Ποιός άλλος από τοὺς άθεους !

01:22:54.814 --> 01:22:57.951
Αν δεν εἶχα πεισµώσει τοὺς αθάνατους
μὲ τη φιλοσοφία µου

01:22:58.167 --> 01:23:01.186
θαμας στέλνανε την πανούκλα του 404.;

01:23:01.532 --> 01:23:03.939
Μὰ τότες εγὼ δε φιλοσοφούσα !

01:23:04.123 --> 01:23:08.318
Αν ὁ γιός του Κλεινία με την παρέα του
δε σπάζανε τα κεφάλια των Ἑρμήδων

01:23:08.318 --> 01:23:11.315
αντὶςνασπάσονε τα δικά σας,
που μου θέλατε µεγαλεία,

01:23:11.315 --> 01:23:13.588
θαπαθαίναµε τη συφορὰ της Σικελίας :

01:23:13.914 --> 01:23:17.941
Κι άν οἱ στρατηγοὶ των Αργινουσών
δεν είταν άθεοι, θ' αναποδογύριζεν

01:23:17.941 --> 01:23:21.691
η Νέμεση τα πέλαγα, γιαναμὴν µπορέσουνε
ναµαζέψουνε τοὺς πνιµένους ;

01:23:22.514 --> 01:23:25.065
Κ’ επειδης εγὼ τοὺς αθώωσα, θυμάστε ;

01:23:25.359 --> 01:23:28.725
ανοίξαν οἱ οὐρανοὶναρίξουνε
ζεματιστό νερό να μας κάψουνε

01:23:29.081 --> 01:23:33.022
μά... λυπηθήκαν (οἱ οὐρανοί !)
τοὺς Τριάντα Τυράννους !...

01:23:33.780 --> 01:23:36.467
Νά λοιπόν ποιοὶ φταίγανε για ὅλα τα ζαβά,

01:23:36.467 --> 01:23:40.006
καθὼς σας ὑποσκέθηκα να σαςτο ἔηγήσω
πρωτύτερα

01:23:42.226 --> 01:23:44.392
Έτσι με την αθεία µου
καὶ την προδοσιά µου

01:23:44.392 --> 01:23:47.208
φελούσα μετο παραπάνου την Πατρίδα
καὶ τη θρησκεία...

01:23:47.391 --> 01:23:50.633
ὅσους θρέφονται από τα µαστάριο
των μεγάλων αφτών ιδεών !

01:23:50.999 --> 01:23:54.900
Πολιτικοί, παπάδες, δάσκαλοι
φορτώνανε στὴν πλάτη µου

01:23:54.900 --> 01:23:59.312
κάθε δικιά τους αναξιοσύνη κι ατιμία,
κάθε ζημιὰ των φυσικών στοιχείων,

01:23:59.312 --> 01:24:01.573
ὅλες τὶς αναποδιὲς της Μοίρας !

01:24:02.191 --> 01:24:05.529
Ὅταν εγὼ λείψω, θαψάξουνεναβρούνε
κάποιον άλλο Σωκράτη

01:24:05.529 --> 01:24:09.181
νατόνε βαφτίσουνε µέσα στην ἅγια
κολυμπήθρα της δημόσιας γνώμης

01:24:09.181 --> 01:24:10.773
άθεο καὶ προδότη.

01:24:11.092 --> 01:24:14.294
Τοὺς χρειάζεται να τὸν πετᾶνε στὰ δόντια
του µανιασµένου πλήθους

01:24:14.294 --> 01:24:17.908
γιὰ εξιλαστήριο θύμα κάθε φορά,
που θὰν τα βρίσκουνε σκούρα.

01:24:18.478 --> 01:24:22.946
Δε θαμπορούσεναζησει μηδὲ μιὰ στιγμὴ
καὶτο κοπάδι χωρὶς Λύκους

01:24:22.946 --> 01:24:25.687
κ οἱ Λύκοι χωρὶς άθεους καὶ προδότες.

01:24:28.173 --> 01:24:30.617
Ὅλοι γρινιάζετε πως χάλασε ὁ κόσμος.

01:24:31.056 --> 01:24:33.415
Ποιός κόσµος ; τα βουνακι ὁ οὐρανός ;

01:24:33.761 --> 01:24:35.433
Φόβο δεν ἔχουνε !

01:24:35.696 --> 01:24:36.919
Οἱ δυό τρεις αθέοι ;

01:24:37.289 --> 01:24:39.759
Τοὺς κόβετε καὶ σιάζουν αμέσως τα πράματα.

01:24:40.187 --> 01:24:43.688
Νά τος ὁ κόσμος, η αφεντιά σας,
ὢ άντρες ᾿Αθηναίοι !

01:24:44.170 --> 01:24:49.486
Ὅλα σας τα ζακόνια, γραμμένα κι άγραφα :
φόβος των θεών, σεβασμός των νόμων,

01:24:49.486 --> 01:24:53.790
αγάπη του καλού χι αντρισμός,
σέπονται ψοφίµια τούμπανα

01:24:53.790 --> 01:24:57.190
µέσα στο Βάραθρο, συντροφιὰ
των σκοτωμένων σκλάβων.

01:24:57.894 --> 01:25:02.215
Ψεφτιά, κλεψιά, κι ατιμία,
νατὰ «δαιμόνια» της Πολιτείας,

01:25:02.215 --> 01:25:05.451
-- «το µέσα πλούτος» ! --
που σας ὁδηγᾶνε ψηλά.

01:25:05.983 --> 01:25:09.811
Κ' ύστερα βγήκετο δικό µουτο δαιμόνιο
(«καινό δαιμόνιο»)

01:25:09.811 --> 01:25:14.139
ναξαναζωντανέψει τα ψοφίµια
φυσώντας μετο καλάμι της φιλοσοφίας

01:25:14.139 --> 01:25:16.609
µέσα στὴν κοιλιά τους
το «πνέβμα της αληθείας»,

01:25:16.609 --> 01:25:19.741
γιὰ νὰν τα στήσει καθάριες ιδέες,
απείραχτες

01:25:19.741 --> 01:25:23.223
απ᾿του καιρού καὶ των ανθρώπων
τὰ καμώματα,µέσα στὸν άπειρο Νού !

