WEBVTT

00:00:01.000 --> 00:00:03.000
วันนี้ ผมอยากจะพูดถึง

00:00:03.000 --> 00:00:06.000
ความไร้เหตุผลที่คาดการณ์ได้

00:00:06.000 --> 00:00:10.000
ความสนใจที่ผมมีต่อความไร้เหตุผลเหล่านี้

00:00:10.000 --> 00:00:13.000
เริ่มต้นเมื่อหลายปีก่อนในโรงพยาบาล

00:00:13.000 --> 00:00:17.000
ผมถูกไฟครอกอย่างรุนแรง

00:00:17.000 --> 00:00:20.000
และถ้าคุณต้องอยู่โรงพยาบาลนานๆ

00:00:20.000 --> 00:00:23.000
คุณจะเห็นความไร้เหตุผลมากมายหลายอย่าง

00:00:23.000 --> 00:00:28.000
และสิ่งหนึ่งซึ่งเกิดขึ้นในแผนกแผลไฟไหม้

00:00:28.000 --> 00:00:32.000
ก็คือวิธีที่พยาบาลดึงผ้าพันแผลออกจากตัวผม

00:00:33.000 --> 00:00:35.000
ถ้าวันนึงคุณต้องให้ใครดึงผ้าพันแผลออกจากตัวคุณ

00:00:35.000 --> 00:00:38.000
คุณคงสงสัยว่า วิธีไหนคือวิธีที่ถูกต้อง

00:00:38.000 --> 00:00:42.000
ดึงออกเร็วๆ -- ช่วงเวลาสั้นๆ แต่ความเจ็บปวดรุนแรง --

00:00:42.000 --> 00:00:44.000
หรือดึงผ้าพันแผลออกช้าๆ

00:00:44.000 --> 00:00:48.000
คุณจะเจ็บนาน แต่ไม่รุนแรง

00:00:48.000 --> 00:00:51.000
แล้ววิธีไหนคือวิธีที่ถูกต้องล่ะ?

NOTE Paragraph

00:00:51.000 --> 00:00:55.000
พยาบาลในแผนกคิดว่าวิธีที่ถูกต้อง

00:00:55.000 --> 00:00:58.000
คือแบบแรก ดังนั้น เขาจึงใช้วิธีจับแน่นๆ แล้วดึง

00:00:58.000 --> 00:01:00.000
แล้วเขาก็จับแน่นๆ แล้วก็ดึงอีก

00:01:00.000 --> 00:01:04.000
และเพราะว่ากว่าร้อยละ 70 ของร่างกายผมถูกไฟครอก มันจึงใช้เวลากว่าชั่วโมง

00:01:04.000 --> 00:01:07.000
คุณคงนึกภาพออก

00:01:07.000 --> 00:01:11.000
ผมเกลียดช่วงเวลาที่เต็มไปด้วยความเจ็บปวดแสนสาหัสแบบนี้

00:01:11.000 --> 00:01:13.000
ผมจึงพยายามใช้เหตุผลบอกพยาบาลว่า

00:01:13.000 --> 00:01:14.000
"ทำไมเราไม่ลองวิธีอื่นบ้างครับ?

00:01:14.000 --> 00:01:16.000
ทำไมไม่ลองดึงช้าๆ --

00:01:16.000 --> 00:01:21.000
อาจจะใช้เวลาสองชั่วโมงแทนที่จะเป็นชั่วโมงเดียว -- ความเจ็บจะได้ลดลง?

00:01:21.000 --> 00:01:23.000
คุณพยาบาลบอกผมสองอย่าง

00:01:23.000 --> 00:01:27.000
พวกเขาบอกผมว่า พวกเขารู้วิธีการปฏิบัติต่อคนไข้ที่ถูกต้อง --

00:01:27.000 --> 00:01:30.000
ว่านี่คือวิธีที่จะทำให้เจ็บน้อยที่สุด --

00:01:30.000 --> 00:01:33.000
และยังบอกอีกว่า คำว่า patient (คนไข้ / ความอดทน) ไม่ได้แปลว่า

00:01:33.000 --> 00:01:35.000
ให้คำแนะนำหรือก้าวก่าย...

00:01:35.000 --> 00:01:38.000
อ้อ นี่ไม่ใช่ในภาษาฮีบรูเท่านั้นนะ

00:01:38.000 --> 00:01:41.000
มันมีความหมายอย่างนี้ในทุกๆ ภาษา

NOTE Paragraph

00:01:41.000 --> 00:01:45.000
ดังนั้น คุณคงรู้ว่า ผมทำอะไรมากไม่ได้

00:01:45.000 --> 00:01:48.000
และพวกพยาบาลก็ทำแบบเดิมที่เคยทำต่อไป

00:01:48.000 --> 00:01:50.000
สามปีต่อมา เมื่อผมออกจากโรงพยาบาล

00:01:50.000 --> 00:01:53.000
ผมเข้าเรียนในมหาวิทยาลัย

00:01:53.000 --> 00:01:56.000
และหนึ่งในบทเรียนที่น่าสนใจที่สุดเท่าที่ผมเคยเรียนมา

00:01:56.000 --> 00:01:58.000
ก็คือวิธีวิจัยแบบทดลอง

00:01:58.000 --> 00:02:02.000
ซึ่งถ้าคุณมีคำถาม คุณสามารถสร้างแบบจำลองของคำถามเหล่านี้

00:02:02.000 --> 00:02:06.000
ในรูปแบบที่เป็นนามธรรมบางอย่าง จากนั้นก็ศึกษาหาคำตอบต่อคำถามนั้น

00:02:06.000 --> 00:02:08.000
และเราก็จะได้เรียนรู้บางอย่างเกี่ยวกับโลก

NOTE Paragraph

00:02:08.000 --> 00:02:10.000
นั่นล่ะครับคือสิ่งที่ผมทำ

00:02:10.000 --> 00:02:11.000
ผมยังคงสนใจ

00:02:11.000 --> 00:02:13.000
ในคำถามเกี่ยวกับการดึงผ้าพันแผลออกจากตัวคนไข้

00:02:13.000 --> 00:02:16.000
ในช่วงเริ่มต้น ผมไม่ได้มีเงินมากนัก

00:02:16.000 --> 00:02:20.000
ผมเลยไปที่ร้านขายอุปกรณ์ก่อสร้าง และซื้อคีมของช่างไม้มา

