1
00:00:17,028 --> 00:00:19,574
Биднийг чухам юу амьдралын турш

2
00:00:19,574 --> 00:00:21,338
эрүүл бас жаргалтай байлгадаг вэ?

3
00:00:22,128 --> 00:00:24,684
Хэрвээ та өөрийнхөө ирээдүйд

4
00:00:25,033 --> 00:00:26,796
яг одоо хөрөнгө оруулалт хийвэл

5
00:00:26,986 --> 00:00:30,628
цаг заваа юунд зориулах байсан бэ?

6
00:00:31,647 --> 00:00:34,096
Маш олон хариулт бий.

7
00:00:34,323 --> 00:00:38,394
Амьдралд хамгийн чухал гэгдэх зүйлсээр
биднийг дарж орхидог.

8
00:00:39,530 --> 00:00:42,691
Хэвлэл мэдээлэл
баян чинээлэг, алдартай,

9
00:00:42,691 --> 00:00:45,862
өөрсдийн эзэнт гүрнээ босгож байгаа
хүмүүсээр дүүрэн байдаг.

10
00:00:47,379 --> 00:00:49,352
Харин бид тэд бүгдэд итгэдэг.

11
00:00:50,011 --> 00:00:52,736
Саяхны нэг судалгаагаар

12
00:00:52,760 --> 00:00:57,936
шинэ мянганы залуусаас амьдралынх нь
гол зорилгыг асуухад

13
00:00:58,260 --> 00:01:00,276
80 гаруй хувь нь

14
00:01:00,300 --> 00:01:04,436
баян болох гэж хариулсан байна.

15
00:01:05,660 --> 00:01:09,996
Мөн тэдгээр залуусын 50 хувь нь

16
00:01:10,020 --> 00:01:12,556
тэдний өөр нэг чухал зорилго бол

17
00:01:12,580 --> 00:01:14,420
алдартай болох гэжээ.

18
00:01:15,660 --> 00:01:16,876
(Инээд)

19
00:01:17,300 --> 00:01:23,956
Ажилдаа шамд, илүү хичээ, илүү их
амжилтанд хүр гэсэн зүйлсийг

20
00:01:23,980 --> 00:01:26,036
бид байнга сонсдог.

21
00:01:26,060 --> 00:01:28,540
Сайхан амьдрахын тулд

22
00:01:28,540 --> 00:01:31,556
эдгээрийн хойноос л
явах хэрэгтэй мэт ойлгодог.

23
00:01:32,445 --> 00:01:33,601
Гэхдээ энэ үнэн гэж үү?

24
00:01:34,434 --> 00:01:38,267
Энэ л хүний амьдралыг
аз жаргалтай болгодог гэж үү?

25
00:01:39,980 --> 00:01:42,196
Хүмүүсийн амьдралыг ерөнхийд нь эсвэл

26
00:01:42,220 --> 00:01:47,436
хүмүүсийн хийж буй сонголтыг, улмаар
тэдгээр сонголтууд нь хэрхэн цааш өрнөж

27
00:01:47,460 --> 00:01:50,340
байгааг тодорхойлно гэдэг бараг л
боломжгүй зүйл.

28
00:01:51,580 --> 00:01:54,636
Хүмүүсийн амьдралын талаар бид ихэнхдээ

29
00:01:54,660 --> 00:01:58,116
өнгөрсөн үеийн
дурсамжаас нь мэдэж авдаг.

30
00:01:58,640 --> 00:02:03,416
Харин ой санамж хэзээ ч
100 хувь бодит байж чаддаггүй.

31
00:02:03,440 --> 00:02:05,920
Бид маш их зүйлийг мартаж,

32
00:02:05,920 --> 00:02:10,039
ой санамж маань заримдаа бүр
эсрэг тал руугаа бүтээлч болж орхидог.

33
00:02:10,669 --> 00:02:12,438
Марk Твэн үүнийг ойлгодог байсан.

34
00:02:13,780 --> 00:02:15,464
Түүний хэлсэнчлэн:

35
00:02:15,914 --> 00:02:20,124
"Миний амьдрал дахь хамгийн муу зүйлс
хэзээ ч болж байгаагүй."

36
00:02:20,184 --> 00:02:23,243
(Инээд)

37
00:02:23,776 --> 00:02:26,285
Саяхны судалгаагаар харин хөгширөх тусам

38
00:02:26,285 --> 00:02:29,501
өнгөрснийг илүү өөдрөгөөр
санан дурсдаг гэсэн.

