1
00:00:00,350 --> 00:00:02,930
gəlin dövri cədvəlin

2
00:00:02,930 --> 00:00:05,890
qruplarından danışaq

3
00:00:05,890 --> 00:00:08,550
qruplar barədə düşünməyin ən sadə yolu

4
00:00:08,550 --> 00:00:12,210
onların dövri cədvəldə bir sütunda yerləşməsidir

5
00:00:12,210 --> 00:00:14,670
və ümumi qanun onların nömrələnməsidir

6
00:00:14,670 --> 00:00:16,940
bu 1ci sütundur yəni 1ci qrup

7
00:00:16,940 --> 00:00:20,720
2ci sütun 3cü sütun 4 5 6

8
00:00:20,720 --> 00:00:25,720
7 8, 9cu qrup, 10 11 12ci qrup

9
00:00:27,860 --> 00:00:32,860
13 14 15 16 17 18ci qrup

10
00:00:33,870 --> 00:00:35,400
və bir çoxlarnız düşünə bilərsiz ki

11
00:00:35,400 --> 00:00:37,460
burdakı f qrup elementləri nədir?

12
00:00:37,460 --> 00:00:39,400
Dövri cədvəli düzgün şəkildə yerinə yetirsəydik,

13
00:00:39,400 --> 00:00:41,000
bunların hamısını,

14
00:00:41,000 --> 00:00:44,350
d-blok və p-qrupdan başlayaraq sağa doğru dəyişərdik

15
00:00:44,350 --> 00:00:48,330
və bu f-qrup elementlərinə yer ayırardıq,

16
00:00:48,330 --> 00:00:50,950
amma qanun bunları nömrələməməyimizdir

17
00:00:50,950 --> 00:00:53,030
Amma maraqlı olan şey budur ki,

18
00:00:53,030 --> 00:00:55,040
niyə bu sütunlardan birinə,

19
00:00:55,040 --> 00:00:57,960
bu sütunlara qrup adını veririk?

20
00:00:57,960 --> 00:01:00,920


21
00:01:00,920 --> 00:01:03,070


22
00:01:03,070 --> 00:01:05,690


23
00:01:05,690 --> 00:01:08,370


24
00:01:08,370 --> 00:01:11,070


25
00:01:11,070 --> 00:01:13,920


26
00:01:13,920 --> 00:01:15,510


27
00:01:15,510 --> 00:01:18,490


28
00:01:18,490 --> 00:01:19,870


29
00:01:19,870 --> 00:01:22,530
Eyni sayda valent elektrona sahibdirlər

30
00:01:22,530 --> 00:01:25,140
və xarici təbəqədəki valent elektronları və

31
00:01:25,140 --> 00:01:26,720
elektronları üst-üstə düşməyə meyllidir,

32
00:01:26,720 --> 00:01:28,210
baxmayaraq ki, bir az fərqli bir dəyişiklik var.

33
00:01:28,210 --> 00:01:30,940
valent elektronları

34
00:01:30,940 --> 00:01:32,800
reaksiyaya girirlər

35
00:01:32,800 --> 00:01:35,690
onlar da əsasən xarici təbəqədə olurlar

36
00:01:35,690 --> 00:01:38,330
amma istisnalar da var

37
00:01:38,330 --> 00:01:40,930
əslində çox maraqlı istisnalar var

38
00:01:40,930 --> 00:01:43,710
hansı ki d qrupunda baş verir

39
00:01:43,710 --> 00:01:45,310
amma hələlik bundan danışmayacayıq

40
00:01:45,310 --> 00:01:46,530
gəlin indi biraz

41
00:01:46,530 --> 00:01:49,040
sizin eşitdiyiniz qruplardan danışaq

42
00:01:49,040 --> 00:01:51,860
və görək ki bunlar niyə eyni cür reaksiyaya girir

43
00:01:51,860 --> 00:01:53,840
əgər biz 1ci qrupa baxsaq

44
00:01:53,840 --> 00:01:55,360
burada hidrogen

45
00:01:55,360 --> 00:01:57,260
biraz qəribə elementdir

46
00:01:57,260 --> 00:01:58,560
çünki hidrogen 8 valent elektronu

47
00:01:58,560 --> 00:02:00,110
almaq üçün cəhd eləmir

48
00:02:00,110 --> 00:02:01,400
hidrogen sadəcə helium kimi

49
00:02:01,400 --> 00:02:05,230
2 valent elektronu istəyir,

50
00:02:05,230 --> 00:02:06,930
hidrogen 1ci qrupdakı

51
00:02:06,930 --> 00:02:10,350
digərhər şeylə,

52
00:02:10,350 --> 00:02:11,670
məsələn ikinci qrupdakı bütün şeylər üçün

53
00:02:11,670 --> 00:02:12,910
bekleyebileceğiniz kadar ortak bir yanı paylaşmıyor.

