1
00:00:00,845 --> 00:00:02,020
Dziękuję bardzo.

2
00:00:03,104 --> 00:00:06,123
Zacznę od jąder.

3
00:00:06,683 --> 00:00:08,293
(Śmiech)

4
00:00:09,198 --> 00:00:11,962
Mężczyźni, którzy śpią pięć godzin,

5
00:00:11,962 --> 00:00:17,049
mają znacznie mniejsze jądra niż ci,
którzy śpią siedem godzin lub więcej.

6
00:00:17,253 --> 00:00:19,734
(Śmiech)

7
00:00:20,028 --> 00:00:24,911
Poza tym u mężczyzn zwykle
śpiących cztery do pięciu godzin

8
00:00:24,991 --> 00:00:27,542
poziom testosteronu jest taki,


9
00:00:27,712 --> 00:00:31,092
jak u mężczyzn starszych o 10 lat.

10
00:00:33,083 --> 00:00:36,744
Brak snu dodaje zatem panom dziesięć lat

11
00:00:36,868 --> 00:00:39,573
w tym kluczowym aspekcie zdrowia.

12
00:00:41,939 --> 00:00:47,673
Brak snu wpływa też negatywnie
na zdrowie rozrodcze kobiet.

13
00:00:51,086 --> 00:00:53,527
To najlepsze informacje na dziś.

14
00:00:53,761 --> 00:00:55,957
(Śmiech)

15
00:00:56,461 --> 00:00:58,638
Teraz będzie już tylko gorzej.

16
00:00:58,862 --> 00:01:01,642
Opowiem nie tylko o wspaniałych rzeczach,

17
00:01:01,666 --> 00:01:03,391
jakie zapewnia nam sen,

18
00:01:03,525 --> 00:01:07,226
ale też o tym, jak szkodliwy
może być jego brak

19
00:01:08,030 --> 00:01:10,561
i dla umysłu, i dla ciała.

20
00:01:11,394 --> 00:01:13,558
Zacznę od mózgu

21
00:01:13,832 --> 00:01:16,227
oraz uczenia się i pamięci,

22
00:01:16,861 --> 00:01:19,940
ponieważ badania prowadzone
przez ostatnie 10 lat pokazują,

23
00:01:20,154 --> 00:01:22,851
że po nauce potrzebujemy snu,

24
00:01:23,075 --> 00:01:26,232
żeby zapisać nowe informacje

25
00:01:26,386 --> 00:01:27,686
i nie zapomnieć ich.

26
00:01:28,948 --> 00:01:33,674
Ostatnio odkryliśmy jednak,
że sen jest potrzebny też przed nauką.

27
00:01:34,488 --> 00:01:39,529
Przygotowuje on umysł,
niczym suchą gąbkę,

28
00:01:39,583 --> 00:01:41,996
na wchłonięcie nowych informacji.

29
00:01:43,167 --> 00:01:46,279
Bez snu obszary mózgu
odpowiedzialne za pamięć

30
00:01:46,303 --> 00:01:49,014
są niejako przepełnione

31
00:01:49,098 --> 00:01:51,255
i nie możemy przyswajać nowych wspomnień.

32
00:01:52,179 --> 00:01:53,998
Spójrzmy na dane.

33
00:01:54,092 --> 00:01:57,955
W tym badaniu postanowiliśmy sprawdzić,

34
00:01:58,369 --> 00:02:00,887
jak wpływa na nas nieprzespana noc.

35
00:02:02,144 --> 00:02:07,593
Uczestników podzieliliśmy na dwie grupy:

36
00:02:08,198 --> 00:02:11,075
osoby wyspane oraz pozbawione snu.

37
00:02:11,679 --> 00:02:15,493
Pierwsza grupa spała osiem godzin.

38
00:02:16,323 --> 00:02:18,705
Drugiej grupie nie pozwoliliśmy zasnąć.

39
00:02:18,705 --> 00:02:21,165
Była pod ciągłą obserwacją w laboratorium.

