1
00:00:07,324 --> 00:00:11,064
هه‌ر كه‌سێك بچێته‌ ناوه‌وه‌،
هيچ تروسكايیه‌كی هيوا نابينێت.

2
00:00:11,064 --> 00:00:13,564
ئه‌م نووسینه‌ له‌سه‌ر 
ده‌رگەی دۆزه‌خ هه‌ڵكه‌ندراوه‌،

3
00:00:13,564 --> 00:00:17,224
ئه‌م وشه‌ هه‌ره‌شه‌ئامێزانه‌ ئاماژه‌ی 
داهاتويه‌كی ڕه‌ش به‌ دانتی ده‌ده‌ن

4
00:00:17,224 --> 00:00:20,924
كاتێك به‌ره‌و ئينفێرۆ ده‌چێته‌ خواره‌وه‌.

5
00:00:20,924 --> 00:00:22,914
سه‌ره‌ڕای تاريكی بارودۆخه‌كه‌،

6
00:00:22,914 --> 00:00:28,204
ئه‌م پێشبينيیه‌ بۆ گه‌وره‌ترين 
چيرۆكی خۆشه‌ويستی ده‌گۆڕێت:

7
00:00:28,204 --> 00:00:32,684
كه‌ له‌ گه‌وره‌ترين چيرۆكی
نێوان خودا و مرۆڤ پێكدێت.

8
00:00:32,684 --> 00:00:35,704
به‌ڵام بۆ ئه‌وه‌ی دانتی بگاته‌ ڕزگاربوون،

9
00:00:35,704 --> 00:00:39,224
سه‌ره‌تا پێويسته‌ ڕێگه‌ی
دۆزه‌خ بدۆزێته‌وه‌.

10
00:00:39,224 --> 00:00:43,224
ئه‌م بارودۆخه‌ پڕ ئازاره‌
سروشتی ئينفێرنۆيه‌

11
00:00:43,224 --> 00:00:45,764
كه‌ به‌شێكه‌ له‌ سێ به‌شی هۆنراوه‌ی چيرۆكی

12
00:00:45,764 --> 00:00:49,764
له‌ لايه‌ن دانتی ئيليگيری 
له‌ سه‌ده‌ی 14 نووسراوه‌.

13
00:00:49,764 --> 00:00:52,144
خۆی وه‌ك پاڵه‌وانی چيرۆكه‌ ئاشكرا ده‌كات،

14
00:00:52,144 --> 00:00:56,094
دانتي قوڵتر و قوڵتر ڕۆده‌چێته‌
ناو سه‌ختيیه‌كانی دۆزه‌خ،

15
00:00:56,094 --> 00:01:01,304
كه‌ گه‌واهی ئازارکێشان له‌ نۆ
چينی دۆزەخ ده‌دات.

16
00:01:01,304 --> 00:01:09,164
سه‌ره‌تا، چينی ناباوه‌ڕه‌كانی پێش مه‌سيح، 
سه‌ردانی بازنه‌ی غه‌زه‌ب، چڵێسی، ته‌ماح،

17
00:01:09,164 --> 00:01:12,533
گومڕابوون، توندوتيژی و
ته‌ڵه‌كه‌بازی، توڕه‌یی، كفر

18
00:01:12,533 --> 00:01:15,673
و دواتر بۆ بازنه‌ی، ترسناكی و ناپاكی كردن،

19
00:01:15,673 --> 00:01:20,403
كه‌ تاوانكاره‌كان له‌ ژێر چاودێری 
ڕاسته‌وخۆی ئه‌هريمه‌ن بوون.

20
00:01:20,403 --> 00:01:25,905
دوو بەشی داهاتوو، پورگارشیۆ و پارادایسۆ، 
هەر سەبارەت بە گەشتەکەی دانتێیە،

21
00:01:25,911 --> 00:01:28,141
کاتێک شاخی پاکبوونەوە دەپێوێت

22
00:01:28,141 --> 00:01:32,271
و بۆ نۆ چینەکەی ئاسمان بەرز دەبێتەوە.