01:25:23.223 --> 01:25:25.669
Τὰ τυφλὰ κινήματα της ψυχής,

01:25:25.669 --> 01:25:28.676
ἅμα πιάσεις νὰν τα κάνεις
προστάγµατα του λογικού,

01:25:28.676 --> 01:25:32.073
δηλαδη νὰν τα µεταφέρεις από
τὴν ασύνειδη μίμηση καὶ συνήθεια

01:25:32.073 --> 01:25:35.694
στὴ φωτισμένη σκέψη καὶ βούληση,
πάει τα σκότωσες.

01:25:36.055 --> 01:25:37.858
Ὅμως κ' ἔτσι σας ὠφελούσα.

01:25:38.115 --> 01:25:41.412
Μιὰ καὶ τὶς «μεγάλες οὐσίες»
τὶς αφήνετε νὰν τὶς ροκανᾶνε

01:25:41.412 --> 01:25:43.701
οἱ ποντικοὶ των λαγουμιών
καὶ των αποπάτων,

01:25:43.940 --> 01:25:47.814
εγὼ σας συµβούλεβα, πως δεν πρέπει
ναγελᾶτε καὶνακαµαρώνετε

01:25:47.814 --> 01:25:50.925
γι' αφτό νομίζοντας, πὼς
ὁ πιό φανερός μπαγαμπόντης

01:25:50.925 --> 01:25:52.893
εἶναι καὶ πιό ξυπνός ᾿Αθηναῖος !

01:25:53.352 --> 01:25:56.635
Σας µάθαινα γιατο συφέρο σας
νατιμᾶτε τ᾿ ὄνοµά τους

01:25:56.635 --> 01:25:59.809
καὶναλιβανίζετε τὸν ἥσκιο τους
μπροστὰ στὶς γυναῖκες, τα παιδιὰ

01:25:59.809 --> 01:26:03.341
καὶ τοὺς σκλάβους, γιαναμὴν παίρνουν
αέρα καὶ κατεβούνε καμιὰ µέρα

01:26:03.341 --> 01:26:05.616
στὴν πιάτσα καὶ κάνουνε
χειρότερ᾽ από σας !

01:26:06.289 --> 01:26:09.498
Σας µάθαινα, πως πρέπει ν᾿ασεβείτε
καὶναπαρανομείτε

01:26:09.498 --> 01:26:11.506
στ᾽ ὄνομα των θεών καὶ των νόμων !

01:26:12.455 --> 01:26:14.652
΄"Ὅλα που νὰν τα θυμᾶμαι τώρα !

01:26:14.754 --> 01:26:18.444
Μὰ δεν ξεχνώ, πως εσὺ κ᾿ εσὺ
καὶ τούτος καὶ κείνος...

01:26:18.444 --> 01:26:21.563
οὖλοι σας είσαστε σύμφωνοι
σ᾿ ὅ,τι σας ἔλεγα

01:26:21.563 --> 01:26:25.389
καὶ σκύβατε τ᾽ αδειανό σας κεφάλι μπροστὰ
στην Κουκουβάγια καὶ στο Μώμο.

01:26:25.697 --> 01:26:28.380
Τρεις μοναχὰ κουβέντες
µου φτάνουνε να δείξουνε,

01:26:28.380 --> 01:26:30.386
πὀσο δούλεψα γιατο καλό της Πατρίδας,

01:26:30.386 --> 01:26:33.498
γιὰτο χωρισμό των πολιτών
σε χορτάτους καὶ σε κορόιδα.

01:26:34.294 --> 01:26:37.672
α᾿) Απόδειξα, πως η ψυχή µας
εἶναι αθάνατη !

01:26:37.953 --> 01:26:39.458
᾿Υπάρχει λοιπόν ψυχή !

01:26:39.458 --> 01:26:42.981
Γιὰ χάρη της ὑπάρχουνε
(πρέπει δηλαδὴναὑπάρχουνε)

01:26:42.981 --> 01:26:45.792
κράτος -- νόµο, καὶ παπάδες --- θεοί !

01:26:46.224 --> 01:26:48.485
“η φοβέρα των θεών καὶ των νόμων

01:26:48.485 --> 01:26:50.735
μας συγκρατάειναμὴν κολάζουµε
τὴν ψυχη µας...

01:26:50.735 --> 01:26:52.448
καὶναμὴν πηγαίνουμε φυλακή !

01:26:53.130 --> 01:26:58.657
Άντρες ᾿Αθηναίοι ! Αν δεν ὑπηρχε κράτος,
δε θα ὑπάρχανε μήτε θεοὶ μήτε παπάδες

01:26:58.657 --> 01:27:00.265
μήτε κι αθάνατη ψυχη !

01:27:00.517 --> 01:27:03.194
Οἱ βασανισμένοι της ζωης πρέπει
ναπιστέβουµε,

01:27:03.194 --> 01:27:06.026
πὼς θαχαρούμε καὶ θαβασιλέψουμ’ αιώνια,

01:27:06.026 --> 01:27:07.923
-- φτάνειναπεθάνουμε πρώτα !

01:27:08.193 --> 01:27:10.760
Δεν κάνειναπαίρνουμε πίσου
μὲ τα χέρια µας

01:27:10.760 --> 01:27:13.716
ὅ,τι μας παίρνουν οἱ αφέντες
μὲ τη δύναμη καὶ με την πονηριὰ

01:27:13.716 --> 01:27:17.455
-- δηλαδη με τα δικά µας τ᾽ἅρματα
καὶ με την ψηφο τη δικιά µας.

01:27:17.973 --> 01:27:20.892
᾿Αφτουνοὺς θὰν τοὺς τιμωρήσουν οἱ θεοὶ
στὸν άλλο κόσµο.

01:27:21.213 --> 01:27:24.838
θαβράζουνε µέσα στο καζάνι της πισσας
στὸν αιώνα τὸν ἅπαντα.

