0:00:14.941,0:00:34.917 Κώστας Βάρναλης[br]Η αληθινή απολογία του Σωκράτη 0:00:38.654,0:00:41.668 Το πώς γεννήκανε τα πραμματα 0:00:41.838,0:00:43.642 Όσο μιλούσαν οἱ κατηγόροι 0:00:43.642,0:00:46.646 (ο Μέλητος με την ψιλή φωνή[br]και τα γυναικίστικα κουνήµατα, 0:00:46.646,0:00:48.175 νεβρικὸς σαν ἀηδόνι 0:00:48.175,0:00:51.380 ο Άνυτος με τα μεγάλ᾽ ἀφτιὰ καὶ τὰ[br]ρουθούνια γιοµάτα τρίχες· 0:00:51.380,0:00:54.256 ο Λύκων με τα στενά κροτάφια[br]και τη θολή ματιά), 0:00:54.256,0:00:58.601 οι δικαστάδες καθισµένοι κατάχαµα,[br]σταβροπόδι κι ἀνακούρκουδα, 0:00:58.601,0:01:02.849 μασουλούσανε πασατέµπο και φτιούσανε[br]τα τσόφλια στο σβέρκο του µπροστινού. 0:01:03.295,0:01:06.941 Οι πιὸ πολλοί ξαπλωμένοι δίπλα και[br]κάνοντας µαξιλάρι τὰ παπούτσια τους 0:01:06.941,0:01:08.660 ρουχαλίζανε ρυθμικά. 0:01:08.942,0:01:12.119 Κι ο Σωκράτης κοίταζε ψηλὰ τὸν ἀνοιξιάτικο[br]οὐρανό 0:01:12.119,0:01:15.949 και κάπου κάπου σιγότριβε το ζερβί του[br]γόνα, που τόνε σουγλοῦσε. 0:01:15.949,0:01:21.222 Μ᾽ όλο το σούσουρο, που γινότανε, μ᾿ όλη[br]τη βόχα, που βγάζανε τόσα ξαναµένα κορμιά 0:01:21.222,0:01:25.092 και χαλασμένα στοµάχια, τα κατάφερνε[br]ν᾿ ἀκούει τα χαρούμενα πουλιά, 0:01:25.092,0:01:29.354 που τιτιβίζανε στα τριγυρινά πέφκα[br]και να ὀσμίζεται τὸ µυρωδιὰ τηςς ρετσίνας, 0:01:29.354,0:01:32.980 του σκίνου και τοῦ θυμαριού,[br]που ανάδινεν η χέρσα Γῆς. 0:01:36.607,0:01:40.642 Άμα τελειώσαν οἱ κατήγροι,[br]γίνηκε μεμιάς βαθύτατη σιωπή, 0:01:40.912,0:01:44.239 λες και βούλιαξε ο τόπος με τα κοτρώνια,[br]τὰ δέντρα και τοὺς ἀνθρώπους 0:01:44.239,0:01:48.460 µέσα σε μιαν ατέλειωτη πηγάδα και[br]τους σκέπασε όλους το νερό, δυο µπόγια. 0:01:49.858,0:01:53.548 Κρατώντας όλοι την ἀνάσα τους καρφώσανε[br]τὰ μάτια πάνου στο Σωκράτη 0:01:53.759,0:01:58.110 περίεργοι να ἰδούνε μὲ τί τσαλίµια[br]θὰ προσπαθούσε νὰ τουµπάρει τὸ Νόμο. 0:01:58.832,0:02:02.101 Άμα σταματήσει ο μύλος τα μεσάνυχτα,[br]ξυπνάει ὁ µυλωνάς. 0:02:02.637,0:02:06.460 Ο Σωκράτης, μ᾿ όλη τη σιωπή, που τον[br]έσφιξε µονοκόµατη κι ἀπό παντού, 0:02:06.460,0:02:08.462 µήτε ξύπνησε, µήτε κουνήθηκε. 0:02:09.198,0:02:14.796 Κάποιος τότε μαθητὴς τόνε τράβηξε από το[br]µανίκι: «Δάσκαλε η σειρά σου». 0:02:15.801,0:02:20.610 Μονάχα τότε ο Δάσκαλος γύρισε κ᾿ είδε[br]σαστισµένος όλο κείνο τ᾽ ἀνθρωπομάνι. 0:02:20.522,0:02:24.639 Δυσκολέφτηχε νὰ θυμηθεί, πὼς πεντακόσια[br]θεριά τον είχανε ζώσει αγριεμένα. 0:02:25.267,0:02:30.001 Χαμογέλασε πειραχτικά µέσα στα πηχτά του[br]τα γένια, µισοσηκώθηκε μια στιγμή 0:02:30.001,0:02:32.706 και κοιτάζοντας απάνου στο τραπέζι[br]τα δυο τσουκάλια 0:02:32.706,0:02:37.422 (το ένα χαλκωματένιο και τ άλλο ξύλινο)[br]σοβαρά και τα δυο και κατσουφιασμένα, 0:02:37.422,0:02:41.112 λες κ᾿ είχανε ψυχή και τόνε µισούσανε[br]κι ἀφτά, μουρμούρισε: 0:02:41.802,0:02:45.506 «Κ’ ἐγὼ περίμενα σεις, ω άντρες᾿Αθηναίοι,[br]ν᾿ἀπολογηθείτε. 0:02:46.428,0:02:49.947 Ξανακάθισε κι άρχισε πάλε[br]να τρίβει το ζερβί του γόνα. 0:02:51.994,0:02:54.814 Οι δικαστάδες θυμώσανε[br]με τ᾽ άπρεπο φέρσιμο 0:02:54.814,0:02:57.509 και κοιταχτήκανε γρήγορα γρήγορα[br]συναμεταξύ τους. 0:02:58.019,0:03:01.684 Τους ζεµάτιζε τόσες ώρες[br]ο κατάκορφος ήλιος με την ἐλπίδα, 0:03:01.684,0:03:05.049 το πὼς θα γουστάρανε στο τέλος[br]μ᾿ ἀφτόνε το γερογρουσούζη. 0:03:05.481,0:03:07.443 Θα τόνε βλέπαν άσοφο και ταπεινωµένο 0:03:07.443,0:03:10.779 μπροστά στο Νόμο[br]τον αψηλομέτωπο και παντογνώστη. 0:03:11.071,0:03:13.240 Και να τώρα που τους χαλούσε το κέφι. 0:03:13.785,0:03:17.302 Μα πιό πολύ περιφραχτήκανε, πού[br]καταφρόνεσε τέτοιαν ώρα 0:03:17.302,0:03:22.317 το μεγαλύτερο αγαθό της δημοκρατίας: πρώτα[br]ν᾿ἀπολογιέσαι κ’ ύστερα νὰ σὲ κόβουνε. 0:03:22.751,0:03:25.404 Κι όπως, άμα δέρνεις ένα παιδί[br]κι ἀφτὸ δεν κλαίει, 0:03:25.404,0:03:29.516 πεισματώνεσαι και το δέρνεις περισσότερο,[br]έτσι κι ἀφτοὶ πεισµατωθήκανε 0:03:29.516,0:03:31.795 και για να τον κάνουνε να νιώσει[br]τη δύναμη τους, 0:03:31.795,0:03:36.126 τόνε βγάλανε με την πρώτη τους ψηφοφορία[br]φταίχτη και στα τρία κακουργήματα, 0:03:36.126,0:03:38.749 που τον κατηγόρησαν[br]οι τρεις πολεμάρχοι της ᾿Αρετής. 0:03:39.512,0:03:42.994 Ο Σωκράτης, σαν άκουσε την απόφαση τους,[br]έκανε: χμ. 0:03:43.574,0:03:46.672 Κι άμα τόνε ρωτήξανε κατόπι[br](σύµφωνα με το Νόμο), 0:03:46.672,0:03:51.839 ποιάν τιμωρία διαλέγει, θάνατο γιὰ εξορία,[br]κούνησε τη φαράκλα του δώθε κείθε 0:03:51.839,0:03:53.426 και δεν απάντησε τίποτα. 0:03:53.984,0:03:58.120 Τότες ο κλητήρας ζύγωσε και του το[br]ξαναφώναξε δυνατά µέσα στ᾽αφτιά του. 0:03:58.802,0:04:04.322 Ο Σωκράτης, θέλοντας και μη, σηκώθηκε[br]πάλε βαριεστισµένα και τους είπε: «Δε λέω, 0:04:04.322,0:04:08.849 κ'οἱ δυο σας τιμωρίες είναι και δίκαιες[br]και συφερτικές για μένα και για σας. 0:04:08.849,0:04:11.478 Όμως ἐγώ θα προτιμούσα μιαν τρίτη». 0:04:12.248,0:04:15.509 «Ποιάνε; ποιάνε;» φώναξαν ούλοι χαρούμενα. 0:04:15.509,0:04:18.460 «Είτε σας εβεργέτησα είτε σας ζήμιωσα 0:04:18.460,0:04:21.525 να με βάλετε τώρα, που γέρασα,[br]στο Τεμπελχανιὀ. 0:04:21.891,0:04:25.928 Έτσι και σεις θ'ασφαλιστείτε από µένα[br]κ’ εγώ θα ξεκουραστώ από σάς. 0:04:26.396,0:04:28.413 Και ν᾿ἀφήνετε κάθε πρωί στην πόρτα µου 0:04:28.413,0:04:30.828 (χωρίς να με βλέπετε[br]και χωρίς να σας βλέπω) 0:04:30.828,0:04:34.124 ζεστές κι αφράτες εκείνες[br]τις ωραίες µελόπιτες, 0:04:34.124,0:04:37.552 που δίνετε τόσους αἰώνες ἐβλαβικά[br]στο άγιο φίδι τού Ηρεχθείου, 0:04:37.552,0:04:39.390 τον γιό της Παρθένας. 0:04:39.524,0:04:43.880 Γιατί θαρρώ, πως εγώ σας έκανα[br]και περισσότερο καλό και λιγότερο κακό 0:04:43.880,0:04:46.713 παρὰ κάθε λογής θεϊκό ζωντόβολο». 0:04:49.116,0:04:53.524 Οι δικαστάδες, απελέκητοι χωριάτες, που[br]με το παραµικρό βλαστημούσανε τα θεία, 0:04:53.524,0:04:55.237 γελάσανε μ᾿όλη την καρδιά τους, 0:04:55.237,0:04:57.883 σαν ακούσανε τ᾽αναπάντεχο τούτο χωρατό[br]του Σωκράτη. 0:04:58.286,0:05:01.755 Και περιμέναμε να τους πει κι άλλα. [br]Και κείνος σε λίγο: 0:05:02.345,0:05:05.041 «Κι ἀφού κάνω τη σωστότερη,[br]καθώς φαίνεται, κρίση, 0:05:05.043,0:05:08.198 εγώ ταιριάζει να πάρω και τους μιστούς[br]ὁλωνώνε σας». 0:05:08.697,0:05:12.931 Πωπώ! τι γένηκε τότες![br]Οἱ δικαστάδες λυσσάξανε. 0:05:13.231,0:05:16.176 Άλλοι σηκώσανε τα μπαστούνια,[br]άλλοι αρπάξανε πέτρα 0:05:16.176,0:05:19.716 κι άλλοι χυμήξανε πάνου στα κάγκελα[br]με τα δέκα νύχια μπροστά 0:05:19.716,0:05:22.282 για να τον ξεσκίσουνε[br]κι όλοι φωνάζανε µαζί, 0:05:22.282,0:05:23.952 ποὺ δεν ξεχώριζες λέξη. 0:05:24.401,0:05:28.573 Ακούς εκεί ναν τους ζητάει[br]τους τρεις οβολούς, τον τίµιο κόπο τους. 0:05:29.018,0:05:32.370 Γι' ἀφτὸ λοιπόν αφήσανε τις δουλειές τους[br]νοικοκυρέοι ανθρώποι 0:05:32.370,0:05:35.328 και χασοµερίσαν όλη µέρα[br]για να διαφεντέψουνε την πατρίδα; 0:05:36.024,0:05:39.500 Και δεν είτανε δα για τα λεφτά... [br]μα τους ζητούσε νὰ παρανομήσουν. 0:05:39.981,0:05:41.972 Και να θέλανε, δεν είχανε µήτε ἀφτοὶ 0:05:41.972,0:05:46.235 το δικαίωμα να χαρίσουνε το µιστό τους,[br]µήτε κ᾿η πολιτεία να τους τόνε στερήσει... 0:05:46.535,0:05:52.313 Μωρέ τούτος είναι μπιτ ξετσίπωτος[br]κι άθεος και προδότης! Καλά και θα ιδεί! 0:05:53.020,0:05:56.777 Για τούτο, μια κι ο ίδιος ο Σωκράτης[br]δε διάλεγε το είδος της τιμωρίας του, 0:05:56.777,0:06:00.305 τόνε καταδικάσαν αφτοί,[br]με τη δεύτερη Ψηφοφορία τους 0:06:00.305,0:06:03.227 (πάλε σύµφωνα με το Νόμο)[br]να πιει το φαρμάκι. 0:06:04.428,0:06:08.253 Τότες ίσα ίσα λαμποκόπησε ὁλάκερος[br]από κέφι και δύναμη. 0:06:08.413,0:06:11.830 Απλός και σβέλτος, καθὼς τόνε ξέραν[br]οἱ περισσότεροι στα µεθύσια του, 0:06:11.830,0:06:14.883 στους καβγάδες και στον πόλεμο,[br]στάθηκε στέρεα στο βήμα 0:06:14.883,0:06:18.606 και µισοκλείνοντας τα πονηρά του μάτια[br]τους είπε σιγά σιγά τούτα, 0:06:18.606,0:06:20.595 που μέλλει ν'ακουσετε παρακάτου. 0:06:23.195,0:06:26.599 Οι τάχατες «απολογίες», που του γράψανε,[br]φίλοι και µαθητάδες, 0:06:26.739,0:06:31.010 όλες είναι πλάσματα της φαντασίας τους,[br]µικρόλογες προσπάθειες ν᾿ ἀποδείξουνε, 0:06:31.010,0:06:33.963 πως ο Σωκράτης είταν ἀθώος,[br]ο Νόμος είτανε δίκαιος 0:06:33.963,0:06:38.020 κ' οι δικαστάδες ντόµπροι και τίµιοι[br]Αθηναίοι,που κάνανε... λάθος· 0:06:38.588,0:06:43.462 και µονάχοι φταίχτες οἱ τρείς παλιανθρώποι[br]που τόνε κατατρέξανε το ζάβαλη. 0:07:17.735,0:07:30.526 Η αληθινή απολογία του Σωκράτη[br]ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ 0:07:31.146,0:07:34.254 ΤΙ ΩΡΑ είναι;… Περασμένο μεσημέρι!… 0:07:35.516,0:07:38.158 Έξι σωστές ωρούλες[br]και δεν άκουσα τίποτα! 0:07:38.627,0:07:41.106 Τα χρόνια, βλέπετε, μου βαρύνανε την ακοή… 0:07:41.932,0:07:43.716 Αν ο Δυσσέας είχε το κουσούρι μου, 0:07:43.716,0:07:46.527 δε θα κόπιαζε να καλαφατίσει[br]τ’ αυτιά του με κερί 0:07:46.527,0:07:48.551 και να δεθεί στο κατάρτι[br]για να μην ακούσει 0:07:48.551,0:07:50.364 το ηδονικό τραγούδι του θανάτου. 0:07:51.205,0:07:55.283 Αγκαλά (μια και το ’φερε η κουβέντα)[br]ο θάνατος αντιλάλησε βαθύτερα 0:07:55.283,0:07:58.435 μέσα στην ψυχή του, κι ύστερα τον άκουγε[br]σ’ όλη του τη ζωή. 0:07:58.953,0:08:03.614 Μα και να ’χα δέκ’ αφτιά κι όλα γερά,[br]πάλε δε θα μπορούσα ν’ ακούσω 0:08:04.109,0:08:07.391 Τα ’χασα μπροστά στο μεγάλο[br]και φανταχτερό σας πλήθος. 0:08:07.784,0:08:10.044 Μου φαινότανε πως ήμουνα στον άλλον κόσμο 0:08:10.044,0:08:13.276 και με δικάζανε πεθαμένον[br]πεντακόσοι Πλούτωνες. 0:08:13.714,0:08:15.909 Γι’ αυτό και χαμογελούσα ταπεινά. 0:08:16.397,0:08:19.405 Ήταν από φόβο, σαστισμάρα και βλακεία! 0:08:19.774,0:08:24.344 Α!… νιώθω να λαχταρίζει μέσα στην ψυχή μου[br]το πατριωτικό μου φιλότιμο. 0:08:24.735,0:08:27.069 Έχω κι εγώ τις μεγάλες αυτές αρετές! 0:08:27.458,0:08:29.981 Κι αληθινά, όπου ριζοβολήσει[br]τούτ’ η Τριάδα 0:08:30.321,0:08:32.193 (βλακεία, σαστισμάρα και φόβος) 0:08:32.193,0:08:35.676 εκεί κι ο Νόμος έχει δύναμη[br]κι ο λαός είν’ ευτυχισμένος. 0:08:36.269,0:08:40.279 Λοιπόν, δεν άκουσα τίποτα,[br]γιατί ’χε σταματήσει το μυαλό μου. 0:08:40.471,0:08:44.868 Άλλοτε συνήθιζε να ταξιδεύει πολύ μακριά,[br]σε μια χώρα ξωτική, 0:08:44.868,0:08:47.736 που μήτε πουλί μήτε πλεούμενο[br]τηνε ζύγωσε ποτές, 0:08:47.736,0:08:49.535 γιατί δεν υπάρχει πουθενά. 0:08:49.998,0:08:53.501 Εκείθες ματαγύριζε πάντα[br]γιομάτο βουητά και θάμπη 0:08:53.501,0:08:55.241 και πόνους αβάσταγους. 0:08:55.780,0:08:58.847 Ήταν η χώρα των Ιδεών, ω άντρες Αθηναίοι! 0:08:59.220,0:09:02.929 Κι όποιος μπει σ’ αυτήνε μια φορά[br]παθαίνει το δυστύχημα του Τειρεσία, 0:09:02.929,0:09:07.025 που είδε την Παλλάδα κατάγυμνη.[br]Στραβώνεται για πάντα! 0:09:08.051,0:09:11.602 Μα τώρα τελευταία το μυαλό μου[br]φέρνεται σαν τα μουλάρια 0:09:11.602,0:09:14.265 που βρίσκονται ξαφνικά μπροστά[br]σ’ ολόρθο γκρεμόν 0:09:14.265,0:09:16.337 ή πάνου σε σάπιο γεφύρι. 0:09:16.617,0:09:19.515 Κωλώνει, καρφώνεται, πεισματώνει 0:09:19.515,0:09:22.632 και δε θέλει να κάνει μισή πιθαμή[br]πέρ’ από τη μύτη μου. 0:09:22.919,0:09:26.156 Και μ’ αναγκάζει να σκύβω[br]να κοιτάζω τη μύτη μου! 0:09:26.492,0:09:31.539 Ολάκερος κόσμος! Απεραντοσύνη[br]της ασκήμιας, ήγουν της αλήθειας! 0:09:31.941,0:09:36.737 Με πιάνει ζάλη και τα μελίγγια μου[br]χτυπάνε σα σφυριά. Παράξενο πράμα! 0:09:37.063,0:09:41.423 Βλέπουμε θεούς, ιδέες, ονείρατα,[br]περασμένα, μελλούμενα, 0:09:41.544,0:09:44.822 και δε βλέπουμε τη μύτη μας,[br]ω άντρες Αθηναίοι! 0:09:45.201,0:09:47.979 Τώρα καταλαβαίνω πως αληθινά σοφός είναι 0:09:47.979,0:09:51.238 εκείνος που καταφέρνει να τηνε ιδεί[br]και να την καταλάβει. 0:09:51.685,0:09:54.709 Κι εγώ μήτε την είχα ποτές υποψιαστεί[br]πως υπάρχει, 0:09:54.976,0:09:57.752 κι ας με πειράζαν όλοι[br]πως ήτανε πλατσουκωτή 0:09:57.752,0:09:59.654 σαν της μαϊμούς και του τράγου. 0:10:00.099,0:10:04.080 Δεν άκουσα το λοιπόν τίποτα,[br]γιατί όλες αυτές τις ώρες 0:10:04.080,0:10:06.705 μελετούσα τη μύτη μου για να γίνω σοφός. 0:10:07.943,0:10:11.536 Βέβαια τα παραλέω.[br]Δεν μπορεί να μην άκουσα τίποτα! 0:10:11.536,0:10:15.759 Άρπαζε και μένα κάπου κάπου τ’ αυτί μου[br]καμιά βρισιά των κατηγόρων 0:10:15.759,0:10:17.678 ή καμιά βλαστήμια δική σας. 0:10:18.008,0:10:21.898 Και γελούσα μέσα μου με τις κοροϊδευτικές[br]απάντησες που μου ερχόντανε. 0:10:22.350,0:10:24.680 Μα δεν μπορούσα ναν τις πω[br]κείνη τη στιγμή· 0:10:25.078,0:10:28.096 ο νόμος απαγορεύει να διακόψεις το ρήτορα. 0:10:28.246,0:10:31.815 Έτσι, κρατιόμουνα κι εγώ, για να σας τα πω[br]μια και καλή στο τέλος, 0:10:31.815,0:10:35.590 καθώς σφίγγεται, κρατιέται κι αναβάλλει[br]κανείς τις χειμωνιάτικες νύχτες, 0:10:35.590,0:10:39.546 σα βρέχει και φυσάει χιονιάς,[br]να βγει στην αυλή προς νερού του. 0:10:40.025,0:10:44.151 Μα σαν ήρτε κι η σειρά μου να μιλήσω,[br]ξέχασα τί θα σας έλεγα 0:10:44.481,0:10:46.319 και βαρέθηκα νάν τα θυμηθώ. 0:10:47.511,0:10:51.324 Μα κείνο που άκουσα καλύτερα ήταν[br]η θανατική σας απόφαση. 0:10:51.700,0:10:54.844 Την ήξερ’ από τα πριν,[br]γιατί ’χα πλέρια μπιστοσύνη 0:10:54.844,0:10:56.432 στον ξεπεσμό του καιρού μας. 0:10:56.683,0:11:00.320 Μα και να μην την ήξερα,[br]δε θα ’τανε δύσκολο να την καταλάβω. 0:11:00.533,0:11:04.609 Τα νυσταγμένα μάτια σας και τα χασμουρητά[br]σας το μαρτυρούσανε καθαρά. 0:11:04.822,0:11:07.672 Δεν ήτανε λοιπόν ανάγκη[br]να βάλετε κοτζάμ τελάλη 0:11:07.672,0:11:09.698 να μου το γκαρίξει μέσα στ’ αυτιά μου. 0:11:09.888,0:11:13.230 Μα και να μη νυστάζατε,[br]πάλε θα με θανατώνατε. 0:11:13.524,0:11:15.042 Κοιτάξτε τους κατηγόρους! 0:11:15.271,0:11:18.913 Ωραίοι, πλούσια ντυμένοι,[br]σπουδαία προσώπατα! 0:11:19.125,0:11:24.145 Πατριώτες με πατέντα! Κοτσαμπασήδες,[br]ήλιοι της Δημοκρατίας!… 0:11:24.870,0:11:28.063 Γιά κοιτάχτε κι εμένα! Σουλούπι μια φορά! 0:11:28.531,0:11:32.366 Κουρελής, κακοσούσουμος,[br]γρουσούζης, ανιπρόκοπος, 0:11:32.366,0:11:36.660 σωστός κοπρίτης[br]κι «ἀνδρῶν ἁπάντων σοφώτατος!». 0:11:37.153,0:11:40.139 Πού να κρυφτώ![br]Ν’ ανοίξ’ η γης να με καταπιεί!… 0:11:40.464,0:11:42.110 Κι εγώ να ’μουνα στη θέση σας, 0:11:42.110,0:11:44.645 θα ντρεπόμουν να μην καταδικάσω[br]τον εαυτό μου 0:11:44.645,0:11:47.440 και σε θάνατο και σ’ ανελέητο στειλιάρι, 0:11:47.440,0:11:50.646 και θα τα θεωρούσα και τα δυο[br]μεγάλη μου τιμή. 0:11:51.562,0:11:55.790 Η ψυχή τους όμως ξεπερνάει πολύ[br]την όψη τους και το ντύσιμό τους 0:11:55.790,0:11:57.334 σ’ ομορφιά και πλούτο! 0:11:57.840,0:12:00.702 Γιατί καταδεχτήκανε να ζητήσουνε[br]το θάνατο μου; 0:12:00.974,0:12:03.144 Για το καλό της πολιτείας! 0:12:03.499,0:12:06.487 Αυτοί δεν κερδίζουνε τίποτα,[br]κι αν πεθάνω κι αν ζήσω. 0:12:06.685,0:12:08.238 Μήτε τα χωράφια, που δεν έχω, 0:12:08.238,0:12:10.650 θέλανε να μου τα τσεπώσουνε φτηνά[br]στη δημοπρασία· 0:12:10.650,0:12:14.851 μήτε να μ’ αναγκάσουνε νάν τούς δώσω λεφτά[br]για να πάρουνε πίσω τη μήνυση 0:12:14.851,0:12:19.610 (πού να τα βρω;)· μήτε βέβαια βιάζονται[br]να χηρέψ’ η γριά Ξανθίππη, 0:12:19.610,0:12:23.265 για να μου τηνε παντρευτεί κάποιος[br]από τους τρεις (χαρά στο πράμα!). 0:12:24.053,0:12:27.344 Θέλαν, ω άντρες Αθηναίοι,[br]με το δικό μου πέσιμο 0:12:27.344,0:12:30.839 να στηρίξουνε μέσα στην ψυχή σας[br]την Αρετή, που τρεκλίζει. 0:12:31.165,0:12:34.622 Του λαού μπροστάρηδες,[br]αν δεν ήτανε τίμιοι και καθαροί, 0:12:34.622,0:12:37.559 θα ’ταν αυτοί κατηγορουμένοι[br]κι εγώ κατήγορος. 0:12:38.264,0:12:41.945 Ποιός δε θαμπώνεται μπροστά[br]στο μεγαλοδύναμο ταμπάκη τον Άνυτο; 0:12:42.198,0:12:44.039 Ο γενναίος στρατηγός! 0:12:44.518,0:12:47.794 Τονε στείλατε με τριάντα καράβια[br]να σώσει το Νιόκαστρο 0:12:47.794,0:12:52.054 κι αυτός κρύφτηκε δώθες από τον κάβο Μαλιά[br](ενάντιος άνεμος), 0:12:52.054,0:12:55.270 ώσπου να πέσει το κάστρο[br]και να γλιτώσει το πετσί του. 0:12:55.615,0:12:59.385 Το ζαναέτι, βλέπεις, τον κάνει να[br]λογαριάζει πιότερο τα πετσιά 0:12:59.385,0:13:01.498 κι απ’ τον «ὑπέρ πατρίδος» θάνατο. 0:13:01.498,0:13:06.132 Κι όταν ύστερα δικάστηκε για προδότης,[br]έδειξε πόσο στρατηγικός ήτανε! 0:13:06.334,0:13:09.106 Αυτός, που φοβάται τη ζωή του[br]για τα χρήματα, 0:13:09.106,0:13:11.435 δε φοβήθηκε τα χρήματα για τη ζωή του. 0:13:11.868,0:13:15.956 Έτσι, οι τοτεσινοί δικαστάδες[br]τον αθωώσανε καταπώς ταίριαζε 0:13:15.956,0:13:18.576 και σ’ αυτόνε[br]και στα συνήθεια της δημοκρατίας 0:13:18.576,0:13:21.687 και στον ενάντιον άνεμο,[br]που του στάθηκε τόσο βολικός. 0:13:22.711,0:13:27.757 Δεν του συχωρνάω μονάχα που πλήρωσε μιαν[br]ολάκερη μνα στον Πολυκράτη το δικολάβο 0:13:27.757,0:13:31.252 ναν του γράψει την κατηγορία,[br]που σας απάγγειλε σα θεατρίνος. 0:13:31.569,0:13:35.477 Και δεν ερχότανε σε μένα ο χριστιανός[br]ναν του σκαρώσω μιαν καλύτερη 0:13:35.477,0:13:38.511 (τουλάχιστο ξυπνότερη)[br]και με τα μισά λεφτά; 0:13:39.005,0:13:41.513 Αφού με τα δυο λόγια που σας είπα[br]για υπεράσπισή μου 0:13:41.513,0:13:44.606 κατάφερα να σας λυσσάξω[br]και να με καταδικάσετε σε θάνατο, 0:13:44.606,0:13:48.618 θαν τα κατάφερνα πολύ περισσότερο[br]κατηγορώντας ο ίδιος τον εαυτό μου, 0:13:48.618,0:13:50.179 όπως θαν το κάνω τώρα. 0:13:50.780,0:13:54.064 Κι αυτά τα λεφτά μου χρειαζόντανε[br]για ν’ αγοράσω το φαρμάκι, 0:13:54.064,0:13:55.515 την καλύτερη μάρκα, 0:13:55.515,0:13:58.100 και να φτιάξω και το κιβούρι μου[br]από καρυδόξυλο, 0:13:58.100,0:14:02.427 έτσι να σκάσ’ η κυρά Σωκράταινα,[br]που δε μ’ είχε ποτέ της σε υπόληψη! 