WEBVTT

00:00:07.324 --> 00:00:11.064
هه‌ر كه‌سێك بچێته‌ ناوه‌وه‌،
هيچ تروسكايیه‌كی هيوا نابينێت.

00:00:11.064 --> 00:00:13.564
ئه‌م نووسینه‌ له‌سه‌ر 
ده‌رگەی دۆزه‌خ هه‌ڵكه‌ندراوه‌،

00:00:13.564 --> 00:00:17.224
ئه‌م وشه‌ هه‌ره‌شه‌ئامێزانه‌ ئاماژه‌ی 
داهاتويه‌كی ڕه‌ش به‌ دانتی ده‌ده‌ن

00:00:17.224 --> 00:00:20.924
كاتێك به‌ره‌و ئينفێرۆ ده‌چێته‌ خواره‌وه‌.

00:00:20.924 --> 00:00:22.914
سه‌ره‌ڕای تاريكی بارودۆخه‌كه‌،

00:00:22.914 --> 00:00:28.204
ئه‌م پێشبينيیه‌ بۆ گه‌وره‌ترين 
چيرۆكی خۆشه‌ويستی ده‌گۆڕێت:

00:00:28.204 --> 00:00:32.684
كه‌ له‌ گه‌وره‌ترين چيرۆكی
نێوان خودا و مرۆڤ پێكدێت.

00:00:32.684 --> 00:00:35.704
به‌ڵام بۆ ئه‌وه‌ی دانتی بگاته‌ ڕزگاربوون،

00:00:35.704 --> 00:00:39.224
سه‌ره‌تا پێويسته‌ ڕێگه‌ی
دۆزه‌خ بدۆزێته‌وه‌.

00:00:39.224 --> 00:00:43.224
ئه‌م بارودۆخه‌ پڕ ئازاره‌
سروشتی ئينفێرنۆيه‌

00:00:43.224 --> 00:00:45.764
كه‌ به‌شێكه‌ له‌ سێ به‌شی هۆنراوه‌ی چيرۆكی

00:00:45.764 --> 00:00:49.764
له‌ لايه‌ن دانتی ئيليگيری 
له‌ سه‌ده‌ی 14 نووسراوه‌.

00:00:49.764 --> 00:00:52.144
خۆی وه‌ك پاڵه‌وانی چيرۆكه‌ ئاشكرا ده‌كات،

00:00:52.144 --> 00:00:56.094
دانتي قوڵتر و قوڵتر ڕۆده‌چێته‌
ناو سه‌ختيیه‌كانی دۆزه‌خ،

00:00:56.094 --> 00:01:01.304
كه‌ گه‌واهی ئازارکێشان له‌ نۆ
چينی دۆزەخ ده‌دات.

00:01:01.304 --> 00:01:09.164
سه‌ره‌تا، چينی ناباوه‌ڕه‌كانی پێش مه‌سيح، 
سه‌ردانی بازنه‌ی غه‌زه‌ب، چڵێسی، ته‌ماح،

00:01:09.164 --> 00:01:12.533
گومڕابوون، توندوتيژی و
ته‌ڵه‌كه‌بازی، توڕه‌یی، كفر

00:01:12.533 --> 00:01:15.673
و دواتر بۆ بازنه‌ی، ترسناكی و ناپاكی كردن،

00:01:15.673 --> 00:01:20.403
كه‌ تاوانكاره‌كان له‌ ژێر چاودێری 
ڕاسته‌وخۆی ئه‌هريمه‌ن بوون.

00:01:20.403 --> 00:01:25.905
دوو بەشی داهاتوو، پورگارشیۆ و پارادایسۆ، 
هەر سەبارەت بە گەشتەکەی دانتێیە،

00:01:25.911 --> 00:01:28.141
کاتێک شاخی پاکبوونەوە دەپێوێت

00:01:28.141 --> 00:01:32.271
و بۆ نۆ چینەکەی ئاسمان بەرز دەبێتەوە.