00:02:20.000 --> 00:02:24.000
จากนั้น ผมก็พาคนมาที่แล็บ และเอาคีมหนีบนิ้วของพวกเขา

00:02:24.000 --> 00:02:26.000
ขบนิ้วพวกเขาจนเจ็บ

NOTE Paragraph

00:02:26.000 --> 00:02:28.000
(เสียงหัวเราะ)

NOTE Paragraph

00:02:28.000 --> 00:02:31.000
ผมบีบนิ้วผู้ร่วมการทดลองนานบ้าง สั้นบ้าง

00:02:31.000 --> 00:02:33.000
ลองบีบให้เจ็บน้อยแล้วค่อยเพิ่มขึ้น แบบที่เจ็บมากก่อนแล้วน้อยลง

00:02:33.000 --> 00:02:37.000
ทั้งมีหยุดพักและไม่หยุด -- มีทุกรูปแบบของความเจ็บ

00:02:37.000 --> 00:02:39.000
พอทำให้เขาเจ็บตัวกันแล้ว ผมก็จะถามพวกเขาว่า

00:02:39.000 --> 00:02:41.000
เจ็บไหม เจ็บยังไง

00:02:41.000 --> 00:02:43.000
หรือถ้าให้เลือกระหว่างความเจ็บสองอย่างหลังสุด

00:02:43.000 --> 00:02:45.000
คุณจะเลือกแบบไหน?

NOTE Paragraph

00:02:45.000 --> 00:02:48.000
(เสียงหัวเราะ)

NOTE Paragraph

00:02:48.000 --> 00:02:51.000
ผมทำแบบนี้อยู่พักหนึ่ง

NOTE Paragraph

00:02:51.000 --> 00:02:53.000
(เสียงหัวเราะ)

NOTE Paragraph

00:02:53.000 --> 00:02:57.000
แล้วจากนั้น, ก็เหมือนกับโครงการวิชาการดีๆ ทั่วไป, ผมได้เงินสนับสนุนมากขึ้น

00:02:57.000 --> 00:02:59.000
ผมเลยเปลี่ยนไปใช้เสียง เครื่องช็อคไฟฟ้า --

00:02:59.000 --> 00:03:04.000
ผมทำชุดสร้างความเจ็บปวดที่สามารถสร้างความเจ็บปวดให้คนที่สวมใส่ได้มากขึ้นไปอีก

NOTE Paragraph

00:03:04.000 --> 00:03:08.000
หลังจากทำการทดลองพวกนี้เสร็จ

00:03:08.000 --> 00:03:11.000
สิ่งที่ผมเรียนรู้คือ พวกพยาบาลคิดผิด

00:03:11.000 --> 00:03:14.000
นี่คือคนที่น่ายกย่องด้วยความตั้งใจที่ดี

00:03:14.000 --> 00:03:16.000
และมีประสบการณ์หลากหลาย แต่กระนั้น

00:03:16.000 --> 00:03:20.000
พวกเขาเข้าใจผิดอยู่ตลอดเวลา

00:03:20.000 --> 00:03:23.000
เพราะเราไม่ได้รับรู้ระยะเวลา

00:03:23.000 --> 00:03:25.000
แบบเดียวกับที่เรารับรู้ความรุนแรงของความเจ็บปวด

00:03:25.000 --> 00:03:29.000
ผมจะเจ็บน้อยลง ถ้าช่วงเวลามันนานขึ้น

00:03:29.000 --> 00:03:31.000
และความเจ็บมันรุนแรงน้อยกว่า

00:03:31.000 --> 00:03:34.000
เขาควรจะเริ่มดึงผ้าพันแผลที่หน้าของผมก่อน

00:03:34.000 --> 00:03:36.000
ซึ่งเป็นที่ที่เจ็บมากที่สุด แล้วค่อยไปแกะที่ขา

00:03:36.000 --> 00:03:39.000
ทำให้ผมรู้สึกว่ามันมีแนวโน้มดีขึ้นเรื่อยๆ

00:03:39.000 --> 00:03:40.000
ซึ่งมันจะทำให้ผมรู้สึกเจ็บน้อยลงด้วย

00:03:40.000 --> 00:03:42.000
และมันก็จะดีกว่าด้วย

00:03:42.000 --> 00:03:44.000
ถ้ามีช่วงพักในช่วงกลางๆ ให้หายเจ็บสักหน่อย

00:03:44.000 --> 00:03:46.000
ทั้งหมดนี้เป็นเรื่องที่ควรทำ

00:03:46.000 --> 00:03:49.000
แต่พยาบาลไม่เคยคิดจะทำ

NOTE Paragraph

00:03:49.000 --> 00:03:50.000
จากจุดนี้ ผมเริ่มคิดว่า

00:03:50.000 --> 00:03:53.000
พยาบาลเป็นคนกลุ่มเดียวในโลกหรือเปล่า

00:03:53.000 --> 00:03:56.000
ที่ตัดสินใจอะไรผิดพลาด หรือมันเกิดกับคนทั่วไป?

