WEBVTT 00:00:14.000 --> 00:00:17.000 Viel het je ooit op dat het moeilijker is om je fiets op gang te krijgen 00:00:17.000 --> 00:00:20.000 dan met een constante snelheid te rijden? 00:00:20.000 --> 00:00:23.000 Of vroeg je je ooit af wat je fiets doet vooruitgaan? 00:00:23.000 --> 00:00:26.000 Of waarom hij vooruit gaat in plaats van naar achteren of zijwaarts? 00:00:26.000 --> 00:00:29.000 Misschien niet, en je bent niet de enige. 00:00:29.000 --> 00:00:31.000 Pas in de 17e eeuw 00:00:31.000 --> 00:00:34.000 beschreef Isaac Newton de fundamentele wetten van de beweging 00:00:34.000 --> 00:00:37.000 en begrepen we het antwoord op deze drie vragen. 00:00:37.000 --> 00:00:40.000 Newton ontdekte dat dingen de neiging hebben om te blijven doen 00:00:40.000 --> 00:00:43.000 wat ze al doen. Dus als je fiets gestopt is, 00:00:43.000 --> 00:00:46.000 blijft hij staan, en wanneer hij beweegt, 00:00:46.000 --> 00:00:48.000 blijft hij bewegen. 00:00:48.000 --> 00:00:50.000 Objecten in beweging willen in beweging blijven 00:00:50.000 --> 00:00:52.000 en objecten in rust willen in rust blijven. 00:00:52.000 --> 00:00:55.000 Dat is de eerste wet van Newton. 00:00:55.000 --> 00:00:59.000 Natuurkundigen noemen het de wet van de traagheid. Dat is een mooie manier om te zeggen 00:00:59.000 --> 00:01:03.000 dat bewegende objecten niet spontaan versnellen, vertragen of van richting veranderen. 00:01:03.000 --> 00:01:09.000 Het is de traagheid die je moet overwinnen. 00:01:09.000 --> 00:01:12.000 Nu je dat weet: 00:01:12.000 --> 00:01:14.000 waarmee kan je ze overwinnen? 00:01:14.000 --> 00:01:17.000 De tweede wet van Newton geeft het antwoord. 00:01:17.000 --> 00:01:20.000 In wiskundige termen zegt de tweede wet van Newton 00:01:20.000 --> 00:01:24.000 dat kracht het product is van massa en versnelling. 00:01:24.000 --> 00:01:27.000 Om iets te versnellen, 00:01:27.000 --> 00:01:29.000 is een kracht nodig. 00:01:29.000 --> 00:01:31.000 Hoe meer kracht je aanwendt, 00:01:31.000 --> 00:01:34.000 des te sneller je versnelt. En hoe meer massa je fiets heeft, 00:01:34.000 --> 00:01:36.000 en hoe meer massa jijzelf ook hebt, 00:01:36.000 --> 00:01:39.000 des te meer kracht moet je gebruiken om te versnellen tot dezelfde snelheid. 00:01:39.000 --> 00:01:43.000 Daarom kan je een fiets van 10.000 kilo bijna niet op gang te krijgen. 00:01:43.000 --> 00:01:48.000 Door de neerwaartse kracht van je benen op de pedalen 00:01:48.000 --> 00:01:51.000 kun je Newtons wet van de traagheid overwinnen. 00:01:51.000 --> 00:01:54.000 Hoe harder je duwt, hoe groter de kracht 00:01:54.000 --> 00:01:56.000 en hoe sneller je versnelt. 00:01:56.000 --> 00:01:58.000 Nu de laatste vraag: 00:01:58.000 --> 00:02:00.000 wanneer je je fiets aantrapt, 00:02:00.000 --> 00:02:02.000 waarom gaat hij dan vooruit? 00:02:02.000 --> 00:02:05.000 Volgens de derde wet van Newton gaat elke actie 00:02:05.000 --> 00:02:07.000 gepaard met een gelijke en tegenovergestelde reactie. 00:02:07.000 --> 00:02:11.000 Wat gebeurt er wanneer je een veerkrachtige bal laat vallen? 00:02:11.000 --> 00:02:13.000 Zodra hij de vloer raakt, 00:02:13.000 --> 00:02:15.000 veroorzaakt hij een neerwaartse kracht op de vloer. 00:02:15.000 --> 00:02:17.000 Dit is de actie. 00:02:17.000 --> 00:02:21.000 De vloer reageert door met dezelfde kracht tegen de bal te duwen, 00:02:21.000 --> 00:02:24.000 maar dan in de tegenovergestelde zin - naar boven - 00:02:24.000 --> 00:02:27.000 waardoor hij terug omhoog stuitert. 00:02:27.000 --> 00:02:29.000 Samen vormen de vloer en de bal het actie-reactiepaar. 00:02:29.000 --> 00:02:32.000 Als het gaat om je fiets 00:02:32.000 --> 00:02:35.000 is het een beetje ingewikkelder. Als je wielen 00:02:35.000 --> 00:02:39.000 met de klok mee draaien, dan duwen de delen die de grond raken 00:02:39.000 --> 00:02:41.000 achterwaarts tegen de grond: de actie. 00:02:41.000 --> 00:02:45.000 De grond duwt met dezelfde kracht naar voren 00:02:45.000 --> 00:02:48.000 tegen elk van je banden: de reactie. 00:02:48.000 --> 00:02:53.000 Aangezien je twee fietsbanden hebt, vormt elk een actie-reactiepaar 00:02:53.000 --> 00:02:56.000 met de grond. En aangezien de aarde heel, heel groot is 00:02:56.000 --> 00:02:59.000 in vergelijking met je fiets, beweegt ze nauwelijks 00:02:59.000 --> 00:03:02.000 door de achterwaartse kracht van je fietsbanden. 00:03:02.000 --> 99:59:59.999 Maar jij gaat vooruit.