40
00:02:21,658 --> 00:02:26,038
Drzemka ani kawa nie wchodziły w grę,
więc było naprawdę ciężko.

41
00:02:26,586 --> 00:02:31,715
Następnego dnia uczestnicy zostali poddani
badaniu rezonansem magnetycznym.

42
00:02:32,463 --> 00:02:36,119
Uczyli się nowych informacji,

43
00:02:36,273 --> 00:02:38,652
a my w tym czasie badaliśmy
aktywność ich mózgów.

44
00:02:39,596 --> 00:02:44,118
Potem sprawdziliśmy efekty nauki.

45
00:02:44,948 --> 00:02:47,504
Widać je na pionowej osi.

46
00:02:48,515 --> 00:02:54,079
Kiedy porównamy obie grupy,
okaże się, że mózg pozbawiony snu

47
00:02:54,079 --> 00:02:59,828
tworzy o 40 procent mniej
nowych wspomnień, co jest istotną różnicą.

48
00:03:01,044 --> 00:03:02,914
Powinno nas to zaniepokoić,

49
00:03:02,918 --> 00:03:07,330
jeśli weźmiemy pod uwagę,
jak śpią dziś uczniowie.

50
00:03:08,538 --> 00:03:10,247
Mówiąc konkretnie,

51
00:03:10,291 --> 00:03:13,878
w przypadku dziecka byłaby to różnica
między świetnym wynikiem na egzaminie,

52
00:03:13,902 --> 00:03:16,802
a oblaniem go - 40 procent.

53
00:03:18,294 --> 00:03:22,490
Odkryliśmy też,
co takiego dzieje się w mózgu,

54
00:03:22,514 --> 00:03:25,595
co powoduje podobne trudności w nauce.

55
00:03:26,759 --> 00:03:32,137
W mózgu, po obydwu jego stronach,
znajduje się struktura o nazwie hipokamp.

56
00:03:33,013 --> 00:03:38,118
Można powiedzieć, że hipokamp
jest skrzynką odbiorczą mózgu.

57
00:03:38,634 --> 00:03:41,795
Świetnie radzi sobie z odbieraniem
nowych plików pamięci

58
00:03:41,809 --> 00:03:43,324
i przechowywaniem ich.

59
00:03:44,931 --> 00:03:49,332
Przyglądając się tej strukturze
u osób, które przespały całą noc,

60
00:03:49,672 --> 00:03:53,277
widzieliśmy prawidłową aktywność
związaną z uczeniem się.

61
00:03:54,644 --> 00:03:57,053
U osób pozbawionych snu

62
00:03:57,627 --> 00:04:01,253
w ogóle nie zauważyliśmy
znaczącej aktywności.

63
00:04:02,732 --> 00:04:07,463
Tak jakby brak snu zamknął
skrzynkę odbiorczą pamięci

64
00:04:07,737 --> 00:04:10,713
i nowe wiadomości były odrzucane.

65
00:04:11,908 --> 00:04:15,516
Nowe doświadczenia nie mogły
zostać zapisane w pamięci.

66
00:04:18,062 --> 00:04:22,171
Tyle niedobrego może się wydarzyć,
jeśli zabraknie nam snu.

67
00:04:22,585 --> 00:04:25,577
Wróćmy jednak na chwilę do drugiej grupy.

68
00:04:26,444 --> 00:04:29,186
Pamiętacie osoby,
które spały osiem godzin?

69
00:04:30,418 --> 00:04:32,434
Możemy postawić zupełnie inne pytanie:

70
00:04:32,918 --> 00:04:36,542
co jest takiego w zdrowym śnie,

71
00:04:36,546 --> 00:04:38,123
kiedy mamy go pod dostatkiem,

72
00:04:38,123 --> 00:04:41,929
co odświeża i wzmacnia pamięć
oraz zdolność uczenia się

73
00:04:41,953 --> 00:04:42,953
każdego dnia?

