[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.83,0:00:12.53,Default,,0000,0000,0000,,Przez prawie dekadę naukowcy szukali\Nźródła nowego śmiercionośnego wirusa
Dialogue: 0,0:00:12.53,0:00:16.53,Default,,0000,0000,0000,,w najwyższych górach Chin\Ni najbardziej odizolowanych jaskiniach.
Dialogue: 0,0:00:16.53,0:00:21.26,Default,,0000,0000,0000,,W końcu znaleźli go u nietoperzy\Nzamieszkujących jaskinię Shitou.
Dialogue: 0,0:00:21.26,0:00:23.49,Default,,0000,0000,0000,,Wirus, o którym mowa, to koronawirus,
Dialogue: 0,0:00:23.49,0:00:27.49,Default,,0000,0000,0000,,który w 2003 roku spowodował epidemię\Nciężkiego ostrego zespołu oddechowego,
Dialogue: 0,0:00:27.49,0:00:30.74,Default,,0000,0000,0000,,czyli SARS.
Dialogue: 0,0:00:30.74,0:00:32.89,Default,,0000,0000,0000,,Koronawirusy to grupa wirusów
Dialogue: 0,0:00:32.89,0:00:36.43,Default,,0000,0000,0000,,pokrytych małymi kolcami białkowymi,\Nktóre wyglądają jak korona,
Dialogue: 0,0:00:36.43,0:00:38.23,Default,,0000,0000,0000,,"corona" po łacinie.
Dialogue: 0,0:00:38.23,0:00:41.21,Default,,0000,0000,0000,,Istnieją setki znanych koronawirusów.
Dialogue: 0,0:00:41.21,0:00:45.32,Default,,0000,0000,0000,,Siedem z nich zaraża ludzi\Ni może powodować choroby.
Dialogue: 0,0:00:45.32,0:00:51.87,Default,,0000,0000,0000,,Koronawirus SARS-CoV powoduje SARS,\NMERS-CoV powoduje MERS,
Dialogue: 0,0:00:51.87,0:00:56.86,Default,,0000,0000,0000,,a SARS-CoV-2 powoduje chorobę COVID-19.
Dialogue: 0,0:00:56.86,0:01:01.23,Default,,0000,0000,0000,,Spośród siedmiu ludzkich koronawirusów\Ncztery powodują przeziębienia,
Dialogue: 0,0:01:01.23,0:01:05.32,Default,,0000,0000,0000,,łagodne, wysoce zakaźne\Ninfekcje nosa i gardła.
Dialogue: 0,0:01:05.32,0:01:10.08,Default,,0000,0000,0000,,Dwa zakażają płuca i powodują\Nznacznie poważniejsze choroby.
Dialogue: 0,0:01:10.08,0:01:14.57,Default,,0000,0000,0000,,Siódmy, który powoduje COVID-19,\Nma cechy każdego z nich:
Dialogue: 0,0:01:14.57,0:01:18.93,Default,,0000,0000,0000,,łatwo się rozprzestrzenia,\Nale może poważnie wpłynąć na płuca.
Dialogue: 0,0:01:18.93,0:01:23.66,Default,,0000,0000,0000,,Gdy zarażona osoba kaszle,\Nrozpyla kropelki zawierające wirusa.
Dialogue: 0,0:01:23.66,0:01:28.50,Default,,0000,0000,0000,,Wirus może zarazić nową osobę,\Ngdy kropelki dostaną się do nosa lub ust.
Dialogue: 0,0:01:28.50,0:01:31.79,Default,,0000,0000,0000,,Koronawirusy najlepiej przenoszą się\Nw zamkniętych przestrzeniach,
Dialogue: 0,0:01:31.79,0:01:33.46,Default,,0000,0000,0000,,w których ludzie są blisko siebie.
Dialogue: 0,0:01:33.46,0:01:36.87,Default,,0000,0000,0000,,Zimna pogoda zapobiega\Nwysychaniu ich delikatnej otoczki,
Dialogue: 0,0:01:36.87,0:01:40.16,Default,,0000,0000,0000,,dzięki czemu wirus może\Ndłużej przetrwać między nosicielami,
Dialogue: 0,0:01:40.16,0:01:43.74,Default,,0000,0000,0000,,a wystawienie na działanie\Npromieni UV może go uszkodzić.
Dialogue: 0,0:01:43.74,0:01:47.48,Default,,0000,0000,0000,,Te sezonowe odmiany mają większe znaczenie\Ndla wirusów znanych od dawna.
