WEBVTT

00:00:17.028 --> 00:00:19.574
Биднийг чухам юу амьдралын турш

00:00:19.574 --> 00:00:21.338
эрүүл бас жаргалтай байлгадаг вэ?

00:00:22.128 --> 00:00:24.684
Хэрвээ та өөрийнхөө ирээдүйд

00:00:25.033 --> 00:00:26.796
яг одоо хөрөнгө оруулалт хийвэл

00:00:26.986 --> 00:00:30.628
цаг заваа юунд зориулах байсан бэ?

00:00:31.647 --> 00:00:34.096
Маш олон хариулт бий.

00:00:34.323 --> 00:00:38.394
Амьдралд хамгийн чухал гэгдэх зүйлсээр
биднийг дарж орхидог.

00:00:39.530 --> 00:00:42.691
Хэвлэл мэдээлэл
баян чинээлэг, алдартай,

00:00:42.691 --> 00:00:45.862
өөрсдийн эзэнт гүрнээ босгож байгаа
хүмүүсээр дүүрэн байдаг.

00:00:47.379 --> 00:00:49.352
Харин бид тэд бүгдэд итгэдэг.

00:00:50.011 --> 00:00:52.736
Саяхны нэг судалгаагаар

00:00:52.760 --> 00:00:57.936
шинэ мянганы залуусаас амьдралынх нь
гол зорилгыг асуухад

00:00:58.260 --> 00:01:00.276
80 гаруй хувь нь

00:01:00.300 --> 00:01:04.436
баян болох гэж хариулсан байна.

00:01:05.660 --> 00:01:09.996
Мөн тэдгээр залуусын 50 хувь нь

00:01:10.020 --> 00:01:12.556
тэдний өөр нэг чухал зорилго бол

00:01:12.580 --> 00:01:14.420
алдартай болох гэжээ.

00:01:15.660 --> 00:01:16.876
(Инээд)

00:01:17.300 --> 00:01:23.956
Ажилдаа шамд, илүү хичээ, илүү их
амжилтанд хүр гэсэн зүйлсийг

00:01:23.980 --> 00:01:26.036
бид байнга сонсдог.

00:01:26.060 --> 00:01:28.540
Сайхан амьдрахын тулд

00:01:28.540 --> 00:01:31.556
эдгээрийн хойноос л
явах хэрэгтэй мэт ойлгодог.

00:01:32.445 --> 00:01:33.601
Гэхдээ энэ үнэн гэж үү?

00:01:34.434 --> 00:01:38.267
Энэ л хүний амьдралыг
аз жаргалтай болгодог гэж үү?

00:01:39.980 --> 00:01:42.196
Хүмүүсийн амьдралыг ерөнхийд нь эсвэл

00:01:42.220 --> 00:01:47.436
хүмүүсийн хийж буй сонголтыг, улмаар
тэдгээр сонголтууд нь хэрхэн цааш өрнөж

00:01:47.460 --> 00:01:50.340
байгааг тодорхойлно гэдэг бараг л
боломжгүй зүйл.

00:01:51.580 --> 00:01:54.636
Хүмүүсийн амьдралын талаар бид ихэнхдээ

00:01:54.660 --> 00:01:58.116
өнгөрсөн үеийн
дурсамжаас нь мэдэж авдаг.

00:01:58.640 --> 00:02:03.416
Харин ой санамж хэзээ ч
100 хувь бодит байж чаддаггүй.

00:02:03.440 --> 00:02:05.920
Бид маш их зүйлийг мартаж,

00:02:05.920 --> 00:02:10.039
ой санамж маань заримдаа бүр
эсрэг тал руугаа бүтээлч болж орхидог.

00:02:10.669 --> 00:02:12.438
Марk Твэн үүнийг ойлгодог байсан.

00:02:13.780 --> 00:02:15.464
Түүний хэлсэнчлэн:

00:02:15.914 --> 00:02:20.124
"Миний амьдрал дахь хамгийн муу зүйлс
хэзээ ч болж байгаагүй."

00:02:20.184 --> 00:02:23.243
(Инээд)

00:02:23.776 --> 00:02:26.285
Саяхны судалгаагаар харин хөгширөх тусам

00:02:26.285 --> 00:02:29.501
өнгөрснийг илүү өөдрөгөөр
санан дурсдаг гэсэн.

