WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:00.250 मला आठवतंय, मी अकरा वर्षांची असताना NOTE Paragraph 00:00:02.404 --> 00:00:06.966 एके दिवशी सकाळी मला एका खुशखबरीने जाग आली होती. 00:00:06.966 --> 00:00:09.437 माझे वडील त्यांच्या छोट्या करड्या रेडिओवर 00:00:09.437 --> 00:00:13.611 बीबीसीच्या बातम्या ऐकत होते. 00:00:13.611 --> 00:00:16.487 त्यांच्या चेहऱ्यावर मोठ्ठं हास्य होतं. हे एक नवलच होतं. 00:00:16.487 --> 00:00:20.458 कारण बातम्या ऐकून ते नेहमी उदास होत असत. NOTE Paragraph 00:00:20.458 --> 00:00:25.343 "तालिबान निघून गेले" ते ओरडले. 00:00:25.343 --> 00:00:27.931 मला याचा अर्थ समजला नाही. 00:00:27.931 --> 00:00:33.117 पण माझे वडील खूप खूष दिसत होते. 00:00:33.117 --> 00:00:41.628 "आता तुला खऱ्या शाळेत जाता येईल." ते म्हणाले. NOTE Paragraph 00:00:41.628 --> 00:00:46.797 ती सकाळ मी कधीच विसरणार नाही. 00:00:46.797 --> 00:00:51.965 खरी शाळा. 00:00:51.965 --> 00:00:55.073 मी सहा वर्षांची होते तेव्हा तालिबानने अफगाणिस्तानचा ताबा घेतला 00:00:55.073 --> 00:00:58.596 आणि मुलींचं शिक्षण बेकायदेशीर ठरवलं. 00:00:58.596 --> 00:01:01.704 पुढची पाच वर्षं मी मुलांसारखे कपडे घालीत असे. 00:01:01.704 --> 00:01:04.215 माझ्या मोठ्या बहिणीला एकटीने हिंडायला बंदी होती. 00:01:04.215 --> 00:01:09.629 म्हणून, तिच्यासोबत एका छुप्या शाळेत जाण्यासाठी. 00:01:09.629 --> 00:01:14.254 आम्हा दोघींना शिकण्याचा तो एकच मार्ग होता. 00:01:14.254 --> 00:01:17.488 दर दिवशी आम्ही वेगळ्या रस्त्याने जायचो. 00:01:17.488 --> 00:01:21.511 कुणाला संशय येऊ नये म्हणून. 00:01:21.511 --> 00:01:23.705 आम्ही आमची पुस्तकं पिशवीत लपवून 00:01:23.705 --> 00:01:29.841 सहज बाजारात गेल्यासारख्या जायचो. 00:01:29.841 --> 00:01:32.217 ही शाळा एका घरात होती. 00:01:32.217 --> 00:01:37.880 आम्ही शंभरावर मुलं एका छोट्या खोलीत जमायचो. 00:01:37.880 --> 00:01:43.730 हिवाळ्यात ते उबदार वाटे. पण उन्हाळ्यात अतिशय उकडायचं. 00:01:43.730 --> 00:01:46.251 आम्ही जाणूनबुजून जीव धोक्यात घालीत होतो. 00:01:46.251 --> 00:01:50.605 शिक्षक, विद्यार्थी आणि आमचे पालक, सर्वच. 00:01:50.605 --> 00:01:52.978 अनेकदा शाळा अचानक आठवडाभर बंद ठेवली जाई. 00:01:52.978 --> 00:01:56.894 तालिबानला संशय आला म्हणून. 00:01:56.894 --> 00:01:59.674 आम्हाला नेहमी वाटे, त्यांना आपल्याबद्दल काय माहित असेल? 00:01:59.674 --> 00:02:02.706 आपला पाठलाग होत असेल का? 00:02:02.706 --> 00:02:06.238 आपण कुठे राहतो ते त्यांना ठाऊक असेल का? 00:02:06.238 --> 00:02:08.896 आम्हाला भीती वाटे. 00:02:08.896 --> 00:02:15.822 पण तरीही आम्हाला शाळेत जायचं होतं. NOTE Paragraph 00:02:15.822 --> 00:02:19.562 माझं भाग्य मोठं, म्हणून मी अशा एका कुटुंबात लहानाची मोठी झाले 00:02:19.562 --> 00:02:25.809 की जिथे शिक्षणाला मान होता आणि मुली ही मौल्यवान ठेव होती. 