39
00:02:30,427 --> 00:02:32,996
Энэ нь надад нэгэн машины наалтыг
санагдуулсан:

40
00:02:32,996 --> 00:02:36,196
"Хүүхэд насаа аз жаргалтай өнгөрүүлэхэд
хэзээ ч оройтдоггүй" гэж.

41
00:02:36,228 --> 00:02:38,767
(Инээд)

42
00:02:39,600 --> 00:02:43,976
Харин хэрвээ хүмүүсийн амьдралыг
цаг хугацаа өнгөрөхийн хирээр

43
00:02:44,000 --> 00:02:46,856
хэрхэн өрнөхийг харах боломж
олдвол ямар вэ?

44
00:02:46,880 --> 00:02:50,856
Хүмүүсийг юу аз жаргалтай 
болгодгийг мэдэхийн тулд тэднийг

45
00:02:50,880 --> 00:02:53,616
өсвөр настайгаас нь эхлээд
хөгшрөх хүртэл нь

46
00:02:53,640 --> 00:02:57,000
судалбал ямар вэ?

47
00:02:58,217 --> 00:02:59,417
Бид яг үүнийг хийсэн.

48
00:03:00,440 --> 00:03:02,656
Харвардын Насанд Хүрэгсдийн
Хөгжлийн Судалгаа

49
00:03:02,680 --> 00:03:07,439
насанд хүрэгчдийн амьдралыг судалсан
хамгийн урт судалгаа байх.

50
00:03:08,360 --> 00:03:14,480
Бид 75 жилийн турш 724 эрэгтэйн
амьдралыг судалсан.

51
00:03:16,160 --> 00:03:20,656
Олон жилийн турш тэдний ажил, гэр бүл,
эрүүл мэндийн талаар асуулт асууна.

52
00:03:20,680 --> 00:03:25,056
Мэдээж энэ бүх хугацаанд тэдний түүх
хэрхэн өрнөхийг

53
00:03:25,080 --> 00:03:26,520
мэдээ ч үгүй байсан.

54
00:03:28,080 --> 00:03:31,696
Энэ төрлийн судалгаа үнэндээ маш
ховор л доо.

55
00:03:31,720 --> 00:03:35,776
Ихэнх нь арван жилийн дотор бүтэлгүйтдэг.

56
00:03:35,800 --> 00:03:38,976
Учир нь ихэнх оролцогчид
судалгаанаас гарах,

57
00:03:39,000 --> 00:03:41,896
санхүүжилт зогсох,

58
00:03:41,920 --> 00:03:44,176
судлаачид нь өөр ажилд сатаарах

59
00:03:44,200 --> 00:03:48,280
эсвэл нас барснаар судалгааг цааш
үргэлжлүүлэх хүн байхгүй болчихдог.

60
00:03:49,080 --> 00:03:51,336
Харин бидний хувьд,

61
00:03:51,360 --> 00:03:54,150
аз тохиол, мөн үе үеийн судлаачдын
шургуу байдлын ачаар

62
00:03:54,150 --> 00:03:56,640
судалгаа маань эдгээрийг
даван туулж чадсан.

63
00:03:57,320 --> 00:04:01,816
Анхны 724 оролцогчдын
60 орчим нь

64
00:04:01,840 --> 00:04:03,136
амьд сэрүүн төдийгүй,

65
00:04:03,160 --> 00:04:05,336
судалгаандаа ч оролцсон хэвээр ба

66
00:04:05,360 --> 00:04:07,400
90 гаруй настай болжээ.

67
00:04:08,360 --> 00:04:10,256
Харин одоо тэдний

68
00:04:10,280 --> 00:04:13,640
2000 гаруй үр хүүхдийг
судалж эхэлж байна.

69
00:04:14,480 --> 00:04:16,800
Би энэхүү судалгааны 4 дэх удирдагч.

70
00:04:18,200 --> 00:04:22,936
1938 оноос хойш бид залуусын
2 бүлгийг судалсан.

71
00:04:22,960 --> 00:04:25,096
Эхний бүлгийн залуус Харвардын 2-р курсын

72
00:04:25,120 --> 00:04:27,516
оюутан байхдаа элссэн.

