1 00:00:07,244 --> 00:00:09,364 ၁၉၆၀ နှစ်လွန်တွေတစ်လျှောက်မှာ 2 00:00:09,366 --> 00:00:13,143 FBI ဟာ အမေရိကရဲ့ အကျော်ကြားဆုံး ပညာရှင်တွေထဲက တစ်ဦးကို စုံစမ်းရာမှာ 3 00:00:13,143 --> 00:00:17,246 နှစ်ထောင်နီးပါးရှိတဲ့ စာရွက်စာတမ်း တွေကို စုဆောင်းခဲ့တယ်။ 4 00:00:17,246 --> 00:00:21,321 ဒီစုံစမ်းမှုရဲ့ အကြောင်းကိစ္စက James Baldwin လို့ ခေါ်တဲ့ စာရေးဆရာပါ။ 5 00:00:21,321 --> 00:00:22,481 အဲဒီအချိန်က 6 00:00:22,487 --> 00:00:25,427 FBI ဟာ အနုပညာရှင်တွေနဲ့ အတွေးအေခါ်ပညာရှင်တွေကို စုံစမ်းပေမဲ့ 7 00:00:25,427 --> 00:00:29,186 သူတို့ရဲ့မှတ်တမ်းတွေဟာ Baldwin ရဲ့ မှတ်တမ်းပမာဏရဲ့ အစိတ်အပိုင်းပဲဖြစ်ခဲ့တယ်။ 8 00:00:29,186 --> 00:00:31,536 ဒီနှစ်တွေအတွင်း FBI က သူ့နောက် တကောက်ကောက်လိုက်စဉ် 9 00:00:31,536 --> 00:00:35,350 သူဟာ ကမ္ဘာ့လူမည်းစရေားဆရာတွေထဲမှာ အကျော်ကြားဆုံးတဦးဖြစ်လာခဲ့တယ်။ 10 00:00:35,350 --> 00:00:38,913 ဒီတော့ အများပြည်သူနဲ့ အာဏာပိုင်တွေ နှစ်ရပ်စလုံးရဲ့ စိတ်အားရုံတွေထဲမှာ 11 00:00:38,913 --> 00:00:42,105 သူ့ကို ဒီလောက်ကြီးး စိုးမိုးအောင် ဘာက ဖန်တီးပေးခဲ့လဲ။ 12 00:00:42,105 --> 00:00:44,022 ၁၉၂၄ ခုမှာ Harlem မှာမွေးဖွားခဲ့ပြီး 13 00:00:44,022 --> 00:00:46,344 မွေးချင်းကိုးယောက်မှာ အကြီးဆုံးပါ။ 14 00:00:46,344 --> 00:00:49,609 အသက် ၁၄ နှစ်မှာ တရားဟောဆရာ အဖြစ် စတင်လုပ်ကိုင်ခဲ့တယ်။ 15 00:00:49,609 --> 00:00:53,093 တရားဟောရင်းနဲ့ စာရေးဆရာအဖြစ် သူစေ့ဆော်မှုကို ဖွံ့ဖြိုးစေခဲ့တာမက 16 00:00:53,093 --> 00:00:55,462 လူမျိုးရေး မညီမျှမှုနဲ့ လိင်လက္ခဏာအပေါ် 17 00:00:55,462 --> 00:00:59,010 အသင်းတော်ရဲ့ ရပ်တည်ချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီးလည်း ဝိရောဓိပွာများလာခဲ့တယ်။ 18 00:00:59,010 --> 00:00:59,971 အထက်တန်းအပြီးမှာ 19 00:00:59,971 --> 00:01:04,236 တောက်တိုမယ်ရအလုပ်တွေလုပ်ရင်း ဝတ္ထုတွေ၊ ရသစာတမ်းတွေ စတင်ရေးသားခဲ့တယ်။ 20 00:01:04,236 --> 00:01:06,605 ဒါပေမဲ့ အသင်းတော်ကနေ မောင်းထုတ်ခံရတဲ့ ပြဿနာတွေက 21 00:01:06,605 --> 00:01:09,860 သူ့နေ့စဉ်ဘဝကနေ မရှောင်လွဲနိုင်သေးပါဘူး။ 22 