54
00:02:12,910 --> 00:02:15,100


55
00:02:15,100 --> 00:02:17,430
əgər hidrogeni bir qırağa qoysaz

56
00:02:17,430 --> 00:02:21,940
1ci qrup qələvi metallar adlanır

57
00:02:21,940 --> 00:02:24,800
və hidrogen qələvi metal hesab olunmur

58
00:02:24,800 --> 00:02:27,423
burdakı hamsı

59
00:02:28,500 --> 00:02:30,103
qələvi metallardır

60
00:02:31,320 --> 00:02:34,560
yaxşı bəs niyə bunların oxşar reaksiyaları var?

61
00:02:34,560 --> 00:02:36,750
niyə onların oxşar xüsusiyyətləri var?

62
00:02:36,750 --> 00:02:37,720
bunu düşünmək üçün

63
00:02:37,720 --> 00:02:40,500
siz onların elektron konfiqurasiyasına baxmalısız

64
00:02:40,500 --> 00:02:44,710
məsələn, litium üçün elektron konfiqurasiyası

65
00:02:44,710 --> 00:02:46,630
heliumınki ilə

66
00:02:46,630 --> 00:02:51,170
eyni olacaq

67
00:02:51,170 --> 00:02:53,470
və sonra

68
00:02:53,470 --> 00:02:58,030
siz 2ci təbəqəyə baxcagsız, bu da 2s1-dir

69
00:02:58,030 --> 00:02:59,820
bir valent elektronu var

70
00:02:59,820 --> 00:03:03,650
onun xarici təbəqəsində 1 elektronu var

71
00:03:03,650 --> 00:03:04,993
bəs natriumda necədir?

72
00:03:06,210 --> 00:03:09,210
natrium da neon ilə

73
00:03:09,210 --> 00:03:12,003
eyni elektron konfiqurasiyasına malik olacaq

74
00:03:13,260 --> 00:03:16,200
və bu da 3s1-dir

75
00:03:16,200 --> 00:03:18,950
bunun da valent elektronu 1dir

76
00:03:18,950 --> 00:03:21,240
xarici təbəqəsində 1 elektron var

77
00:03:21,240 --> 00:03:23,780
və burdakı bütün narıncı rəngli

78
00:03:23,780 --> 00:03:25,350
elementlərin hamsının 1 valent elektronu var

79
00:03:25,350 --> 00:03:27,860
və onlar da oktet qaydasına riayət etməyə çalışırlar

80
00:03:27,860 --> 00:03:30,880


81
00:03:30,880 --> 00:03:33,220
və siz təsəvvür edə bilərsiz ki, onlar çox reaktivdirlər

82
00:03:33,220 --> 00:03:35,190
onlar reaksiyaya girəndə

83
00:03:35,190 --> 00:03:38,450
xarici təbəqədəki elektronu itirmək istəyirlər

84
00:03:38,450 --> 00:03:41,860
bu qələvi metallar çox reaktivdir

85
00:03:41,860 --> 00:03:43,310
və onlarında oxşar xüsusiyyətləri var

86
00:03:43,310 --> 00:03:46,790
onlar parlaq və yumşaqdırlar

87
00:03:46,790 --> 00:03:47,960
onlar reaktiv olduqları üçün

88
00:03:47,960 --> 00:03:49,600
onların başqa şeylərlə reaksiyaya girməmiş

89
00:03:49,600 --> 00:03:51,530
tapmaq çox çətindir

90
00:03:51,530 --> 00:03:53,960
gəlin indi başqa qruplara baxaq

91
00:03:53,960 --> 00:03:57,410
əgər biz sağa baxsaq

92
00:03:57,410 --> 00:04:00,410
burda 2ci qrup metalların görərik

93
00:04:00,410 --> 00:04:03,353
bunlar da qələvi-torpaq metalları adlanır

94
00:04:04,266 --> 00:04:09,266
qələvi, qələvi-torpaq metallar

95
00:04:09,340 --> 00:04:13,880
və onların da oxşar xüsusiyyətləri var

96
00:04:13,880 --> 00:04:16,380
çünki onların 2 valent elektronu var

97
00:04:16,380 --> 00:04:19,350
xarici təbəqələrində 2 elektron var

98
00:04:19,350 --> 00:04:21,960
və həmçinin onlar

99
00:04:21,960 --> 00:04:23,570
qələvi metallar kimi reaktiv deyillər

100
00:04:23,570 --> 00:04:27,420
qələvi torpaq metallar üçün

101
00:04:27,420 --> 00:04:29,640
2 elektronu itirmək

102
00:04:29,640 --> 00:04:31,860
8-ə tamamlamaq üçün 6 elektron qazanmaqdan asandır