23
00:01:32,271 --> 00:01:37,750
بەسەر یەکەوە لە ماوەی ١٠ ساڵ نووسراوە، 
ئەم سێ بەشە کۆمیدیای خودایی پێکدەهێنن

24
00:01:37,750 --> 00:01:42,314
کە چیرۆکێکی بەرجەستەکراوی
روحە بۆ لای خودا.

25
00:01:42,314 --> 00:01:46,413
بەڵام کتێبی کۆمیدیای خودایی تەنها 
چیرۆکێکی بەرجەستەکراوی ئاینی نییە.

26
00:01:46,413 --> 00:01:51,353
چیرۆکێکی ڕەخنەئامێزە و ڕەخنە لە 
سیاسەتمەدارە ئیتاڵییەکان دەگرێت.

27
00:01:51,353 --> 00:01:56,584
وەک سەرباز و دەوڵەتمەدارێکی فلۆرەنسا، 
دانتی لە ناخەوە پابەندی ئاین و خودا بوو،

28
00:01:56,584 --> 00:02:00,052
بەڵام ڕەخنەی لە کڵێسەی
رۆمان کاتۆلیکی هەبوو.

29
00:02:00,052 --> 00:02:05,252
بە تایبەت دژی خزمخزمێنە و کڕین و
فرۆشتنی پۆستەکانی ناو کڵێسە، یان

30
00:02:05,252 --> 00:02:10,438
کڕین و فرۆشتن بە خزمەتگوزارییە ئاینییەکان 
وەک لێبوردن لە تاوانە ئاینییەکان بوو.

31
00:02:10,438 --> 00:02:13,713
چەندین گروپ سودیان
لەم بارودۆخە گەندەڵە دەبینی،

32
00:02:13,713 --> 00:02:19,433
بەڵام بەشێکی کەم خەڵکی وەک گولیفە 
ڕەش و سپییەکان پشتگیریان دەکردن.

33
00:02:19,433 --> 00:02:21,962
ئەمە گروپێکی سیاسی و ئاینی بوون کە

34
00:02:21,962 --> 00:02:25,522
دەیانویست دەسەڵاتی پاپا فراون بکەن.

35
00:02:25,522 --> 00:02:29,632
دانتی ئەندامی گولیفە سپییەکان بوو،

36
00:02:29,632 --> 00:02:33,941
کە باوەڕی وابوو فلۆرانس شایستەی
ئازادبوونە لە ژێر کاریگەری کڵێسەی ڕۆمانی.

37
00:02:33,941 --> 00:02:36,631
وەک نوێنەری گولیفی سپی،

38
00:02:36,631 --> 00:02:39,671
دانتی زوو زوو دژی دەسەڵاتی
پاوانخوازی پاپا قسەی دەکرد،

39
00:02:39,671 --> 00:02:42,781
تا گەیشتە ئەوەی گولیفە ڕەشەکان 
پۆستەکەی دانتی هەڵبوەشێننەوە

40
00:02:42,781 --> 00:02:46,511
لە ساڵی ١٣٠٢ لە فلۆرانسی دووربخەنەوە.

41
00:02:46,511 --> 00:02:48,321
بەڵام لە بری ئەوەی بێدەنگ بێت،

42
00:02:48,321 --> 00:02:53,971
ئەم دورخستنەوەیە دەبێتە هۆکارێک
دانتی باشترین نووسینی بنووسێت.

43
00:02:53,971 --> 00:02:56,521
ناوی زڕێندرا و هیوای گەڕانەوەشی کەم بوو،

44
00:02:56,521 --> 00:03:01,761
نووسەر بە ئازادی ناخی دڵی خۆی بەرانبەر 
بە کڵێسە بۆ کۆمەڵگەی ئیتاڵی ڕوون دەکردەوە.

45
00:03:01,761 --> 00:03:04,121
نووسینی کۆمیدیای خودایی بە زمانی ئیتاڵی،

46
00:03:04,121 --> 00:03:07,711
لە جێگەی زمانی لاتینی
باوی خەڵکی دەستەبژێر،

47
00:03:07,711 --> 00:03:13,701
نووسینە ڕەخنە ئامێزەکانی دانتی 
دەگەیشتە دەستی زۆرترین کەس.