00:03:56.000 --> 00:03:58.000
ที่จริงแล้ว มันเกิดขึ้นกับคนทั่วไปครับ

00:03:58.000 --> 00:04:01.000
คนเราตัดสินใจผิดพลาดมากมาย

00:04:01.000 --> 00:04:06.000
ผมอยากจะยกตัวอย่างหนึ่งของความไร้เหตุผลพวกนี้

00:04:06.000 --> 00:04:09.000
นั่นก็คือ การทุจริต

00:04:09.000 --> 00:04:11.000
เหตุผลที่ผมยกเอาเรื่องการทุจริตมาพูดก็เพราะมันน่าสนใจ

00:04:11.000 --> 00:04:13.000
แต่ผมว่ามันบอกอะไรเราบางอย่าง

00:04:13.000 --> 00:04:16.000
เกี่ยวกับสถานการณ์ตลาดหลักทรัพย์ในปัจจุบัน

00:04:16.000 --> 00:04:19.000
ความสนใจเรื่องการทุจริตของผมเริ่มมาจาก

00:04:19.000 --> 00:04:21.000
กรณีของเอนรอนที่เป็นข่าวอื้อฉาวอย่างรวดเร็ว

00:04:21.000 --> 00:04:24.000
ผมเริ่มคิดว่า มันเกิดอะไรขึ้น

00:04:24.000 --> 00:04:25.000
นี่มันเป็นเพียงแค่

00:04:25.000 --> 00:04:28.000
ปลาเน่าตัวเดียว ที่ทำอะไรแย่ๆ แบบนี้

00:04:28.000 --> 00:04:30.000
หรือจริงๆ มันเป็นโรคระบาด

00:04:30.000 --> 00:04:34.000
คนมากมายก็ทำแบบเดียวกันนี้

NOTE Paragraph

00:04:34.000 --> 00:04:38.000
ผมก็เลยออกแบบการทดลองง่ายๆ

00:04:38.000 --> 00:04:39.000
ผมทำอย่างนี้ครับ

00:04:39.000 --> 00:04:42.000
ถ้าคุณเข้าร่วมการทดลอง ผมจะให้กระดาษคุณหนึ่งแผ่น

00:04:42.000 --> 00:04:46.000
กับโจทย์เลขง่ายๆ 20 ข้อที่คุณแก้ได้แน่นอน

00:04:46.000 --> 00:04:48.000
แต่ผมจะให้เวลาคุณสั้นๆ แบบทำไม่ทัน

00:04:48.000 --> 00:04:50.000
เมื่อห้านาทีหมดลง ผมจะบอกว่า

00:04:50.000 --> 00:04:53.000
"คืนกระดาษให้ผม แล้วผมจะจ่ายคุณข้อละหนึ่งดอลลาร์"

00:04:53.000 --> 00:04:57.000
ทุกคนทำตามนี้ แล้วผมก็จ่ายให้พวกเขาประมาณสี่ดอลลาร์เป็นการตอบแทน

00:04:57.000 --> 00:04:59.000
เฉลี่ยก็คือพวกเขาทำได้สี่ข้อ

00:04:59.000 --> 00:05:02.000
กับคนอีกกลุ่มหนึ่ง ผมเปิดโอกาสให้เขาโกง

00:05:02.000 --> 00:05:03.000
ผมส่งกระดาษให้ผู้ร่วมการทดลองคนละแผ่น

00:05:03.000 --> 00:05:05.000
เมื่อครบห้านาที ผมจะบอกว่า

00:05:05.000 --> 00:05:06.000
"ฉีกกระดาษแผ่นนั้น

00:05:06.000 --> 00:05:09.000
แล้วเก็บมันใส่ในกระเป๋าหรือเป้ของคุณ

00:05:09.000 --> 00:05:12.000
จากนั้นมาบอกผมว่าคุณทำถูกกี่ข้อ"

00:05:12.000 --> 00:05:15.000
คราวนี้พวกเขาทำถูกเฉลี่ยเจ็ดข้อแฮะ

00:05:15.000 --> 00:05:20.000
นี่แสดงว่ามันไม่ใช่แค่ปลาเน่าไม่กี่ตัว --

00:05:20.000 --> 00:05:23.000
หรือคนแค่ไม่กี่คนโกงมากๆ

00:05:23.000 --> 00:05:26.000
ในทางกลับกัน มีคนจำนวนมากที่โกงเล็กๆ น้อยๆ ด้วย

NOTE Paragraph

00:05:26.000 --> 00:05:29.000
ในทางเศรษฐศาสตร์แล้ว

00:05:29.000 --> 00:05:32.000
การโกงคือการวิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนแบบง่ายๆ

00:05:32.000 --> 00:05:34.000
เราจะคิดว่า โอกาสที่จะถูกจับได้มีมากแค่ไหน?

00:05:34.000 --> 00:05:37.000
จะได้ผลตอบแทนเท่าไหร่จากการโกง?

00:05:37.000 --> 00:05:39.000
และถ้าโดนจับได้จะถูกลงโทษอย่างไร?

00:05:39.000 --> 00:05:41.000
จากนั้นก็ชั่งน้ำหนักเอา

00:05:41.000 --> 00:05:43.000
คุณแค่วิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนแบบง่ายๆ

00:05:43.000 --> 00:05:46.000
คุณก็ตัดสินใจได้แล้วว่าคุณจะก่ออาชญากรรมหรือไม่

00:05:46.000 --> 00:05:48.000
ดังนั้น เราพยายามที่จะทดสอบสิ่งเหล่านี้

00:05:48.000 --> 00:05:52.000
กับผู้ร่วมการทดลองบางกลุ่ม เราเพิ่มลดจำนวนเงินที่เขามีโอกาสโกงได้

00:05:52.000 --> 00:05:53.000
เพื่อดูว่าเขาจะโกงมากน้อยสักแค่ไหน

00:05:53.000 --> 00:05:56.000
เราจ่ายตั้งแต่ 10 เซนต์ต่อข้อ, 50 เซนต์,

00:05:56.000 --> 00:05:59.000
1 ดอลลาร์, 5 ดอลลาร์, 10 ดอลลาร์ต่อข้อที่ทำถูก

NOTE Paragraph

00:05:59.000 --> 00:06:03.000
คุณอาจคิดว่า เมื่อจำนวนเงินมากขึ้น

00:06:03.000 --> 00:06:06.000
คนก็น่าจะโกงมากขึ้น แต่ความจริงแล้วไม่ใช่แบบนั้นเสมอไป

00:06:06.000 --> 00:06:09.000
มีคนจำนวนมากที่โกงเฉพาะตอนที่เงินน้อยๆ

00:06:09.000 --> 00:06:12.000
แล้วเรื่องโอกาสที่จะโดนจับได้ล่ะ?

