[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.35,0:00:02.93,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin 18 sütunlu dövri cədvəlin Dialogue: 0,0:00:02.93,0:00:05.89,Default,,0000,0000,0000,,qruplarından danışaq. Dialogue: 0,0:00:05.89,0:00:08.55,Default,,0000,0000,0000,,Qrup deyəndə ən sadə şəkildə Dialogue: 0,0:00:08.55,0:00:12.21,Default,,0000,0000,0000,,dövri cədvəldəki sütunları düşünə bilərsiniz Dialogue: 0,0:00:12.21,0:00:14.67,Default,,0000,0000,0000,,və ümumi qayda onlaraq onlar nömrələnir. Dialogue: 0,0:00:14.67,0:00:16.94,Default,,0000,0000,0000,,Bu, 1ci sütundur yəni 1ci qrup, Dialogue: 0,0:00:16.94,0:00:20.72,Default,,0000,0000,0000,,2-ci sütun 3-cü qrup, 4 5 6 Dialogue: 0,0:00:20.72,0:00:25.72,Default,,0000,0000,0000,,7 8, 9cu qruplar, 10, 11, 12-ci qrup Dialogue: 0,0:00:27.86,0:00:32.86,Default,,0000,0000,0000,,13, 14, 15, 16 ,17, 18-ci qrup Dialogue: 0,0:00:33.87,0:00:35.40,Default,,0000,0000,0000,,və bir çoxlarnız düşünə bilərsiz ki, Dialogue: 0,0:00:35.40,0:00:37.46,Default,,0000,0000,0000,,burdakı f orbital elementləri nədir? Dialogue: 0,0:00:37.46,0:00:39.40,Default,,0000,0000,0000,,Dövri cədvəli düzgün şəkildə yerinə yetirsəydik, Dialogue: 0,0:00:39.40,0:00:41.00,Default,,0000,0000,0000,,bunların hamısını, Dialogue: 0,0:00:41.00,0:00:44.35,Default,,0000,0000,0000,,d-orbital və p-orbitaldan başlayaraq sağa doğru dəyişərdik Dialogue: 0,0:00:44.35,0:00:48.33,Default,,0000,0000,0000,,və bu f-orbital elementlərinə yer ayırardıq, Dialogue: 0,0:00:48.33,0:00:50.95,Default,,0000,0000,0000,,amma qaydaya əsasən bunlar nömrələnmir. Dialogue: 0,0:00:50.95,0:00:53.03,Default,,0000,0000,0000,,Amma maraqlı olan şey budur ki, Dialogue: 0,0:00:53.03,0:00:55.04,Default,,0000,0000,0000,,niyə bu sütunların hər birini, Dialogue: 0,0:00:55.04,0:00:57.96,Default,,0000,0000,0000,,bu sütunları qrup adlandırırıq? Dialogue: 0,0:00:57.96,0:01:00.92,Default,,0000,0000,0000,,Dövri cəvdəllə bağlı maraqlısı budur ki, Dialogue: 0,0:01:00.92,0:01:03.07,Default,,0000,0000,0000,,sütundakı bütün elementlərin Dialogue: 0,0:01:03.07,0:01:05.69,Default,,0000,0000,0000,,əlbəttə ki, istisnalar var Dialogue: 0,0:01:05.69,0:01:08.37,Default,,0000,0000,0000,,amma elementlərin çoxunun Dialogue: 0,0:01:08.37,0:01:11.07,Default,,0000,0000,0000,,çox oxşar xüsusiyyətləri var Dialogue: 0,0:01:11.07,0:01:13.92,Default,,0000,0000,0000,,və bu da onların Dialogue: 0,0:01:13.92,0:01:15.51,Default,,0000,0000,0000,,xarici təbəqələrində Dialogue: 0,0:01:15.51,0:01:18.49,Default,,0000,0000,0000,,eynisayda elektron olduğuna Dialogue: 0,0:01:18.49,0:01:19.87,Default,,0000,0000,0000,,görədir. Dialogue: 