1
00:00:07,828 --> 00:00:12,526
Για περίπου μια δεκαετία, οι επιστήμονες
έψαχναν την πηγή ενός θανάσιμου νέου ιού

2
00:00:12,526 --> 00:00:16,157
στα πιο ψηλά βουνά της Κίνας
και στα πιο απομονωμένα σπήλαιά της.

3
00:00:16,526 --> 00:00:20,525
Τελικά τον βρήκαν εδώ:
στις νυχτερίδες της σπηλιάς Σίταου.

4
00:00:21,256 --> 00:00:23,486
Ο εν λόγω ιός ήταν ένας κορωνοϊός

5
00:00:23,486 --> 00:00:27,489
που προκάλεσε μια επιδημία 
από Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο,

6
00:00:27,489 --> 00:00:30,289
ή αλλιώς SARS, το 2003.

7
00:00:30,739 --> 00:00:32,889
Οι κορωνοϊοί είναι ομάδες ιών

8
00:00:32,889 --> 00:00:36,433
καλυμμένοι με μικρά αγκάθια πρωτεϊνών
που μοιάζουν με στέμμα--

9
00:00:36,433 --> 00:00:38,233
ή «κορώνα» από τα Λατινικά.

10
00:00:38,233 --> 00:00:40,942
Υπάρχουν εκατοντάδες γνωστοί κορωνοϊοί.

11
00:00:41,213 --> 00:00:44,829
Εφτά από αυτούς μολύνουν τους ανθρώπους,
και μπορούν να προκαλέσουν αρρώστια.

12
00:00:45,320 --> 00:00:51,277
Ο κορωνοϊός SARS-CoV προκαλεί SARS,
ο MERS-CoV προκαλεί MERS,

13
00:00:51,866 --> 00:00:56,293
και ο SARS-CoV-2 προκαλεί
τη νόσο COVID-19.

14
00:00:56,859 --> 00:01:01,191
Από τους εφτά ανθρώπινους κορωνοϊούς,
οι τέσσερις προκαλούν κρυολογήματα,

15
00:01:01,229 --> 00:01:04,789
ήπιες, πολύ μεταδοτικές μολύνσεις
της μύτης και του λαιμού.

16
00:01:05,323 --> 00:01:09,519
Οι δύο μολύνουν τους πνεύμονες,
και προκαλούν πολύ πιο σοβαρές αρρώστιες.

17
00:01:10,081 --> 00:01:14,212
Ο έβδομος, ο οποίος προκαλεί την COVID-19,
έχει χαρακτηριστικά από όλους:

18
00:01:14,571 --> 00:01:18,052
εξαπλώνεται εύκολα, αλλά έχει
σοβαρή επίδραση στα πνευμόνια.

19
00:01:18,929 --> 00:01:23,661
Όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει,
πετάγονται σταγονίδια που περιέχουν τον ιό

20
00:01:23,661 --> 00:01:28,496
Ο ιός μπορεί να μολύνει κάποιον άλλον
αν μπουν σταγονίδια στη μύτη ή το στόμα.

21
00:01:28,496 --> 00:01:31,456
Οι κορωνοϊοί μεταφέρονται καλύτερα
σε κλειστούς χώρους,

22
00:01:31,456 --> 00:01:33,456
όπου οι άνθρωποι είναι κοντά μεταξύ τους.

23
00:01:33,456 --> 00:01:36,866
Ο κρύος καιρός εμποδίζει το στέγνωμα
του λεπτού περιβλήματος τους,

24
00:01:36,866 --> 00:01:40,366
επιτρέποντας στον ιό να επιβιώσει 
για περισσότερο καιρό μεταξύ ξενιστών,

25
00:01:40,366 --> 00:01:43,204
ενώ η έκθεση σε ηλιακή ακτινοβολία
μπορεί να τον βλάψει.

26
00:01:43,444 --> 00:01:44,894
Αυτές οι εποχιακές παραλλαγές

27
00:01:44,894 --> 00:01:47,409
έχουν μεγαλύτερη σημασία 
για τους ήδη γνωστούς ιούς.