00:02:30.427 --> 00:02:32.996
Энэ нь надад нэгэн машины наалтыг
санагдуулсан:

00:02:32.996 --> 00:02:36.196
"Хүүхэд насаа аз жаргалтай өнгөрүүлэхэд
хэзээ ч оройтдоггүй" гэж.

00:02:36.228 --> 00:02:38.767
(Инээд)

00:02:39.600 --> 00:02:43.976
Харин хэрвээ хүмүүсийн амьдралыг
цаг хугацаа өнгөрөхийн хирээр

00:02:44.000 --> 00:02:46.856
хэрхэн өрнөхийг харах боломж
олдвол ямар вэ?

00:02:46.880 --> 00:02:50.856
Хүмүүсийг юу аз жаргалтай 
болгодгийг мэдэхийн тулд тэднийг

00:02:50.880 --> 00:02:53.616
өсвөр настайгаас нь эхлээд
хөгшрөх хүртэл нь

00:02:53.640 --> 00:02:57.000
судалбал ямар вэ?

00:02:58.217 --> 00:02:59.417
Бид яг үүнийг хийсэн.

00:03:00.440 --> 00:03:02.656
Харвардын Насанд Хүрэгсдийн
Хөгжлийн Судалгаа

00:03:02.680 --> 00:03:07.439
насанд хүрэгчдийн амьдралыг судалсан
хамгийн урт судалгаа байх.

00:03:08.360 --> 00:03:14.480
Бид 75 жилийн турш 724 эрэгтэйн
амьдралыг судалсан.

00:03:16.160 --> 00:03:20.656
Олон жилийн турш тэдний ажил, гэр бүл,
эрүүл мэндийн талаар асуулт асууна.

00:03:20.680 --> 00:03:25.056
Мэдээж энэ бүх хугацаанд тэдний түүх
хэрхэн өрнөхийг

00:03:25.080 --> 00:03:26.520
мэдээ ч үгүй байсан.

00:03:28.080 --> 00:03:31.696
Энэ төрлийн судалгаа үнэндээ маш
ховор л доо.

00:03:31.720 --> 00:03:35.776
Ихэнх нь арван жилийн дотор бүтэлгүйтдэг.

00:03:35.800 --> 00:03:38.976
Учир нь ихэнх оролцогчид
судалгаанаас гарах,

00:03:39.000 --> 00:03:41.896
санхүүжилт зогсох,

00:03:41.920 --> 00:03:44.176
судлаачид нь өөр ажилд сатаарах

00:03:44.200 --> 00:03:48.280
эсвэл нас барснаар судалгааг цааш
үргэлжлүүлэх хүн байхгүй болчихдог.

00:03:49.080 --> 00:03:51.336
Харин бидний хувьд,

00:03:51.360 --> 00:03:54.150
аз тохиол, мөн үе үеийн судлаачдын
шургуу байдлын ачаар

00:03:54.150 --> 00:03:56.640
судалгаа маань эдгээрийг
даван туулж чадсан.

00:03:57.320 --> 00:04:01.816
Анхны 724 оролцогчдын
60 орчим нь

00:04:01.840 --> 00:04:03.136
амьд сэрүүн төдийгүй,

00:04:03.160 --> 00:04:05.336
судалгаандаа ч оролцсон хэвээр ба

00:04:05.360 --> 00:04:07.400
90 гаруй настай болжээ.

00:04:08.360 --> 00:04:10.256
Харин одоо тэдний

00:04:10.280 --> 00:04:13.640
2000 гаруй үр хүүхдийг
судалж эхэлж байна.

00:04:14.480 --> 00:04:16.800
Би энэхүү судалгааны 4 дэх удирдагч.

00:04:18.200 --> 00:04:22.936
1938 оноос хойш бид залуусын
2 бүлгийг судалсан.

00:04:22.960 --> 00:04:25.096
Эхний бүлгийн залуус Харвардын 2-р курсын

00:04:25.120 --> 00:04:27.516
оюутан байхдаа элссэн.