0,0:01:19.87,0:01:22.53,Default,,0000,0000,0000,,Onlar eyni sayda valent elektrona sahibdirlər Dialogue: 0,0:01:22.53,0:01:25.14,Default,,0000,0000,0000,,yəni xarici təbəqədəki valent elektronları eynidir və Dialogue: 0,0:01:25.14,0:01:26.72,Default,,0000,0000,0000,,onların xüsusiyyətləri üst-üstə düşməyə meyllidir, Dialogue: 0,0:01:26.72,0:01:28.21,Default,,0000,0000,0000,,baxmayaraq ki, bir az fərqli bir dəyişikliklər var. Dialogue: 0,0:01:28.21,0:01:30.94,Default,,0000,0000,0000,,Valent elektronları reaksiyaya Dialogue: 0,0:01:30.94,0:01:32.80,Default,,0000,0000,0000,,girmə qabiliyyəti olan elektronlardır Dialogue: 0,0:01:32.80,0:01:35.69,Default,,0000,0000,0000,,və əsasən xarici elektron\Ntəbəqəsində yerləşirlər Dialogue: 0,0:01:35.69,0:01:38.33,Default,,0000,0000,0000,,amma istisnalar da var. Dialogue: 0,0:01:38.33,0:01:40.93,Default,,0000,0000,0000,,Əslində çox maraqlı istisnalar var Dialogue: 0,0:01:40.93,0:01:43.71,Default,,0000,0000,0000,,və bu əsasən d orbitalında baş verir. Dialogue: 0,0:01:43.71,0:01:45.31,Default,,0000,0000,0000,,Amma hələlik bundan danışmayacayıq. Dialogue: 0,0:01:45.31,0:01:46.53,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin indi biraz Dialogue: 0,0:01:46.53,0:01:49.04,Default,,0000,0000,0000,,sizin eşitdiyiniz qruplardan danışaq Dialogue: 0,0:01:49.04,0:01:51.86,Default,,0000,0000,0000,,və görək bunlar niyə eyni cür reaksiyaya girir? Dialogue: 0,0:01:51.86,0:01:53.84,Default,,0000,0000,0000,,Əgər biz 1ci qrupa baxsaq Dialogue: 0,0:01:53.84,0:01:55.36,Default,,0000,0000,0000,,burada hidrogen Dialogue: 0,0:01:55.36,0:01:57.26,Default,,0000,0000,0000,,biraz fərqli elementdir. Dialogue: 0,0:01:57.26,0:01:58.56,Default,,0000,0000,0000,,Çünki hidrogen 8 valent elektronuna Dialogue: 0,0:01:58.56,0:02:00.11,Default,,0000,0000,0000,,çatmaq üçün cəhd etmir. Dialogue: 0,0:02:00.11,0:02:01.40,Default,,0000,0000,0000,,Hidrogen sadəcə helium kimi Dialogue: 0,0:02:01.40,0:02:05.23,Default,,0000,0000,0000,,2 valent elektronu istəyir, Dialogue: 0,0:02:05.23,0:02:06.93,Default,,0000,0000,0000,,Hidrogen bir növ Dialogue: 0,0:02:06.93,0:02:10.35,Default,,0000,0000,0000,,birinci qrupdakı digər elementlərlə Dialogue: 0,0:02:10.35,0:02:11.67,Default,,0000,0000,0000,,o qədər də ortaq xüsusiyyəti Dialogue: 0,0:02:11.67,0:02:12.91,Default,,0000,0000,0000,,yoxdur, Dialogue: 0,0:02:12.91,0:02:15.10,Default,,0000,0000,0000,,həmçinin ikinci qrup elementləri ilə də. Dialogue: 0,0:02:15.10,0:02:17.43,Default,,0000,0000,0000,,Əgər hidrogeni bir qırağa qoysaq Dialogue: 0,0:02:17.43,0:02:21.94,Default,,0000,0000,0000,,1ci qrup qələvi metallar adlanır Dialogue: 0,0:02:21.94,0:02:24.80,Default,,0000,0000,0000,,və