WEBVTT

00:00:13.952 --> 00:00:17.000
Έχεις προσέξει πως είναι πιο δύσκολη
η πρώτη πεταλιά στο ποδήλατο

00:00:17.000 --> 00:00:20.000
απ' ό,τι όταν έχεις ξεκινήσει κι έχεις
μια σταθερή ταχύτητα;

00:00:20.000 --> 00:00:23.000
Αναρωτήθηκες ποτέ πώς
κινείται το ποδήλατο,

00:00:23.000 --> 00:00:26.000
ή γιατί πηγαίνει μπροστά,
αντί για πίσω ή πλάγια;

00:00:26.000 --> 00:00:29.000
Ίσως όχι, αλλά δεν είσαι ο μόνος.

00:00:29.000 --> 00:00:31.000
Έπρεπε να φτάσει ο 17ος αιώνας

00:00:31.000 --> 00:00:34.000
τότε που ο Ισαάκ Νεύτωνας
περιέγραψε τις αρχές της κίνησης

00:00:34.000 --> 00:00:37.000
για ν' απαντηθούν οι παραπάνω απορίες.

00:00:37.000 --> 00:00:40.000
Ο Νεύτωνας αναγνώρισε πως τα αντικείμενα
έχουν την τάση να συνεχίσουν να κάνουν

00:00:40.000 --> 00:00:43.143
αυτό που ήδη κάνουν. Όταν λοιπόν
το ποδήλατό σου είναι σταματημένο,

00:00:43.167 --> 00:00:46.000
μένει ακίνητο, ενώ όταν προχωρά,

00:00:46.000 --> 00:00:48.000
συνεχίζει να προχωρά.

00:00:48.000 --> 00:00:50.000
Τα αντικείμενα σε κίνηση έχουν την τάση
να παραμείνουν σε κίνηση,

00:00:50.000 --> 00:00:52.429
ενώ αυτά που είναι σε στάση
να παραμείνουν σε στάση.

00:00:52.453 --> 00:00:55.000
Αυτός είναι ο πρώτος νόμος του Νεύτωνα.

00:00:55.000 --> 00:00:59.000
Οι φυσικοί τον ονομάζουν νόμο της αδράνειας,
που είναι ένας έξυπνος τρόπος να πεις

00:00:59.000 --> 00:01:03.715
ότι τα κινούμενα αντικείμενα δεν επιταχύνουν, δεν
επιβραδύνουν ή αλλάζουν κατεύθυνση από μόνα τους.

00:01:03.739 --> 00:01:09.000
Την αδράνεια πρέπει να νικήσεις για να
καταφέρεις να κινήσεις το ποδήλατό σου.

00:01:09.000 --> 00:01:12.000
Τώρα που το ξέρεις αυτό

00:01:12.000 --> 00:01:14.381
πρέπει να μάθεις και τον
τρόπο που θα το πετύχεις.

00:01:14.405 --> 00:01:17.000
Η απάντηση βρίσκεται
στον δεύτερο νόμο του Νεύτωνα.

00:01:17.000 --> 00:01:20.000
Μαθηματικά μιλώντας,
ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα λέει

00:01:20.000 --> 00:01:24.000
πως η δύναμη προκύπτει από το γινόμενο
της μάζας επί την επιτάχυνση.

00:01:24.000 --> 00:01:27.000
Για να κινήσεις ή να επιταχύνεις
ένα αντικείμενο δηλαδή,

00:01:27.000 --> 00:01:29.000
πρέπει να εφαρμόσεις μια δύναμη.

00:01:29.000 --> 00:01:31.000
Όσο μεγαλύτερη η δύναμη,

00:01:31.000 --> 00:01:34.477
τόσο μεγαλύτερη η επιτάχυνση. Κι όσο
μεγαλύτερη μάζα έχει το ποδήλατό σου,

00:01:34.501 --> 00:01:36.000
ή εσύ,

00:01:36.000 --> 00:01:39.000
τόσο μεγαλύτερη δύναμη χρειάζεσαι για
να πετύχεις τον ίδιο ρυθμό επιτάχυνσης.

