0:00:06.843,0:00:10.144
له‌ سه‌رده‌می یۆنانیه‌كانه‌وه‌ تاوه‌كو[br]سه‌ده‌ی بیسته‌م،

0:00:10.144,0:00:14.244
ئه‌ریستۆتڵ، سیكمه‌ند فڕۆید،[br]وه‌ هه‌موو توێژه‌ره‌كانی تریش

0:00:14.244,0:00:17.334
به ‌دوای هه‌مان شتدا ده‌گه‌ڕان:

0:00:17.334,0:00:19.784
گوونه‌كانی مارماسی.

0:00:19.784,0:00:25.916
مارماسیه‌كان، ئه‌ینگویلا ئه‌ینگویلا،[br]له‌ ڕووباره‌كانی ئه‌وروپادا ده‌ژین،

0:00:25.916,0:00:28.896
به‌ڵام هیچ كه‌سێك نه‌یبنیوه‌[br]كه‌ مارماسی جووت ببن.

0:00:28.896,0:00:31.256
سەڕەڕایی‌ توێژینه‌وه‌ زۆره‌كان،

0:00:31.256,0:00:37.726
تا ئێسته‌ نه‌توانراوه‌ نه‌ هێلكه‌كانیان[br]نه‌ ئه‌ندامی زاوزێكردنیان بدۆزرێته‌وه‌.

0:00:37.726,0:00:43.506
به‌بێ هیچ داتایه‌ك، سروشتگه‌ره‌كان [br]پێشنیاری كۆمه‌ڵێك چیرۆكیان كردووه‌.

0:00:43.506,0:00:48.757
ئه‌ریستۆتڵ وتویه‌تی كه‌ مارماسیه‌كان[br]له‌ خۆوه‌ له‌ قوڕ هاتونه‌ته‌ ده‌ره‌روه‌.

0:00:48.757,0:00:53.561
پلینی ذه‌ ئێڵده‌ر له‌و باره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت[br]ئه‌وان له‌ ڕێگه‌ی خۆخشاندنن له‌ به‌رد و

0:00:53.561,0:00:57.391
و دواتر هاتونه‌ته‌ ژیانه‌وه‌.

0:00:57.391,0:01:02.748
وتراوه‌ كه‌ مارماسیه‌كان له‌[br]شله‌ی ماسی تره‌وه‌ دروست بوون،

0:01:02.748,0:01:06.736
و‌ ته‌نانه‌ت له‌ جه‌سته‌ی قالۆنچه‌وه‌[br]هاتونه‌ته‌ ده‌ره‌وه‌.

0:01:06.736,0:01:12.398
به‌ڵام ڕاستیه‌كه‌ی زۆر له‌وه‌ قورستره‌[br]كه‌ بیری لێ ده‌كرێته‌وه‌.

0:01:12.398,0:01:15.098
و بۆ چاره‌سه‌ر كردنی ئه‌م ئاڵۆزیه‌،

0:01:15.098,0:01:19.268
توێژه‌ره‌كان پێویسته‌ دووباره‌ بیر له‌[br]توێژینه‌وه‌کانی سه‌ده‌كانی ڕابردوو بكه‌نه‌وه‌.

0:01:19.268,0:01:25.683
ئه‌مڕۆ، ده‌زانین كه‌ ژیانی مارماسیه‌كان[br]له‌ پێنج قۆناغ پێكهاتووه‌:

0:01:25.683,0:01:32.893
لارڤال لێپتۆسێفێڵای، مینیسكول گلاسی ئیڵس،[br]ئادۆلێسێنت ئێلڤس،

0:01:32.893,0:01:37.400
ئۆڵده‌ر یه‌لۆو ئیڵس، و[br]ئاده‌ڵت سیلڤه‌ر ئیڵس.

0:01:37.400,0:01:41.320
جیاوازیه‌كی زۆر هه‌یه‌[br]له‌ نێوان ئه‌م قۆناغانه‌دا.