00:02:25.809 --> 00:02:30.960 माझे आजोबा त्यांच्या काळातले एक असामान्य पुरुष होते. 00:02:30.960 --> 00:02:34.439 अफगाणिस्तानाच्या एका दुर्गम भागातल्या या सर्वस्वी बेलगाम माणसाने, 00:02:34.439 --> 00:02:37.935 आग्रह धरला, त्यांच्या मुलीला, म्हणजे माझ्या आईला, शाळेत घालण्याचा. 00:02:37.935 --> 00:02:44.348 आणि त्यासाठी त्यांच्या वडिलांनी त्यांच्याशी संबंध तोडले होते. 00:02:44.348 --> 00:02:47.858 पण माझी आई शिकली, ती शिक्षिका झाली. 00:02:47.858 --> 00:02:50.884 ही पहा. 00:02:50.884 --> 00:02:53.551 दोन वर्षांपूर्वी ती निवृत्त झाली, ती केवळ 00:02:53.551 --> 00:02:58.929 आमच्या घराचं रूपांतर, आजूबाजूच्या मुली आणि स्त्रियांच्या शाळेत करण्यासाठीच. 00:02:58.929 --> 00:03:03.317 आणि माझे वडील - हे पहा - 00:03:03.317 --> 00:03:10.218 त्यांच्या घराण्यातले शिकणारे ते पहिलेच. 00:03:10.218 --> 00:03:12.327 तेव्हा त्यांची मुलं आणि मुलीसुद्धा शिकणार NOTE Paragraph 00:03:12.327 --> 00:03:17.416 यात शंकाच नव्हती. 00:03:17.416 --> 00:03:21.836 तालिबानसारखे धोके असूनही. 00:03:21.836 --> 00:03:30.182 त्यांच्या मते, आपल्या मुलांना शिक्षण न देणं हा जास्त मोठा धोका होता. 00:03:30.182 --> 00:03:33.310 मला आठवतंय, तालिबानच्या काळात काही वेळा 00:03:33.310 --> 00:03:38.403 आपल्या आयुष्याकडे पाहून मी खूप हताश होई. 00:03:38.403 --> 00:03:42.355 तसंच सततची भीती, आणि समोर भविष्य दिसत नसल्यामुळेही. 00:03:42.355 --> 00:03:45.409 मला (शिक्षण) सोडून द्यावंसं वाटे. 00:03:45.409 --> 00:03:48.545 पण माझे वडील, 00:03:48.545 --> 00:03:51.054 ते म्हणत, 00:03:51.054 --> 00:03:53.159 "ऐक, माझ्या मुली, 00:03:53.159 --> 00:03:56.475 आयुष्यात आपल्या मालकीचं जे काही असतं, ते सगळं गमावलं जाऊ शकतं. 00:03:56.475 --> 00:04:00.680 आपले पैसे चोरले जाऊ शकतात. लढाईत आपल्याला आपल्या घरातून हाकललं जाऊ शकतं. 00:04:00.680 --> 00:04:03.461 पण कायम आपल्यासोबत राहणारी एकमेव गोष्ट म्हणजे 00:04:03.461 --> 00:04:06.769 ही इथे आहे ती. 00:04:06.769 --> 00:04:11.685 आणि आम्हाला जर तुझ्या शाळेची फी भरण्याकरता आमचं रक्त विकावं लागणार असेल, 00:04:11.685 --> 00:04:14.906 तर आम्ही ते विकू. 00:04:14.906 --> 00:04:19.988 तर, अजूनही तुला (शिक्षण) सुरू ठेवावसं वाटत नाही काय?” NOTE Paragraph 00:04:19.988 --> 00:04:23.116 आज मी बावीस वर्षांची आहे. 00:04:23.116 --> 00:04:25.886 मी लहानाची मोठी झाले, ती 00:04:25.886 --> 00:04:29.056 दशकभर चाललेल्या युद्धात नाश पावलेल्या एका देशात. 00:04:29.056 --> 00:04:34.197 माझ्या वयाच्या सहा टक्क्याहून कमी स्त्रियांनी माध्यमिक शाळा पार केली आहे. 