WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:01.865
Ta có cửa hàng Bảo Bình

00:00:01.865 --> 00:00:05.807
làm nước xốt bằng cách 
trộn hai thìa mật ong

00:00:05.807 --> 00:00:09.073
với một phần hai thìa mù tạt.

00:00:09.073 --> 00:00:11.271
Cửa hàng Song Từ làm nước xốt

00:00:11.271 --> 00:00:13.797
bằng cách trộn bốn thìa mật ong

00:00:13.797 --> 00:00:16.373
với một thìa mù tạt.

00:00:16.373 --> 00:00:20.983
Hỏi loại nước xốt nào có 
vị mù tạt mạnh hơn?

00:00:20.983 --> 00:00:22.738
Hãy tạm dừng và 
xem liệu bạn có thể

00:00:22.738 --> 00:00:24.467
tự làm bài toán này không.

00:00:24.467 --> 00:00:26.422
Được rồi, bây giờ chúng ta 
hãy tính tỉ lệ

00:00:26.422 --> 00:00:30.751
giữa mật ong và mù tạt ở
mỗi cửa hàng.

00:00:30.751 --> 00:00:33.979
Trước tiên, chúng ta hãy xét trường hợp 
của cửa hàng Bảo Bình.

00:00:33.979 --> 00:00:37.558
Mình sẽ viết tắt cửa hàng Bảo Bình 
là BB.

00:00:37.558 --> 00:00:39.974
Cửa hàng này trộn hai thìa mật ong

00:00:39.974 --> 00:00:42.596
với nửa thìa mù tạt,

00:00:42.596 --> 00:00:45.115
vậy tỉ lệ giữa mật ong và mù tạt

00:00:45.115 --> 00:00:50.218
tính theo thìa là
hai thìa mật ong

00:00:50.218 --> 00:00:54.666
cho mỗi nửa thìa mù tạt,

00:00:54.666 --> 00:00:57.966
vậy đây chính là tỉ lệ 
giữa mật ong và mù tạt.

00:00:57.966 --> 00:00:58.949
Mình sẽ viết ra nhé.

00:00:58.949 --> 00:01:04.422
Đây là mật ong, còn đây là mù tạt.

00:01:04.422 --> 00:01:10.237
Bây giờ chúng ta xét đến cửa hàng Song Tử,
mình sẽ viết tắt là ST.

00:01:10.237 --> 00:01:12.154
Cửa hàng Song Tử làm nước xốt

00:01:12.154 --> 00:01:14.465
bằng cách trộn bốn thìa mật ong

00:01:14.465 --> 00:01:16.876
với mỗi một thìa mù tạt.

00:01:16.876 --> 00:01:18.595
Vậy tỉ lệ giữa mật ong và mù tạt

00:01:18.595 --> 00:01:22.329
là bốn thìa trên một thìa,

00:01:22.329 --> 00:01:28.469
tương tự thì đây là 
mật ong và đây là mù tạt.

00:01:28.469 --> 00:01:31.541
Làm thế nào để chúng ta có thể 
cho hai tỉ lệ này bằng nhau

00:01:31.541 --> 00:01:33.660
hoặc so sánh chúng với nhau?

00:01:33.660 --> 00:01:35.081
Chà, để xem nào.

00:01:35.081 --> 00:01:37.552
Bên này chúng ta có một phần hai
thìa mù tạt.

00:01:37.552 --> 00:01:39.056
Còn bên này có một thìa mù tạt,

00:01:39.056 --> 00:01:41.784
vậy nếu chúng ta nhân số thìa mù tạt

00:01:41.784 --> 00:01:43.916
và số thìa mật ong với hai thì sao?

00:01:43.916 --> 00:01:45.608
Chúng ta sẽ được một tỉ lệ tương đương

00:01:45.608 --> 00:01:47.843
vì ta nhân với cùng một số.

00:01:47.843 --> 00:01:51.904
Vậy nếu chúng ta nhân cả hai bên với hai

00:01:51.904 --> 00:01:54.767
ta được bốn thìa mật ong

00:01:54.767 --> 00:01:58.514
cho mỗi một thìa mù tạt.