0:14:03.968,0:14:05.815 Αμ’ ο Λύκων ο ρήτορας; 0:14:05.968,0:14:09.436 Είδατε ποτέ σας ρήτορα[br]που να ’ναι μονάχα «δημοπίθηκος»; 0:14:09.700,0:14:11.589 Γι’ αυτό και σεις τονε κάνατε στρατηγό 0:14:11.589,0:14:14.059 και του μπιστεφτήκατε[br]να φυλάξει τον Έπαχτο. 0:14:14.687,0:14:17.320 Μα τούτος, ξέροντας[br]τί θα πει πατριωτισμός, 0:14:17.320,0:14:20.154 πούλησε το κάστρο στους οχτρούς[br]«ἀντί ἀργυρίου». 0:14:20.559,0:14:22.099 Κι ύστερα πιστέψατε κι αυτόνε, 0:14:22.099,0:14:24.839 πως δεν μπόρεσε να κάνει τίποτες[br]ενάντια στη Μοίρα, 0:14:24.839,0:14:27.785 που κι οι θεοί τής υποτάζονται,[br]αντίς να πει: 0:14:27.785,0:14:30.760 ενάντια στο χρήμα,[br]που κυβερνάει και τη Μοίρα! 0:14:31.436,0:14:35.940 Κι αυτός ο δοξασμένος σωτήρας[br]κάνει νόμους που διαφεντεύουνε τη ζωή, 0:14:35.940,0:14:39.244 την τιμή και την περιουσία του λαού,[br]δηλαδή τη δικιά του 0:14:39.484,0:14:44.371 και που σκοτώνουνε τους προδότες, δηλαδή[br]τους ανάξιους να πουλάνε την πατρίδα! 0:14:45.648,0:14:49.729 Κι αν ετούτ’ οι δυο καυκιούνται πως είναι[br]με το δίκιο τους «εραστές της πόλης», 0:14:49.892,0:14:52.347 είναι κι ο τρίτος «ερωμένος της πόλης»: 0:14:52.456,0:14:57.748 «Μέλητος Μελήτου Πιτθιεύς Σωκράτει[br]Σωφρονίσκου Ἀλωπεκῆθεν… 0:14:58.046,0:14:59.696 Τίμημα θάνατος!». 0:15:00.210,0:15:05.520 Ο μυρωδάτος Μέλητος, άγνωστος ποιητής[br]και διάσημος «τέτοιος». 0:15:05.979,0:15:07.850 Όμως αληθινό παλικάρι. 0:15:07.850,0:15:11.756 Δέχτηκε για λίγα κατοστάρικα[br]να υπογράψει αυτός την κατηγορία 0:15:11.756,0:15:15.826 και ν’ αντικρύσει μοναχός του τον κίντυνο[br]σαν τύχαινε και μ’ αθωώνατε, 0:15:15.826,0:15:20.185 να καταδικαστεί σε «ατιμία»[br]— σα να ’χε τίποτα να χάσει το παιδί. 0:15:21.066,0:15:24.169 Μπροστά σ’ αυτούς, εγώ δεν έκανα[br]τίποτα για την πατρίδα. 0:15:24.469,0:15:27.654 Μήτε το Νιόκαστρο πρόδωσα,[br]μήτε τον Έπαχτο πούλησα, 0:15:27.654,0:15:32.252 μήτε στα ρέματα του Κηφισού παραδόθηκα[br]στα μυστήρια της αρσενικής Αφροδίτης! 0:15:32.252,0:15:35.440 Κι όσες φορές μου φορτώσατε με το ζόρι[br]κανέν’ αξίωμα, 0:15:35.440,0:15:38.112 πάγαινα κόντρα με τις συνήθειες[br]των άλλων αρχόντων 0:15:38.112,0:15:39.721 και με τα γούστα του λαού, 0:15:39.721,0:15:42.921 πες γιατί ’μουνα στραβόξυλο,[br]πες γιατί ’μουν άνθρωπος ίσιος. 0:15:43.915,0:15:46.514 Και πριν να δοξαστείτε σεις[br]θανατώνοντάς με, 0:15:46.514,0:15:49.937 παρά τρίχα να πάθαινα τρεις άλλες φορές[br]το ίδιο αστείο, 0:15:50.233,0:15:54.334 δυο στα καλά χρόνια της δημοκρατίας[br]και μια με τους τριάντα τυράννους. 0:15:54.775,0:15:58.298 Μα κι αν δεν ήτανε τόσο μεγάλα[br]τα μπόγια των κατηγόρων 0:15:58.298,0:15:59.837 και τόσο μικρούλι το δικό μου, 0:15:59.837,0:16:03.539 θα ’φτανε η δική σας σοφία κι αλαθοσύνη[br]για νά καταδικαστώ. 0:16:03.942,0:16:08.876 Είσαστε διαλεμένοι με το κουκί[br]— άσπρο, μαύρο! Ένας κι ένας. 0:16:08.876,0:16:10.077 «Διὸς κριταί!». 0:16:10.476,0:16:12.280 Μοναχά ψυχή και μυαλό. 0:16:12.280,0:16:15.136 Χωρίς φαντασία και χωρίς[br]μάταια ψιλολογήματα. 0:16:15.136,0:16:16.706 Μια κι όξω! 0:16:16.706,0:16:21.295 Γι’ αυτό και βγάζετε τη θανατικήν απόφαση[br]με την ίδια ευκολία που βγάζετε 0:16:21.295,0:16:24.458 τη μύξα σας με τα δάχτυλα[br]και την κολλάτε κει που κάθεστε. 0:16:25.837,0:16:27.871 Νά τος ο Πανάρετος από την Πλάκα, 0:16:27.871,0:16:30.780 πρόεδρος του συλλόγου[br]για την προστασία της Ηθικής, 0:16:30.780,0:16:33.876 που δεν αφήνει δυο σκυλιά[br]ν’ ανταμώσουνε στο δρόμο, 0:16:33.876,0:16:36.856 μα παραδίνει κρυφά τη γυναίκα του[br]στους αγαπητικούς του 0:16:36.856,0:16:38.438 — κι αυτός βλέπει! 0:16:38.951,0:16:43.317 Νά κι ο Χοιρέας από τη Λεψίνα,[br]καταστρόγγυλος μπροστά και πίσου, 0:16:43.317,0:16:47.051 κι ολάσπρος μέσα κι όξω,[br]που ξηγάει τα μυστήρια της θεάς, 0:16:47.051,0:16:52.127 μα δεν ξηγάει και το πώς γενήκανε φαμελικά[br]του τα χωράφια και τα λιοστάσια της. 0:16:52.691,0:16:56.087 Νά κι οι τρανοί σταρέμποροι[br]και καραβοκυραίοι του Περαία, 0:16:56.087,0:16:59.902 τα καλαδέρφια οι Σαρανταδάχτυλοι[br](όνομα και πράγμα!), 0:16:59.902,0:17:03.091 που τα καταφέρνουνε και γίνονται[br]κάθε χρόνο «σιτοφύλακες» 0:17:03.091,0:17:05.681 για να κανονίζουν αυτοί την τιμή[br]των γεννημάτων, 0:17:05.681,0:17:09.646 των αλευριών και του ψωμιού[br]και να κοντρολάρουνε τα ζύγια των αλλωνών, 0:17:09.646,0:17:11.342 μπας κι είναι ξύκικα! 0:17:11.932,0:17:15.052 Νά κι ο τοκογλύφος ο Ξηνταβελόνης[br]από την Κηφισιά, 0:17:15.052,0:17:18.676 που ρήμαξε τη φτωχολογιά, μα χτίζει[br]βωμούς στον Έλεο και, 0:17:18.676,0:17:22.736 τρώγοντας όλο κριθαρόψωμο[br]και σάπιες ελιές, βγάνει βουζούνους 0:17:22.736,0:17:26.979 και ξύνεται κει που του ταίριαζε[br]να βγάλει κέρατα και να φοράει τη ζέβγλα. 0:17:27.546,0:17:31.680 Νά κι ο Παρθενίας από τον Κολωνό,[br]μυγιάγγιχτος καλλωπιστής, 0:17:31.680,0:17:33.033 λουσμένος στ’ αρώματα 0:17:33.033,0:17:36.540 μα ταχτικός αγοραστής κάθε χρόνο[br]του πορνικού φόρου, 0:17:36.540,0:17:39.658 που του τονε πλερώνουνε[br]κι ο αδερφός του κι η τσάτσα του. 0:17:39.738,0:17:42.213 Νά κι ο μέγας ορφανοφάγος Πονόψυχος, 0:17:42.213,0:17:44.505 που πέταξε στο δρόμο[br]τα παιδιά τ’ αδερφού του 0:17:44.505,0:17:47.110 κι ύστερα κλαίγεται πως αυτά[br]τονε φτωχύνανε. 0:17:47.588,0:17:51.858 Νά κι ο Θρασέας, ο μπράβος του Κλέωνα,[br]που έκανε καρτέρι μ’ άλλους δεκαπέντε 0:17:51.858,0:17:55.514 για να δείρουν ή να σκοτώσουν ένανε,[br]και τώρα, που αλλάξανε τα πράματα, 0:17:55.514,0:17:58.930 τον έπιασε τρεμούλα και λέει πως μετάνιωσε[br]και θα καλογερέψει, 0:17:58.930,0:18:00.333 για να σώσει την ψυχή του ! 0:18:00.714,0:18:03.654 Νά κι ο φημισμένος ψευτομάρτυρας Αληθίων, 0:18:03.654,0:18:06.114 που για να προφταίνει[br]στις πολλές δουλειές του, 0:18:06.114,0:18:11.041 άνοιξε γραφείο στη γειτονιά[br]των δικαστηρίων με δέκα βοηθούς… Νά κι ο… 0:18:12.221,0:18:17.667 Μεγάλος σαματάς έγινε εκείνην την ώρα,[br]με φοβέρες και φωνές: “Κάτου! Κάτου!” 0:18:18.885,0:18:21.922 Τι «κάτου» και «ξεκάτου»![br]Μη βραχνιάζετε τζάμπα!.. 0:18:21.922,0:18:25.037 Έχετε καιρό να θυμώσετε,[br]γιατί θα σας ψάλω χειρότερα. 0:18:25.484,0:18:28.102 Φοβηθήκατε μην ξεσκεπάσω[br]καθενού σας χωριστά 0:18:28.102,0:18:29.823 τις μπομπές και τα μασκαραλίκια. 0:18:30.097,0:18:33.209 Συχάστε… Δε βλέπω παραπέρ’[br]από τις δυο πρώτες σειρές. 0:18:33.507,0:18:35.991 Ύστερα, πού να σας ξέρω κι ολουνούς[br]με τ’ όνομα… 0:18:36.416,0:18:41.092 Αν βαραίνουνε την ψυχή καθενού σας[br]από δέκα μονάχα (βάλε τρεις!) ατιμίες, 0:18:41.255,0:18:42.939 η σούμα τους θα ’τανε χιλιάδες! 0:18:43.190,0:18:45.392 Ποιός θα μπορούσε νάν τις πει μια μια; 0:18:45.822,0:18:50.368 Εμένα μου κολλήσανε τρεις όλο όλο[br]και χρειαστήκαν έξι ολάκερες ώρες 0:18:50.368,0:18:52.822 για να σας τις ιστορήσουνε[br]και ναν τις πιστέψετε!..· 0:18:53.316,0:18:57.028 Και το κάτου της γραφής,[br]τί χολοσκάνετε με το ξεσκέπασμά σας; 0:18:57.255,0:19:01.170 Είσαστε σεις ο Νόμος, —[br]ο Νόμος χτες και σήμερα κι αύριο… 0:19:01.460,0:19:03.154 Ένας σας να ’τανε καθαρός, 0:19:03.154,0:19:06.341 ο Νόμος θα γκρεμιζότανε χάμου[br]θρύψαλα και κουρνιαχτός. 0:19:08.673,0:19:11.876 Μη μου πείτε: «Νά τος![br]Τόσα χρόνια γλωσσοκοπανούσε 0:19:11.876,0:19:14.559 πως το πνέμα κυβερνάει την ύλη[br]κι η ψυχή το σώμα· 0:19:14.559,0:19:17.957 πως δε λογάριαζε τη γνώμη του μπουλουκιού[br]μα μονάχα των φιλοσόφων 0:19:17.957,0:19:20.817 (δηλαδή τη δική του·[br]όλ’ οι ρέστοι σοφιστάδες!). 0:19:21.224,0:19:24.839 Και τώρα, μόλις τα βρήκε σκούρα,[br]τα ξέχασε όλα και παραφέρνεται, 0:19:24.839,0:19:26.264 παρακαλεί και βρίζει». 0:19:26.971,0:19:29.457 Μα δε βρίζω και δεν παινώ τίποτα! 0:19:29.708,0:19:34.442 Μήτε λυπάμαι που πεθαίνω των αδίκων άδικα,[br]μήτε θα ντρεπόμουν αν πέθαινα δίκια. 0:19:34.913,0:19:37.917 Δε με νοιάζει που ξεμπερδεύω σήμερα[br]με την μπαμπεσιά των νόμων, 0:19:37.917,0:19:40.145 όπως δε θα μ’ ένοιαζε[br]να σας άδειαζα τη γωνιά 0:19:40.145,0:19:43.189 μετά λίγους μήνες ή χρόνια[br]με το θέλημα της Φύσης. 0:19:43.674,0:19:45.305 Σας χρωστάω και χάρη… 0:19:45.631,0:19:49.986 Φεύγοντας με παράτα και σάλπιγγες από[br]το να Τίποτα για τ’ άλλο το πιο Τίποτα, 0:19:49.986,0:19:53.047 κάνω γούστο να κοροϊδεύω[br]και σας και τον εαυτό μου. 0:19:53.457,0:19:56.612 Τί τα θέλετε! Κρίνω θα πει κοροϊδεύω. 0:19:57.697,0:20:00.467 Και σα συλλογιέμαι πως[br]σκυλιάζετε μ’ αυτά που σας λέω, 0:20:00.467,0:20:03.702 μα δεν μπορείτε να μου κάνετε τίποτα[br]μήτε και να φύγετε αποδώ, 0:20:03.702,0:20:08.070 γιατί θα χάσετε τους τρεις οβολούς,[br]χοροπηδάω από κέφι και χαιρεκάκια. 0:20:08.881,0:20:12.341 Σας αγαπάω και μου ’ρχεται[br]να σας αγκαλιάσω και να σας φιλήσω, 0:20:12.341,0:20:14.671 όπως κάνουν οι μεθυσμένοι κλαουρίζοντας… 0:20:15.226,0:20:19.774 Εσείς θα τρομάζατε πιο πολύ μοναχά να[br]φανταζόσαστε τον εαυτό σας στη θέση μου. 0:20:20.090,0:20:24.732 Γιά πείτε πως σας δέσανε πρώτα κι ύστερα[br]σας ποτίσανε με το ζόρι το φαρμακοζούμι! 0:20:24.970,0:20:28.639 Νά! Κι άρχισαν οι πόνοι κι οι σπασμοί,[br]το γυάλωμα των ματιών 0:20:28.639,0:20:30.239 και τ’ άφρισμα του στομάτου· 0:20:30.239,0:20:33.733 το κρουστάλλιασμα των ποδιών[br]ανεβαίνει γλιστρώντας λίγο λίγο 0:20:33.733,0:20:37.204 και μπήγει τα νύχια του πρώτα[br]στο στομάχι κι ύστερα στην καρδιά… 0:20:37.671,0:20:39.068 Κι αυτό ήταν όλο!… 0:20:40.785,0:20:43.912 Μην πασπατεύετε τις κοιλιές σας[br]ω άντρες Αθηναίοι. 0:20:44.265,0:20:46.075 Καίνε σαν τις πλάκες του φούρνου. 0:20:46.395,0:20:48.471 Εκεί μέσα, κανένα φαρμάκι δε δουλεύει, 0:20:48.471,0:20:52.184 μα χορεύουν (ή σε λίγο θα χορέψουν)[br]όλα τα καλά του Θεού: 0:20:52.607,0:20:57.201 τράγιο συκώτι ψημένο στη θράκα,[br]παλαμίδα σαλαμούρα της Μαυροθάλασσας, 0:20:57.201,0:21:00.008 χοιρινά λουκάνικα με μπόλικο πιπέρι[br]και σκόρδο, 0:21:00.008,0:21:05.051 καρύδια, σταφίδα, κρασί (πολύ κρασί!)[br]κι άνεμος μουσικός! 0:21:05.754,0:21:07.629 Είσαστε αθάνατοι! 0:21:07.879,0:21:10.208 Και θα ’σαστε να πούμε αθανατότεροι, 0:21:10.208,0:21:12.864 αν η Μοίρα σάς γεννούσε[br]με μιαν αλογήσιαν ούρα 0:21:12.864,0:21:16.133 που να σαλεύει μοναχή της[br]ζερβά δεξιά σα βεντάγια 0:21:16.133,0:21:19.427 και να διώχνει τις μύγες που σας τσιμπάνε[br]την ώρα που κοιμάστε 0:21:19.427,0:21:23.237 και την ώρα που δικάζετε,[br]— σα δικάζετε κοιμάμενοι!… 0:21:35.937,0:21:45.560 Η αληθινή απολογία του Σωκράτη[br]ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ 0:21:45.974,0:21:49.396 Σαν είδα τον εαφτό μου καργαρισμένον[br]απάνου στο σανιδοκρέβατο 0:21:49.396,0:21:52.100 με την κωμικήν επισημότητα[br]πόχουν τα λείψανα, 0:21:52.420,0:21:56.047 και γύρα μου θλιμένες Μαγδαληνές[br]τον πατριωτισμό των κατηγόρων, 0:21:56.047,0:21:59.057 τη δική σας αγαθοσύνη[br]και την παρθενιά των νόμων, 0:21:59.242,0:22:00.754 γέλασα με την καρδιά μου. 0:22:01.090,0:22:04.562 Γιατί, καθώς το ξέρετε, οι ψείρες[br]φέβγουν από τους πεθαμένους 0:22:04.562,0:22:05.973 και πάνε στους ζωντανούς. 0:22:06.434,0:22:10.356 Και σαν κοίταξα και σας και τους ζωντανούς[br]από πάνω ως κάτου να βρομάτε 0:22:10.356,0:22:12.119 σαν ψοφίμια δέκα μερών 0:22:12.391,0:22:17.125 (άλλος να χει θέρμες, άλλος σπάσιμο και[br]άλλος μαγιασίλι..., ψώρα..., χτικιό...) 0:22:17.425,0:22:20.842 κι ωστόσο να χετε την όρεξη[br]να βγάλετε το μάτι του πλαγινού σας, 0:22:20.842,0:22:22.723 πήγε ο νους μου στα ζώα : 0:22:23.331,0:22:26.840 όσα τρώνε τ' άλλα νομίζουνε[br]τον εαφτό τους αθάνατο˙ 0:22:27.108,0:22:29.428 κι όσα τρώγονται δεν μπορεί[br]να μην ελπίζουνε, 0:22:29.428,0:22:32.291 πως θ' αναστηθούνε μια μέρα[br]σε καλύτερη ζωή. 0:22:33.758,0:22:36.592 Κι ύστερα σκέφτηκα : αντίς, μωρέ Σωκράτη, 0:22:36.592,0:22:40.148 να στέκεσαι πάνω στο βήμα[br]"και όμμασι και σχήμασι φαιδρός" 0:22:40.148,0:22:44.323 ναν τους κοροϊδέβεις, αν είχανε μπροστά[br]τους ξαπλωμένο το κουφάρι σου, 0:22:44.323,0:22:48.656 για ναν το δικάσουν, όπως δικάζουν[br]οι εφέτες στο "επί Πρυτανείω" δικαστήριο 0:22:48.656,0:22:53.348 τ' άψυχα πράματα : τα τούβλα, τις[br]πεπονόφλουδες, τα χασάπικα τσιγκέλια..., 0:22:53.348,0:22:54.911 ξέρεις τι θα γινότανε ; 0:22:55.423,0:22:59.719 Θα μαζεβόντανε γύρα σου, θα σκύβανε[br]να σε κοιτάξουνε κάμποσην ώρα, 0:22:59.719,0:23:03.068 θα κουνούσανε λυπητερά[br]το κεφάλι τους κι ύστερα θα λέγανε: 0:23:03.467,0:23:07.540 "Καλός είταν ο κακομοίρης!...[br]Για ιδές πώς ομόρφηνε πεθαμένος! 0:23:07.898,0:23:11.700 Κλείσανε τ' αλεπουδίσια μάτια του,[br]λιγοστέψανε τα πρησμένα χείλια του, 0:23:11.700,0:23:14.675 στένεψε και μάκρυνε[br]η πλατσουκωτή του μύτη... 0:23:14.992,0:23:16.389 Έγινε μια χαρά!... 0:23:17.030,0:23:18.469 Θυμόσαστε τι γούστο που είχε, 0:23:18.469,0:23:21.632 σαν αλουποτίναζε τους σοφιστάδες[br]και τους κάλπηδες!... 0:23:21.882,0:23:23.721 Έκανε μεγάλο καλό στην πολιτεία. 0:23:23.975,0:23:27.094 Γι' αυτό δεν είδε χαΐρι...[br]Έζησε και πέθανε στην ψάθα... 0:23:27.871,0:23:29.671 Και ναν τα λέμε συναμεταξύ μας, 0:23:29.671,0:23:33.505 όποιος ζημιώνεται με τα λόγια και[br]τις πράξεις του μπορεί να ναι κουτός, 0:23:33.505,0:23:34.838 μα κατεργάρης δεν είναι˙ 0:23:35.055,0:23:38.017 κι όποιος κερδίζει με τις πράξεις του[br]και με τα λόγια του 0:23:38.017,0:23:40.506 αφτουνού βρωμάνε κ' οι φούχτες[br]κ' η ψυχή του... 0:23:41.008,0:23:45.121 Ξέρεις τι λέω; Ναν του κάνουμε[br]την κηδεία του "δημοσία δαπάνη". 0:23:45.121,0:23:47.537 Χρειάζονται παραδείγματα[br]για τα παιδιά μας". 0:23:48.943,0:23:52.149 Μα τώρα, που δεν είμουνα τυχερός[br]να χω πεθάνει μοναχός μου, 0:23:52.149,0:23:55.068 με σκοτώνετε σεις... πάλε για παράδειγμα. 0:23:55.390,0:23:56.943 Σας χρειαζόταν ένα θύμα... 0:23:56.943,0:24:00.083 όχι για να μάθουνε τα παιδιά σας[br]ν' αγαπάνε την αρετή, 0:24:00.284,0:24:02.564 μα για να φοβούνται την δημοκρατία! 0:24:02.995,0:24:05.326 Σας χρειαζόταν ένα θύμα πολύ μεγάλο, 0:24:05.605,0:24:08.484 για να πλερώσει τα κακουργήματα[br]της χτεσινής τυραννίας 0:24:08.484,0:24:11.052 και να φράξει το δρόμο[br]του ξαναγυρισμού της. 0:24:11.297,0:24:13.758 Αφού το σκάσαν οι φταίχτες, πιάσατ' εμένα, 0:24:13.758,0:24:16.768 το δάσκαλο του Κριτία[br]και του Θηραμένη του κόθορνου, 0:24:16.768,0:24:21.242 τον αρνητή της οχλοκρατίας, την Αλογόμυγα,[br]που σας έμπαινε στα ρουθούνια... 0:24:21.948,0:24:23.942 Το κορμί μου (κόκαλα και σάρκες) 0:24:23.942,0:24:26.523 δε βαραίνει βέβαια[br]μέσα στην παλάντζα της Νέμεσης, 0:24:26.523,0:24:29.930 όσο τα χίλια πεντακόσια κορμιά[br]των σκοτωμένων από τους τυράννους˙ 0:24:30.191,0:24:33.371 όμως βαραίνει τ' όνομά μου κ' η ψυχή μου! 0:24:33.756,0:24:38.265 Κι όλοι σας ίσαμ' εκατό γενιές να μπαίνατε[br]στο να τάσι της παλάντζας, 0:24:38.265,0:24:40.561 πάλε εγώ θα βάραινα περισσότερο... 0:24:41.619,0:24:45.146 Θα βρεθούν ύστερ' από πολλά χρόνια[br]και φίλοι κι αρνητάδες μου, 0:24:45.146,0:24:48.376 και ντόπιοι και ξένοι,[br]και συγκαιρινοί και μελλούμενοι, 0:24:48.376,0:24:51.008 που θα κάνουνε ντόρο μεγάλο[br]γύρα στο θάνατό μου. 0:24:51.386,0:24:55.472 Θα με πούνε "των Ελλήνων το άριστον",[br]"αηδόνα Μουσών", 0:24:55.472,0:25:00.376 "τον δικαιότατον", "τον φρονιμώτατον",[br]"κορώνα της Ελλάδος". 0:25:00.827,0:25:04.580 Τα παιδιά σας θα μου χτίσουν εκκλησιά,[br]το "Σωκρατείον", 0:25:04.580,0:25:07.814 και θα μου κάνουνε θυσίες[br]κάθε χρόνο, την άνοιξη... 0:25:08.113,0:25:09.824 Θα με προσκυνάνε για θεό 0:25:10.200,0:25:13.815 (σε μένα δεν επιτρέψατε νάχω[br]μήτε μιας πεντάρας δαιμόνιο.... 0:25:14.315,0:25:15.642 και για ποιό λόγο;) 0:25:15.967,0:25:18.771 Οι πρώτοι για να κολλήσουνε τ' όνομά τους[br]δίπλα στο δικό μου 0:25:18.771,0:25:20.156 και ν' ακούγονται μαζί μου˙ 0:25:20.370,0:25:23.683 κ' οι δέφτεροι για να δείξουνε,[br]πως αν εζούσα στα χρόνια τους, 0:25:23.683,0:25:26.065 θα με καταλαβαίνανε και θα με τιμούσαν!... 0:25:26.591,0:25:27.884 Μπόσικα πράματα. 0:25:27.884,0:25:32.129 Και κείνοι και τούτοι θα παραφουσκώνουνε[br]την αξία μου και θ' αδικούν εσάς˙ 0:25:32.471,0:25:35.008 θα λένε ψέματα και θα πιστέβουνε ψέματα... 0:25:35.396,0:25:37.995 Εσείς κι ο Νόμος κάνατε το χρέος σας. 0:25:38.264,0:25:41.455 Μονάχα που δε με τιμωρήσατε[br]γιατί παρέβηκα το Νόμο, 0:25:41.455,0:25:45.267 μα γιατί στάθηκ' ανίκανος να πατήσω[br]απάνου του και να περάσω!... 0:25:45.863,0:25:52.056 "Αδικεί Σωκράτης ασθενής ων,[br]άτε πένης... Τίμημα θάνατος!!" 0:25:52.658,0:25:54.902 Αφτό θα πρεπε να λέγ' η μήνυση. 0:25:56.099,0:26:01.063 Αν με δικάζατ' ένας ένας χωριστά,[br]ω άντρες Αθηναίοι, θα μ' αθωώνατε˙ 0:26:01.630,0:26:03.346 τόσοι πολλοί δεν μπορείτε... 0:26:03.619,0:26:07.123 Όσο πιότεροι κολλάνε συναμεταξύ τους[br]και κάνουνε πλήθος, 0:26:07.123,0:26:10.322 τόσο λιγότερ' η κρίση τους[br]και πιότερ' η κάκητα. 