hidrogen qələvi metal hesab olunmur. Dialogue: 0,0:02:24.80,0:02:27.42,Default,,0000,0000,0000,,Buradakı hamsı Dialogue: 0,0:02:28.50,0:02:30.10,Default,,0000,0000,0000,,qələvi metallardır. Dialogue: 0,0:02:31.32,0:02:34.56,Default,,0000,0000,0000,,Yaxşı bəs niyə bunların oxşar\Nreaksiyalara daxil olur? Dialogue: 0,0:02:34.56,0:02:36.75,Default,,0000,0000,0000,,Niyə onların oxşar xüsusiyyətləri var? Dialogue: 0,0:02:36.75,0:02:37.72,Default,,0000,0000,0000,,Bunu bilmək üçün Dialogue: 0,0:02:37.72,0:02:40.50,Default,,0000,0000,0000,,siz onların elektron konfiqurasiyasına baxmalısınız. Dialogue: 0,0:02:40.50,0:02:44.71,Default,,0000,0000,0000,,Məsələn, litium üçün elektron konfiqurasiyası Dialogue: 0,0:02:44.71,0:02:46.63,Default,,0000,0000,0000,,heliumunki ilə Dialogue: 0,0:02:46.63,0:02:51.17,Default,,0000,0000,0000,,eyni olacaq Dialogue: 0,0:02:51.17,0:02:53.47,Default,,0000,0000,0000,,və sonra Dialogue: 0,0:02:53.47,0:02:58.03,Default,,0000,0000,0000,,2ci orbitala baxacağıq, 2s1-dir Dialogue: 0,0:02:58.03,0:02:59.82,Default,,0000,0000,0000,,Bir valent elektronu var. Dialogue: 0,0:02:59.82,0:03:03.65,Default,,0000,0000,0000,,onun xarici təbəqəsində 1 elektronu var Dialogue: 0,0:03:03.65,0:03:04.99,Default,,0000,0000,0000,,Bəs natriumda necədir? Dialogue: 0,0:03:06.21,0:03:09.21,Default,,0000,0000,0000,,Natrium da neon ilə Dialogue: 0,0:03:09.21,0:03:12.00,Default,,0000,0000,0000,,eyni elektron konfiqurasiyasına malik olacaq, Dialogue: 0,0:03:13.26,0:03:16.20,Default,,0000,0000,0000,,3s1 olur. Dialogue: 0,0:03:16.20,0:03:18.95,Default,,0000,0000,0000,,Bunun da valent elektronu 1dir, Dialogue: 0,0:03:18.95,0:03:21.24,Default,,0000,0000,0000,,xarici təbəqəsində 1 elektron var Dialogue: 0,0:03:21.24,0:03:23.78,Default,,0000,0000,0000,,və burdakı bütün narıncı rəngli Dialogue: 0,0:03:23.78,0:03:25.35,Default,,0000,0000,0000,,elementlərin hamsının 1 valent elektronu var Dialogue: 0,0:03:25.35,0:03:27.86,Default,,0000,0000,0000,,və onlar da oktet qaydasına Dialogue: 0,0:03:27.86,0:03:30.88,Default,,0000,0000,0000,,riayət etməyə çalışırlar Dialogue: 0,0:03:30.88,0:03:33.22,Default,,0000,0000,0000,,və siz təsəvvür edə bilərsiniz ki, onlar çox reaktivdirlər Dialogue: 0,0:03:33.22,0:03:35.19,Default,,0000,0000,0000,,onlar reaksiyaya girəndə Dialogue: 0,0:03:35.19,0:03:38.45,Default,,0000,0000,0000,,xarici təbəqədəki elektronu itirmək istəyirlər Dialogue: 0,0:03:38.45,0:03:41.86,Default,,0000,0000,0000,,bu qələvi metallar çox reaktivdir Dialogue: 0,0:03:41.86,0:03:43.31,Default,,0000,0000,0000,,və onlar da oxşar xüsusiyyətlər paylaşırlar. Dialogue: 0,0:03:43.31,0:03:46.79,Default,,0000,0000,0000,,Onlar parlaq və