0:00:00.845,0:00:02.020
Dziękuję bardzo.

0:00:03.104,0:00:06.123
Zacznę od jąder.

0:00:06.683,0:00:08.293
(Śmiech)

0:00:09.198,0:00:11.962
Mężczyźni, którzy śpią pięć godzin,

0:00:11.962,0:00:17.049
mają znacznie mniejsze jądra niż ci,[br]którzy śpią siedem godzin lub więcej.

0:00:17.253,0:00:19.734
(Śmiech)

0:00:20.028,0:00:24.911
Poza tym u mężczyzn zwykle[br]śpiących cztery do pięciu godzin

0:00:24.991,0:00:27.542
poziom testosteronu jest taki,[br]

0:00:27.712,0:00:31.092
jak u mężczyzn starszych o 10 lat.

0:00:33.083,0:00:36.744
Brak snu dodaje zatem panom dziesięć lat

0:00:36.868,0:00:39.573
w tym kluczowym aspekcie zdrowia.

0:00:41.939,0:00:47.673
Brak snu wpływa też negatywnie[br]na zdrowie rozrodcze kobiet.

0:00:51.086,0:00:53.527
To najlepsze informacje na dziś.

0:00:53.761,0:00:55.957
(Śmiech)

0:00:56.461,0:00:58.638
Teraz będzie już tylko gorzej.

0:00:58.862,0:01:01.642
Opowiem nie tylko o wspaniałych rzeczach,

0:01:01.666,0:01:03.391
jakie zapewnia nam sen,

0:01:03.525,0:01:07.226
ale też o tym, jak szkodliwy[br]może być jego brak

0:01:08.030,0:01:10.561
i dla umysłu, i dla ciała.

0:01:11.394,0:01:13.558
Zacznę od mózgu

0:01:13.832,0:01:16.227
oraz uczenia się i pamięci,

0:01:16.861,0:01:19.940
ponieważ badania prowadzone[br]przez ostatnie 10 lat pokazują,

0:01:20.154,0:01:22.851
że po nauce potrzebujemy snu,

0:01:23.075,0:01:26.232
żeby zapisać nowe informacje

0:01:26.386,0:01:27.686
i nie zapomnieć ich.

0:01:28.948,0:01:33.674
Ostatnio odkryliśmy jednak,[br]że sen jest potrzebny też przed nauką.

0:01:34.488,0:01:39.529
Przygotowuje on umysł,[br]niczym suchą gąbkę,

0:01:39.583,0:01:41.996
na wchłonięcie nowych informacji.

0:01:43.167,0:01:46.279
Bez snu obszary mózgu[br]odpowiedzialne za pamięć

0:01:46.303,0:01:49.014
są niejako przepełnione

0:01:49.098,0:01:51.255
i nie możemy przyswajać nowych wspomnień.

0:01:52.179,0:01:53.998
Spójrzmy na dane.

0:01:54.092,0:01:57.955
W tym badaniu postanowiliśmy sprawdzić,

0:01:58.369,0:02:00.887
jak wpływa na nas nieprzespana noc.

0:02:02.144,0:02:07.593
Uczestników podzieliliśmy na dwie grupy:

0:02:08.198,0:02:11.075
osoby wyspane oraz pozbawione snu.

0:02:11.679,0:02:15.493
Pierwsza grupa spała osiem godzin.

0:02:16.323,0:02:18.705
Drugiej grupie nie pozwoliliśmy zasnąć.

0:02:18.705,0:02:21.165
Była pod ciągłą obserwacją w laboratorium.

0:02:21.658,0:02:26.038
Drzemka ani kawa nie wchodziły w grę,[br]więc było naprawdę ciężko.

0:02:26.586,0:02:31.715
Następnego dnia uczestnicy zostali poddani[br]badaniu rezonansem magnetycznym.

0:02:32.463,0:02:36.119
Uczyli się nowych informacji,

0:02:36.273,0:02:38.652
a my w tym czasie badaliśmy[br]aktywność ich mózgów.

0:02:39.596,0:02:44.118
Potem sprawdziliśmy efekty nauki.