0:26:10.615,0:26:13.315 Κι αν είσαστε κολλημένοι[br]πεντακόσιοι διαλεχτοί σοφοί 0:26:13.315,0:26:17.524 (Σωκράτηδες να πούμε, δε θα κάνετε[br]μισό Μπερτόλδο˙ 0:26:17.524,0:26:20.493 όχι τώρα, που σαστε[br]πεντακόσιοι Μπερτόλδοι!... 0:26:20.831,0:26:23.032 Πλήθος, Δημόσια Γνώμη, 0:26:23.032,0:26:27.029 - τεράστιο Κοπρόσκυλο δεμένο,[br]στο παλούκι μέσα στον ήλιο. 0:26:27.706,0:26:32.258 Όλο τον καιρό κοιμάται, ξύνει την ψώρα του[br]και χυμάει λυσσασμένα, 0:26:32.258,0:26:35.587 μόλις θελήσει κανείς ναν το βγάλει[br]απ' τα συνήθεια του, 0:26:35.587,0:26:37.382 να του λύσει την αλυσίδα. 0:26:37.822,0:26:41.284 Έτσι κι εσείς, μόλις σας μηνύσανε[br]πως χαλάω τη Θρησκεία, 0:26:41.284,0:26:45.547 τα παιδιά και τη Λογική, πεταχτήκανε[br]πάνου στις χιλιάδες τα ποδάρια σας 0:26:45.547,0:26:48.958 κι αρχίσατε να χτυπάτε τις Συμπληγάδες[br]τα σαγόνια σας, 0:26:48.958,0:26:50.858 για να με λιώσετε κει μέσα... 0:26:51.839,0:26:56.392 Αν έτρωγα φλόγες και κατάπινα σπαθιά,[br]σαν τους σαλτιμπάγκους των πανηγυριών, 0:26:56.705,0:26:59.220 δε θα παραξενεβόσαστε,[br]γιατί θα πιστέβατε, 0:26:59.220,0:27:02.224 πως αληθινά καταπίνω τα σπαθιά[br]και τρώω τις φλόγες. 0:27:02.595,0:27:06.717 Κι αν είμουνα κομπογιαννίτης να σας[br]μπουκώνω κάτουρα και μαγαρισιές, 0:27:06.717,0:27:09.377 θα πιστέβατε, πως σ' εμένα[br]χρωστάτε τη ζωή σας. 0:27:09.731,0:27:12.008 Θα καταλαβαίνατε και θα με πλερώνατε. 0:27:12.358,0:27:16.761 Μα τώρα μ' ακούγατε να λέω συχνά[br]χαμογελώντας, πως δεν "ξέρω τίποτα". 0:27:17.071,0:27:21.092 Δεν ξέρω τίποτα!...[br]Αφτό δεν το καταλαβαίνετε 0:27:21.512,0:27:24.182 Το λοιπόν είμαι σωστός ο οξαποδώ, 0:27:24.182,0:27:26.821 ένας τέτοιος όλα μπορεί να τα κάνει. 0:27:27.766,0:27:31.309 Έβαζα και τους άλλους να λένε το ίδιο[br]και να πιστέβουνε πραγματικά, 0:27:31.309,0:27:35.856 πως ό,τι ξέρουν είναι ψέματα!... [br]Και να ψάχνουνε να βρίσκουνε την αλήθεια. 0:27:36.259,0:27:40.779 Μα σεις, ω άντρες Αθηναίοι, πρώτα[br]ανησυχήσατε κι ύστερα αγριέψατε... 0:27:41.376,0:27:43.384 Ως πού θα πήγαινε τούτ' η δουλειά; 0:27:43.384,0:27:47.498 Ξέρετε, πως όσο λιγότερο σκέφτεται,[br]τόσο πιο μυαλωμένος ο πολίτης 0:27:47.753,0:27:50.482 κι όσο λιγότερο μιλά, τόσο πιο λέφτερος. 0:27:50.956,0:27:55.108 Αν έξαφνα και στα καλά καθούμενα[br]με το ψάξε ψάξε ο Γνάθων έβρισκε 0:27:55.108,0:27:57.683 πως είναι σωστότερο να τρώει[br]παρά να νηστέβει; 0:27:57.992,0:28:01.586 Κι αν δεν του φτανε τούτ' η τρέλα,[br]μα κι άρχιζε να το ξεφωνίζει; 0:28:01.836,0:28:03.940 Προτού λοιπόν ξεσπάσ' η φουρτούνα, 0:28:03.940,0:28:06.463 θελήσατε να σταματήσετε[br]τους κακούς ανέμους. 0:28:06.885,0:28:11.780 Μα τους κακούς ανέμους (τους... καλούς!),[br]τους είχανε φέρ' οι σοφιστάδες. 0:28:12.153,0:28:14.520 Εγώ τότες σαν ελεεινή Δημόσια Γνώμη, 0:28:14.520,0:28:16.772 τους γάβγιζα και τους δάγκωνα[br]τις άντζες... 0:28:17.196,0:28:19.898 Όμως για να με ξεκάνετε,[br]μου κολλήσατε τη ρετσινιά, 0:28:19.898,0:28:24.099 πως είμουν εγώ των σοφιστάδων[br]ο σοφιστής!... Μακάρι να είμουνα!... 0:28:24.412,0:28:28.036 Και για να με ξεκάνετ' εφκολότερα,[br]μου κολλήσατε κι άλλη ρετσινιά: 0:28:28.036,0:28:31.239 πως είμουν άθεος!... Μακάρι να είμουνα!... 0:28:31.628,0:28:36.000 Την αθεΐα την έχετε για το πιο σίγουρο[br]μέσο να ερεθίζετε το Σκύλο 0:28:36.000,0:28:40.189 και να τον ξεσηκώνετε να διαφεντέβει με τα[br]δόντια του τα υλικά σας διάφορα. 0:28:40.690,0:28:44.100 Τους οχτρούς της εφτυχίας σας[br]τους κάνετε πολύ σοφά 0:28:44.100,0:28:45.948 προσωπικούς οχτρούς του Σκύλου. 0:28:46.357,0:28:50.873 Για να ξεφορτωθείτε τον Αλκιβιάδη,[br]που τον αγαπούσε και τόνε θάμαζε ο λαός 0:28:50.873,0:28:53.981 για την ομορφιά του, για τα πλούτη του[br]και τη μουρνταροσύνη του, 0:28:53.981,0:28:55.591 τον κατηγορήσατε γι' άθεο. 0:28:55.985,0:28:58.929 Και ο λαός, ο Σκύλος,[br]ξέχασε τις αγάπες του 0:28:58.929,0:29:00.963 και τον κυνήγησε στην άκρη του κόσμου. 0:29:01.202,0:29:04.342 Γιατί τόνε μάθατε να περιμένει[br]την εφτυχία του από τον ουρανό 0:29:04.587,0:29:06.429 και να μην τήνε ζητάει από σας! 0:29:06.842,0:29:10.687 Άμα λοιπόν του πάρεις την ελπίδα[br]του τίποτα, του παίρνεις το παν! 0:29:10.999,0:29:12.397 Και σε ξεσκίζει! 0:29:13.660,0:29:17.488 Αν ερχόσαστε στο σπίτι μου, θα βλέπατε[br]στο σπίτι μου κρεμασμένες εικόνες, 0:29:17.488,0:29:21.033 την καντήλ' αναμένη, τα στέφανά μας[br]μέσα στην τενεκεδένια θήκη τους. 0:29:21.315,0:29:24.585 Και στην εκκλησιά θα με βλέπατε[br]να φιλάω τη χέρα του παπά. 0:29:24.984,0:29:26.536 Δε σας φτάνανε τούτα; 0:29:26.690,0:29:29.065 Τι σας έμελε κι αν πίστεβα ή δεν πίστεβα; 0:29:29.326,0:29:31.201 Φτάνει που φαινόμουνα θρήσκος... 0:29:31.535,0:29:36.047 Αληθινά, μη θέλοντας καβγάδες με την[br]Ξανθίππη και με το Σκύλο, το Πλήθος, 0:29:36.047,0:29:38.671 την άφηνα και μασκάρεβε[br]τα ντουβάρια με εικόνες. 0:29:39.221,0:29:42.587 Φιλούσα και τη χέρα του παπά[br]μπροστά στους άλλους, για να τόνε σκάσω: 0:29:42.971,0:29:47.060 "Μπρε, με ξεπεράει ο θεομπαίχτης, έλεγε,[br]στον ταρτουφισμό!" 0:29:49.049,0:29:52.109 Έλεγα, πως υπήρχε μέσα μου κάποιο[br]δαιμόνιο, που μ' οδηγούσε. 0:29:52.579,0:29:55.933 Έπρεπε ναν το λέω, για να ξηγάνε[br]κάπως οι απλοϊκοί, 0:29:55.933,0:29:58.969 γιατί το δικό μου μυαλό ξεπερνούσε[br]το μυαλό των αλλωνών!... 0:29:59.553,0:30:01.913 Δε θα πει πως μ' αφτό[br]χαλούσα τη θρησκεία! 0:30:02.291,0:30:04.823 Υπάρχουνε τόσοι μικροί θεοί[br](μερμήγκια!...) 0:30:04.823,0:30:08.263 που μήτε τους μετρήσαμε ποτές[br]μήτε τα ονόματά τους ξέρουμε... 0:30:08.653,0:30:11.623 Κι αν σε κάθε βρύση, σε κάθε δέντρο,[br]σε κάθε τρύπα 0:30:11.623,0:30:15.876 φωλιάζει και ένας μικρός θεός, γιατί[br]να μη φωλιάζει και μέσα στο Σωκράτη, 0:30:15.876,0:30:20.548 που ναι για θεούς αξιότερη μονιά κι από[br]μια κοτρόνα κι από μια γούβα νερό 0:30:20.548,0:30:23.676 κι από να κούτσουρο της σόμπας[br]- κι από κάθε τρύπα; 0:30:24.111,0:30:27.782 Κι αν μέσα σε κάθε τρελό μπαίνει[br]κάποιος θεός, που τόνε τρελαίνει, 0:30:27.959,0:30:32.234 γιατί να μη μπει και μέσα στο σοφό[br]Σωκράτη, για να τόνε κάνει σοφότερο; 0:30:32.629,0:30:36.936 Κι αν όλες οι αρρώστιες κι αν το μεθύσι[br]κι αν ο ύπνος και τ' όνειρο 0:30:36.936,0:30:40.898 κι ο θάνατος κι αν ακόμα[br]το φτάρνισμα κι ο βήχας είναι θεοί, 0:30:41.190,0:30:43.303 γιατί να μην είναι κ' η Κοροϊδία; 0:30:44.535,0:30:47.470 Ας δεχτούμε, πως είτανε το δαιμόνιό μου[br]καινούριο θεόπουλο... 0:30:47.868,0:30:52.232 Εδώ κάθε μουνουχισμένος παπάς[br]από την Ανατολή φέρνει και σας πασσάρει 0:30:52.232,0:30:56.464 κι από έναν ξετσίπωτο θεό σαν τον Σαβάζιο,[br]την Κοτυτώ και τον Αφρόδιτο 0:30:56.464,0:30:59.156 και σεις τους δέχεστε και τους προτιμάτε[br]μετά χαράς. 0:30:59.626,0:31:03.971 Κι αν για τέτιους θεούς φοραίνετε[br]φουστάνια και νταντελένια παντελονάκια 0:31:03.971,0:31:07.481 και χορέβετε μανιασμένοι, κουνώντας[br]την κοιλιά σας και τα καπούλια σας, 0:31:07.481,0:31:10.115 σα γυναίκες˙ κι αν βρίσκετε θεάρεστο πράμα 0:31:10.115,0:31:13.784 να τάζετε τις σκλάβες και τους[br]σκλάβους σας και τα κορίτσια σας, 0:31:13.784,0:31:18.428 ακόμα και τον ίδιο τον εαφτό σας[br]στην Αφροδίτη, στην Αθηνά, στον Απόλλωνα 0:31:18.428,0:31:21.898 και να παραδίνεστε[br]"σώματα ιερά" στους μερακλήδες, 0:31:21.898,0:31:26.213 για να πενταρολογούνε και να χαραμοτρώνε[br]οι Κήρυκες, οι Ευμολπίδαι 0:31:26.213,0:31:27.789 και τ' άλλα παπαδόσογα, 0:31:27.789,0:31:32.167 τι σας έφταιξε το ταπεινό μου δαιμόνιο,[br]που καθότανε μέσα μου φρόνιμα 0:31:32.167,0:31:35.660 και συμαζεμένα και μ' ορμήνεβε τάχα[br]να βρίσκω το σωστό, 0:31:35.660,0:31:38.947 χωρίς να βγάζει δίσκο[br]και να θέλει ναούς και θυσίες; 0:31:39.487,0:31:42.347 Μήτε σας υποχρέωνε να ξεβρακώνεστε[br]για χατίρι του. 0:31:42.803,0:31:47.052 Και το κάτου της γραφής άμα θα πέθαινα,[br]θα φεβγε κι αφτό μαζί μου, 0:31:47.052,0:31:50.767 για να μην ξαναγυρίσουμε ποτές πια[br]στην καταραμένη χώρας σας! 0:31:53.210,0:31:56.056 Να τι λένε τώρα μέσα τους[br]οι πιο νοικοκύρηδες από σας: 0:31:56.621,0:32:00.257 Γιορτάζω τρακόσες μέρες το χρόνο˙[br]μεθοκοπάω, κυλιέμαι στη λάσπη, 0:32:00.257,0:32:03.799 δέρνω τη γυναίκα μου, κλέβω το κουτί[br]της εκκλησιάς, κάνω κοντραμπάντο, 0:32:03.799,0:32:08.026 πουλώ ξύκικα, παίρνω ψέφτικους όρκους,[br]σπιουνέβω και δεν πειράζω κανένανε! 0:32:08.026,0:32:10.708 Δεν πάω να διδάξω στους άλλους την αθεΐα! 0:32:10.708,0:32:13.091 Εγώ μπορεί να μην πιστέβω,[br]μα το πλήθος;... 0:32:13.513,0:32:17.272 Οι σαχλές σκουληκαντέρες των χωραφιών,[br]οι λαδωμένοι ποντικοί των λιμανιών, 0:32:17.272,0:32:19.243 οι ξενηστικωμένοι σκύλοι του παζαριού, 0:32:19.243,0:32:22.093 άμα χάσουνε την πίστη στο θεό,[br]ποιος θα τους συγκρατήσει; 0:32:22.596,0:32:26.379 Ας μορφωθούνε πρώτα!... Για σήμερις[br]είναι πρόωρα πράματα!... 0:32:26.833,0:32:30.223 Η θρησκεία, που λες, είναι το θεμέλιο[br]της πατρίδας και της ηθικής. 0:32:30.482,0:32:33.383 Ο λαός χωρίς το φόβο του Θεού[br]θα χυθεί ν' αρπάζει 0:32:33.383,0:32:36.291 τους παράδες και τα χτήματα,[br]τους "κόπους" των αλλωνών 0:32:36.291,0:32:38.826 και να παλουκώνει τους φυλακάτορές του!... 0:32:39.710,0:32:42.952 Δε συμφέρει, δε θέλετε[br]να σας μιμηθεί κι ο λαός. 0:32:43.452,0:32:46.769 Του πετάτε λοιπόν μπροστά στα πόδια του[br]τ΄άθλιο κουφάρι μου, 0:32:46.769,0:32:50.635 για να μην ξεχνά, πως η αθεΐα είναι[br]το μεγαλύτερο φταίξιμο... 0:32:51.608,0:32:56.459 Μα χαλούσα και την ηθική![br]Ξεμάβλιζα τα παιδιά! Ποια παιδιά; 0:32:56.804,0:32:59.703 Ούλ' οι μαθητάδες μου[br]τα χανε περασμένα τα σαράντα... 0:33:00.087,0:33:02.733 Και δεν είτανε "μαθητάδες" μου,[br]είτανε φίλοι μου... 0:33:03.440,0:33:06.862 Αν τα παιδιά με παίρνανε το κατόπι,[br]θα μπορούσα και ναν τα διώξω... 0:33:07.351,0:33:09.348 Τα παιδιά θέλουν αστεία και γέλια... 0:33:09.348,0:33:13.445 Φιλοσοφίες και τέτια δεν τα χωνέβουνε,[br]κοροϊδέβουνε το δάσκαλο, 0:33:13.445,0:33:15.800 βαριεστίζουνε και το σκάνε[br]από το σκολειό!... 0:33:16.116,0:33:18.459 Τα δασκάλεβα, λέτε, πως έχουνε το δικαίωμα 0:33:18.459,0:33:20.768 να δένουνε και να δέρνουνε[br]τους πατεράδες τους 0:33:20.768,0:33:23.473 όταν αφτοί μπεκρολογούνε[br]και χαλάνε τα λεφτά τους 0:33:23.473,0:33:26.782 στο τζόγο και στις γυναίκες[br]κι όταν ξεμωραθούν ή τρελαθούνε. 0:33:27.130,0:33:31.130 Αφτά δεν τα λεγα στα παιδιά˙ [br]τα λεγα στους πατεράδες! 0:33:31.517,0:33:33.327 Είναι, θαρρώ, κάποια διαφορά. 0:33:34.618,0:33:39.626 Θα μου πείτε : "Και τον Αλκιβιάδη;[br]Δεν τον είχες μαθητή τον Αλκιβιάδη;" 0:33:40.173,0:33:42.281 Και ποιος θα βαστούσε να μην τον είχε! 0:33:42.527,0:33:47.990 Ωραίο παιδί, πλούσιο, ζωερό, πρώτο τζάκι,[br]λιγάκι παλαβό και πεισματάρικο 0:33:47.990,0:33:52.137 κι αδάμαστο, μα τετραπέρατο[br]- το ξυπνότερο παιδί της Αθήνας! 0:33:52.680,0:33:55.211 Α! πολύ πιο δυνατός από μένα !... 0:33:55.473,0:33:58.458 Γύμναζα κοντά του την ψυχή μου[br]να νικά τα πάθη της... 0:33:58.458,0:34:01.857 να μην ταράζεται μπροστά στον πλούτο,[br]στην ομορφιά και στα νιάτα... 0:34:02.370,0:34:05.762 Λοιπόν, εγώ είμουνα μαθητής του[br]κι όχι αφτός δικός μου. 0:34:06.166,0:34:10.219 Κι έφτασα να πιστέψω και να το διαλαλήσω,[br]πως ο πνευματικός έρωτας, 0:34:10.219,0:34:14.097 δηλαδή ο αφύσικος, καθαρίζει[br]την ψυχή και κατεβάζει ιδέες!... 0:34:14.329,0:34:17.412 Γι αφτό και φώναζα, πως πρέπει[br]να κλείσουν οι ταβέρνες 0:34:17.412,0:34:18.951 κ' οι ναοί της Αφροδίτης. 0:34:19.270,0:34:23.803 Αι! τότε θύμωσαν οι δημόσιοι ταμίες[br]και τα παπαδόσογα, 0:34:23.803,0:34:26.245 γιατί θα λιγοστέβανε τα εισοδήματά τους. 0:34:26.561,0:34:30.883 Και με κατηγορήσανε, πως θέλω να χαλάσω[br]την... ελληνική οικογένεια!... 0:34:31.632,0:34:34.713 Τι; Είμουνα επικίντυνος στη Δημοκρατία! 0:34:35.056,0:34:37.869 Επικίντυνος εγώ, και σεις δημοκρατία!... 0:34:38.836,0:34:42.210 Μα τους επικίντυνους, ω άντρες Αθηναίοι,[br]δεν τους δικάζουνε. 0:34:42.210,0:34:46.010 Τους προσκυνάνε ραγιάδικα[br]ή τους δολοφονούνε μπαμπέσικα. 0:34:46.271,0:34:48.678 Κι όσους μπορεί να γίνουν επικίντυνοι[br]μια μέρα, 0:34:48.678,0:34:52.755 γιατί τους εχτιμάει το πόπολο[br]προλαβαίνετε και τους εξοστρακίζετε. 0:34:53.233,0:34:57.174 Αν είμουνα επικίντυνος, θα βάζατε[br]μερικούς χασικλήδες να με μαχαιρώσουνε˙ 0:34:57.454,0:34:59.360 θα ξαγοράζατε τους μαγέρους μου 0:34:59.360,0:35:02.984 να ρίξουνε σουλιμά στο φαγί μου,[br]στο κρασί μου, στον καφέ μου... 0:35:03.343,0:35:06.516 Ένας επικίντυνος μήτε δικάζεται[br]μήτε κι απολογιέται... 0:35:06.742,0:35:08.455 Δικάζει και θανατώνει. 0:35:08.455,0:35:10.101 Γιατί κατέχει την εξουσία! 0:35:10.386,0:35:13.869 Και μοναχά σαν τήνε χάσει,[br]τότε μπορεί να τόνε δικάσατε, 0:35:14.282,0:35:17.293 αν σας βαστάει... κι αν τόνε πιάσετε! 0:35:18.066,0:35:22.832 Επικίντυνος είταν ο Πεισίστρατος και[br]τα παιδιά του, ο Αλκιβιάδης, οι Τριάντα. 0:35:23.111,0:35:27.621 Θα γινότανε κι ο Κύλων, αν κατάφερνε[br]ν' αρπάξει την εξουσία, κι ο Αριστείδης, 0:35:27.621,0:35:30.714 αν είτανε λιγότερο "δίκαιος"[br]και περισσότερο παλιάνθρωπος. 0:35:31.086,0:35:34.170 Οι τέτιοι σας κλέβουνε, σας σκοτώνουνε,[br]σας εξορίζουν, 0:35:34.170,0:35:35.796 σας λένε και "προδότες". 0:35:35.796,0:35:36.968 Και σεις μιλιά! 0:35:37.475,0:35:39.963 Κι αν εγώ, αντίς να αεροκοπανάω[br]στο παζάρι, 0:35:39.963,0:35:43.897 σκότωνα καμιά σαρανταριά χιλιάδες από σας[br]και θρόνιαζα τους οντρούς στο Τατόι, 0:35:43.897,0:35:46.985 για ν' αρπάζουνε τα ζωντανά σας, να[br]κόβουνε τα λιόδεντρα 0:35:46.985,0:35:49.084 και τ' αμπέλια σας,να καίνε τα χωράφια σας 0:35:49.084,0:35:52.876 και σεις να ψοφάτε κλεισμένοι μέσα[br]στο Κάστρο κι από πείνα κι από λοιμική˙ 0:35:52.876,0:35:56.807 κι αν εξόριζα μερικές χιλιάδες[br]από σας, τους πιο πλούσιους, 0:35:56.807,0:36:01.205 για να βουτήξω την περιουσία σας˙ κι αν[br]ανοίγοντας τις πόρτες τις πολιτείας 0:36:01.205,0:36:05.532 έμπαζα μέσα τους Παλιομωραΐτες,[br]τους Ατζέμηδες κι όποιον άλλον κερατά, 0:36:05.532,0:36:08.132 για να με καθίσουνε στο σβέρκο σας[br]για σωτήρα, 0:36:08.373,0:36:11.845 ποιος θα τολμούσε να κάνει κιχ![br]- όχι να με δικάσει; 0:36:12.414,0:36:16.531 Όλ' οι τυχοδιώκτες θα τρέχανε δίπλα μου[br]και θα γινόντανε λιβανιστάδες μου. 0:36:16.531,0:36:19.896 Κ' οι "καλοί πατριώτες" θα χτυπούσανε[br]το ξερό τους στον τοίχο, 0:36:19.896,0:36:22.138 που δεν προλάβανε να κάνουν[br]αφτοί χειρότερα 0:36:22.138,0:36:23.840 για να πλουτήνουνε περισσότερο. 0:36:24.644,0:36:27.278 Όχι! Δε φοβηθήκατε το Σωκράτη, 0:36:27.278,0:36:30.124 μα θελήσατε να φοβίσετε τους άλλους[br]με το θάνατό του. 0:36:30.477,0:36:33.663 Η δημοκρατία σας δε στέκεται καλά[br]στα πόδια της. 0:36:33.663,0:36:37.011 Τα μακροτείχια της Αθήνας και του Περαιά[br]κοίτουνται χάμου, 0:36:37.011,0:36:37.860 ναν τα κλαις. 0:36:38.243,0:36:39.755 Καράβια δεν έχετε. 0:36:39.983,0:36:43.477 Συμμάχους να πλερώνουνε[br]χαράτσι να τρώτε, δεν έχετε. 0:36:43.886,0:36:47.376 Μεταξύ σας μ' όλους τους σκοτωμούς[br]και τις εξορίες που κάνατε, 0:36:47.376,0:36:50.351 κρύβονται πολλοί που νοσταλγούνε[br]τον καλό καιρό της τυραννίας˙ 0:36:50.716,0:36:53.132 γιατί χάνουνε τώρα τα όσα κερδίζανε τότες, 0:36:53.132,0:36:57.192 όπως και σεις προσπαθείτε να ξαναβγάλετε[br]τώρα τα όσα χάσατε τότες. 0:36:58.489,0:37:00.925 Όποιος είναι στα πράματα[br]φοβάται την αλλαγή˙ 0:37:00.925,0:37:04.549 κι ο πεσμένος την αποθυμάει[br]και την ετοιμάζει με κάθε τρόπο. 0:37:05.248,0:37:08.089 Ο κοσμάκης στέκεται στη μέση[br]και πλερώνει τα σπασμένα˙ 0:37:08.540,0:37:12.155 το ίδιο δυστυχεί και με τα παράνομα[br]και με τα νόμιμα καθεστώτα 0:37:12.155,0:37:14.606 και με την τυραννία και με τη λεφτεριά. 0:37:15.257,0:37:17.625 Για να μην καταλαβαίνει[br]και να μην αντιστέκεται, 0:37:17.625,0:37:19.837 του λέτε ψέματα και τόνε φοβερίζετε. 0:37:20.247,0:37:24.113 Είναι λαοί, που ζούνε στα δάση, δεν έχουνε[br]νόμους, τρώνε τις ψείρες τους, 0:37:24.113,0:37:27.681 όμως αγαπάνε τη λεφτεριά τους.[br]Βάρβαροι λαοί! 0:37:28.148,0:37:30.675 Εμείς ζούμε στην ωραιότερη πολιτεία[br]του κόσμου, 0:37:30.836,0:37:34.002 έχουμε τους σοφότερους νόμους,[br]δεν τρώμε τις ψείρες μας 0:37:34.260,0:37:36.988 κι αγαπάμε τους κατεργαρέους[br]που μας τρώνε. 0:37:38.661,0:37:41.661 Οι Τριάντα σκοτώνανε κι αρπάζανε[br]δίχως προσκήματα. 0:37:41.661,0:37:46.638 Καταργήσανε νόμους, δικαστήρια, λαοσύναξες[br]- την κυριαρχία του λαού! 0:37:46.808,0:37:50.432 Και κάνανε βουλή δικιά τους από μπράβους[br]και μαχαιροβγάλτες. 0:37:50.782,0:37:53.906 "Και τούτον ημείς θανατούμεν!"[br]- μια κι όξω. 0:37:54.325,0:37:56.825 Ξέρανε, πως θα μένουνε λίγο[br]και βιαζόντανε. 0:37:57.209,0:38:01.155 Σεις θέλετε να μείνετε για πάντα[br]και μεταχειρίζεστε κάποια προσκήματα. 0:38:01.431,0:38:04.847 Και γι αφτό σκεφτήκατε να περιορίσετε[br]τα πολιτικά δικαιώματα 0:38:04.847,0:38:07.861 μονάχα σ' όσους έχουνε χτήματακ'[br]είναι κι από σόι, 0:38:07.861,0:38:11.636 για να κρατήσετε μακριά από το Ταμείο[br]χιλιάδες φτωχούς. 0:38:12.249,0:38:16.403 Κείνοι μποδίσανε τη λεφτεριά του λόγου[br]και τη διδασκαλία της ρητορικής˙ 0:38:16.403,0:38:19.364 εσείς πάτε να μποδίσετε[br]τη λεφτεριά της σκέψης 0:38:19.364,0:38:21.410 και τη διδασκαλία της φιλοσοφίας. 