74
00:04:44,004 --> 00:04:46,960
Umieszczając na głowie badanych elektrody,

75
00:04:46,960 --> 00:04:51,077
odkryliśmy potężne fale mózgowe

76
00:04:51,081 --> 00:04:54,480
występujące w czasie najgłębszych faz snu,

77
00:04:54,724 --> 00:04:57,019
a także pojawiające się wraz z nimi

78
00:04:57,023 --> 00:05:00,187
widowiskowe skoki aktywności elektrycznej,

79
00:05:00,331 --> 00:05:02,065
nazywane wrzecionami snu.

80
00:05:03,066 --> 00:05:07,338
To jakość tych fal mózgowych
występujących podczas snu głębokiego

81
00:05:07,512 --> 00:05:11,073
wiąże się z przenoszeniem w nocy plików.

82
00:05:11,997 --> 00:05:15,818
Wspomnienia są przenoszone 
z tymczasowego i delikatnego schowka

83
00:05:16,092 --> 00:05:19,774
do trwałego magazynu w mózgu,

84
00:05:20,458 --> 00:05:23,788
gdzie są bezpieczne.

85
00:05:25,467 --> 00:05:27,500
To ważne, żeby zrozumieć,

86
00:05:27,500 --> 00:05:31,999
co w czasie snu
wpływa korzystnie na pamięć,

87
00:05:32,613 --> 00:05:36,197
bo ma to znaczenie medyczne i społeczne.

88
00:05:36,771 --> 00:05:42,238
Wspomnę o jednym obszarze:

89
00:05:42,238 --> 00:05:45,485
starzeniu się i otępieniu.

90
00:05:46,870 --> 00:05:50,165
Wiadomo, że kiedy się starzejemy,

91
00:05:50,319 --> 00:05:53,604
nasza zdolność uczenia się
i zapamiętywania maleje.

92
00:05:55,051 --> 00:05:56,669
Odkryliśmy jednak,

93
00:05:56,693 --> 00:06:00,162
że fizjologiczną oznaką starzenia się


94
00:06:01,092 --> 00:06:02,742
jest gorszy sen,

95
00:06:03,502 --> 00:06:07,306
szczególnie ten głęboki,
o którym mówiłem wcześniej.

96
00:06:08,620 --> 00:06:11,674
W ubiegłym roku opublikowaliśmy
badanie, które potwierdza,

97
00:06:11,688 --> 00:06:14,487
że te dwa elementy
nie tyle współwystępują,

98
00:06:14,741 --> 00:06:17,559
co są w znacznym stopniu powiązane.

99
00:06:18,837 --> 00:06:22,014
Okazuje się, że zakłócenia snu głębokiego

100
00:06:22,144 --> 00:06:24,442
to niedoceniany czynnik,

101
00:06:24,466 --> 00:06:28,139
który przyczynia się do spadku
zdolności poznawczych i pamięciowych

102
00:06:28,403 --> 00:06:31,791
związanego ze starzeniem się
a także, jak odkryliśmy niedawno,

103
00:06:32,005 --> 00:06:34,147
z chorobą Alzheimera.

104
00:06:36,329 --> 00:06:39,428
Wiem, że to przygnębiające informacje.

105
00:06:40,092 --> 00:06:41,975
Taki los nas czeka.

106
00:06:42,419 --> 00:06:44,704
Jest jednak dobra wiadomość.

107
00:06:45,760 --> 00:06:50,168
Inne czynniki związane ze starzeniem się,

108
00:06:50,642 --> 00:06:54,121
na przykład zmiany strukturalne mózgu,

109
00:06:54,325 --> 00:06:56,347
bardzo trudno leczyć.

110
00:06:57,411 --> 00:07:01,987
Wspaniale, że to właśnie sen
jest brakującym elementem układanki,

111
00:07:01,991 --> 00:07:04,596
jaką są starzenie się
i choroba Alzheimera,

112
00:07:04,610 --> 00:07:07,238
bo tu możemy coś zrobić.

