WEBVTT 00:00:07.828 --> 00:00:12.526 ในเวลาเกือบหนึ่งทศวรรษนักวิทยาศาสตร์ตามล่า หาแหล่งที่มาของไวรัสร้ายแรงสายพันธุ์ใหม่ 00:00:12.526 --> 00:00:16.526 ตามภูเขาที่สูงที่สุดของประเทศจีน และถ้ำที่อยู่ห่างไกลที่สุด NOTE Paragraph 00:00:16.526 --> 00:00:21.256 สุดท้ายพวกเขาก็เจอมัน ในค้างคาวที่อยู่ในถ้ำชิเตา 00:00:21.256 --> 00:00:23.486 ไวรัสที่สงสัยกันคือไวรัสโคโรนา 00:00:23.486 --> 00:00:27.489 ที่ทำให้เกิดการระบาดของ โรคทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง 00:00:27.489 --> 00:00:30.739 หรือโรคซาร์ส ในปี พ.ศ. 2546 NOTE Paragraph 00:00:30.739 --> 00:00:32.889 ไวรัสโคโรนาเป็นกลุ่มไวรัส 00:00:32.889 --> 00:00:36.433 ปกคลุมไปด้วยแท่งโปรตีนเล็กๆ ที่ดูคล้ายมงกุฎ— 00:00:36.433 --> 00:00:38.233 หรือ "โคโรนา" ในภาษาละติน 00:00:38.233 --> 00:00:41.213 ไวรัสโคโรนาที่ถูกพบมีหลายร้อยสายพันธุ์ 00:00:41.213 --> 00:00:45.320 เจ็ดชนิดสามารถแพร่ในมนุษย์ และทำให้เกิดโรคได้ 00:00:45.320 --> 00:00:51.866 ไวรัสโคโรนาชนิด SARS-CoV ทำให้เกิดโรคซาร์ส ส่วนชนิด MERS-CoV ทำให้เกิดโรคเมอร์ส, 00:00:51.866 --> 00:00:56.859 และสายพันธุ์ SARS-CoV-2 ทำให้เกิดโรคโควิด-19 NOTE Paragraph 00:00:56.859 --> 00:01:01.229 จากทั้งเจ็ดสายพันธุ์ของไวรัสโคโรนา ที่เจอในคน สี่ทำให้เป็นหวัด 00:01:01.229 --> 00:01:05.323 ติดเชื้อที่ติดต่อได้ง่าย แต่ไม่รุนแรงในจมูกกับคอ 00:01:05.323 --> 00:01:10.081 สองชนิดทำให้ปอดติดเชื้อ และทำให้ป่วยรุนแรงกว่าเดิม 00:01:10.081 --> 00:01:14.571 สายพันธุ์ที่เจ็ดที่เป็นสาเหตุของโควิด-19 มีคุณสมบัติของทุกชนิด 00:01:14.571 --> 00:01:18.929 มันแพร่ได้ง่าย แต่สามารถส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อปอด NOTE Paragraph 00:01:18.929 --> 00:01:23.661 เวลาผู้ติดเชื้อไอ ละอองที่มีไวรัสถูกพ่นออกมา 00:01:23.661 --> 00:01:28.496 ไวรัสนั้นสามารถแพร่เชื้อได้เมื่อ ละอองลอยเข้าไปในจมูกหรือปากของคน 00:01:28.496 --> 00:01:31.786 ไวรัสโคโรนาแพร่ได้ดีในพื้นที่ปิด 00:01:31.786 --> 00:01:33.456 ที่คนอยู่ใกล้ๆ กัน 00:01:33.456 --> 00:01:36.866 อากาศเย็นปกป้องเปลือกที่ บอบบางไม่ให้แห้ง 00:01:36.866 --> 00:01:40.156 ช่วยให้ไวรัสอยู่ได้นานขึ้น ระหว่างทางไปสู่ผู้รับเชื้อ 00:01:40.156 --> 00:01:43.744 ซึ่งแสงยูวีจากดวงอาทิตย์ อาจจะโจมตีมันได้ 00:01:43.744 --> 00:01:47.484 การเปลี่ยนแปลงตามฤดูกาลสำคัญมากกว่า สำหรับไวรัสตัวนี้ 00:01:47.484 --> 