00:04:34.197 --> 00:04:36.662 माझ्या कुटुंबाने जर माझ्या शिक्षणाचा निर्धार केला नसता, 00:04:36.662 --> 00:04:39.266 तर मीही त्या (स्त्रियां)तलीच एक ठरले असते. 00:04:39.266 --> 00:04:44.581 त्याऐवजी, आज मी इथे मिडलबरी कॉलेजची पदवीधर म्हणून अभिमानाने उभी आहे. NOTE Paragraph 00:04:44.581 --> 00:04:54.594 (टाळ्या) NOTE Paragraph 00:04:54.594 --> 00:04:57.542 मी जेव्हा अफगाणिस्तानात परतले, तेव्हा 00:04:57.542 --> 00:05:02.121 मुलींना शिकवल्याबद्दल घरातून हद्दपार झालेल्या माझ्या आजोबांनी 00:05:02.121 --> 00:05:05.615 माझं सर्वप्रथम अभिनंदन केलं. 00:05:05.615 --> 00:05:08.245 ते बढाई मारतात, ती केवळ माझ्या पदवीची नव्हे, 00:05:08.245 --> 00:05:10.454 तर (पदवी घेणारी) मी पहिलीच स्त्री म्हणूनही. 00:05:10.454 --> 00:05:12.176 आणि मी पहिलीच स्त्री आहे, 00:05:12.176 --> 00:05:15.678 त्यांना काबूलच्या रस्त्यांतून स्वतः गाडी चालवून घेऊन जाणारी, म्हणून. NOTE Paragraph 00:05:15.678 --> 00:05:21.040 (टाळ्या) NOTE Paragraph 00:05:21.040 --> 00:05:23.689 माझ्या घरच्यांचा माझ्यावर विश्वास आहे. 00:05:23.689 --> 00:05:28.639 मी मोठी स्वप्नं पाहते, पण माझ्या घरच्यांची स्वप्नं त्याहूनही मोठी आहेत. 00:05:28.639 --> 00:05:33.106 म्हणून मी १० x १० ची वैश्विक राजदूत झाले. 00:05:33.106 --> 00:05:35.870 १० x १० ही स्त्रीशिक्षणाची एक जागतिक मोहीम आहे. 00:05:35.870 --> 00:05:38.449 तशीच मी SOLA ची सहसंस्थापिका झाले. 00:05:38.449 --> 00:05:40.916 SOLA ही अफ़गाणिस्तानातली पहिलीच आणि कदाचित एकमेव 00:05:40.916 --> 00:05:42.645 मुलींची निवासी शाळा आहे. 00:05:42.645 --> 00:05:48.282 अशा एका देशातली, जिथे अजूनही मुलींनी शाळेत जाणं धोक्याचं आहे. 00:05:48.282 --> 00:05:52.047 कौतुकाची गोष्ट अशी, की माझ्या शाळेतल्या महत्त्वाकांक्षी विद्यार्थिनी 00:05:52.047 --> 00:05:57.675 मला सुसंधी पटकावताना दिसताहेत. 00:05:57.675 --> 00:06:00.602 आणि त्यांचे पालक आणि जन्मदाते, 00:06:00.602 --> 00:06:05.180 माझ्या घरच्यांप्रमाणेच, त्यांची पाठराखण करताना दिसताहेत, 00:06:05.180 --> 00:06:14.112 भयानक विरोध पत्करून आणि त्याला तोंड देऊन. NOTE Paragraph 00:06:14.112 --> 00:06:16.818 अहमद प्रमाणे. हे काही त्याचं खरं नाव नव्हे. 00:06:16.818 --> 00:06:19.446 आणि मी तुम्हाला त्याचा चेहरा दाखवू शकत नाही. 00:06:19.446 --> 00:06:23.091 पण अहमद माझ्या एका विद्यार्थिनीचा पिता. 00:06:23.091 --> 00:06:26.927 महिन्याभरापूर्वी, तो आणि त्याची मुलगी 00:06:26.927 --> 00:06:30.261 SOLA हून आपल्या गावी जायला निघाले होते. 00:06:30.261 --> 00:06:36.754 आणि ते रस्त्यावरच्या बॉम्बस्फोटात अक्षरशः मरता मरता वाचले. 00:06:36.754 --> 00:06:41.536 केवळ काही मिनिटांच्या फरकाने. 00:06:41.536 --> 00:06:44.939 तो घरी पोहोचताच फोन वाजला. 