113
00:07:08,530 --> 00:07:12,321
W moim centrum badania snu

114
00:07:12,485 --> 00:07:15,253
nie używamy leków nasennych.

115
00:07:15,517 --> 00:07:20,446
Niestety są jak tępe narzędzia
i nie wywołują naturalnego snu.

116
00:07:21,532 --> 00:07:24,819
Pracujemy nad inną metodą,

117
00:07:24,819 --> 00:07:27,768
stymulacją mózgu prądem stałym.

118
00:07:28,042 --> 00:07:31,283
Polega na dostarczaniu do mózgu
małych ilości napięcia elektrycznego,

119
00:07:31,347 --> 00:07:33,595
tak małych, że osoba zwykle nic nie czuje,

120
00:07:33,609 --> 00:07:35,501
efekt jest jednak wymierny.

121
00:07:36,826 --> 00:07:42,317
Jeśli zastosujemy ten rodzaj stymulacji
u młodych, zdrowych ludzi w czasie snu,

122
00:07:43,191 --> 00:07:47,766
w rytm fal snu głębokiego,

123
00:07:47,930 --> 00:07:52,182
możemy nie tylko zwiększyć ich rozmiar,

124
00:07:52,496 --> 00:07:58,360
ale niemal podwoić
korzystny wpływ snu na pamięć.

125
00:07:59,122 --> 00:08:03,997
Teraz interesuje nas, czy zastosowanie
tej niedrogiej i mobilnej technologii

126
00:08:03,997 --> 00:08:06,192
przyniesie podobne efekty

127
00:08:06,286 --> 00:08:09,167
u ludzi starszych
i cierpiących na otępienie.

128
00:08:10,726 --> 00:08:15,312
Czy możemy przywrócić im 
zdrowy i głęboki sen

129
00:08:15,360 --> 00:08:19,979
i tym samym ocalić zdolność uczenia się

130
00:08:19,979 --> 00:08:21,303
i pamięć?

131
00:08:21,487 --> 00:08:23,583
Mam taką nadzieję.

132
00:08:24,378 --> 00:08:27,383
To jeden z naszych wielkich celów.

133
00:08:29,335 --> 00:08:32,693
Ten przykład pokazał,
jak sen wpływa na umysł,

134
00:08:32,707 --> 00:08:35,710
ale jest on też niezbędny dla ciała.

135
00:08:37,276 --> 00:08:40,951
Mówiliśmy już o braku snu
i układzie rozrodczym.

136
00:08:41,863 --> 00:08:46,135
Mogę też opowiedzieć o wpływie
niedoboru snu na układ krążenia

137
00:08:46,749 --> 00:08:48,883
i o tym, że znaczenie ma jedna godzina.

138
00:08:49,947 --> 00:08:55,455
Dowodzi tego pewien globalny eksperyment,
w którym bierze udział 1,6 miliarda ludzi

139
00:08:55,479 --> 00:08:58,726
w 70 krajach, dwa razy w roku.

140
00:08:59,780 --> 00:09:01,669
Chodzi o zmianę czasu.

141
00:09:02,907 --> 00:09:06,315
Wiosną, kiedy tracimy godzinę snu,

142
00:09:06,389 --> 00:09:12,008
następnego dnia liczba
zawałów serca wzrasta o 24 procent.

143
00:09:14,952 --> 00:09:18,157
Jesienią, kiedy zyskujemy godzinę snu,

144
00:09:18,157 --> 00:09:21,749
liczba zawałów spada o 21 procent.

145
00:09:23,752 --> 00:09:25,182
Niesamowite, prawda?

146
00:09:26,929 --> 00:09:32,275
To samo dotyczy wypadków drogowych,

147
00:09:32,629 --> 00:09:34,531
a nawet liczby samobójstw.

148
00:09:36,928 --> 00:09:39,793
Idźmy dalej i przyjrzyjmy się

149
00:09:39,857 --> 00:09:42,348
niedoborowi snu
i pracy układu odpornościowego.