00:04:27.802 --> 00:04:31.428
Тэд Том Браkoвын хэлдгээр
"алтан үеийнхэн" байлаа.

00:04:31.740 --> 00:04:34.556
Дэлхийн 2-р дайны үеэр бүгд
сургуулиа төгсч,

00:04:34.580 --> 00:04:37.020
улмаар ихэнх нь дайнд явсан.

00:04:37.980 --> 00:04:40.116
Харин 2 дахь бүлгийн залуус бол

00:04:40.140 --> 00:04:44.316
Бостоны хамгийн ядуу хороололд 
амьдардаг хөвгүүд байсан юм.

00:04:44.340 --> 00:04:46.356
Эдгээр хөвгүүдийг сонгосон шалтгаан нь

00:04:46.380 --> 00:04:49.716
тэд 1930-аад оны Бостоны 
хамгийн асуудалтай, эмзэг бүлгийн

00:04:49.740 --> 00:04:51.596
гэр бүлүүдээс гаралтай байсанд

00:04:51.620 --> 00:04:54.356
оршиж байгаа юм.

00:04:54.380 --> 00:04:58.980
Тэдний ихэнх нь халуун, хүйтэн усгүй
нийтийн байранд амьдарч байсан.

00:05:01.220 --> 00:05:03.116
Тэднийг судалгаанд элсэж ороход

00:05:03.140 --> 00:05:06.076
бүгдээс нь ярилцлага авсан.

00:05:06.100 --> 00:05:08.316
Мөн эмнэлгийн үзлэгт ч хамруулсан.

00:05:08.340 --> 00:05:11.876
Бүр гэрт нь очиж, аав ээжтэй нь хүртэл
ярилцлага хийсэн.

00:05:11.900 --> 00:05:14.276
Ингээд эдгээр хөвгүүд насанд хүрцгээж

00:05:14.300 --> 00:05:16.716
амьдралын янз бүрийн замаар явцгаасан.

00:05:16.740 --> 00:05:22.836
Тэд үйлдвэрийн ажилчин, хуульч, тоосго 
өрөгч, эмч болж,

00:05:22.860 --> 00:05:25.220
нэг нь АНУ-ын ерөнхийлөгч болсон.

00:05:26.860 --> 00:05:31.100
Зарим нь архинд донтож,
цөөн хэд нь шизофрени өвчтэй болсон.

00:05:32.020 --> 00:05:34.316
Зарим нь нийгмийн доод давхаргаас

00:05:34.340 --> 00:05:37.556
хамгийн дээд давхарга хүртэл нь авирч,

00:05:37.580 --> 00:05:40.860
харин зарим нь яг эсрэг чиглэлээр явсан.

00:05:42.220 --> 00:05:45.156
Энэхүү судалгааг анх санаачлагчид

00:05:45.180 --> 00:05:47.196
75 жилийн дараа намайг энд зогсоод

00:05:47.220 --> 00:05:51.756
одоог хүртэл энэ судалгаа үргэлжилсээр
байгаа тухай ярина

00:05:51.780 --> 00:05:54.860
гэж зүүдлээ ч үгүй байх.

00:05:55.980 --> 00:05:59.596
Хоёр жил тутам дайчин, бас тэвчээртэй
судлаачид маань

00:05:59.620 --> 00:06:02.110
оролцогчид руугаа залгаж,

00:06:02.110 --> 00:06:05.820
тэдний амьдралын талаар дахиад хэдэн
асуулт асууж болох эсэхийг лавладаг.

00:06:06.740 --> 00:06:10.316
Бостоны олон залуус биднээс
"Та нар яагаад одоо хүртэл намайг

00:06:10.340 --> 00:06:14.220
судалсаар байгаа юм бэ? Миний амьдрал тийм
сонирхолтой биш шүү дээ?" гэж асуудаг.

00:06:15.300 --> 00:06:17.676
Харин Харвардын оюутнууд
хэзээ ч тэгж асуудаггүй.

