0:00:17.028,0:00:19.574
Hayatımız boyunca bizi sağlıklı

0:00:19.574,0:00:21.338
ve mutlu eden şeyler nedir?

0:00:22.128,0:00:24.684
Eğer, şimdiden geleceğiniz için

0:00:25.033,0:00:26.796
yatırım yapacak olsanız,

0:00:26.986,0:00:30.628
zamanınızı ve enerjinizi neye harcardınız?

0:00:31.647,0:00:34.096
Bunun birçok cevabı mevcut.

0:00:34.323,0:00:38.394
Hayatta neyin önemli olduğuyla[br]ilgili mesajlar her yerde.

0:00:39.530,0:00:42.767
Medya, zenginlerin, ünlülerin,[br]işinde çok başarılı olanların

0:00:43.141,0:00:45.862
hikayeleriyle dolu.

0:00:47.379,0:00:49.352
Biz de bu hikayelere inanıyoruz.

0:00:50.011,0:00:52.736
Yakın zamanda, Y nesline[br](1980-1999 arası doğanlara)

0:00:52.760,0:00:57.936
hayattaki en önemli hedeflerini[br]soran bir araştırma vardı.

0:00:58.260,0:01:00.276
%80'den fazlası,

0:01:00.300,0:01:04.436
hayattaki en önemli hedeflerinden birinin [br]zengin olmak olduğunu söyledi.

0:01:05.660,0:01:09.996
Aynı genç yetişkinlerin %50'si,

0:01:10.020,0:01:12.556
hayattaki diğer bir önemli hedefin

0:01:12.580,0:01:14.420
meşhur olmak olduğunu söyledi.

0:01:15.660,0:01:16.876
(Gülüşmeler)

0:01:17.300,0:01:23.690
Daima, çalışmamız, çabalamamız

0:01:23.690,0:01:26.306
ve daha çok başarı elde etmemiz söylenir.

0:01:26.306,0:01:29.716
İyi bir yaşam sürmemiz için,[br]böyle şeyleri kovalamamız gerektiği

0:01:29.740,0:01:31.556
izlenimine kapılırız.

0:01:32.445,0:01:33.601
Peki bu doğru mu?

0:01:34.434,0:01:38.267
İnsanları hayatları boyunca[br]mutlu kılan gerçekten bu mu?

0:01:39.980,0:01:42.196
İnsanların tüm hayatlarını,

0:01:42.220,0:01:47.436
yaptığı seçimlerini ve bu seçimlerinin[br]onlara neler getireceğini anlamak

0:01:47.460,0:01:50.340
neredeyse imkansızdır.

0:01:51.580,0:01:54.636
İnsan yaşamına dair bilgimizin çoğunu

0:01:55.196,0:01:58.116
onlardan geçmişi hatırlamalarını[br]isteyerek öğreniriz

0:01:58.640,0:02:02.616
ve bildiğimiz gibi, tecrübeler[br]ancak yaşayarak edinilir.

0:02:03.440,0:02:06.996
Hayatta başımıza gelen şeylerin[br]büyük çoğunluğunu unuturuz

0:02:07.160,0:02:10.039
ve bazen de hafıza tamamıyla yaratıcıdır.

0:02:10.669,0:02:12.438
Mark Twain bunun farkındaydı.

0:02:13.780,0:02:15.470
Şunu dediği söylenir:

0:02:16.244,0:02:20.124
''Hayatımdaki en kötü şeylerin[br]bir kısmı hiç olmadı.''

0:02:20.184,0:02:23.243
(Gülüşmeler)

0:02:23.776,0:02:25.675
Araştırmalara göre, [br]yaşlandıkça geçmişi

0:02:25.675,0:02:29.981
daha olumlu hatırlıyoruz.

0:02:30.427,0:02:32.992
Bir araba çıkartmasında[br]şöyle yazıyordu:

0:02:33.196,0:02:36.126
''Mutlu bir çocukluğa sahip olmak[br]için asla geç değildir.''

0:02:36.228,0:02:38.607
(Gülüşmeler)

0:02:39.600,0:02:43.976
Peki bütün hayatımızı

0:02:44.000,0:02:46.856
zaman içerisinde geliştiği gibi[br]izleyebilsek nasıl olurdu?