0:02:44.948,0:02:47.504
Widać je na pionowej osi.

0:02:48.515,0:02:54.079
Kiedy porównamy obie grupy,[br]okaże się, że mózg pozbawiony snu

0:02:54.079,0:02:59.828
tworzy o 40 procent mniej[br]nowych wspomnień, co jest istotną różnicą.

0:03:01.044,0:03:02.914
Powinno nas to zaniepokoić,

0:03:02.918,0:03:07.330
jeśli weźmiemy pod uwagę,[br]jak śpią dziś uczniowie.

0:03:08.538,0:03:10.247
Mówiąc konkretnie,

0:03:10.291,0:03:13.878
w przypadku dziecka byłaby to różnica[br]między świetnym wynikiem na egzaminie,

0:03:13.902,0:03:16.802
a oblaniem go - 40 procent.

0:03:18.294,0:03:22.490
Odkryliśmy też,[br]co takiego dzieje się w mózgu,

0:03:22.514,0:03:25.595
co powoduje podobne trudności w nauce.

0:03:26.759,0:03:32.137
W mózgu, po obydwu jego stronach,[br]znajduje się struktura o nazwie hipokamp.

0:03:33.013,0:03:38.118
Można powiedzieć, że hipokamp[br]jest skrzynką odbiorczą mózgu.

0:03:38.634,0:03:41.795
Świetnie radzi sobie z odbieraniem[br]nowych plików pamięci

0:03:41.809,0:03:43.324
i przechowywaniem ich.

0:03:44.931,0:03:49.332
Przyglądając się tej strukturze[br]u osób, które przespały całą noc,

0:03:49.672,0:03:53.277
widzieliśmy prawidłową aktywność[br]związaną z uczeniem się.

0:03:54.644,0:03:57.053
U osób pozbawionych snu

0:03:57.627,0:04:01.253
w ogóle nie zauważyliśmy[br]znaczącej aktywności.

0:04:02.732,0:04:07.463
Tak jakby brak snu zamknął[br]skrzynkę odbiorczą pamięci

0:04:07.737,0:04:10.713
i nowe wiadomości były odrzucane.

0:04:11.908,0:04:15.516
Nowe doświadczenia nie mogły[br]zostać zapisane w pamięci.

0:04:18.062,0:04:22.171
Tyle niedobrego może się wydarzyć,[br]jeśli zabraknie nam snu.

0:04:22.585,0:04:25.577
Wróćmy jednak na chwilę do drugiej grupy.

0:04:26.444,0:04:29.186
Pamiętacie osoby,[br]które spały osiem godzin?

0:04:30.418,0:04:32.434
Możemy postawić zupełnie inne pytanie:

0:04:32.918,0:04:36.542
co jest takiego w zdrowym śnie,

0:04:36.546,0:04:38.123
kiedy mamy go pod dostatkiem,

0:04:38.123,0:04:41.929
co odświeża i wzmacnia pamięć[br]oraz zdolność uczenia się

0:04:41.953,0:04:42.953
każdego dnia?

0:04:44.004,0:04:46.960
Umieszczając na głowie badanych elektrody,

0:04:46.960,0:04:51.077
odkryliśmy potężne fale mózgowe

0:04:51.081,0:04:54.480
występujące w czasie najgłębszych faz snu,

0:04:54.724,0:04:57.019
a także pojawiające się wraz z nimi

0:04:57.023,0:05:00.187
widowiskowe skoki aktywności elektrycznej,

0:05:00.331,0:05:02.065
nazywane wrzecionami snu.

0:05:03.066,0:05:07.338
Jakość fal mózgowych[br]występujących podczas snu głębokiego

0:05:07.512,0:05:11.073
działa jak przenoszenie w nocy plików.

0:05:11.997,0:05:15.818
Wspomnienia są przenoszone [br]z tymczasowego i delikatnego schowka

0:05:16.092,0:05:19.774
do trwałego magazynu w mózgu,

0:05:20.458,0:05:23.788
gdzie są bezpieczne.