150
00:09:43,149 --> 00:09:47,741
Na ilustracji widzimy
urocze niebieskie komórki.

151
00:09:48,015 --> 00:09:50,493
Są nazywane naturalnymi zabójcami.

152
00:09:51,217 --> 00:09:57,267
To tacy tajni agenci
układu odpornościowego.

153
00:09:57,726 --> 00:10:02,549
Komórki te są świetne w identyfikowaniu
niebezpiecznych i niechcianych elementów

154
00:10:02,733 --> 00:10:04,010
i eliminowaniu ich.

155
00:10:05,253 --> 00:10:09,147
Tutaj zajmują się niszczeniem guza.

156
00:10:10,586 --> 00:10:17,812
Chcielibyśmy zawsze mieć taki zestaw
sprawnie działających zabójców,

157
00:10:18,626 --> 00:10:22,436
a niestety tak nie jest,
jeśli nie śpimy wystarczająco dużo.

158
00:10:23,825 --> 00:10:25,469
Uczestnicy kolejnego eksperymentu

159
00:10:25,473 --> 00:10:28,812
nie zostali całkowicie pozbawieni snu.

160
00:10:29,346 --> 00:10:32,857
Ich sen został ograniczony
do czterech godzin

161
00:10:32,881 --> 00:10:34,409
tylko przez jedną noc,

162
00:10:34,683 --> 00:10:37,684
Sprawdźmy, jak bardzo zmniejszyła się


163
00:10:37,688 --> 00:10:39,698
aktywność komórek odpornościowych.

164
00:10:40,774 --> 00:10:41,967
Nie jest to mały spadek.

165
00:10:41,967 --> 00:10:45,130
Nie jest to 10 ani 20 procent.

166
00:10:45,654 --> 00:10:50,226
Aktywność naturalnych zabójców 
zmniejszyła się o 70 procent.

167
00:10:51,786 --> 00:10:55,761
To niepokojący spadek odporności.

168
00:10:57,358 --> 00:11:01,255
Być może rozumiecie już,
dlaczego istnieje istotny związek

169
00:11:01,255 --> 00:11:03,629
między krótkim snem

170
00:11:03,909 --> 00:11:07,872
i ryzykiem rozwoju wielu form nowotworu.

171
00:11:09,892 --> 00:11:12,585
Obecnie na tej liście
znajduje się rak jelita grubego,

172
00:11:12,699 --> 00:11:15,891
prostaty i piersi.

173
00:11:17,853 --> 00:11:22,849
Związek braku snu i raka jest tak silny,

174
00:11:23,233 --> 00:11:25,589
że Światowa Organizacja Zdrowia

175
00:11:25,589 --> 00:11:29,319
uznała każdy rodzaj pracy na nocną zmianę

176
00:11:29,853 --> 00:11:32,075
za prawdopodobny czynnik rakotwórczy,

177
00:11:33,059 --> 00:11:35,726
ponieważ zaburza rytm snu i czuwania.

178
00:11:37,830 --> 00:11:40,190
Może znacie stare powiedzenie,

179
00:11:40,584 --> 00:11:42,396
że wyśpisz się po śmierci.

180
00:11:42,720 --> 00:11:47,235
Mówię teraz poważnie:
to śmiertelnie nierozsądna rada.

181
00:11:47,564 --> 00:11:48,305
(Śmiech)

182
00:11:48,375 --> 00:11:53,092
Dowodzą tego badania epidemiologiczne
obejmujące miliony ludzi.

183
00:11:53,436 --> 00:11:54,657
Mówiąc wprost,

184
00:11:55,441 --> 00:11:58,115
im krócej śpimy, tym krócej żyjemy.

185
00:11:58,869 --> 00:12:02,424
Krótki sen zwiększa ryzyko śmierci.