0:02:46.880,0:02:50.856
Ergenlik dönemlerinden[br]yaşlılık dönemlerinin sonuna kadar,

0:02:50.880,0:02:53.616
insanları gerçekten mutlu [br]ve sağlıklı tutan şeyleri

0:02:53.640,0:02:56.800
görmek için incelesek nasıl olurdu?

0:02:58.217,0:02:59.417
Biz bunu yaptık.

0:03:00.440,0:03:02.656
Harvard Yetişkin Gelişimi Çalışması"

0:03:02.680,0:03:07.439
belki de yetişkin hayatı üzerine yapılmış[br]en uzun süreli araştırmadır.

0:03:08.360,0:03:14.480
75 yıl boyunca, [br]724 erkeğin hayatını

0:03:16.160,0:03:20.656
yıldan yıla, [br]işlerini, ev yaşamlarını, sağlıklarını

0:03:20.680,0:03:24.660
ve tabii ki bütün bu süreç boyunca[br]hayat hikayelerinin

0:03:24.660,0:03:26.520
ne hale geleceğini bilmeden [br]sorarak izledik.

0:03:28.080,0:03:31.446
Bunun gibi araştırmalar[br]son derece nadirdir.

0:03:31.720,0:03:35.776
Bu tür projelerin neredeyse hepsi[br]on yıl içerisinde dağılır,

0:03:35.800,0:03:38.976
çünkü bir sürü insan [br]araştırmadan çekilir

0:03:39.000,0:03:41.896
ya da araştırma fonu kesilir

0:03:41.920,0:03:44.176
veyahut araştırmacıların dikkati dağılır

0:03:44.200,0:03:48.280
veya ölürler ve kimse de [br]topu hedefe koşturayım demez.

0:03:49.080,0:03:51.336
Fakat, şansın

0:03:51.360,0:03:55.056
ve birkaç araştırmacı neslin[br]kararlılığının birleşimi sayesinde

0:03:55.080,0:03:56.640
bu araştırma devam etti.

0:03:57.320,0:04:01.816
Başlangıçtaki 724 adamımızın 60'ı

0:04:01.840,0:04:03.136
hâlâ yaşıyor,

0:04:03.160,0:04:05.336
hâlâ araştırmaya katılıyor,

0:04:05.360,0:04:07.400
çoğu 90'lı yaşlarındalar.

0:04:08.360,0:04:10.256
Şimdi de bu adamların

0:04:10.280,0:04:13.640
2000'den fazla çocuğunu[br]incelemeye başlıyoruz.

0:04:14.480,0:04:16.800
Ben de, araştırmanın [br]dördüncü yöneticisiyim.

0:04:18.200,0:04:22.506
1938'den beri, [br]iki grup adamın yaşamlarını izledik.

0:04:22.960,0:04:25.096
İlk grup, araştırmaya başladığında

0:04:25.120,0:04:27.516
Harvard College'da[br]ikinci sınıf öğrencisiydi.

0:04:27.802,0:04:31.428
Tom Brakaw "en müthiş nesil"[br]diye adlandırdığı gruptandılar.

0:04:31.740,0:04:34.556
Hepsi, üniversiteyi[br]II. Dünya Savaşı sırasında bitirdi

0:04:34.580,0:04:37.020
ve sonrasında çoğu görev almak üzere[br]savaşa katıldı.

0:04:37.980,0:04:40.116
İzlediğimiz ikinci grup ise,

0:04:40.140,0:04:44.316
Boston'ın en yoksul muhitlerinden,

0:04:44.340,0:04:46.356
araştırmaya[br]1930'ların Boston'ındaki

0:04:46.380,0:04:49.716
en sorunlu ve yoksul

0:04:49.740,0:04:51.596
bazı ailelerinden oldukları için

0:04:51.620,0:04:54.356
özellikle seçilen bir grup erkekti.

0:04:54.380,0:04:58.980
Ekseri gecekondularda, birçoğu sıcak ve[br]soğuk musluk suyundan yoksun yaşıyordu.

0:05:01.220,0:05:03.116
Araştırmaya katıldıklarında,

0:05:03.140,0:05:06.076
bu gençlerin hepsiyle görüşme yapıldı.

0:05:06.100,0:05:08.316
Muayeneden geçirildiler.

0:05:08.340,0:05:11.876
Evlerine gidip anne-babalarıyla görüştük.

