WEBVTT 00:00:00.964 --> 00:00:02.404 Gdy miałam 11 lat, 00:00:02.404 --> 00:00:06.966 pewnego ranka obudził mnie okrzyk radości w moim domu. 00:00:06.966 --> 00:00:09.437 To mój ojciec słuchał wiadomości BBC 00:00:09.437 --> 00:00:13.611 w swoim małym, szarym radiu. 00:00:13.611 --> 00:00:16.487 Uśmiechał się szeroko, co było niezwykłe, 00:00:16.487 --> 00:00:20.458 ponieważ wiadomości przeważnie go przygnębiały. NOTE Paragraph 00:00:20.458 --> 00:00:25.343 "Koniec z Talibami!", wykrzyknął. NOTE Paragraph 00:00:25.343 --> 00:00:27.931 Nie wiedziałam, co miał na myśli, 00:00:27.931 --> 00:00:33.117 ale był bardzo, bardzo szczęśliwy. NOTE Paragraph 00:00:33.117 --> 00:00:41.628 "Teraz możesz iść do prawdziwej szkoły", oznajmił. NOTE Paragraph 00:00:41.628 --> 00:00:46.797 Poranek, którego nigdy nie zapomnę. 00:00:46.797 --> 00:00:51.965 Prawdziwa szkoła. 00:00:51.965 --> 00:00:55.073 Gdy Talibowie przejęli władzę w Afganistanie, miałam 6 lat. 00:00:55.073 --> 00:00:58.596 Wprowadzili zakaz posyłania dziewcząt do szkoły. 00:00:58.596 --> 00:01:01.704 Przez następnych 5 lat przebierałam się za chłopca 00:01:01.704 --> 00:01:04.215 i eskortowałam starszą siostrę, której już nie wolno było 00:01:04.215 --> 00:01:09.629 przebywać samej poza domem, do potajemnej szkoły. 00:01:09.629 --> 00:01:14.254 Był to jedyny sposób zdobycia przez nas wykształcenia. 00:01:14.254 --> 00:01:17.488 Każdego dnia obierałyśmy inną drogę, 00:01:17.488 --> 00:01:21.511 tak, aby nikt nie zaczął podejrzewać, dokąd szłyśmy. 00:01:21.511 --> 00:01:23.705 Chowałyśmy nasze książki w torbach na zakupy, 00:01:23.705 --> 00:01:29.841 aby sprawiać wrażenie, że wyszłyśmy tylko na targ. 00:01:29.841 --> 00:01:32.217 Szkoła była w domu, 00:01:32.217 --> 00:01:37.880 ponad setka nas upakowana w małym pokoju. 00:01:37.880 --> 00:01:43.730 Było tam przytulnie w zimie, ale niezwykle gorąco w lecie. 00:01:43.730 --> 00:01:46.251 Wszyscy wiedzieliśmy, że ryzykujemy życie, 00:01:46.251 --> 00:01:50.605 nauczyciel, uczennice, nasi rodzice. 00:01:50.605 --> 00:01:52.978 Od czasu do czasu zajęcia były odwoływane na tydzień, 00:01:52.978 --> 00:01:56.894 ponieważ Talibowie byli podejrzliwi. 00:01:56.894 --> 00:01:59.674 Zawsze zastanawiałyśmy się, co wiedzą o nas. 00:01:59.674 --> 00:02:02.706 Czy jesteśmy śledzone? 00:02:02.706 --> 00:02:06.238 Czy wiedzą, gdzie mieszkamy? 00:02:06.238 --> 00:02:08.896 Byłyśmy przerażone, 00:02:08.896 --> 00:02:15.822 ale wciąż szkoła była miejscem, w którym chciałyśmy być. NOTE Paragraph 00:02:15.822 --> 00:02:19.562 Miałam szczęście dorastać w rodzinie, 00:02:19.562 --> 00:02:25.809 w której ceniono edukację i doceniano córki. 00:02:25.809 --> 00:02:30.960 Mój dziadek był niezwykłym mężczyzną jak na swoje czasy. 00:02:30.960 --> 00:02:34.439 Indywidualista z odległej prowincji Afganistanu, 00:02:34.439 --> 00:02:37.935 nalegał, aby jego córka, moja mama, 00:02:37.935 --> 00:02:44.348 chodziła do szkoły, za co został wydziedziczony przez swego ojca. 00:02:44.348 --> 00:02:47.858 Ale moja wykształcona mama została nauczycielką. 