00:01:32.271 --> 00:01:37.750
بەسەر یەکەوە لە ماوەی ١٠ ساڵ نووسراوە، 
ئەم سێ بەشە کۆمیدیای خودایی پێکدەهێنن

00:01:37.750 --> 00:01:42.314
کە چیرۆکێکی بەرجەستەکراوی
روحە بۆ لای خودا.

00:01:42.314 --> 00:01:46.413
بەڵام کتێبی کۆمیدیای خودایی تەنها 
چیرۆکێکی بەرجەستەکراوی ئاینی نییە.

00:01:46.413 --> 00:01:51.353
چیرۆکێکی ڕەخنەئامێزە و ڕەخنە لە 
سیاسەتمەدارە ئیتاڵییەکان دەگرێت.

00:01:51.353 --> 00:01:56.584
وەک سەرباز و دەوڵەتمەدارێکی فلۆرەنسا، 
دانتی لە ناخەوە پابەندی ئاین و خودا بوو،

00:01:56.584 --> 00:02:00.052
بەڵام ڕەخنەی لە کڵێسەی
رۆمان کاتۆلیکی هەبوو.

00:02:00.052 --> 00:02:05.252
بە تایبەت دژی خزمخزمێنە و کڕین و
فرۆشتنی پۆستەکانی ناو کڵێسە، یان

00:02:05.252 --> 00:02:10.438
کڕین و فرۆشتن بە خزمەتگوزارییە ئاینییەکان 
وەک لێبوردن لە تاوانە ئاینییەکان بوو.

00:02:10.438 --> 00:02:13.713
چەندین گروپ سودیان
لەم بارودۆخە گەندەڵە دەبینی،

00:02:13.713 --> 00:02:19.433
بەڵام بەشێکی کەم خەڵکی وەک گولیفە 
ڕەش و سپییەکان پشتگیریان دەکردن.

00:02:19.433 --> 00:02:21.962
ئەمە گروپێکی سیاسی و ئاینی بوون کە

00:02:21.962 --> 00:02:25.522
دەیانویست دەسەڵاتی پاپا فراون بکەن.

00:02:25.522 --> 00:02:29.632
دانتی ئەندامی گولیفە سپییەکان بوو،

00:02:29.632 --> 00:02:33.941
کە باوەڕی وابوو فلۆرانس شایستەی
ئازادبوونە لە ژێر کاریگەری کڵێسەی ڕۆمانی.

00:02:33.941 --> 00:02:36.631
وەک نوێنەری گولیفی سپی،

00:02:36.631 --> 00:02:39.671
دانتی زوو زوو دژی دەسەڵاتی
پاوانخوازی پاپا قسەی دەکرد،

00:02:39.671 --> 00:02:42.781
تا گەیشتە ئەوەی گولیفە ڕەشەکان 
پۆستەکەی دانتی هەڵبوەشێننەوە

00:02:42.781 --> 00:02:46.511
لە ساڵی ١٣٠٢ لە فلۆرانسی دووربخەنەوە.

00:02:46.511 --> 00:02:48.321
بەڵام لە بری ئەوەی بێدەنگ بێت،

00:02:48.321 --> 00:02:53.971
ئەم دورخستنەوەیە دەبێتە هۆکارێک
دانتی باشترین نووسینی بنووسێت.

00:02:53.971 --> 00:02:56.521
ناوی زڕێندرا و هیوای گەڕانەوەشی کەم بوو،

00:02:56.521 --> 00:03:01.761
نووسەر بە ئازادی ناخی دڵی خۆی بەرانبەر 
بە کڵێسە بۆ کۆمەڵگەی ئیتاڵی ڕوون دەکردەوە.

00:03:01.761 --> 00:03:04.121
نووسینی کۆمیدیای خودایی بە زمانی ئیتاڵی،

00:03:04.121 --> 00:03:07.711
لە جێگەی زمانی لاتینی
باوی خەڵکی دەستەبژێر،

00:03:07.711 --> 00:03:13.701
نووسینە ڕەخنە ئامێزەکانی دانتی 
دەگەیشتە دەستی زۆرترین کەس.