103
00:04:31,860 --> 00:04:34,470
və ona görə də onlar da nisbətən reaktivdirlər

104
00:04:34,470 --> 00:04:38,920
reaksiyaya girərlən xarici 2 elektronun itirirlər

105
00:04:38,920 --> 00:04:42,710


106
00:04:42,710 --> 00:04:44,510


107
00:04:44,510 --> 00:04:46,270


108
00:04:46,270 --> 00:04:48,430


109
00:04:48,430 --> 00:04:51,250


110
00:04:51,250 --> 00:04:54,350


111
00:04:54,350 --> 00:04:57,420


112
00:04:57,420 --> 00:04:58,823


113
00:05:01,070 --> 00:05:02,430


114
00:05:02,430 --> 00:05:06,080


115
00:05:06,080 --> 00:05:08,170


116
00:05:08,170 --> 00:05:10,300


117
00:05:10,300 --> 00:05:12,150


118
00:05:12,150 --> 00:05:15,860


119
00:05:15,860 --> 00:05:17,520


120
00:05:17,520 --> 00:05:21,400


121
00:05:21,400 --> 00:05:24,843


122
00:05:27,280 --> 00:05:30,670


123
00:05:30,670 --> 00:05:34,510


124
00:05:34,510 --> 00:05:37,320


125
00:05:37,320 --> 00:05:40,300


126
00:05:40,300 --> 00:05:43,000


127
00:05:43,000 --> 00:05:45,980


128
00:05:45,980 --> 00:05:49,340


129
00:05:49,340 --> 00:05:51,270


130
00:05:51,270 --> 00:05:54,600


131
00:05:54,600 --> 00:05:59,240


132
00:05:59,240 --> 00:06:01,810


133
00:06:01,810 --> 00:06:05,930


134
00:06:05,930 --> 00:06:09,410


135
00:06:09,410 --> 00:06:12,450


136
00:06:12,450 --> 00:06:13,503


137
00:06:15,695 --> 00:06:17,590


138
00:06:17,590 --> 00:06:19,600


139
00:06:19,600 --> 00:06:21,700


140
00:06:21,700 --> 00:06:24,890


141
00:06:24,890 --> 00:06:28,180


142
00:06:28,180 --> 00:06:29,340


143
00:06:29,340 --> 00:06:34,120


144
00:06:34,120 --> 00:06:36,120


145
00:06:36,120 --> 00:06:38,630


146
00:06:38,630 --> 00:06:42,730


147
00:06:42,730 --> 00:06:45,840


148
00:06:45,840 --> 00:06:48,620


149
00:06:48,620 --> 00:06:49,550


150
00:06:49,550 --> 00:06:51,580


151
00:06:51,580 --> 00:06:53,440


152
00:06:53,440 --> 00:06:55,490


153
00:06:55,490 --> 00:06:57,100


154
00:06:57,100 --> 00:06:59,650


155
00:06:59,650 --> 00:07:01,250


156
00:07:01,250 --> 00:07:03,030


157
00:07:03,030 --> 00:07:03,960


158
00:07:03,960 --> 00:07:06,250


159
00:07:06,250 --> 00:07:07,610


160
00:07:07,610 --> 00:07:09,080


161
00:07:09,080 --> 00:07:11,850


162
00:07:11,850 --> 00:07:16,150


163
00:07:16,150 --> 00:07:18,520


164
00:07:18,520 --> 00:07:20,900


165
00:07:20,900 --> 00:07:25,900


166
00:07:26,030 --> 00:07:28,560


167
00:07:28,560 --> 00:07:29,710


168
00:07:29,710 --> 00:07:30,740


169
00:07:30,740 --> 00:07:32,600


170
00:07:32,600 --> 00:07:34,220


171
00:07:34,220 --> 00:07:35,560


172
00:07:35,560 --> 00:07:40,513