01:27:25.410 --> 01:27:29.659
Αν τοὺς τιμωρήσουμ’ εμείς, θαγίνουμε
κακοὶ καὶ τότε θαχάσουμε την ψυχἠ µας

01:27:29.659 --> 01:27:31.906
καὶ θαβράζουμ’ εμείς µέσα στο καζάνι ! !

01:27:32.783 --> 01:27:38.965
β’) Δεν είτανε λόγος-αέρας, είταν αγκωνάρι
µαρμαρένιο τούτ’ η διδασκαλία µου.

01:27:39.354 --> 01:27:44.742
Γι αὐτό καὶ της ἔδωκα την τετράγωνη φόρμα:
«προτιμώ ν᾿ αδικιέμαι παρὰ ν ἆδικώ !»

01:27:45.217 --> 01:27:48.415
Τούτο τ᾿ αγκωνάρι στερεώνεται καλύτερα
στὸν ἅμμο καὶ στο νερό:

01:27:48.415 --> 01:27:50.182
στὶς φυχὲς των αδυνάτων !

01:27:50.572 --> 01:27:54.402
"Ὁσο πιὸ ταπεινωμένος ὁ άνθρωπος,
τόσο πιότερο κι αναποφάσιστος᾽

01:27:54.627 --> 01:27:59.141
ὅσο πιὸ κουρασμένος, τόσο λιγότερο
ανασαίνει καὶ σκέφτεται καὶ θυµώνει.

01:27:59.574 --> 01:28:02.142
Χρειάζεται κουράγιο καὶ μπιστοσύνη
στὸν ἑαφτό σου,

01:28:02.142 --> 01:28:03.930
γιὰ ν᾿ αντισταθείς στὴν αδικιὰ ---

01:28:03.944 --> 01:28:06.221
καὶ πιὸ πολὺ ακόμα για ν᾿ αδικησεις !

01:28:06.466 --> 01:28:10.004
Μαθημένοςναφοβᾶσαι,
δε θέλειςναφοβηθείς περισσότερο.

01:28:10.410 --> 01:28:13.674
᾿Αφήνεσαι στὴ γλύκα της αβουλίας,
στὸν εγωισμό του πόνου.

01:28:14.164 --> 01:28:17.335
Κι ὄχι µονάχα στέκεσαι νἁ σου παίρνουν
τὰ ὅσα δεν ἔχεις,

01:28:17.335 --> 01:28:19.910
μὰ δεν αγγίζεις καὶ τα λίγα πὀ χεις :

01:28:20.223 --> 01:28:23.973
νηστέβεις από δικού σουτο φαγί,
το πιοτό καὶ τὶς γυναῖχες·

01:28:23.973 --> 01:28:28.390
μισείς τὸν ήλιο, τη θάλασσα,
τὸν αγέρα του δάσου καὶ την κίνηση

01:28:28.390 --> 01:28:33.084
κι ἆποζητᾶς την αρρώστια, τα βάσανα,
την απλυσία, τη σιωπή και το θάνατο

01:28:33.084 --> 01:28:35.019
για να πας στον παράδεισο,

01:28:35.747 --> 01:28:37.707
«Ό πόνος ἠθικοποιεί »

01:28:38.493 --> 01:28:42.887
Ύψωνα λοιπόν μεσουρανὶς για φλάμπουρο
του κοπαδιού τη χαρὰ του πόνου.

01:28:43.063 --> 01:28:45.231
Γιὰ ὅσους δεν µπορούνε
ναβαστάξουνε τὸν πόνο,

01:28:45.231 --> 01:28:47.299
φροντίσαν οἱ νόμοι του Σόλωνα·

01:28:47.525 --> 01:28:51.136
χτίσανε παράµερες εκκλησιὲς
της Πάνδημης ᾽Αφροδίτης.

01:28:51.400 --> 01:28:54.589
᾿Ἔκεί μέσ᾽ αγοράζει καθένας πολὺ φτηνὰ
τὴν τελειότητα,

01:28:54.871 --> 01:28:56.934
δηλαδή τη λησμονιὰ του ἑαφτού του.

01:28:58.221 --> 01:29:03.473
γ’) την ἴδια γνώμη την εἶπα κι αλλιώς :
«Οὐδεὶς εκὼν κακός».

01:29:03.912 --> 01:29:06.566
᾿Αφτό θαπει : μὴν τιμωρείτε
τοὺς αδικητάδες

01:29:06.566 --> 01:29:07.958
γιατὶ θὰν τοὺς... άδικησετε.

01:29:08.350 --> 01:29:12.444
Εΐναι αθώοι ! Δεν ξέρουν
ότι, κάνουνε κακό ! "Υπομονή !

01:29:12.833 --> 01:29:15.382
Άμα τοὺς διδάξουµε
τί είναι καλό καὶ κακό,

01:29:15.382 --> 01:29:18.268
θαλείψουν από τὸν κόσμο
κάκητα κι αδικεμός

01:29:18.268 --> 01:29:19.959
καὶ θαβασιλέψ᾽ η καλοσύνη...

01:29:20.453 --> 01:29:21.941
Χρειάζονται σκολειά.

01:29:21.941 --> 01:29:24.416
Καὶ τα σκολειὰ θὰν τα χτίζουν
οἱ αδικητάδες.

01:29:24.897 --> 01:29:26.001
Ξέρετε γιατί ;

01:29:26.523 --> 01:29:29.509
Καλό καὶ δίκιο καὶ χρέος
εἶναι ἢ σακούλα τους.

01:29:30.111 --> 01:29:32.677
Θα μαθαίνουνε λοιπόν οἱ ἴδιοι
στὰ παιδιὰ του λαού

01:29:32.677 --> 01:29:35.639
ναμην άντιστέκονται στὴν αδικιά,
ὅταν μεγαλώσουν.

01:29:37.734 --> 01:29:41.255
Έτσι η φιλοσοφία µου στύλωνε
το καθεστός της άνισότητας,

01:29:41.255 --> 01:29:43.400
«το του κρείττονος συμφέρον».