yumşaqdırlar, Dialogue: 0,0:03:46.79,0:03:47.96,Default,,0000,0000,0000,,reaktiv olduqları üçün Dialogue: 0,0:03:47.96,0:03:49.60,Default,,0000,0000,0000,,onlara sərbəst halda Dialogue: 0,0:03:49.60,0:03:51.53,Default,,0000,0000,0000,,rast gəlinmir. Dialogue: 0,0:03:51.53,0:03:53.96,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin indi başqa qruplara baxaq. Dialogue: 0,0:03:53.96,0:03:57.41,Default,,0000,0000,0000,,Əgər biz sağa baxsaq, Dialogue: 0,0:03:57.41,0:04:00.41,Default,,0000,0000,0000,,burada 2-ci qrup metallarını görərik. Dialogue: 0,0:04:00.41,0:04:03.35,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar isə qələvi-torpaq metalları adlanır. Dialogue: 0,0:04:04.27,0:04:09.27,Default,,0000,0000,0000,,Qələvi, qələvi-torpaq metallar Dialogue: 0,0:04:09.34,0:04:13.88,Default,,0000,0000,0000,,və onların da oxşar xüsusiyyətləri var. Dialogue: 0,0:04:13.88,0:04:16.38,Default,,0000,0000,0000,,Çünki onların 2 valent elektronu var yəni, Dialogue: 0,0:04:16.38,0:04:19.35,Default,,0000,0000,0000,,xarici təbəqələrində 2 elektron var Dialogue: 0,0:04:19.35,0:04:21.96,Default,,0000,0000,0000,,və həmçinin onlar Dialogue: 0,0:04:21.96,0:04:23.57,Default,,0000,0000,0000,,qələvi metallar kimi reaktiv deyillər. Dialogue: 0,0:04:23.57,0:04:27.42,Default,,0000,0000,0000,,Qələvi torpaq metallar üçün Dialogue: 0,0:04:27.42,0:04:29.64,Default,,0000,0000,0000,,2 elektronu itirmək Dialogue: 0,0:04:29.64,0:04:31.86,Default,,0000,0000,0000,,8-ə tamamlamaq üçün 6 elektron qazanmaqdan asandır Dialogue: 0,0:04:31.86,0:04:34.47,Default,,0000,0000,0000,,və ona görə də onlar da \Nmüəyyən qədər reaktivdirlər Dialogue: 0,0:04:34.47,0:04:38.92,Default,,0000,0000,0000,,reaksiyaya girərkən\Nxarici 2 elektronunu itirirlər. Dialogue: 0,0:04:38.92,0:04:42.71,Default,,0000,0000,0000,,d blok elementlərdə \Nvəziyyət daha maraqlıdır. Dialogue: 0,0:04:42.71,0:04:44.51,Default,,0000,0000,0000,,Biz bunu elektron konfiqurasiyasına \Nbaxdığmız zaman Dialogue: 0,0:04:44.51,0:04:46.27,Default,,0000,0000,0000,,öyrənmişdik Dialogue: 0,0:04:46.27,0:04:48.43,Default,,0000,0000,0000,,amma əgər siz skandiumun Dialogue: 0,0:04:48.43,0:04:51.25,Default,,0000,0000,0000,,elektron konfiqurasiyasına baxsanız Dialogue: 0,0:04:51.25,0:04:54.35,Default,,0000,0000,0000,,gəlin bunu bənövşəyi rəngdə göstərim Dialogue: 0,0:04:54.35,0:04:57.42,Default,,0000,0000,0000,,skandium üçün Dialogue: 0,0:04:57.42,0:04:58.82,Default,,0000,0000,0000,,elektron konfiqurasiyası Dialogue: 0,0:05:01.07,0:05:02.43,Default,,0000,0000,0000,,arqonla Dialogue: 0,0:05:02.43,0:05:06.08,Default,,0000,0000,0000,,eyni olacaqdır Dialogue: 0,0:05:06.08,0:05:08.17,Default,,0000,0000,0000,,bəli,arqonla