186
00:12:04,940 --> 00:12:08,819
Jeśli większe ryzyko nowotworu

187
00:12:09,133 --> 00:12:11,037
albo nawet choroby Alzheimera

188
00:12:11,401 --> 00:12:15,007
nie jest wystarczająco niepokojące,

189
00:12:15,601 --> 00:12:16,873
odkryliśmy też,

190
00:12:16,873 --> 00:12:23,266
że brak snu niszczy nawet
sam fundament biologicznego życia,

191
00:12:24,681 --> 00:12:26,563
kod genetyczny zapisany w DNA.

192
00:12:28,038 --> 00:12:31,584
W badaniu wzięła udział
grupa zdrowych dorosłych.

193
00:12:31,998 --> 00:12:36,497
Przez tydzień sen uczestników
ograniczano do sześciu godzin,

194
00:12:37,436 --> 00:12:41,093
a potem sprawdzono,
jak zmieniła się aktywność ich genów

195
00:12:41,257 --> 00:12:43,685
w porównaniu z okresem,

196
00:12:43,685 --> 00:12:46,242
kiedy spali osiem godzin.

197
00:12:47,451 --> 00:12:49,267
Odkryto dwie ważne rzeczy.

198
00:12:50,234 --> 00:12:57,439
Po pierwsze, aż 711 genów
prezentowało zaburzoną aktywność

199
00:12:57,651 --> 00:12:59,094
z powodu braku snu.

200
00:12:59,923 --> 00:13:05,450
Po drugie, około połowa tych genów
prezentowała wzmożoną aktywność,

201
00:13:05,842 --> 00:13:07,771
a druga połowa - obniżoną.

202
00:13:08,448 --> 00:13:11,629
Geny, które zostały wyłączone
z powodu braku snu,

203
00:13:11,753 --> 00:13:14,262
to geny związane z układem odpornościowym.

204
00:13:15,266 --> 00:13:18,106
I znowu mamy spadek odporności.

205
00:13:19,348 --> 00:13:23,205
Z kolei geny, których aktywność wzrosła

206
00:13:23,205 --> 00:13:24,547
z powodu braku snu

207
00:13:24,841 --> 00:13:28,249
to geny sprzyjające guzom,

208
00:13:28,763 --> 00:13:33,094
geny związane z przewlekłym
stanem zapalnym w organizmie

209
00:13:33,938 --> 00:13:36,290
oraz geny związane ze stresem

210
00:13:36,764 --> 00:13:39,713
i w efekcie z chorobami układu krążenia.

211
00:13:41,171 --> 00:13:44,601
Żaden aspekt zdrowia

212
00:13:44,855 --> 00:13:47,882
nie uchroni się przed skutkami braku snu

213
00:13:48,146 --> 00:13:49,960
i nie pozostanie nietknięty.

214
00:13:50,912 --> 00:13:53,810
To jak pęknięta rura w domu.

215
00:13:53,944 --> 00:13:58,757
Brak snu dostanie się
do każdej szczeliny naszej fizjologii.

216
00:14:00,021 --> 00:14:03,926
Wpłynie nawet na DNA,

217
00:14:03,930 --> 00:14:06,630
w którym zapisane jest nasze zdrowie.

218
00:14:09,866 --> 00:14:11,429
Może myślicie teraz:

219
00:14:12,573 --> 00:14:15,105
"Jak mogę się lepiej wysypiać?",

220
00:14:15,129 --> 00:14:17,374
"Jakie są sposoby na dobry sen?".

221
00:14:18,080 --> 00:14:22,578
Poza unikaniem szkodliwego wpływu

222
00:14:22,582 --> 00:14:24,871
alkoholu i kofeiny na sen

223
00:14:25,525 --> 00:14:27,992
oraz, jeśli macie kłopoty ze snem w nocy,

224
00:14:27,992 --> 00:14:29,877
unikaniem drzemek w ciągu dnia,

225
00:14:30,191 --> 00:14:32,144
mam dwie rady.

226
00:14:33,104 --> 00:14:35,588
Pierwsza to regularność.

227
00:14:35,942 --> 00:14:39,173
Kładźcie się spać o tej samej porze,
wstawajcie o tej samej godzinie,

228
00:14:39,367 --> 00:14:42,078
bez względu na to,
czy to dzień roboczy, czy weekend.