00:06:12.000 --> 00:06:14.000
ในบางกลุ่มเราให้ฉีกกระดาษแค่ครึ่งเดียว

00:06:14.000 --> 00:06:15.000
แปลว่ายังมีโอกาสโดนจับได้

00:06:15.000 --> 00:06:17.000
บางกลุ่มเราให้ฉีกทั้งแผ่น

00:06:17.000 --> 00:06:20.000
บางคนฉีกทุกอย่าง เดินออกจากห้อง

00:06:20.000 --> 00:06:23.000
แล้วไปหยิบเงินเอาเองจากกล่องที่มีเงินอยู่มากกว่า 100 ดอลลาร์

00:06:23.000 --> 00:06:26.000
คุณคงคิดว่า เมื่อโอกาสที่จะถูกจับได้ลดลง

00:06:26.000 --> 00:06:29.000
พวกเขาจะโกงมากขึ้น แต่ก็อีกนั่นแหล่ะ มันไม่ได้เป็นแบบนั้น

00:06:29.000 --> 00:06:32.000
คนจำนวนมากโกงแค่เล็กน้อย

00:06:32.000 --> 00:06:35.000
ไม่ได้แปรผันไปตามสิ่งจูงใจทางเศรษฐศาสตร์

NOTE Paragraph

00:06:35.000 --> 00:06:36.000
เราเลยมาคิดว่า "ถ้าคนไม่ตอบสนองต่อสิ่งจูงใจ

00:06:36.000 --> 00:06:41.000
ตามที่หลักเหตุและผลทางเศรษฐศาสตร์ว่าไว้

00:06:41.000 --> 00:06:44.000
งั้นมันเกิดอะไรขึ้นล่ะ?"

00:06:44.000 --> 00:06:47.000
เราคิดว่ามันน่าจะมีแรงผลักดันสองอย่าง

00:06:47.000 --> 00:06:49.000
อย่างแรกคือ เราอยากจะกลับบ้านส่องกระจก

00:06:49.000 --> 00:06:52.000
แล้วยังรู้สึกดีกับตัวเองได้อยู่ ดังนั้น เราจึงไม่โกง

00:06:52.000 --> 00:06:54.000
ซึ่งถ้าเราโกงแค่เล็กๆ น้อยๆ

00:06:54.000 --> 00:06:56.000
เราก็ยังรู้สึกดีกับตัวเองได้อยู่

00:06:56.000 --> 00:06:57.000
ดังนั้น สิ่งที่เกิดขึ้นก็คือว่า

00:06:57.000 --> 00:06:59.000
มันมีขอบเขตการโกงระดับหนึ่งที่เราไม่อยากทำเกินไปกว่านี้

00:06:59.000 --> 00:07:03.000
คือ เรายังคงเก็บเกี่ยวผลประโยชน์เล็กๆ น้อยๆ จากการโกง

00:07:03.000 --> 00:07:06.000
ตราบใดที่มันไม่ไปเปลี่ยนความรู้สึกที่เรามีต่อตัวเราเอง

00:07:06.000 --> 00:07:09.000
เราเรียกมันว่าระดับการโกงที่ยอมรับได้ของแต่ละคน

NOTE Paragraph

00:07:10.000 --> 00:07:14.000
แล้วเราจะทดสอบระดับการโกงที่ยอมรับได้นี่อย่างไร?

00:07:14.000 --> 00:07:18.000
ที่จริงเราตั้งคำถามว่า จะลดระดับการโกงที่ยอมรับได้ลงอย่างไร?

00:07:18.000 --> 00:07:20.000
เราเลยพาคนมาที่ห้องทดลอง แล้วบอกว่า

00:07:20.000 --> 00:07:22.000
"วันนี้เรามีงานสองอย่างให้คุณทำ"

00:07:22.000 --> 00:07:23.000
เราบอกผู้ร่วมการทดลองครึ่งหนึ่งว่า

00:07:23.000 --> 00:07:25.000
อย่างแรก ให้นึกถึงหนังสือสิบเล่มที่เคยอ่านสมัยมัธยมปลาย

00:07:25.000 --> 00:07:28.000
อีกครึ่งหนึ่ง เราให้นึกถึงบัญญัติสิบประการ (คล้ายๆ กับศีลห้า -- ผู้แปล)

00:07:28.000 --> 00:07:30.000
แล้วจากนั้นลองเปิดโอกาสให้เขาโกง

00:07:30.000 --> 00:07:33.000
ปรากฏว่าคนที่นึกถึงบัญญัติสิบประการ

00:07:33.000 --> 00:07:35.000
ซึ่งไม่มีผู้ร่วมการทดลองสักคนที่จำได้ครบทุกข้อ

00:07:36.000 --> 00:07:40.000
แต่เราพบว่า คนที่นึกถึงบัญญัติสิบประการ

00:07:40.000 --> 00:07:43.000
เมื่อมีโอกาสจะโกงแล้ว ไม่มีใครโกงเลยสักคนเดียว

00:07:43.000 --> 00:07:45.000
มันไม่ใช่เพราะคนที่เคร่งศาสนามากกว่า --

00:07:45.000 --> 00:07:46.000
หรือจำบัญญัติสิบประการได้มากกว่า จะโกงน้อยกว่า

00:07:46.000 --> 00:07:48.000
และคนที่ไม่เคร่งศาสนา --

00:07:48.000 --> 00:07:49.000
หรือคนที่แทบจะจำบัญญัติสิบประการไม่ได้ --

00:07:49.000 --> 00:07:51.000
จะโกงมากกว่า

00:07:51.000 --> 00:07:55.000
แค่พยายามจะนึกถึงบัญญัติสิบประการเท่านั้น

00:07:55.000 --> 00:07:56.000
เขาก็หยุดโกง

00:07:56.000 --> 00:07:58.000
ที่จริง แม้แต่คนที่ประกาศตัวว่าไม่ได้นับถือพระเจ้า

00:07:58.000 --> 00:08:02.000
การให้พวกเขาสาบานต่อพระคัมภีร์ แล้วให้โอกาสที่จะโกง

00:08:02.000 --> 00:08:04.000
พวกเขาก็จะไม่โกง

00:08:06.000 --> 00:08:08.000
ทีนี้ บัญญัติสิบประการนั้น

00:08:08.000 --> 00:08:10.000
ยากที่จะนำไปผนวกกับระบบการศึกษา เราเลยคิดว่า

00:08:10.000 --> 00:08:12.000
"แล้วทำไมเราไม่ให้พวกเขาเซ็นชื่อในบัญญัติเกียรติภูมิล่ะ?"