00:01:09,860 --> 00:01:12,674 လူမျိုးခွဲခြားမှုနဲ့လိင်တူမုန်းတီးမှုကို အမြဲ ရင်ဆိုင်ရတော့ 23 00:01:12,674 --> 00:01:16,730 သူဟာ ဒေါသထွက်ပြီး စိတ်ပျက်ခဲ့ကာ ကန့်သတ်ချက်နည်းတဲ့ ဘဝတစ်ခုကိုတောင့်တခဲ့တယ် 24 00:01:16,730 --> 00:01:20,085 ဒါနဲ့ ၁၉၄၈ အသက် ၂၄ နှစ်မှာ 25 00:01:20,085 --> 00:01:23,035 စာပေရေးသားခြင်း အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ပါရီကို ပြောင်းခဲ့တယ်။ 26 00:01:23,035 --> 00:01:25,571 ပြင်သစ်ကနေ သူ့ပထမဆုံးဝတ္ထု Go Tell it on the Mountain 27 00:01:25,571 --> 00:01:28,814 ကို ၁၉၅၃ မှာ ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။ 28 00:01:28,814 --> 00:01:29,794 Harlem မှာ တည်တဲ့ 29 00:01:29,794 --> 00:01:34,467 စာအုပ်ဟာ အသင်းတော်ဟာ ဖိနှိပ်မှုနဲ့ မျှော်လင့်ချက်ရဲ့ရင်းမြစ်အဖြစ် စူးစမ်းတယ်။ 30 00:01:34,467 --> 00:01:37,322 ၎င်းဟာ လူမည်းနဲ့ လူဖြူ စာဖတ်သူတွေကြားမှာ အကြိုက်များတယ်။ 31 00:01:37,322 --> 00:01:39,235 သူ့ရဲ့ဝတ္ထုအတွက် ချီးကျူးမှုရတာကြောင့် 32 00:01:39,235 --> 00:01:43,787 Baldwin ဟာ လူမျိုး၊လူတန်းစား၊ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ပြည်နှင်မှုအကြောင်း သူ့အတွေးတွေကို 33 00:01:43,787 --> 00:01:48,490 သူ့ရဲ့ ၁၉၅၅ တိုးချဲ့ ရသစာတမ်း "Notes of a Native Son" ထဲမှာစုစည်းခဲ့တယ်။ 34 00:01:48,490 --> 00:01:49,580 တစ်ချိန်တည်းမှာ 35 00:01:49,580 --> 00:01:52,422 Civil Rights လှုပ်ရှားမှုဟာ အမေရိကမှာ အရှိန်ရလာနေတယ်။ 36 00:01:52,422 --> 00:01:56,932 အမေရိကန်လူမည်းတွေ မဲပေးဖို့ မှတ်ပုံတင်တာ နှစ်စဉ်တိုးပြီး မဲပေးနေပေမဲ့ 37 00:01:56,932 --> 00:02:01,744 ကျောင်းတွေ၊ ဘတ်စ်ကားတွေ၊ လုပ်အားစုနဲ့ စစ်တပ်တွေမှာတော့ 38 00:02:01,744 --> 00:02:03,834 အခြေခံ ရာထူးတွေ ငြင်းပယ်ခံရတုန်းပါ။ 39 00:02:03,834 --> 00:02:06,751 ကျန်တဲ့ဘဝတာမှာ အဓိကအားဖြင့် ပြင်သစ်မှာနေပေမဲ့ 40 00:02:06,751 --> 00:02:09,132 Baldwin ဟာ လှုပ်ရှားမှုမှာ အလေးအနကိ မြှုပ်နှံကာ 41 00:02:09,132 --> 00:02:12,149 သူ့နိင်ငံရဲ့ မပြည့်ဝတဲ့ကတိကို ပြင်းပြင်းပြပြ အသိရှိခဲ့တယ်။ 42 00:02:12,149 --> 