0:05:25.467,0:05:27.500
To ważne, żeby zrozumieć,

0:05:27.500,0:05:31.999
co w czasie snu[br]wpływa korzystnie na pamięć,

0:05:32.613,0:05:36.197
bo ma to znaczenie medyczne i społeczne.

0:05:36.771,0:05:42.238
Wspomnę o jednym obszarze:

0:05:42.238,0:05:45.485
starzeniu się i otępieniu.

0:05:46.870,0:05:50.165
Wiadomo, że kiedy się starzejemy,

0:05:50.319,0:05:53.604
nasza zdolność uczenia się[br]i zapamiętywania maleje.

0:05:55.051,0:05:56.669
Odkryliśmy jednak,

0:05:56.693,0:06:00.162
że fizjologiczną oznaką starzenia się[br]

0:06:01.092,0:06:02.742
jest gorszy sen,

0:06:03.502,0:06:07.306
szczególnie ten głęboki,[br]o którym mówiłem wcześniej.

0:06:08.620,0:06:11.674
W ubiegłym roku opublikowaliśmy[br]badanie, które potwierdza,

0:06:11.688,0:06:14.487
że te dwa elementy[br]nie tyle współwystępują,

0:06:14.741,0:06:17.559
co są w znacznym stopniu powiązane.

0:06:18.837,0:06:22.014
Okazuje się, że zakłócenia snu głębokiego

0:06:22.144,0:06:24.442
to niedoceniany czynnik,

0:06:24.466,0:06:28.139
który przyczynia się do spadku[br]zdolności poznawczych i pamięciowych

0:06:28.403,0:06:31.791
związanego ze starzeniem się[br]a także, jak odkryliśmy niedawno,

0:06:32.005,0:06:34.147
z chorobą Alzheimera.

0:06:36.329,0:06:39.428
Wiem, że to przygnębiające informacje.

0:06:40.092,0:06:41.975
Taki los nas czeka.

0:06:42.419,0:06:44.704
Jest jednak dobra wiadomość.

0:06:45.760,0:06:50.168
Inne czynniki związane ze starzeniem się,

0:06:50.642,0:06:54.121
na przykład zmiany strukturalne mózgu,

0:06:54.325,0:06:56.347
bardzo trudno leczyć.

0:06:57.411,0:07:01.987
Wspaniale, że to właśnie sen[br]jest brakującym elementem układanki,

0:07:01.991,0:07:04.596
jaką są starzenie się[br]i choroba Alzheimera,

0:07:04.610,0:07:07.238
bo tu możemy coś zrobić.

0:07:08.530,0:07:12.321
W moim centrum badania snu

0:07:12.485,0:07:15.253
nie używamy leków nasennych.

0:07:15.517,0:07:20.446
Niestety są jak tępe narzędzia[br]i nie wywołują naturalnego snu.

0:07:21.532,0:07:24.819
Pracujemy nad inną metodą,

0:07:24.819,0:07:27.768
stymulacją mózgu prądem stałym.

0:07:28.042,0:07:31.283
Polega na dostarczaniu do mózgu[br]małych ilości napięcia elektrycznego,

0:07:31.347,0:07:33.595
tak małych, że osoba zwykle nic nie czuje,

0:07:33.609,0:07:35.501
efekt jest jednak wymierny.

0:07:36.826,0:07:42.317
Jeśli zastosujemy ten rodzaj stymulacji[br]u młodych, zdrowych ludzi w czasie snu,

0:07:43.191,0:07:47.766
tak jakby w rytm fal snu głębokiego,

0:07:47.930,0:07:52.182
możemy nie tylko zwiększyć ich rozmiar,

0:07:52.496,0:07:58.360
ale niemal podwoić[br]korzystny wpływ snu na pamięć.

0:07:59.122,0:08:03.997
Teraz interesuje nas, czy zastosowanie[br]tej niedrogiej i mobilnej technologii

0:08:03.997,0:08:06.192
przyniesie podobne efekty

0:08:06.286,0:08:09.167
u ludzi starszych[br]i cierpiących na otępienie.