00:01:50.394 แต่เพราะว่า ยังไม่มีใครมีภูมิคุ้มกัน ต่อไวรัสตัวใหม่นี้ 00:01:50.394 --> 00:01:55.393 มันมีผู้รับเชื้อที่มีแววว่าจะไม่ต้องใช้ สภาพที่เหมาะในการแพร่เชื้อ NOTE Paragraph 00:01:55.393 --> 00:02:00.026 ในร่างกาย แท่งโปรตีนฝังตัว ในเซลล์ของผู้รับเชื้อและหลอมรวมกับมัน 00:02:00.026 --> 00:02:02.896 ทำให้ไวรัสสามารถควบคุมการทำงานของเซลล์ได้ 00:02:02.896 --> 00:02:05.536 เพื่อลอกเลียนแบบยีนของมัน NOTE Paragraph 00:02:05.536 --> 00:02:08.616 ไวรัสโคโรนาเก็บยีนของมันไว้ในอาร์เอ็นเอ 00:02:08.616 --> 00:02:12.683 ไวรัสทุกตัวเป็นไวรัสอาร์เอ็นเอ ไม่ก็ไวรัสดีเอ็นเอ 00:02:12.683 --> 00:02:15.704 ไวรัสอาร์เอ็นเอส่วนมากมีขนาดเล็กกว่า และมียีนน้อยกว่า 00:02:15.704 --> 00:02:20.259 แปลว่าพวกมันแพร่เชื้อในหลายผู้รับเชื้อ และแบ่งตัวได้เร็ว 00:02:20.259 --> 00:02:24.460 โดยทั่วไป ไวรัสอาร์เอ็นเอ ไม่มีระบบการตรวจสอบ 00:02:24.460 --> 00:02:27.060 ในขณะที่ ไวรัสดีเอ็นเอมี 00:02:27.060 --> 00:02:29.360 ดังนั้น ตอนไวรัสอาร์เอ็นเอแบ่งตัว 00:02:29.360 --> 00:02:33.405 มันมีแนวโน้มที่จะสร้างความผิดพลาด ที่เรียกว่าการกลายพันธุ์ NOTE Paragraph 00:02:33.405 --> 00:02:37.337 ส่วนมากการกลายพันธุ์ ไม่มีประโยชน์ หรือเป็นอันตราย 00:02:37.337 --> 00:02:40.467 แต่บางครั้ง มันทำให้ไวรัส ปรับตัวกับสิ่งแวดล้อมได้ดีขึ้น 00:02:40.467 --> 00:02:42.957 เหมือนกับผู้รับเชื้อสายพันธุ์ใหม่ 00:02:42.957 --> 00:02:47.429 การระบาดเกิดบ่อยครั้งจาก การที่ไวรัสกระโดดจากสัตว์ไปที่มนุษย์ 00:02:47.429 --> 00:02:49.973 ที่กล่าวมานี้จริงสำหรับ ไวรัสอาร์เอ็นเอที่ทำให้เกิด 00:02:49.973 --> 00:02:55.876 การระบาดของไวรัสอีโบลา ซิก้า และซาร์ส รวมถึงการระบาดของโควิด-19 00:02:55.876 --> 00:02:58.736 ถ้าได้อยู่ในร่างกายคนแล้ว ไวรัสยังคงกลายพันธุ์ 00:02:58.736 --> 00:03:00.996 แต่โดยทั่วไปจะไม่พอ ในการสร้างไวรัสตัวใหม่ 00:03:00.996 --> 00:03:05.321 แต่พอที่จะสร้างการแปรผัน หรือสายเชื้อของต้นแบบ NOTE Paragraph 00:03:05.321 --> 00:03:09.975 ไวรัสโคโรนามีความแตกต่างอย่างเห็นได้ชัด จากไวรัสอาร์เอ็นเอส่วนใหญ่ 00:03:09.975 --> 00:03:13.333 มันเป็นหนึ่งในชนิดที่ใหญ่ที่สุด แปลว่ามันมียีนเยอะที่สุด 00:03:13.333 --> 00:03:16.931 เหตุนั้น ทำให้มีโอกาสที่จะเกิด การกลายพันธุ์ที่เป็นอันตรายมากขึ้น 00:03:16.931 --> 00:03:21.067 ในการจะต่อต้านความเสี่ยงนี้ ไวรัสโคโรนามีคุณสมบัติที่เป็นเอกลักษณ์ 00:03:21.067 --> 00:03:25.067 เอนไซม์ที่ตรวจหาข้อผิดพลาด ในการแบ่งตัว และแก้ความผิดพลาดนั้น 00:03:25.067 --> 00:03:27.757 มันทำให้ไวรัสโคโรนาเสถียรขึ้นเยอะ 00:03:27.757 --> 00:03:31.367 ด้วยการกลายพันธุ์ที่ช้ากว่า ไวรัสอาร์เอ็นเอตัวอื่น NOTE Paragraph 00:03:31.367 --> 00:03:33.637 นี่อาจจะฟังดูน่ากลัว 00:03:33.637 --> 00:03:36.617 แต่การกลายพันธุ์ที่ช้าเป็นลางดี 00:03:36.617 --> 00:03:38.857 เวลาทำให้มันมีพิษภัยน้อยลง 00:03:38.857 --> 00:03:42.217 หลังจากการติดเชื้อ ระบบภูมิคุ้มกันของเราสามารถจำเชื้อโรคได้ 00:03:42.217 --> 00:03:45.307 และฆ่าพวกมันได้เร็วขึ้น ถ้าเราติดเชื้ออีกครั้ง 00:03:45.307 --> 00:03:47.397 ดังนั้น พวกมันทำให้เราป่วยไม่ได้ 00:03:47.397 --> 00:03:51.137 แต่การกลายพันธุ์สามารถทำให้ ระบบภูมิคุ้มกันจำไวรัสได้ยากขึ้น 00:03:51.137 --> 00:03:53.717 และเพราะเหตุนั้น ทำให้สู้กับเชื้อโรคยากขึ้น 00:03:53.717 --> 00:03:57.617 พวกมันสามารถลดประสิทธิภาพ ของยาต้านไวรัสและวัคซีนอีกด้วย 00:03:57.617 --> 00:04:01.477 เพราะว่ามันถูกออกแบบมา เจาะจงเฉพาะไวรัสตัวนี้ 00:04:01.477 --> 00:04:04.417 เพราะแบบนี้เราถึงต้องมีวัคซีนชนิดใหม่ทุกปี 00:04:04.417 --> 00:04:09.248 ไวรัสอินฟลูเอนซากลายพันธุ์เร็วมาก ทำให้สายเชื้อเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ 00:04:09.248 --> 00:04:11.938 การกลายพันธุ์ที่ช้าลงของไวรัสโคโรนาแปลว่า 00:04:11.938 --> 00:04:14.678 ภูมิคุ้มกัน ยา และวัคซีนของพวกเรา 00:04:14.678 --> 00:04:18.166 อาจจะจำมันได้นานขึ้นหลังจากติดเชื้อ 00:04:18.166 --> 00:04:21.026 และปกป้องเราได้ดียิ่งขึ้น NOTE Paragraph 00:04:21.026 --> 00:04:25.710 เรายังไม่รู้ว่าร่างกายของเราจะทนต่อ ไวรัสโคโรนาไปอีกนานแค่ไหน 00:04:25.710 --> 00:04:29.611 ยังไม่มีการรักษาให้หาย หรือวัคซีนสำหรับไวรัสโคโรนา 00:04:29.611 --> 00:04:32.331 เรายังไม่ได้เน้นการรักษา ชนิดที่ทำให้มีไข้ 00:04:32.331 --> 00:04:36.091 และแม้นักวิทยาศาสตร์เริ่มพัฒนา การรักษาสำหรับโรคซาร์ส และเมอร์ส 00:04:36.091 --> 00:04:40.367 การระบาดจบไปก่อนที่การรักษา จะเสร็จสิ้นการทดลองทางคลินิก NOTE Paragraph 00:04:40.367 --> 00:04:43.487 ระหว่างที่เรายังบุกรุกที่อยู่ของสัตว์อื่น 00:04:43.487 --> 00:04:48.620 นักวิทยาศาสตร์บอกว่าการที่ไวรัสโคโรนา สายพันธุ์ใหม่กระโดดมาที่คนนั้นเลี่ยงไม่ได้ 00:04:48.620 --> 00:04:53.548 แต่ถ้าเราสำรวจสิ่งที่เรายังไม่รู้ มันก็ไม่จำเป็นต้องเกิดความเสียหาย