[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.60,0:00:08.12,Default,,0000,0000,0000,,Para entender o cambio climático
Dialogue: 0,0:00:08.12,0:00:09.84,Default,,0000,0000,0000,,pensa no Tetris.
Dialogue: 0,0:00:09.84,0:00:14.26,Default,,0000,0000,0000,,Durante eóns, a Terra xogou unha versión \Ndese xogo con bloques de carbono.
Dialogue: 0,0:00:14.26,0:00:17.80,Default,,0000,0000,0000,,Entran na atmosfera como dióxido\Nde carbono dos volcáns,
Dialogue: 0,0:00:17.80,0:00:19.46,Default,,0000,0000,0000,,materia vexetal en descomposición,
Dialogue: 0,0:00:19.46,0:00:20.51,Default,,0000,0000,0000,,animais que respiran
Dialogue: 0,0:00:20.51,0:00:21.97,Default,,0000,0000,0000,,e a superficie do mar.
Dialogue: 0,0:00:21.97,0:00:25.89,Default,,0000,0000,0000,,E deixan a atmosfera cando son empregados\Npola plantas na fotosíntese,
Dialogue: 0,0:00:25.89,0:00:27.51,Default,,0000,0000,0000,,absorbidos outra vez polo océano,
Dialogue: 0,0:00:27.51,0:00:29.68,Default,,0000,0000,0000,,ou almacenados no solo e nos sedimentos.
Dialogue: 0,0:00:29.68,0:00:32.18,Default,,0000,0000,0000,,A este xogo do Tetris chámaselle\N"ciclo do carbono"
Dialogue: 0,0:00:32.18,0:00:34.68,Default,,0000,0000,0000,,e é o motor da vida na Terra.
Dialogue: 0,0:00:34.68,0:00:36.76,Default,,0000,0000,0000,,¿Cal é a conexión co clima?
Dialogue: 0,0:00:36.76,0:00:39.20,Default,,0000,0000,0000,,Ben, cando ese dióxido de carbono\Nestá no aire,
Dialogue: 0,0:00:39.20,0:00:40.82,Default,,0000,0000,0000,,esperando a ser reabsorbido,
Dialogue: 0,0:00:40.82,0:00:42.46,Default,,0000,0000,0000,,bloquea unha parte da calor do Sol
Dialogue: 0,0:00:42.48,0:00:44.58,Default,,0000,0000,0000,,que, doutra forma, \Nescaparía para o espazo.
Dialogue: 0,0:00:44.58,0:00:47.93,Default,,0000,0000,0000,,Por iso, ao dióxido de carbono chámaselle\N"gas de efecto invernadoiro".
Dialogue: 0,0:00:47.93,0:00:49.58,Default,,0000,0000,0000,,Crea unha capa de calor
Dialogue: 0,0:00:49.58,0:00:51.26,Default,,0000,0000,0000,,coñecida como "efecto invernadoiro"
Dialogue: 0,0:00:51.26,0:00:53.93,Default,,0000,0000,0000,,que impide que a Terra se conxele \Ncoma Marte.
Dialogue: 0,0:00:53.93,0:00:57.87,Default,,0000,0000,0000,,Cantos máis bloques de dióxido de carbono\Nhaxa na atmosfera agardando ser absorbidos
Dialogue: 0,0:00:57.87,0:00:59.80,Default,,0000,0000,0000,,máis cálida se volve a Terra.
Dialogue: 0,0:00:59.80,0:01:01.97,Default,,0000,0000,0000,,Aínda que a cantidade de carbono \Nna atmosfera
Dialogue: 0,0:01:01.97,0:01:05.01,Default,,0000,0000,0000,,variou a causa das eras glaciais e\Ndos impactos de asteroides,
Dialogue: 0,0:01:05.01,0:01:09.26,Default,,0000,0000,0000,,durante os últimos 8000 anos conformouse\No clima estable que coñecemos
Dialogue: 0,0:01:09.26,0:01:12.14,Default,,0000,0000,0000,,permitindo o desenvolvemento\Nda civilización humana.
Dialogue: 0,0:01:12.14,0:01:14.14,Default,,0000,0000,0000,,Pero hai uns 200 anos
Dialogue: 0,0:01:14.14,0:01:17.51,Default,,0000,0000,0000,,comezamos a desenterrar ese vello carbono\Nque fora almacenado no solo.