0:08:10.726,0:08:15.312
Czy możemy przywrócić im [br]zdrowy i głęboki sen

0:08:15.360,0:08:19.979
i tym samym ocalić zdolność uczenia się

0:08:19.979,0:08:21.303
i pamięć?

0:08:21.487,0:08:23.583
Mam taką nadzieję.

0:08:24.378,0:08:27.383
To jeden z naszych wielkich celów.

0:08:29.335,0:08:32.693
Ten przykład pokazał,[br]jak sen wpływa na umysł,

0:08:32.707,0:08:35.710
ale jest on też niezbędny dla ciała.

0:08:37.276,0:08:40.951
Mówiliśmy już o braku snu[br]i układzie rozrodczym.

0:08:41.863,0:08:46.135
Mogę też opowiedzieć o wpływie[br]niedoboru snu na układ krążenia

0:08:46.749,0:08:48.883
i o tym, że znaczenie ma jedna godzina.

0:08:49.947,0:08:55.455
Dowodzi tego pewien globalny eksperyment,[br]w którym bierze udział 1,6 miliarda ludzi

0:08:55.479,0:08:58.726
w 70 krajach, dwa razy w roku.

0:08:59.780,0:09:01.669
Chodzi o zmianę czasu.

0:09:02.907,0:09:06.315
Wiosną, kiedy tracimy godzinę snu,

0:09:06.389,0:09:12.008
następnego dnia liczba[br]zawałów serca wzrasta o 24 procent.

0:09:14.952,0:09:18.157
Jesienią, kiedy zyskujemy godzinę snu,

0:09:18.157,0:09:21.749
liczba zawałów spada o 21 procent.

0:09:23.752,0:09:25.182
Niesamowite, prawda?

0:09:26.929,0:09:32.275
To samo dotyczy wypadków drogowych,

0:09:32.629,0:09:34.531
a nawet liczby samobójstw.

0:09:36.928,0:09:39.793
Idźmy dalej i przyjrzyjmy się

0:09:39.857,0:09:42.348
niedoborowi snu[br]i pracy układu odpornościowego.

0:09:43.149,0:09:47.741
Na ilustracji widzimy[br]urocze niebieskie komórki.

0:09:48.015,0:09:50.493
Są nazywane naturalnymi zabójcami.

0:09:51.217,0:09:57.267
To tacy tajni agenci[br]układu odpornościowego.

0:09:57.726,0:10:02.549
Komórki te są świetne w identyfikowaniu[br]niebezpiecznych i niechcianych elementów

0:10:02.733,0:10:04.010
i eliminowaniu ich.

0:10:05.253,0:10:09.147
Tutaj zajmują się niszczeniem guza.

0:10:10.586,0:10:17.812
Chcielibyśmy zawsze mieć taki zestaw[br]sprawnie działających zabójców,

0:10:18.626,0:10:22.436
a niestety tak nie jest,[br]jeśli nie śpimy wystarczająco dużo.

0:10:23.825,0:10:25.469
Uczestnicy kolejnego eksperymentu

0:10:25.473,0:10:28.812
nie zostali całkowicie pozbawieni snu.

0:10:29.346,0:10:32.857
Ich sen został ograniczony[br]do czterech godzin

0:10:32.881,0:10:34.409
tylko przez jedną noc,

0:10:34.683,0:10:37.684
Sprawdźmy, jak bardzo zmniejszyła się[br]

0:10:37.688,0:10:39.698
aktywność komórek odpornościowych.

0:10:40.774,0:10:41.967
Nie jest to mały spadek.

0:10:41.967,0:10:45.130
Nie jest to 10 ani 20 procent.

0:10:45.654,0:10:50.226
Aktywność naturalnych zabójców [br]zmniejszyła się o 70 procent.

0:10:51.786,0:10:55.761
To niepokojący spadek odporności.

0:10:57.358,0:11:01.255
Być może rozumiecie już,[br]dlaczego istnieje istotny związek

0:11:01.255,0:11:03.629
między krótkim snem

0:11:03.909,0:11:07.872
i ryzykiem rozwoju wielu form nowotworu.