0:38:21.599,0:38:24.888 Από κείνους επήρατε το φτηνό[br]και σύντομο θανατικό μέσο, 0:38:24.888,0:38:27.207 το βρωμόχορτο, που με ποτίζετε σήμερα. 0:38:27.688,0:38:31.880 Η δημοκρατία σας είναι, καθώς βλέπετε,[br]μασκαρεμένη τυραννία. 0:38:33.816,0:38:37.217 "Εμείς δεν ξέρουμε δικολαβίες.[br]Εφαρμόσαμε τους νόμους", 0:38:37.217,0:38:39.215 ακούω κάποιονε που φωνάζει. 0:38:39.575,0:38:43.855 Κ' εγώ σας λέω : μονάχ' αν παραβαίνατε[br]το νόμο, δε θα μ' αδικούσατε! 0:38:43.855,0:38:47.403 Γιατί σκοπός των νόμων δεν είναι να[br]τιμωρούνε τους φταίχτες, 0:38:47.403,0:38:48.709 μα τους αδικημένους, 0:38:48.709,0:38:51.857 και να μποδίζουνε τους κλεμένους[br]να κλέψουνε κι αφτοί. 0:38:52.115,0:38:55.826 Νόμος θα πει θέληση των δυνατών[br]κι αδυναμία των άβουλων. 0:38:56.799,0:39:01.247 "Δίκαιον ουκ άλλο τι[br]ή το του κρείττονος συμφέρον". 0:39:01.899,0:39:04.458 Έτσι πανου κάτου το χα μυριστεί[br]και μοναχός μου, 0:39:04.458,0:39:09.360 μα πρόλαβε και το διαλάλησε κείνος ο Πώλος[br]και μ' ανάγκασε να τόνε κοντραστάρω. 0:39:09.772,0:39:13.057 Και στη γλώσσας μας "κρείττων"[br]θα πει δυνατότερος. 0:39:13.480,0:39:15.999 Κι ο Σόλων δε δυσκολέφτηκε να παινεφτεί, 0:39:15.999,0:39:19.110 πως έφερε την τάξη[br]στην τρικυμισμένη πολιτεία: 0:39:19.511,0:39:23.182 "κράτει νόμου βίην[br]τε και δίκην συναρμόσας". 0:39:23.491,0:39:26.571 Μ' άλλα λόγια σιγουράρησε με τη βία[br]το δίκιο, 0:39:26.571,0:39:29.220 ήγουν το συφέρο των δυνατότερων. 0:39:30.240,0:39:31.923 Και ποιοι ναι οι δυνατότεροι; 0:39:32.309,0:39:35.814 Μήτε κείνοι πόχουνε τα πιο γερά[br]και γυμνασμένα κορμιά : 0:39:36.136,0:39:39.164 οι πεχλιβάνηδες, ο Μίλων, ο Ηρακλής, 0:39:39.164,0:39:42.823 ο πετεινόμυαλος Ηρακλής, που[br]μ' όλα τ' ατσαλένια μπράτσα του 0:39:42.823,0:39:46.460 γίνηκε κλωτσοσκούφι μιας γκόμενας[br]και κοκόνα με ρόκα και φουστάνια. 0:39:47.024,0:39:50.217 Μήτε κείνοι πόχουνε τα πιο γερά[br]κι ανωφέλεφτα μυαλά : 0:39:50.576,0:39:54.981 φιλόσοφοι, σατυρικοί ποιητάδες κι ούλ'[br]οι μισάνθρωποι κ' οι γεροπαράξενοι. 0:39:55.331,0:39:58.307 Μήτε κείνοι πόχουνε τις πιο γερές ψυχές: 0:39:58.599,0:40:02.519 ένας Προμηθέας, ένας Λεωνίδας,[br]ένας Κυναίγειρος 0:40:02.930,0:40:06.916 - μυθικά προσώπατα, πλάσματα[br]της φαντασίας των φοβιτσιάρηδων. 0:40:07.740,0:40:11.465 Δυνατότεροι παντού και πάντοτες[br]είναι οι κλέφτες. 0:40:13.498,0:40:14.739 "Παραμύθια;"... 0:40:15.739,0:40:18.972 Άι λοπόν θα σας πω κ' ένα παραμύθι,[br]για να ξεκουραστείτε! 0:40:20.094,0:40:23.534 Μια φορά κ' έναν καιρό οι κλέφτες[br]της πρώτης πολιτείας του κόσμου, 0:40:23.534,0:40:27.591 αφού πλουτήνανε αρκετά, αποφασίσανε[br]να ταχτοποιήσουνε τη ζωή τους. 0:40:28.110,0:40:30.605 Μπλοκάρανε το λοιπόν[br]τους φτωχούς της πολιτείας 0:40:30.605,0:40:32.945 κι αφού τους μαζώξανε στην πλατέα,[br]τους είπανε: 0:40:33.833,0:40:36.835 "Ψηλά τα χέρια! Θέλουμε το καλό σας. 0:40:37.239,0:40:40.549 Δε θα σας πάρουμε τα φκιάρια,[br]τους κασμάδες, τα σκεπάρνια, 0:40:40.549,0:40:43.011 τα δισάκια και τα ζεμπίλια σας[br]με το ψωμοτύρι, 0:40:43.011,0:40:46.939 τα τρύπια σας πουκάμισα με τις ψείρες[br]και τις απάτωτες καλύβες σας, 0:40:46.939,0:40:48.659 που κάνουνε νερά, σα βρέχει. 0:40:49.016,0:40:54.196 Είσαστε λέφτεροι -- Ψηλά τα χέρια! --[br]λέφτεροι να ζείτε κατά το κέφι σας, 0:40:54.196,0:40:59.228 να κερδίζετε, να κάνετε κομπόδεμα,[br]να μεθάτε, να χορέβετε, να γεννοβολάτε 0:40:59.228,0:41:00.527 και να πεθαίνετε. 0:41:00.738,0:41:03.028 Εμείς θα σας μαθαίνουμε τις... αλήθειες! 0:41:03.299,0:41:06.525 Θα σας δώσουμε πλούσια φαντασία[br]κ' αισθαντική καρδιά˙ 0:41:06.926,0:41:08.930 θα σας δώσουμε κι αθάνατη ψυχή. 0:41:09.318,0:41:12.466 Κι όποιος από σας του γουστάρει,[br]θα μπορεί να γράφει ποιήματα, 0:41:12.466,0:41:14.859 να σκαρώνει θεωρίες και να δοξάζεται. 0:41:15.322,0:41:17.901 Ο κυρίαρχος λαός θα σαστε σεις! 0:41:17.901,0:41:20.198 Εμείς μονάχα θα σας κουμαντάρουμε. 0:41:20.768,0:41:24.524 Θα φροντίζουμε για την ασφάλεια της ζωής,[br]της τιμής και της περιουσίας σας 0:41:24.524,0:41:26.508 - μ' ένα λόγο για τη λεφτεριά σας. 0:41:26.860,0:41:31.279 Σεις θα δουλέβετε, καταπώς θέλετε[br]κι ό,τι θέλετε κι όποτε θέλετε. 0:41:31.613,0:41:34.597 Εμείς θα σας δίνουμε δουλειά,[br]φτάνει να βρίσκεται, 0:41:34.597,0:41:36.689 και σεις θα μας δίνετε τα κόπια σας. 0:41:37.312,0:41:39.730 Και για να μη θαρρέψετε πως σας αδικούμε, 0:41:39.730,0:41:43.045 θα πλερώνουμε κ' εμείς το ίδιο δόσιμο[br]στο Κράτος, 0:41:43.045,0:41:44.661 - στον εαφτό μας! 0:41:45.466,0:41:49.411 "Κ' εσείς κ' εμείς θα χουμε πάνου από[br]τα κεφάλια μας τους ίδιους θεούς, 0:41:49.411,0:41:52.422 που θα προστάζουν εσάς που δουλέβετε[br]και να μην τρώτε 0:41:52.422,0:41:54.617 κ' εμάς να καθόμαστε και να τρώμε. 0:41:54.930,0:41:58.902 Κ' εμείς κ' εσείς θα χουμε πάνου από[br]τα κεφάλια μας τους ίδιους νόμους, 0:41:58.902,0:42:02.758 που εμείς θα σας τους δίνουμε κ' εσείς[br]θα τους ψηφίζετε σα βουλεφτάδες 0:42:02.758,0:42:06.281 και θαν τους εφαρμόζετε σα δικαστάδες[br]ενάντια στον εαφτό σας. 0:42:07.172,0:42:09.828 Και για να μην πλακώνουν[br]απ' άλλες στεριές και θάλασσες 0:42:09.828,0:42:12.511 κουρσάροι και κλέφτες ν' αρπάζουνε[br]το υστέρημά σας 0:42:12.511,0:42:16.174 και να παίρνουνε σκλάβους κ' εσάς[br]και τις γυναίκες σας και τα παιδιά σας, 0:42:16.174,0:42:18.659 θα σας αρματώνουμε, θα σας γυμνάζουμε, 0:42:18.659,0:42:22.309 για να μπορείτε να διαφεντέβετε[br]τους θεούς σας, τον εαφτό σας κ' εμάς, 0:42:22.309,0:42:23.702 δηλαδή την πατρίδα. 0:42:23.942,0:42:26.647 Να σκοτώνεστε σεις και να ζούμε μεις. 0:42:27.077,0:42:30.688 Κι' επειδή μοναχοί σας δε θα μπορούσατε[br]να σκεφτείτε το συφέρο σας 0:42:30.688,0:42:34.422 και να φυλάξετε τον εαφτό σας,[br]θα σας αναγκάζουμε με το ζόρι 0:42:34.673,0:42:35.910 (ψηλά τα χέρια!). 0:42:36.738,0:42:41.451 Ένα πράμα μοναχά σας απαγορέβουμε:[br]να κλέβει ο ένας τον άλλονα. 0:42:41.791,0:42:44.026 Γιατί μπορεί να κλέψετε κ' εμάς". 0:42:46.599,0:42:50.026 Έτσι λοιπόν ο λαός δούλεβε λέφτερα[br]και λέφτερα σκεφτότανε. 0:42:50.402,0:42:55.019 Και τραγουδούσε χαρούμενα στις ταβέρνες[br]σαν τον κότσυφα στο κλαρί (στο κλουβί!). 0:42:55.692,0:43:00.039 Κ' οι σωτήρες του ξαπλωνόντανε τ' ανάσκελα[br]στα ζεστά παλάτια το χειμώνα 0:43:00.039,0:43:02.703 και κάτου απ' ανθισμένα δέντρα[br]το καλοκαίρι 0:43:02.893,0:43:06.153 - και σωρό γυναικούλες όμορφες[br]τους ψειρίζανε το σβέρκο 0:43:06.153,0:43:09.520 και τους χουχουλίζανε το ριζάφτι[br](πολύ συντελεί!). 0:43:10.359,0:43:13.105 Κ' η εφτυχία τους, είτανε[br]δύναμη της πατρίδας 0:43:13.105,0:43:15.531 κ' η ξετσιπωσιά τους καθαρμός. 0:43:15.944,0:43:19.160 Κι αν κάπου βαριοεστίζοντας ο λαός[br]τους έδιωχνε, 0:43:19.160,0:43:21.616 ζητούσε αμέσως άλλους να τονε κλέβουνε: 0:43:21.989,0:43:26.485 δε μπορούσε πια μήτε να ζήσει[br]μήτε να σκεφτεί χωρίς "σωτήρες". 0:43:28.076,0:43:30.909 Γελάτε και με το δίκιο σας,[br]ω άντρες Αθηναίοι. 0:43:31.355,0:43:34.941 Τέτια παράξενη πολιτεία μήτε γίνηκε[br]μήτε θα γίνει ποτές! 0:43:35.640,0:43:37.035 Παραμύθια, βλέπετε. 0:43:37.308,0:43:42.766 Τώρα θα μου ζητάτε κ' επιμύθιο![br]Πού ναν το βρω!... Μοναχά σας λέω: 0:43:43.349,0:43:48.054 "Αλίμονο στον αφτόδουλο πολίτη, που [br]φτασμένος στα έσχατα της απελπισιάς 0:43:48.054,0:43:51.150 παραδίνεται, για να σωθεί,[br]στο έλεος του Θεού 0:43:51.150,0:43:52.992 και στους νόμους των Κλεφτών". 0:44:04.869,0:44:11.893 Η αληθινή απολογία του Σωκράτη[br]ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟΣ 0:44:12.820,0:44:16.423 Τι περιμένεις από ναν άνθρωπο σηµανδιακό,[br]στριµένονε και φαρμακόψυχο. 0:44:16.826,0:44:18.959 Κοπροσιωλιάζοντας όλη την ημέρα στο παζάρι 0:44:18.959,0:44:21.575 τα βαζε με τους άλλους,[br]που κοιτάγανε τη δουλειά τους. 0:44:21.575,0:44:23.957 Τού φταίγαν εκείνοι για[br]τη δικιά του την κατάντια! 0:44:23.957,0:44:25.510 Κι όλοι φέβγαν από κοντά του 0:44:25.510,0:44:29.350 -- μήτε το διάβολο να ιδείς[br]μήτε το σταβρό σου να κάνεις! 0:44:29.525,0:44:32.654 Ύστερα παινεβότανε, πως δε ζητούσε[br]πλερωμὴ για τη σοφία του!... 0:44:32.881,0:44:35.765 ᾿Αφτό μας έλειπε! Να μας φορτώνεται[br]με το στανιό 0:44:35.765,0:44:37.476 και να τον πλερώνουμε κιόλας!... 0:44:37.866,0:44:40.215 Τώρα του δώσαμε την πλερωμή,[br]που του χρειαζότανε! 0:44:40.618,0:44:43.953 Άβριο δε θά µαστε μήτε πιό πλούσιοι[br]μήτε πιό φτωχοί! 0:44:44.210,0:44:46.498 "Ὅμως θά χουμε έναν μπελὰ λιγότερο!» 0:44:47.576,0:44:50.770 ᾿Eσείς, ω άντρες ᾿Αθηναίοι,[br]παίρνετε τα σκιάχτρα 0:44:50.770,0:44:53.375 γι’ αληθινοὺς ανθρώπους[br]καὶ τους αέρηδες για θεοὺς· 0:44:53.752,0:44:57.456 εγὼ τους ανθρώπους για ψέφτικα σκιάχτρα[br]καὶ τους θεοὺς γι’ αέρηδες. 0:44:57.742,0:44:59.897 ᾿Εσείς ὀνειρέβεστε κι εγὼ βλέπω. 0:45:00.194,0:45:02.653 Βλέπω, γιατί έχω περισσότερο µυαλὀ, 0:45:02.653,0:45:05.397 το περισσότερο, που γένηκε ποτέ[br]στη χώρα σας. 0:45:06.100,0:45:07.528 K’ επειδή μπορούσα να βλέπω, 0:45:07.528,0:45:10.676 γι’αφτό και μου φανιζόντανε όλα[br]κατάµαβρα κι άσκημα. 0:45:10.974,0:45:15.369 ᾿Αφού κατάλαβα, πως οι τριγυρινοί µου[br]δεν είναι ψυχές και πνέµατα, μα κωλάντερα, 0:45:15.369,0:45:18.400 κ’ η ζωὴ δεν έχει κανένα σκοπό[br]μα το θάνατο 0:45:18.779,0:45:22.154 δε κυνηγούσα την εφτυχία μήτε κόπιαζα[br]να γίνω καλύτερος. 0:45:22.262,0:45:23.000 Είμουνα. 0:45:23.360,0:45:27.672 Αφηνόμούνα σιγά και μαλακάθησαν[br]οι αδυναμίες μου στη δύναμή μου. 0:45:28.243,0:45:30.748 Ακαμάτης κοροϊδέβα τα σκιάθρα σας[br]στο φανερό 0:45:30.748,0:45:32.375 και τον εαφτό μου στα κρυφά. 0:45:32.487,0:45:37.439 προσπαθούσα να ξεχνώ το σήμερα, το χτες[br]και το άβριο· δηλαδή τον θάνατο. 0:45:38.106,0:45:41.648 Δεν είμουν ο Απόλλωνας να σας εγδάρω[br]μια και καλή με το στουρνάρι 0:45:41.849,0:45:44.253 Είμουνα γιος της μαμής, πρόστυχο σόι. 0:45:44.797,0:45:49.153 Σας έδερνα λοιπόν κάθε μέρα[br]με τη σοφία μου, με την κούραλιδία 0:45:49.508,0:45:51.186 Δε σας καλυτέρεβα σε τίποτα. 0:45:51.441,0:45:55.187 Μοναχά σας αγρίεβα και καταλάβανε πως[br]τελεφταία θα με φάτε... 0:45:55.765,0:45:57.836 Έτσι κορόιδεβα και τη σοφία μου. 0:45:57.847,0:46:02.299 Τίποτα δεν ξέρω, ήγουν αφτά που ξέρω[br]δεν αξίζουνε τίποτα. 0:46:03.002,0:46:05.538 Κι έτσι δεν έχανα και το καιρό μου[br]ναν τα γράφω. 0:46:05.804,0:46:08.810 Αν τά γραφα, θα μου καίγατε τα βιβλία μου[br]στην πλατέα, 0:46:08.810,0:46:11.358 καθώς κάψατε και του μεγάλου Πρωταγόρα. 0:46:11.358,0:46:16.111 Απελπισμένος απ' όλα παραδόθηκα[br]να με σκοτώσετε μεταχαράς. 0:46:16.111,0:46:19.590 Δε μεταχειρίστηκα, για να σωθώ,[br]μήτε την πολιτική δύναμη, 0:46:19.590,0:46:23.363 μήτε τα χρήματα των φίλων μου[br]μήτε ψεφτιές μήτε κι αλήθιες. 0:46:23.563,0:46:27.049 Κι αν μου αφήνατε την πόρτα της φυλακής[br]ανοιχτή, δε θά φεβγα. 0:46:27.427,0:46:28.859 Για να ζήσω κι άλλο; 0:46:29.224,0:46:31.863 Και δε νομίζετε, πως γεράζοντας[br]ακόμα περισσοτερο 0:46:31.863,0:46:35.365 μπορούσα πάνου στο ψυχομαχητό μου[br]να φοβηθώ, να μετανιώσω 0:46:35.365,0:46:39.043 και να φωνάξω τον παπά[br]να με ξεμολογήσει; Τι ντροπή 0:46:41.128,0:46:43.233 «Και γιατί δεν έγδερνες πρώτα[br]την Ξανθίππη, 0:46:43.233,0:46:45.287 που σου τις έβρεχε με την παντούφλα;»... 0:46:45.287,0:46:46.672 Μα γιατί μουνα φιλόσοφος! 0:46:47.116,0:46:48.819 Αναγνώριζα πως είχε δίκιο. 0:46:48.842,0:46:51.613 Της άφησα της κακομοίρας[br]ούλα τα βάρη του σπιτιού 0:46:51.613,0:46:55.229 κι εγώ γύριζα στους δρόμους κ'έκανα παρέα[br]με πλούσιους κι αρχόντους, 0:46:55.731,0:46:59.762 με τον Αλκιβιάδη, τον Περικλή,[br]τον Κρίτωνα, τον Καλλία τον Πλούσιο... 0:47:00.109,0:47:01.293 Και καλοπερνούσα. 0:47:01.985,0:47:03.744 Τα παιδιά γυρίζανε ξυπόλυτα... 0:47:04.109,0:47:06.139 Και κείνη τους έδινε την αναθροφή, 0:47:06.139,0:47:09.807 που χρείαζεται για να γίνουν[br]«καλοί πολίτες», σαν κ'εσάς. 0:47:09.932,0:47:14.011 Όταν βλαστημούσανε,λέγανε ψέματα και[br]κλέβαν από τα περιβόλια της γειτονιάς, 0:47:14.011,0:47:14.990 δεν τά δερνε· 0:47:15.249,0:47:18.319 κι όταν σκοντάβανε και χτυπούσανε[br]και σκίζανε τα ρούχα τους, 0:47:18.319,0:47:19.510 τά σπαζε στο ξύλο. 0:47:19.922,0:47:22.576 «Δε θα μοιάζετε στον πατέρα σας,[br]τον αχαΐρεφτο». 0:47:24.117,0:47:27.769 Είχαμε βέβαια την καλύβα μας, το κοτέτσι[br]μας και το γουρούνι μας στημ αβλή, 0:47:27.769,0:47:31.580 πεντακόσα κλήματα πέρα στο Γουδί[br]με καμιά σαρανταριά λιόδεντρα... 0:47:32.031,0:47:34.713 Κι όλα κείνη τα φρόντιζε και τα δούλευε[br]μοναχή της. 0:47:35.059,0:47:36.514 Μα δεν είτανε ζωή! 0:47:36.774,0:47:38.676 Με τα χρόνια παάγινε η δύστυχη! 0:47:39.109,0:47:44.603 Τσακωνότανε για τίποτα με τις γειτόνισσες[br](εγώ τό στριβα νωρίς νωρίς από το σπίτι). 0:47:44.967,0:47:47.615 Μόλις φανιζότανε στη βρύση[br]με τον γκαζοντενεκέ της, 0:47:47.615,0:47:50.802 ούλες τραβιόντανε πέρα και την αφήνανε[br]να γεμίσει πρώτη. 0:47:51.144,0:47:53.537 Τρέμανε τη γλώσσα της και τα νύχια της. 0:47:53.930,0:47:56.898 Και δεν της έφτανε τόσο χρονώνε[br]βασανισμένη ζωή, 0:47:57.276,0:48:00.735 πήγα και ξαναπαντρέφτηκα,[br]κοντά εξηντάρης κρεμανταλάς, 0:48:00.735,0:48:03.548 τη Μυρτούλα, τη αγγονή[br]του Αριστείδη του Δίκαιου, 0:48:03.666,0:48:07.104 καλή ψυχή σαν του παππού της[br]κι αξέβγαλτη παιδούλα 0:48:07.104,0:48:08.237 που μύριζε γάλα. 0:48:08.989,0:48:11.766 Κι αρχίζοντας με τη δροσερή λαφίνα[br]τα σαλιαρίσματα, 0:48:11.766,0:48:15.410 της έκανα χωρίς κόπο δυο παιδιά --[br]και μάλιστα σερνικά! 0:48:15.832,0:48:19.247 Και δε γύριζα πια να κοιτάξω[br]τη ξεβρωμένη την Ξανθίππη. 0:48:19.673,0:48:21.172 Και κείνη γινότανε θεριό. 0:48:21.495,0:48:25.800 Ξεμάλλιαζε κάθε μέρα, γρατζούνιζε και[br]άφηνε νηστική τη κακομοίρα τη κοπέλα. 0:48:25.947,0:48:27.621 Κ'εγώ που να μιλήσω! 0:48:28.038,0:48:31.263 Έτσι μαράζωσε κ'έλιωσε στα πόδια της[br]κι ασκήμηνε. 0:48:31.737,0:48:34.945 Την παράτησα το λοιπόν κι αφτήνε --[br]δε με τραβούσε πιά. 0:48:35.336,0:48:38.728 Και σύχναζα στης Ασπασίας, στης Θεοδότης,[br]στα γυμναστήρια... 0:48:39.954,0:48:43.219 Φταίω βέβαια κ'εγώ, μα φταίει κι ὁ νόμος [br]πιο πολύ, 0:48:43.219,0:48:45.536 που μας έβαλε να πάρουμε[br]καὶ δέφτερη γυναίκα, 0:48:45.536,0:48:49.671 για να δώσουμε στρατιώτες στην πατρίδα.[br]Τὰ δύστυχα τα πλάσματα ... 0:48:52.649,0:48:55.197 Να δουλέβω!... Τί να δουλέβω ; 0:48:55.484,0:48:58.560 Μια φορὰ στα νιάτα μου έκανα το μαρμαρά [br]κοντὰ στὸν πατέρα μου. 0:48:58.800,0:49:01.355 Κι όπως μ' έκαιγεν ο πόθος[br]του γυναίκειο κορμιού, 0:49:01.355,0:49:05.789 κάθισα, για να μερώνω την ψυχή μου,[br]κ' έπλασα θεόγυμνες τις Χάριτες, 0:49:05.789,0:49:08.009 που μαζὶ τις πίστεβα και τις αποθυμούσα. 0:49:08.371,0:49:11.530 Κι όταν τις αποτέλειωσα, βρέθηκα[br]να μαι ερωτεμένος μαζί τους... 0:49:12.038,0:49:15.192 Κι αργότερα, πολύ συχνά,[br]έπαιρνα τὸν ανήφορο της ᾿Ακρόπολης, 0:49:15.192,0:49:17.659 γιὰ νὰν τὶς βλέπω καὶ να ξαναθυμούμαι[br]τὰ παλιά. 0:49:18.090,0:49:21.183 Μὰ τώρα πιὰ δεν έχω τις φαγούρες [br]της νιότης καὶ δεν πιστέβω 0:49:21.183,0:49:24.019 μήτε στοὺς θεοὺς μήτε στὰ πλάσματα[br]της Τέχνης... 0:49:24.588,0:49:28.042 το πολὺ θαμπορούσα ν' ανοίξω μαγαζί[br]στην ὁδόν ᾿Αναπαύσεως, 0:49:28.324,0:49:32.429 γιὰ να φτιάχνω και να πουλάω μαρμαρένιους[br]σταβρούς κι αγγέλους για τα μνήματα... 0:49:32.797,0:49:35.715 Ολ' αφτὰ μοναχὰ να τα κοροϊδέψω[br]θα μπορούσα τώρα. 0:49:36.026,0:49:38.523 Το πολύ μυαλό, μεγάλη σκοτούρα. 0:49:38.779,0:49:42.204 Μού δεσε τα χέρια·[br]δεν μπορώ πιὰ να κάνω τίποτα. 0:49:43.373,0:49:47.140 Μήπως να «δουλέβω» σαν καὶ σας,[br]που σταβρώνοντας τα χέρια σας 0:49:47.140,0:49:51.159 αγκομαχάτε ποιός θα γελάσει τὸν άλλονε[br]καὶ ποιός θα πουληθεί περισσότερο; 0:49:53.383,0:49:57.060 Μιὰ φορά, σα με καλούσαν η τιμὴ της[br]πατρίδας κι ο κατάλογος των εφέδρων 0:49:57.060,0:50:01.489 να σκοτώνω τους ὀχτροὺς η να σκοτωθώ,[br]πολεμούσα πρώτος κ' έφεβγα τελευταῖος 0:50:01.971,0:50:04.044 καὶ κορόιδεβα μέσα μου τὸν πόλεμο. 0:50:04.323,0:50:07.291 Συλλογιζόμουνα, πως οι συντρόφοι μου[br]θα χυθούνε μετὰ τη μάχη 0:50:07.291,0:50:10.650 στα τριγυρινά χωριὰ να σφάζουνε[br]τὸν άμαχο πληθυσμό, 0:50:10.650,0:50:13.572 να κλέβουν ὅ,τι λάχει[br]και να βιάζουνε τὶς γυναίκες. 0:50:15.016,0:50:16.967 Στο κρασὶ δε μου παράβγαινε κανείς. 0:50:17.218,0:50:20.155 Μπορούσα να πίνω με την κούπα[br]κ' είκοσι ώρες κορδόνι, 0:50:20.493,0:50:23.776 κ' ενώ κυλιότανε η παρέα μου[br]μπρούμυτα κι ανάσκελα στο πάτωμα 0:50:23.776,0:50:24.729 μέσα στα ξερατά, 0:50:25.006,0:50:29.595 στητός εγώ κι αψηλομέτωπος χαιρετούσα[br]τον ήλιο, που πρόβαινε θάμα, 0:50:29.825,0:50:34.756 καὶ ξεχνώντας όλες μου τις μιζέριες[br]- έφτυν αδιάφορα στὴν ὄχτο της Λήθης. 0:50:35.468,0:50:37.630 Στὸν Έρωτα τί νὰν τα λέω ; 0:50:37.851,0:50:41.678 Μοναχοί σας με παρανομιάσατε[br]θεϊκό τραγί, δηλαδή σάτυρο. 0:50:42.535,0:50:45.312 Μονάχα στο φαγὶ δεν είμουνα[br]και τόσο μερακλής. 0:50:45.530,0:50:47.505 Έτρωγα μιὰ φορά τη μέρα και λίγο. 0:50:47.955,0:50:50.229 Είμουνα πολύ παχύς και θαμ' έβλαφτε. 