229
00:14:42,452 --> 00:14:44,917
Regularność jest kluczowa.

230
00:14:45,221 --> 00:14:47,182
Będzie ostoją snu

231
00:14:47,206 --> 00:14:50,518
oraz poprawi jego długość i jakość.

232
00:14:52,372 --> 00:14:55,054
Druga rada dotyczy chłodu.

233
00:14:56,088 --> 00:14:58,525
Ciało musi obniżyć temperaturę

234
00:14:58,529 --> 00:15:02,746
o około jeden stopień Celsjusza,
żeby zainicjować sen

235
00:15:02,746 --> 00:15:04,096
i pozostać w tym stanie.

236
00:15:04,880 --> 00:15:09,592
Dlatego łatwiej zasnąć
w zbyt chłodnym pokoju

237
00:15:09,801 --> 00:15:10,895
niż za ciepłym.

238
00:15:12,013 --> 00:15:17,279
Utrzymujcie w sypialni temperaturę
około 18 stopni Celsjusza.

239
00:15:17,531 --> 00:15:20,118
To optymalna temperatura
w przypadku większości ludzi.

240
00:15:22,446 --> 00:15:25,953
Na koniec zastanówmy się jeszcze,

241
00:15:25,967 --> 00:15:29,160
co jest najważniejsze do zapamiętania.

242
00:15:30,771 --> 00:15:32,207
Może to:

243
00:15:33,011 --> 00:15:38,283
niestety sen to nie luksus,
na który się decydujemy lub nie,

244
00:15:39,105 --> 00:15:43,652
sen to niepodlegająca negocjacji
biologiczna konieczność.

245
00:15:44,892 --> 00:15:47,773
To system podtrzymywania życia

246
00:15:48,507 --> 00:15:53,071
i najlepsze, jak dotąd, rozwiązanie natury
przybliżające nas do nieśmiertelności.

247
00:15:54,709 --> 00:15:59,245
Drastyczny spadek długości snu
w krajach uprzemysłowionych

248
00:15:59,249 --> 00:16:03,676
ma katastrofalny wpływ
na nasze zdrowie, dobrostan,

249
00:16:04,490 --> 00:16:07,156
a nawet bezpieczeństwo i edukację dzieci.

250
00:16:08,323 --> 00:16:11,169
To cicha epidemia braku snu.

251
00:16:11,363 --> 00:16:17,368
Szybko staje się ona jednym z największych
wyzwań XXI wieku związanych ze zdrowiem.

252
00:16:20,294 --> 00:16:22,611
Myślę, że nadszedł czas,


253
00:16:22,611 --> 00:16:26,872
byśmy odzyskali prawo do całej nocy snu.

254
00:16:28,012 --> 00:16:29,579
I to bez poczucia zakłopotania

255
00:16:30,193 --> 00:16:33,502
czy przypinania nam etykietki lenia.

256
00:16:34,638 --> 00:16:40,592
W ten sposób odzyskamy dostęp
do najpotężniejszego eliksiru życia,

257
00:16:42,038 --> 00:16:44,741
niezawodnego niczym szwajcarski scyzoryk.

258
00:16:46,667 --> 00:16:51,531
Po tej przemowie, mogę tylko życzyć
dobrej nocy i powodzenia.

259
00:16:51,531 --> 00:16:52,544
A przede wszystkim...

260
00:16:54,889 --> 00:16:56,311
śpijcie dobrze.

261
00:16:56,675 --> 00:16:58,033
Bardzo dziękuję.

262
00:16:58,057 --> 00:17:00,978
(Brawa)

263
00:17:02,612 --> 00:17:03,520
Dziękuję.

264
00:17:03,794 --> 00:17:06,346
(Brawa)

265
00:17:06,660 --> 00:17:07,743
Dziękuję bardzo.

266
00:17:08,227 --> 00:17:10,040
David Biello: Poczekaj jeszcze chwilę.