73
00:04:27,802 --> 00:04:31,428
Тэд Том Браkoвын хэлдгээр
"алтан үеийнхэн" байлаа.

74
00:04:31,740 --> 00:04:34,556
Дэлхийн 2-р дайны үеэр бүгд
сургуулиа төгсч,

75
00:04:34,580 --> 00:04:37,020
улмаар ихэнх нь дайнд явсан.

76
00:04:37,980 --> 00:04:40,116
Харин 2 дахь бүлгийн залуус бол

77
00:04:40,140 --> 00:04:44,316
Бостоны хамгийн ядуу хороололд 
амьдардаг хөвгүүд байсан юм.

78
00:04:44,340 --> 00:04:46,356
Эдгээр хөвгүүдийг сонгосон шалтгаан нь

79
00:04:46,380 --> 00:04:49,716
тэд 1930-аад оны Бостоны 
хамгийн асуудалтай, эмзэг бүлгийн

80
00:04:49,740 --> 00:04:51,596
гэр бүлүүдээс гаралтай байсанд

81
00:04:51,620 --> 00:04:54,356
оршиж байгаа юм.

82
00:04:54,380 --> 00:04:58,980
Тэдний ихэнх нь халуун, хүйтэн усгүй
нийтийн байранд амьдарч байсан.

83
00:05:01,220 --> 00:05:03,116
Тэднийг судалгаанд элсэж ороход

84
00:05:03,140 --> 00:05:06,076
бүгдээс нь ярилцлага авсан.

85
00:05:06,100 --> 00:05:08,316
Мөн эмнэлгийн үзлэгт ч хамруулсан.

86
00:05:08,340 --> 00:05:11,876
Бүр гэрт нь очиж, аав ээжтэй нь хүртэл
ярилцлага хийсэн.

87
00:05:11,900 --> 00:05:14,276
Ингээд эдгээр хөвгүүд насанд хүрцгээж

88
00:05:14,300 --> 00:05:16,716
амьдралын янз бүрийн замаар явцгаасан.

89
00:05:16,740 --> 00:05:22,836
Тэд үйлдвэрийн ажилчин, хуульч, тоосго 
өрөгч, эмч болж,

90
00:05:22,860 --> 00:05:25,220
нэг нь АНУ-ын ерөнхийлөгч болсон.

91
00:05:26,860 --> 00:05:31,100
Зарим нь архинд донтож,
цөөн хэд нь шизофрени өвчтэй болсон.

92
00:05:32,020 --> 00:05:34,316
Зарим нь нийгмийн доод давхаргаас

93
00:05:34,340 --> 00:05:37,556
хамгийн дээд давхарга хүртэл нь авирч,

94
00:05:37,580 --> 00:05:40,860
харин зарим нь яг эсрэг чиглэлээр явсан.

95
00:05:42,220 --> 00:05:45,156
Энэхүү судалгааг анх санаачлагчид

96
00:05:45,180 --> 00:05:47,196
75 жилийн дараа намайг энд зогсоод

97
00:05:47,220 --> 00:05:51,756
одоог хүртэл энэ судалгаа үргэлжилсээр
байгаа тухай ярина

98
00:05:51,780 --> 00:05:54,860
гэж зүүдлээ ч үгүй байх.

99
00:05:55,980 --> 00:05:59,596
Хоёр жил тутам дайчин, бас тэвчээртэй
судлаачид маань

100
00:05:59,620 --> 00:06:02,110
оролцогчид руугаа залгаж,

101
00:06:02,110 --> 00:06:05,820
тэдний амьдралын талаар дахиад хэдэн
асуулт асууж болох эсэхийг лавладаг.

102
00:06:06,740 --> 00:06:10,316
Бостоны олон залуус биднээс
"Та нар яагаад одоо хүртэл намайг

103
00:06:10,340 --> 00:06:14,220
судалсаар байгаа юм бэ? Миний амьдрал тийм
сонирхолтой биш шүү дээ?" гэж асуудаг.

104
00:06:15,300 --> 00:06:17,676
Харин Харвардын оюутнууд
хэзээ ч тэгж асуудаггүй.