00:08:12.000 --> 00:08:14.000
เราก็เลยให้คนลงชื่อใต้ประโยคว่า

00:08:14.000 --> 00:08:18.000
"ฉันเข้าใจว่าการตอบแบบสำรวจนี้จะอยู่ภายใต้เกียรติภูมิของ MIT"

00:08:18.000 --> 00:08:21.000
เมื่อพวกเขาฉีกกระดาษแล้ว พบว่าไม่มีการโกงใดใดทั้งสิ้น

00:08:21.000 --> 00:08:22.000
เรื่องนี้น่าสนใจมากเลยครับ

00:08:22.000 --> 00:08:24.000
เพราะที่จริง MIT ไม่มีบัญญัติเกียรติภูมิ

00:08:24.000 --> 00:08:29.000
(เสียงหัวเราะ)

NOTE Paragraph

00:08:29.000 --> 00:08:33.000
เอาล่ะ นั่นคือการลดระดับการโกงที่ยอมรับได้

00:08:33.000 --> 00:08:36.000
แล้วอะไรล่ะที่ทำให้ระดับการโกงที่ยอมรับได้เพิ่มขึ้น?

00:08:36.000 --> 00:08:38.000
การทดลองแรก -- ผมเดินไปรอบๆ MIT

00:08:38.000 --> 00:08:41.000
เอาโค้กจำนวนหกแพ็คใส่ไว้ในตู้เย็น --

00:08:41.000 --> 00:08:43.000
หมายถึงตู้เย็นรวมของนักศึกษาปริญญาตรี

00:08:43.000 --> 00:08:46.000
แล้วผมก็กลับมาวัดสิ่งที่เรียกว่า

00:08:46.000 --> 00:08:50.000
ช่วงอายุของโค้ก -- มันอยู่ในตู้เย็นได้นานแค่ไหน?

00:08:50.000 --> 00:08:53.000
อย่างที่คุณคาด มันอยู่ได้ไม่นานก็มีคนหยิบไป

00:08:53.000 --> 00:08:57.000
ทีนี้ ผมเอาธนบัตรหกดอลลาร์ใส่จาน

00:08:57.000 --> 00:09:00.000
แล้วก็ทิ้งจานนั้นไว้ในตู้เย็นแบบเดียวกัน

00:09:00.000 --> 00:09:01.000
ธนบัตรกลับไม่หายไป

NOTE Paragraph

00:09:01.000 --> 00:09:04.000
นี่อาจไม่ใช่การทดลองทางสังคมศาสตร์ที่ถูกหลักการนัก

00:09:04.000 --> 00:09:07.000
เพื่อให้ได้ผลที่เชื่อถือได้มากขึ้น ผมเลยทำการทดลองแบบเดิม

00:09:07.000 --> 00:09:09.000
อย่างที่ผมได้อธิบายไว้ก่อนหน้านี้

00:09:09.000 --> 00:09:12.000
หนึ่งในสามของผู้ร่วมการทดลอง เราให้เขาส่งกระดาษคำตอบคืนเรา

00:09:12.000 --> 00:09:15.000
อีกหนึ่งในสามให้ฉีกกระดาษทิ้งไป

00:09:15.000 --> 00:09:16.000
ให้เขามาหาเราแล้วพูดว่า

00:09:16.000 --> 00:09:19.000
"คุณนักวิจัยครับ ผมแก้โจทย์ได้ X ข้อ จ่ายผมมา X ดอลลาร์"

00:09:19.000 --> 00:09:22.000
และอีกหนึ่งในสามของคนที่เราให้ฉีกกระดาษคำตอบทิ้ง

00:09:22.000 --> 00:09:24.000
ให้เขามาหาเราแล้วบอกว่า

00:09:24.000 --> 00:09:30.000
"คุณนักวิจัยครับ ผมแก้โจทย์ได้ X ข้อ จ่ายชิปผมมา X อัน"

00:09:30.000 --> 00:09:33.000
เราไม่ได้จ่ายเป็นเงิน เราจ่ายเป็นอย่างอื่น

00:09:33.000 --> 00:09:36.000
แล้วเมื่อพวกเขาได้รับอย่างอื่นที่ว่า เขาต้องเดินไปด้านข้างอีกสิบสองฟุต

00:09:36.000 --> 00:09:38.000
แล้วค่อยแลกเป็นเงิน

NOTE Paragraph

00:09:38.000 --> 00:09:40.000
ลองนึกดูสิครับ

00:09:40.000 --> 00:09:43.000
คุณจะรู้สึกแย่แค่ไหน ถ้าจิ๊กดินสอจากที่ทำงานกลับบ้าน

00:09:43.000 --> 00:09:45.000
เปรียบเทียบกับ

00:09:45.000 --> 00:09:47.000
การหยิบเงินสิบเซนต์จากกล่องใส่เงิน?

00:09:47.000 --> 00:09:50.000
ความรู้สึกพวกนี้ต่างกันมาก

00:09:50.000 --> 00:09:53.000
การเพิ่มขั้นตอนที่ทำให้คุณอยู่ห่างจากเงินสดไปอีกไม่กี่วินาที

00:09:53.000 --> 00:09:56.000
โดยการได้รับชิปแทนนั้นมันมีผลอะไรไหม?