0:50:50.401,0:50:52.197 Ήθελα να χω το στομάχι μου λαφρό 0:50:52.197,0:50:54.874 για να χω και το μυαλό μου[br]φρέσκο κι αλέγρο. 0:50:55.638,0:50:57.557 Όποιος κοιμάται πολύ και τρώει λίγο: 0:50:57.557,0:51:02.261 ζαρζαβατικά, φασόλια, θρούμπες[br]και κριθαρόψωμο, δεν παθαίνει σφίξη. 0:51:02.261,0:51:04.786 Δε σκουριάζει και δεν ξυνίζει[br]το γαίμα του, 0:51:04.786,0:51:07.455 δε βγάνει σπυριά, βουζούνους και ζωχάδες. 0:51:08.289,0:51:11.307 Έπαιρνα με το πρώτο χρυσορόδισμα[br]τα μακρινά χωράφια. 0:51:11.506,0:51:15.250 εκεί διάλεγα κάποια πρόσχαρη μεριὰ[br]στην ούγια του πεφκόδασου, 0:51:15.250,0:51:17.988 αντίκρα στον ήλιο να τον κοιτάω[br]και να με θαμπώνει, 0:51:17.988,0:51:22.341 και πρόσμενα με κατάνυξη στη Μητέρα θεά[br]μιὰν ὁλάκερην ἑκατόμβη... 0:51:22.778,0:51:24.786 Κ' η θεά τό γραφε στα κατάστιχά της. 0:51:25.071,0:51:29.674 Μου λαμπικάριζε τα μάτια, μου ακόνιζε[br]το μυαλό, μου δίνε κέφι κ' ὑπομονή !... 0:51:30.279,0:51:32.945 Ά ! δε θα γινόμουνα[br]τόσο μεγάλος άνθρωπος, 0:51:32.945,0:51:35.182 αν είχανε τίποτα κουσούρι τα λούκια μου. 0:51:35.439,0:51:36.910 Είχα στομάχι κούρκου. 0:51:37.187,0:51:40.544 Μπορούσα να καταπίνω και να χωνέβω[br]καρύδια με τα τσόφλια τους, 0:51:40.544,0:51:43.046 καρφιά σκουριασμένα και φούχτες άμμο. 0:51:43.777,0:51:45.365 Για κοιτάχτε καὶ τα δόντια μου ! 0:51:45.734,0:51:50.139 Τριανταδυό μύγδαλα - ψίχα...[br]Κι όμως έτρωγα λίγο. 0:51:50.508,0:51:54.734 Μπορούσατο λοιπόν να ηὴ δουλέβω,[br]δηλαδή να μην πολιτέβομαι. 0:51:56.041,0:51:59.844 Έχοντας τόσο δυνατό σκαρί και τόσα κέφια,[br]πώς δε σκορπούσα 0:51:59.844,0:52:03.816 χαρά και καλοσύνη, μα σταλοβολούσα[br]παντου φαρμάκι και χολή; 0:52:04.264,0:52:09.051 Γιατί 'χα μεγάλο μυαλό και σας έβλεπα[br]πέρα πέρα σα νά σαστε γυαλένιοι. 0:52:09.629,0:52:13.307 Κι επειδης ἤξερα, πως δε θα σας διόρθωνα[br]μοναχός μου, κορόιδεβα. 0:52:13.695,0:52:16.381 Ά ! δεν είναι τόσο έφκολο πράμα[br]η κοροϊδία. 0:52:16.381,0:52:18.523 Είναι μαζί παιχνίδι και τέχνη. 0:52:18.749,0:52:22.286 Πρέπει να χεις πολλή φαντασία[br]και κρίση και πείρα της ζωής. 0:52:22.596,0:52:27.574 Και να μπορείς όλ' αφτὰ νὰν τα παίζεις[br]ανάλαφρα και φωτερά, δίχως προσπάθεια. 0:52:28.172,0:52:31.825 Η κοροϊδία δεν είναι η αρχή, μα το τέλος[br]της φιλοσοφίας. 0:52:32.258,0:52:34.611 Χρειάζεται να χεις περάσει πρώτα[br]από το δράμα 0:52:34.611,0:52:39.170 της συλλογής και της απελπισιάς για να[br]φτάσεις στο γέλιο, - στο πικρόγελο. 0:52:39.318,0:52:41.260 Κι αν μπορέσεις να φτάσεις ! 0:52:42.544,0:52:45.464 Τις περισσότερες φορές προσπαθούσα[br]να μη σας βλέπω. 0:52:45.778,0:52:48.299 Πήγαινα πότε στη θάλασσα,[br]πότε στις παλαίστρες. 0:52:48.485,0:52:52.220 Τὰ παιδιά με τα σφιχτοδεμένα κορμιά τους,[br]τα λυγερά σαν τὰ στάχια, 0:52:52.220,0:52:55.563 με κάνανε να ξεχνιέμαι σαν εμπροστά[br]στην απέραντη θάλασσα 0:52:55.563,0:52:56.919 τ' ανοιξιάτικα πρωινά. 0:52:57.249,0:53:00.697 Γέλια, ξεφωνητά και πείσματα...[br]χαρούμενος αέρας, 0:53:00.697,0:53:04.320 που με σιγομεθούσε και με βύθιζε[br]σε μιὰ γλυκιά μελαγχολία. 0:53:04.753,0:53:08.318 "Ηθελα να γινόμουν άμυαλο παιδί[br]και μου ρχότανε να σηκωθώ κ' εγὼ 0:53:08.318,0:53:11.121 να κυλιστώ με τ' άλλα μέσα στη σκόνη[br]και στον μπουχό, 0:53:11.457,0:53:14.273 σαν τοὺς γαϊδάρους το καλοκαίρι[br]με το σαμάρι στην πλάτη, 0:53:14.557,0:53:16.691 - και να γκαρίζω,να γκαρίζω ! 0:53:17.514,0:53:20.743 Αν εκείνη την ώρα με ζύγωνε κανείς,[br]για να μου κάνει τον έξυπνο, 0:53:20.743,0:53:22.181 θα τον έτρωγα ζωντανό. 0:53:22.999,0:53:24.196 Ύστερις, όταν έφεβγα, 0:53:24.196,0:53:26.885 τραβούσα σκυφτός και συλλογισμένος[br]τοίχο τοίχο 0:53:26.885,0:53:31.545 και μετρούσα τα βήματά μου... δέκα...[br]τρακόσια... χίλια... δυο χιλιάδες... 0:53:31.545,0:53:34.824 Χωρίς ναν το καταλαβαίνω, βρισκόμουνα[br]ξαφνικά στα λιβάδια. 0:53:35.518,0:53:41.252 Να !να! να! έδερνα με το μπαστούνι μου[br]τα στάχια και τά στρωνα χάμου. 0:53:41.606,0:53:47.144 έτσι ξεθύμαινα και ξεχνούσα, πως μήτ' είγὼ[br]θα γίνω παιδί μήτε και σεις ανθρώποι, 0:53:47.896,0:53:51.450 Το καλοκαίρι ! Χρυσή εποχή των φτωχών... 0:53:51.918,0:53:55.633 Μοναχά το καλοκαίρι ζούσα πλέρια[br]το κορμί μου και τη σκέψη μου. 0:53:56.590,0:54:00.079 Όλα μου το είναι βοούσε και φουρφούλιζε[br]χαρούμενα σα λέφκα στον ὄχτο, 0:54:00.079,0:54:02.583 γεμάτη αστράματα[br]και πουλιά και τζιτζίκια. 0:54:03.350,0:54:07.200 Και στη ρίζα κουλουριασμέν' η ψυχή μου[br]μὲ το κεφάλι ψηλά καρφωτό, 0:54:07.200,0:54:10.579 πυρωνότανε στον ήλιο και κατέβαζε[br]πλήθιο το φαρμάκι 0:54:10.579,0:54:12.283 στα κανάλια των δοντιών της ! 0:54:12.482,0:54:14.751 Και αλί σε κείνονε, που δάγκωνε ... 0:54:16.521,0:54:19.500 Πήγατε λοιπόν να με καταδικάσετε[br]στη δόξα του καλοκαιριού, 0:54:19.500,0:54:23.897 το Μάη με τα λουλούδια ... την ώρα,[br]που 'χω το πιότερο φαρμάκι ... 0:54:24.554,0:54:26.952 Αν είτανε χειμώνας, δε θά βγαζα λέξη. 0:54:27.543,0:54:30.441 Μα τώρα γλεντάω και φραίνομαι[br]να σας δαγκώνω. 0:54:30.441,0:54:33.613 (βήχας) 0:54:35.388,0:54:40.534 Εδώ ὁ Σωκράτης ξεροκατάπιε, έβηξε[br]δυο τρεις φορὲς καὶ ξανακολούθησε. 0:54:41.241,0:54:44.613 Διηγήθηκε στο δικαστήριο[br]μιὰν ημέρα της ζωης του. 0:54:45.830,0:54:50.451 Όλη τη νύχτα ξαπλωμένος στην αβλή πάνου[br]σε στρατιωτικές μπατανίες και τσουβάλια, 0:54:50.451,0:54:56.840 κάτου από τ' άστρα, δεν μπορούσα να κλείσω[br]μάτι : σκνίπες, κοριοί κι ιδέες. 0:54:56.561,0:55:00.300 Τις σκνίπες μου τις στέλνανε τ' άστρα,[br]τοὺς κοριοὺς ὁ τοίχος 0:55:00.300,0:55:03.293 (παλιό το σπίτι, βλέπετε),[br]τις ιδέες η κάκητα. 0:55:03.636,0:55:05.995 Αυτή ναι, θαρρώ,το θεϊκό μας στοιχείο ! 0:55:06.191,0:55:10.282 Το μυαλό μου δουλέβει· κι ὅταν αποκοιμηθώ,[br]ξακολουθεί να δουλέβει... 0:55:10.543,0:55:14.911 ᾿Αναχαράζω τις κουβέντες της ημέρας,[br]τις βάζω σε τάξη, τις ξεκαθαρίζω. 0:55:15.362,0:55:17.939 Τότε βρίσκω τὶς πιό θανάσιμες αντιλογίες, 0:55:17.939,0:55:20.379 που θαν τις ξεφουρνίσω[br]το πρωί στην ᾿Αγορά... 0:55:20.718,0:55:23.892 Στάσου και θα δείς, τί έχω να σε κάνω[br]κύριε Τάδε... 0:55:24.807,0:55:29.238 Λίγο λίγο γαληνέβουνε τα μέσα μου κι αργά[br]πολύ κλείνουνε βαριά τα μάτια μου. 0:55:29.782,0:55:33.956 Μόλις κοκκινίσουνε τα μάγουλα της ᾿Αβγης,[br]πετιέμαι ψηλά σὰν το πετεινάρι 0:55:33.956,0:55:36.888 κι αρχίζω να λαλώ: να πειράζω[br]τὴν Ξανθίππη... 0:55:37.457,0:55:41.473 Αφού μου φέρει την πρωινή μου κρασοψυχιά[br]μέσα σ'ένα πήλινο καφκί, 0:55:41.473,0:55:44.316 μουρμουρίζοντας, πάει στο πηγάδι[br]καὶ τραβάει νερό. 0:55:44.927,0:55:47.665 Ύστερις μου χύνει κατακέφαλα[br]τὸν κουβὰ γεμάτο. 0:55:48.157,0:55:51.050 Κι ενώ σφουγγίζοµαι γρήγορα γρήγορα[br]μὲ τα μανίκια 0:55:51.050,0:55:54.787 καὶ χτενίζω τα γένια µου με τα δάχτυλα...[br]κείνη δυναμώνει το χαβά της. 0:55:55.531,0:55:57.734 «Δε μ᾿ άφησες ὅλην τη νύχτα να κοιμηθώ. 0:55:57.734,0:56:01.815 Κλωτσούσες, ροχάλιζες, έτριζες τα δόντια[br]σου και βρωμούσες σκόρδο. 0:56:01.815,0:56:03.873 Δε ντρέπεσαι τουλάχιστο τα παιδιά ;» 0:56:04.379,0:56:07.999 (Ὅλοι κοιµόμαστε στην αβλή κατάχαµα,[br]ο ένας πλάι στον άλλονε). 0:56:08.304,0:56:12.372 Αί τότες εγώ βγάνω φτερά,[br]της τσιµπάω το μπράτσο... και δρόµο ! 0:56:12.822,0:56:17.595 Αν δε με βρίσει πρωί πρωί, θα µαι[br]ξυνισμένος κι άκεφος όλη την ημέρα !... 0:56:18.579,0:56:22.886 Πριν πάει μισό καλάμι ὁ γήλιος[br]κόβω μιὰν κορφὴ βασιλικό και ξεπορτίζω. 0:56:23.267,0:56:26.510 Ένα ζεβγάρι σπουργίτες τροµάζουνε ξαφνικά 0:56:26.510,0:56:28.712 καὶ χαράζουνε στον αέρα[br]δυό φωτεινές γραμµές, 0:56:28.712,0:56:32.167 από την καβαλίνα του δρόμου[br]στην κορφή της διπλανής ροδακινιάς. 0:56:33.500,0:56:37.602 Στρίβω δεξιά καὶ παίρνω τ᾽ ανοιχτά...[br]περιβόλια... ρεματιές... 0:56:38.130,0:56:40.989 ν' ανασάνω βαθιά...να ξαλαφρώσω... 0:56:42.183,0:56:44.407 ᾿Ακούγονται μακριά στις δημοσιές[br]τὰ πρώτα κάρα, 0:56:44.407,0:56:47.589 που κατεβαίνουνε στην ᾿Αθήνα γεμάτα[br]δροσερά λαχανικά και φρούτα. 0:56:48.209,0:56:51.905 σε λίγο στα καλντερίµια των σοκακιών[br]ανακατέβονται τα πέταλα των αβασταγών 0:56:51.905,0:56:53.578 μὲ τα χουγιαχτά των αγωγιάτηδων. 0:56:53.578,0:56:58.106 Λεκάνες και ντενεκέδες αδειάζούυνε[br]σαπουνόνερα και λάντζες ὅπου τύχει. 0:56:58.441,0:57:02.918 Γεροντικὰ βηξίµατα καὶ ρόχαλα κάνουνε[br]στράκες απάνου στὰ κεφάλια των Θεών... 0:57:03.357,0:57:07.388 Τα χούφταλα ! Ξυπνώντας αξημέρωτα[br]πανε να δικάσουν 0:57:07.388,0:57:10.436 η να συνεδριάσουνε στη λαοσύναξη[br]γιὰ τὶς δεκάρες... 0:57:10.709,0:57:15.342 Όσο να κατέβω στο παζάρι, σύνεφα μύγες,[br]κουρνιαχτός, κάτουρα, 0:57:15.342,0:57:20.128 που αχνίζουνε, κι ανθρωπήσια βαρβατίλα[br]μαγαρίζουνε την παρθενικὴν ημέρα. 0:57:21.801,0:57:25.338 Κιαλάρω μαζωμένους στη στοὰ τον Κόλια,[br]τον Πρίφτη, 0:57:25.338,0:57:29.603 το Δέδε,το Γκίκα,το Δεδεγκίκα... [br]τοὺς μεγάλους άντρες ! 0:57:29.900,0:57:32.006 Εἶναι μαζί τους κι ο κύριος Τάδες. 0:57:32.218,0:57:34.205 Κι αν δεν είναι, θά ρτει. 0:57:34.336,0:57:35.846 Ζυγώνω καὶ καληµερίζω. 0:57:36.279,0:57:40.242 Τους λέω τα σπουδαία της ημέρας :[br]για το γάιδαρο του Μελέτη, 0:57:40.242,0:57:43.769 πού σπασε την τριχιά του ψὲς το βράδι[br]και λάκηξε κατὰ τα Τουρκοβούνια 0:57:43.769,0:57:47.544 κυνηγώντας μια καλοθρεμένη τσακίστρα·[br]γιὰ το κρασί του Μπαρμπαχρίστου, 0:57:47.544,0:57:50.279 που ξύνισε κι ο γιατρός δεν μπόρεσε[br]ναν το γιάνει΄ 0:57:50.279,0:57:53.576 για την Παπαλάμπραινα,[br]που σήκωσε τη γειτονιά στο ποδάρι, 0:57:53.576,0:57:56.130 γιατί τ᾿ αγγούρι, που της έδωκε ψες[br]ὁ µανάβης, 0:57:56.130,0:57:58.966 είτανε και μικρό και πικρό φαρμάκι ! 0:58:00.212,0:58:05.940 Και ποιός είτανε αφτός ο κ. Τάδες ;[br]Ο σοφιστής, ο πολιτικός, ο ποιητάκος. 0:58:06.254,0:58:10.186 Όσοι φαντάζονται πως είναι πανήξεροι,[br]και τό χουνε καμάρι που λένε ψέματα. 0:58:10.691,0:58:11.866 Τους αλάλιαζα. 0:58:11.866,0:58:14.449 Όχι γιατί θελα να φαίνομαι[br]καλὐτερός τους. 0:58:14.449,0:58:18.081 Δεν αξίζει τον κόπο νά ναι κανείς[br]πρώτος η τελεφταίος 0:58:18.081,0:58:20.984 ανάμεσα σε τελεφταίους, που θαρρούνε[br]πως είναι πρώτοι. 0:58:21.623,0:58:24.362 Τοὺς τσάκιζα, καθώς τσακίζουμε [br]τοὺς κοριούς... 0:58:24.724,0:58:26.900 Δε ζητάμε δηλαδή ναν τους καλυτερέψουµε 0:58:26.900,0:58:30.312 μήτε να σώσουμε τους γειτόνους η[br]τις μελλούμενες γενιές των Ἑλλήνων ! 0:58:30.635,0:58:34.433 Ένας λύκος μοναχά, του ᾿Αγκούμπιο,[br]τα κατάφερε να καλυτερέψει, 0:58:34.433,0:58:38.185 να γίνει θεοφοβούμενος και να μην τρώγει[br]κρέατα ζωντανά, µά... 0:58:38.185,0:58:42.134 ραδίκια βραστά,που κατέβαινε καὶ[br]τ᾽ αγόραζε πρωί πρωί στο Λαχανοπάζαρο. 0:58:43.314,0:58:47.830 Για την πλεμπάγια την παρακατιανή,[br]για σας, ένιωθα μονάχα λύπηση. 0:58:48.105,0:58:51.279 Ο νους, η καρδιά κ᾿ η πράξη σας[br]δεν είναι δικά σας : 0:58:51.815,0:58:55.602 αιστάνεστε, νογάτε και κάνετε[br]ό,τι συφέρνει στους Λύκους. 0:58:56.102,0:58:59.193 Οἱ Λύκοι σας µάθανε, πως είναι και δίκιο[br]και θέλημα των θεών, 0:58:59.193,0:59:04.817 αφτοὶ να τρώνε κρέας ανθρωπινό και[br]σεις ραδίκια βραστά -- και να βρίσκονται ! 0:59:07.400,0:59:10.218 Οἱ σοφιστάδες... Τι µεγαλείο ! 0:59:10.535,0:59:14.954 Ερχόντουσαν από πολύ µακριά. ψηλοί,[br]γεμάτοι, χαρούμενοι. 0:59:15.614,0:59:19.137 Σαν κοσμογυρισµένοι, μπορούσανε[br]και γινόντανε σε μιὰ βδομάδα 0:59:19.137,0:59:21.372 βέροι Αθηναίοι, γέννημα - θρέµα. 0:59:21.797,0:59:25.523 Ντυμένοι κόκκινους μαντύες,[br]σπαρµένους μ'άστρα µαλαματένια, 0:59:25.523,0:59:28.095 κατσαρωμένοι και φκιασιδωµένοι[br]στον καθρέφτη, 0:59:28.095,0:59:31.759 προβαίνανε αργά και πίσηµα[br]με τα σκαλισµένα μπαστούνια τους 0:59:31.759,0:59:34.225 και το φιλντισένιο μήλο, σα βασιλιάδες. 0:59:35.175,0:59:38.881 μας περνούσανε για επαρχιώτες ---[br]και τάχατες δεν είμαστε ; 0:59:39.904,0:59:44.803 'Η ξενοτοπίτισσα προφορά τους έκανε[br]το µίληµά τους κελαηδιστό και ζαχαρένιο. 0:59:44.803,0:59:47.252 Έτσι το ψέβδισµα των σπαθάτων αχειλιών 0:59:47.252,0:59:50.211 η τ᾽ αλαφρό αλλοιθώρισμα[br]των παιχνιδιάρικων ματιών 0:59:50.211,0:59:54.154 κάνει τὶς κοκέτες γυναικούλες πιο[br]τσαχπίνισσες καὶ πιο λαχταρισµένες. 0:59:55.038,0:59:57.535 Κάθε τους λέξη τηνε βροντούσανε[br]στ᾽ αφτιά σας, 0:59:57.535,1:00:00.317 όπως οἱ σαράφηδες τις λίρες[br]απάνου στην πέτρα, 1:00:00.317,1:00:04.601 μα εσας δε σας ένοιαζε να ξεχωρίζετε[br]τις αληθινές από τις κάλπικες. 1:00:04.808,1:00:07.938 Ο Πήγασος της ρητορείας τους[br]σας ανέβαζε καμαρωτός 1:00:07.938,1:00:09.786 στ᾽ ατέλειωτα βάθη των ὑψών, 1:00:09.786,1:00:12.554 κ᾿ η καρδιά σας, όπως η σπηλιά[br]της Πεντέλης, 1:00:12.554,1:00:15.256 δεφτέρωνε και τρίτωνε τ᾽ αχολογητό του. 1:00:15.471,1:00:19.577 Χάνοντας από τα πόδια σας τη γης,[br]εχάνατε στο τέλος και τον ἑαφτό σας 1:00:19.577,1:00:21.944 γινάµενοι σαν τους ήσκιους[br]του Κάτου Κόσμου. 1:00:22.514,1:00:24.874 Όταν λοιπόν εγώ τους αρωτούσα ξαφνικά : 1:00:24.874,1:00:28.208 «Έχετε πολιτικά δικαιώµατα[br]για να φωνάζετε τόσο ;» 1:00:28.537,1:00:30.704 χάλαγ᾽ εφτύς η παράσταση. 1:00:30.950,1:00:33.478 Καἱ σεις από τα ψηλά, που αρμενίζατε, 1:00:33.478,1:00:36.818 πέφτατε κατακέφαλα πάνου στα βράχια[br]της γης και τσακιζόσαστε 1:00:36.818,1:00:38.890 σαν τις χελώνες του Γεροαίσωπου. 1:00:39.223,1:00:41.445 Είτανε λοιπόν να μὲ χωνέβετε ; 1:00:42.965,1:00:47.208 Εγώ βέβαια τα πολιτικά µου δικαιώµατα τα[br]είχα γραμμένα στα παλιά µου τα παπούτσια. 1:00:47.494,1:00:50.701 Ποτές µου δεν πήγα να ψηφίσω'[br]να διαλέγω μοναχός µου 1:00:50.701,1:00:53.827 ποιός κλέφτης θα με κλέβει[br]και ποιός τζελάτης θα μὲ κόβει. 1:00:54.472,1:00:58.245 Έλεγα έτσι στοὺς σοφιστάδες,[br]για να θυµώνετε σεις κ᾿ εγώ να γελάω 1:00:58.855,1:01:02.504 Οι σοφιστάδες µοσκοπλερώνονται...[br]Πέντε µνές... 1:01:02.840,1:01:05.126 θα πει, πως η σοφία τους άξιζε τόσο. 1:01:05.404,1:01:08.092 Από την τιμή καταλαβαίνεις[br]την αξία της πραμάτειας. 1:01:08.473,1:01:13.265 ᾿Εγώ τη φτωχή µου τη γνώση τη χάριζα[br]τζάμπα και κανένας δεν τηνε δεχότανε. 1:01:13.613,1:01:15.635 θα πει πως δεν άξιζε τίποτα. 1:01:16.021,1:01:19.667 Μα θα πει και κατιτίς άλλο :[br]για να επιμένω 1:01:19.667,1:01:22.673 να σας τηνε δίνω με το ζόρι[br]και με κίντυνο της ζωής µου, 1:01:22.866,1:01:26.373 κάποιος οχτρός σας θα με πλήρωνε.[br]Προπαγάντα ! 1:01:26.661,1:01:31.773 Οἱ Σλάβοι με πλερώνανε να ξεβιδώσω[br]την ιδεαλιστική μηχανή της πολιτείας ! 1:01:32.451,1:01:36.800 Μα για να µπορώ να ρεζιλέβω[br]την παντογνωσία των κοτζάµου σοφιστάδων, 1:01:36.800,1:01:42.108 δε θα πει πως είχα δίκιο, μα πως είμουνα[br]πιο πονηρός και πιο καπάτσος από δάφτους. 1:01:42.443,1:01:46.477 Μπορούσα να κάνω τ' άσπρο µάβρο.[br]Σημάδι των καιρών... 1:01:46.770,1:01:50.068 ᾿Αφού με τις λογης αλλαξοκαθεστοσύνες[br]και προδοσίες 1:01:50.068,1:01:53.961 µαγαρίσατε κάθε νόημα δικαιοσύνης,[br]ρίξατε το φταίξιμο σε μένα. 1:01:54.431,1:01:57.181 Εγώ με τη διδασκαλία µου[br]και με τὶς κοροϊδίες µου 1:01:57.181,1:02:00.912 κλόνισα µέσα στην ψυχή των πολιτών[br]κάθε μπιστοσύνη στους νόμους ! 1:02:00.912,1:02:03.854 είμουνα λοιπόν κ᾿ εγώ ένας[br]από τοὺς σοφιστάδες ! 1:02:03.854,1:02:04.779 Μακάρι ! 1:02:04.779,1:02:08.960 Τό χω βάρος στην ψυχή µου, που[br]κοροϊδέβοντας τη θεατρική τους ρητορεία, 1:02:08.960,1:02:11.759 χτύπαγα μαζί[br]και τὶς μεγάλες τους αλήθειες... 1:02:11.759,1:02:16.535 Ὅταν επιτέλους πέτυχα νὰν τοὺς διώξετε,[br]κάθισα και συλλογίστηκα τα λεγόμενά τους. 1:02:16.873,1:02:18.560 Μέσα µου τι χαλασμός ! 1:02:18.560,1:02:22.388 Λυπάμαι πολύ, που δεν πρόλαβα[br]ν᾿ ανοίξω την ψυχή µου στον κόσμο, 1:02:22.388,1:02:26.349 πριν εσείς μου τηνε κουκουλώσετε[br]για πάντα με μιαν οργιά χώμα ! 1:02:26.800,1:02:30.483 Αί ! στο τέλος της απολογίας µου[br]θα σας αμολήσω τα σφαλάγγια, 1:02:30.483,1:02:32.361 που βράζουνε µέσα µου από καιρό. 1:02:35.704,1:02:37.472 Να κι ὁ πολιτικός αριβάρει. 1:02:37.706,1:02:40.811 Μπροστά πάνε τ᾽ αστραφτερά του μάτια[br]και πίσου αφτός. 1:02:41.056,1:02:42.595 Πριχού πατήσει το ποδάρι, 1:02:42.595,1:02:45.890 δοκιμάζει τα γεφυροσάνιδα με τα μάτια του[br]σαν το µουλάρι. 1:02:46.455,1:02:49.261 Ξεροβήχει, για να γυρίσουμε[br]να τον κοιτάξουμε. 1:02:49.504,1:02:53.331 Μαζί µας είναι κάµποσοι φίλοι του.[br]Τὸν καληµερίζουµε κι αφτός ζυγώνει. 1:02:53.858,1:02:56.635 Σφίγγει τα χέρια µας πολύ γκαρδιακὰ[br]και με δύναμη. 1:02:56.853,1:02:59.827 Mε τέτιο δυνατό χέρι βαστάει[br]το τιμόνι του Καραβιού. 1:03:00.096,1:03:02.678 μας αγαπάει και γίνεται θυσία για μας ! 1:03:02.860,1:03:06.492 Για χατίρι µας βουτάει το δημόσιο ταμείο,[br]για να δίνει σ᾿ εμάς 1:03:06.492,1:03:09.991 και για χατίρι µας τσαλαπατάει[br]τοὺς νόμους, για να μας σώζει. 1:03:10.464,1:03:13.901 Αφτός μας έμαθε να παίρνουμε[br]ψέφτικον όρκο στα δικαστήρια 1:03:13.901,1:03:16.478 και να μην κρατάμε το λόγο[br]μας στ᾿ αλισβερίσια µας. 1:03:17.207,1:03:20.492 Αφού ναι μεγάλος τσορµπατζής,[br]είναι και μεγάλος στρατηγός. 1:03:20.753,1:03:23.964 Αν νικούσαν οι στρατιώτες,[br]αφτός δοξαζότανε. 1:03:24.225,1:03:27.077 Μα κι αν τηνε παθαίνανε,[br]αφτός δεν πάθαινε τίποτα. 1:03:27.431,1:03:29.392 δεν έφταιγε. Φταίγανε... 