1 00:00:14,000 --> 00:00:17,000 Bisikleti sürmeye başlamanın, onu sabit bir hızda sürmekten 2 00:00:17,000 --> 00:00:20,000 daha zor olduğunu fark ettiniz mi? 3 00:00:20,000 --> 00:00:23,000 Ya da bisikletin hareket etmesini sağlayan şeyin ne olduğunu düşündünüz mü? 4 00:00:23,000 --> 00:00:26,000 Ya da neden geriye ya da yana değil de, ileri gittiğini merak ettiniz mi? 5 00:00:26,000 --> 00:00:29,000 Herhalde etmediniz ve bu konuda yalnız değilsiniz. 6 00:00:29,000 --> 00:00:31,000 Bu üç sorunun cevabını 7 00:00:31,000 --> 00:00:34,000 Isaac Newton, hareketin temel yasalarını 8 00:00:34,000 --> 00:00:37,000 17. yy'da tanımladıktan sonra alabildik. 9 00:00:37,000 --> 00:00:40,000 Newton şunu fark etti; cisimler içinde bulundukları durumu 10 00:00:40,000 --> 00:00:43,000 devam ettirmeye meyillidirler. Yani bisikletiniz duruyorsa 11 00:00:43,000 --> 00:00:46,000 durmaya ve gitmeye başladığında 12 00:00:46,000 --> 00:00:48,000 gitmeye devam eder. 13 00:00:48,000 --> 00:00:50,000 Hareket halindeki objeler harekete devam eder 14 00:00:50,000 --> 00:00:52,000 ve hareketsiz olan objeler de hareketsiz kalır. 15 00:00:52,000 --> 00:00:55,000 İşte bu Newton'un Birinci Yasasıdır. 16 00:00:55,000 --> 00:00:59,000 Fizikçiler buna Eylemsizlik Yasası der ve bu, hareket eden objeler 17 00:00:59,000 --> 00:01:03,000 kendiliğinden hızlanmaz, yavaşlamaz, yön değiştirmez demenin süslü bir yoludur. 18 00:01:03,000 --> 00:01:09,000 Bisikletinizi hareket ettirmek için bu eylemsizliğin üstesinden gelmelisiniz. 19 00:01:09,000 --> 00:01:12,000 Şimdi, hareket etmek için eylemsizliğin üstesinden gelmeniz gerektiğini biliyorsunuz, 20 00:01:12,000 --> 00:01:14,000 ama bunu sağlayan şey nedir? 21 00:01:14,000 --> 00:01:17,000 Bunun yanıtı Newton'un İkinci Yasası tarafından açıklanır. 22 00:01:17,000 --> 00:01:20,000 Matematiksel olarak Newton'un İkinci Yasası, kuvvetin 23 00:01:20,000 --> 00:01:24,000 kütle ile ivmenin ürünü olduğunu söyler. 24 00:01:24,000 --> 00:01:27,000 Bir objenin ivme kazanması, ya da hızlanması için, 25 00:01:27,000 --> 00:01:29,000 bir kuvvet uygulanması gerekir. 26 00:01:29,000 --> 00:01:31,000 Ne kadar kuvvet uygularsanız, 27 00:01:31,000 --> 00:01:34,000 o kadar hızlı bir şekilde ivme kazanırsınız. Ve bisikletiniz daha fazla kütleye sahipse 28 00:01:34,000 --> 00:01:36,000 ve siz de daha fazla kütleye sahipseniz, 29 00:01:36,000 --> 00:01:39,000 aynı hızda hareket edebilmek için daha fazla kuvvet uygulamanız gerekir. 30 00:01:39,000 --> 00:01:43,000 İşte bu yüzden 4,5 tonluk bir bisikleti hareket ettirmek çok zor olacaktır. 31 00:01:43,000 --> 00:01:48,000 Pedallerin üzerinde bacaklarınız tarafından uyguladığınız işte bu kuvvet, 32 00:01:48,000 --> 00:01:51,000 Newton'un Eylemsizlik Yasasının üstesinden gelmenizi sağlıyor. 33 00:01:51,000 --> 00:01:54,000 Pedallere ne kadar asılırsanız, kuvvet o kadar artar 34 00:01:54,000 --> 00:01:56,000 ve ivme kazanmanız da hızlanır. 35 00:01:56,000 --> 00:01:58,000 Şimdi son soruya bakalım: 36 00:01:58,000 --> 00:02:00,000 Bisikletiniz hareket ettiğinde 37 00:02:00,000 --> 00:02:02,000 neden ileriye gider? 38 00:02:02,000 --> 00:02:05,000 Newton'un Üçüncü Yasasına göre, her etki için 39 00:02:05,000 --> 00:02:07,000 eşit ve ters bir oranda tepki vardır. 40 00:02:07,000 --> 00:02:11,000 Bunu anlamak için, bir lastik topu yere attığınızda ne olduğunu düşünün. 41 00:02:11,000 --> 00:02:13,000 Top yere vurduğunda, 42 00:02:13,000 --> 00:02:15,000 yere doğru bir kuvvet uygular. 43 00:02:15,000 --> 00:02:17,000 Buna etki denir. 44 00:02:17,000 --> 00:02:21,000 Zemin topu aynı kuvvetle iterek tepki verir, 45 00:02:21,000 --> 00:02:24,000 ama ters bir yönde - yukarıya doğru - 46 00:02:24,000 --> 00:02:27,000 böylece top size geri sekmiş olur. 47 00:02:27,000 --> 00:02:29,000 Top ve zemin etki/tepki ikilisi denilen 48 00:02:29,000 --> 00:02:32,000 şeyi oluşturur. Bisikletinize gelince, 49 00:02:32,000 --> 00:02:35,000 bu birazcık daha karmaşıktır. Bisikletin tekerleri saat yönünde döndüğünde, 50 00:02:35,000 --> 00:02:39,000 tekerlerin yere değen her parçası 51 00:02:39,000 --> 00:02:41,000 zemine karşı geriye doğru bir kuvvet uygular - etki. 52 00:02:41,000 --> 00:02:45,000 Zemin, her bir tekerleği aynı kuvvetle 53 00:02:45,000 --> 00:02:48,000 ileri doğru iter - tepki. 54 00:02:48,000 --> 00:02:53,000 İki bisiklet tekerleğiniz olduğuna göre, her biri zemin ile 55 00:02:53,000 --> 00:02:56,000 bir etki/tepki ikilisini oluşturur. Ve Dünya bisikletine oranla 56 00:02:56,000 --> 00:02:59,000 çok çok büyük olduğundan, 57 00:02:59,000 --> 00:03:02,000 geriye doğru iten tekerleklerin kuvvetinden etkilenmeyecektir - 58 00:03:02,000 --> 99:59:59,999 ama siz ileri doğru itilirsiniz.