28
00:01:47,409 --> 00:01:50,394
Αλλά επειδή κανείς δεν έχει ανοσία ακόμα
σε έναν καινούργιο ιό,

29
00:01:50,394 --> 00:01:54,976
υπάρχουν τόσοι εν δυνάμει ξενιστές
που δεν χρειάζεται ιδανικές συνθήκες.

30
00:01:55,393 --> 00:01:59,566
Στο σώμα, τα πρωτεϊνικά αγκάθια χώνονται
στα κύτταρα του ξενιστή και γίνονται ένα--

31
00:01:59,566 --> 00:02:02,896
επιτρέποντας στον ιό να κλέψει
τον μηχανισμό των κυττάρων του ξενιστή

32
00:02:02,896 --> 00:02:04,778
για να αναπαράγει τα δικά του γονίδια.

33
00:02:05,536 --> 00:02:08,352
Οι κορωνοϊοί αποθηκεύουν 
το γενετικό υλικό τους στο RNA.

34
00:02:08,616 --> 00:02:12,208
Όλοι οι ιοί είναι
είτε ιοί RNA είτε ιοί DNA.

35
00:02:12,683 --> 00:02:15,704
Οι ιοί RNA τείνουν να είναι
μικρότεροι, με λιγότερα γονίδια

36
00:02:15,704 --> 00:02:20,259
σημαίνοντας ότι μολύνουν πολλούς ξενιστές
και αναπαράγονται γρήγορα σε αυτούς.

37
00:02:20,259 --> 00:02:24,460
Γενικά, οι ιοί RNA δεν έχουν
κάποιον μηχανισμό διόρθωσης,

38
00:02:24,460 --> 00:02:26,388
ενώ οι ιοί DNA έχουν.

39
00:02:27,060 --> 00:02:29,360
Οπότε όταν ένας ιός RNA αναπαράγεται,

40
00:02:29,360 --> 00:02:32,702
είναι πολύ πιο πιθανό να υπάρξουν λάθη,
που ονομάζονται μεταλλάξεις.

41
00:02:33,405 --> 00:02:36,838
Πολλές από αυτές τις μεταλλάξεις
είναι άχρηστες ή ακόμα και βλαβερές.

42
00:02:37,067 --> 00:02:40,467
Αλλά μερικές κάνουν τον ιό πιο κατάλληλο
για ορισμένα περιβάλλοντα--

43
00:02:40,467 --> 00:02:42,957
όπως ένα νέο είδος ξενιστή.

44
00:02:42,957 --> 00:02:44,414
Οι επιδημίες συχνά συμβαίνουν

45
00:02:44,414 --> 00:02:47,021
όταν ο ιός μεταφέρεται
από ζώα σε ανθρώπους.

46
00:02:47,179 --> 00:02:49,973
Αυτό είναι αληθές για τους ιούς RNA
οι οποίοι προκάλεσαν

47
00:02:49,973 --> 00:02:55,193
την Έμπολα, τον Ζίκα, τις επιδημίες SARS,
και την πανδημία του COVID-19.

48
00:02:55,446 --> 00:02:58,736
Ο ιός συνεχίζει να μεταλλάσσεται
με την είσοδό του στους ανθρώπους--

49
00:02:58,736 --> 00:03:01,456
συνήθως όχι αρκετά για να δημιουργήσει
έναν καινούργιο ιό,

50
00:03:01,456 --> 00:03:04,922
αλλά αρκετά για να φτιάξει παραλλαγές,
ή παραμορφώσεις, του πρωτότυπου.

51
00:03:05,321 --> 00:03:09,353
Οι κορωνοϊοί έχουν λίγες βασικές διαφορές
από τους περισσότερους ιούς RNA.

52
00:03:09,735 --> 00:03:13,333
Είναι από τους μεγαλύτερους ιούς,
που σημαίνει ότι έχουν περισσότερα γονίδια

53
00:03:13,333 --> 00:03:16,489
Αυτό δημιουργεί περισσότερες ευκαιρίες
για επιβλαβείς μεταλλάξεις.

54
00:03:16,931 --> 00:03:21,067
Για να αντιμετωπιστεί αυτό το ρίσκο,
οι κορωνοϊοί έχουν ένα μοναδικό γνώρισμα:

55
00:03:21,067 --> 00:03:25,067
ένα ένζυμο που ελέγχει για λάθη
κατά την αναπαραγωγή και τα διορθώνει.