00:06:17.700 --> 00:06:22.900
(Инээд)

00:06:27.620 --> 00:06:30.476
Тэдний амьдралыг дэлгэрэнгүй судлахын тулд

00:06:30.500 --> 00:06:33.436
зөвхөн асуулга илгээгээд зогсохгүй,

00:06:33.460 --> 00:06:35.916
зочны өрөөнд нь сууж ярилцлага хийж

00:06:36.640 --> 00:06:39.576
эмч нараас нь өвчний түүхийг авч,

00:06:39.600 --> 00:06:42.096
мөн цусны шинжилгээ, тархины зураг авч

00:06:42.120 --> 00:06:43.816
хүүхдүүдтэй нь ярилцдаг.

00:06:43.840 --> 00:06:49.096
Бүр эхнэртэйгээ хамгийн их санаа зовоодог
зүйлсээ хуваалцахад нь бичлэг хийдэг.

00:06:49.120 --> 00:06:52.656
Арваад жилийн өмнө эхнэрүүдээс нь

00:06:52.680 --> 00:06:55.056
судалгаанд маань
оролцож чадах эсэхийг асуухад

00:06:55.080 --> 00:06:57.776
"Юу гээч, орох цаг нь болсон байх"
гэж билээ.

00:06:57.800 --> 00:06:58.856
(Инээд)

00:07:00.580 --> 00:07:02.276
Ингээд бид юу олж мэдэв?

00:07:02.300 --> 00:07:07.516
Бидний цуглуулсан
хэдэн арван мянган хуудас

00:07:07.540 --> 00:07:10.480
хүмүүсийн амьдралын талаарх мэдээллээс

00:07:10.480 --> 00:07:11.820
ямар сургамж олж авсан бэ?

00:07:12.820 --> 00:07:18.420
Тэгэхээр эд хөрөнгө, алдар нэр
эсвэл илүү шаргуу ажиллах тухай огт биш.

00:07:19.620 --> 00:07:25.916
Энэхүү 75 жилийн судалгаанаас харахад
нэг л тодорхой зүйл байна.

00:07:25.940 --> 00:07:31.140
Сайн харилцаа биднийг аз жаргалтай,
эрүүл байлгадаг. Ердөө л энэ.

00:07:32.100 --> 00:07:35.916
Бид харилцааны талаар гурван чухал
зүйл мэдэж авсан.

00:07:35.940 --> 00:07:40.036
Нэгт, нийгмийн харилцаа нь
бидэнд маш тустай,

00:07:40.060 --> 00:07:42.555
харин ганцаардал биднийг үгүй хийдэг.

00:07:43.180 --> 00:07:46.836
Гэр бүл, найзууд, нийгэмтэйгээ

00:07:46.860 --> 00:07:49.956
илүү ойр байдаг хүмүүс

00:07:49.980 --> 00:07:54.676
илүү жаргалтай, эрүүл байж,
урт насалдаг нь

00:07:54.700 --> 00:07:58.076
судалгаагаар тогтоогдсон.

00:07:58.100 --> 00:08:01.516
Ганцаардал нь хор хөнөөлтэй
болох нь ч мөн харагдсан.

00:08:01.540 --> 00:08:06.676
Бусадтай хүссэн хэмжээндээ холбогдож
чаддаггүй, тусгаарлагдмал хүмүүс

00:08:06.700 --> 00:08:09.916
аз жаргалыг харьцангуй бага мэдэрч,

00:08:09.940 --> 00:08:12.876
эрүүл мэнд нь дунд наснаас эхлэн
эрт муудаж,

00:08:12.900 --> 00:08:15.116
мөн тархины үйл ажиллагаа нь

00:08:15.140 --> 00:08:18.700
хурдан муудаж, богино насалдаг.

00:08:19.740 --> 00:08:22.956
Харамсалтай нь ямар ч цаг үед

00:08:22.980 --> 00:08:27.580
5 америк хүн тутмын 1-ээс илүү нь
өөрсдийгөө ганцаардмал гэж үздэг.

00:08:28.740 --> 00:08:31.396
Олны дунд, гэрлэлтэд ганцаардах

00:08:31.420 --> 00:08:34.076
тохиолдол байдгийг бид мэднэ.