01:29:43.729 --> 01:29:46.206
Φυσικὰ δεν ἔπρεπεναμὲ σκοτώσετε
γι αφτό !

01:29:46.617 --> 01:29:49.773
Οἱ μελλούμενες πολιτείες θαξέρουνε
καλύτερα τη δουλειά τους.

01:29:50.056 --> 01:29:54.672
Άμπωνας, Θρανίο, Εφημερίδα καὶ Κλομπ
θαδουλέβουν αδερφικὰ

01:29:54.672 --> 01:29:57.755
ναχωρίζουνε τοὺς πολίτες σε χορτάτους
καὶ σε κορόιδα

01:29:57.858 --> 01:30:00.932
καὶναταιριάζουνε τ᾽ ἁταίριαστα
μὲ την «ἁρμονία των τάξεων».

01:30:01.420 --> 01:30:04.784
Αϕτηνης της ἁρμονίας στάθηκα
πρώτος μαέστρος.

01:30:04.784 --> 01:30:06.657
Κι ας με σκοτώνετε γι άθεο.

01:30:07.593 --> 01:30:11.673
Τὰ δικά µου τα µαθήµατα θὰν τα κάνουνε
µεθάβριο θρησκεία τους οἱ Χριστιανοί.

01:30:11.926 --> 01:30:14.370
Θἁ με τιµήσουνε για προφήτη του Θεού τους

01:30:14.370 --> 01:30:17.225
καὶ θαζωγραφίζουνε τα μούτρα µου
στὶς εκκλησιές τους

01:30:17.225 --> 01:30:20.328
μὲ πλατὺ χρυσοστέφανο
γύρω στὰ τσουλούφια µου.

01:30:29.583 --> 01:30:35.884
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ

01:30:36.399 --> 01:30:39.929
Δεν ήτανε γέννα της κόλασης, που
ταµπουρώθηκε µέσα στην ψυχή µου,

01:30:39.929 --> 01:30:43.776
γιὰ να σας βάνει τρικλοποδιὲς καὶνα σας
γρουσουζέβει,το δαιµόνιό µου !

01:30:43.934 --> 01:30:45.642
Είτανε κάτι χειρότερο !

01:30:45.886 --> 01:30:49.623
Δεν είτανε καινούριο, καθὼς
το γνωρίσανε τάχατες οἱ κατηγόροι,

01:30:49.838 --> 01:30:54.091
εϊταν ἢ παμπάλαιη συνείδηση του Κοπαδιού,
η προπατορικὴ σκλαβιά,

01:30:54.091 --> 01:30:58.037
πού δενε την ψυχη µου με τὶς δικές σας,
γιὰ νὰν τὶς κρατάει ὁλόρθες,

01:30:58.037 --> 01:31:00.997
ακατάλυτο κάστρο της πολιτείας των ανόμων.

01:31:01.513 --> 01:31:04.200
Δεν είταν άγγελος ὁδηγός, που με φώτιζε·

01:31:04.482 --> 01:31:08.252
είτανε φύλακας άγγελος
της δηµόσιας Ψεφτιᾶς, που με τύφλωνε.

01:31:08.406 --> 01:31:12.464
Είτανε «το του κρείττονος συμφέρον»
γινομένο µέσα µου

01:31:12.464 --> 01:31:14.903
φωνή καὶ θέλημα των θεών καὶ του Λόγου.

01:31:15.376 --> 01:31:19.854
Είταν η καταχτόνια καὶ μυστικὴ φοβέρα
«Μη ! » καὶ «Πίσω !».

01:31:20.246 --> 01:31:23.690
Είτανετο δαιμόνιοτο δικό σας,
ω άντρες ᾿Αθηναίοι

01:31:23.690 --> 01:31:26.677
-- πολὺ χειρότερο, γιατί τανε
καὶ δυνατότερο.

01:31:28.445 --> 01:31:30.039
Αντο μισώ, λέει !

01:31:30.401 --> 01:31:33.868
Άχ !ναμπορούσα νὰντο παράδινα
στο πατριωτικὀ σας μένος

01:31:33.868 --> 01:31:37.254
νὰν του βγάζατε τα μάτια
νὰν του κόβατε τη μύτη καὶ τ αφτιά·

01:31:37.254 --> 01:31:41.451
νὰν του χύνατε λάδι τσιτσιριστό
κι ἁλάτι χοντρό µέσα στὶς πληγές του'

01:31:41.451 --> 01:31:45.182
νὰν του καρφώνατε πέταλα στὶς πατούσες του
μὲ ταβανόπροκες·

01:31:45.182 --> 01:31:49.255
νὰντο δένατε σ᾿ ἕνα παλούκι
καὶ βρέχοντάς το με πετρόλαδο καὶ πίσσα

01:31:49.255 --> 01:31:51.751
νὰν του βάνατε φωτιά, σὰ νά τανε Τούρκος !

01:31:52.011 --> 01:31:54.186
᾽Αφτό με σαλαγούσε καὶ με κέντρωνε

01:31:54.186 --> 01:31:56.875
ζεμένονε στο κάρο της Δημοκρατίας
των «αρίστων»,

01:31:57.037 --> 01:32:01.801
αφτό μ᾿ ἔκανεναπερπατάω κοιµάµενος
σαντ᾽ άλογα τὸν ἴσιο δρόµο της συνήθειας

01:32:01.801 --> 01:32:03.552
-- καὶναμὴν παραστρατίζω.

01:32:03.780 --> 01:32:06.906
Αὐτό μ΄ἔκανεναξετινάζω καὶνακοροϊδέβω
τοὺς άνομους,

01:32:06.906 --> 01:32:09.539
αντὶςνακοροϊδέβω καὶναξετινάζω
τοὺς νόµους᾽

01:32:09.783 --> 01:32:12.840
ναταπεινώνω τοὺς ανίδεους,
αντὶς νὰν τοὺς λυπᾶμαι.

01:32:13.698 --> 01:32:15.951
Μὰ τώρατο ζητάω καὶ δὲντο βρίσκω.