48
00:03:13,701 --> 00:03:16,152
لە بەشی دۆزەخ، بازنەی توڕەیی،

49
00:03:16,152 --> 00:03:18,562
دانتی تاوانباران دەبینێت کە

50
00:03:18,562 --> 00:03:23,152
ئەندامی گولیفە ڕەشەکان، 
فلیپۆ ئارجینتی پارچە پارچە دەکەن.

51
00:03:23,152 --> 00:03:24,695
لە بازنەی فێلبازیدا،

52
00:03:24,695 --> 00:03:29,995
دانتی لەگەڵ کەسێک قسە دەکات کە 
لە ناو گەرمترین ئاگردا دەسوتێت.

53
00:03:29,995 --> 00:03:33,171
دواتر تێدەگات ئەمە 
پاپا نیکۆڵاسی سێهەمە،

54
00:03:33,171 --> 00:03:38,231
کە بە دانتی دەڵێت دوو پاپای دوای
خۆی لە هەمان شوێن دەسوتێنرێن

55
00:03:38,231 --> 00:03:42,089
چونکە هەرسێکیان بە هۆی کڕینی 
پۆستی کڵێسە و گەندەڵی تاوانبارن.

56
00:03:42,089 --> 00:03:46,069
سەڕەرای هەندێک وێنەی 
توندوتیژی و دڵتوندی لە دۆزەخ،

57
00:03:46,069 --> 00:03:49,579
کۆمیدیای خودایی، چیرۆکێکی خۆشەویستیشە.

58
00:03:49,579 --> 00:03:51,479
سەڕەڕای ئەوەی دانتی دەبوایە لەگەڵ کچی

59
00:03:51,479 --> 00:03:54,539
خێزانێکی دەسەڵاتداری
فلۆرەنسا هاوسەرگیری بکات،

60
00:03:54,539 --> 00:04:00,559
دانتی لەگەڵ کچێکیتر لە تەمەنی ٩
ساڵییەوە خۆشەویستی دەکرد:

61
00:04:00,559 --> 00:04:02,620
بیترشیا پۆرتیناری.

62
00:04:02,620 --> 00:04:08,220
سەرەڕای ئەوەی تەنها دوو جار یەکتریان 
بینیبوو، دانتی سەرسامی ئەم کچە بوو،

63
00:04:08,220 --> 00:04:12,355
دواتر دەبێتە سەرچاوەی
سروشی نووسینەکانی دانتی.

64
00:04:12,355 --> 00:04:17,652
لە ڕاستیدا، بتریشیا هانی دانتی دەدات
گەشتێکی ئازایانە بەرەو ناخی دۆزەخ بکات

65
00:04:17,652 --> 00:04:20,689
و دواتر بەرەو شاخی پاک بڕوات.

66
00:04:20,689 --> 00:04:23,389
وەک ئافرەتێکی بەهێز و ئاسمانی وێنا کراوە،

67
00:04:23,389 --> 00:04:27,569
ئەو ڕێنوێنی دانتی بۆ پارادایسۆ 
و ناخی بەهەشت دەکات

68
00:04:27,569 --> 00:04:31,771
تا دەگاتە ئاستی گەیشتن بە دیداری خودا.

69
00:04:31,771 --> 00:04:33,961
چەندین سەدە دوای بڵاوکردنەوە،

70
00:04:33,961 --> 00:04:37,761
بابەتی خۆشەویستی، تاوان و 
تۆبە لە کۆمیدیای خودایی

71
00:04:37,761 --> 00:04:40,471
سەرچاوەی سروشی چەندین هونەرمەندی وەک

72
00:04:40,471 --> 00:04:45,391
ئۆگاستەس ڕۆدین، سالڤادۆر دالی،
ئێزرا پاوند و نیل گایمان بووە.

73
00:04:45,391 --> 00:04:51,112
و شاعیر خۆشی لە ساڵی ٢٠٠٨ 
لێخۆشبوونێکی درەنگی بۆ دەرکرا

74
00:04:51,112 --> 00:04:55,932
کاتێک شاری فلۆرەنسا
دوورخستنەوەکەی دانتێیان هەڵوەشاندەوە.