Gəlin, 5 kökaltı 117 ifadəsini sadələşdirək.

Görünür ki, 117 tam kvadrat kök deyil.

Gəlin, onu sadə vuruqlara ayıraq və görək,

sadə vuruqlarından hər hansı biri 1

dəfədən çox təkrarlanırmı?

117 tək ədəddir və

aydındır ki, 2 - ə bölünmür.

3 - ə bölündüyünü yoxlamaq üçün

rəqəmlərinin cəmini tapaq.

1 + 1 + 7 = 9.

Rəqəmlərinin cəmi 9 edir.

9 3 - ə bölündüyündən 117 - də bölünəcək.

Bəs 117 - ni 3 - ə böldükdə

neçə alınır? Gəlin hesablayaq.

Belə ki, 1 - in içində 3 yoxdur.

11 - in içində 3 dəfədir.

3 x 3 = 9

Çıxaq, 2 qalıq qalır.

7 - ni aşağı düşürək.

27 - in içində 9 dəfə 3 var.

9 x 3 = 27

Çıxaq, qalıq qalmır.

Tam ədəd alınır.

Beləliklə, 117-in vuruqları 3 və 39 - dur.

İndi 39 - u sadə vuruqlara ayıraq.

3 - ə bölünəndir.

3 x 13 = 39

Və aldığımız bütün rəqəmlər sadədirlər.

Beləliklə, 5 kökaltı 3 vur 3 vur 13

şəklində yazaq.

Üstü qüvvət dərslərindən bilirik ki,

belə də də yaza bilərik:

5 kökaltı 3 vur 3 vur kökaltı 13.

İndi isə tapaq görək 3 vur 3 ifadəsinin kvadrat kökü neçədir?

Bu həm də 3 üstü 2 -in, yəni

9 - un kvadrat köküdür.

Bu bizə 3 - ü verir. Yəni

kvadrat kök 3 - dür.

5 vur 3 kökaltı 13 .

Daha da sadələşdirib 5 vur 3 - ün yerinə

15 yazaq. 15 kökaltı 13.

Başqa bir nümunəyə baxaq.

3 kökaltı 26.

26 - ı sarı rənglə işarələyirəm.

sarı rənglə işarələyirıəm.

26 cüt ədəddir.

2 - ə bölünür.

2 vur 13 şəklində yazaq.

Və bitdi.

13 sadə ədəddir.

Artıq sadələşdirə bilmərik.

26 - ın tam kavdrat kökü yoxdur.

Əvvəlki nümunədə etdiyimiz kimi

26 -dan tam kök ala

bilmirik.

13 x 9 =117, yəni

tam kvadrat köklü ədəd vur 13.

26 - i sadələşdirə bildiyimiz qədər sadələşdirdik.

Sadəcə 3 kökaltı 26 şəklində yazacağıq.