00:09:56.000 --> 00:09:58.000
ปรากฏว่าผู้ร่วมการทดลองของเราโกหกเพิ่มเป็นสองเท่า

00:09:58.000 --> 00:10:00.000
ผมจะบอกคุณว่าผมคิดยังไง

00:10:00.000 --> 00:10:02.000
เกี่ยวกับเรื่องนี้และตลาดหุ้นในไม่กี่นาทีข้างหน้า

00:10:03.000 --> 00:10:07.000
แต่นี่ก็ยังไม่ช่วยอธิบายเรื่องเอนรอนได้อยู่ดี

00:10:07.000 --> 00:10:10.000
เพราะในเอนรอน มันมีประเด็นทางสังคมด้วย

00:10:10.000 --> 00:10:11.000
คนเราสังเกตว่าคนอื่นทำอะไร

00:10:11.000 --> 00:10:13.000
ในความเป็นจริงแล้ว ทุกๆ วันเมื่อเราดูข่าว

00:10:13.000 --> 00:10:15.000
เราเห็นตัวอย่างของคนที่โกง

00:10:15.000 --> 00:10:18.000
แล้วมันมีผลอย่างไรกับเรา?

NOTE Paragraph

00:10:18.000 --> 00:10:19.000
เราก็เลยลองทำการทดลองอีกแบบหนึ่ง

00:10:19.000 --> 00:10:22.000
ให้นักเรียนกลุ่มใหญ่มาร่วมการทดลอง

00:10:22.000 --> 00:10:23.000
และพวกเราก็จ่ายพวกเขาล่วงหน้า

00:10:23.000 --> 00:10:26.000
ทุกๆ คนได้รับซองที่มีเงินทั้งหมดที่เขาจะได้จากการทดลอง

00:10:26.000 --> 00:10:28.000
แล้วเราก็บอกพวกเขาในตอนท้ายว่า

00:10:28.000 --> 00:10:32.000
ขอให้เขาจ่ายคืนเราเท่าจำนวนข้อที่เขาทำไม่ได้ ตกลงไหม?

00:10:32.000 --> 00:10:33.000
ผลที่ได้ก็เหมือนเดิม

00:10:33.000 --> 00:10:35.000
ถ้าเราให้โอกาสเขาโกง เขาก็โกง

00:10:35.000 --> 00:10:38.000
พวกเขาโกงเล็กๆ น้อยๆ แต่ก็โกงเหมือนกันหมด

00:10:38.000 --> 00:10:41.000
แต่ว่าในการทดลองนี้ เราจ้างนักศึกษามาเป็นหน้าม้า

00:10:41.000 --> 00:10:45.000
หน้าม้าของเรายืนขึ้นหลังจากสามสิบวินาที แล้วพูดว่า

00:10:45.000 --> 00:10:48.000
"ผมทำได้ครบทุกข้อแล้ว ผมต้องทำอะไรต่อ?"

00:10:48.000 --> 00:10:52.000
ผู้วิจัยก็จะพูดว่า "ถ้าคุณทำเสร็จแล้ว กลับบ้านได้เลย"

00:10:52.000 --> 00:10:53.000
ก็เท่านั้น จบภารกิจ

00:10:53.000 --> 00:10:57.000
ดังนั้น คราวนี้เรามีนักศึกษาหน้าม้า

00:10:57.000 --> 00:10:59.000
เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม

00:10:59.000 --> 00:11:01.000
ไม่มีใครรู้ว่าเขาคือหน้าม้า

00:11:01.000 --> 00:11:05.000
และเขาก็โกงกันเห็นๆ แบบที่ไม่น่ายอมรับได้

00:11:05.000 --> 00:11:08.000
จะเกิดอะไรขึ้นกับคนอื่นๆ ในกลุ่ม?

00:11:08.000 --> 00:11:11.000
เขาจะโกงเพิ่มขึ้นหรือลดลง?

NOTE Paragraph

00:11:11.000 --> 00:11:13.000
นี่คือสิ่งที่เกิดขึ้น

00:11:13.000 --> 00:11:17.000
น่าสนใจมากครับ เพราะมันขึ้นอยู่กับว่า เขาใส่เสื้ออะไร

00:11:17.000 --> 00:11:19.000
รายละเอียดเป็นอย่างนี้

00:11:19.000 --> 00:11:22.000
เราทำการทดลองนี้ที่คาร์เนกี้ เมลลอน และพิตต์สเบอร์ก

00:11:22.000 --> 00:11:24.000
ที่พิตต์สเบอร์กมีมหาวิทยาลัยขนาดใหญ่อยู่สองแห่ง

00:11:24.000 --> 00:11:27.000
คือคาร์เนกี้ เมลลอน และพิตต์สเบอร์ก

00:11:27.000 --> 00:11:29.000
เมื่อผู้เข้าร่วมการทดลองทุกคน

00:11:29.000 --> 00:11:31.000
เป็นนักศึกษาของคาร์เนกี้ เมลลอน

00:11:31.000 --> 00:11:35.000
ถ้าหน้าม้ายืนที่ขึ้นเป็นนักศึกษาของคาร์เนกี้ เมลลอน --

00:11:35.000 --> 00:11:37.000
ซึ่งเขาก็เป็นนักศึกษาของคาร์เนกี้ เมลลอนจริงๆ --

00:11:37.000 --> 00:11:41.000
เขาก็เลยเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม การโกงก็เลยเพิ่มขึ้น

00:11:41.000 --> 00:11:45.000
แต่ถ้าหน้าม้าใส่เสื้อพิตต์เบอร์ก

00:11:45.000 --> 00:11:47.000
การโกงจะลดลง

NOTE Paragraph

00:11:47.000 --> 00:11:50.000
(เสียงหัวเราะ)