0:11:09.892,0:11:12.585
Obecnie na tej liście[br]znajduje się rak jelita grubego,

0:11:12.699,0:11:15.891
prostaty i piersi.

0:11:17.853,0:11:22.849
Związek braku snu i raka jest tak silny,

0:11:23.233,0:11:25.589
że Światowa Organizacja Zdrowia

0:11:25.589,0:11:29.319
uznała każdy rodzaj pracy na nocną zmianę

0:11:29.853,0:11:32.075
za prawdopodobny czynnik rakotwórczy,

0:11:33.059,0:11:35.726
ponieważ zaburza rytm snu i czuwania.

0:11:37.830,0:11:40.190
Może znacie stare powiedzenie,

0:11:40.584,0:11:42.396
że wyśpisz się po śmierci.

0:11:42.720,0:11:47.235
Mówię teraz poważnie:[br]to śmiertelnie nierozsądna rada.

0:11:47.564,0:11:48.305
(Śmiech)

0:11:48.375,0:11:53.092
Dowodzą tego badania epidemiologiczne[br]obejmujące miliony ludzi.

0:11:53.436,0:11:54.657
Mówiąc wprost,

0:11:55.441,0:11:58.115
im krócej śpimy, tym krócej żyjemy.

0:11:58.869,0:12:02.424
Krótki sen zwiększa ryzyko śmierci.

0:12:04.940,0:12:08.819
Jeśli większe ryzyko nowotworu

0:12:09.133,0:12:11.037
albo nawet choroby Alzheimera

0:12:11.401,0:12:15.007
nie jest wystarczająco niepokojące,

0:12:15.601,0:12:16.873
odkryliśmy też,

0:12:16.873,0:12:23.266
że brak snu niszczy nawet[br]sam fundament biologicznego życia,

0:12:24.681,0:12:26.563
kod genetyczny zapisany w DNA.

0:12:28.038,0:12:31.584
W badaniu wzięła udział[br]grupa zdrowych dorosłych.

0:12:31.998,0:12:36.497
Przez tydzień sen uczestników[br]ograniczano do sześciu godzin,

0:12:37.436,0:12:41.093
a potem sprawdzono,[br]jak zmieniła się aktywność ich genów

0:12:41.257,0:12:43.685
w porównaniu z okresem,

0:12:43.685,0:12:46.242
kiedy spali osiem godzin.

0:12:47.451,0:12:49.267
Odkryto dwie ważne rzeczy.

0:12:50.234,0:12:57.439
Po pierwsze, aż 711 genów[br]prezentowało zaburzoną aktywność

0:12:57.651,0:12:59.094
z powodu braku snu.

0:12:59.923,0:13:05.450
Po drugie, około połowa tych genów[br]prezentowała wzmożoną aktywność,

0:13:05.842,0:13:07.771
a druga połowa - obniżoną.

0:13:08.448,0:13:11.629
Geny, które zostały wyłączone[br]z powodu braku snu,

0:13:11.753,0:13:14.262
to geny związane z układem odpornościowym.

0:13:15.266,0:13:18.106
I znowu mamy spadek odporności.

0:13:19.348,0:13:23.205
Z kolei geny, których aktywność wzrosła

0:13:23.205,0:13:24.547
z powodu braku snu

0:13:24.841,0:13:28.249
to geny sprzyjające guzom,

0:13:28.763,0:13:33.094
geny związane z przewlekłym[br]stanem zapalnym w organizmie

0:13:33.938,0:13:36.290
oraz geny związane ze stresem

0:13:36.764,0:13:39.713
i w efekcie z chorobami układu krążenia.

0:13:41.171,0:13:44.601
Żaden aspekt zdrowia

0:13:44.855,0:13:47.882
nie uchroni cię przed skutkami braku snu

0:13:48.146,0:13:49.960
i nie pozostanie nietknięty.

0:13:50.912,0:13:53.810
To jak pęknięta rura w domu.

0:13:53.944,0:13:58.757
Brak snu dostanie się[br]do każdej szczeliny naszej fizjologii.