0:05:11.900,0:05:14.276
Sonra bu gençler,

0:05:14.300,0:05:16.716
her kesimden yetişkinler oldular.

0:05:16.740,0:05:22.836
Fabrika sahibi, avukat, duvarcı[br]ve doktor oldular,

0:05:22.860,0:05:25.220
biri de Birleşik Devletler Başkanı.

0:05:26.860,0:05:31.100
Bazıları alkol bağımlısı oldu.[br]Birkaçında şizofreni ortaya çıktı.

0:05:32.020,0:05:34.316
Kimi sınıf atladı;

0:05:34.340,0:05:37.556
en alttan mümkün olduğu kadar en üste

0:05:37.580,0:05:40.860
ve kimisi bu yolculuğu aksi yönde yaptı.

0:05:42.220,0:05:45.156
Bu araştırmanın kurucuları

0:05:45.180,0:05:47.196
hiçbir suretle[br]benim bugün burada durup

0:05:47.220,0:05:51.756
75 yıl sonra, size bu araştırmanın[br]hâlâ sürdüğünü söyleyeceğimin

0:05:51.780,0:05:54.860
hayalini bile kurmamışlardır.

0:05:55.980,0:05:59.596
Her iki yılda bir, sabırlı ve kendilerini[br]bu işe adamış araştırma grubumuz

0:05:59.620,0:06:01.076
deneklerimizi arar ve onlara tekrar

0:06:01.120,0:06:05.850
yaşamlarına dair bir takım sorular [br]yöneltebilir miyiz diye sorar.

0:06:06.740,0:06:10.316
Boston'ın yoksul kesiminden birçok erkek

0:06:10.340,0:06:14.220
"Neden hala beni incelemek istiyorsunuz? [br]Hayatım hiç de ilginç değil." diye sorar.

0:06:15.300,0:06:17.676
Harvard erkekleri bu soruyu asla sormaz.

0:06:17.700,0:06:22.900
(Gülüşmeler)

0:06:27.620,0:06:30.476
Bu hayatları iyice anlayabilmek için,

0:06:30.500,0:06:33.436
onlara sadece anketler yapmıyoruz.

0:06:33.460,0:06:35.916
Onlarla yaşadıkları yerde görüşürüz.

0:06:36.640,0:06:39.576
Doktorlarından [br]hastalık geçmişlerini alırız.

0:06:39.600,0:06:42.096
Kan testi, beyin taraması yaparız,

0:06:42.120,0:06:43.816
çocuklarıyla konuşuruz.

0:06:43.840,0:06:49.096
Eşleriyle en derin meselelerini konuşurken[br]videolarını çekeriz.

0:06:49.120,0:06:50.830
Yaklaşık on yıl önce, en sonunda eşlere,

0:06:50.860,0:06:54.850
araştırmanın üyeleri olarak[br]bize katılırlar mı diye sorduğumuzda,

0:06:54.870,0:06:57.806
kadınların çoğu "Anlaşılan zamanı geldi." [br]dedi.

0:06:57.850,0:06:58.856
(Gülüşmeler)

0:07:00.580,0:07:02.276
Peki neler öğrendik?

0:07:02.300,0:07:09.820
Bu hayatlardan ortaya çıkardığımız

0:07:09.820,0:07:12.820
on binlerce sayfalık bilgiden [br]alınan dersler neler?

0:07:12.820,0:07:18.420
Zenginlik, şöhret ya da [br]çok çalışmakla ilgili değiller.

0:07:19.620,0:07:25.136
Bu 75 yıllık araştırmadan aldığımız[br]en net mesaj şudur:

0:07:25.940,0:07:31.140
İyi ilişkiler bizi daha mutlu[br]ve daha sağlıklı tutar. Bu kadar.

0:07:32.100,0:07:35.916
İlişkilerle ilgili üç büyük ders aldık.

0:07:35.940,0:07:40.036
Birincisi, sosyal ilişkilerin[br]gerçekten yararlı olduğudur

0:07:40.060,0:07:42.555
ve yalnızlıksa öldürür.