01:32:16.179 --> 01:32:19.621
Μ᾽ ἔχει παρατήσει δω καὶ
κάµποσους μηνες, ω άντρες ᾿Αθηναίοι.

01:32:19.975 --> 01:32:24.004
Ξαναγύρισε, μιὰ καὶ πεθαίνω,
στη Διεύθυνση της Γενικης ”Ασφάλειας

01:32:24.004 --> 01:32:26.437
ναπαραδώσ᾽ ὑπηρεσία καὶναπροβιβαστεί !

01:32:28.921 --> 01:32:33.310
Ὅταν ὁ Περικλὴς μας ἔλεγε, πως η δύναμη
κ᾿ η καλοπέραση της πολιτείας

01:32:33.310 --> 01:32:37.556
εἶναι σωτηρία (καλοπέραση καὶ δύναμη)
των δυστυχισµένων,

01:32:37.556 --> 01:32:40.014
δεν ήθελα να παραδεχτώ πὼς
κορόιδεβε.

01:32:40.437 --> 01:32:44.857
Τί εννοούσε λέγοντας πολιτεία;
Όλους μας; "Όχι βέβαια.

01:32:45.451 --> 01:32:49.203
᾿Αν ὅλοι µας εφτυχούμε, δεν ἔχει κανένας
ανάγκη να σωθεί.

01:32:49.483 --> 01:32:54.936
Εννοούσε καθαρὰ τοὺς λίγους παραληδες
καὶ πολιτικούς· μ ἕνα λόγο τοὺς ἔξυπνους.

01:32:55.614 --> 01:32:58.335
"Όταν εκείνοι τρώνε, χορταίνουμ᾽ εμείς'

01:32:58.335 --> 01:33:00.951
κι ὅταν αφτοὶ θησαβρίζουν,
εμείς πλουταίνουµε΄

01:33:00.951 --> 01:33:04.993
κι ὅταν εκείνοι δε γίνονται πλουσιὁτεροι,
φτωχαίνουµ’ εμείς περισσότερο·

01:33:04.993 --> 01:33:07.833
κι ὅταν εκεινών η περιουσία
βρίσκεται σε κίντυνο,

01:33:07.833 --> 01:33:09.676
χάνουμ’ εμείς τὸν ύπνο µας !...

01:33:10.144 --> 01:33:13.176
Ὁ πρώτος, βλέπετε, πολιτικός
καὶ παραλὴς της ᾿Αθήνας

01:33:13.176 --> 01:33:16.938
ύψωνε χωρὶς ντροπὴ μπροστὰ στὰ µάτια
του φλομωμένου πλήθους

01:33:16.938 --> 01:33:18.845
τὴν ατιμία των ὀλίγων σε χρέος,

01:33:18.845 --> 01:33:22.356
µεγαλείο καὶ δόξα των πολλών,
-- της Πατρίδας !

01:33:22.777 --> 01:33:26.899
Είτανε πόλεµος τότε κ᾿ ἔπρεπεναδώσουμε
τὴ ζωή µας για τοὺς «αρίστους»,

01:33:26.899 --> 01:33:29.487
ἂν θέλαµενασώσουμε
τὴν πείνα µας την παντοτινὴ

01:33:29.487 --> 01:33:32.631
καὶ τὸν ύπνο µαςτο µακάριο,
γιὰ νὰν τὸν κάνουμε αιώνιο !...

01:33:33.329 --> 01:33:34.433
Καταλάβατε :

01:33:34.687 --> 01:33:36.897
Καὶ βέβαια. Γιατὶ σὰςτο ἔξηγώ.

01:33:37.399 --> 01:33:39.591
Μὰ τότες η µέσα µου φωνή του κοπαδιού,

01:33:39.591 --> 01:33:42.220
--το δαιμόνιο --- δε μ᾿ άφηνε
νὰντο νιώσω.

01:33:42.569 --> 01:33:45.462
"Ἔβρισκα μάλιστα,
πὼς καλὰ μας τά λεγε ὁ γέρος,

01:33:45.462 --> 01:33:49.179
γιατὶ συμφωνούσανε με την...
απόλυτη Λογική !

01:33:50.744 --> 01:33:54.587
Σαν άρχεψε να μου στρίβει,
ναψυχανεμίζοµαι, πως δεν κρίνω σωστὰ

01:33:54.587 --> 01:33:56.155
καὶ πὼςτο μυαλό µου κάνει νερά,

01:33:56.585 --> 01:34:00.387
ὁ φύλακας άγγελός σας ἔσφιξε
τὴ βρακοζώνα του κι άνοιξε τα φτερά του

01:34:00.387 --> 01:34:03.258
καὶ πέταξε τρίζοντας τα δόντια του.
Οὔστ !...

01:34:03.633 --> 01:34:05.387
Μὰ πάλε δεν ησύχασα !

01:34:05.387 --> 01:34:08.489
Μόλις ἔφυγε, κι άρχεψεναμὲ τρώει
άλλο σαράκι.

01:34:08.943 --> 01:34:12.043
Ο μετανιωμός γιατο κακό, που ἔκανα
καὶ στοὺς συγκαιρινούς μου

01:34:12.043 --> 01:34:13.339
καὶ στοὺς µελλούμενους,

01:34:13.339 --> 01:34:16.175
ὅσο θακυβερνᾶνε τὸν κόσμο
τ᾽ άδικο κ᾿ η ψεφτιά.

01:34:16.458 --> 01:34:18.091
Μερόνυχτα βασανιζόµουνα.

01:34:18.266 --> 01:34:20.145
Έπρεπεναδιορθώσωτο κακό !

01:34:20.408 --> 01:34:24.114
Καὶ να τί θά κανα, ἂν δεν προλαβαίνατε
να με σκοτώσετε.

