0:00:06.245,0:00:08.145
Để hiểu về biến đổi khí hậu,

0:00:08.145,0:00:09.844
hãy nghĩ tới trò "xếp hình".

0:00:09.844,0:00:14.262
Từ lâu, Trái đất đã chơi trò này [br]với phiên bản những khối cacbon.

0:00:14.262,0:00:17.797
Khí CO2 thải ra môi trường [br]từ núi lửa

0:00:17.797,0:00:19.343
xác thực vật,

0:00:19.343,0:00:20.510
hô hấp của động vật

0:00:20.510,0:00:21.968
và mặt biển.

0:00:21.968,0:00:25.888
Chúng bị loại bỏ khỏi khí quyển [br]trong quang hợp của cây cối,

0:00:25.888,0:00:27.512
sự hấp thụ lại của biển

0:00:27.512,0:00:29.677
hay lưu trữ trong đất và trầm tích.

0:00:29.677,0:00:32.179
Trò xếp hình này [br]được gọi là chu trình cacbon,

0:00:32.179,0:00:34.682
và là sự vận động [br]của sự sống trên Trái đất.

0:00:34.682,0:00:36.761
Nó liên quan như thế nào [br]tới khí hậu ?

0:00:36.761,0:00:39.177
Khi CO2 ở trong không khí,

0:00:39.177,0:00:40.820
chờ được tái hấp thụ,

0:00:40.820,0:00:44.835
nó phản xạ một phần[br]nhiệt mặt trời.

0:00:44.844,0:00:47.786
Vì vậy mà CO2 [br]còn được gọi là khí nhà kính.

0:00:47.786,0:00:49.579
Nó tạo ra một tấm lưới sức nóng

0:00:49.579,0:00:51.261
được biết đến là Hiệu ứng nhà kính,

0:00:51.261,0:00:53.929
giữ cho Trái đất [br]không nguội lạnh như sao Hỏa.

0:00:53.929,0:00:57.793
Càng nhiều tảng CO2 trong không khí [br]chờ được làm sạch,

0:00:57.793,0:00:59.796
Trái đất càng trở nên ấm hơn.

0:00:59.796,0:01:01.881
Mặc dù lượng khí cacbon trong khí quyển

0:01:01.881,0:01:05.013
thay đổi nhờ vào kỉ băng hà [br]và tác động của sao chổi,

0:01:05.013,0:01:09.262
khí hậu ổn định [br]trong suốt 8000 năm qua

0:01:09.262,0:01:12.141
cho phép nền văn mình con người [br]phát triển mạnh.

0:01:12.141,0:01:14.145
Nhưng khoảng 200 năm trước,

0:01:14.145,0:01:17.511
ta bắt đầu nhận ra [br]khí cacbon đã được lưu trữ trong đất.

0:01:17.511,0:01:20.845
Nhiên liệu hóa thạch, than, [br]dầu và khí tự nhiên

0:01:20.845,0:01:23.697
được tạo ra từ xác thực - động vật

0:01:23.697,0:01:26.782
chết rất lâu trước khi có loài người.

0:01:26.782,0:01:29.179
Năng lượng được tích trữ [br]bên trong chúng

0:01:29.179,0:01:31.871
cho phép vận hành[br]nhà máy, xe cộ và nguồn điện.

0:01:31.871,0:01:37.042
Nhưng việc đốt nhiên liệu cũng tạo thêm [br]khối cacbon vào trò chơi xếp hình này.

0:01:37.042,0:01:39.845
Cùng lúc đó, chúng ta lại [br]chặt rừng làm nông nghiệp,

0:01:39.845,0:01:43.466
làm giảm khả năng xóa đi[br]những khối khí đó.

0:01:43.466,0:01:46.730
Từ năm 1750, [br]lượng khí cacbon trong khí quyển

0:01:46.730,0:01:48.761
đã tăng lên tới 40%,

0:01:48.761,0:01:50.928
và không có dấu hiệu suy giảm.

0:01:50.928,0:01:53.761
Cũng như trò xếp hình, [br]càng nhiều khối chồng chất,

0:01:53.761,0:01:56.736
càng khó để giữ được sự ổn định.

0:01:56.736,0:01:58.928
Lượng khí CO2 trong khí quyển[br]tăng lên

0:01:58.928,0:02:00.925
làm tăng hiệu ứng nhà kính

0:02:00.925,0:02:03.339
khi phản chiếu càng nhiều [br]nhiệt gần mặt đất

0:02:03.339,0:02:05.823
và làm tan chảy càng nhiều[br]băng ở hai cực.

0:02:05.823,0:02:09.032
Khi đó, chúng càng khó có thể [br]phản chiếu ánh sáng mặt trời,

0:02:09.032,0:02:12.009
khiến đại dương ấm lên nhanh hơn.

0:02:12.009,0:02:15.540
Mực nước biển dâng lên, [br]người dân ven biển bị đe dọa bởi lũ lụt,

0:02:15.540,0:02:17.841
Hệ sinh thái tự nhiên bị gián đoạn,

0:02:17.841,0:02:21.425
khí hậu trở nên khắc nghiệt hơn [br]theo thời gian.

0:02:21.425,0:02:25.005
Biến đổi khí hậu ảnh hưởng khác nhau [br]đến nhiều người, nhiều nơi

0:02:25.005,0:02:28.552
Nhưng cuối cùng thì, đó là trò chơi [br]mà chúng ta đều bị mắc kẹt.

0:02:28.552,0:02:33.003
Và không giống như trò xếp hình,[br]ta sẽ không có cơ hội thứ hai.