1
00:00:14,000 --> 00:00:17,000
Đã bao giờ bạn chú ý tới việc khi bắt đầu đạp xe thì khó khăn

2
00:00:17,000 --> 00:00:20,000
hơn khi xe di chuyển ở tốc độ không đổi?

3
00:00:20,000 --> 00:00:23,000
Hay tự hỏi điều gì đã làm chiếc xe của bạn chuyển động?

4
00:00:23,000 --> 00:00:26,000
Hoặc suy nghĩ tại sao nó lại đi về phía trước chứ không phải ngược lại hay sang bên?

5
00:00:26,000 --> 00:00:29,000
Có lẽ là chưa, và bạn không phải là người duy nhất.

6
00:00:29,000 --> 00:00:31,000
Điều này là một bí ẩn cho đên tận thế kỉ 17

7
00:00:31,000 --> 00:00:34,000
khi Isaac Newton mô tả các định luật cơ bản của chuyển động

8
00:00:34,000 --> 00:00:37,000
và trả lời cho chúng ta những câu hỏi này.

9
00:00:37,000 --> 00:00:40,000
Newton phát hiện ra rằng mọi thứ có xu hướng tiếp tục làm

10
00:00:40,000 --> 00:00:43,000
những gì mà nó đang thực hiện. Vậy nên nếu chiếc xe không chuyển đông,

11
00:00:43,000 --> 00:00:46,000
nó tiếp tục đứng yên, và khi nó chuyển động,

12
00:00:46,000 --> 00:00:48,000
nó sẽ vẫn tiếp tục chuyển động.

13
00:00:48,000 --> 00:00:50,000
Vật chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động

14
00:00:50,000 --> 00:00:52,000
và các vật đứng yên sẽ vẫn tiếp tục đứng yên.

15
00:00:52,000 --> 00:00:55,000
Đó là Định luật I của Newton.

16
00:00:55,000 --> 00:00:59,000
Những nhà vật lý gọi đấy là Định luật về quán tính - Một cách nói về

17
00:00:59,000 --> 00:01:03,000
tính chất của những vật chuyển động: không tự động tăng, giảm, hay đổi hướng.

18
00:01:03,000 --> 00:01:09,000
Chính quán tính là thứ mà bạn cần vượt qua để làm cho chiếc xe của bạn di chuyển.

19
00:01:09,000 --> 00:01:12,000
Bây giờ bạn biết rằng bạn phải vượt qua quán tính để di chuyển chiếc xe của bạn,

20
00:01:12,000 --> 00:01:14,000
Nhưng cái gì có thể làm bạn vượt qua điều đó?

21
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
Vâng, câu trả lời có ở Định luật II Newton.

22
00:01:17,000 --> 00:01:20,000
Dưới dạng biểu thức toán học, Newton phát biểu rằng

23
00:01:20,000 --> 00:01:24,000
Lực là tích của khối lượng và gia tốc.

24
00:01:24,000 --> 00:01:27,000
Để khiến một vật tăng hoặc giảm tốc độ,

25
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
thì phải có lực tác động lên nó.

26
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
Lực càng mạnh

27
00:01:31,000 --> 00:01:34,000
thì bạn tăng tốc càng nhanh. Và khi khối lượng chiếc xe càng lớn,

28
00:01:34,000 --> 00:01:36,000
đồng thời bạn càng "mập",

29
00:01:36,000 --> 00:01:39,000
bạn sẽ phải dùng lực nhiều hơn để tăng tốc ở mức tương tự.

30
00:01:39,000 --> 00:01:43,000
Đó là lí do tại sao thật khó để có thể đạp một chiếc xe nặng 45 tấn.

31
00:01:43,000 --> 00:01:48,000
và chính lực, thứ mà chân bạn tác dụng vào bàn đạp,

32
00:01:48,000 --> 00:01:51,000
đã giúp bạn chiến thắng được định luật Newton về quán tính

33
00:01:51,000 --> 00:01:54,000
Bạn càng đạp mạnh, lực sinh ra càng lớn

34
00:01:54,000 --> 00:01:56,000
và xe tăng tốc càng nhanh.

35
00:01:56,000 --> 00:01:58,000
Giờ là lúc cho câu hỏi cuối cùng:

36
00:01:58,000 --> 00:02:00,000
Khi xe chuyển động,

37
00:02:00,000 --> 00:02:02,000
tại sao nó lại đi tới?

38
00:02:02,000 --> 00:02:05,000
Theo định luật III Newton, khi một lực tác dụng vào,

39
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
thì có một phản lực cùng độ lớn nhưng chiều ngược lại.

40
00:02:07,000 --> 00:02:11,000
Để hiểu được điều này, hãy nghĩ về điều gì xảy ra khi bạn thả một quả bóng

41
00:02:11,000 --> 00:02:13,000
Ngay khi quả bóng chạm vào sàn,

42
00:02:13,000 --> 00:02:15,000
nó tạo nên một lực hướng về phía sàn.

43
00:02:15,000 --> 00:02:17,000
Đây là lực trực tiếp.

44
00:02:17,000 --> 00:02:21,000
Sàn nhà tác dụng một lực y như thế lên quả bóng

45
00:02:21,000 --> 00:02:24,000
nhưng theo hướng ngược lại - đi lên -

46
00:02:24,000 --> 00:02:27,000
làm cho quả bóng bay ngược lại về phía bạn.

47
00:02:27,000 --> 00:02:29,000
Cùng với nhau, sàn nhà và quả bóng tạo thành cặp lực và phản lực.

48
00:02:29,000 --> 00:02:32,000
Áp dụng điều này lên chiếc xe đạp,

49
00:02:32,000 --> 00:02:35,000
nó hơi phức tạp một chút. Khi bánh xe quay theo chiều kim đồng hồ

50
00:02:35,000 --> 00:02:39,000
những phần của bánh xe mà chạm vào đất

51
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
sẽ tác dụng lực đẩy ra sau về phía trái đất -

52
00:02:41,000 --> 00:02:45,000
lực trực tiếp. Mặt đất sẽ tác dụng lực cùng độ lớn nhưng

53
00:02:45,000 --> 00:02:48,000
ngược về phía mỗi bánh xe của bạn - phản lực.

54
00:02:48,000 --> 00:02:53,000
Vì chiếc xe của bạn có hai bánh xe, mỗi cái tạo ra một cặp lực/ phản lực

55
00:02:53,000 --> 00:02:56,000
với mặt đất. Và vì Trái Đất là thực sự rất rất rất sự lớn,

56
00:02:56,000 --> 00:02:59,000
so với xe đạp của bạn, nó không dịch chuyển tý nào

57
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
khi bánh xe của bạn tác dụng lực đẩy nó về phía sau,

58
00:03:02,000 --> 99:59:59,999
mà ngược lại, bạn tiến lên về phía trước.