01:34:27.131 --> 01:34:28.604
<i>το λαρύγγι του στέγνωσε.</i>

01:34:28.815 --> 01:34:32.707
<i>Ζήτησ᾽ ἕνα ποτήρι νερό,
μὰ πού να βρεθεί ποτήρι καὶ νερό!</i>

01:34:33.228 --> 01:34:34.858
<i>Κάποιος αστείος τού φώχαξε :</i>

01:34:35.229 --> 01:34:37.388
<i>«Δεν καταπίνεις την κλεψύδρα
να τελειώνουμε ;»</i>

01:34:37.729 --> 01:34:39.307
<i>Χάχανα καὶ θόρυβος.</i>

01:34:39.307 --> 01:34:42.001
<i>Πολλοί, που κοιµόντανε, τιναχτήκανε
ξυνισµένοι</i>

01:34:42.001 --> 01:34:43.531
<i>κι αρχίσανεναγρυλλίζουν.</i>

01:34:43.941 --> 01:34:47.285
<i>Άλλοι σηκωθήκαν ὁρτοὶ καὶ κάνανε νόημα
του κλητήρα νὰν τοὺς πει,</i>

01:34:47.285 --> 01:34:49.460
<i>πόσο νερό µνέσκει ακόμα µέσα στο λαγήνι.</i>

01:34:50.283 --> 01:34:53.697
<i>'Ο κλητήρας ἔσκυψε πάνου κ᾿ ύστερα
σηκώνονταςτο δεξί του χέρι</i>

01:34:53.697 --> 01:34:57.850
<i>ἔσυρε δυό τρεις φορὲς το µεγάλο δάχτυλο
πάνου στο δέφτερο κόµπο του δείχτη.</i>

01:34:58.507 --> 01:35:01.598
<i>Ο Σωκράτης κατάπιετο σάλιο του
καὶ ξακολούθησε.</i>

01:35:03.804 --> 01:35:07.873
Γι αφτὰ που δίδαξα, θά πρεπεναμὲ κάνετε
χρυσόνε καὶναμὲ προσχυνᾶτε.

01:35:08.375 --> 01:35:11.903
Γι’ αφτὰ που θά κανα, ἂν εζούσα,
θά πρεπε μετο δίκιο σας

01:35:11.903 --> 01:35:16.473
ὄχιναμὲ σκοτώσετε μοναχά, μὰναμὲ
κοπανίσετε ζωντανό µέσα στο γουδί,

01:35:16.473 --> 01:35:20.424
ὅπως ὁ τύράννος ὁ Νέαρχος θακοπανισει
το Ζήνωνα τὸν Ελεάτη,

01:35:20.424 --> 01:35:23.266
γιὰναμάθειναδιδάσκει την αρετὴ
ὅσο θέλει,

01:35:23.266 --> 01:35:26.563
μὰναμὴ μιλάει για την παλιανθρωπιὰ
των αρχόντων.

01:35:27.253 --> 01:35:29.206
Θά πρεπεναμου κόψετε τη γλώσσα,

01:35:29.206 --> 01:35:33.346
καθὼς ὁ βασιλιὰς ᾿Αντίπατρος θακόψει
τὴ γλώσσα του ᾿Υπερείδη του ρήτορα,

01:35:33.346 --> 01:35:36.033
γιὰναµάθει, πως μπορεί να προδίνει
τὴν πατρίδα του,

01:35:36.033 --> 01:35:38.666
μὰ δεν κάνειναβρίζει
καὶ τὸν ξένο µισθοδότη...

01:35:39.114 --> 01:35:41.984
Θά µουνα πραγματικὰ επικίντυνος
στὴ δηµόσια τάξη,

01:35:41.984 --> 01:35:43.868
στο «συμφέρον του κρείττονος».

01:35:44.365 --> 01:35:47.269
Καἱναρίχνατετο κουφάρι µου
μακριὰ στὸν Κορινθιακό

01:35:47.269 --> 01:35:51.981
η σε κανένα φαράγγι του Κιθαιρώνα
-- «μὴ ταφήναι εν γη ἁττικη»

01:35:52.471 --> 01:35:56.842
Δεν ὑπάρχει µεγαλύτερη ατιμία καὶ
προδοσία από τό να λὲς την αληθεια !...

01:35:58.783 --> 01:36:01.863
θαπήγαινα, που λέτε, στοὺς λαϊκοὺς
µαχαλάδες της ᾽Αθῄνας,

01:36:01.863 --> 01:36:04.886
στὰ βρωμοχώρια της ᾽Αττικης
από τὶς Κάβο Κολόνες

01:36:04.886 --> 01:36:08.127
ἴσαμε τα Κούντουρα
κι από την Κούλουρη ἴσαμετο Καπαντρίτι.

01:36:08.401 --> 01:36:12.231
θακατέβαινα στὰ σκοτειναχαµόσπιτα,
γεμάτα κοριοὺς καὶ χτίκιασµα,

01:36:12.490 --> 01:36:14.696
θά µπαινα στὰ µικροµάγαζα της φτωχολογιᾶς,

01:36:14.696 --> 01:36:17.760
στὰ καρβουνιάρικα του λιμανιού,
γιοµάτα λέρα καὶ βόχα.

01:36:17.760 --> 01:36:20.585
Καὶ θά λεγα : «Λέφτεροι πολιτες !

01:36:20.585 --> 01:36:23.832
Αφτός ὁ τόπος, κι άν ακόμα
βρισκότανε στη Σκυθία,

01:36:23.832 --> 01:36:27.396
ὅπου σπάνια ξεμυτίζει ὁ γήλιος
ανάμεσ᾽ από µάβρα σύνεφα

01:36:27.396 --> 01:36:28.993
καὶ πάνου σ᾿ ἅλιωτα χιόνια,

01:36:29.209 --> 01:36:33.243
πάλε θά τανε ὁ καλύτερος απ᾿ ὅλους,
γιατὶτο θέλ᾽ η καρδιά σας.

01:36:33.526 --> 01:36:34.880
Είναι η πατρίδα.

01:36:35.468 --> 01:36:39.240
Δικιά σας η πατρίδα, μὰ τίποτα
δικό σας µέσα σ᾿ αφτηνε :

01:36:39.439 --> 01:36:44.335
χωράφια καὶ παλάτια, καράβια χαὶ χρήμα,
θεοὶ χ᾿ εξουσία, σκέψη καὶ θέληση

01:36:44.335 --> 01:36:45.668
--- ὅλα ξένα !