0:01:41.320,0:01:45.200
تۆ ده‌بێت ئه‌وه‌ له ‌بیر بكه‌یت كه‌[br]ئه‌مانه‌ ئاژه‌ڵێكی جیاواز بن.

0:01:45.200,0:01:49.770
ئه‌وه‌ هه‌مان شته‌ كه‌ سروشتزانه‌ [br]ئه‌وروپیه‌کان بیریان لێ كردبووه‌.

0:01:49.770,0:01:54.184
توێژه‌ران ئاگاداری قۆناغی[br]لێپتۆسێفێلا و گلاس ئیڵس بوون،

0:01:54.184,0:01:58.284
به‌ڵام هیچ كه‌س گریمانی ئه‌وه‌ی نه‌كرد[br]كه‌ ئه‌مانه‌ به‌ستراون به‌ ئێڵڤێر ئیڵس وه یه‌ڵۆو ئیڵس

0:01:58.284,0:02:01.144
وه به‌ سه‌دان كیلۆمه‌تر له ‌ژێره‌وه‌ی[br]ڕووی ئاوه‌كاندا ده‌ژین.

0:02:01.144,0:02:06.854
شته‌ گرنكه‌كان زیاتر ئاڵۆزده‌بن، [br]ئةندامي زاوزێیان تا ته‌مه‌نێك گه‌شه‌ ناكات.

0:02:06.854,0:02:09.814
و ته‌واوی ته‌مه‌نیان له‌[br]ڕووباره‌كانی ئه‌وروپادا

0:02:09.814,0:02:12.754
به ‌ته‌واوی له‌ ته‌مه‌نی[br]هه‌رزه‌كاریدایه‌.

0:02:12.754,0:02:17.879
بۆیه‌ كه‌ی و له‌ كوێ مارماسیه‌كان[br]وه‌چه‌ ده‌خه‌نه‌وه‌؟

0:02:17.879,0:02:23.085
جگه‌ له‌ ناوه‌كه‌ی، ژیانی مارماسیه‌كان[br]له‌ سه‌ره‌تادا

0:02:23.085,0:02:26.605
له‌ ناو ئاوی سوێردا له‌[br]بێرمودا تریاگڵ ده‌بێت.

0:02:26.605,0:02:29.305
له‌ گرنكترین قۆناغه‌كانی هه‌موو ساڵێكی[br]گه‌رده‌لولاوی

0:02:29.305,0:02:32.415
به‌ هه‌زاره‌ها مارماسی[br]سێ ملیمی

0:02:32.415,0:02:34.945
دێنه‌ ده‌ره‌وه‌ له‌[br]ڕووباری سارگاسۆ.

0:02:34.945,0:02:39.440
لێره‌وه‌، به‌ دوای یه‌كدا ڕێده‌گرنه‌به‌ر[br]به‌ره‌وه‌ باكووری ئه‌مریكا و كیشوه‌ری -

0:02:39.440,0:02:41.520
ئه‌وروپا كه‌ زۆر نزیكتر بووه‌

0:02:41.520,0:02:46.231
كاتێك مارماسیه‌كان ئه‌م ڕێگه‌یه‌یان[br]دروست كرووه‌ له‌ 40 ملیۆن ساڵ له‌مه‌‌وبه‌ر.

0:02:46.231,0:02:52.329
دوای سێ سه‌د رۆژ، ئه‌نگویلا ئه‌نگویلا[br]ئۆقیانوسه‌كان ده‌بڕن

0:02:52.329,0:02:56.521
به‌ درێژای 6،500 كیلۆمه‌تر[br]به‌ره‌وه‌ كه‌ناراوه‌كانی ئه‌وروپا

0:02:56.521,0:03:00.669
كه‌ دوور و درێژترین [br]كۆچ ده‌كه‌ن.