NOTE Paragraph

00:11:50.000 --> 00:11:53.000
เรื่องนี้สำคัญนะครับ

00:11:53.000 --> 00:11:55.000
เพราะเมื่อนักศึกษาที่เป็นหน้าม้ายืนขึ้น

00:11:55.000 --> 00:11:58.000
มันบอกกับทุกคนอย่างชัดเจนเลยว่าคุณสามารถโกงได้

00:11:58.000 --> 00:12:00.000
เพราะผู้วิจัยบอกว่า

00:12:00.000 --> 00:12:02.000
"คุณทำทุกอย่างเสร็จแล้ว กลับบ้านได้" และพวกเขาก็กลับไปพร้อมกับเงินที่โกง

00:12:02.000 --> 00:12:05.000
มันไม่เกี่ยวกับโอกาสที่จะถูกจับได้แล้ว

00:12:05.000 --> 00:12:08.000
แต่มันเป็นเรื่องบรรทัดฐานของการโกง

00:12:08.000 --> 00:12:11.000
ถ้าบางคนในกลุ่มของพวกเราโกง และเราเห็นเขาโกง

00:12:11.000 --> 00:12:15.000
เราจะรู้สึกว่ามันเป็นพฤติกรรมที่กลุ่มเราทำได้

00:12:15.000 --> 00:12:17.000
แต่ถ้าคนๆ นั้นมาจากกลุ่มอื่น บุคคลที่เลวร้ายพวกนี้ --

00:12:17.000 --> 00:12:19.000
ผมไม่ได้หมายความว่าเขานิสัยเลวร้าย --

00:12:19.000 --> 00:12:21.000
แต่หมายถึงบางคนที่เราไม่อยากเข้าไปเกี่ยวข้องด้วย

00:12:21.000 --> 00:12:23.000
เพราะเขามาจากมหาวิทยาลัยอื่น จากกลุ่มอื่น

00:12:23.000 --> 00:12:26.000
คนก็ตระหนักเรื่องความซื่อสัตย์เพิ่มขึ้นทันที

00:12:26.000 --> 00:12:28.000
คล้ายกับกรณีเรื่องบัญญัติสิบประการ

00:12:28.000 --> 00:12:32.000
แล้วคนก็โกงน้อยลง

NOTE Paragraph

00:12:32.000 --> 00:12:36.000
เอาล่ะ เราเรียนรู้อะไรเกี่ยวกับการโกงจากเรื่องนี้?

00:12:36.000 --> 00:12:39.000
เราเรียนรู้ว่าคนจำนวนมากโกง

00:12:39.000 --> 00:12:42.000
โดยโกงเล็กๆ น้อยๆ

00:12:42.000 --> 00:12:46.000
เมื่อพวกเราเตือนเขาเรื่องคุณธรรม เขาจะโกงน้อยลง

00:12:46.000 --> 00:12:49.000
เมื่อการโกงนั้นทำกับวัตถุอื่นที่ไม่ใช่เงินโดยตรง

00:12:49.000 --> 00:12:53.000
เช่น วัตถุที่ใช้แทนเงิน คนก็จะโกงมากขึ้นไปอีก

00:12:53.000 --> 00:12:55.000
และเมื่อพวกเราเห็นการโกงรอบๆ ตัวเรา

00:12:55.000 --> 00:12:59.000
โดยเฉพาะถ้าเป็นคนกลุ่มเดียวกับเรา การโกงก็จะมากขึ้น

00:12:59.000 --> 00:13:02.000
ทีนี้ลองมาดูกรณีของตลาดหลักทรัพย์บ้าง

00:13:02.000 --> 00:13:03.000
นึกถึงสิ่งที่เกิดขึ้น

00:13:03.000 --> 00:13:06.000
จะเกิดอะไรขึ้นถ้าเราสร้างสถานการณ์ที่

00:13:06.000 --> 00:13:08.000
คุณจ่ายเงินจำนวนมากให้ผู้คน

00:13:08.000 --> 00:13:11.000
เพื่อให้เขามองเห็นความจริงในมุมที่บิดเบือนไป?

00:13:11.000 --> 00:13:14.000
พวกเขาจะไม่รู้ไต๋คุณเหรอ?

00:13:14.000 --> 00:13:15.000
แน่นอน เขาต้องรู้แน่

00:13:15.000 --> 00:13:16.000
จะเกิดอะไรขึ้น ถ้าเราลองทำอีกแบบหนึ่ง

00:13:16.000 --> 00:13:18.000
โดยไม่เอาสิ่งนั้นไปผูกกับเงิน?

00:13:18.000 --> 00:13:21.000
คุณอาจเรียกมันว่าหุ้น ออพชั่น อนุพันธ์

00:13:21.000 --> 00:13:22.000
หลักทรัพย์ที่มีทรัพย์สินจำนองหนุนหลัง

00:13:22.000 --> 00:13:25.000
ถ้าเป็นอะไรที่ดูห่างไกลจากเงินออกไป

00:13:25.000 --> 00:13:27.000
มันไม่ใช่ชิปที่แลกเป็นเงินได้ในหนึ่งวินาที

00:13:27.000 --> 00:13:29.000
แต่เป็นสิ่งที่มีขั้นตอนจำนวนมากกว่าจะแปลงเป็นเงินได้

00:13:29.000 --> 00:13:33.000
และใช้เวลานานด้วย -- คนจะโกงมากขึ้นไหม?

00:13:33.000 --> 00:13:35.000
แล้วอะไรจะเกิดขึ้นกับสิ่งแวดล้อมทางสังคม

00:13:35.000 --> 00:13:38.000
เมื่อเราเห็นคนอื่นๆ ทำแบบนั้น?

00:13:38.000 --> 00:13:42.000
ผมคิดว่าสิ่งเหล่านี้เป็นแรงผลักดันที่เลวร้าย

00:13:42.000 --> 00:13:44.000
ในตลาดหลักทรัพย์

NOTE Paragraph

00:13:44.000 --> 00:13:47.000
ในภาพกว้างกว่านั้น ผมอยากจะบอกคุณบางอย่าง

00:13:47.000 --> 00:13:50.000
เกี่ยวกับเศรษฐศาสตร์พฤติกรรม

00:13:50.000 --> 00:13:54.000
เรามีความเชื่อลึกๆ มากมายที่มาจากสัญชาตญาณ

00:13:54.000 --> 00:13:57.000
ประเด็นก็คือ ความเชื่อพวกนี้จำนวนมากมันผิด

00:13:57.000 --> 00:14:00.000
คำถามก็คือ แล้วเราจะทดสอบความเชื่อนี้กันหรือไม่?