00:03:13.701 --> 00:03:16.152
لە بەشی دۆزەخ، بازنەی توڕەیی،

00:03:16.152 --> 00:03:18.562
دانتی تاوانباران دەبینێت کە

00:03:18.562 --> 00:03:23.152
ئەندامی گولیفە ڕەشەکان، 
فلیپۆ ئارجینتی پارچە پارچە دەکەن.

00:03:23.152 --> 00:03:24.695
لە بازنەی فێلبازیدا،

00:03:24.695 --> 00:03:29.995
دانتی لەگەڵ کەسێک قسە دەکات کە 
لە ناو گەرمترین ئاگردا دەسوتێت.

00:03:29.995 --> 00:03:33.171
دواتر تێدەگات ئەمە 
پاپا نیکۆڵاسی سێهەمە،

00:03:33.171 --> 00:03:38.231
کە بە دانتی دەڵێت دوو پاپای دوای
خۆی لە هەمان شوێن دەسوتێنرێن

00:03:38.231 --> 00:03:42.089
چونکە هەرسێکیان بە هۆی کڕینی 
پۆستی کڵێسە و گەندەڵی تاوانبارن.

00:03:42.089 --> 00:03:46.069
سەڕەرای هەندێک وێنەی 
توندوتیژی و دڵتوندی لە دۆزەخ،

00:03:46.069 --> 00:03:49.579
کۆمیدیای خودایی، چیرۆکێکی خۆشەویستیشە.

00:03:49.579 --> 00:03:51.479
سەڕەڕای ئەوەی دانتی دەبوایە لەگەڵ کچی

00:03:51.479 --> 00:03:54.539
خێزانێکی دەسەڵاتداری
فلۆرەنسا هاوسەرگیری بکات،

00:03:54.539 --> 00:04:00.559
دانتی لەگەڵ کچێکیتر لە تەمەنی ٩
ساڵییەوە خۆشەویستی دەکرد:

00:04:00.559 --> 00:04:02.620
بیترشیا پۆرتیناری.

00:04:02.620 --> 00:04:08.220
سەرەڕای ئەوەی تەنها دوو جار یەکتریان 
بینیبوو، دانتی سەرسامی ئەم کچە بوو،

00:04:08.220 --> 00:04:12.355
دواتر دەبێتە سەرچاوەی
سروشی نووسینەکانی دانتی.

00:04:12.355 --> 00:04:17.652
لە ڕاستیدا، بتریشیا هانی دانتی دەدات
گەشتێکی ئازایانە بەرەو ناخی دۆزەخ بکات

00:04:17.652 --> 00:04:20.689
و دواتر بەرەو شاخی پاک بڕوات.

00:04:20.689 --> 00:04:23.389
وەک ئافرەتێکی بەهێز و ئاسمانی وێنا کراوە،

00:04:23.389 --> 00:04:27.569
ئەو ڕێنوێنی دانتی بۆ پارادایسۆ 
و ناخی بەهەشت دەکات

00:04:27.569 --> 00:04:31.771
تا دەگاتە ئاستی گەیشتن بە دیداری خودا.

00:04:31.771 --> 00:04:33.961
چەندین سەدە دوای بڵاوکردنەوە،

00:04:33.961 --> 00:04:37.761
بابەتی خۆشەویستی، تاوان و 
تۆبە لە کۆمیدیای خودایی

00:04:37.761 --> 00:04:40.471
سەرچاوەی سروشی چەندین هونەرمەندی وەک

00:04:40.471 --> 00:04:45.391
ئۆگاستەس ڕۆدین، سالڤادۆر دالی،
ئێزرا پاوند و نیل گایمان بووە.

00:04:45.391 --> 00:04:51.112
و شاعیر خۆشی لە ساڵی ٢٠٠٨ 
لێخۆشبوونێکی درەنگی بۆ دەرکرا

00:04:51.112 --> 00:04:55.932
کاتێک شاری فلۆرەنسا
دوورخستنەوەکەی دانتێیان هەڵوەشاندەوە.