105
00:06:17,700 --> 00:06:22,900
(Инээд)

106
00:06:27,620 --> 00:06:30,476
Тэдний амьдралыг дэлгэрэнгүй судлахын тулд

107
00:06:30,500 --> 00:06:33,436
зөвхөн асуулга илгээгээд зогсохгүй,

108
00:06:33,460 --> 00:06:35,916
зочны өрөөнд нь сууж ярилцлага хийж

109
00:06:36,640 --> 00:06:39,576
эмч нараас нь өвчний түүхийг авч,

110
00:06:39,600 --> 00:06:42,096
мөн цусны шинжилгээ, тархины зураг авч

111
00:06:42,120 --> 00:06:43,816
хүүхдүүдтэй нь ярилцдаг.

112
00:06:43,840 --> 00:06:49,096
Бүр эхнэртэйгээ хамгийн их санаа зовоодог
зүйлсээ хуваалцахад нь бичлэг хийдэг.

113
00:06:49,120 --> 00:06:52,656
Арваад жилийн өмнө эхнэрүүдээс нь

114
00:06:52,680 --> 00:06:55,056
судалгаанд маань
оролцож чадах эсэхийг асуухад

115
00:06:55,080 --> 00:06:57,776
"Юу гээч, орох цаг нь болсон байх"
гэж билээ.

116
00:06:57,800 --> 00:06:58,856
(Инээд)

117
00:07:00,580 --> 00:07:02,276
Ингээд бид юу олж мэдэв?

118
00:07:02,300 --> 00:07:07,516
Бидний цуглуулсан
хэдэн арван мянган хуудас

119
00:07:07,540 --> 00:07:10,480
хүмүүсийн амьдралын талаарх мэдээллээс

120
00:07:10,480 --> 00:07:11,820
ямар сургамж олж авсан бэ?

121
00:07:12,820 --> 00:07:18,420
Тэгэхээр эд хөрөнгө, алдар нэр
эсвэл илүү шаргуу ажиллах тухай огт биш.

122
00:07:19,620 --> 00:07:25,916
Энэхүү 75 жилийн судалгаанаас харахад
нэг л тодорхой зүйл байна.

123
00:07:25,940 --> 00:07:31,140
Сайн харилцаа биднийг аз жаргалтай,
эрүүл байлгадаг. Ердөө л энэ.

124
00:07:32,100 --> 00:07:35,916
Бид харилцааны талаар гурван чухал
зүйл мэдэж авсан.

125
00:07:35,940 --> 00:07:40,036
Нэгт, нийгмийн харилцаа нь
бидэнд маш тустай,

126
00:07:40,060 --> 00:07:42,555
харин ганцаардал биднийг үгүй хийдэг.

127
00:07:43,180 --> 00:07:46,836
Гэр бүл, найзууд, нийгэмтэйгээ

128
00:07:46,860 --> 00:07:49,956
илүү ойр байдаг хүмүүс

129
00:07:49,980 --> 00:07:54,676
илүү жаргалтай, эрүүл байж,
урт насалдаг нь

130
00:07:54,700 --> 00:07:58,076
судалгаагаар тогтоогдсон.

131
00:07:58,100 --> 00:08:01,516
Ганцаардал нь хор хөнөөлтэй
болох нь ч мөн харагдсан.

132
00:08:01,540 --> 00:08:06,676
Бусадтай хүссэн хэмжээндээ холбогдож
чаддаггүй, тусгаарлагдмал хүмүүс

133
00:08:06,700 --> 00:08:09,916
аз жаргалыг харьцангуй бага мэдэрч,

134
00:08:09,940 --> 00:08:12,876
эрүүл мэнд нь дунд наснаас эхлэн
эрт муудаж,

135
00:08:12,900 --> 00:08:15,116
мөн тархины үйл ажиллагаа нь

136
00:08:15,140 --> 00:08:18,700
хурдан муудаж, богино насалдаг.

137
00:08:19,740 --> 00:08:22,956
Харамсалтай нь ямар ч цаг үед

138
00:08:22,980 --> 00:08:27,580
5 америк хүн тутмын 1-ээс илүү нь
өөрсдийгөө ганцаардмал гэж үздэг.

139
00:08:28,740 --> 00:08:31,396
Олны дунд, гэрлэлтэд ганцаардах

140
00:08:31,420 --> 00:08:34,076
тохиолдол байдгийг бид мэднэ.