1:03:29.839,1:03:31.933 θα σας το πω παρακάτου ποιοί φταίγανε. 1:03:32.769,1:03:36.241 Κι αν παράδινετο στρατό στούς ὀχτροὺς[br]κι αν τούς πουλούσε τα κάστρα 1:03:36.241,1:03:39.748 κι αν έφεβγε πρώτος πρώτος,[br]ποιός θα μπορούσε να τον κατηγορηήσει ; 1:03:40.024,1:03:42.401 ᾿Αφτός είταν ο Δημόσιος Κατήγορος ! 1:03:42.877,1:03:46.567 Άμα λοιπόν ξέκοβα από την παρέα[br]και παρουσιαζόµουνα μπροστά του 1:03:46.567,1:03:49.351 και του λεγα [br]«Κυρ Θόδωρε, γιατί σαι λέρα ;» 1:03:49.500,1:03:52.074 τα µατάκια του χωνόντανε βαθιά[br]στις τρύπες τους, 1:03:52.074,1:03:54.173 σαν τα ποντίκια που τα τρόμαξε η γάτα. 1:03:54.684,1:03:56.246 Κόκκαλο ο κυρ Θόδωρος. 1:03:56.685,1:04:00.140 Ποιός κὺρ Θόδωρος;[br]Ο Λύκων και ο Άνυτος, καλέ ! 1:04:01.421,1:04:03.420 Αμέσως τα πράµατα σκουραίνουν. 1:04:03.420,1:04:06.286 Οι φίλοι κ' οἱ µπράβοι του[br]να κι ανασκουμπώνονται. 1:04:06.778,1:04:09.782 Τόνε κοιτάνε λοξά στα μάτια[br]νὰν τοὺς κάνει το νόηµα. 1:04:10.297,1:04:12.179 Μα τούτος δεν είναι τόσο µπόσικος. 1:04:12.179,1:04:16.684 Παίρνει την κουβέντα µου για χωρατὀ.[br]Σκάει στα γέλια. Ξέρετε γιατί ; 1:04:17.362,1:04:21.136 Κοιτάει τα µπράτσα µου τα χοντρά,[br]που καταχερίσανε πολλούς ως τώρα. 1:04:21.499,1:04:25.148 Ύστερις έχουνε σφιχτεί γύρα µου πολλοί,[br]γιὰ να πάρουνε το µέρος µου. 1:04:25.470,1:04:29.627 δεν είναι φιλοσόφοι, δεν είναι φίλοι µου·[br]είναι λέρες σαν κι αφτόν. 1:04:29.896,1:04:31.527 Είναι πολιτικοί του ὀχτροί. 1:04:32.643,1:04:37.039 Γελώντας αποτραβιέται με τοὺς δικούς του.[br]«έννοια σου», λέει µέσα του, 1:04:37.039,1:04:40.020 «και θα σου τηνε φέρω εγώ[br]εκεί που δεν το περιμένεις». 1:04:40.976,1:04:44.306 Οἱ πιό µαλαγάνες από δάφτους κοιτάζανε[br]πώς να με καλοπιάσουνε, 1:04:44.306,1:04:45.777 για να μην τους βρίζω. 1:04:45.995,1:04:51.435 Με προσφωνάζανε «μέγιστο φιλόσοφο» και μου[br]στέλνανε στο σπίτι λογής πεσκέσια : 1:04:51.691,1:04:55.409 κόκκιν᾽ αβγά και τσουρέκια το Πάσκα·[br]γουρουνόπουλα την Πρωτοχρονιά· 1:04:55.409,1:05:00.437 τσαντηλες Γιαούρτι Μανωλάδας το Φλεβάρη·[br]ορτύκια µανιάτικα τον Αλωνάρη· 1:05:00.693,1:05:04.832 και στη γιορτή µου συναγρίδες, σύκα,[br]νταμιτζάνες κρασί και λουλούδια. ᾿ 1:05:05.737,1:05:09.375 Εγώ τά στελνα πίσου... κι ας φώναζε[br]η Ξανθίππη, πως είμαι κορόιδο. 1:05:09.874,1:05:14.617 Στο θεό σας ! Θέλανε[br]να μου κλείσουνε το στόµα ! Θά σκαγα... 1:05:14.617,1:05:18.971 Μια φορά µάλιστα κάποιος τρανός από[br]δάφτους μού στειλε για σκλάβους 1:05:18.971,1:05:22.728 δυο αραπάκια των ἑκατόν εξήντα μηνών,[br]που δεν ξέραν ἑλληνικά· 1:05:22.964,1:05:27.018 κατσαρά μαλλιά, σιντεφένια δὀντια,[br]χρυσά βραχιόλια και σκουλαρίκια... 1:05:27.018,1:05:29.838 «Γιὰ ναν τα κάνω», μού γραφε,[br]«φιλοσόφους» ! 1:05:30.233,1:05:33.278 Τά τύλιξα με μισό σεντόνι[br](είτανε τσίτσιδα) 1:05:33.278,1:05:36.700 καὶ τα ξανάστειλα πίσου.[br]Ποιός θαν τά τρεφε ; 1:05:37.572,1:05:39.778 ᾽Αφτό το περιστατικό το ξέρουνε πολλοί. 1:05:40.064,1:05:42.848 Κείνη τη µέρα σηκώθηκε[br]όλο το Κολωνάκι στο ποδάρι. 1:05:43.115,1:05:46.939 Βγήκαν από τα σπίτια και τα µαγαζιά τους[br]κι αραδιαστήκανε στα πεζοδρόμια, 1:05:46.939,1:05:50.001 για ναν τα κοιτάνε, που περνούσανε[br]πιασµένα χέρι χέρι... 1:05:50.632,1:05:53.359 Και τι, θαρρείτε, με κουτσομπολέψανε[br]κατόπι ; 1:05:53.775,1:05:57.101 Ὁ Σωκράτης τα διωξε, γιατί τα θελε[br]να ταν άσπρα ! 1:05:59.097,1:06:02.233 Ὁ Περικλής, σαν άκουσε να γίνεται[br]τόση κουβέντα για μένα, 1:06:02.233,1:06:04.950 έβαλε την ᾿Ασπασία να με φωνάξει[br]στο παλάτι του. 1:06:05.207,1:06:07.252 Και κείνη μού στειλε τὸν ᾽Αλκιβιάδη. 1:06:07.646,1:06:09.180 Μπορούσα να χαλάσω το χατίρι 1:06:09.180,1:06:11.401 του καλόπαιδου[br]και της μεγάλης αρχόντισσας ; 1:06:11.895,1:06:13.548 Πήγα με σκοπό να τσακωθώ. 1:06:13.888,1:06:16.969 Μα σ᾿ ο,τι και νὰν τοὺς έλεγα,[br]δε μου φέρνανε αντίρρηση. 1:06:17.244,1:06:21.421 Κι όταν κατάκρινα τὸν «Ὀλύμπιο Δία»[br]για ὅσες ρομαντικὲς παπαρδέλες 1:06:21.421,1:06:25.432 σας είπε στον Επιτάφιο του, κούνησε[br]γελώντας τη σουβλερή του καράφλα 1:06:25.432,1:06:28.028 και με παρακινούσε να κακολογώ[br]τοὺς ὀχτρούς του 1:06:28.028,1:06:29.993 και να λέω αρσίζικα χωρατά. 1:06:30.392,1:06:34.879 Κ᾿ η ᾿Ασπασία γελώντας κι αφτὴ[br]μου χάιδεβε με τα θεία της κρινοδάχτυλα 1:06:34.879,1:06:38.586 τούτην εδώ την παλιοπατατούκα,[br]που βλέπετε, και μου λεγε σιγανά : 1:06:38.793,1:06:41.395 «Βγάλ’ τηνε, καημένε,[br]να σου τηνε µπαλώσω ...» 1:06:42.362,1:06:46.305 Μου κάνανε μεγάλα ικράµια και μ᾿ ακούγανε[br]με κατάνυξη και θαμασμό. 1:06:46.716,1:06:49.653 Μα δεν είναι γι’ αφτά, που δεν έβρισα[br]και τον Περικλή. 1:06:49.913,1:06:52.169 Μού δινε το λόγο του, πως όπου να ναι, 1:06:52.169,1:06:55.368 θαν τα ταίριαζε με τους Μωραΐτες[br]και θα τέλειωνε τον πόλεμο... 1:06:55.564,1:06:57.872 Τώρα το βλέπω, με κορόιδεβε. 1:06:58.250,1:07:03.668 Ὁ µόνος που με κορόιδεψε στη ζωή μου.[br]Αν εζούσε, θα πολεμούσε ακόμα Ι... 1:07:03.960,1:07:06.454 Εξουσία και πόλεμος δεν μπορεί[br]να χωριστούνε !... 1:07:07.626,1:07:12.525 Θαρρώ βγηκ᾽ απ' το θέµα...[br]Γεροντική φλυαρία.να μὲ συμπαθάτε ! 1:07:15.928,1:07:20.774 Αμ’ οι ποιητάδες ; ᾿Αρσενικὲς Πυθίες, που[br]κουβεντιάζουνε με τους θεούς, 1:07:20.774,1:07:22.214 σαν παλιοί κουμπάροι... 1:07:22.469,1:07:26.291 Μεσάτοι, κουνιστοὶ και με κομένα μάτια,[br]κει που περπατάνε 1:07:26.291,1:07:28.930 σκορπίζοντας αρώματα[br]και χάχανα καμπανιστά, 1:07:28.930,1:07:33.463 σταματάνε ξαφνικά, γουρλώνουνε τα µάτια[br]και κοιτάζουνε τ᾽ άστρα µέρα μεσημέρι. 1:07:33.764,1:07:36.356 Κείνη τη στιγμή κατεβαίνουν[br]άγγελοι των Θεών 1:07:36.356,1:07:38.777 και τους καλούνε[br]στον "Όλυμπο της Μωρίας !... ᾿ 1:07:39.048,1:07:41.441 Εκεί μεθάνε κ εδώ χρησμολογούνε. 1:07:41.736,1:07:45.824 Με τα μάγια των στίχων μας λυτρώνουν[br]από τα δεσμά της µαταιότητας. 1:07:46.084,1:07:49.735 ᾿Αφτοὶ δίνουν αιωνιότητα σ’ ο,τι αγγίσουνε[br]με την πνοή τους. 1:07:50.268,1:07:55.387 Χάρη σ᾿ αφτοὺς ο κόσμος γίνεται καλύτερος[br]και βασιλέβουνε στη γης η ψυχή κι ὁ Θεός ! 1:07:55.764,1:07:57.484 Καλή ώρα σαν το Μέλητο... 1:07:58.653,1:08:01.591 Άμα λοιπόν τους έπαιρνε το µάτι µου[br]και τους χαιρετούσα : 1:08:01.591,1:08:06.999 «τι μου γλυκοπικρο γίνεσαι, Μαρίκα» φυσικά[br]θυµώνανε κι αφτοί κ οἱ φίλοι τους. 1:08:07.472,1:08:11.299 Και να πού ρθανε τα πράματα δεξιά[br]κ᾿ η Μαρίκα - Μέλητος 1:08:11.299,1:08:13.949 στάθηκε πρώτος θανάσιµος κατηγορός µου. 1:08:15.211,1:08:18.089 Στο αναμεταξύ μού γραφαν[br]επιγράμματα τσουχτερά, 1:08:18.089,1:08:20.932 που κάνανε τη βόλτα τους[br]στα σοκάκια, στα χωριά... 1:08:21.442,1:08:25.769 Όσο που κάποτες ο Αριστοφάνης,[br]ο μόνος που του ταίριαζε να ναι ποιητής, 1:08:25.769,1:08:29.173 γιατί τανε µισάνθρωπος και τζαναµπέτης,[br]μ᾿ ανέβασε στο θέατρο... 1:08:29.872,1:08:31.909 Πρωταγωνιστής των «Νεφελών» ! 1:08:32.824,1:08:34.938 Γελούσε ο κόσμος κ᾿ εγώ καµάρωνα... 1:08:34.938,1:08:38.881 όσο που μ᾿ αναγκάσανε να πηδήξω πάνου σε[br]μια καρέκλα για να με ιδούνε ! 1:08:39.477,1:08:41.738 ᾿Από τότες έγινα «σπουδαίος» άνθρωπος. 1:08:42.002,1:08:44.003 Όλ᾽ η Ἑλλάδα μιλούσε για μένα... 1:08:44.223,1:08:47.184 Πρωτύτερα δε με καλοξέρανε,[br]μήτε με λογαριάζανε. 1:08:47.977,1:08:51.383 Μετὰ την παράσταση με πήραν οἱ φίλοι[br]και πήγαμε στην ταβέρνα 1:08:51.383,1:08:53.034 να γιορτάσουµε τη δόξα µου. 1:08:53.321,1:08:57.160 Γενήκαμε στουπί στο µεθύσι κ᾿ είπαμε[br]σωρό καρίπικα τραγούδια... 1:08:57.699,1:08:59.725 Τα ξηµερόµατα γύρισα στο σπίτι... 1:09:00.044,1:09:02.813 Πατούσα στα νύχια, για να μη[br]με μυριστεί η Ξανθίππη. 1:09:03.033,1:09:06.672 Μα που ! Τινάχτηκε απάνου[br]κι άρχισε τον αναβαλλόμενο... 1:09:07.091,1:09:12.003 «Ξέρεις», της λέω, «από σήµερις είμαι[br]ο μεγαλύτερος άνθρωπος σ’ όλο τὸν... κόσµο 1:09:12.286,1:09:14.269 (έτσι το λεγα, για να την καλμάρω). 1:09:14.269,1:09:16.941 Και συ, που μ᾿είχες του µπάτσου[br]και του κλώτσου !... 1:09:16.941,1:09:18.823 Μ’ ανεβάσανε στο θέατρο...» 1:09:20.355,1:09:24.691 Έτριψε τα μάτια της, στάθηκε λίγο[br]κ᾿ύστερις για πρώτη φορά στη ζωή της 1:09:24.691,1:09:27.657 μ᾿ αγκάλιασε, με φίλησε και μού πε:[br]«χρυσό µου !» 1:09:29.519,1:09:34.271 Ὡς το πρωί µετάνιωσε : «Κοίταξε να βρείς[br]καμιά δουλειά᾿να διοριστείς... 1:09:34.271,1:09:37.963 και ναν τ᾽ αφήσεις αφτά...[br]Γεροπαραλυµένε... αγράμματε !» 1:09:40.779,1:09:44.045 ᾿Αφτα που σας διηγήθηκα δε γινόντανε[br]κάθε µέρα τα ίδια. 1:09:44.246,1:09:46.962 Τις περισσότερες φορές κοίταγα[br]να φέβγω από τον κόσμο... 1:09:47.202,1:09:51.788 να κατεβαίνω στη θάλασσα την πολύμορφη[br]και χιλιότροπη, την αχόρταστην ερωμένη ἱ 1:09:52.552,1:09:57.107 να πέφτω µέσα, να την αγκαλιάζω[br]και να πηγαίνω βαθιά... πολύ βαθιά 1:09:57.107,1:09:59.317 συντροφιά με τις Νεράιδες[br]και τους Τρίτωνες. 1:09:59.847,1:10:02.534 να κυλιέμαι κατόπι[br]στην πυρωμένην αμμουδιά, 1:10:02.534,1:10:04.666 να ξαπλώνω τ᾽ ανάσκελα στον ήλιο 1:10:04.666,1:10:08.066 και να τόνε χορέβω σαν τόπι πανου[br]στην τουρλωτή κοιλιά µου... 1:10:08.528,1:10:13.173 Έπαιρνα το λοιπόν τ' απόμερα σοκάκια και[br]τραβούσα τοίχο τοίχο στις Ιτωνίδες Πύλες. 1:10:13.750,1:10:17.090 Εκεί στεκόµουνα στο να µου ποδάρι[br]κι έβγαζα το να τσαρούχι 1:10:17.090,1:10:20.238 κ’ ύστερα στ᾽ άλλο ποδάρι κ᾽ έβγαζα[br]το δεύτερο τσαρούχι. 1:10:20.635,1:10:24.614 Τά σφιγγα και τα δυο κάτου στην ἁμασκάλη[br]-- για να μη λιώνουν οι σόλες άδικα, -- 1:10:24.614,1:10:27.962 κ᾿ εν δυο, εν δυο κατέβαινα στο Φάληρο. 1:10:28.375,1:10:31.102 Καμιά φορά μου τύχαινε να πατήσω[br]καμιά μαγαρισιά 1:10:31.102,1:10:36.039 (γιοµάτες οἱ συνοικίες και τα σοκάκια !).[br]«Μα τὸν Κύνα !» μουρμούριζα. 1:10:36.474,1:10:40.164 «Καλύτερα να πατάς µαγαρισιές,[br]παρά να σκοντάβεις ὅλη µέρα 1:10:40.164,1:10:44.438 πάνου σε διακονιαρέους καὶ ψέφτες,[br]«”Έλληνες Ἑλλήνων” !» 1:10:54.492,1:11:03.165 ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ 1:11:07.966,1:11:10.078 Βαρέθηκα πια να παίζω μαζί σας... 1:11:10.078,1:11:12.541 Καιρός να σας εξηγήσω[br]και τη φιλοσοφία μου... 1:11:12.907,1:11:16.033 Τι κατσουφιάζετε ;...[br]Δε σας αρέσουν οἱ θεωρίες, αἱ ; 1:11:16.200,1:11:18.098 Θα προτιμούσατε βρωμοκουβέντα. 1:11:18.098,1:11:21.115 Άξαφνα,το πως μου ρίχτηκε κάποτες[br]ή Θεοδότη... 1:11:21.516,1:11:23.232 Μα δε με παίρν' η ώρα. 1:11:23.535,1:11:27.510 Ανάγκη, πριν πεθάνω,να μαθεφτεί,[br]πως ο Σωκράτης είχε καταλάβει 1:11:27.510,1:11:30.182 τα σφάλματα της διδασκαλίας του[br]και μετάνιωσε... 1:11:31.480,1:11:36.165 Αλήθεια, της είχανε πει της Θεοδότης, πως[br]δε γουστάρω τάχα τις γυναίκες, - εγώ ! 1:11:36.553,1:11:37.792 Και πικαρίστηκε. 1:11:38.210,1:11:39.985 Τό βαλε πείσμα να με καταφέρει. 1:11:40.433,1:11:43.837 Με καλούσε κάθε τόσο στη βίλα της[br]να συζητάμε φιλοσοφία. 1:11:43.837,1:11:46.389 Κι όλο τύχαινε να λούζεται, ν' αλείφεται 1:11:46.389,1:11:49.594 και να προβάρει γυμνή μπροστά μου[br]τους νέους χορούς της. 1:11:49.839,1:11:53.119 «Σαν άνθρωπος ανώτερος», μου λεγε,[br]«δεν παρεξηγείς»... 1:11:53.801,1:11:59.072 Έπειτα ξαπλωνότανε στο ντιβάνι τ' ανάσκελα[br]για να ξεκουραστεί, με κάθιζε δίπλα της 1:11:59.072,1:12:02.498 κ' ενώ ζεστός και φωτεινός ο κόρφος της[br]ανεβοκατέβαινε γρήγορα, 1:12:02.498,1:12:05.359 της μιλούσα για την αθανασία της ψυχής. 1:12:05.844,1:12:07.784 Ξαφνικά μ' έκοβε στη μέση και μου λεγε : 1:12:07.784,1:12:10.776 «Ξέρω σωστούς εξηνταεννιά τρόπους[br]να κάνω τον έρωτα». 1:12:11.300,1:12:15.186 Κ' εγώ τό ριχνα στη συλλογή. [br]«Τι έχεις;» με ρωτούσε. 1:12:15.791,1:12:18.384 «Κοιτάω να βρω, ποιός από[br]τους ἑξηνταεννιά σου τρόπους 1:12:18.384,1:12:21.573 είναι... φιλοσοφικότερος, απόλυτος»... 1:12:22.283,1:12:25.111 Φωνές: «Ποιός είναι; Ποιός είναι;» 1:12:26.310,1:12:29.048 Βλέπετε, πως χρειάζεται να ξέρουμε[br]και φιλοσοφία : 1:12:29.332,1:12:32.559 Έτσι κ' η Θεοδότη, σαν κ' εσας,[br]με ρωτούσε και με ξαναρωτούσε... 1:12:32.559,1:12:33.808 «ποιός είναι :» 1:12:33.965,1:12:36.033 Ώσπου μιὰ µέρα, για να γλυτώσω, της λέω : 1:12:36.033,1:12:39.742 «Ο τρόπος αφτός είναι νὰ... δείρεις πρώτα[br]δίχως λύπηση τη γυναίκα 1:12:39.742,1:12:43.082 και κει που κουλουριάζεται ξεφωνίζοντας[br]στο πάτωµα και τρέμει σύγκορμη, 1:12:43.082,1:12:44.518 να τὴν αναποδογυρίζεις...» 1:12:44.961,1:12:49.155 Τότες η διαβόλισσα σφίχτηκε απάνω µου[br]και µισοκλείνοντας λαγγεμένα τα μάτια της 1:12:49.155,1:12:51.881 μουρμούρισε λιγόψυχα : «Δείρε µε». 1:12:53.112,1:12:55.690 Αφτὰ δε σας τα λέω μοναχά[br]γιὰ να σας πειράξω. 1:12:56.202,1:12:58.865 Θέλησα και με τρὀπο να σας µπάσω[br]στη φιλοσοφία µου... 1:12:59.534,1:13:00.992 Πάλε κατσουφιάζετε : 1:13:01.279,1:13:03.948 Έλληνες αρχαίοι[br]καὶ να φοβόσαστε τη σκέψη Ι... 1:13:04.331,1:13:06.822 'Ἠσυχάστε ! «Διός κριταί» 1:13:06.822,1:13:09.486 σαν κ᾿ εσάς δεν πάει να πονοκεφαλιάζετε. 1:13:10.085,1:13:14.255 Μ’ όσο κέφι μου περισσέβει, θα κοροϊδέψω[br]τώρα και τη φιλοσοφία µου. 1:13:14.744,1:13:17.504 Σαν έξυπνοι γκαγχαρέοι θα µισοκαταλάβετε, 1:13:17.504,1:13:20.794 πως αν δεν ὑπάρχει στις ερωτοδουλειές[br]απόλυτον «είδος», 1:13:20.794,1:13:23.791 άλλο τόσο δεν ὑπάρχει[br]και στα «υψηλά ζητήματα». 1:13:24.740,1:13:27.030 Και πρώτα πρώτα δεν είμαι φιλόσοφος. 1:13:27.413,1:13:29.553 Δεν έχω φκιάσει κανένα δικό µου «σύστημα», 1:13:29.804,1:13:34.297 λαμπερό ναό της Σκέψης με κολόνες,[br]μὲ πολυελαίους, μ’ Άγιο Βήμα 1:13:34.297,1:13:35.732 κι άδυτα των αδύτων. 1:13:36.203,1:13:39.037 Είχα βρει μοναχά μιὰ δικιά µου[br]«μέθοδο» σκέψης. 1:13:39.510,1:13:42.393 Τ’ ᾿Αφάλι της Γης, τ᾽ αχνιστό[br]και σκανταλιάρικο, 1:13:42.393,1:13:45.525 μού δωσε πιστοποιητικό σοφού[br]κι ὄχι φιλοσόφου. 1:13:45.976,1:13:49.290 Καὶ δε με σύγκρινε με τον τρανό[br]τον Πυθαγόρα, τον Εμπεδοκλή 1:13:49.290,1:13:53.925 τον Αναξαγόρα και τόσους άλλους,[br]μα με το Σοφοκλή και τον ᾿Εβριπίδη 1:13:54.189,1:13:55.724 -- με δυο ποιητάδες ! 1:13:56.363,1:13:59.616 Φαίνεται, ήθελε να ρεζιλέψει κι αφτουνούς,[br]ομολογώντας, 1:13:59.616,1:14:02.574 πως ξέρουνε λιγότερα απ᾿το δικό µου[br]το «τίποτα», 1:14:02.574,1:14:06.776 κ᾿ εμένα, βάνοντάς µε στην ίδια σειρά[br]με δυο φημισμένους «αερολόγους» 1:14:06.776,1:14:09.415 -- κείνοι της καρδιάς[br]κ᾿ εγώ του στοχασμού. 1:14:10.575,1:14:13.291 ακόμα κ᾿ οἱ φίλοι µου δε με φωνάζανε[br]φιλόσοφο, 1:14:13.537,1:14:16.228 μα «δάσκαλε» και «κύριε πρὀεδρε». 1:14:18.431,1:14:23.460 Ο θείος Καπνός των Δελφών, που με[br]ρεκλαμάρισε σε ὅλον το κόσµο για σοφότατο, 1:14:23.460,1:14:26.659 δεν αστειεβότανε. Ηθελε να με στραβώσει. 1:14:26.659,1:14:29.637 να μὲ κάνει να πιστέψω,[br]πως είχα βρει την Αλήθεια, 1:14:29.858,1:14:32.646 για να μην την αναζητώ και την πετύχω[br]καμιά μέρα, 1:14:32.944,1:14:34.907 -- Φοβότανε το µεγάλο μυαλό µου. 1:14:35.477,1:14:38.091 Δε συφέρνει και στους αθάνατους Αφέντες 1:14:38.091,1:14:40.688 να µαθαίνουνε την αλήθεια[br]τὰ ζωντανά της γης. 1:14:40.906,1:14:45.017 Και σαν είδε, πως άρχισα[br]να τηνε µυρίζοµαι, δεν έχασε καιρό· 1:14:45.442,1:14:50.397 έπεσε πηχτός καὶ μάβρος µέσα στο μυαλό σας[br]και σας φλόμωσε για να με σκοτώσετε... 1:14:51.502,1:14:56.378 Αν όμως ο Λοξίας τό πε στα σοβαρά, πὼς[br]είμαι σοφότατος, εννοούσε, βέβαια, 1:14:56.378,1:15:00.615 πὼς ανάμεσα στοὺς ανθρώπους είμουν[br]ο, τι κι αφτός ανάμεσα στοὺς θεούς : 1:15:01.016,1:15:02.926 ο πρώτος κοροϊδεφτής. 1:15:06.249,1:15:10.361 Όταν ακόμα παιδί μυξιάρικο χάζεβα[br]στην αγορά κι άκουα τοὺς μεγάλους, 1:15:10.361,1:15:14.595 παραξενεβόµουνα, που για κάθε ζήτημα[br]µαλλιοτραβιόντανε σαράντα γνώμες 1:15:14.595,1:15:16.354 κι όλες φαινόντανε σωστές. 1:15:16.772,1:15:20.269 Οἱ σοφιστάδες υποστηρίζανε καθαρά,[br]πως είναι και σωστές. 1:15:20.810,1:15:24.108 Στην αρχή με τ᾽ άγουρο μυαλό µου[br]κι αργότερα με το γινωμένο 1:15:24.108,1:15:26.970 προσπαθούσα να βρίσκω πάντοτε[br]μια μοναδική γνώμη, 1:15:26.970,1:15:30.133 που νά ναι σε κάθε περίσταση[br]και για όλους υποχρεωτικὴ, 1:15:30.133,1:15:34.710 δηλαδή παντοτινή κι ανάλλαγη, πάνου από[br]καιρούς και τόπους κι ανθρώπους, 1:15:34.980,1:15:36.018 -- απόλυτη. 1:15:36.483,1:15:40.380 Θά πρεπε νά χει κάτι το θεϊκό µέσα της,[br]νά ναι «ιδέα». 1:15:40.789,1:15:43.233 Και για ναν τηνε βρούμε, δε θά πρεπε[br]καθόλου 1:15:43.233,1:15:47.031 να ψάχνουµε στον όξω κόσμο, [br]πού ναι διαβατικός και ψέφτικος, 1:15:47.031,1:15:50.258 μὰ µέσα στην ψυχή µας, πού ναι[br]κι άυλη κι αθάνατη. 1:15:51.128,1:15:55.237 στα βάθια της ψυχης μας κοίτονται θαμένες[br]οι ιδέες - αλήθειες 1:15:55.237,1:15:58.394 κάτου από σκουριά πολλή,[br]που τηνε σωριάζουνε µέσα της 1:15:58.394,1:16:01.682 οι αἴστησες - αποθυμιές[br]κ᾿ οι αποθυμιές - συφέρα. 1:16:02.281,1:16:06.280 Για να την ξεσύρουµε λοιπόν στο φως[br]της ημέρας, θά τανε δύσκολο πράµα. 1:16:06.632,1:16:08.910 Χρειαζότανε μαστοριά μαμής. 1:16:09.086,1:16:11.908 Και γίνηκα με τα χρόνια[br]μαμή της πολιτείας. 1:16:12.394,1:16:15.758 Έπιανα τις ψυχές των ανθρώπων, τις μάλαζα[br]με τρόπο 1:16:15.758,1:16:18.917 κ'΄ έχωνα στην ανάγκη µέσα τους[br]τὴ χερούκλα µου και τὶς κουτάλες 1:16:18.917,1:16:20.240 για να βγάλω το μωρό. 1:16:20.522,1:16:23.576 Ξεγεννούσα τις αλήθειες,[br]ω άντρες Αθηναίοι, 1:16:23.576,1:16:28.322 γι’ αφτό γεµίσανε γης, οὐρανός[br]και θάλασσα ψέματα, --- σύνεφο. 