eyni olacaqdır. Dialogue: 0,0:05:08.17,0:05:10.30,Default,,0000,0000,0000,,aufbau prinsipi bizə deyir ki, Dialogue: 0,0:05:10.30,0:05:12.15,Default,,0000,0000,0000,,bizim kalsiumdakı kimi Dialogue: 0,0:05:12.15,0:05:15.86,Default,,0000,0000,0000,,4s2 elektron konfiqurasiyası olmalı idi Dialogue: 0,0:05:15.86,0:05:17.52,Default,,0000,0000,0000,,amma aufbau prinsipinə görə Dialogue: 0,0:05:17.52,0:05:21.40,Default,,0000,0000,0000,,bizim 3d orbitalında 1 elektronmuz da var Dialogue: 0,0:05:21.40,0:05:24.84,Default,,0000,0000,0000,,və bu, 3d14s2 arqon olmalıdır Dialogue: 0,0:05:27.28,0:05:30.67,Default,,0000,0000,0000,,və xarici təbəqələr üçün doğru sıranı almaq üçün Dialogue: 0,0:05:30.67,0:05:34.51,Default,,0000,0000,0000,,gəlin bunu 3d14s2 kimi yazım Dialogue: 0,0:05:34.51,0:05:37.32,Default,,0000,0000,0000,,və insanlar aufbau prinsipi barədə Dialogue: 0,0:05:37.32,0:05:40.30,Default,,0000,0000,0000,,bütün bu d-orbital elementlərinın Dialogue: 0,0:05:40.30,0:05:43.00,Default,,0000,0000,0000,,necəsə d-yarımqrupunu doldurduğunu düşünürlər. Dialogue: 0,0:05:43.00,0:05:45.98,Default,,0000,0000,0000,,Əvvəlki videolardan bilirik ki, bu doğru deyil, Dialogue: 0,0:05:45.98,0:05:49.34,Default,,0000,0000,0000,,amma elektron konfiqurasiyasını Dialogue: 0,0:05:49.34,0:05:51.27,Default,,0000,0000,0000,,ümumi halda düşünərkən bu faydalı ola bilər. Dialogue: 0,0:05:51.27,0:05:54.60,Default,,0000,0000,0000,,və siz sonra bura gəlirsiz p blokunu doldurursuz Dialogue: 0,0:05:54.60,0:05:59.24,Default,,0000,0000,0000,,məsələn, əgər siz Dialogue: 0,0:05:59.24,0:06:01.81,Default,,0000,0000,0000,,karbonun elektron konfiqurasiyasına baxsanız Dialogue: 0,0:06:01.81,0:06:05.93,Default,,0000,0000,0000,,karbonun helium ilə Dialogue: 0,0:06:05.93,0:06:09.41,Default,,0000,0000,0000,,eyni elektron konfiqurasiyası olduğunu görərsiniz Dialogue: 0,0:06:09.41,0:06:12.45,Default,,0000,0000,0000,,və sonra s blokunu doldururuq 2s2 Dialogue: 0,0:06:12.45,0:06:13.50,Default,,0000,0000,0000,,sonra da 2p2 Dialogue: 0,0:06:15.70,0:06:17.59,Default,,0000,0000,0000,,2p2 Dialogue: 0,0:06:17.59,0:06:19.60,Default,,0000,0000,0000,,indi bizim neçə valent elektronmuz var? Dialogue: 0,0:06:19.60,0:06:21.70,Default,,0000,0000,0000,,ikinci təbəqədə, ən axırıncı təbəqədə Dialogue: 0,0:06:21.70,0:06:24.89,Default,,0000,0000,0000,,2+2=4 valent elektronu var Dialogue: 0,0:06:24.89,0:06:28.18,Default,,0000,0000,0000,,və bu da bu qrupdakı bütün elementlər üçün belə olacaq Dialogue: 0,0:06:28.18,0:06:29.34,Default,,0000,0000,0000,,buna görə də Dialogue: 0,0:06:29.34,0:06:34.12,Default,,0000,0000,0000,,karbonun silisium ilə və qrupdakı başqa