1
00:00:15,555 --> 00:00:18,688
Często uważa się, 
że wyraz "doubt" jest dziwny

2
00:00:18,688 --> 00:00:20,607
z powodu "b".

3
00:00:20,607 --> 00:00:22,234
Nie słychać tego dźwięku,

4
00:00:22,234 --> 00:00:25,440
więc ludzie się zastanawiają, 
o co chodzi.

5
00:00:25,440 --> 00:00:27,780
Pomimo tego, 
czego uczą nas w szkole,

6
00:00:27,780 --> 00:00:30,268
dźwięk <i>nigdy</i>
nie jest najważniejeszy

7
00:00:30,268 --> 00:00:32,414
w pisowni 
angielskich wyrazów.

8
00:00:32,414 --> 00:00:35,695
Ważniejsze jest ich 
znaczenie i pochodzenie.

9
00:00:35,695 --> 00:00:37,729
Wątpić znaczy kwestionować,

10
00:00:37,729 --> 00:00:38,739
nie móc się zdecydować,

11
00:00:38,739 --> 00:00:40,202
wahać się.

12
00:00:40,202 --> 00:00:43,780
Jako rzeczownik oznacza
niepewność lub zamęt.

13
00:00:43,780 --> 00:00:46,146
Dzisiejszy wyraz "doubt"

14
00:00:46,146 --> 00:00:49,786
pochodzi od łacińskiego "dubitare".

15
00:00:49,786 --> 00:00:52,211
Najpierw zapożyczył go francuski,

16
00:00:52,211 --> 00:00:56,471
gdzie i dźwięk,
i litera "be" znikły.

17
00:00:56,471 --> 00:00:59,421
Do angielskiego wszedł 
w XIII wieku.

18
00:00:59,421 --> 00:01:01,347
100 lat później

19
00:01:01,347 --> 00:01:05,459
skrybowie znający 
angielski i łacinę,

20
00:01:05,459 --> 00:01:09,466
zdecydowali dodać "b" w pisowni,

21
00:01:09,466 --> 00:01:12,501
choć nikt tej litery nie wymawiał.

22
00:01:12,501 --> 00:01:14,186
Tylko po co?

23
00:01:14,186 --> 00:01:16,080
Kto normalny dodałby 
niemą literę do wyrazu?

24
00:01:16,080 --> 00:01:19,151
Kto normalny dodałby 
niemą literę do wyrazu?

25
00:01:19,151 --> 00:01:21,178
Znali łacinę,

26
00:01:21,178 --> 00:01:26,532
więc wiedzieli, że "b"
jest w rdzeniu słowa "doubt".

27
00:01:26,532 --> 00:01:30,189
Choć z czasem znajomość łaciny malała

28
00:01:30,189 --> 00:01:32,756
"b" zachowano w pisowni,

29
00:01:32,756 --> 00:01:35,339
aby oddać związek
z wyrazami pochodnymi

30
00:01:35,339 --> 00:01:38,158
np. "dubious" i "undubitalbly",

31
00:01:38,158 --> 00:01:40,372
które później zapożyczono

32
00:01:40,372 --> 00:01:43,802
z tego samego łacińskiego rdzenia,
"dubitare".

33
00:01:43,802 --> 00:01:46,098
Znajomość pochodzenia historycznego

34
00:01:46,098 --> 00:01:48,399
nie tylko ułatwia pisanie "doubt",

35
00:01:48,399 --> 00:01:50,403
ale pozwala również 
zrozumieć znaczenie

36
00:01:50,403 --> 00:01:53,068
bardziej skomplikowanych wyrazów.

37
00:01:53,068 --> 00:01:55,197
Ale to nie wszystko.

38
00:01:55,197 --> 00:01:56,431
Dalsza analiza,

39
00:01:56,431 --> 00:01:59,462
bez cienia wątpliwości,

40
00:01:59,462 --> 00:02:02,782
pokazuje jak wiele 
może znaczyć "b".

41
00:02:02,782 --> 00:02:05,508
W angielskim są jedynie dwa wyrazy

42
00:02:05,508 --> 00:02:08,795
złożone z liter "d-o-u-b":

43
00:02:08,795 --> 00:02:10,574
jednym jest "doubt",

44
00:02:10,574 --> 00:02:12,528
drugim "double".

45
00:02:12,528 --> 00:02:14,372
Wiele wyrazów da się stworzyć

46
00:02:14,372 --> 00:02:16,020
na podstawie tych dwóch:

47
00:02:16,020 --> 00:02:16,990
"Doubtful",
[niepewny]

48
00:02:16,990 --> 00:02:18,344
"Doubtless", 
[bez wątpienia]

49
00:02:18,344 --> 00:02:19,513
czy też "doublet",
[kaftan]

50
00:02:19,513 --> 00:02:20,564
"redouble"
[podwoić]

51
00:02:20,564 --> 00:02:22,066
i "doubloon".
[dublon]

52
00:02:22,066 --> 00:02:24,508
Z historycznego punktu widzenia

53
00:02:24,508 --> 00:02:26,807
te wyrazy wzięły się

54
00:02:26,807 --> 00:02:29,287
z tej samego łacińskiego wyrazu.

55
00:02:29,287 --> 00:02:31,260
Znaczenie "double",
to podwójny, dwa.

56
00:02:31,260 --> 00:02:32,133
Znaczenie "double",
to podwójny, dwa.

57
00:02:32,133 --> 00:02:35,778
Odzwierciedla to symbolikę wątpienia.

58
00:02:35,778 --> 00:02:37,319
Kiedy wątpimy,

59
00:02:37,319 --> 00:02:38,831
kiedy się wahamy,

60
00:02:38,831 --> 00:02:41,497
myślimy w dwojaki sposób.

61
00:02:41,497 --> 00:02:43,675
Gdy mamy jakieś wątpliwości,

62
00:02:43,675 --> 00:02:46,129
zanim zdecydujemy

63
00:02:46,129 --> 00:02:48,876
myślimy o tym dwa razy.

64
00:02:48,876 --> 00:02:51,544
Zanim angielski zaczął pożyczać

65
00:02:51,544 --> 00:02:53,234
wyrazy z francuskiego

66
00:02:53,234 --> 00:02:55,506
miał własny wyraz 
na "wątpienie".

67
00:02:55,506 --> 00:02:59,152
To staroangielskie "tweogan".

68
00:02:59,152 --> 00:03:01,585
W jego pisowni widać

69
00:03:01,585 --> 00:03:05,288
nawiązanie do "two".

70
00:03:05,288 --> 00:03:06,758
Gdy zaczniesz wątpić

71
00:03:06,758 --> 00:03:09,457
w sens pisowni angielskiej,

72
00:03:09,457 --> 00:03:11,412
spójrz *jeszcze raz.*

73
00:03:11,412 --> 00:03:16,170
Mądrej głowie dość dwie słowie.