0:07:43.180,0:07:46.836
Sonunda,[br]aileye, arkadaşlara, topluma

0:07:46.860,0:07:49.956
daha sosyal bir şekilde [br]bağlı olan insanların,

0:07:49.980,0:07:54.676
daha mutlu, bedensel olarak daha sağlıklı[br]olduğu ve çevresi daha sınırlı kişilerden

0:07:54.700,0:07:58.076
daha uzun yaşadığı anlaşıldı.

0:07:58.100,0:08:01.516
Ayrıca yalnız yaşamanın[br]zararlı olduğu ortaya çıktı.

0:08:01.540,0:08:06.676
Diğerlerinden daha yalnız olan insanlar,

0:08:06.700,0:08:09.916
daha mutsuz olduklarını,

0:08:09.940,0:08:12.876
sağlıklarının [br]orta yaşların başlarında bozulduğunu,

0:08:12.900,0:08:15.116
beyin fonksiyonlarının[br]daha erken gerilediğini

0:08:15.140,0:08:18.700
ve yalnız olmayanlardan[br]daha kısa yaşadıklarını anlar.

0:08:19.740,0:08:22.956
Üzücü gerçek şudur ki;[br]ileride

0:08:22.980,0:08:27.580
her beş Amerikalıdan en az biri[br]yalnız olduğundan şikayet edecek.

0:08:28.740,0:08:31.396
Kalabalıkta da yalnız olabildiğinizi

0:08:31.420,0:08:34.076
ve evliyken yalnız olabileceğinizi[br]biliyoruz,

0:08:34.100,0:08:36.236
dolayısıyla aldığımız ikinci büyük ders;

0:08:36.260,0:08:39.356
sadece sahip olduğunuz[br]arkadaşlarınızın sayısı

0:08:39.380,0:08:42.876
ve karşılıklı saygıya dayalı ilişki içinde[br]olup olmadığınız değil,

0:08:42.900,0:08:47.540
önemli olan,[br]yakın ilişkilerinizin mahiyetidir.

0:08:48.260,0:08:50.060
Anlaşmazlıkların ortasında yaşamanın

0:08:50.060,0:08:53.060
sağlığımıza zararlı olduğu[br]ortaya çıktı.

0:08:53.060,0:08:57.036
Örneğin, şiddetli geçimsizliğin olduğu,[br]muhabbetin olmadığı evliliklerin

0:08:58.160,0:09:03.936
sağlığımıza zararlı olduğu, belki de [br]boşanmaktan daha kötü olduğu anlaşıldı.

0:09:03.960,0:09:08.736
Ayrıca güzel, sıcak ilişkiler yaşamak [br]koruyucudur.

0:09:08.760,0:09:11.856
Deneklerimizi[br]80'li yaşları boyunca izlediğimizden,

0:09:11.880,0:09:12.880
geçmişe dönüp onların orta yaşlı[br]hallerine bakmak,

0:09:15.720,0:09:17.296
ve kimlerin

0:09:17.320,0:09:21.296
mutlu, sağlıklı seksenlikler olup[br]kimlerin olmayacağını

0:09:21.320,0:09:23.200
tahmin edebileceğimizi görmek istedik.

0:09:23.280,0:09:27.496
50 yaşlarında olduğu zamanlar[br]hakkında bildiğimiz her şeyi

0:09:27.520,0:09:28.880
bir araya getirdiğimizde,

0:09:29.680,0:09:32.216
nasıl yaşlanacaklarını gösteren

0:09:32.240,0:09:35.136
orta yaş kolesterol düzeyleri değildi.

0:09:35.160,0:09:38.615
İlişkilerinden[br]ne kadar memnuniyet duyduklarıydı.

0:09:38.639,0:09:43.536
50 yaşında, [br]en tatminkar ilişkileri olan insanlar,

0:09:43.560,0:09:45.960
80 yaşında en sağlıklı olanlardı.

0:09:47.279,0:09:50.456
İyi, samimi ilişkilerin bizi

0:09:50.480,0:09:53.240
yaşlılığın bazı sonuçlarından koruduğu[br]görünüyor.

0:09:54.080,0:09:58.056
Eşlik ettiğimiz [br]en mutlu erkekler ve kadınlar

0:09:58.080,0:10:00.135
80'li yaşlarında,

0:10:00.159,0:10:03.096
bedenen daha çok acıları olduğu günler

0:10:03.120,0:10:05.080
ruhen mutlu olduklarını belirtti.