0:14:00.021,0:14:03.926
Wpłynie nawet na DNA,

0:14:03.930,0:14:06.630
w którym zapisane jest nasze zdrowie.

0:14:09.866,0:14:11.429
Może myślicie teraz:

0:14:12.573,0:14:15.105
"Jak mogę się lepiej wysypiać?",

0:14:15.129,0:14:17.374
"Jakie są sposoby na dobry sen?".

0:14:18.080,0:14:22.578
Poza unikaniem szkodliwego wpływu

0:14:22.582,0:14:24.871
alkoholu i kofeiny na sen

0:14:25.525,0:14:27.992
oraz, jeśli macie kłopoty ze snem w nocy,

0:14:27.992,0:14:29.877
unikaniem drzemek w ciągu dnia,

0:14:30.191,0:14:32.144
mam dwie rady.

0:14:33.104,0:14:35.588
Pierwsza to regularność.

0:14:35.942,0:14:39.173
Kładźcie się spać o tej samej porze,[br]wstawajcie o tej samej godzinie,

0:14:39.367,0:14:42.078
bez względu na to,[br]czy to dzień roboczy, czy weekend.

0:14:42.452,0:14:44.917
Regularność jest kluczowa.

0:14:45.221,0:14:47.182
Będzie ostoją snu

0:14:47.206,0:14:50.518
oraz poprawi jego długość i jakość.

0:14:52.372,0:14:55.054
Druga rada dotyczy chłodu.

0:14:56.088,0:14:58.525
Ciało musi obniżyć temperaturę

0:14:58.529,0:15:02.746
o około jeden stopień Celsjusza,[br]żeby zainicjować sen

0:15:02.746,0:15:04.096
i pozostać w tym stanie.

0:15:04.880,0:15:09.592
Dlatego łatwiej zasnąć[br]w zbyt chłodnym pokoju

0:15:09.801,0:15:10.895
niż za ciepłym.

0:15:12.013,0:15:17.279
Utrzymujcie w sypialni temperaturę[br]około 18 stopni Celsjusza.

0:15:17.531,0:15:20.118
To optymalna temperatura[br]w przypadku większości ludzi.

0:15:22.446,0:15:25.953
Na koniec zastanówmy się jeszcze,

0:15:25.967,0:15:29.160
co jest najważniejsze do zapamiętania.

0:15:30.771,0:15:32.207
Może to:

0:15:33.011,0:15:38.283
niestety sen to nie luksus,[br]na który się decydujemy lub nie,

0:15:39.105,0:15:43.652
sen to niepodlegająca negocjacji[br]biologiczna konieczność.

0:15:44.892,0:15:47.773
To system podtrzymywania życia

0:15:48.507,0:15:53.071
i najlepsze, jak dotąd, rozwiązanie natury[br]przybliżające nas do nieśmiertelności.

0:15:54.709,0:15:59.245
Drastyczny spadek długości snu[br]w krajach uprzemysłowionych

0:15:59.249,0:16:03.676
ma katastrofalny wpływ[br]na nasze zdrowie, dobrostan,

0:16:04.490,0:16:07.156
a nawet bezpieczeństwo i edukację dzieci.

0:16:08.323,0:16:11.169
To cicha epidemia braku snu.

0:16:11.363,0:16:17.368
Szybko staje się ona jednym z największych[br]wyzwań XXI wieku związanych ze zdrowiem.

0:16:20.294,0:16:22.611
Myślę, że nadszedł czas,[br]

0:16:22.611,0:16:26.872
byśmy odzyskali prawo do całej nocy snu.

0:16:28.012,0:16:29.579
I to bez poczucia zakłopotania

0:16:30.193,0:16:33.502
czy przylepiania etykietki lenia.

0:16:34.638,0:16:40.592
W ten sposób odzyskamy dostęp[br]do najpotężniejszego eliksiru życia,

0:16:42.038,0:16:44.741
niezawodnego niczym szwajcarski scyzoryk.

0:16:46.667,0:16:51.531
Po tej przemowie, mogę tylko życzyć[br]dobranoc i powodzenia.