267
00:17:10,994 --> 00:17:13,146
Dziękuję, że zostałeś.

268
00:17:13,310 --> 00:17:14,424
To było przerażające.

269
00:17:14,738 --> 00:17:17,164
Matt Walker: Bardzo proszę.
DB: Dziękuję.

270
00:17:18,314 --> 00:17:23,490
Co mamy zrobić, skoro nie możemy
nadrobić zaległości w śnie?

271
00:17:23,494 --> 00:17:26,680
Co mamy zrobić, kiedy do późna w nocy
przewracamy się z boku na bok

272
00:17:26,680 --> 00:17:29,632
albo jeśli pracujemy w trybie zmianowym?

273
00:17:30,156 --> 00:17:32,241
MB: Nie możemy nadrobić
zaległości w spaniu.

274
00:17:32,241 --> 00:17:33,656
Sen nie działa jak bank.

275
00:17:33,870 --> 00:17:35,640
Nie możemy zaciągać długu

276
00:17:35,934 --> 00:17:38,356
w nadziei, że spłacimy go później.

277
00:17:38,650 --> 00:17:41,794
Skutki braku snu są tak katastrofalne,

278
00:17:41,798 --> 00:17:44,512
a nasze zdrowie pogarsza się tak szybko,

279
00:17:44,896 --> 00:17:47,633
ponieważ człowiek to jedyny gatunek,

280
00:17:47,637 --> 00:17:50,139
który celowo pozbawia się snu

281
00:17:50,139 --> 00:17:51,518
bez wyraźnego powodu.

282
00:17:52,552 --> 00:17:53,658
DB: Bo jesteśmy mądrzy.

283
00:17:53,788 --> 00:18:00,103
MW: To znaczy, że w toku ewolucji natura

284
00:18:00,271 --> 00:18:04,614
nigdy nie musiała mierzyć się
z wyzwaniem, jakim jest braku snu.

285
00:18:05,295 --> 00:18:07,987
Nigdy nie rozwinęła 
systemu zabezpieczającego.

286
00:18:08,731 --> 00:18:10,859
Dlatego kiedy brakuje nam snu,

287
00:18:10,863 --> 00:18:15,257
umysł i ciało szybko przestają
prawidłowo działać.

288
00:18:15,257 --> 00:18:17,844
Musimy ustalić priorytety.

289
00:18:18,038 --> 00:18:21,040
DB: Dobrze, ale kiedy przewracam się
w łóżku z boku na bok,

290
00:18:21,364 --> 00:18:22,185
co mam zrobić?

291
00:18:22,799 --> 00:18:27,418
MW: Jeśli długo nie możesz zasnąć,

292
00:18:27,442 --> 00:18:30,695
powinieneś wstać z łóżka,
iść do innego pokoju

293
00:18:30,719 --> 00:18:31,882
i zająć się czymś innym.

294
00:18:32,056 --> 00:18:36,141
Mózg bardzo szybko skojarzy sypialnię

295
00:18:36,331 --> 00:18:37,870
z miejscem czuwania.

296
00:18:38,744 --> 00:18:40,833
Musisz przełamać to skojarzenie.

297
00:18:41,457 --> 00:18:44,348
Wróć do łóżka, kiedy poczujesz się senny,

298
00:18:44,348 --> 00:18:47,937
a wtedy na nowo nauczysz się,

299
00:18:47,941 --> 00:18:50,049
że łóżko jest miejscem do spania.

300
00:18:50,473 --> 00:18:55,302
Przecież nie siadamy do stołu,
czekając aż zgłodniejemy,

301
00:18:55,756 --> 00:18:58,749
czemu więc mamy leżeć w łóżku,
czekając aż poczujemy się senni?

302
00:18:59,548 --> 00:19:02,218
DB: Dziękuję za dzwonek alarmowy,
to świetna prelekcja.

303
00:19:02,271 --> 00:19:03,607
MW: Bardzo proszę. Dziękuję.