0:10:06.000,0:10:09.256
Fakat, mutsuz ilişkileri olan insanlar

0:10:09.280,0:10:12.216
bedenen daha çok acıları olduğunu[br]söyledikleri günler

0:10:12.240,0:10:15.280
bunun daha fazla duygusal acıyla[br]arttığını bildirdi.

0:10:17.460,0:10:21.836
İlişkiler ve sağlığa dair çıkardığımız [br]üçüncü büyük ders,

0:10:21.860,0:10:25.116
iyi ilişkilerin sadece vücudumuzu değil

0:10:25.140,0:10:26.620
beynimizi de koruduğudur.

0:10:27.540,0:10:32.196
80'li yaşlarınızda,[br]diğer kişiye

0:10:32.220,0:10:36.116
güvenle bağlanmış ilişki içinde olmanın[br]koruyucu olduğu anlaşıldı,

0:10:36.140,0:10:38.116
öyle ki, ihtiyaç duyduklarında

0:10:38.140,0:10:42.276
diğerine gerçekten güvenebileceklerini[br]hissettikleri ilişkileri olan insanlar,

0:10:42.300,0:10:45.996
hafızaları daha uzun süre[br]kuvvetli kalan insanlardır.

0:10:46.020,0:10:47.516
Partnerine tam olarak

0:10:47.540,0:10:50.676
güvenebileceğini hissedemediği[br]ilişkileri olanlar,

0:10:50.700,0:10:54.580
erken hafıza zayıflığı çeken insanlardır.

0:10:55.620,0:10:59.076
İyi ilişkiler de[br]her zaman sorunsuz olacak değil.

0:10:59.100,0:11:02.676
Seksenlerindeki çiftlerimizden bazıları[br]birbirleriyle münakaşa ediyor,

0:11:02.700,0:11:04.436
her gün,

0:11:04.460,0:11:07.636
fakat diğerine gerçekten[br]güvenebileceklerini hissettikleri sürece

0:11:07.660,0:11:09.476
zor zamanlarında,

0:11:09.500,0:11:13.100
bu kavgalar hafızalarını[br]olumsuz etkilemiyor.

0:11:14.700,0:11:17.436
Demem o ki,

0:11:17.460,0:11:23.156
iyi, samimi ilişkiler sağlığımıza ve[br]mutluluğumuza yararlıdır mesajı,

0:11:23.180,0:11:26.116
bu çok eski bir bilgeliktir.

0:11:26.170,0:11:29.241
Bu tavsiyeyi size büyükanneniz de[br]bilgin kişiler de verir.

0:11:30.075,0:11:31.912
Neden bunu anlaması bu kadar zor?

0:11:32.758,0:11:35.384
Örneğin, zenginlik hakkında, biliyoruz ki

0:11:35.409,0:11:38.334
temel ihtiyaçlarımız karşılandığında,

0:11:38.567,0:11:39.996
zenginlik bunu sağlamıyor.

0:11:40.059,0:11:43.815
Yılda 75,000 dolar kazançtan

0:11:43.854,0:11:45.466
75 milyon kazanca ulaştığımızda

0:11:45.847,0:11:49.783
biliyoruz ki bu sağlığımızı ve [br]mutluluğumuzu çok az değiştiriyor

0:11:49.831,0:11:50.728
hiç değilse.

0:11:51.982,0:11:53.479
Şöhrete gelince,

0:11:54.204,0:11:56.418
Medyanın özel hayatlara sürekli saldırısı

0:11:56.601,0:11:58.166
ve mahremiyet yoksunluğu,

0:11:58.403,0:12:01.403
birçok ünlü kişinin sağlığını [br]olumsuz etkiliyor.

0:12:02.117,0:12:04.770
Bunun onların daha mutlu [br]olmasının sağlamadığı kesin.

0:12:06.077,0:12:08.594
Ve daha da fazla çalışmaya gelince,

0:12:09.426,0:12:12.434
hepimizin bildiği gerçek şu ki,[br]hiç kimse ölüm döşeğindeyken

0:12:12.481,0:12:15.204
ofiste daha fazla zaman [br]geçirseydim diye dilemedi .

0:12:15.228,0:12:16.370
(Gülüşmeler)

0:12:16.840,0:12:20.680
Neden bunu anlaması bu kadar zor ve[br]kulak ardı etmesi bu kadar kolay?