1:16:28.679,1:16:29.694 Γιατί ; 1:16:30.166,1:16:34.184 Ζουλώντας και µαλάζοντας τις ψυχές, για να[br]φανερώσουνε τα θεϊκά τους στοιχεία, 1:16:34.184,1:16:36.615 τις ἕκανα και ξερνούσανε τη σκουριά τους : 1:16:37.180,1:16:40.512 Θεός, Αγαθό, Δικαιοσύνη,[br]Πατρίδα κι ᾽Ομορφιά 1:16:40.512,1:16:44.394 κι όλα τα ρέστα που δεν είναι[br]μήτε πρώτες αρχές μήτε κ᾿ έσχατοι σκοποί· 1:16:44.394,1:16:47.251 μήτε χαρίσματα των θεών[br]μήτε κατορθώματα του νου, 1:16:47.476,1:16:52.142 μα πλάσματα καιρικά, με νόηµα τρεχούμενο[br]κι άπιαστο, µέσα ταπεινά, 1:16:52.142,1:16:56.211 που με δάφτα κάθε κυρίαρχη φάρα[br]στραβώνει τους ὑποταχτικούς της 1:16:56.211,1:16:57.579 και πνίγει την ψυχή τους. 1:16:57.885,1:17:00.495 Οi ανθρώποι χωριζόµαστε σε κείνους[br]που διατάζουνε, 1:17:00.495,1:17:02.391 και σε κείνους που κάνουνε θελήματα· 1:17:02.391,1:17:04.874 σε κείνους που κάθονται,[br]και σε κείνους που μοχτάνε· 1:17:04.874,1:17:08.566 σε κείνους που βλέπουνε, και σε[br]κείνους που φοράνε κλάπες στα μάτια: 1:17:08.566,1:17:10.679 σε χορτάτους και σε κορόιδα. 1:17:11.055,1:17:14.318 Η ζωή µας µπλέκεται μιας αρχής[br]µέσα στα δίχτια, 1:17:14.318,1:17:16.235 που μας είναι στηµένα, πριν γεννηθούμε. 1:17:16.455,1:17:19.099 Μωρά στο σπίτι, στο δρόµο, στο σχολειό, 1:17:19.099,1:17:23.000 µαθαίνουµε, χωρίς νὰν το ρωτᾶμε,[br]ποιό ναι το καλό και το κακό, 1:17:23.267,1:17:25.073 --- «το του κρείττονος συμφέρον». 1:17:25.665,1:17:28.980 Δεκαεφτάρικα παληκαράκια[br]μὲ φρέσκη και χαρούμενη ψυχή 1:17:28.980,1:17:32.141 δίνουμε συγκινηµένα[br]με βραχνή λαλιά πετειναριών 1:17:32.141,1:17:36.899 τον όρκο στα μεγάλα Χρέη κ᾿ Ιδανικά,[br]---«το του κρείττονος συμφέρον». 1:17:37.591,1:17:41.312 Σαν απολυθούμε απ᾿το στρατό[br]και πάρουμε ψήφο, τα ίδια θ᾿ακούμε 1:17:41.312,1:17:45.717 -- και θα λέμε -- στην αγορά, στα[br]δικαστήρια, στις λαοσύναξες, στα θέατρα 1:17:45.862,1:17:47.985 --«το του κρείττονος συμφέρον». 1:17:48.301,1:17:51.582 Κι αφού μικροὶ και μεγάλοι[br]και χτες και σήμερα και άβριο 1:17:51.582,1:17:57.712 τα ίδια πιστέβουν όλοι, θα πει, πως είναι[br]νόμοι «ουρανίαν δι᾽ αιθέρα τεκνωθέντες». 1:17:58.665,1:18:02.462 Έτσι τραβάμε, χωρίς να συλλογιζόμαστε,[br]τη µοιραία µας στράτα, 1:18:02.462,1:18:06.418 δεμένοι συναµεταξύ µας και βέβαιοι[br]πως το συφέρο του «κρείττονος» 1:18:06.418,1:18:07.933 είναι δικό µας συφέρο. 1:18:08.218,1:18:10.866 Συφέρο µας νά µαστε δεμένοι παρὰ λυτοί 1:18:11.066,1:18:13.946 συφέρο µας ν᾿ αδικιούμαστε[br]παρὰ να τιμωρούμε ! 1:18:14.175,1:18:18.505 Κι αν άξαφνα κανείς απόκοτος χυμούσε[br]με το μαχαίρι να ξεκοιλιάσει το Λύκο, 1:18:18.505,1:18:23.062 θα βάζαμε μπροστά τις ψυχές και τα κορµιά[br]µας να δεχτούμ’ εμείς τη μαχαιριά. 1:18:23.515,1:18:26.616 Κι αν τό φερνε ποτές η κατάρα[br]να μας λείψει ὁ Λύκος, 1:18:26.616,1:18:30.223 θα τρέχαμε να βρούμε[br]άλλονε χειρότερο, για να μας τρώει. 1:18:32.158,1:18:34.839 Τέτιες αλήθειες έβγαζα[br]από την ψυχή του Κοπαδιού. 1:18:35.000,1:18:39.271 Αλήθειες, που με τον καιρό και τη[br]συνήθεια κατανταίνουνε ψυχόρμητα 1:18:39.271,1:18:41.717 πιο δυνατά κι από την πείνα[br]κι από τον έρωτα. 1:18:42.411,1:18:45.556 Μὲ την ίδια µαμικη μπορούσα[br]να βγάνω από τὶς ψυχές 1:18:45.556,1:18:48.086 -- μιὰ κι αρχίσανε να με παίρνουνε[br]για παντογνώστη, -- 1:18:48.086,1:18:52.126 και πράματα, που δεν τά χανε µέσα τους,[br]όπως οἱ Κινέζοι κομπογιαννίτες 1:18:52.126,1:18:54.563 βγάνουνε σκουλήκια από τα μάτια[br]των Μεγαριτών. 1:18:54.988,1:18:58.613 Τα σκουλήκια, θα μου πείτε, τα βλέπεις[br]πρώτα κ ύστερα τα πιστέβεις. 1:18:58.839,1:19:02.706 Μὰ τὶς ιδέες ;[br]᾿αφτές, ω άντρες Αθηναίοι, 1:19:02.706,1:19:05.437 πρώτα τις πιστέβεις[br]κ᾿ ύστερα τις βλέπεις. 1:19:05.861,1:19:10.150 Όταν άξαφνα καμιά δαιμονοπαρμένη γριά[br]ξεφωνίσει μες στην εκκλησιὰ 1:19:10.150,1:19:15.507 δείχνοντας ψηλά τὸν Άγιον Άλφα :[br]«Νάτος ! σαλέβει... μας κάνει νοήµατα !», 1:19:15.507,1:19:19.705 ούλες οἱ άλλες μαζί και βλέπουνε[br]με τα μάτια τους το σάλεμα, 1:19:19.705,1:19:21.396 τα δάκρυα καὶ τα νοήματα 1:19:21.396,1:19:24.355 κι ακούνε με τ᾽ αφτιά τους τη μιλιά[br]και τη φοβέρα του. 1:19:25.130,1:19:26.743 Αφτό ναι θάµα, βέβαια. 1:19:26.922,1:19:31.242 Μὰ το πιο συνειθισµένο θάµα γίνεται[br]σα βάζεις μοναχός μες στην ψυχή σου 1:19:31.242,1:19:32.574 κείνο που θες να βρεις. 1:19:32.574,1:19:36.018 Και κατόπι σκάβοντας με τα νύχια[br]της λογικής το βρίσκεις, 1:19:36.018,1:19:37.293 όπως τό θελες. 1:19:38.055,1:19:41.523 Οἱ παλιοί θεομπαίχτες θάβανε[br]στη ρίζα κανενού κυπαρισσιού 1:19:41.636,1:19:44.807 η πλάι σε καμιὰ βρύση την εικόνα[br]κ᾿ ύστερα βλέπαν όνειρο, 1:19:44.807,1:19:47.822 πως σε κείνο το μέρος κοίτεται[br]χρόνια θαμένος ο «άγιος» 1:19:47.822,1:19:49.057 και φωνάζει να βγει. 1:19:49.454,1:19:53.203 Και ξεσηκώνοντας το χωριό[br]με κεριά και λιβάνια πηγαίναν εκεί, 1:19:53.203,1:19:55.571 τόνε ξεθάβανε και μοσκοβολούσε ο τόπος ! 1:19:56.077,1:20:00.541 Και χτιζότανε παρεκκλήσι και γεµίζαν οι[br]δίσκοι με δεκάρες και τα πιθάρια με λάδι 1:20:00.541,1:20:04.905 κι άγιαζε κι ο θεομπαίχτης σαν[br]«όργανο θείας εκλογής». 1:20:06.742,1:20:10.600 Με τέτιες θαυματουργίες στερέωνα[br]τη βασιλεία των Οραμάτων 1:20:10.600,1:20:12.739 στην Κοιλάδα του Κλαυθμώνος. 1:20:12.739,1:20:16.400 Στράβωνα το Κορόιδο κ᾿ έτσι φελούοα[br]το καθεστός της ᾽Αδικίας, 1:20:16.400,1:20:17.704 σύμφωνα με το αξίωμα : 1:20:17.843,1:20:21.234 «όσο πιο στραβό το Κορόιδο,[br]τόσο πιο ντρέτα πορπατεί». 1:20:22.508,1:20:24.740 δεν έπρεπε λοιπόν να με σκοτώσετε. 1:20:25.056,1:20:29.321 Θάρτουν άλλοι καιροί που οι «κρείττονες»[br]θα πλερώνουν ακριβά τοὺς κομπογιαννίτες 1:20:29.321,1:20:32.405 όχι να βγάζουνε, μα να βάνουνε [br]σκουλήκια 1:20:32.405,1:20:34.705 μέσα στο μυαλό και στη ψυχή των Μεγαριτών 1:20:34.705,1:20:38.936 και να κάνουνε θάµατα να µαθαίνουνε[br]στα παιδιά και στοὺς μεγάλους, 1:20:38.936,1:20:46.180 πὼς «πατρός τε και μητρός κτλ., τιμιώτερον[br]και αγιώτερόν εστιν η εκμετάλλευσις». 1:20:46.843,1:20:49.705 Έτσι βυθισμένος ὁ λαός[br]µέσα σε γαλάζια καταχνιά, 1:20:49.705,1:20:52.140 στην ανυπαρξία της σκέψης και της θέλησης, 1:20:52.140,1:20:56.292 δε θα μπορεί να σαλέβει τη γλώσσα του,[br]το μυαλό του και τα χέρια του. 1:20:56.482,1:21:01.591 Η ψυχή, που βρίσκεται στο απόλυτο ψήλος,[br]πιασμένη σε χορό με τις αιώνιες ουσίες, 1:21:01.591,1:21:05.267 τρέμει να την αγγίξουν οι νόμοι[br]της φύσης και των ανθρώπων : 1:21:05.267,1:21:07.446 ασκήμια, σχετικότητα και φθορά ! 1:21:07.979,1:21:11.712 το σώμα στέκει καρφωμένο στη λάσπη[br]κ᾿ η ψυχή πάντοτες λείπει... 1:21:11.902,1:21:16.897 Δεν πονάει, δεν παθαίνει, δεν αδικιέται.[br]Δεν αντιστέκεται, γιατί ναι λέφτερη. 1:21:17.667,1:21:22.193 Με το κεντρί της φιλοσοφίας µου χτυπώντας[br]τους απλοικούς στη ραχοκοκαλιά 1:21:22.193,1:21:25.874 τους παραλυούσα κ᾿ έτσι ασφάλιζα[br]το χαροκόπι των έξυπνων. 1:21:26.071,1:21:28.479 Τι σας ήρτε λοιπόν και με σκοτώσατε ; 1:21:29.732,1:21:33.344 Βλέπω τις πολιτείες του µέλλοντος,[br]ω άντρες ᾿Αθηναίοι ! 1:21:33.626,1:21:36.605 Θεοποιούνε την πείνα, τὸν πόνο[br]και τη βλακεία· 1:21:36.989,1:21:40.718 χρυσώνουνε και ταγίζουνε κουκουνάρι[br]και καρύδια τους κομπογιαννίτες, 1:21:40.718,1:21:43.649 που ξεγελάνε το λαό να καταφρονάει την ύλη 1:21:43.824,1:21:47.797 και να προσµένει την ανταπόδοση[br]στον... «κόσμο του πνεύματος !». 1:21:50.222,1:21:54.928 Αν ελάθεβα στη θεωρία, δε λάθεβα[br]και στην κριτική των δημόσιων αντρών. 1:21:55.258,1:21:58.879 Κι αφτοὶ για να με ξεκάνουνε[br]μια και καλή με βγάλαν άθεο. 1:21:59.415,1:22:01.404 Ο Σωκράτης κοροϊδέβει τους θεούς 1:22:01.404,1:22:04.456 κ’ ερεθίζει την παντοδυναµία τους[br]ενάντια στην πολιτεία. 1:22:04.995,1:22:08.014 Εξ αιτίας µου τραβηχτήκαν οἱ θεοί[br]από την Αθήνα 1:22:08.014,1:22:11.860 κι αφήσανε το βράχο της ᾿Ακρόπολης[br]και την ᾿Ακρόπολη των ψυχώνε σας 1:22:11.860,1:22:13.900 στα νύχια και στα δόντια των Ἓρυννύων. 1:22:14.620,1:22:18.483 Αν ξέσπαζε καμιὰ νεροποντή με χαλάζι[br]και κατάστρεφε τη σπορά 1:22:18.483,1:22:22.230 κι αν έπεφτε στάχτη στα γεννήματα,[br]φυλλοξέρα στ᾽ αμπέλια, 1:22:22.230,1:22:24.468 μελίγκρα στα κουκιά και στα φασόλια· 1:22:24.778,1:22:30.226 κι αν ερήμαζε βλογιά τις όρνιθες, άφτρα[br]τις γελάδες, σαρατζάς τ᾽ αλόγατα 1:22:30.226,1:22:35.021 κι αν έπιανε φωτιά σε κανένα µαχαλὰ κ᾿ [br]έμνησκε στοὺς πέντε δρόµους η φτωχολογιά 1:22:35.021,1:22:38.873 κι αν εβαστούσε δυο τρεις βδομάδες[br]η φουρτούνα στη Μαβροθάλασσα 1:22:38.873,1:22:43.137 και ποδίζανε τα καΐκια με το σιτάρι[br]και την παλαμίδα και πεινούσε ὁ κόσμος· 1:22:43.137,1:22:47.748 κι αν ἑρχότανε το θλιβερό µαντάτο,[br]πὼς νικηθήκανε τα «παληκάρια µας» 1:22:47.748,1:22:50.501 στην άκρη της γης και μαβροφορούσαν[br]οι µανάδες 1:22:50.501,1:22:52.108 -- ποιός έφταιγε ; 1:22:52.473,1:22:54.658 Ποιός άλλος από τους άθεους ! 1:22:54.814,1:22:57.951 Αν δεν είχα πεισµώσει τους αθάνατους[br]με τη φιλοσοφία µου 1:22:58.167,1:23:01.186 θα μας στέλνανε την πανούκλα του 430 π.χ.; 1:23:01.532,1:23:03.939 Μα τότες εγώ δε φιλοσοφούσα ! 1:23:04.123,1:23:08.318 Αν ο γιός του Κλεινία με την παρέα του[br]δε σπάζανε τα κεφάλια των Ἑρμήδων 1:23:08.318,1:23:11.315 αντίς να σπάσονε τα δικά σας,[br]που μου θέλατε µεγαλεία, 1:23:11.315,1:23:13.588 θα παθαίναµε τη συφορὰ της Σικελίας ; 1:23:13.914,1:23:17.941 Κι αν οἱ στρατηγοί των Αργινουσών[br]δεν είταν άθεοι, θ' αναποδογύριζεν 1:23:17.941,1:23:21.691 η Νέμεση τα πέλαγα, για να μην µπορέσουνε[br]να µαζέψουνε τους πνιµένους ; 1:23:22.514,1:23:25.065 Κ’ επειδής εγώ τους αθώωσα, θυμάστε ; 1:23:25.359,1:23:28.725 ανοίξαν οι ουρανοί να ρίξουνε[br]ζεματιστό νερό να μας κάψουνε 1:23:29.081,1:23:33.022 μα... λυπηθήκαν (οι ουρανοί !)[br]τους Τριάντα Τυράννους !... 1:23:33.780,1:23:36.467 Να λοιπόν ποιοί φταίγανε για όλα τα ζαβά, 1:23:36.467,1:23:40.006 καθὼς σας υποσκέθηκα να σας το εηγήσω[br]πρωτύτερα 1:23:42.226,1:23:44.392 Έτσι με την αθεία µου[br]και την προδοσιά µου 1:23:44.392,1:23:47.208 φελούσα με το παραπάνου την Πατρίδα[br]και τη θρησκεία... 1:23:47.391,1:23:50.633 όσους θρέφονται από τα µαστάρια[br]των μεγάλων αφτών ιδεών ! 1:23:50.999,1:23:54.900 Πολιτικοί, παπάδες, δάσκαλοι[br]φορτώνανε στην πλάτη µου 1:23:54.900,1:23:59.312 κάθε δικιά τους αναξιοσύνη κι ατιμία,[br]κάθε ζημιά των φυσικών στοιχείων, 1:23:59.312,1:24:01.573 όλες τις αναποδιές της Μοίρας ! 1:24:02.191,1:24:05.529 Όταν εγώ λείψω, θα ψάξουνε να βρούνε[br]κάποιον άλλο Σωκράτη 1:24:05.642,1:24:09.181 να τόνε βαφτίσουνε µέσα στην άγια[br]κολυμπήθρα της δημόσιας γνώμης 1:24:09.181,1:24:10.773 άθεο και προδότη. 1:24:11.092,1:24:14.294 Τους χρειάζεται να τον πετάνε στα δόντια[br]του µανιασµένου πλήθους 1:24:14.294,1:24:17.908 για εξιλαστήριο θύμα κάθε φορά,[br]που θαν τα βρίσκουνε σκούρα. 1:24:18.478,1:24:22.946 Δε θα μπορούσε να ζήσει μηδέ μια στιγμή[br]και το κοπάδι χωρίς Λύκους 1:24:22.946,1:24:25.687 κ οι Λύκοι χωρίς άθεους και προδότες. 1:24:28.173,1:24:30.617 Όλοι γκρινιάζετε πως χάλασε ο κόσμος. 1:24:31.056,1:24:33.415 Ποιός κόσµος ; τα βουνά κι ο οὐρανός ; 1:24:33.761,1:24:35.433 Φόβο δεν έχουνε ! 1:24:35.696,1:24:36.919 Οι δυο τρεις άθεοι ; 1:24:37.289,1:24:39.759 Τους κόβετε και σιάζουν αμέσως τα πράματα. 1:24:40.187,1:24:43.688 Να τος ο κόσμος, η αφεντιά σας,[br]ω άντρες ᾿Αθηναίοι ! 1:24:44.170,1:24:49.486 Όλα σας τα ζακόνια, γραμμένα κι άγραφα :[br]φόβος των θεών, σεβασμός των νόμων, 1:24:49.486,1:24:53.790 αγάπη του καλού κι αντρισμός,[br]σέπονται ψοφίµια τούμπανα 1:24:53.790,1:24:57.190 µέσα στο Βάραθρο, συντροφιά[br]των σκοτωμένων σκλάβων. 1:24:57.894,1:25:02.215 Ψεφτιά, κλεψιά, κι ατιμία,[br]να τὰ «δαιμόνια» της Πολιτείας, 1:25:02.215,1:25:05.451 -- «το µέσα πλούτος» ! --[br]που σας ὁδηγάνε ψηλά. 1:25:05.983,1:25:09.811 Κ' ύστερα βγήκε το δικό µου το δαιμόνιο[br](«καινό δαιμόνιο») 1:25:09.811,1:25:14.139 να ξαναζωντανέψει τα ψοφίµια[br]φυσώντας με το καλάμι της φιλοσοφίας 1:25:14.139,1:25:16.609 µέσα στην κοιλιά τους[br]το «πνέβμα της αληθείας», 1:25:16.609,1:25:19.741 για ναν τα στήσει καθάριες ιδέες,[br]απείραχτες 1:25:19.741,1:25:23.223 απ᾿του καιρού και των ανθρώπων[br]τα καμώματα,µέσα στον άπειρο Νού ! 1:25:23.720,1:25:25.669 Τα τυφλά κινήματα της ψυχής, 1:25:25.669,1:25:28.676 άμα πιάσεις ναν τα κάνεις[br]προστάγµατα του λογικού, 1:25:28.676,1:25:32.073 δηλαδή ναν τα µεταφέρεις από[br]τὴν ασύνειδη μίμηση και συνήθεια 1:25:32.073,1:25:35.694 στη φωτισμένη σκέψη και βούληση,[br]πάει τα σκότωσες. 1:25:36.055,1:25:37.858 Όμως κ' έτσι σας ὠφελούσα. 1:25:38.115,1:25:41.412 Μια και τις «μεγάλες ουσίες»[br]τις αφήνετε νὰν τις ροκανᾶνε 1:25:41.412,1:25:43.701 οι ποντικοί των λαγουμιών[br]και των αποπάτων, 1:25:43.940,1:25:47.814 εγώ σας συµβούλεβα, πως δεν πρέπει[br]να γελάτε και να καµαρώνετε 1:25:47.814,1:25:50.925 γι' αφτό νομίζοντας, πὼς[br]ὁ πιο φανερός μπαγαμπόντης 1:25:50.925,1:25:52.893 είναι και πιο ξυπνός Αθηναίος ! 1:25:53.352,1:25:56.635 Σας µάθαινα για το συφέρο σας[br]να τιμάτε τ᾿ όνοµά τους 1:25:56.635,1:25:59.809 και να λιβανίζετε τον ήσκιο τους[br]μπροστά στις γυναίκες, τα παιδιά 1:25:59.809,1:26:03.341 και τους σκλάβους, για να μην παίρνουν[br]αέρα και κατεβούνε καμιὰ µέρα 1:26:03.341,1:26:05.616 στην πιάτσα και κάνουνε[br]χειρότερ᾽ από σας ! 1:26:06.289,1:26:09.498 Σας µάθαινα, πως πρέπει ν᾿ασεβείτε[br]και να παρανομείτε 1:26:09.498,1:26:11.506 στ᾽ όνομα των θεών και των νόμων ! 1:26:12.455,1:26:14.652 ΄Όλα που ναν τα θυμάμαι τώρα ! 1:26:14.754,1:26:18.444 Μα δεν ξεχνώ, πως εσύ κ᾿ εσύ[br]και τούτος και κείνος... 1:26:18.444,1:26:21.563 ούλοι σας είσαστε σύμφωνοι[br]σ᾿ ο,τι σας έλεγα 1:26:21.563,1:26:25.389 και σκύβατε τ᾽ αδειανό σας κεφάλι μπροστά[br]στην Κουκουβάγια και στο Μώμο. 1:26:25.697,1:26:28.380 Τρεις μοναχά κουβέντες[br]µου φτάνουνε να δείξουνε, 1:26:28.380,1:26:30.386 πὀσο δούλεψα για το καλό της Πατρίδας, 1:26:30.386,1:26:33.498 για το χωρισμό των πολιτών[br]σε χορτάτους και σε κορόιδα. 1:26:34.294,1:26:37.672 α᾿) Απόδειξα, πως η ψυχή µας[br]είναι αθάνατη ! 1:26:37.953,1:26:39.458 Υπάρχει λοιπόν ψυχή ! 1:26:39.458,1:26:42.981 Για χάρη της ὑπάρχουνε[br](πρέπει δηλαδή να υπάρχουνε) 1:26:42.981,1:26:45.792 κράτος -- νόµο, και παπάδες --- θεοί ! 1:26:46.224,1:26:48.485 η φοβέρα των θεών και των νόμων 1:26:48.485,1:26:50.735 μας συγκρατάει να μην κολάζουµε[br]την ψυχή µας... 1:26:50.735,1:26:52.448 και να μην πηγαίνουμε φυλακή ! 1:26:53.130,1:26:58.657 Άντρες ᾿Αθηναίοι ! Αν δεν ὑπηρχε κράτος,[br]δε θα ὑπάρχανε μήτε θεοί μήτε παπάδες 1:26:58.657,1:27:00.265 μήτε κι αθάνατη ψυχή ! 1:27:00.517,1:27:03.194 Οι βασανισμένοι της ζωής πρέπει[br]να πιστέβουµε, 1:27:03.194,1:27:06.026 πὼς θα χαρούμε και θα βασιλέψουμ’ αιώνια, 1:27:06.026,1:27:07.923 -- φτάνει να πεθάνουμε πρώτα ! 1:27:08.193,1:27:10.760 Δεν κάνει να παίρνουμε πίσου[br]με τα χέρια µας 1:27:10.760,1:27:13.716 ο,τι μας παίρνουν οι αφέντες[br]με τη δύναμη και με την πονηριά 1:27:13.716,1:27:17.455 -- δηλαδή με τα δικά µας τ᾽άρματα[br]και με την ψήφο τη δικιά µας. 1:27:17.973,1:27:20.892 ᾿Αφτουνούς θαν τους τιμωρήσουν οι θεοί[br]στον άλλο κόσµο. 1:27:21.213,1:27:24.838 θα βράζουνε µέσα στο καζάνι της πίσσας[br]στον αιώνα τον άπαντα. 1:27:25.410,1:27:29.659 Αν τους τιμωρήσουμ’ εμείς, θα γίνουμε[br]κακοί και τότε θα χάσουμε την ψυχή µας 1:27:29.659,1:27:31.906 και θα βράζουμ’ εμείς µέσα στο καζάνι ! ! 1:27:32.783,1:27:38.965 β’) Δεν είτανε λόγος-αέρας, είταν αγκωνάρι[br]µαρμαρένιο τούτ’ η διδασκαλία µου. 1:27:39.354,1:27:44.742 Γι αὐτό και της ἔδωκα την τετράγωνη φόρμα:[br]«προτιμώ ν᾿ αδικιέμαι παρὰ ν αδικώ !» 1:27:45.217,1:27:48.415 Τούτο τ᾿ αγκωνάρι στερεώνεται καλύτερα[br]στον ἅμμο και στο νερό: 1:27:48.415,1:27:50.182 στις ψυχές των αδυνάτων ! 1:27:50.572,1:27:54.402 Όσο πιο ταπεινωμένος ο άνθρωπος,[br]τόσο πιότερο κι αναποφάσιστος᾽ 1:27:54.627,1:27:59.141 όσο πιο κουρασμένος, τόσο λιγότερο[br]ανασαίνει και σκέφτεται και θυµώνει. 1:27:59.574,1:28:02.142 Χρειάζεται κουράγιο και μπιστοσύνη[br]στον ἑαφτό σου, 1:28:02.142,1:28:03.930 για ν᾿ αντισταθείς στην αδικία --- 1:28:03.944,1:28:06.221 και πιο πολύ ακόμα για ν᾿ αδικήσεις ! 1:28:06.466,1:28:10.004 Μαθημένος να φοβάσαι,[br]δε θέλεις να φοβηθείς περισσότερο. 1:28:10.410,1:28:13.674 ᾿Αφήνεσαι στη γλύκα της αβουλίας,[br]στον εγωισμό του πόνου. 1:28:14.164,1:28:17.335 Κι όχι µονάχα στέκεσαι να σου παίρνουν[br]τα όσα δεν έχεις, 1:28:17.335,1:28:19.910 μα δεν αγγίζεις και τα λίγα πὀ χεις : 1:28:20.223,1:28:23.973 νηστέβεις από δικού σου το φαγί,[br]το πιοτό και τις γυναίκες· 1:28:23.973,1:28:28.390 μισείς τον ήλιο, τη θάλασσα,[br]τὸν αγέρα του δάσου και την κίνηση 1:28:28.390,1:28:33.084 κι αποζητάς την αρρώστια, τα βάσανα,[br]την απλυσία, τη σιωπή και το θάνατο 1:28:33.084,1:28:35.019 για να πας στον παράδεισο, 1:28:35.747,1:28:37.707 «Ο πόνος ηθικοποιεί » 1:28:38.493,1:28:42.887 Ύψωνα λοιπόν μεσουρανίς για φλάμπουρο[br]του κοπαδιού τη χαρά του πόνου. 