00:01:58.514 --> 00:02:00.460
Ta có tỉ lệ giống hệt

00:02:00.460 --> 00:02:02.157
với tỉ lệ của cửa hàng Song Tử.

00:02:02.157 --> 00:02:04.465
Nghĩa là cả hai cửa hàng có

00:02:04.465 --> 00:02:07.631
nồng độ mù tạt giống nhau.

00:02:07.631 --> 00:02:11.579
Tỉ lệ giữa mật ong và mù tạt của 
hai cửa hàng là bằng nhau.

00:02:11.579 --> 00:02:15.105
Bốn thìa mật ong với một thìa mù tạt

00:02:15.105 --> 00:02:17.373
ở cả hai trường hợp.

00:02:17.373 --> 00:02:19.245
Cùng làm một ví dụ nữa nhé.

00:02:20.175 --> 00:02:25.624
Ở ví dụ này, ta có

00:02:25.624 --> 00:02:28.674
màu tím yêu thích của Phong

00:02:28.674 --> 00:02:31.343
được tạo ra từ bốn ao-xơ màu xanh,

00:02:31.343 --> 00:02:36.569
gạch chân bằng mực xanh 
dưới phần bốn ao-xơ màu xanh,

00:02:36.569 --> 00:02:39.287
cùng với ba ao-xơ màu đỏ,

00:02:39.287 --> 00:02:41.670
cùng với ba ao-xơ màu đỏ.

00:02:41.670 --> 00:02:44.445
Vậy tỉ lệ giữa màu xanh và màu đỏ

00:02:44.445 --> 00:02:49.793
là bốn ao-xơ màu xanh,
bốn ao-xơ màu xanh,

00:02:49.793 --> 00:02:54.410
cho mỗi ba ao-xơ màu đỏ,
vậy là bốn và ba.

00:02:54.410 --> 00:02:56.879
Hỗn hợp màu nào dưới đây

00:02:56.879 --> 00:03:00.303
sẽ cho ra màu tím yêu thích của Phong?

00:03:00.303 --> 00:03:01.808
Được rồi, hãy tạm dừng

00:03:01.808 --> 00:03:04.156
và xem bạn có thể tự giải
bài toán này không nhé.

00:03:04.326 --> 00:03:06.401
Đáp án A là ba ao-xơ màu xanh

00:03:06.401 --> 00:03:08.412
trộn với bốn ao-xơ màu đỏ

00:03:08.412 --> 00:03:14.379
Tỉ lệ là ba và bốn

00:03:14.379 --> 00:03:16.619
mặc dù có các con số giống nhau

00:03:16.619 --> 00:03:17.750
nhưng nó khác với tỉ lệ ở đề bài.

00:03:17.750 --> 00:03:18.835
Thứ tự hai số rất quan trọng.

00:03:18.835 --> 00:03:22.187
Đề bài cho bốn ao-xơ màu xanh
và ba ao-xơ màu đỏ.

00:03:22.187 --> 00:03:24.659
Còn đáp án A là ba ao-xơ màu xanh

00:03:24.659 --> 00:03:28.780
cho mỗi bốn ao-xơ màu đỏ, vậy chúng ta
có thể loại trừ đáp án này.

00:03:28.780 --> 00:03:30.705
Tám ao-xơ màu xanh trộn với

00:03:30.705 --> 00:03:32.452
sáu ao-xơ màu đỏ.

00:03:32.452 --> 00:03:36.046
Ở đáp án này, tỉ lệ là tám ao-xơ màu xanh

00:03:36.046 --> 00:03:39.955
cho mỗi sáu ao-xơ màu đỏ.

00:03:39.955 --> 00:03:42.332
Hai tỉ lệ này có bằng nhau không?

00:03:42.332 --> 00:03:45.153
Bạn có thể thấy sự khác biệt,

00:03:45.153 --> 00:03:49.562
nhưng nếu bạn nhân cả hai bên với hai

00:03:49.562 --> 00:03:52.056
bạn sẽ được tám và sáu.

00:03:52.056 --> 00:03:55.437
Bốn nhân hai bằng tám,
ba nhân hai bằng sáu.