141
00:08:34,100 --> 00:08:36,236
Тэгэхээр 2 дахь чухал зүйл сургамж бол

142
00:08:36,260 --> 00:08:39,356
таны хэдэн найзтай байх

143
00:08:39,380 --> 00:08:42,876
эсвэл та хэн нэгэнтэй чуxал харилцаанд
байх эсэх нь чухал биш,

144
00:08:42,900 --> 00:08:47,540
харин таны дотно харилцааны
чанар нь л чухал.

145
00:08:48,260 --> 00:08:53,036
Зөрчилдөөн дунд амьдрах нь эрүүл мэндэд
маш муу нөлөөтэй.

146
00:08:53,060 --> 00:08:57,036
Жишээ нь, хайр сэтгэлгүй,
байнгын зөрчилдөөнтэй гэрлэлт нь

147
00:08:58,160 --> 00:09:03,936
эрүүл мэндэд салалтаас ч илүү муугаар
нөлөөлөх магадлалтай нь ажиглагдсан.

148
00:09:03,960 --> 00:09:08,736
Харин халуун дулаан, сайн харилцаатай
амьдрах нь биднийг хамгаалдаг.

149
00:09:08,760 --> 00:09:11,856
Оролцогчдоо 80 нас өнгөртөл нь
судалсныхаа дараа бид

150
00:09:11,880 --> 00:09:14,896
тэдний дунд насыг эргэн харж,
хэн нь ахмад насандаа

151
00:09:15,720 --> 00:09:17,296
эрүүл, жаргалтай,

152
00:09:17,320 --> 00:09:21,296
харин хэн эсрэгээрээ байхыг
таамаглаж болох эсэхийг

153
00:09:21,320 --> 00:09:22,520
мэдэхийг хүссэн юм.

154
00:09:23,280 --> 00:09:27,496
Тэгээд тэдний 50 настай үеийн
бүх мэдээллийг нь цуглуулж үзэхэд

155
00:09:27,520 --> 00:09:28,880
дунд настай үеийнх нь

156
00:09:29,680 --> 00:09:32,216
холестерины хэмжээ цаашид

157
00:09:32,240 --> 00:09:35,136
тэдний хэрхэн хөгшрөхөд нөлөөлөөгүй.

158
00:09:35,160 --> 00:09:38,615
Харин нийгмийн харилцаандаа
хэр сэтгэл хангалуун байсан нь нөлөөлсөн.

159
00:09:38,639 --> 00:09:43,536
50 насандаа хамгийн сэтгэл хангалуун
харилцаатай байсан хүмүүс

160
00:09:43,560 --> 00:09:45,960
80 насандаа хамгийн эрүүл байсан.

161
00:09:47,279 --> 00:09:50,456
Сайн, дотны харилцаа нь

162
00:09:50,480 --> 00:09:53,240
биднийг хөгшрөлтийн зарим аюулаас
хамгаалдаг байна.

163
00:09:54,080 --> 00:09:58,056
Манай хамгийн жаргалтай хосууд маань

164
00:09:58,080 --> 00:10:00,135
80 насандаа хэдийгээр

165
00:10:00,159 --> 00:10:03,096
бие эрхтний хувьд зовиуртай байсан ч,
сэтгэл санааны хувьд

166
00:10:03,120 --> 00:10:05,080
адилхан жаргалтай байдаг гэсэн юм.

167
00:10:06,000 --> 00:10:09,256
Харин тааруухан харилцаанд
байсан хүмүүс хэлэхдээ,

168
00:10:09,280 --> 00:10:12,216
тэдний биеийн зовиурыг сэтгэл санааны
зовиур нь

169
00:10:12,240 --> 00:10:15,280
улам дордуулдаг гэжээ.

170
00:10:17,460 --> 00:10:21,836
Дотно харилцаа болон эрүүл мэндийн
талаар бидний олж мэдсэн 3 дахь сургамж нь

171
00:10:21,860 --> 00:10:25,116
сайн харилцаа зөвхөн бидний биеийг
хамгаалаад зогсохгүй,

172
00:10:25,140 --> 00:10:26,620
тархийг ч мөн хамгаалдаг.

173
00:10:27,540 --> 00:10:32,196
80 насандаа өөр хэн нэгэнтэй

174
00:10:32,220 --> 00:10:36,116
дотно, сайн харилцаанд байх нь
хамгаалалт болдог.