Dialogue: 0,0:01:47.48,0:01:50.39,Default,,0000,0000,0000,,Ale ponieważ nikt nie jest\Njeszcze odporny na nowego wirusa,
Dialogue: 0,0:01:50.39,0:01:52.34,Default,,0000,0000,0000,,ma on tak wielu potencjalnych nosicieli,
Dialogue: 0,0:01:52.34,0:01:55.39,Default,,0000,0000,0000,,że nie potrzebuje idealnych warunków\Ndo rozprzestrzeniania.
Dialogue: 0,0:01:55.39,0:01:58.82,Default,,0000,0000,0000,,W organizmie nosiciela\Nkolce białka osadzają się w komórkach
Dialogue: 0,0:01:58.82,0:02:01.27,Default,,0000,0000,0000,,i łączą się z nimi, umożliwiając wirusowi
Dialogue: 0,0:02:01.27,0:02:05.54,Default,,0000,0000,0000,,przejęcie mechanizmów komórki\Ndo replikacji jego własnych genów.
Dialogue: 0,0:02:05.54,0:02:08.62,Default,,0000,0000,0000,,Koronawirusy przechowują\Nswoje geny na RNA.
Dialogue: 0,0:02:08.62,0:02:12.68,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie wirusy są wirusami RNA lub DNA.
Dialogue: 0,0:02:12.68,0:02:15.70,Default,,0000,0000,0000,,Wirusy RNA są zwykle mniejsze\Ni mają mniej genów,
Dialogue: 0,0:02:15.70,0:02:20.26,Default,,0000,0000,0000,,co oznacza, że ​​infekują wielu gospodarzy\Ni szybko się w nich replikują.
Dialogue: 0,0:02:20.26,0:02:24.46,Default,,0000,0000,0000,,Ogólnie rzecz biorąc, wirusy RNA\Nnie mają mechanizmu naprawy,
Dialogue: 0,0:02:24.46,0:02:27.06,Default,,0000,0000,0000,,podczas gdy wirusy DNA mają.
Dialogue: 0,0:02:27.06,0:02:29.36,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy wirus RNA się replikuje,
Dialogue: 0,0:02:29.36,0:02:33.40,Default,,0000,0000,0000,,jest o wiele bardziej prawdopodobne,\Nże będzie miał błędy zwane mutacjami.
Dialogue: 0,0:02:33.40,0:02:37.34,Default,,0000,0000,0000,,Wiele z tych mutacji jest bezużytecznych\Nlub nawet szkodliwych.
Dialogue: 0,0:02:37.34,0:02:40.91,Default,,0000,0000,0000,,Ale przez niektóre wirus lepiej nadaje się\Ndo określonych środowisk,
Dialogue: 0,0:02:40.91,0:02:42.96,Default,,0000,0000,0000,,na przykład nowego gatunku nosiciela.
Dialogue: 0,0:02:42.96,0:02:47.43,Default,,0000,0000,0000,,Epidemie często występują, gdy wirus\Nprzeskakuje ze zwierząt na ludzi.
Dialogue: 0,0:02:47.43,0:02:50.84,Default,,0000,0000,0000,,Dotyczy to wirusów RNA,\Nktóre wywołały epidemie eboli
Dialogue: 0,0:02:50.84,0:02:55.88,Default,,0000,0000,0000,,ziki i SARS oraz pandemię COVID-19.
Dialogue: 0,0:02:55.88,0:02:58.74,Default,,0000,0000,0000,,W organizmie ludzkim wirus nadal mutuje.
Dialogue: 0,0:02:58.74,0:03:01.17,Default,,0000,0000,0000,,Zwykle nie wystarcza to\Ndo stworzenia nowego wirusa,
Dialogue: 0,0:03:01.17,0:03:05.32,Default,,0000,0000,0000,,ale wystarcza do stworzenia odmian\Nlub szczepów pierwotnego wirusa.
Dialogue: 0,0:03:05.32,0:03:09.98,Default,,0000,0000,0000,,Koronawirus różni się od wirusów RNA \Nkilkoma kluczowymi cechami.
Dialogue: 0,0:03:09.98,0:03:13.33,Default,,0000,0000,0000,,Jest jednym z największych,\Nco oznacza, że ​​ma najwięcej genów.
Dialogue: 0,0:03:13.33,0:03:16.93,Default,,0000,0000,0000,,To stwarza więcej okazji\Ndo szkodliwych mutacji.
Dialogue: 0,0:03:16.93,0:03:21.07,Default,,0000,0000,0000,,Aby przeciwdziałać temu ryzyku,\Nkoronawirusy mają unikalną cechę:
Dialogue: 0,0:03:21.07,0:03:25.07,Default,,0000,0000,0000,,enzym, który sprawdza\Nbłędy replikacji i je koryguje.
