0:00:14.000,0:00:17.000
Đã bao giờ bạn chú ý tới việc khi bắt đầu đạp xe thì khó khăn

0:00:17.000,0:00:20.000
hơn khi xe di chuyển ở tốc độ không đổi?

0:00:20.000,0:00:23.000
Hay tự hỏi điều gì đã làm chiếc xe của bạn chuyển động?

0:00:23.000,0:00:26.000
Hoặc suy nghĩ tại sao nó lại đi về phía trước chứ không phải ngược lại hay sang bên?

0:00:26.000,0:00:29.000
Có lẽ là chưa, và bạn không phải là người duy nhất.

0:00:29.000,0:00:31.000
Điều này là một bí ẩn cho đên tận thế kỉ 17

0:00:31.000,0:00:34.000
khi Isaac Newton mô tả các định luật cơ bản của chuyển động

0:00:34.000,0:00:37.000
và trả lời cho chúng ta những câu hỏi này.

0:00:37.000,0:00:40.000
Newton phát hiện ra rằng mọi thứ có xu hướng tiếp tục làm

0:00:40.000,0:00:43.000
những gì mà nó đang thực hiện. Vậy nên nếu chiếc xe không chuyển đông,

0:00:43.000,0:00:46.000
nó tiếp tục đứng yên, và khi nó chuyển động,

0:00:46.000,0:00:48.000
nó sẽ vẫn tiếp tục chuyển động.

0:00:48.000,0:00:50.000
Vật chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động

0:00:50.000,0:00:52.000
và các vật đứng yên sẽ vẫn tiếp tục đứng yên.

0:00:52.000,0:00:55.000
Đó là Định luật I của Newton.

0:00:55.000,0:00:59.000
Những nhà vật lý gọi đấy là Định luật về quán tính - Một cách nói về

0:00:59.000,0:01:03.000
tính chất của những vật chuyển động: không tự động tăng, giảm, hay đổi hướng.

0:01:03.000,0:01:09.000
Chính quán tính là thứ mà bạn cần vượt qua để làm cho chiếc xe của bạn di chuyển.

0:01:09.000,0:01:12.000
Bây giờ bạn biết rằng bạn phải vượt qua quán tính để di chuyển chiếc xe của bạn,

0:01:12.000,0:01:14.000
Nhưng cái gì có thể làm bạn vượt qua điều đó?

0:01:14.000,0:01:17.000
Vâng, câu trả lời có ở Định luật II Newton.

0:01:17.000,0:01:20.000
Dưới dạng biểu thức toán học, Newton phát biểu rằng

0:01:20.000,0:01:24.000
Lực là tích của khối lượng và gia tốc.

0:01:24.000,0:01:27.000
Để khiến một vật tăng hoặc giảm tốc độ,

0:01:27.000,0:01:29.000
thì phải có lực tác động lên nó.

0:01:29.000,0:01:31.000
Lực càng mạnh

0:01:31.000,0:01:34.000
thì bạn tăng tốc càng nhanh. Và khi khối lượng chiếc xe càng lớn,

0:01:34.000,0:01:36.000
đồng thời bạn càng "mập",

0:01:36.000,0:01:39.000
bạn sẽ phải dùng lực nhiều hơn để tăng tốc ở mức tương tự.

0:01:39.000,0:01:43.000
Đó là lí do tại sao thật khó để có thể đạp một chiếc xe nặng 45 tấn.

0:01:43.000,0:01:48.000
và chính lực, thứ mà chân bạn tác dụng vào bàn đạp,

0:01:48.000,0:01:51.000
đã giúp bạn chiến thắng được định luật Newton về quán tính

0:01:51.000,0:01:54.000
Bạn càng đạp mạnh, lực sinh ra càng lớn

0:01:54.000,0:01:56.000
và xe tăng tốc càng nhanh.

0:01:56.000,0:01:58.000
Giờ là lúc cho câu hỏi cuối cùng:

0:01:58.000,0:02:00.000
Khi xe chuyển động,

0:02:00.000,0:02:02.000
tại sao nó lại đi tới?

0:02:02.000,0:02:05.000
Theo định luật III Newton, khi một lực tác dụng vào,

0:02:05.000,0:02:07.000
thì có một phản lực cùng độ lớn nhưng chiều ngược lại.

0:02:07.000,0:02:11.000
Để hiểu được điều này, hãy nghĩ về điều gì xảy ra khi bạn thả một quả bóng

0:02:11.000,0:02:13.000
Ngay khi quả bóng chạm vào sàn,

0:02:13.000,0:02:15.000
nó tạo nên một lực hướng về phía sàn.

0:02:15.000,0:02:17.000
Đây là lực trực tiếp.

0:02:17.000,0:02:21.000
Sàn nhà tác dụng một lực y như thế lên quả bóng

0:02:21.000,0:02:24.000
nhưng theo hướng ngược lại - đi lên -

0:02:24.000,0:02:27.000
làm cho quả bóng bay ngược lại về phía bạn.

0:02:27.000,0:02:29.000
Cùng với nhau, sàn nhà và quả bóng tạo thành cặp lực và phản lực.

0:02:29.000,0:02:32.000
Áp dụng điều này lên chiếc xe đạp,

0:02:32.000,0:02:35.000
nó hơi phức tạp một chút. Khi bánh xe quay theo chiều kim đồng hồ

0:02:35.000,0:02:39.000
những phần của bánh xe mà chạm vào đất

0:02:39.000,0:02:41.000
sẽ tác dụng lực đẩy ra sau về phía trái đất -

0:02:41.000,0:02:45.000
lực trực tiếp. Mặt đất sẽ tác dụng lực cùng độ lớn nhưng

0:02:45.000,0:02:48.000
ngược về phía mỗi bánh xe của bạn - phản lực.

0:02:48.000,0:02:53.000
Vì chiếc xe của bạn có hai bánh xe, mỗi cái tạo ra một cặp lực/ phản lực

0:02:53.000,0:02:56.000
với mặt đất. Và vì Trái Đất là thực sự rất rất rất sự lớn,

0:02:56.000,0:02:59.000
so với xe đạp của bạn, nó không dịch chuyển tý nào

0:02:59.000,0:03:02.000
khi bánh xe của bạn tác dụng lực đẩy nó về phía sau,

0:03:02.000,9:59:59.000
mà ngược lại, bạn tiến lên về phía trước.