56
00:03:25,067 --> 00:03:27,757
Αυτό κάνει τους κορωνοϊούς
πολύ πιο σταθερούς,

57
00:03:27,757 --> 00:03:31,367
με πιο αργό ρυθμό μετάλλαξης,
από άλλους ιούς RNA.

58
00:03:31,367 --> 00:03:33,637
Ενώ αυτό μπορεί να μοιάζει ανυπέρβλητο,

59
00:03:33,637 --> 00:03:36,617
ο αργός ρυθμός μετάλλαξης
είναι ένα θετικό σημάδι

60
00:03:36,617 --> 00:03:38,426
για τον αφοπλισμό τους.

61
00:03:38,767 --> 00:03:42,217
Μετά από μια μόλυνση, το ανοσοποιητικό μας
μπορεί να αναγνωρίσει μικρόβια

62
00:03:42,217 --> 00:03:45,073
και να τα καταστρέψει πιο γρήγορα
αν μας ξαναμολύνουν

63
00:03:45,307 --> 00:03:47,397
για να μην αρρωστήσουμε.

64
00:03:47,397 --> 00:03:50,991
Αλλά οι μεταλλάξεις κάνουν τον ιό
λιγότερο αντιληπτό στο ανοσοποιητικό μας--

65
00:03:51,137 --> 00:03:53,403
και επομένως δυσκολότερο
για να καταπολεμηθεί.

66
00:03:53,717 --> 00:03:57,617
Μπορούν επίσης να μειώσουν την επίδραση
των αντιικών φαρμάκων και των εμβολίων,

67
00:03:57,617 --> 00:04:01,058
επειδή είναι ειδικά
προσαρμοσμένα σε έναν ιό.

68
00:04:01,477 --> 00:04:04,417
Γι' αυτό τον λόγο χρειαζόμαστε
νέα εμβόλια γρίπης κάθε χρόνο--

69
00:04:04,417 --> 00:04:09,248
ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται τόσο
που εμφανίζονται συνεχώς νέα στελέχη.

70
00:04:09,248 --> 00:04:11,938
Ο αργότερος ρυθμός μετάλλαξης 
των κορωνοϊών σημαίνει

71
00:04:11,938 --> 00:04:14,398
ότι το ανοσοποιητικό μας,
τα φάρμακα και τα εμβόλια,

72
00:04:14,398 --> 00:04:18,216
μπορεί να είναι ικανά να τους αναγνωρίσουν
για περισσότερο χρόνο μετά τη μόλυνση,

73
00:04:18,216 --> 00:04:21,026
και έτσι να μας προστατέψουν καλύτερα.

74
00:04:21,026 --> 00:04:25,494
Ακόμη, δεν ξέρουμε για πόσο
θα έχουμε ανοσία σε διαφορετικούς ιούς.

75
00:04:25,710 --> 00:04:29,481
Δεν έχει υπάρξει κάποια θεραπεία
ή κάποιο εμβόλιο για έναν κορωνοϊό.

76
00:04:29,481 --> 00:04:32,851
Δεν έχουμε επικεντρωθεί στη θεραπεία
αυτών που προκαλούν κρυολογήματα,

77
00:04:32,851 --> 00:04:36,311
και αν και οι επιστήμονες ξεκίνησαν
τις θεραπείες για τους SARS και MERS,

78
00:04:36,311 --> 00:04:40,237
οι επιδημίες έληξαν πριν ολοκληρωθούν
κλινικές δοκιμές σε αυτές τις θεραπείες.

79
00:04:40,367 --> 00:04:43,487
Όσο συνεχίζουμε να καταπατούμε
τους βιότοπους άλλων ζώων,

80
00:04:43,487 --> 00:04:46,410
μερικοί επιστήμονες λένε
ότι η μετάδοση ενός νέου κορωνοϊού

81
00:04:46,410 --> 00:04:48,620
από τα ζώα στους ανθρώπους 
είναι αναπόφευκτη--

82
00:04:48,620 --> 00:04:53,248
αλλά αν διερευνήσουμε το άγνωστο,
δεν χρειάζεται να είναι καταστροφική.