Dialogue: 0,0:01:17.51,0:01:20.84,Default,,0000,0000,0000,,Estes combustibles fósiles, carbón,\Npetróleo e gas natural
Dialogue: 0,0:01:20.84,0:01:23.76,Default,,0000,0000,0000,,formáronse a partir dos restos enterrados\Nde plantas e animais
Dialogue: 0,0:01:23.76,0:01:26.78,Default,,0000,0000,0000,,que morreron moito antes de que\Nos seres humanos evolucionaran.
Dialogue: 0,0:01:26.78,0:01:29.18,Default,,0000,0000,0000,,A enerxía almacenada dentro deles \Nalimentou
Dialogue: 0,0:01:29.18,0:01:31.87,Default,,0000,0000,0000,,as nosas fábricas, coches \Ne plantas eléctricas.
Dialogue: 0,0:01:31.87,0:01:37.04,Default,,0000,0000,0000,,Pero queimar eses combustibles inxectou\Nmáis bloques de carbono no Tetris da Terra
Dialogue: 0,0:01:37.04,0:01:39.84,Default,,0000,0000,0000,,Ao tempo, cortamos bosques \Npara a agricultura,
Dialogue: 0,0:01:39.84,0:01:43.47,Default,,0000,0000,0000,,reducindo a capacidade da Terra\Npara eliminar os bloques.
Dialogue: 0,0:01:43.47,0:01:46.73,Default,,0000,0000,0000,,E desde 1750 a cantidade de carbono\Nna atmosfera
Dialogue: 0,0:01:46.73,0:01:48.76,Default,,0000,0000,0000,,medrou un 40%,
Dialogue: 0,0:01:48.76,0:01:50.93,Default,,0000,0000,0000,,e non amosa sinais de desacelerarse.
Dialogue: 0,0:01:50.93,0:01:53.76,Default,,0000,0000,0000,,Igual ca no Tetris, cantos máis bloques\Nse amorean
Dialogue: 0,0:01:53.76,0:01:56.74,Default,,0000,0000,0000,,máis difícil é recuperar a estabilidade.
Dialogue: 0,0:01:56.74,0:01:58.93,Default,,0000,0000,0000,,O dióxido de carbono extra na atmosfera
Dialogue: 0,0:01:58.93,0:02:00.92,Default,,0000,0000,0000,,acelera o efecto invernadoiro
Dialogue: 0,0:02:00.92,0:02:03.11,Default,,0000,0000,0000,,atrapando máis calor preto da superficie
Dialogue: 0,0:02:03.11,0:02:05.82,Default,,0000,0000,0000,,e causando o derretemento\Ndos casquetes polares.
Dialogue: 0,0:02:05.82,0:02:09.03,Default,,0000,0000,0000,,E canto máis se derreten menos luz solar\Npoden reflectir,
Dialogue: 0,0:02:09.03,0:02:12.01,Default,,0000,0000,0000,,facendo que os océanos quezan cada vez\Nmáis rápido.
Dialogue: 0,0:02:12.01,0:02:15.54,Default,,0000,0000,0000,,O nivel do mar sobe, a poboación costeira\Nsofre a ameaza de inundacións,
Dialogue: 0,0:02:15.54,0:02:17.84,Default,,0000,0000,0000,,os ecosistemas naturais vense alterados,
Dialogue: 0,0:02:17.84,0:02:21.42,Default,,0000,0000,0000,,e o clima vólvese máis extremo\Nco transcurso do tempo.
Dialogue: 0,0:02:21.42,0:02:25.38,Default,,0000,0000,0000,,O cambio climático pode afectar persoas e \Nlugares distintos de maneiras diferentes.
Dialogue: 0,0:02:25.38,0:02:28.56,Default,,0000,0000,0000,,Pero, ao final, é un xogo que todos\Nestamos xogando.
Dialogue: 0,0:02:28.56,0:02:30.04,Default,,0000,0000,0000,,E, ao revés ca no Tetris,
Dialogue: 0,0:02:30.04,0:02:33.52,Default,,0000,0000,0000,,non imos ter a oportunidade de reiniciar\Na partida e probar outra vez.