175
00:10:36,140 --> 00:10:38,116
Тэд дотно харилцаанд байхдаа

176
00:10:38,140 --> 00:10:42,276
хэрэгтэй үед нь өөр хэн нэгэн
итгэл даахыг мэдрэх нь

177
00:10:42,300 --> 00:10:45,996
ой санамжийг хурц байлгадаг.

178
00:10:46,020 --> 00:10:47,516
Харин итгэлцэлгүй харилцаанд

179
00:10:47,540 --> 00:10:50,676
байдаг хүмүүсийн хувьд

180
00:10:50,700 --> 00:10:54,580
ой санамж нь эрт мууддаг.

181
00:10:55,620 --> 00:10:59,076
Гэхдээ сайн харилцаа гэдэг нь
саад бэрхшээлтэй учрахгүй гэсэн үг биш.

182
00:10:59,100 --> 00:11:02,676
Манай зарим 80 настангууд

183
00:11:02,700 --> 00:11:04,436
хоорондоо маргах үе бишгүй гарна.

184
00:11:04,460 --> 00:11:07,636
Гэхдээ хэцүү үед үнэхээр нэгэндээ

185
00:11:07,660 --> 00:11:09,476
итгэж болохыг мэддэг л бол

186
00:11:09,500 --> 00:11:13,100
тэдгээр маргаан ой тогтоолтод
огтхон ч нөлөөлөхгүй.

187
00:11:14,700 --> 00:11:17,436
Тэгэхээр сайн, дотно харилцаа

188
00:11:17,460 --> 00:11:23,156
бидний сайн сайхан, эрүүл мэндэд тустай
гэдэг ойлголт бол

189
00:11:23,180 --> 00:11:26,116
эртний мэргэн ухаан.

190
00:11:26,170 --> 00:11:29,241
Энэ бол эмээгийн чинь өгдөг зөвлөгөө,
номлогчийн чинь захиас.

191
00:11:30,075 --> 00:11:31,912
Энэ юу нь тийм хэцүү байна?

192
00:11:32,758 --> 00:11:35,384
Жишээлбэл хөрөнгө мөнгөний хувьд

193
00:11:35,409 --> 00:11:38,334
наад захын хэрэгцээ хангагдмагч

194
00:11:38,397 --> 00:11:39,996
мөнгө нэг их нөлөө үзүүлдэггүй.

195
00:11:40,059 --> 00:11:43,815
Жилд 75 мянган доллараас

196
00:11:43,854 --> 00:11:45,466
75 саяын орлогтой болмогц

197
00:11:45,847 --> 00:11:49,631
таны эрүүл мэнд, аз жаргалд
өөрчлөлт маш бага,

198
00:11:49,631 --> 00:11:50,998
бараг байх болов уу даа.

199
00:11:51,982 --> 00:11:53,479
Нэр хүндийг авч үзвэл

200
00:11:54,204 --> 00:11:56,418
байнгын олон нийтийн өмнө байх,

201
00:11:56,601 --> 00:11:58,166
хувийн орон зай алдагдахад

202
00:11:58,403 --> 00:12:01,403
ихэнх алдартай хүмүүс
эрүүл мэндээрээ муудаж эхэлдэг.

203
00:12:02,117 --> 00:12:04,770
Энэ нь мэдээж тэднийг
аз жаргалтай байлгадаггүй.

204
00:12:06,077 --> 00:12:08,594
Харин илүү их ажиллахын хувьд

205
00:12:09,426 --> 00:12:12,434
хэн ч үхэхийнхээ өмнө

206
00:12:12,481 --> 00:12:15,204
илүү их ажилладаг байж гэж хүсдэггүй
нэг үнэн үг бий.

207
00:12:15,228 --> 00:12:16,370
(Инээд)

208
00:12:16,840 --> 00:12:20,680
Гэтэл яагаад үүнийг үл ойшооход
ийм амархан юм бэ?

209
00:12:21,360 --> 00:12:22,816
Учир нь бид бол хүн төрөлхтөн.

210
00:12:22,840 --> 00:12:25,656
Бид амар шийдэл,

211
00:12:25,680 --> 00:12:27,376
биднийг сайн сайхан чигээр байлгах

212
00:12:27,400 --> 00:12:30,160
тийм л зүйлд дуртай.

213
00:12:31,120 --> 00:12:34,456
Урт хугацааны харилцаа бол
ээдрээтэй,

214
00:12:34,480 --> 00:12:38,296
гэр бүл, найз нөхдөө анхаарах нь
их ажил шаарддаг,

215
00:12:38,320 --> 00:12:40,976
тэгээд ч дур татам, гоёмсог зүйл биш.