elementlər ilə Dialogue: 0,0:06:34.12,0:06:36.12,Default,,0000,0000,0000,,oxşar xüsusiyyətlərdaşıyır Dialogue: 0,0:06:36.12,0:06:38.63,Default,,0000,0000,0000,,və davam edərsək, Dialogue: 0,0:06:38.63,0:06:42.73,Default,,0000,0000,0000,,məsələn, oksigen, kükürd Dialogue: 0,0:06:42.73,0:06:45.84,Default,,0000,0000,0000,,hər ikisi də başqa bir atomdan Dialogue: 0,0:06:45.84,0:06:48.62,Default,,0000,0000,0000,,2 elektron qoparmaq istəyirlər, çünki onların 6 valent elektronu var Dialogue: 0,0:06:48.62,0:06:49.55,Default,,0000,0000,0000,,onlar eletron sayını 8-ə tamamlamaq istəyirlər Dialogue: 0,0:06:49.55,0:06:51.58,Default,,0000,0000,0000,,onların oxşar xüsusiyyətləri var. Dialogue: 0,0:06:51.58,0:06:53.44,Default,,0000,0000,0000,,İndi bu sarı qrupa baxsaq Dialogue: 0,0:06:53.44,0:06:55.49,Default,,0000,0000,0000,,bunlar halogenlərdir, Dialogue: 0,0:06:55.49,0:06:57.10,Default,,0000,0000,0000,,bunların xüsusi adı var Dialogue: 0,0:06:57.10,0:06:59.65,Default,,0000,0000,0000,,bunlar halogen adlanır. Dialogue: 0,0:06:59.65,0:07:01.25,Default,,0000,0000,0000,,Onların hamısı çox reaktivdirlər. Dialogue: 0,0:07:01.25,0:07:03.03,Default,,0000,0000,0000,,Çünki onların 7 valent elektronu var. Dialogue: 0,0:07:03.03,0:07:03.96,Default,,0000,0000,0000,,Onlar özlərinə 1 elektron birləşdirməyi Dialogue: 0,0:07:03.96,0:07:06.25,Default,,0000,0000,0000,,çox sevirlər Dialogue: 0,0:07:06.25,0:07:07.61,Default,,0000,0000,0000,,və onlar reaksiyaya girməyi sevirlər, Dialogue: 0,0:07:07.61,0:07:09.08,Default,,0000,0000,0000,,əsasən də Dialogue: 0,0:07:09.08,0:07:11.85,Default,,0000,0000,0000,,qələvi metallarla reaksiyaya girməyi xoşlayırlar Dialogue: 0,0:07:11.85,0:07:16.15,Default,,0000,0000,0000,,və nəhayət Dialogue: 0,0:07:16.15,0:07:18.52,Default,,0000,0000,0000,,təsirsiz qazlara baxaq Dialogue: 0,0:07:18.52,0:07:20.90,Default,,0000,0000,0000,,Belə ki 18-ci qrup elementlərnin adı Dialogue: 0,0:07:20.90,0:07:25.90,Default,,0000,0000,0000,,nəcib qazlardır. Dialogue: 0,0:07:26.03,0:07:28.56,Default,,0000,0000,0000,,onların da reaksiyaya girməmək kimi Dialogue: 0,0:07:28.56,0:07:29.71,Default,,0000,0000,0000,,oxşar xüsusiyyətləri var. Dialogue: 0,0:07:29.71,0:07:30.74,Default,,0000,0000,0000,,Onlar niyə reaksiyaya girmirlər? Dialogue: 0,0:07:30.74,0:07:32.60,Default,,0000,0000,0000,,Çünki onların xarici təbəqəsi tam doludur Dialogue: 0,0:07:32.60,0:07:34.22,Default,,0000,0000,0000,,Tamamlanmaq üçün əlavə\Nelektrona ehtiyacları yoxdur. Dialogue: 0,0:07:34.22,0:07:35.56,Default,,0000,0000,0000,,Onlar nəcib qazlardır, Dialogue: 0,0:07:35.56,0:07:40.51,Default,,0000,0000,0000,,başqaları ilə reaksiyaya girmək məcburiyyətində deyillər.