00:02:15,075 မိသားစု၊ မိတ်ဆွေတွေနဲ့ အိမ်နီးနားချင်းတွေဟာ 43 00:02:15,075 --> 00:02:18,714 အတောမသတ် ဆေးစွဲတာ၊ ထောင်ကျတာ၊ သတ်သေတာတွေ မြင်ဖူးထားတယ်။ 44 00:02:18,714 --> 00:02:21,413 သူတို့ရဲ့ကြမ္မာတွေဟာ ခွဲခြားတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ 45 00:02:21,413 --> 00:02:23,775 ချုပ်ချယ်မှုတွေက အရင်းခံတယိ လို့ သူယုံကြည်တယ်။ 46 00:02:23,775 --> 00:02:25,075 ၁၉၆၃ မှာ 47 00:02:25,075 --> 00:02:27,669 "The Fire Next Time" ကိုထုတ်ဝေခဲ့တယ်၊ 48 00:02:27,669 --> 00:02:29,883 လူမျိုးရေး ပဋိပက္ခရဲ့ ဖမ်းစားတဲ့စာပန်းချီပါ။ 49 00:02:29,883 --> 00:02:32,270 ဒီအထဲမှာ လူဖြူအမေရိကကို တာဝန်ခံခိုင်းတာတင်မက 50 00:02:32,270 --> 00:02:33,754 ဒီထက်ပိုတာက 51 00:02:33,754 --> 00:02:36,721 လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုဟာ လူဖြူတွေကိုလည်း ထိခိုက်စေတယ်ဆိုတာပါ။ 52 00:02:36,731 --> 00:02:37,821 သူ့အမြင်အရ 53 00:02:37,821 --> 00:02:42,048 လူတိုင်းဟာ တူညီတဲ့ လူမှု အဖွဲ့အစည်းမှာ ခွဲမရအောင် မိနေတယ်ဆိုတာပါ။ 54 00:02:42,048 --> 00:02:43,508 သူ ရှည်ကြာစွာ ယုံကြည်ခဲ့တာက 55 00:02:43,508 --> 00:02:47,447 "လူတွေဟာ သမိုင်းထဲမှာ ပိတ်မိနေပြီး သမိုင်းဟာ လူတွေထဲမှာ ပိတ်မိနေတယ်။" 56 00:02:47,447 --> 00:02:49,317 Civil Rights လှုပ်ရှားမှုက Baldwin ရဲ့ 57 00:02:49,317 --> 00:02:51,347 ကဏ္ဍဟာ လေ့လာတာ၊ အစီရင်ခံတာထက်ပိုတယ်။ 58 00:02:51,347 --> 00:02:53,636 လူထုစည်းဝေးပွဲတွေတက်ရင်း၊ ကိုယ်တိုင်ဟောပြောရင်း 59 00:02:53,636 --> 00:02:56,613 အမေရိကန်တောင်ပိုင်းတစ်လျှာက် ခရီးထွက်ခဲ့တယ်။ 60 00:02:56,613 --> 00:02:59,438 လူဖြူနိုင်ငံရေးသမားတွေ၊Malcolm X အပါအဝင် လူမည်းလှုပ်ရှားသူတွေ 61 00:02:59,438 --> 00:03:01,008 နှစ်ဘက်လုံးနဲ့ အချေအတင်ပြောခဲ့တယ် 62 00:03:01,008 --> 00:03:04,709 လူမည်းလှုပ်ရှားသူတွေ၊ပညာတတ်တွေနဲ့ Robert Kennedy လိုလူဖြူအဖွဲ့အစည်း 63 00:03:04,709 --> 00:03:07,567 ခေါင်းဆောင်တွေကြားမှာ ဆက်သွယ်သူအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့တယ်။ 64 00:03:07,567 --> 00:03:09,280 