00:03:55.437 --> 00:03:57.681
Vậy đây là một tỉ lệ tương đương,

00:03:57.681 --> 00:03:59.651
nên chúng ta chọn đáp án B.

00:03:59.651 --> 00:04:02.268
Tiếp theo, đáp án C cho sáu ao-xơ màu xanh

00:04:02.268 --> 00:04:04.556
trộn với tám ao-xơ màu đỏ.

00:04:04.556 --> 00:04:07.993
Ở đây, họ đã đảo ngược màu xanh và màu đỏ

00:04:07.993 --> 00:04:11.293
so với đáp án B, vậy tỉ lệ là sáu và tám,

00:04:11.293 --> 00:04:12.811
mình sẽ viết ra đây.

00:04:12.811 --> 00:04:15.463
Tỉ lệ là sáu ao-xơ màu xanh

00:04:15.463 --> 00:04:18.159
cho mỗi tám ao-xơ màu đỏ.

00:04:18.159 --> 00:04:20.122
Tương tự như đáp án A,

00:04:20.122 --> 00:04:21.861
tỉ lệ này có các con số giống nhau

00:04:21.861 --> 00:04:23.606
nhưng thứ tự khác nhau,

00:04:23.606 --> 00:04:25.185
nên chúng ta loại trừ đáp án này.

00:04:25.185 --> 00:04:29.298
20 ao-xơ màu xanh,
20 ao-xơ màu xanh,

00:04:29.298 --> 00:04:33.176
cho mỗi 15 ao-xơ màu đỏ.

00:04:33.176 --> 00:04:35.151
Tỉ lệ này có bằng tỉ lệ của đề bài không?

00:04:35.151 --> 00:04:36.907
Cùng suy nghĩ nhé.

00:04:36.907 --> 00:04:40.965
Để từ bốn thành 20,
bạn có thể nhân với năm,

00:04:40.965 --> 00:04:44.077
và để từ ba thành 15,
bạn cũng nhân với năm,

00:04:44.077 --> 00:04:46.152
vậy là chúng ta nhân với cùng một thừa số

00:04:46.152 --> 00:04:48.337
để từ 4 và 3 thành 20 và 15,

00:04:48.337 --> 00:04:51.595
nên đây là một tỉ lệ tương đương.

00:04:51.900 --> 00:04:57.347
12 ao-xơ màu xanh trộn
với 16 ao-xơ màu đỏ.

00:04:57.347 --> 00:04:59.548
Được rồi, tỉ lệ ở đây là

00:04:59.548 --> 00:05:04.502
12 ao-xơ màu xanh cho 
mỗi 16 ao-xơ màu đỏ.

00:05:04.502 --> 00:05:06.383
Cùng suy nghĩ nào.

00:05:06.383 --> 00:05:13.345
Để từ bốn thành 12, bạn nhân với ba.

00:05:13.755 --> 00:05:15.865
Bây giờ, nếu bạn nhân ba với ba,

00:05:15.865 --> 00:05:18.097
bạn sẽ được chín, chứ không phải 16,

00:05:18.097 --> 00:05:20.159
vậy đây chắc chắn không phải 
một tỉ lệ tương đương.

00:05:20.159 --> 00:05:21.805
Còn một cách giải khác,

00:05:21.805 --> 00:05:23.557
tính theo ao-xơ

00:05:23.557 --> 00:05:26.125
bạn có nhiều ao-xơ màu xanh hơn màu đỏ

00:05:26.125 --> 00:05:27.759
ở các tỉ số bằng nhau,

00:05:27.759 --> 00:05:29.794
nhưng ở đây bạn có nhiều ao-xơ màu đỏ
hơn màu xanh,

00:05:29.794 --> 00:05:31.735
vậy một cách khác để nhận ra

00:05:31.735 --> 00:05:33.191
rằng tỉ lệ này không tương đương,

00:05:33.191 --> 00:05:37.861
vậy chỉ có hỗn hợp B và D là tương đương

00:05:37.861 --> 00:05:40.309
và sẽ cho ra màu tím giống đề bài.

00:05:40.309 --> 00:05:41.285
Để tạo ra cùng một màu,

00:05:41.285 --> 00:05:44.341
bạn cần có cùng tỉ lệ giữa màu xanh và đỏ.