216
00:12:41,000 --> 00:12:44,336
Мөн биднийг үхэн үхтэл энэ харилцаа
дуусах учиргүй.

217
00:12:44,360 --> 00:12:49,416
Энэ 75 жилийн судалгаанаас харахад,
хамгийн жаргалтай тэтгэврийн насныхан

218
00:12:50,240 --> 00:12:56,056
хамтран ажиллагчдаа хамтран тоглогчоор
солихоор идэвхтэй ажилласан хүмүүс байсан.

219
00:12:59,980 --> 00:13:02,956
Яг л өнөөх судалгаанд оролцсон
шинэ мянганы залуус шиг

220
00:13:03,280 --> 00:13:06,896
манай судалгааны олон эрчүүд залуу 
ахуйдаа эд хөрөнгө, алдар нэр,

221
00:13:06,920 --> 00:13:10,936
ажлын амжилт зэргийг сайхан амьдралын
хэмжүүр гэж

222
00:13:11,460 --> 00:13:15,396
итгэцгээж байсан.

223
00:13:15,420 --> 00:13:19,596
Гэвч бүхэл бүтэн 75 жилийн энэхүү 
судалгаагаар

224
00:13:19,620 --> 00:13:25,276
хамгийн сайхан амьдарсан хүмүүс бол
гэр бүл, найз нөхөд, нийгмийн харилцаандаа

225
00:13:25,300 --> 00:13:28,540
илүү анхаарсан хүмүүс гэдэг нь
удаа дараа тогтоогдсон.

226
00:13:30,380 --> 00:13:32,356
Харин та юу гэж бодож байна?

227
00:13:32,380 --> 00:13:36,140
25, 40 эсвэл 60 настай байна гэж бодъё.

228
00:13:37,100 --> 00:13:40,060
Харилцаандаа илүү анхаарна гэж
яана гэсэн үг юм бол?

229
00:13:41,060 --> 00:13:44,180
Боломжууд нь дуусашгүй олон.

230
00:13:44,900 --> 00:13:50,996
Магадгүй зүгээр л дэлгэц ширтэх цагаа
хүмүүстэй өнгөрүүлэхэд зориулах,

231
00:13:51,020 --> 00:13:55,476
эсвэл хуучирсан харилцаагаа
хамтдаа шинэ зүйл хийж сайжруулах,

232
00:13:55,500 --> 00:13:57,700
хамтдаа алхах, болзоонд явах,

233
00:13:58,660 --> 00:14:03,516
эсвэл удаан яриагүй хамаатан руугаа
залгах ч байж болно.

234
00:14:03,540 --> 00:14:07,036
Учир нь маш их тохиолддог
гэр бүлийн хагарал

235
00:14:07,060 --> 00:14:09,276
атаа хорсол санасан нэгэнд

236
00:14:09,300 --> 00:14:11,380
хамгийн муугаар нөлөөлдөг.

237
00:14:13,300 --> 00:14:17,220
Ингээд би Марк Твейний хэлсэн үгээр
яриагаа дуусгая.

238
00:14:18,880 --> 00:14:21,256
Зуун жилийн тэртээ,

239
00:14:21,280 --> 00:14:23,896
тэрээр амьдралаа эргэж хараад

240
00:14:23,920 --> 00:14:25,200
ийнхүү бичжээ.

241
00:14:26,440 --> 00:14:30,136
"Амьдрал үнэхээр богинохон. Маргалдах,

242
00:14:30,160 --> 00:14:35,320
уучлал гуйх, зүрхээ шархлуулах,
буруугаа хүлээхийг шаардах цаг байхгүй.

243
00:14:36,320 --> 00:14:39,136
Зөвхөн хүнийг хайрлах

244
00:14:39,160 --> 00:14:42,880
хором төдий л цаг бий."

245
00:14:44,360 --> 00:14:48,736
Сайхан амьдрал
сайн харилцаан дээр тогтдог.

246
00:14:48,785 --> 00:14:51,159
Тийм ч учраас энэ нь
олон хүнд хэрэгтэй санаа юм.

247
00:14:51,180 --> 00:14:52,396
Баярлалаа.

248
00:14:52,417 --> 00:14:58,040
(Алга ташилт)