1:28:43.063,1:28:45.231 Για όσους δεν µπορούνε[br]να βαστάξουνε τον πόνο, 1:28:45.231,1:28:47.299 φροντίσαν οἱ νόμοι του Σόλωνα· 1:28:47.525,1:28:51.136 χτίσανε παράµερες εκκλησιές[br]της Πάνδημης ᾽Αφροδίτης. 1:28:51.400,1:28:54.589 ᾿Ἔκεί μεσ᾽ αγοράζει καθένας πολύ φτηνά[br]την τελειότητα, 1:28:54.871,1:28:56.934 δηλαδή τη λησμονιά του εαφτού του. 1:28:58.221,1:29:03.473 γ’) την ίδια γνώμη την είπα κι αλλιώς :[br]«Ουδείς εκών κακός». 1:29:03.912,1:29:06.566 ᾿Αφτό θα πει : μην τιμωρείτε[br]τους αδικητάδες 1:29:06.566,1:29:07.958 γιατί θαν τους... αδικησετε. 1:29:08.350,1:29:12.444 Είναι αθώοι ! Δεν ξέρουν[br]ότι, κάνουνε κακό ! Υπομονή ! 1:29:12.833,1:29:15.382 Άμα τοὺς διδάξουµε[br]τι είναι καλό και κακό, 1:29:15.382,1:29:18.268 θα λείψουν από τον κόσμο[br]κάκητα κι αδικεμός 1:29:18.268,1:29:19.959 και θα βασιλέψ᾽ η καλοσύνη... 1:29:20.453,1:29:21.941 Χρειάζονται σκολειά. 1:29:21.941,1:29:24.416 Και τα σκολειά θαν τα χτίζουν[br]οἱ αδικητάδες. 1:29:24.897,1:29:26.001 Ξέρετε γιατί ; 1:29:26.523,1:29:29.509 Καλό και δίκιο και χρέος[br]είναι η σακούλα τους. 1:29:30.111,1:29:32.677 Θα μαθαίνουνε λοιπόν οι ίδιοι[br]στα παιδιά του λαού 1:29:32.677,1:29:35.639 να μην αντιστέκονται στην αδικιά,[br]όταν μεγαλώσουν. 1:29:37.734,1:29:41.255 Έτσι η φιλοσοφία µου στύλωνε[br]το καθεστός της ανισότητας, 1:29:41.255,1:29:43.400 «το του κρείττονος συμφέρον». 1:29:43.729,1:29:46.206 Φυσικά δεν έπρεπε να με σκοτώσετε[br]γι αφτό ! 1:29:46.617,1:29:49.773 Οι μελλούμενες πολιτείες θα ξέρουνε[br]καλύτερα τη δουλειά τους. 1:29:50.056,1:29:54.672 Αμπώνας, Θρανίο, Εφημερίδα και Κλομπ[br]θα δουλέβουν αδερφικὰ 1:29:54.672,1:29:57.755 να χωρίζουνε τους πολίτες σε χορτάτους[br]και σε κορόιδα 1:29:57.858,1:30:00.932 και να ταιριάζουνε τ᾽ αταίριαστα[br]με την «αρμονία των τάξεων». 1:30:01.420,1:30:04.784 Αϕτηνής της αρμονίας στάθηκα[br]πρώτος μαέστρος. 1:30:04.784,1:30:06.657 Κι ας με σκοτώνετε γι' άθεο. 1:30:07.593,1:30:11.673 Τα δικά µου τα µαθήµατα θαν τα κάνουνε[br]µεθάβριο θρησκεία τους οι Χριστιανοί. 1:30:11.926,1:30:14.370 Θα με τιµήσουνε για προφήτη του Θεού τους 1:30:14.370,1:30:17.225 και θα ζωγραφίζουνε τα μούτρα µου[br]στις εκκλησιές τους 1:30:17.225,1:30:20.328 με πλατύ χρυσοστέφανο[br]γύρω στα τσουλούφια µου. 1:30:29.583,1:30:35.884 ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ 1:30:36.399,1:30:39.929 Δεν ήτανε γέννα της κόλασης, που[br]ταµπουρώθηκε µέσα στην ψυχή µου, 1:30:39.929,1:30:43.776 για να σας βάνει τρικλοποδιές καώ να σας[br]γρουσουζέβει,το δαιµόνιό µου ! 1:30:43.934,1:30:45.642 Είτανε κάτι χειρότερο ! 1:30:45.886,1:30:49.623 Δεν είτανε καινούριο, καθώς[br]το γνωρίσανε τάχατες οι κατηγόροι, 1:30:49.838,1:30:54.091 είταν η παμπάλαιη συνείδηση του Κοπαδιού,[br]η προπατορική σκλαβιά, 1:30:54.091,1:30:58.037 πού δενε την ψυχή µου με τις δικές σας,[br]για ναν τις κρατάει ὁλόρθες, 1:30:58.037,1:31:00.997 ακατάλυτο κάστρο της πολιτείας των ανόμων. 1:31:01.513,1:31:04.200 Δεν είταν άγγελος οδηγός, που με φώτιζε· 1:31:04.482,1:31:08.252 είτανε φύλακας άγγελος[br]της δηµόσιας Ψεφτιάς, που με τύφλωνε. 1:31:08.406,1:31:12.464 Είτανε «το του κρείττονος συμφέρον»[br]γινομένο µέσα µου 1:31:12.464,1:31:14.903 φωνή και θέλημα των θεών και του Λόγου. 1:31:15.376,1:31:19.854 Είταν η καταχτόνια και μυστική φοβέρα[br]«Μη ! » και «Πίσω !». 1:31:20.246,1:31:23.690 Είτανε το δαιμόνιο το δικό σας,[br]ω άντρες ᾿Αθηναίοι 1:31:23.690,1:31:26.677 -- πολύ χειρότερο, γιατί τανε[br]και δυνατότερο. 1:31:28.445,1:31:30.039 Αν το μισώ, λέει ! 1:31:30.401,1:31:33.868 Άχ ! να μπορούσα ναν το παράδινα[br]στο πατριωτικό σας μένος 1:31:33.868,1:31:37.254 ναν του βγάζατε τα μάτια[br]ναν του κόβατε τη μύτη και τ αφτιά· 1:31:37.254,1:31:41.451 ναν του χύνατε λάδι τσιτσιριστό[br]κι ἁλάτι χοντρό µέσα στις πληγές του· 1:31:41.451,1:31:45.182 ναν του καρφώνατε πέταλα στις πατούσες του[br]μὲ ταβανόπροκες· 1:31:45.182,1:31:49.255 ναν το δένατε σ᾿ ένα παλούκι[br]και βρέχοντάς το με πετρόλαδο και πίσσα 1:31:49.255,1:31:51.751 ναν του βάνατε φωτιά, σα να τανε Τούρκος ! 1:31:52.011,1:31:54.186 ᾽Αφτό με σαλαγούσε και με κέντρωνε 1:31:54.186,1:31:56.875 ζεμένονε στο κάρο της Δημοκρατίας[br]των «αρίστων», 1:31:57.037,1:32:01.801 αφτό μ᾿ ἔκανε να περπατάω κοιµάµενος[br]σαν τ᾽ άλογα τὸν ίσιο δρόµο της συνήθειας 1:32:01.801,1:32:03.552 -- και να μην παραστρατίζω. 1:32:03.780,1:32:06.906 Αυτό μ' έκανε να ξετινάζω και να κοροϊδέβω[br]τοὺς άνομους, 1:32:06.906,1:32:09.539 αντίς να κοροϊδέβω καὶ να ξετινάζω[br]τους νόµους· 1:32:09.783,1:32:12.840 να ταπεινώνω τους ανίδεους,[br]αντίς ναν τοὺς λυπάμαι. 1:32:13.698,1:32:15.951 Μα τώρα το ζητάω και δεν το βρίσκω. 1:32:16.179,1:32:19.621 Μ᾽ έχει παρατήσει δω και[br]κάµποσους μήνες, ω άντρες ᾿Αθηναίοι. 1:32:19.975,1:32:24.004 Ξαναγύρισε, μια και πεθαίνω,[br]στη Διεύθυνση της Γενικής Ασφάλειας 1:32:24.004,1:32:26.437 να παραδώσ᾽ υπηρεσία και να προβιβαστεί ! 1:32:28.921,1:32:33.310 Όταν ὁ Περικλής μας έλεγε, πως η δύναμη[br]κ᾿ η καλοπέραση της πολιτείας 1:32:33.310,1:32:37.556 είναι σωτηρία (καλοπέραση και δύναμη)[br]των δυστυχισµένων, 1:32:37.556,1:32:40.014 δεν ήθελα να παραδεχτώ πὼς[br]κορόιδεβε. 1:32:40.437,1:32:44.857 Τι εννοούσε λέγοντας πολιτεία;[br]Όλους μας; Όχι βέβαια. 1:32:45.451,1:32:49.203 Αν όλοι µας εφτυχούμε, δεν έχει κανένας[br]ανάγκη να σωθεί. 1:32:49.483,1:32:54.936 Εννοούσε καθαρά τοὺς λίγους παραλήδες[br]και πολιτικούς· μ' ένα λόγο τους έξυπνους. 1:32:55.614,1:32:58.335 Όταν εκείνοι τρώνε, χορταίνουμ᾽ εμείς· 1:32:58.335,1:33:00.951 κι όταν αφτοὶ θησαβρίζουν,[br]εμείς πλουταίνουµε· 1:33:00.951,1:33:04.993 κι όταν εκείνοι δε γίνονται πλουσιὁτεροι,[br]φτωχαίνουµ’ εμείς περισσότερο· 1:33:04.993,1:33:07.833 κι όταν εκεινών η περιουσία[br]βρίσκεται σε κίντυνο, 1:33:07.833,1:33:09.676 χάνουμ’ εμείς τον ύπνο µας !... 1:33:10.144,1:33:13.176 Ὁ πρώτος, βλέπετε, πολιτικός[br]και παραλής της ᾿Αθήνας 1:33:13.176,1:33:16.938 ύψωνε χωρίς ντροπή μπροστά στα µάτια[br]του φλομωμένου πλήθους 1:33:16.938,1:33:18.845 την ατιμία των ὀλίγων σε χρέος, 1:33:18.845,1:33:22.356 µεγαλείο και δόξα των πολλών,[br]-- της Πατρίδας ! 1:33:22.777,1:33:26.899 Είτανε πόλεµος τότε κ᾿ έπρεπε να δώσουμε[br]τη ζωή µας για τους «αρίστους», 1:33:26.899,1:33:29.487 αν θέλαµε να σώσουμε[br]την πείνα µας την παντοτινή 1:33:29.487,1:33:32.631 και τον ύπνο µας το µακάριο,[br]για ναν τον κάνουμε αιώνιο !... 1:33:33.329,1:33:34.433 Καταλάβατε ; 1:33:34.687,1:33:36.897 Και βέβαια. Γιατί σας το εξηγώ. 1:33:37.399,1:33:39.591 Μα τότες η µέσα µου φωνή του κοπαδιού, 1:33:39.591,1:33:42.220 -- το δαιμόνιο --- δε μ᾿ άφηνε[br]ναν το νιώσω. 1:33:42.569,1:33:45.462 Έβρισκα μάλιστα,[br]πως καλά μας τά λεγε ο γέρος, 1:33:45.462,1:33:49.179 γιατί συμφωνούσανε με την...[br]απόλυτη Λογική ! 1:33:50.744,1:33:54.587 Σαν άρχεψε να μου στρίβει,[br]να ψυχανεμίζομαι, πως δεν κρίνω σωστά 1:33:54.587,1:33:56.155 και πως το μυαλό µου κάνει νερά, 1:33:56.585,1:34:00.387 ο φύλακας άγγελός σας έσφιξε[br]τὴ βρακοζώνα του κι άνοιξε τα φτερά του 1:34:00.387,1:34:03.258 και πέταξε τρίζοντας τα δόντια του.[br]Ούστ !... 1:34:03.633,1:34:05.387 Μα πάλε δεν ησύχασα ! 1:34:05.387,1:34:08.489 Μόλις έφυγε, κι άρχεψε να με τρώει[br]άλλο σαράκι. 1:34:08.943,1:34:12.043 Ο μετανιωμός για το κακό, που έκανα[br]και στους συγκαιρινούς μου 1:34:12.043,1:34:13.339 και στους µελλούμενους, 1:34:13.339,1:34:16.175 όσο θα κυβερνάνε τὸν κόσμο[br]τ᾽ άδικο κ᾿ η ψεφτιά. 1:34:16.458,1:34:18.091 Μερόνυχτα βασανιζόµουνα. 1:34:18.266,1:34:20.145 Έπρεπε να διορθώσω το κακό ! 1:34:20.408,1:34:24.114 Και να τι θά κανα, αν δεν προλαβαίνατε[br]να με σκοτώσετε. 1:34:27.131,1:34:28.604 το λαρύγγι του στέγνωσε. 1:34:28.815,1:34:32.707 Ζήτησ᾽ ένα ποτήρι νερό,[br]μα πού να βρεθεί ποτήρι και νερό! 1:34:33.228,1:34:34.858 Κάποιος αστείος του φώναξε : 1:34:35.229,1:34:37.388 «Δεν καταπίνεις την κλεψύδρα[br]να τελειώνουμε ;» 1:34:37.729,1:34:39.307 Χάχανα και θόρυβος. 1:34:39.307,1:34:42.001 Πολλοί, που κοιµόντανε, τιναχτήκανε[br]ξυνισµένοι 1:34:42.001,1:34:43.531 κι αρχίσανε να γρυλλίζουν. 1:34:43.941,1:34:47.285 Άλλοι σηκωθήκαν ὁρτοί και κάνανε νόημα[br]του κλητήρα ναν τους πει, 1:34:47.285,1:34:49.460 πόσο νερό µνέσκει ακόμα µέσα στο λαγήνι. 1:34:50.283,1:34:53.697 'Ο κλητήρας έσκυψε πάνου κ᾿ ύστερα[br]σηκώνοντας το δεξί του χέρι 1:34:53.697,1:34:57.850 έσυρε δυο τρεις φορές το µεγάλο δάχτυλο[br]πάνου στο δέφτερο κόµπο του δείχτη. 1:34:58.507,1:35:01.598 Ο Σωκράτης κατάπιε το σάλιο του[br]και ξακολούθησε. 1:35:03.804,1:35:07.873 Γι' αφτά που δίδαξα, θά πρεπε να με κάνετε[br]χρυσόνε και να με προσκυνᾶτε. 1:35:08.375,1:35:11.903 Γι’ αφτὰ που θά κανα, αν εζούσα,[br]θά πρεπε με το δίκιο σας 1:35:11.903,1:35:16.473 όχι να με σκοτώσετε μοναχά, μα να με[br]κοπανίσετε ζωντανό µέσα στο γουδί, 1:35:16.473,1:35:20.424 όπως ο τύραννος ὁ Νέαρχος θα κοπανισει[br]το Ζήνωνα τον Ελεάτη, 1:35:20.424,1:35:23.266 γιὰ να μάθει να διδάσκει την αρετή[br]όσο θέλει, 1:35:23.266,1:35:26.563 μα να μη μιλάει για την παλιανθρωπιά[br]των αρχόντων. 1:35:27.253,1:35:29.206 Θά πρεπε να μου κόψετε τη γλώσσα, 1:35:29.206,1:35:33.346 καθὼς ο βασιλιάς ᾿Αντίπατρος θα κόψει[br]τη γλώσσα του ᾿Υπερείδη του ρήτορα, 1:35:33.346,1:35:36.033 για να µάθει, πως μπορεί να προδίνει[br]την πατρίδα του, 1:35:36.033,1:35:38.666 μα δεν κάνει να βρίζει[br]και τὸν ξένο µισθοδότη... 1:35:39.114,1:35:41.984 Θά µουνα πραγματικά επικίντυνος[br]στη δηµόσια τάξη, 1:35:41.984,1:35:43.868 στο «συμφέρον του κρείττονος». 1:35:44.365,1:35:47.269 Και να ρίχνατε το κουφάρι µου[br]μακριά στον Κορινθιακό 1:35:47.269,1:35:51.981 η σε κανένα φαράγγι του Κιθαιρώνα[br]-- «μὴ ταφήναι εν γῇ ἁττικῇ» 1:35:52.471,1:35:56.842 Δεν ὑπάρχει µεγαλύτερη ατιμία και[br]προδοσία από το να λὲς την αλήθεια !... 1:35:58.783,1:36:01.863 Θα πήγαινα, που λέτε, στους λαϊκούς[br]µαχαλάδες της ᾽Αθῄνας, 1:36:01.863,1:36:04.886 στα βρωμοχώρια της Αττικής[br]από τις Κάβο Κολόνες 1:36:04.886,1:36:08.127 ίσαμε τα Κούντουρα[br]κι από την Κούλουρη ίσαμε το Καπαντρίτι. 1:36:08.401,1:36:12.231 θα κατέβαινα στα σκοτεινά χαµόσπιτα,[br]γεμάτα κοριούς και χτίκιασµα, 1:36:12.490,1:36:14.696 θά µπαινα στα µικροµάγαζα της φτωχολογιάς, 1:36:14.696,1:36:17.760 στα καρβουνιάρικα του λιμανιού,[br]γιοµάτα λέρα και βόχα. 1:36:17.760,1:36:20.585 Και θά λεγα : «Λέφτεροι πολίτες ! 1:36:20.585,1:36:23.832 Αφτός ο τόπος, κι αν ακόμα[br]βρισκότανε στη Σκυθία, 1:36:23.832,1:36:27.396 όπου σπάνια ξεμυτίζει ο γήλιος[br]ανάμεσ᾽ από µάβρα σύνεφα 1:36:27.396,1:36:28.993 και πάνου σ᾿ άλιωτα χιόνια, 1:36:29.209,1:36:33.243 πάλε θά τανε ο καλύτερος απ᾿ ὅλους,[br]γιατί το θέλ᾽ η καρδιά σας. 1:36:33.526,1:36:34.880 Είναι η πατρίδα. 1:36:35.468,1:36:39.240 Δικιά σας η πατρίδα, μα τίποτα[br]δικό σας µέσα σ᾿ αφτήνε : 1:36:39.439,1:36:44.335 χωράφια και παλάτια, καράβια και χρήμα,[br]θεοί κ᾿ εξουσία, σκέψη και θέληση 1:36:44.335,1:36:45.668 --- όλα ξένα ! 1:36:45.938,1:36:49.525 Λιγοστοί σας έχετε τόσο µέρος,[br]όσο να τρυπώνετε ζωντανοί 1:36:49.525,1:36:51.023 και να θάβεστε πεθαμένοι 1:36:51.023,1:36:54.837 και τόση λεφτεριά, όσο να κάνετε[br]τη φυσική σας ανάγκη στη ρεματιά, 1:36:54.837,1:36:56.982 όταν δε σας βλέπει χωροφύλακας... 1:36:57.416,1:37:00.512 Και όταν βυθίζετε το μάτι σας[br]πέρα στο γαλάζιο πέλαγος, 1:37:00.512,1:37:02.991 όπου πάνε κ᾿ έρχονται καΐκια και φρεγάδες 1:37:02.991,1:37:06.345 κουβαλώντας από το στόµα του Νείλου[br]κι απ᾿ τον Κιμμέριο Βόσπορο 1:37:06.345,1:37:10.247 κι απ᾿ τις ηράκλειες στήλες[br]σιτάρι, χάλκωμα, μετάξι και γυναίκες, 1:37:10.247,1:37:13.930 περηφανέβεστε,[br]πως είναι δικά σας, γιατί ναι «εθνικά !» 1:37:14.238,1:37:16.823 Και κανένας δε συλλογάται,[br]πως όλα τ᾽ αγαθά 1:37:16.823,1:37:18.484 μαζέβονται σε λίγα χέρια. 1:37:18.740,1:37:24.366 Ατζέμηδες, Μοραΐτες, Θηβαίοι και Κορθιανοί[br]σας σκοτώνουνε μια φορά οι ξένοι· 1:37:24.946,1:37:28.245 με τα χέρια τ᾽ αδερφικά σας[br]σφίγγουνε το καρύδι του λαρυγγιού 1:37:28.245,1:37:31.064 σ᾿ όλη σας τη ζωή και σας δολοφονούνε[br]κάθε µέρα. 1:37:31.620,1:37:33.865 Όχι μονάχα τίποτα δικό σας γύρα, 1:37:33.865,1:37:37.096 μα κι όλος ο εαφτός σας κ᾿ η ψυχή σας[br]είναι δικά τους». 1:37:38.672,1:37:41.351 Ύστερα θα πῄγαινα[br]στα νταμάρια της Πεντέλης, 1:37:41.351,1:37:45.185 στις μίνες του Δασκαλειού καὶ του Λάβριου,[br]στους ταρσανάδες του Περαία, 1:37:45.185,1:37:49.827 στις φάμπρικες, που φκιάνουνε σκουτάρια[br]και λουρίκια του πολέμου -- στους δούλους! 1:37:50.476,1:37:54.984 θα κατέβαινα στ᾽ αμπάρια των καραβιών,[br]όπου χιλιάδες σκεβρωμένοι κουπηλάτες 1:37:54.984,1:37:58.548 (άσπρα μαλλιά, μέτωπα καμένα[br]με το πυρωμένο σίδερο) 1:37:58.548,1:38:01.111 βροντάνε ρυθμικά τους χαλκάδες τους 1:38:01.111,1:38:03.369 και ξεφωνίζουν από τα χτυπήµατα[br]του βούρδουλα, 1:38:03.369,1:38:05.780 σαν τύχει και λιγοθυµίσουν[br]από την κοὐραση. 1:38:06.840,1:38:10.262 θα πήγαινα στα μεγάλα τσιφλίκια,[br]σαν του ᾽ Αλκιβιάδη στον Κουβαρά, 1:38:10.262,1:38:14.453 όπου ζεμένοι με τα καματερά[br]ὀργώνουνε τα κατσάβραχα και τα πουρνάρια. 1:38:15.092,1:38:19.457 θα πήγαινα στην ᾿Ακρόπολη, στη Ῥαμνούντα,[br]στα Κούντουρα, στις Κάβο Κολόνες, 1:38:19.457,1:38:22.515 όπου σηκώνουνε με τα χέρια τους[br]στον αψηλό ουρανό 1:38:22.515,1:38:26.029 τους µαρμαρένιους κολοσσούς[br]του πνεµατός σας, τους Παρθενώνες. 1:38:26.029,1:38:27.492 Και θαν τους ἔλεγα : 1:38:27.918,1:38:32.228 «Θρακιώτες, Ασιάτες, ᾿Αφρικανοί[br]και Σκύθες και Ρωμιοί ! 1:38:32.530,1:38:36.512 Οικέτες, θεράποντες, επιστάτες,[br]παιδαγωγοί, τσογλάνια. 1:38:36.890,1:38:41.492 Μαντινούτες του γυναικωνίτη[br]κι άγιες πόρνες των θεών και των ανθρώπων. 1:38:41.791,1:38:44.621 Σκλάβοι δημόσιοι και σκλάβ᾽ιδιωτικοί. 1:38:45.320,1:38:49.025 η ξετσίπωτη φιλοσοφία δασκαλέβει,[br]πως είσαστε γεννηµένοι σκλάβοι. 1:38:49.364,1:38:53.140 Μα μήτε οι θεοί μήτε κ᾿ η φύση διατάξανε[br]το σπέρµα του πατέρα σας 1:38:53.140,1:38:54.607 να σας γεννήσει τέτιους. 1:38:54.839,1:38:57.828 η τὐχη σας έκανε κι η συνήθεια[br]σας αποτέλειωσε. 1:38:57.958,1:39:01.056 είσαστε σκλάβοι εσείς,[br]για νά μαστ᾽ εμείς οι λέφτεροι. 1:39:01.450,1:39:04.882 Σηκώστε το κεφάλι και κοιτάχτε[br]τον ανοιξιάτικο ουρανὀ. 1:39:05.277,1:39:07.551 Ἔχετε ξεχάσει το βάθος και το χρώμα του. 1:39:07.873,1:39:12.391 Στην πατρίδα σας όμοια γελάνε τ᾽ακρογιάλια[br]κι αστροβολάνε κάµποι και γήλιος. 1:39:12.695,1:39:15.135 Κάποτες είσαστε και σεις λέφτεροι[br]κι άδικοι, 1:39:15.135,1:39:17.620 για να γίνετ' εδώ σκλάβοι κι αδικημένοι 1:39:17.620,1:39:20.043 --- σεις, οο προγόνοι σας, αδιάφορο ! 1:39:20.388,1:39:22.841 Είσαστε το µεγάλο ψυχομέτρι. 1:39:22.841,1:39:26.800 Νιώστε τη δὐναμή σας κ᾿ ἑνωθείτε[br]με τους αδικημένους λέφτερους. 1:39:27.250,1:39:32.417 να σηκώσετε μοναχά τα σφυριά, τα δρεπάνια,[br]τα πελέκια, τα κρικέλια σας 1:39:32.417,1:39:36.115 και θα γίνει κουρνιαχτός ὁλάκερ'[br]η δημοκρατία των “αρίστων” 1:39:36.495,1:39:40.398 να τους πάρετε τ᾽ αγαθά και να τους[br]βάνετε να δουλέβουνε, για να τρώνε». 1:39:41.173,1:39:42.709 -- «Και να καθόμαστ᾽ εμείς», 1:39:42.709,1:39:46.778 θ᾽απαντούσανε μερικοί µαθηµένοι[br]να σέρνονται σα ραγιάδες στην κοιλιά 1:39:46.778,1:39:50.137 μπροστά στοὺς δυνατούς και να[br]ξεκοιλιάζουνε τους αδύνατους. 1:39:50.548,1:39:52.524 -- «Όχι», θα φώναζα εγώ. 1:39:52.524,1:39:54.790 «θα δουλέβουνε κ᾿ αφτοί και σεις. 1:39:54.972,1:39:58.108 Κοινή δουλειά, κοινά τ᾽ αγαθά[br]κι η λεφτεριά...» 1:39:59.346,1:40:02.600 -- «Αμ τότες ας λείπει τέτια λεφτεριά.[br]Δε μας κάνει...» 1:40:03.236,1:40:06.007 -- «Μην πειράζεστε ![br]Σαν έρτει κείν᾽ η ώρα, 1:40:06.007,1:40:09.713 θα μπείτε σε δρόµο να γίνετε ανθρώποι·[br]να λυτρώσετε, θέλοντας και µη, 1:40:09.713,1:40:12.210 το σώμα σας, την ψυχή σας[br]και το πνέµα σας». 1:40:13.303,1:40:15.375 -- «Ποιοί, µωρέ, θα μας[br]βάλουνε σε δρόµο ;» 1:40:15.375,1:40:17.204 πάλε θα ξεφωνούσανε. 1:40:18.024,1:40:19.534 -- «Οἱ Σκύθες !». 1:40:22.522,1:40:25.417 Μια βροντερή φωνή πετάχτηκε ξαφνικά[br]σα ρουκέτα : 1:40:25.783,1:40:29.443 «Τέλειωσε το νερό !» Είταν ο κλητήρας. 1:40:29.985,1:40:33.997 Οι δικαστάδες τιναχτήκαν απάνου μ᾿ὁρμή[br]ξεφωνίζοντας και βλαστηµώντας 1:40:33.997,1:40:37.091 και τρέξαν όλοι πατείς µε πατώ σε[br]κατά την πόρτα. 1:40:38.110,1:40:40.844 Δεν είτανε πυρκαϊά. Δεν είτανε σεισμός. 1:40:41.362,1:40:44.475 Τρέχανε, στριµωγνόντανε, χτυπιόντουσαν[br]αναμεταξύ τους 1:40:44.475,1:40:47.307 ποιός θα πάει πρώτος στο ταμείο[br]να πάρει το µιστό του ! 1:40:48.151,1:40:52.118 Ακόμα κ’ οι κλητήρες ορμήσανε[br]κατά την πόρτα για την ίδια δουλειά 1:40:52.118,1:40:56.115 κι αφήσανε το Σωκράτη µοναχό του[br]πάνου στο βήμα να πικρογελά. 1:40:57.414,1:41:01.102 Και κείνος, με την παντοτινή του γαλήνη[br]στην ψυχή και στο πρόσωπο, 1:41:01.102,1:41:04.599 κατεβαίνοντας από το βήμα[br]παρακάλεσε τον Πλάτωνα, 1:41:04.599,1:41:08.499 που στεκότανε σαστισµένος εκεί κοντά,[br]να τον ὁδηγήσει στη φυλακή : 1:41:10.658,1:41:15.990 «Δεν ξέρω, καημένε, µήτε που βρίσκεται[br]µήτε κι από ποιό δρόµο πάνε !» 1:41:16.454,1:41:29.884 (μουσική)