Dialogue: 0,0:03:25.07,0:03:27.88,Default,,0000,0000,0000,,To sprawia, że ​​koronawirusy\Nsą znacznie bardziej stabilne,
Dialogue: 0,0:03:27.88,0:03:31.37,Default,,0000,0000,0000,,z wolniejszym poziomem mutacji,\Nniż inne wirusy RNA.
Dialogue: 0,0:03:31.37,0:03:33.64,Default,,0000,0000,0000,,Choć może to brzmieć groźnie,
Dialogue: 0,0:03:33.64,0:03:36.62,Default,,0000,0000,0000,,powolny wskaźnik mutacji\Nto w rzeczywistości obiecujący znak
Dialogue: 0,0:03:36.62,0:03:38.86,Default,,0000,0000,0000,,jeśli chodzi o ich rozbrojenie.
Dialogue: 0,0:03:38.86,0:03:42.22,Default,,0000,0000,0000,,Przy ponownym zainfekowaniu\Nnasz system immunologiczny
Dialogue: 0,0:03:42.22,0:03:45.31,Default,,0000,0000,0000,,może szybciej je rozpoznać i zniszczyć,
Dialogue: 0,0:03:45.31,0:03:47.40,Default,,0000,0000,0000,,żeby zapobiec chorobie.
Dialogue: 0,0:03:47.40,0:03:48.62,Default,,0000,0000,0000,,Ale mutacje mogą sprawić,
Dialogue: 0,0:03:48.62,0:03:52.10,Default,,0000,0000,0000,,że wirus będzie mniej rozpoznawalny\Ndla systemu odpornościowego,
Dialogue: 0,0:03:52.10,0:03:53.72,Default,,0000,0000,0000,,czyli trudniejszy do zwalczenia.
Dialogue: 0,0:03:53.72,0:03:57.62,Default,,0000,0000,0000,,Mogą też zmniejszyć skuteczność\Nleków przeciwwirusowych i szczepionek,
Dialogue: 0,0:03:57.62,0:04:01.48,Default,,0000,0000,0000,,dostosowanych do konkretnego wirusa.
Dialogue: 0,0:04:01.48,0:04:04.42,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego co roku potrzebujemy\Nnowej szczepionki na grypę.
Dialogue: 0,0:04:04.42,0:04:09.25,Default,,0000,0000,0000,,Wirus grypy mutuje tak szybko,\Nże stale pojawiają się nowe szczepy.
Dialogue: 0,0:04:09.25,0:04:11.94,Default,,0000,0000,0000,,Wolniejsze tempo mutacji\Nkoronawirusów oznacza,
Dialogue: 0,0:04:11.94,0:04:14.68,Default,,0000,0000,0000,,że ​​nasz układ odpornościowy,\Nleki i szczepionki
Dialogue: 0,0:04:14.68,0:04:18.17,Default,,0000,0000,0000,,mogą rozpoznać je dłużej po infekcji,
Dialogue: 0,0:04:18.17,0:04:21.03,Default,,0000,0000,0000,,czyli lepiej nas chronić.
Dialogue: 0,0:04:21.03,0:04:25.71,Default,,0000,0000,0000,,Nie wiadomo, jak długo trwa odporność\Norganizmu na różne koronawirusy.
Dialogue: 0,0:04:25.71,0:04:29.61,Default,,0000,0000,0000,,Nigdy nie zatwierdzono leczenia\Nani szczepionki przeciwko koronawirusowi.
Dialogue: 0,0:04:29.61,0:04:33.05,Default,,0000,0000,0000,,Nie koncentrowaliśmy się na leczeniu tych,\Nktóre powodują przeziębienia,
Dialogue: 0,0:04:33.05,0:04:36.09,Default,,0000,0000,0000,,i chociaż naukowcy zaczęli rozwijać\Nmetody leczenia SARS i MERS
Dialogue: 0,0:04:36.09,0:04:40.37,Default,,0000,0000,0000,,epidemie te zakończyły się przed testami\Nkuracji w badaniach klinicznych.
Dialogue: 0,0:04:40.37,0:04:43.49,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ nadal wkraczamy\Nw siedliska innych zwierząt,
Dialogue: 0,0:04:43.49,0:04:46.16,Default,,0000,0000,0000,,niektórzy naukowcy twierdzą,\Nże nowy koronawirus,
Dialogue: 0,0:04:46.16,0:04:48.62,Default,,0000,0000,0000,,który przeskoczy na ludzi,\Njest nieunikniony
Dialogue: 0,0:04:48.62,0:04:53.55,Default,,0000,0000,0000,,ale jeśli zbadamy te niewiadome,\Nnie musi oznaczać katastrofy.