gəlin dövri cədvəlin
qruplarından danışaq
qruplar barədə düşünməyin ən sadə yolu
onların dövri cədvəldə bir sütunda yerləşməsidir
və ümumi qanun onların nömrələnməsidir
bu 1ci sütundur yəni 1ci qrup
2ci sütun 3cü sütun 4 5 6
7 8, 9cu qrup, 10 11 12ci qrup
13 14 15 16 17 18ci qrup
və bir çoxlarnız düşünə bilərsiz ki
burdakı f qrup elementləri nədir?
Dövri cədvəli düzgün şəkildə yerinə yetirsəydik,
bunların hamısını,
d-blok və p-qrupdan başlayaraq sağa doğru dəyişərdik
və bu f-qrup elementlərinə yer ayırardıq,
amma qanun bunları nömrələməməyimizdir
Amma maraqlı olan şey budur ki,
niyə bu sütunlardan birinə,
bu sütunlara qrup adını veririk?
Eyni sayda valent elektrona sahibdirlər
və xarici təbəqədəki valent elektronları və
elektronları üst-üstə düşməyə meyllidir,
baxmayaraq ki, bir az fərqli bir dəyişiklik var.
valent elektronları
reaksiyaya girirlər
onlar da əsasən xarici təbəqədə olurlar
amma istisnalar da var
əslində çox maraqlı istisnalar var
hansı ki d qrupunda baş verir
amma hələlik bundan danışmayacayıq
gəlin indi biraz
sizin eşitdiyiniz qruplardan danışaq
və görək ki bunlar niyə eyni cür reaksiyaya girir
əgər biz 1ci qrupa baxsaq
burada hidrogen
biraz qəribə elementdir
çünki hidrogen 8 valent elektronu
almaq üçün cəhd eləmir
hidrogen sadəcə helium kimi
2 valent elektronu istəyir,
hidrogen 1ci qrupdakı
digərhər şeylə,
məsələn ikinci qrupdakı bütün şeylər üçün
bekleyebileceğiniz kadar ortak bir yanı paylaşmıyor.
əgər hidrogeni bir qırağa qoysaz
1ci qrup qələvi metallar adlanır
və hidrogen qələvi metal hesab olunmur
burdakı hamsı
qələvi metallardır
yaxşı bəs niyə bunların oxşar reaksiyaları var?
niyə onların oxşar xüsusiyyətləri var?
bunu düşünmək üçün
siz onların elektron konfiqurasiyasına baxmalısız
məsələn, litium üçün elektron konfiqurasiyası
heliumınki ilə
eyni olacaq
və sonra
siz 2ci təbəqəyə baxcagsız, bu da 2s1-dir
bir valent elektronu var
onun xarici təbəqəsində 1 elektronu var
bəs natriumda necədir?
natrium da neon ilə
eyni elektron konfiqurasiyasına malik olacaq
və bu da 3s1-dir
bunun da valent elektronu 1dir
xarici təbəqəsində 1 elektron var
və burdakı bütün narıncı rəngli
elementlərin hamsının 1 valent elektronu var
və onlar da oktet qaydasına riayət etməyə çalışırlar
və siz təsəvvür edə bilərsiz ki, onlar çox reaktivdirlər
onlar reaksiyaya girəndə
xarici təbəqədəki elektronu itirmək istəyirlər
bu qələvi metallar çox reaktivdir
və onlarında oxşar xüsusiyyətləri var
onlar parlaq və yumşaqdırlar
onlar reaktiv olduqları üçün
onların başqa şeylərlə reaksiyaya girməmiş
tapmaq çox çətindir
gəlin indi başqa qruplara baxaq
əgər biz sağa baxsaq
burda 2ci qrup metalların görərik
bunlar da qələvi-torpaq metalları adlanır
qələvi, qələvi-torpaq metallar
və onların da oxşar xüsusiyyətləri var
çünki onların 2 valent elektronu var
xarici təbəqələrində 2 elektron var
və həmçinin onlar
qələvi metallar kimi reaktiv deyillər
qələvi torpaq metallar üçün
2 elektronu itirmək
8-ə tamamlamaq üçün 6 elektron qazanmaqdan asandır
və ona görə də onlar da nisbətən reaktivdirlər
reaksiyaya girərlən xarici 2 elektronun itirirlər