00:08:34.100 --> 00:08:36.236
Тэгэхээр 2 дахь чухал зүйл сургамж бол

00:08:36.260 --> 00:08:39.356
таны хэдэн найзтай байх

00:08:39.380 --> 00:08:42.876
эсвэл та хэн нэгэнтэй чуxал харилцаанд
байх эсэх нь чухал биш,

00:08:42.900 --> 00:08:47.540
харин таны дотно харилцааны
чанар нь л чухал.

00:08:48.260 --> 00:08:53.036
Зөрчилдөөн дунд амьдрах нь эрүүл мэндэд
маш муу нөлөөтэй.

00:08:53.060 --> 00:08:57.036
Жишээ нь, хайр сэтгэлгүй,
байнгын зөрчилдөөнтэй гэрлэлт нь

00:08:58.160 --> 00:09:03.936
эрүүл мэндэд салалтаас ч илүү муугаар
нөлөөлөх магадлалтай нь ажиглагдсан.

00:09:03.960 --> 00:09:08.736
Харин халуун дулаан, сайн харилцаатай
амьдрах нь биднийг хамгаалдаг.

00:09:08.760 --> 00:09:11.856
Оролцогчдоо 80 нас өнгөртөл нь
судалсныхаа дараа бид

00:09:11.880 --> 00:09:14.896
тэдний дунд насыг эргэн харж,
хэн нь ахмад насандаа

00:09:15.720 --> 00:09:17.296
эрүүл, жаргалтай,

00:09:17.320 --> 00:09:21.296
харин хэн эсрэгээрээ байхыг
таамаглаж болох эсэхийг

00:09:21.320 --> 00:09:22.520
мэдэхийг хүссэн юм.

00:09:23.280 --> 00:09:27.496
Тэгээд тэдний 50 настай үеийн
бүх мэдээллийг нь цуглуулж үзэхэд

00:09:27.520 --> 00:09:28.880
дунд настай үеийнх нь

00:09:29.680 --> 00:09:32.216
холестерины хэмжээ цаашид

00:09:32.240 --> 00:09:35.136
тэдний хэрхэн хөгшрөхөд нөлөөлөөгүй.

00:09:35.160 --> 00:09:38.615
Харин нийгмийн харилцаандаа
хэр сэтгэл хангалуун байсан нь нөлөөлсөн.

00:09:38.639 --> 00:09:43.536
50 насандаа хамгийн сэтгэл хангалуун
харилцаатай байсан хүмүүс

00:09:43.560 --> 00:09:45.960
80 насандаа хамгийн эрүүл байсан.

00:09:47.279 --> 00:09:50.456
Сайн, дотны харилцаа нь

00:09:50.480 --> 00:09:53.240
биднийг хөгшрөлтийн зарим аюулаас
хамгаалдаг байна.

00:09:54.080 --> 00:09:58.056
Манай хамгийн жаргалтай хосууд маань

00:09:58.080 --> 00:10:00.135
80 насандаа хэдийгээр

00:10:00.159 --> 00:10:03.096
бие эрхтний хувьд зовиуртай байсан ч,
сэтгэл санааны хувьд

00:10:03.120 --> 00:10:05.080
адилхан жаргалтай байдаг гэсэн юм.

00:10:06.000 --> 00:10:09.256
Харин тааруухан харилцаанд
байсан хүмүүс хэлэхдээ,

00:10:09.280 --> 00:10:12.216
тэдний биеийн зовиурыг сэтгэл санааны
зовиур нь

00:10:12.240 --> 00:10:15.280
улам дордуулдаг гэжээ.

00:10:17.460 --> 00:10:21.836
Дотно харилцаа болон эрүүл мэндийн
талаар бидний олж мэдсэн 3 дахь сургамж нь

00:10:21.860 --> 00:10:25.116
сайн харилцаа зөвхөн бидний биеийг
хамгаалаад зогсохгүй,

00:10:25.140 --> 00:10:26.620
тархийг ч мөн хамгаалдаг.

00:10:27.540 --> 00:10:32.196
80 насандаа өөр хэн нэгэнтэй

00:10:32.220 --> 00:10:36.116
дотно, сайн харилцаанд байх нь
хамгаалалт болдог.