0:12:21.360,0:12:22.816
Sonuçta hepimiz insanız.

0:12:22.840,0:12:25.656
Hızlı bir çözümü hepimiz [br]isiyoruz gerçekten,

0:12:25.680,0:12:27.376
hayatlarımızı güzelleştirecek,

0:12:27.400,0:12:30.160
ve bu şekilde tutacak[br]elde edebileceğimiz bir şey.

0:12:31.120,0:12:34.456
İlişkiler, darmadağın ve karmaşıktır

0:12:34.480,0:12:38.296
ve aileye ve arkadaşlara [br]yönelmenin zorluğu,

0:12:38.320,0:12:40.976
çekici ve büyüleyici olmamasıdır.

0:12:41.000,0:12:44.336
Ayrıca ömür boyu olmasıdır. Asla bitmez.

0:12:44.360,0:12:49.416
75 yıllık araştırmamızda, [br]emekliliğinde en mutlu olan insanlar,

0:12:50.240,0:12:56.056
iş arkadaşları yerine bilfiil yeni[br]oyun arkadaşları koymaya çalışanlardı.

0:12:59.980,0:13:02.956
Tıpkı bu yeni araştırmadaki[br]Y nesli gibi,

0:13:03.280,0:13:06.896
deneklerimizin birçoğu [br]genç yetişkinler olarak yola çıktıklarında

0:13:06.920,0:13:10.936
şöhret ve zenginliğin ve yüksek başarının,[br]iyi bir hayata sahip olmak için

0:13:11.460,0:13:15.396
kovalamaları gereken şeyler olduğuna[br]gerçekten inanıyordu.

0:13:15.420,0:13:19.596
Fakat tekraren, bu 75 yılın üzerine,[br]araştırmamız

0:13:19.620,0:13:25.276
en başarılı olan insanların[br]aile, arkadaşlar ve toplumla

0:13:25.300,0:13:28.540
ilişkilere eğilenler olduğunu gösterdi.

0:13:30.380,0:13:32.356
Peki ya siz?

0:13:32.380,0:13:36.140
25 yaşındasınız diyelim,[br]ya da 40 veya 60 yaşında.

0:13:37.100,0:13:40.060
İlişkilere önem vermek[br]acaba nasıl görünüyor?

0:13:41.060,0:13:44.180
Neredeyse sonsuz ihtimal var.

0:13:44.900,0:13:50.996
Filmin süresini insanlara zaman ayırmakla[br]değiştirmek kadar basit bir şey olabilir

0:13:51.020,0:13:55.476
ya da bitkin bir ilişkiyi, birlikte[br]yeni bir şeyler yaparak canlandırmak,

0:13:55.500,0:13:57.700
uzun yürüyüşler veya gece buluşmaları...

0:13:58.660,0:14:03.516
ya da senelerdir konuşmadığınız[br]aile ferdine ulaşmak olabilir,

0:14:03.540,0:14:07.036
çünkü şu pek bilindik aile kavgaları

0:14:07.060,0:14:09.276
kin tutan insanları

0:14:09.300,0:14:11.380
olumsuz anlamda etkiler.

0:14:13.300,0:14:17.220
Konuşmamı Mark Twain'in bir sözüyle[br]kapatmak istiyorum.

0:14:18.880,0:14:21.256
Yüzyıldan fazla bir süre önce,

0:14:21.280,0:14:23.896
geri dönüp hayatına bakmış

0:14:23.920,0:14:25.200
ve şunu yazmıştı:

0:14:26.440,0:14:30.136
"Hayat öyle kısa ki;

0:14:30.160,0:14:35.320
tartışmalara, özür dilemelere[br]kıskançlıklara, hesap sormalara zaman yok.

0:14:36.320,0:14:39.136
Sadece sevmek için zaman var

0:14:39.160,0:14:42.880
ve bunun için, tabiri caizse sadece[br]'bir an' var."

0:14:44.360,0:14:48.736
Sağlıklı bir hayat,[br]iyi ilişkilerle inşa edilir.

0:14:48.945,0:14:51.159
Ve bu yaymaya değer bir fikir.

0:14:51.180,0:14:52.396
Teşekkürler.

0:14:52.417,0:14:58.040
(Alkışlar)