01:36:45.938 --> 01:36:49.525
Λιγοστοί σας ἔχετε τόσο µέρος,
ὅσονατρυπώνετε ζωντανοὶ

01:36:49.525 --> 01:36:51.023
καὶναθάβεστε πεθαμένοι

01:36:51.023 --> 01:36:54.837
καὶ τόση λεφτεριά, ὅσονακάνετε
τὴ φυσική σας ανάγκη στη ρεματιά,

01:36:54.837 --> 01:36:56.982
ὅταν δε σας βλέπει χὠροφύλακας...

01:36:57.416 --> 01:37:00.512
Καὶ ὅταν βυθίζετετο μάτι σας
πέρα στο γαλάζιο πέλαγος,

01:37:00.512 --> 01:37:02.991
ὅπου πᾶνε κ᾿ ἔρχονται καΐκια καὶ φρεγάδες

01:37:02.991 --> 01:37:06.345
κουβαλώντας απότο στόµα του Νείλου
κι απ᾿ τὸν Κιμμέριο Βόσπορο

01:37:06.345 --> 01:37:10.247
κι απ᾿ τὶς ηράκλειες στηλες
σιτάρι, χάλκωμα, μετάξι καὶ γυναῖκες,

01:37:10.247 --> 01:37:13.930
περηφανέβεστε,
πὼς εἶναι δικά σας, γιατί ναι «εθνικά !»

01:37:14.238 --> 01:37:16.823
Καὶ κανένας δε συλλογᾶται,
πὼς ὅλα τ᾽ αγαθὰ

01:37:16.823 --> 01:37:18.484
μαζέβονται σε λίγα χέρια.

01:37:18.740 --> 01:37:24.366
Ατζέμηδες, Μοραΐτες, Θηβαίοι καὶ Κορθιανοὶ
σας σκοτώνουνε μιὰ φορὰ οἱ ξένοι·

01:37:24.946 --> 01:37:28.245
μὲ τα χέρια τ᾽ αδερφικὰ σας
σφίγγουνετο καρύδι του λαρυγγιού

01:37:28.245 --> 01:37:31.064
σ᾿ ὅλη σας τη ζωὴ καὶ σας δολοφονούνε
κάθε µέρα.

01:37:31.620 --> 01:37:33.865
Όχι μονάχα τίποτα δικό σας γύρα,

01:37:33.865 --> 01:37:37.096
μὰ κι ὅλος ὁ ἑαφτός σας κ᾿ η ψυχη σας
εἶναι δικά τους».

01:37:38.672 --> 01:37:41.351
Ύστερα θαπῄγαινα
στὰ νταμάρια της Πεντέλης,

01:37:41.351 --> 01:37:45.185
στὶς μίνες του Δασκαλειού καὶ του Λάβριου,
στοὺς ταρσανάδες του Περαία,

01:37:45.185 --> 01:37:49.827
στὶς φάμπρικες, που φκιάνουνε σκουτάρια
καὶ λουρίκια του πολέμου -- στοὺς δούλους!

01:37:50.476 --> 01:37:54.984
θακατέβαινα στ᾽ αμπᾶρια των καραβιών,
ὅπου χιλιάδες σκεβρωμένοι κουπηλάτες

01:37:54.984 --> 01:37:58.548
(άσπρα μαλλιά, μέτωπα καμένα
μὲτο πυρωμένο σίδερο)

01:37:58.548 --> 01:38:01.111
βροντᾶνε ρυθμικὰ τοὺς χαλκάδες τους

01:38:01.111 --> 01:38:03.369
καὶ ξεφωνίζουν από τα χτυπήµατα
του βούρδουλα,

01:38:03.369 --> 01:38:05.780
σαντύχει καὶ λιγοθυµίσουν
από την κοὐραση.

01:38:06.840 --> 01:38:10.262
θαπηγαινα στὰ μεγάλα τσιφλίκια,
σαντου ᾽ Αλκιβιάδη στὸν Κουβαρά,

01:38:10.262 --> 01:38:14.453
ὅπου ζεμένοι με τα καματερὰ
ὀργώνουνε τα κατσάβραχα καὶ τα πουρνάρια.

01:38:15.092 --> 01:38:19.457
θαπήγαινα στὴν ᾿Ακρόπολη, στὴ Ῥαμνούντα,
στὰ Κούντουρα, στὶς Κάβο Κολόγες,

01:38:19.457 --> 01:38:22.515
ὅπου σηκώνουνε με τα χέρια τους
στὸν αψηλό οὖρανό

01:38:22.515 --> 01:38:26.029
τοὺς µαρμαρένιους κολοσσοὺς
του πνεµατός σας, τοὺς Παρθενώνες.

01:38:26.029 --> 01:38:27.492
Καὶ θὰν τοὺς ἔλεγα :

01:38:27.918 --> 01:38:32.228
«Θρακιώτες, Ασιάτες, ᾿Αφρικανοὶ
καὶ Σκύθες καὶ Ῥωμιοί !

01:38:32.530 --> 01:38:36.512
Οικέτες, θεράποντες, επιστάτες,
παιδαγωγοί, τσογλάνια.

01:38:36.890 --> 01:38:41.492
Μαντινούτες του γυναικωνίτη
κι ἅγιες πόρνες των θεών καὶ των ανθρώπων.

01:38:41.791 --> 01:38:44.621
Σκλάβοι δημόσιοι καὶ σκλάβ᾽ιδιωτικοί.

01:38:45.320 --> 01:38:49.025
'η ξετσίπωτη φιλοσοφία δασκαλέβει,
πὼς είσαστε γεννηµένοι σκλάβοι.

01:38:49.364 --> 01:38:53.140
Μὰ μήτε οἱ θεοὶ μήτε κ᾿ η φὺση διατάξανε
το σπέρµα του πατέρα σας

01:38:53.140 --> 01:38:54.607
νασας γεννήσει τέτιους.

01:38:54.839 --> 01:38:57.828
η τὐχη σας ἔκανε κι η συνήθεια
σας αποτέλειωσε.