00:06:44.939 --> 00:06:47.634 त्याला धमकावण्यात आलं. 00:06:47.634 --> 00:06:51.029 पुन्हा जर मुलीला शाळेत पाठवलंस, 00:06:51.029 --> 00:06:53.806 तर आम्ही पुन्हा प्रयत्न करू म्हणून. NOTE Paragraph 00:06:53.806 --> 00:06:57.708 "हवं तर आत्ताच मारा मला," तो म्हणाला, 00:06:57.708 --> 00:07:01.602 "पण तुमच्या जुन्या आणि मागासलेल्या कल्पनांपायी 00:07:01.602 --> 00:07:06.434 मी माझ्या मुलीचं भविष्य नष्ट करणार नाही." NOTE Paragraph 00:07:06.434 --> 00:07:08.803 मला जी गोष्ट अफगाणिस्तानबद्दल जाणवली आहे, 00:07:08.803 --> 00:07:11.050 आणि जी पाश्चात्यांकडून नेहमी डावलली जाते ती अशी, की 00:07:13.297 --> 00:07:15.546 आमच्यापैकी बहुतेक यशस्वी मुलींच्या पाठीशी एक पिता असतो, 00:07:15.546 --> 00:07:22.909 जो त्याच्या मुलीची योग्यता जाणतो 00:07:22.909 --> 00:07:27.536 आणि तिचं यश हेच आपलं यश मानतो. 00:07:27.536 --> 00:07:31.474 (मला) असं म्हणायचं नाही, की आमच्या माता आमच्या यशाच्या शिल्पकार नसतात. 00:07:31.474 --> 00:07:36.010 खरं तर, बरेचदा त्याच पुढाकार घेऊन 00:07:36.010 --> 00:07:39.350 मुलींना शिकवण्याचा आग्रह धरतात. 00:07:39.350 --> 00:07:42.761 पण अफगाणिस्तानासारख्या समाजाच्या संदर्भात, 00:07:42.761 --> 00:07:46.181 आम्हाला पुरुषांचा पाठिंबा आवश्यक असतो. 00:07:46.181 --> 00:07:49.731 तालिबानच्या राजवटीत, शाळेत जाणाऱ्या मुलींची संख्या 00:07:49.731 --> 00:07:51.523 शेकड्यात होती. 00:07:51.523 --> 00:07:53.861 आठवतं का, ते बेकायदेशीर होतं. 00:07:53.861 --> 00:07:59.353 पण आज, अफगाणिस्तानातल्या तीस लाखावर मुली शाळेत शिकताहेत. NOTE Paragraph 00:07:59.353 --> 00:08:06.600 (टाळ्या) NOTE Paragraph 00:08:06.600 --> 00:08:12.751 अमेरिकेतून अफगाणिस्तान खूप वेगळा दिसतो. 00:08:12.751 --> 00:08:17.723 मला वाटतं, अमेरिकेतून पाहताना हे बदल क्षीण दिसतात. 00:08:17.723 --> 00:08:20.773 अमेरिकन फौजा परतल्यानंतर हे बदल फार टिकणार नाहीत, 00:08:20.773 --> 00:08:25.265 अशी भीती वाटते. 00:08:25.265 --> 00:08:28.918 पण मी जेव्हा अफगाणिस्तानात परतते, 00:08:28.918 --> 00:08:33.703 माझ्या शाळेतल्या विद्यार्थिनी पाहते, 00:08:33.703 --> 00:08:36.072 त्यांच्या पाठीशी उभे असणारे त्यांचे पालक पाहते, 00:08:38.441 --> 00:08:40.810 तेव्हा मला उज्ज्वल भविष्य दिसतं, 00:08:40.810 --> 00:08:44.110 आणि कायम टिकणारे बदल दिसतात. 00:08:44.110 --> 00:08:52.577 माझ्यासाठी, अफगाणिस्तान देश आहे आशेचा आणि अमर्याद शक्यतांचा, 00:08:52.577 --> 00:08:55.989 आणि दरदिवशी 00:08:55.989 --> 00:08:59.397 SOLAच्या मुली मला याची आठवण करून देतात. 00:08:59.397 --> 00:09:02.604 माझ्यासारख्याच, त्याही मोठी स्वप्नं पाहताहेत. NOTE Paragraph 00:09:02.604 --> 00:09:04.315 धन्यवाद. NOTE Paragraph 00:09:04.315 --> 00:09:15.192 (टाळ्या)