1
00:00:07,244 --> 00:00:09,364
FBI, 1960'larda

2
00:00:09,366 --> 00:00:14,073
Amerika'nın en ünlü zihinlerinden
birisine yaptığı bir soruşturmada,

3
00:00:14,073 --> 00:00:17,246
yaklaşık iki bin belge topladı.

4
00:00:17,246 --> 00:00:21,321
Bu soruşturmanın öznesi,
James Baldwin adlı bir yazardı.

5
00:00:21,321 --> 00:00:22,621
FBI o zamanlar

6
00:00:22,621 --> 00:00:25,427
birçok sanatçı ve düşünürü soruşturmuştu,

7
00:00:25,427 --> 00:00:29,186
fakat dosyaların çoğu, Baldwin'in
dosyalarına göre sayıca az kalıyordu.

8
00:00:29,186 --> 00:00:31,536
FBI onu takip ettiği yıllarda,

9
00:00:31,536 --> 00:00:35,350
dünyada en çok satan siyahi
yazarlardan birisi haline gelmişti.

10
00:00:35,350 --> 00:00:38,913
Peki James Baldwin'in hem halkın
hem de otoritelerin hayal gücünde

11
00:00:38,913 --> 00:00:42,105
çok büyük görünmesini sağlayan şey neydi?

12
00:00:42,105 --> 00:00:44,022
1924'de Harlem'de doğdu

13
00:00:44,022 --> 00:00:46,344
ve dokuz çocuğun en büyüğüydü.

14
00:00:46,344 --> 00:00:49,609
On dört yaşında
vaiz olarak çalışmaya başladı.

15
00:00:49,609 --> 00:00:53,103
Vaazlar vererek, bir yazar olarak
sesini geliştirmişti

16
00:00:53,103 --> 00:00:56,902
fakat aynı zamanda kilisenin
ırksal eşitsizlik ve homoseksüelliğe karşı

17
00:00:56,902 --> 00:00:59,010
duruşuyla çatışır hâle gelmişti.

18
00:00:59,010 --> 00:00:59,971
Liseden sonra

19
00:00:59,971 --> 00:01:04,236
bir dizi tuhaf işte çalışırken
romanlar ve denemeler yazmaya başladı.

20
00:01:04,236 --> 00:01:06,605
Fakat onu kiliseden
uzaklaştıran meseleler,

21
00:01:06,605 --> 00:01:09,860
günlük yaşamında hala kaçınılmazlardı.

22
00:01:09,860 --> 00:01:12,674
Irkçılık ve homofobiyle
sürekli karşılaştığı için

23
00:01:12,674 --> 00:01:16,730
sinirli ve kırgındı
ve kısıtsız bir yaşamı arzu ediyordu.

24
00:01:16,730 --> 00:01:20,085
1948'de, 24 yaşında

25
00:01:20,085 --> 00:01:23,035
bir yazarlık bursuyla Paris'e taşındı.

26
00:01:23,035 --> 00:01:25,571
Fransa'da, 1953'de ilk romanını yayınladı,

27
00:01:25,571 --> 00:01:28,814
"Git Onu Dağda Anlat".

28
00:01:28,814 --> 00:01:30,414
Harlem'de geçen bu kitap

29
00:01:30,414 --> 00:01:34,467
kiliseyi hem baskı hem de umut
kaynağı olarak ele alıyor.

30
00:01:34,467 --> 00:01:37,322
Hem siyahi hem de beyaz
okuyucular arasında popülerdi.

31
00:01:37,322 --> 00:01:41,125
Baldwin kurgusu için övgüler kazanırken
1955'de yazdığı kapsamlı

32
00:01:41,125 --> 00:01:44,287
"Yerli bir Çocuğun Notları" denemesinde

33
00:01:44,287 --> 00:01:48,490
ırk, sınıf, kültür ve sürgün üzerine
düşüncelerini bir araya getirdi.

34
00:01:48,490 --> 00:01:49,980
Bu sırada Amerika'da

35
00:01:49,980 --> 00:01:52,422
Sivil Haklar hareketi
ivme kazanıyordu.

36
00:01:52,422 --> 00:01:56,932
Siyahi Amerikalılar oy kullanmada
kademeli kazançlar elde ediyordu,

37
00:01:56,932 --> 00:02:01,594
fakat okullarda, otobüslerde,
iş gücünde ve silahlı kuvvetlerde

38
00:02:01,594 --> 00:02:03,834
temel değerleri hâlâ reddediliyordu.

39
00:02:03,834 --> 00:02:06,751
Hayatının geri kalanı boyunca
en çok Fransa'da yaşasa da

40
00:02:06,751 --> 00:02:09,132
Baldwin bu harekete
derinden bağlanmıştı

41
00:02:09,132 --> 00:02:12,149
ve ülkesinin tutulmayan
sözlerinin de şiddetle farkındaydı.