0:16:51.531,0:16:52.544
A przede wszystkim...

0:16:54.889,0:16:56.311
śpijcie dobrze.

0:16:56.675,0:16:58.033
Bardzo dziękuję.

0:16:58.057,0:17:00.978
(Brawa)

0:17:02.612,0:17:03.520
Dziękuję.

0:17:03.794,0:17:06.346
(Brawa)

0:17:06.660,0:17:07.743
Dziękuję bardzo.

0:17:08.227,0:17:10.040
David Biello: Poczekaj jeszcze chwilę.

0:17:10.994,0:17:13.146
Dziękuję, że zostałeś.

0:17:13.310,0:17:14.424
To było przerażające.

0:17:14.738,0:17:17.164
Matt Walker: Bardzo proszę.[br]DB: Dziękuję.

0:17:18.314,0:17:23.490
Co mamy zrobić, skoro nie możemy[br]nadrobić zaległości w śnie?

0:17:23.494,0:17:26.680
Co mamy zrobić, kiedy do późna w nocy[br]przewracamy się z boku na bok

0:17:26.680,0:17:29.632
albo jeśli pracujemy w trybie zmianowym?

0:17:30.156,0:17:32.241
MB: Nie możemy nadrobić[br]zaległości w spaniu.

0:17:32.241,0:17:33.656
Sen nie działa jak bank.

0:17:33.870,0:17:35.640
Nie możemy zaciągać długu

0:17:35.934,0:17:38.356
w nadziei, że spłacimy go później.

0:17:38.650,0:17:41.794
Skutki braku snu są tak katastrofalne,

0:17:41.798,0:17:44.512
a nasze zdrowie pogarsza się tak szybko,

0:17:44.896,0:17:47.633
ponieważ człowiek to jedyny gatunek,

0:17:47.637,0:17:50.139
który celowo pozbawia się snu

0:17:50.139,0:17:51.518
bez wyraźnego powodu.

0:17:52.552,0:17:53.658
DB: Bo jesteśmy mądrzy.

0:17:53.788,0:18:00.103
MW: To znaczy, że w toku ewolucji natura

0:18:00.271,0:18:04.614
nigdy nie musiała mierzyć się[br]z wyzwaniem, jakim jest braku snu.

0:18:05.295,0:18:07.987
Nigdy nie rozwinęła [br]systemu zabezpieczającego.

0:18:08.731,0:18:10.859
Dlatego kiedy brakuje nam snu,

0:18:10.863,0:18:15.257
umysł i ciało szybko przestają[br]prawidłowo działać.

0:18:15.257,0:18:17.844
Musimy ustalić priorytety.

0:18:18.038,0:18:21.040
DB: Dobrze, ale kiedy przewracam się[br]w łóżku z boku na bok,

0:18:21.364,0:18:22.185
co mam zrobić?

0:18:22.799,0:18:27.418
MW: Jeśli długo nie możesz zasnąć,

0:18:27.442,0:18:30.695
powinieneś wstać z łóżka,[br]iść do innego pokoju

0:18:30.719,0:18:31.882
i zająć się czymś innym.

0:18:32.056,0:18:36.141
Mózg bardzo szybko skojarzy sypialnię

0:18:36.331,0:18:37.870
z miejscem czuwania.

0:18:38.744,0:18:40.833
Musisz przełamać to skojarzenie.

0:18:41.457,0:18:44.348
Wróć do łóżka, kiedy poczujesz się senny,

0:18:44.348,0:18:47.937
a wtedy na nowo nauczysz się,

0:18:47.941,0:18:50.049
że łóżko jest miejscem do spania.

0:18:50.473,0:18:55.302
Przecież nie siadamy do stołu,[br]czekając aż zgłodniejemy,

0:18:55.756,0:18:58.749
czemu więc mamy leżeć w łóżku,[br]czekając aż poczujemy się senni?

0:18:59.548,0:19:02.218
DB: Dziękuję za dzwonek alarmowy,[br]to świetna prelekcja.

0:19:02.271,0:19:03.607
MW: Bardzo proszę. Dziękuję.