WEBVTT

00:00:07.324 --> 00:00:11.064
„Ty, który wchodzisz,
żegnaj się z nadzieją…”

00:00:11.064 --> 00:00:13.494
Wyryte nad bramą piekła,

00:00:13.494 --> 00:00:17.224
te złowieszcze słowa zwiastują
nieszczęścia Dantego

00:00:17.224 --> 00:00:20.924
podczas jego wędrówki w głąb piekła.

00:00:20.924 --> 00:00:22.914
Mimo ponurego tonu

00:00:22.914 --> 00:00:28.204
przepowiednia jest początkiem
wspaniałej historii miłosnej,

00:00:28.204 --> 00:00:32.684
epickiej wędrówki opowiadającej
o tym, co ludzkie, i tym, co boskie.

00:00:32.684 --> 00:00:35.704
Żeby jednak Dante uzyskał zbawienie,

00:00:35.704 --> 00:00:39.224
musi najpierw przedostać się przez piekło.

NOTE Paragraph

00:00:39.224 --> 00:00:43.224
Krajobraz tortur jest
miejscem akcji "Piekła",

00:00:43.224 --> 00:00:45.764
pierwszej z trzech części poematu

00:00:45.764 --> 00:00:49.764
napisanego w XIV wieku
przez Dantego Alighieri.

00:00:49.764 --> 00:00:52.144
Jako główny bohater swojego dzieła

00:00:52.144 --> 00:00:56.094
Dante schodzi coraz
głębiej w otchłań piekła,

00:00:56.094 --> 00:01:01.304
doświadczając widoku okropnych kar,
różnych w zależności od kręgu.

00:01:01.304 --> 00:01:09.164
Najpierw przechodzi przez Limbo, następnie
kręgi żądzy, obżarstwa, chciwości, gniewu,

00:01:09.164 --> 00:01:12.533
herezji, przemocy i oszustwa,

00:01:12.533 --> 00:01:15.673
kończąc na przerażającym
dziewiątym kręgu zdrady,

00:01:15.673 --> 00:01:20.403
gdzie grzesznicy są uwięzieni
pod czujnym okiem samego Lucyfera.

00:01:20.403 --> 00:01:24.275
W dwóch kolejnych księgach,
"Czyśćcu" i "Raju",

00:01:24.275 --> 00:01:28.141
opisano wędrówkę Dantego
na wierzchołek czyśćca

00:01:28.141 --> 00:01:32.271
i drogę przez dziewięć
sfer niebieskich nieba.

00:01:32.271 --> 00:01:37.750
Trzyczęściowa "Boska Komedia"
pisana przez dziesięć lat

00:01:37.750 --> 00:01:42.314
to alegoryczne wyobrażenie
podróży duszy do Boga.

NOTE Paragraph

00:01:42.314 --> 00:01:46.413
Ale "Boska Komedia" to coś więcej
niż tylko religijna przenośnia.

00:01:46.413 --> 00:01:51.353
To też bystry, cięty komentarz
na temat włoskiej polityki.

00:01:51.353 --> 00:01:56.584
Jako żołnierz i mąż stanu z Florencji,
Dante był bardzo wierny Bogu,

00:01:56.584 --> 00:02:00.052
choć często krytykował
Kościół rzymskokatolicki.

00:02:00.052 --> 00:02:05.252
Nie lubił zwłaszcza częstego
nepotyzmu i symonii,

00:02:05.252 --> 00:02:10.438
czyli handlu dobrami duchowymi
takimi jak darowanie grzechu.

00:02:10.438 --> 00:02:13.713
Wiele ugrupowań wykorzystywało
te niemoralne praktyki,

00:02:13.713 --> 00:02:19.433
ale niewielu popierało je tak bardzo
jak Guelfi Neri, czyli czarni gwelfowie.

00:02:19.433 --> 00:02:21.962
Byli oni frakcją polityczno-religijną,

00:02:21.962 --> 00:02:25.522
która pragnęła zwiększyć
wpływy polityczne papieża.

00:02:25.522 --> 00:02:29.632
Dante był członkiem Guelfi Bianchi,
czyli białych gwelfów,

00:02:29.632 --> 00:02:33.941
którzy wierzyli, że we Florencji
trzeba zmniejszyć rzymskie wpływy.