42
00:02:12,149 --> 00:02:15,075
Ailesinin, arkadaşlarının ve komşularının

43
00:02:15,075 --> 00:02:18,714
bağımlılık, ömür boyu hapis
ve intihara doğru gittiğini görmüştü.

44
00:02:18,714 --> 00:02:21,413
Kaderlerinin, ayrıştırılmış bir toplumun


45
00:02:21,413 --> 00:02:23,775
kısıtlamalarından doğduğuna inanıyordu.

46
00:02:23,775 --> 00:02:25,075
1963'de

47
00:02:25,075 --> 00:02:27,669
beyaz Amerika'yı sorumlu tuttuğu

48
00:02:27,669 --> 00:02:29,883
dikkat çekici bir
ırk mücadelesi portresi çizen

49
00:02:29,883 --> 00:02:32,270
"Bundan Sonrası Ateş" romanını yayınladı,

50
00:02:32,270 --> 00:02:33,754
fakat daha da ileriye giderek

51
00:02:33,754 --> 00:02:36,721
kitapta ırkçılığın beyaz insanları da
incittiğini iddia etti.

52
00:02:36,731 --> 00:02:38,021
Görüşüne göre,

53
00:02:38,021 --> 00:02:42,048
herkes toplumsal dokuda
ayrılmaz bir şekilde tuzağa düşmüştü.

54
00:02:42,048 --> 00:02:43,508
Uzun zaman şuna inandı:

55
00:02:43,508 --> 00:02:47,447
"İnsanlar tarihe hapsedilmiş
ve tarih de insanlara hapsedilmiş."

56
00:02:47,447 --> 00:02:49,387
Baldwin'in Sivil Haklar'daki rolü,

57
00:02:49,387 --> 00:02:51,407
gözlemleme ve rapor etmenin ötesine geçti.

58
00:02:51,407 --> 00:02:53,846
Ayrıca kendi derslerini verip
toplantılara katılarak

59
00:02:53,846 --> 00:02:56,613
Güney Amerika boyunca seyahat etti.

60
00:02:56,613 --> 00:02:59,358
Beyaz politikacılar
ve Malcolm X dahil olmak üzere

61
00:02:59,358 --> 00:03:01,008
siyahi aktivistlerle tartıştı

62
00:03:01,008 --> 00:03:04,419
ve siyahi aktivist ve entelektüellerle,
Robert Kennedy gibi

63
00:03:04,419 --> 00:03:07,567
ileri gelen beyaz liderler arasında
bir bağlantı görevi gördü.

64
00:03:07,567 --> 00:03:09,440
Baldwin'in, sosyal çalkantıları

65
00:03:09,440 --> 00:03:11,797
beyaz dinleyicilerin
duymak isteyeceği bir biçimde

66
00:03:11,797 --> 00:03:14,627
ifade etme kabiliyeti,
Kennedy ve diğerlerinin

67
00:03:14,627 --> 00:03:18,736
onu siyahi Amerikalıların elçisi
olarak görmelerini sağladı

68
00:03:18,736 --> 00:03:20,906
-- bu Baldwin'in reddettiği bir etiketti.

69
00:03:20,906 --> 00:03:22,142
Ayrıca aynı zamanda

70
00:03:22,142 --> 00:03:25,852
kelimeleri kullanma gücü, FBI'ın
onu tehdit olarak görmesini sağladı.

71
00:03:25,852 --> 00:03:27,608
Sivik Haklar hareketinde bile

72
00:03:27,608 --> 00:03:29,978
Baldwin hem yurt dışında
yaşama tercihinden,

73
00:03:29,978 --> 00:03:33,414
hem de homofobinin kol gezdiği
bir dönemde yazılarında açıkça ele aldığı

74
00:03:33,414 --> 00:03:35,126
cinsel tercihlerinden ötürü

75
00:03:35,126 --> 00:03:37,897
bazen bir yabancı gibi hissederdi.

76
00:03:37,897 --> 00:03:39,363
Baldwin hayatı boyunca

77
00:03:39,363 --> 00:03:42,012
bunu tanıklık etmesi gereken
bir rol olarak gördü.

78
00:03:42,012 --> 00:03:43,562
Birçok akranının aksine,

79
00:03:43,569 --> 00:03:46,853
Sivil Haklar hareketinin
bazı zaferlerini yaşarken görebildi

80
00:03:46,853 --> 00:03:51,333
fakat Birleşik Devletler'de devam eden
ırksal eşitsizlikler içine dert olmuştu.

81
00:03:51,333 --> 00:03:54,401
Tarihte, yaşadığı dönemde
kapana kısılmış gibi hissetmiş olsa da

82
00:03:54,401 --> 00:03:57,825
kelimeleri birçok jenerasyonun
kendilerini tanınmış hissetmesini sağladı

83
00:03:57,825 --> 00:03:59,905
ve onları, toplumun
en karmaşık meselelerine

84
00:03:59,905 --> 00:04:02,524
daha incelikli bir anlayışa yönlendirdi.