00:01:39.000 --> 00:01:43.000
Γι' αυτό και είναι σχεδόν αδύνατο να
κουνήσεις ένα ποδήλατο 4.500 τόνων.

00:01:43.000 --> 00:01:48.000
Η δύναμη που βάζεις όταν σπρώχνεις
με τα πόδια σου τα πετάλια

00:01:48.000 --> 00:01:51.000
σε βοηθά να νικήσεις τον νόμο
περί αδράνειας, του Νεύτωνα.

00:01:51.000 --> 00:01:54.000
Όσο πιο πολύ σπρώχνεις,
τόση περισσότερη δύναμη βάζεις

00:01:54.000 --> 00:01:56.000
και τόσο πιο γρήγορα επιταχύνεις.

00:01:56.000 --> 00:01:58.000
Τελευταία ερώτηση τώρα:

00:01:58.000 --> 00:02:00.096
Αφού καταφέρεις να
κινήσεις το ποδήλατό σου,

00:02:00.120 --> 00:02:02.000
αυτό γιατί πάει προς τα εμπρός;

00:02:02.000 --> 00:02:05.000
Σύμφωνα με τον 3ο νόμο του
Νεύτωνα, για κάθε δράση,

00:02:05.000 --> 00:02:07.000
υπάρχει μια ίση και αντίθετη αντίδραση.

00:02:07.000 --> 00:02:11.000
Για να το καταλάβεις, σκέψου τι γίνεται
όταν ρίχνεις κάτω ένα μπαλάκι που αναπηδά.

00:02:11.000 --> 00:02:13.000
Όταν το μπαλάκι χτυπά το έδαφος,

00:02:13.000 --> 00:02:15.000
ασκείται μια δύναμη προς το έδαφος.

00:02:15.000 --> 00:02:17.000
Αυτό ονομάζεται δράση.

00:02:17.000 --> 00:02:21.000
Το έδαφος αντιδρά, σπρώχνοντας το μπαλάκι
ακριβώς με την ίδια δύναμη,

00:02:21.000 --> 00:02:24.000
αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση
- δηλαδή προς τα πάνω-

00:02:24.000 --> 00:02:27.000
κι έτσι αυτό ξαναγυρνά στα χέρια σου.

00:02:27.000 --> 00:02:29.762
Μαζί, το έδαφος και το μπαλάκι,
σχηματίζουν αυτό που λέμε,

00:02:29.786 --> 00:02:32.000
το ζεύγος δράσης/αντίδρασης.
Στο ποδήλατο τώρα,

00:02:32.000 --> 00:02:35.000
είναι λίγο πιο πολύπλοκο.
Καθώς γυρνούν οι ρόδες

00:02:35.000 --> 00:02:39.000
με τη φορά του ρολογιού, η επιφάνεια
της ρόδας ακουμπώντας το έδαφος

00:02:39.000 --> 00:02:41.000
σπρώχνει το δρόμο -η δράση.

00:02:41.000 --> 00:02:45.000
Ο δρόμος τώρα σπρώχνει με
την ίδια ακριβώς δύναμη

00:02:45.000 --> 00:02:48.000
με την αντίθετη φορά τα
λάστιχα - η αντίδραση.

00:02:48.000 --> 00:02:53.000
Καθώς έχεις δύο λάστιχα, το καθένα απ' αυτά
σχηματίζει ένα ζεύγος δράσης/αντίδρασης

00:02:53.000 --> 00:02:56.000
με το έδαφος.
Και καθώς η γη είναι πολύ, πολύ μεγάλη

00:02:56.000 --> 00:02:59.000
σε σύγκριση με το ποδήλατό σου,
δεν καταφέρνεις να την κινήσεις

00:02:59.000 --> 00:03:02.000
από τη δύναμη που εσύ εφαρμόζεις σ' αυτήν,

00:03:02.000 --> 00:03:05.000
αλλά μετακινείσαι εσύ προς τα εμπρός.