00:02:33.941 --> 00:02:36.631
Jako przedstawiciel białych gwelfów

00:02:36.631 --> 00:02:39.671
Dante często występował
przeciwko władzy papieża,

00:02:39.671 --> 00:02:42.781
aż do chwili, gdy czarni gwelfowie
wykorzystali swoją pozycję

00:02:42.781 --> 00:02:46.511
i w 1302 roku wygnali go z Florencji.

00:02:46.511 --> 00:02:48.321
Zamiast milczeć,

00:02:48.321 --> 00:02:53.971
Dante stworzył wiekopomną krytykę.

NOTE Paragraph

00:02:53.971 --> 00:02:56.521
Zhańbiony i pozbawiony nadziei na powrót,

00:02:56.521 --> 00:03:01.761
mógł swobodnie wyrażać swoje żale
do Kościoła i włoskiego społeczeństwa.

00:03:01.761 --> 00:03:04.121
Pisząc „Boską Komedię” po włosku,

00:03:04.121 --> 00:03:07.711
zamiast tradycyjnie łaciną,
tak jak wyedukowana elita,

00:03:07.711 --> 00:03:13.701
Dante zapewnił najszersze grono odbiorców
swojemu ciętemu komentarzowi politycznemu.

00:03:13.701 --> 00:03:16.152
W kręgu gniewu "Piekła"

00:03:16.152 --> 00:03:18.562
Dante przygląda się grzesznikom

00:03:18.562 --> 00:03:23.152
rozrywającym na strzępy
czarnego gwelfa, Filippa Argentiego.

00:03:23.152 --> 00:03:24.695
W kręgu oszustwa

00:03:24.695 --> 00:03:29.995
Dante rozmawia z tajemniczym grzesznikiem
smażącym się w najgorętszym ogniu piekieł.

00:03:29.995 --> 00:03:33.171
Okazuje się on być papieżem Mikołajem III,

00:03:33.171 --> 00:03:38.231
który mówi, że jego miejsce zajmie dwóch
kolejnych papieży w momencie ich śmierci,

00:03:38.231 --> 00:03:42.089
wszyscy trzej są winni symonii i korupcji.

NOTE Paragraph

00:03:42.089 --> 00:03:46.069
Wbrew ponurej i pełnej
przemocy scenerii "Piekła"

00:03:46.069 --> 00:03:49.579
"Boska Komedia" to również poemat miłosny.

00:03:49.579 --> 00:03:51.479
Mimo że Dante miał już zaplanowany ślub

00:03:51.479 --> 00:03:54.539
z córką wpływowej florenckiej rodziny,

00:03:54.539 --> 00:04:00.559
od dziewiątego roku życia
trwał w nieodwzajemnionej miłości

00:04:00.559 --> 00:04:02.620
do Beatrycze Portinari.

00:04:02.620 --> 00:04:08.220
Mimo że spotkali się rzekomo dwa razy,
stała się muzą Dantego na całe życie,

00:04:08.220 --> 00:04:12.355
służąc jako inspiracja
i temat dla jego wielu dzieł.

00:04:12.355 --> 00:04:17.652
To właśnie Beatrycze jest powodem
wędrówki przez czeluście piekieł

00:04:17.652 --> 00:04:20.689
aż po szczyty czyśćca.

00:04:20.689 --> 00:04:23.389
Przedstawiona jako potężna
i niebiańska postać,

00:04:23.389 --> 00:04:27.569
prowadzi Dantego
przez sfery niebieskie "Raju",

00:04:27.569 --> 00:04:31.771
aż do chwili, gdy staje
twarzą w twarz z Bogiem.

NOTE Paragraph

00:04:31.771 --> 00:04:33.961
Od kiedy "Boska Komedia" została wydana,

00:04:33.961 --> 00:04:37.761
jej motywy miłości, grzechu i odkupienia

00:04:37.761 --> 00:04:40.471
są inspiracją dla wielu artystów,

00:04:40.471 --> 00:04:45.391
takich jak Auguste Rodin, Salvador Dali,
Ezra Pound czy Neil Gaiman.

00:04:45.391 --> 00:04:51.112
Sam poeta został ułaskawiony w 2008 roku,

00:04:51.112 --> 00:04:55.932
kiedy to Florencja unieważniła
przestarzałe wygnanie Dantego.