00:10:36.140 --> 00:10:38.116
Тэд дотно харилцаанд байхдаа

00:10:38.140 --> 00:10:42.276
хэрэгтэй үед нь өөр хэн нэгэн
итгэл даахыг мэдрэх нь

00:10:42.300 --> 00:10:45.996
ой санамжийг хурц байлгадаг.

00:10:46.020 --> 00:10:47.516
Харин итгэлцэлгүй харилцаанд

00:10:47.540 --> 00:10:50.676
байдаг хүмүүсийн хувьд

00:10:50.700 --> 00:10:54.580
ой санамж нь эрт мууддаг.

00:10:55.620 --> 00:10:59.076
Гэхдээ сайн харилцаа гэдэг нь
саад бэрхшээлтэй учрахгүй гэсэн үг биш.

00:10:59.100 --> 00:11:02.676
Манай зарим 80 настангууд

00:11:02.700 --> 00:11:04.436
хоорондоо маргах үе бишгүй гарна.

00:11:04.460 --> 00:11:07.636
Гэхдээ хэцүү үед үнэхээр нэгэндээ

00:11:07.660 --> 00:11:09.476
итгэж болохыг мэддэг л бол

00:11:09.500 --> 00:11:13.100
тэдгээр маргаан ой тогтоолтод
огтхон ч нөлөөлөхгүй.

00:11:14.700 --> 00:11:17.436
Тэгэхээр сайн, дотно харилцаа

00:11:17.460 --> 00:11:23.156
бидний сайн сайхан, эрүүл мэндэд тустай
гэдэг ойлголт бол

00:11:23.180 --> 00:11:26.116
эртний мэргэн ухаан.

00:11:26.170 --> 00:11:29.241
Энэ бол эмээгийн чинь өгдөг зөвлөгөө,
номлогчийн чинь захиас.

00:11:30.075 --> 00:11:31.912
Энэ юу нь тийм хэцүү байна?

00:11:32.758 --> 00:11:35.384
Жишээлбэл хөрөнгө мөнгөний хувьд

00:11:35.409 --> 00:11:38.334
наад захын хэрэгцээ хангагдмагч

00:11:38.397 --> 00:11:39.996
мөнгө нэг их нөлөө үзүүлдэггүй.

00:11:40.059 --> 00:11:43.815
Жилд 75 мянган доллараас

00:11:43.854 --> 00:11:45.466
75 саяын орлогтой болмогц

00:11:45.847 --> 00:11:49.631
таны эрүүл мэнд, аз жаргалд
өөрчлөлт маш бага,

00:11:49.631 --> 00:11:50.998
бараг байх болов уу даа.

00:11:51.982 --> 00:11:53.479
Нэр хүндийг авч үзвэл

00:11:54.204 --> 00:11:56.418
байнгын олон нийтийн өмнө байх,

00:11:56.601 --> 00:11:58.166
хувийн орон зай алдагдахад

00:11:58.403 --> 00:12:01.403
ихэнх алдартай хүмүүс
эрүүл мэндээрээ муудаж эхэлдэг.

00:12:02.117 --> 00:12:04.770
Энэ нь мэдээж тэднийг
аз жаргалтай байлгадаггүй.

00:12:06.077 --> 00:12:08.594
Харин илүү их ажиллахын хувьд

00:12:09.426 --> 00:12:12.434
хэн ч үхэхийнхээ өмнө

00:12:12.481 --> 00:12:15.204
илүү их ажилладаг байж гэж хүсдэггүй
нэг үнэн үг бий.

00:12:15.228 --> 00:12:16.370
(Инээд)

00:12:16.840 --> 00:12:20.680
Гэтэл яагаад үүнийг үл ойшооход
ийм амархан юм бэ?

00:12:21.360 --> 00:12:22.816
Учир нь бид бол хүн төрөлхтөн.

00:12:22.840 --> 00:12:25.656
Бид амар шийдэл,

00:12:25.680 --> 00:12:27.376
биднийг сайн сайхан чигээр байлгах

00:12:27.400 --> 00:12:30.160
тийм л зүйлд дуртай.

00:12:31.120 --> 00:12:34.456
Урт хугацааны харилцаа бол
ээдрээтэй,

00:12:34.480 --> 00:12:38.296
гэр бүл, найз нөхдөө анхаарах нь
их ажил шаарддаг,

00:12:38.320 --> 00:12:40.976
тэгээд ч дур татам, гоёмсог зүйл биш.