01:38:57.958 --> 01:39:01.056
είσαστε σκλάβοι εσείς,
γιὰ νά μαστ᾽ εμείς οἱ λέφτεροι.

01:39:01.450 --> 01:39:04.882
Σηχκώστε το κεφάλι καὶ κοιτάχτε
τὸν ανοιξιάτικο ουρανὀ.

01:39:05.277 --> 01:39:07.485
Ἔχετε ξεχάσειτο βάθος καὶτο χρώμα του.

01:39:07.873 --> 01:39:12.391
Στὴν πατρίδα σας ὅμοια γελᾶνε τ᾽ακρογιάλια
κι αστροβολᾶνε κάµποι καὶ γήλιος.

01:39:12.695 --> 01:39:15.135
Κάποτες είσαστε καὶ σεις λέφτεροι
κι άδικοι,

01:39:15.135 --> 01:39:17.620
γιὰναγίνετ εδώ σκλάβοι χι αδικημένοι

01:39:17.620 --> 01:39:20.043
--- σεις, οἱ προγόνοι σας, αδιάφορο !

01:39:20.388 --> 01:39:22.841
Εϊσαστετο µεγάλο ψυχομέτρι.

01:39:22.841 --> 01:39:26.800
Νιώστε τη δὐναμή σας κ᾿ ἑνωθείτε
μὲ τοὺς αδικημένους λέφτερους.

01:39:27.250 --> 01:39:32.417
νασηκώσετε μοναχὰ τα σφυριά, τα δρεπάνια,
τὰ πελέκια, τα κρικέλια σας

01:39:32.417 --> 01:39:36.115
καὶ θαγίνει κουρνιαχτός ὁλάκερ'
η δημοκρατία των “αρίστων”

01:39:36.495 --> 01:39:40.398
νατοὺς πάρετε τ᾽ αγαθακαὶνατοὺς
βάνετεναδουλέβουνε, για να τρώνε».

01:39:41.173 --> 01:39:42.709
-- «Καὶνακαθόμαστ᾽ εμείς»,

01:39:42.709 --> 01:39:46.778
θ᾽απαντούσανε μερικοὶ µαθηµένοι
νασέρνονται σὰ ραγιάδες στὴν κοιλιὰ

01:39:46.778 --> 01:39:50.137
μπροστά στοὺς δυνατοὺς καὶ νὰ
ξεκοιλιάζουνε τοὺς αδύνατους.

01:39:50.548 --> 01:39:52.524
-- «Όχι», θαφώναζα εγώ.

01:39:52.524 --> 01:39:54.790
«θαδουλέβουνε κ᾿ αφτοὶ καὶ σεις.

01:39:54.972 --> 01:39:58.108
Κοινή δουλειά, κοινατ᾽ αγαθὰ
κι η λεφτεριά...»

01:39:59.346 --> 01:40:02.600
-- «Αμ τότες ας λείπει τέτια λεφτεριά.
Δε μας κάνει...»

01:40:03.236 --> 01:40:06.007
-- «Μην πειράζεστε !
Σαν ἔρτει κείν᾽ η ὥρα,

01:40:06.007 --> 01:40:09.713
θαμπείτε σε δρόµο να γίνετε ανθρώποι·
ναλυτρώσετε, θέλοντας καὶ µη,

01:40:09.713 --> 01:40:12.210
το σώμα σας, την ψυχή σας
καὶτο πνέµα σας».

01:40:13.303 --> 01:40:15.375
-- «Ποιοί, µωρέ, θα μας
βάλουνε σε δρόµο ;»

01:40:15.375 --> 01:40:17.204
πάλε θα ξεφωνούσανε.

01:40:18.024 --> 01:40:19.534
-- «Οἱ Σκύθες !».

01:40:22.522 --> 01:40:25.417
<i>Μιὰ βροντερὴ φωνὴ πετάχτηκε ξαφνικὰ
σὰ ρουκέτα :</i>

01:40:25.783 --> 01:40:29.443
<i>«Τέλειωσε το νερό !» Είταν ὁ κλητήρας.</i>

01:40:29.985 --> 01:40:33.997
<i>Οἳ δικαστάδες τιναχτήκαν απάνου μ᾿ὁρμὴ
ξεφωνίζοντας καὶ βλαστηµώντας</i>

01:40:33.997 --> 01:40:37.091
<i>καὶ τρέξαν ὅλοι πατείς µε πατώ σε
κατὰ την πόρτα.</i>

01:40:38.110 --> 01:40:40.844
<i>Δεν είτανε πυρκαϊά. Δεν είτανε σεισμός.</i>

01:40:41.362 --> 01:40:44.475
<i>Τρέχανε, στριµωγνόντανε, χτυπιόντουσαν
αναμεταξύ τους</i>

01:40:44.475 --> 01:40:47.307
<i>ποιός θαπάει πρώτος στο ταμείο
ναπάρειτο µιστό του !</i>

01:40:48.151 --> 01:40:52.118
<i>᾿ Ακόμα κ’ οἱ κλητηρες ὁρμήσανε
κατὰ την πόρτα για την ἴδια δουλειὰ</i>

01:40:52.118 --> 01:40:56.115
<i>κι αφήσανετο Σωκράτη µοναχό του
πάνου στο βημαναπικρογελᾶ.</i>

01:40:57.414 --> 01:41:01.102
<i>Καὶ κείνος, με την παντοτινή του γαλήνη
στὴν ψυχἠ καὶ στο πρόσωπο,</i>

01:41:01.102 --> 01:41:04.599
<i>κατεβαίνοντας από τό βημα
παρακάλεσε τόν Πλάτωνα,</i>

01:41:04.599 --> 01:41:08.499
<i>που στεκότανε σαστισµένος εκεί κοντά,
νατόν ὁδηγήσει στὴ φυλακή :</i>

01:41:10.658 --> 01:41:15.990
<i>«Δεν ξέρω, καημένε, µήτε πού βρίσκεται
µήτε κι από ποιό δρόµο πᾶνε !» </i>

01:41:16.454 --> 01:41:29.884
(μουσική)