0:03:00.669,0:03:05.599
به‌ڵام ئه‌و كاته‌ی ده‌گه‌نه‌ شوێنی خۆیان[br]45 سانتیم له‌ جه‌سته‌یان زیادی كردووه‌.

0:03:05.599,0:03:09.982
و‌ گۆڕاون بۆ سێمی تڕانس پارێنت[br]گڵاس ئیڵس.

0:03:09.982,0:03:12.412
ئه‌وه‌ ته‌نها گۆڕانكاریه‌كی جه‌سته‌ی نییه.

0:03:12.412,0:03:16.162
ئه‌گه‌ر زۆرینه‌ی ماسی مه‌راین[br]بچوونایه‌ته‌ كه‌نارئاوه‌ سوێره‌كان،

0:03:16.162,0:03:21.180
ئه‌وه‌ خانه‌كانیان ده‌ئاوسا له‌ ناو [br]ئاوه‌كه‌دا و دەتەقینەوە و دەمردن‌.

0:03:21.180,0:03:23.562
به‌ڵام كاتێك گلاس ئیڵسه‌كان[br]ده‌گه‌نه‌ كه‌ناره‌كان

0:03:23.562,0:03:26.440
ئه‌وه‌ گورچیله‌كانیان[br]خوێیه‌كی زۆر هەڵگرتووە

0:03:26.440,0:03:29.190
و دەتوانن ڕێژه‌ی خوێ[br]له‌ خوێندا هاوسەنگ بکەن.

0:03:29.190,0:03:34.469
كۆمه‌ڵێك له‌م ماسیانه‌ی ئاوی سازگار[br]كۆچ ده‌كه‌ن به‌ره‌و ڕووبار و ده‌ریاچه‌كان.

0:03:34.469,0:03:39.893
هه‌ندێك كات كه‌ڵه‌كه‌ ده‌كه‌ن تاوه‌كو له‌[br]به‌ربه‌سته‌كان و ئاژه‌ڵه‌ دڕنده‌كان پارێزراو بن.

0:03:39.893,0:03:44.620
ئه‌وانه‌ی كه‌ ئه‌م كارانه‌ ئه‌نجام ده‌ده‌ن[br]ده‌گۆڕێن بۆ ئێڵڤێرس.

0:03:44.620,0:03:47.430
له‌ كۆتایدا كه‌ ده‌گه‌نه‌ شوێنی[br]ڕاوكردنیان،

0:03:47.430,0:03:51.430
ئێڵڤێرس ده‌ست ده‌كه‌ن به‌ خواردنی[br]هه‌موو شتێك کە دەچێتە ناو ده‌میان.

0:03:51.430,0:03:55.030
ئه‌م جۆره‌یان كه‌ هه‌مووشتێك ده‌خۆن[br]ده‌گۆڕێن و شتی تایبه‌ت ده‌خۆن،

0:03:55.030,0:03:59.863
و‌ دوای ده‌یه‌ها ڕۆژ ده‌گۆڕێن بۆ[br]یه‌لۆو ئیڵسی گه‌وره‌تر.

0:03:59.863,0:04:04.388
له‌م قۆناغه‌دا، ئه‌وان گه‌شه‌ ده‌سێنن بۆ[br]80 سانتیم،

0:04:04.388,0:04:07.898
و‌ له‌ كۆتایدا ئه‌ندامی زاوزێ كردنیان[br]گه‌شه ‌ده‌سێنێت.

0:04:07.898,0:04:13.481
به‌ڵام كۆتا قۆناغی ژیانی مارماسی[br]و نهێنی زاوزێ كردنیان

0:04:13.481,0:04:15.701
هه‌ر به‌ ئاڵۆزی ماوه‌ته‌وه‌.

0:04:15.701,0:04:21.850
له‌ ساڵی 1896، توێژه‌ران به[br]به‌ لێپتۆسێڤێلایان وتوه‌ لارڤاڵ ئیڵس،

0:04:21.850,0:04:26.089
و‌ بۆیان ده‌ركه‌وتوه‌ ئه‌وان له‌ شوێنێك‌[br]له‌ ئه‌تلانتیكەوە بۆ ئه‌وروپاوه‌ هاتوون.