လူမှုရေး ဆူပူမှုအကြောင်းရင်းတွေကို 65 00:03:09,280 --> 00:03:11,747 လူဖြူတွေနာထောင်ချင်အောင် ရှင်းလင်းစွာ ပြောနိုင်တဲ့ 66 00:03:11,747 --> 00:03:14,627 Baldwin ရဲ့ ထူးခြားတဲ့အစွမ်းကြောင့် 67 00:03:14,627 --> 00:03:18,736 Kennedy နဲ့ အြခားသူတွေဟာ သူ့ကို လူမည်း အမေရိကန်တွေရဲ့ သံတမန်အဖြစ်မြင်လာခဲ့ကြတယ်၊ 68 00:03:18,736 --> 00:03:20,906 Baldwin ငြင်းဆန်ခဲ့တဲ့ တံဆိပ်တစ်ခုပါ။ 69 00:03:20,906 --> 00:03:22,142 တစ်ချိန်တည်းမှာပံ 70 00:03:22,142 --> 00:03:25,852 သူ့ရဲ စကာလုံး အစွမ်းအစက ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုအဖြစ် FBI က သူ့ကို မြင်စေခဲ့တယ်။ 71 00:03:25,852 --> 00:03:27,608 Civil Rights လှုပ်ရှားမှုမှာတောင် 72 00:03:27,608 --> 00:03:29,978 Baldwin ဟာ လိင်ကိစ္စလိုပဲ နိုင်ငံခြားမှာနေဖို့ 73 00:03:29,978 --> 00:03:33,044 သူ့ရွေးချယ်မှုအတွက် တစ်ခါတစ်ရံ အပြင်လူတစ်ယောက်လို ခံစားလို့ရတယ်။ 74 00:03:33,044 --> 00:03:35,126 ဒါက လိင်တူဆက်ဆံမှုကို မုန်းတာ ထကြွနေတဲ့ ကာလက 75 00:03:35,126 --> 00:03:37,897 သူ့အရေးအသားထဲမှာ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းရှာဖွေဖော်ထုတ်ခဲ့တာပါ။ 76 00:03:37,897 --> 00:03:39,113 သူ့ဘဝတစ်လျှောက်လုံး 77 00:03:39,113 --> 00:03:42,012 Baldwinဟာ သက်သေခံဖို့ သူ့ကဏ္ဍကို သုံးသပ်ဆင်ခြင်ခဲ့တယ်။ 78 00:03:42,012 --> 00:03:43,562 သူနဲ့ သက်တူရွယ်တူတွေနဲ့မတူပဲ 79 00:03:43,569 --> 00:03:46,853 Civil Rights လှုပ်ရှားမှု အောင်ပွဲ တစ်ချို့ကိုမြင်ဖို့ထိ ရှင်ခဲ့ပေမဲ့ 80 00:03:46,853 --> 00:03:51,333 U.S မှာ ဆက်ဖြစ်နေတဲ့ လူမျိုးရေးမညီမျှမှု တွေက သူ့ကို တနင့်တပိုး ဖိစီးခဲ့တယ်။ 81 00:03:51,333 --> 00:03:53,981 သမိုင်းရဲ့ သူကာလထဲမှာ ပိတ်မိခဲ့တာမျိုး ဖြစ်လောက်ခဲ့ပေမဲ့ 82 00:03:53,981 --> 00:03:56,775 သူ့စကားလုံးတွေက လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ပြဿနာတွေရဲ့ 83 00:03:56,775 --> 00:03:59,475 ပိုသိမ်မွေ့ကွဲပြားတဲ့ နားလည်မှုတစ်ခုကို လမ်းညွှန်ပေးရင်း 84 00:03:59,475 --> 00:04:02,524 လူတွေရဲ့မျိုးဆက်တွေကို သိရှိခံစားအောင်လုပ်ပေးနိုင်ခဲ့တယ်။