00:12:41.000 --> 00:12:44.336
Мөн биднийг үхэн үхтэл энэ харилцаа
дуусах учиргүй.

00:12:44.360 --> 00:12:49.416
Энэ 75 жилийн судалгаанаас харахад,
хамгийн жаргалтай тэтгэврийн насныхан

00:12:50.240 --> 00:12:56.056
хамтран ажиллагчдаа хамтран тоглогчоор
солихоор идэвхтэй ажилласан хүмүүс байсан.

00:12:59.980 --> 00:13:02.956
Яг л өнөөх судалгаанд оролцсон
шинэ мянганы залуус шиг

00:13:03.280 --> 00:13:06.896
манай судалгааны олон эрчүүд залуу 
ахуйдаа эд хөрөнгө, алдар нэр,

00:13:06.920 --> 00:13:10.936
ажлын амжилт зэргийг сайхан амьдралын
хэмжүүр гэж

00:13:11.460 --> 00:13:15.396
итгэцгээж байсан.

00:13:15.420 --> 00:13:19.596
Гэвч бүхэл бүтэн 75 жилийн энэхүү 
судалгаагаар

00:13:19.620 --> 00:13:25.276
хамгийн сайхан амьдарсан хүмүүс бол
гэр бүл, найз нөхөд, нийгмийн харилцаандаа

00:13:25.300 --> 00:13:28.540
илүү анхаарсан хүмүүс гэдэг нь
удаа дараа тогтоогдсон.

00:13:30.380 --> 00:13:32.356
Харин та юу гэж бодож байна?

00:13:32.380 --> 00:13:36.140
25, 40 эсвэл 60 настай байна гэж бодъё.

00:13:37.100 --> 00:13:40.060
Харилцаандаа илүү анхаарна гэж
яана гэсэн үг юм бол?

00:13:41.060 --> 00:13:44.180
Боломжууд нь дуусашгүй олон.

00:13:44.900 --> 00:13:50.996
Магадгүй зүгээр л дэлгэц ширтэх цагаа
хүмүүстэй өнгөрүүлэхэд зориулах,

00:13:51.020 --> 00:13:55.476
эсвэл хуучирсан харилцаагаа
хамтдаа шинэ зүйл хийж сайжруулах,

00:13:55.500 --> 00:13:57.700
хамтдаа алхах, болзоонд явах,

00:13:58.660 --> 00:14:03.516
эсвэл удаан яриагүй хамаатан руугаа
залгах ч байж болно.

00:14:03.540 --> 00:14:07.036
Учир нь маш их тохиолддог
гэр бүлийн хагарал

00:14:07.060 --> 00:14:09.276
атаа хорсол санасан нэгэнд

00:14:09.300 --> 00:14:11.380
хамгийн муугаар нөлөөлдөг.

00:14:13.300 --> 00:14:17.220
Ингээд би Марк Твейний хэлсэн үгээр
яриагаа дуусгая.

00:14:18.880 --> 00:14:21.256
Зуун жилийн тэртээ,

00:14:21.280 --> 00:14:23.896
тэрээр амьдралаа эргэж хараад

00:14:23.920 --> 00:14:25.200
ийнхүү бичжээ.

00:14:26.440 --> 00:14:30.136
"Амьдрал үнэхээр богинохон. Маргалдах,

00:14:30.160 --> 00:14:35.320
уучлал гуйх, зүрхээ шархлуулах,
буруугаа хүлээхийг шаардах цаг байхгүй.

00:14:36.320 --> 00:14:39.136
Зөвхөн хүнийг хайрлах

00:14:39.160 --> 00:14:42.880
хором төдий л цаг бий."

00:14:44.360 --> 00:14:48.736
Сайхан амьдрал
сайн харилцаан дээр тогтдог.

00:14:48.785 --> 00:14:51.159
Тийм ч учраас энэ нь
олон хүнд хэрэгтэй санаа юм.

00:14:51.180 --> 00:14:52.396
Баярлалаа.

00:14:52.417 --> 00:14:58.040
(Алга ташилт)