0:04:26.089,0:04:29.239
هه‌رچۆنێك بێت، بۆ دۆزینه‌وه‌ی[br]ئاڵۆزی زاوزێ كردنیان،

0:04:29.239,0:04:32.839
كه‌سێك ده‌بووایه‌ كارێكی باوه‌ڕ پێنه‌كراو[br]ئه‌نجام بدات

0:04:32.839,0:04:36.759
بۆ لارڤێی كه‌ زیاتر نه‌بێت لی 30 سانتیم.

0:04:36.759,0:04:39.095
ئه‌و كه‌سه‌یش [br]جۆنس سمیدت بوو.

0:04:39.095,0:04:42.699
بۆ 18 ساڵی دواتر،[br]ئه‌م ده‌ریازانه‌ دانیماركیه‌

0:04:42.699,0:04:45.339
ده‌بوایه‌ كه‌ناراوه‌كانی[br]چوار كیشوه‌ر بگه‌ڕایه‌،

0:04:45.339,0:04:49.269
و‌ ڕاوی لێپتۆ سێفیلای[br]بكردایه‌.

0:04:49.269,0:04:53.770
له‌ كۆتایدا، له‌ ساڵی 1921،[br]لارڤێیه‌كی بچووكی دۆزییه‌وه‌،

0:04:53.770,0:04:58.010
له‌ كه‌ناراوه‌كانی باكووری[br]ده‌ریای سارگاسۆ.

0:04:58.010,0:05:00.950
جگه‌ له‌و زانیاریانه‌ی[br]له‌و گه‌شته‌دا ده‌ستیان كه‌وت،

0:05:00.950,0:05:04.340
زاناكان هێشتا جوت بوونی[br]مارماسیه‌كانیان نه‌بینیوه‌،

0:05:04.340,0:05:06.893
یان ته‌نانه‌ت[br]هێلكه‌یه‌كیشیان نه‌دۆزیوه‌توه‌.

0:05:06.893,0:05:09.843
تیۆره‌كان ئه‌وه‌یان ده‌رخستووه‌[br]كه‌ مارماسییه‌كان زیاد ده‌كه‌ن

0:05:09.843,0:05:12.913
له‌ناو سه‌رمایه‌كی توند دا،[br]له‌ڕێگه‌ی پیتێنی ده‌ره‌كیه‌وه‌ زیاد ده‌كه‌ن

0:05:12.913,0:05:17.368
كه‌ نێره‌كانیش سپێرم ده‌كه‌ن[br]به‌سه‌ر هێلكه‌كانیاندا.

0:05:17.368,0:05:21.588
به‌ڵام ته‌وژم و به‌گژدا چوونه‌وه‌ی[br]ده‌ریای سارگاسۆن

0:05:21.588,0:05:24.798
وایكردووه‌ كه‌ ئه‌م پاڵپشتی کردنی[br]تیۆره‌ قورس بێت.

0:05:24.798,0:05:27.468
توێژه‌ران نازانن له ‌كوێ بگه‌ڕێن،

0:05:27.468,0:05:29.918
له‌و كاته‌وه‌ی كه‌ به‌ سه‌ركه‌وتووی[br]شوێنین زانین

0:05:29.918,0:05:32.588
له‌ كاتی گه‌ڕانه‌وه‌یان له‌ كۆچ كردنه‌كه‌.

0:05:32.588,0:05:34.998
تاوه‌كو ئه‌م ڕووبه‌ڕوبونه‌وه‌یه‌ ڕوو بدات،

0:05:34.998,0:05:40.502
نهێنی ئه‌م مارماسییانه‌ به‌رده‌وام ده‌بێت[br]تاوه‌كو له‌وناو ده‌چن.