00:14:00.000 --> 00:14:02.000
เราสามารถหาวิธีว่าจะทดสอบความเชื่อพวกนี้ได้อย่างไร

00:14:02.000 --> 00:14:04.000
ในชีวิตส่วนตัว ในหน้าที่การงาน

00:14:04.000 --> 00:14:07.000
และที่สำคัญที่สุด เมื่อมันกลายเป็นนโยบาย

00:14:07.000 --> 00:14:10.000
อย่างนโนบาย "No Child Left Behind" (นโยบายการศึกษาของสหรัฐ)

00:14:10.000 --> 00:14:13.000
เวลาคุณสร้างตลาดหลักทรัพย์ใหม่ สร้างนโยบายใหม่

00:14:13.000 --> 00:14:16.000
ไม่ว่าจะเป็นด้านภาษี สุขภาพ และอื่นๆ

00:14:16.000 --> 00:14:18.000
การทดสอบความเชื่อของตัวเองนั้นมันยากมาก

00:14:18.000 --> 00:14:20.000
นั่นเป็นบทเรียนสำคัญที่ผมได้เรียนรู้

00:14:20.000 --> 00:14:22.000
เมื่อผมกลับไปหาพยาบาลทั้งหลายที่เคยดูแลผม

NOTE Paragraph

00:14:22.000 --> 00:14:24.000
ผมกลับไปเพื่อบอกเขา

00:14:24.000 --> 00:14:27.000
ว่าผมมีข้อค้นพบบางอย่างเกี่ยวกับการดึงผ้าพันแผลออก

00:14:27.000 --> 00:14:29.000
แล้วผมก็ได้เรียนรู้สิ่งที่น่าสนใจอยู่สองอย่าง

00:14:29.000 --> 00:14:31.000
หนึ่งคือ พยาบาลที่น่ารักของผม เอตตี้

00:14:31.000 --> 00:14:35.000
บอกผมว่า ผมไม่ได้เอาความเจ็บปวดของเธอเข้าไปวิเคราะห์ด้วย

00:14:35.000 --> 00:14:37.000
เธอบอกว่า "แน่นอน อย่างที่คุณรู้ มันเจ็บสำหรับคุณ

00:14:37.000 --> 00:14:39.000
แต่ลองมาเป็นพยาบาลสิ

00:14:39.000 --> 00:14:41.000
ต้องพันแผลและดึงผ้าพันแผลออกให้คนมากมาย

00:14:41.000 --> 00:14:44.000
แล้วก็ทำแต่แบบนี้ซ้ำๆ เป็นเวลานาน

00:14:44.000 --> 00:14:47.000
การทำให้คนอื่นเจ็บปวดทรมานก็ไม่ใช่เรื่องที่ดีสำหรับฉันเหมือนกัน"

00:14:47.000 --> 00:14:52.000
เธอบอกว่า บางทีส่วนหนึ่งก็เพราะมันยากเกินไปสำหรับเธอ

00:14:52.000 --> 00:14:55.000
แต่มันน่าสนใจมากกว่า ตอนที่เธอบอกว่า

00:14:55.000 --> 00:15:00.000
"ฉันคิดว่าความเชื่อของคุณไม่ถูก

00:15:00.000 --> 00:15:01.000
ฉันรู้สึกว่าความเชื่อของฉันถูกแล้ว"

00:15:01.000 --> 00:15:03.000
ดังนั้น ถ้าคุณลองนึกถึงความเชื่อทั้งหลายของคุณเอง

00:15:03.000 --> 00:15:07.000
มันยากนะครับที่คุณจะเชื่อว่าความเชื่อของคุณผิด

00:15:07.000 --> 00:15:10.000
แล้วเธอก็พูดว่า "และเพราะฉันเชื่อว่าความเชื่อของฉันถูก ..." --

00:15:10.000 --> 00:15:12.000
คือ เธอคิดว่าเธอถูกนะครับ --

00:15:12.000 --> 00:15:17.000
มันก็เลยยากมากสำหรับเธอที่จะยอมรับการทดลองที่โหดร้าย

00:15:17.000 --> 00:15:19.000
เพื่อลองตรวจสอบว่าเธอผิดหรือเปล่า

NOTE Paragraph

00:15:19.000 --> 00:15:23.000
ที่จริง เราทุกคนล้วนอยู่ในสถานการณ์เช่นนี้ตลอดเวลา

00:15:23.000 --> 00:15:26.000
เรามีความเชื่อที่มั่นคงในทุกเรื่อง --

00:15:26.000 --> 00:15:29.000
ความสามารถของเรา กลไกการทำงานของเศรษฐกิจ

00:15:29.000 --> 00:15:31.000
เราควรจะจ่ายเงินเดือนครูอย่างไร

00:15:31.000 --> 00:15:34.000
แต่ถ้าเราไม่ได้เริ่มทดสอบความเชื่อเหล่านั้น

00:15:34.000 --> 00:15:36.000
เราก็จะไม่มีวันทำให้อะไรมันดีขึ้นได้

00:15:36.000 --> 00:15:38.000
ลองนึกดูสิครับว่าชีวิตผมจะดีขึ้นขนาดไหน

00:15:38.000 --> 00:15:40.000
ถ้าพยาบาลเหล่านี้ยอมตรวจสอบสิ่งที่เขาเชื่ออยู่

00:15:40.000 --> 00:15:41.000
และทุกสิ่งจะดีขึ้นขนาดไหน

00:15:41.000 --> 00:15:46.000
ถ้าเราเริ่มทำการทดลองอย่างเป็นระบบเพื่อตรวจสอบความเชื่อทั้งหลายของเรา

NOTE Paragraph

00:15:46.000 --> 00:15:48.000
ขอบคุณมากครับ