00:02:47.858 --> 00:02:50.884 Oto ona. 00:02:50.884 --> 00:02:53.551 Przeszła na emeryturę 2 lata temu tylko po to, aby przekształcić nasz dom 00:02:53.551 --> 00:02:58.929 w szkołę dla dziewcząt i kobiet z sąsiedztwa. 00:02:58.929 --> 00:03:03.317 A mój ojciec - oto on - 00:03:03.317 --> 00:03:10.218 był pierwszym ze swojej rodziny, który otrzymał wykształcenie. 00:03:10.218 --> 00:03:12.327 Nie było mowy, aby jego dzieci 00:03:12.327 --> 00:03:17.416 nie otrzymały wykształcenia, włączając w to córki, 00:03:17.416 --> 00:03:21.836 pomimo Talibów, pomimo ryzyka. 00:03:21.836 --> 00:03:30.182 Większym ryzykiem dla niego było nie wykształcić swoich dzieci. 00:03:30.182 --> 00:03:33.310 Podczas władzy Talibów 00:03:33.310 --> 00:03:38.403 bywały czasy, kiedy byłam bardzo sfrustrowana naszym życiem, 00:03:38.403 --> 00:03:42.355 zawsze przerażona i bez nadziei na przyszłość. 00:03:42.355 --> 00:03:45.409 Chciałam zrezygnować, 00:03:45.409 --> 00:03:48.545 ale mój ojciec 00:03:48.545 --> 00:03:51.054 mówił wtedy, 00:03:51.054 --> 00:03:53.159 "Słuchaj, moja córko, 00:03:53.159 --> 00:03:56.475 możesz stracić wszystko, co posiadasz. 00:03:56.475 --> 00:04:00.680 Twoje pieniądze mogą zostać skradzione. Możesz zostać zmuszona opuścić dom w czasie wojny. 00:04:00.680 --> 00:04:03.461 Jedyna rzecz, która zawsze pozostanie 00:04:03.461 --> 00:04:06.769 jest tutaj, 00:04:06.769 --> 00:04:11.685 i jeżeli będziemy musieli zapłacić krwią za twoją szkołę, 00:04:11.685 --> 00:04:14.906 to zapłacimy. 00:04:14.906 --> 00:04:19.988 Wciąż chcesz zrezygnować?" NOTE Paragraph 00:04:19.988 --> 00:04:23.116 Dzisiaj mam 22 lata. 00:04:23.116 --> 00:04:25.886 Dorastałam w kraju, który został zniszczony 00:04:25.886 --> 00:04:29.056 przez dziesiątki lat wojny. 00:04:29.056 --> 00:04:34.197 Mniej niż 6% kobiet w moim wieku osiągnęło więcej niż średnie wykształcenie, 00:04:34.197 --> 00:04:36.662 i gdyby nie poświecenie mojej rodziny dla mojej edukacji, 00:04:36.662 --> 00:04:39.266 to byłabym jedną z wielu. 00:04:39.266 --> 00:04:44.581 Zamiast tego, stoję tutaj jako dumna absolwentka Middlebury College. NOTE Paragraph 00:04:44.581 --> 00:04:54.594 (Oklaski) NOTE Paragraph 00:04:54.594 --> 00:04:57.542 Kiedy wróciłam do Afganistanu, mój dziadek, 00:04:57.542 --> 00:05:02.121 ten, który został wygnany z domu, bo ośmielił się edukować własne córki, 00:05:02.121 --> 00:05:05.615 był pośród pierwszych, którzy mi gratulowali. 00:05:05.615 --> 00:05:08.245 Nie tylko rozpowiada o moim dyplomie, 00:05:08.245 --> 00:05:10.454 ale również i o tym, że byłam pierwszą kobietą, 00:05:10.454 --> 00:05:12.176 i że jestem pierwszą kobietą 00:05:12.176 --> 00:05:15.678 wożącą go samochodem ulicami Kabulu. NOTE Paragraph 00:05:15.678 --> 00:05:21.040 (Oklaski) NOTE Paragraph 00:05:21.040 --> 00:05:23.689 Moja rodzina wierzy we mnie. 00:05:23.689 --> 00:05:28.639 Mam duże marzenia, ale moja rodzina ma jeszcze większe. 00:05:28.639 --> 00:05:33.106 Oto dlaczego jestem globalnym ambasadorem dla 10x10, 00:05:33.106 --> 00:05:35.870 światowej kampanii kształcenia kobiet. 00:05:35.870 --> 00:05:38.449 Właśnie dlatego współzałożyłam SOLA, 00:05:38.449 --> 00:05:40.916 pierwszą, i być może jedyną szkołę z internatem 00:05:40.916 --> 00:05:42.645 dla dziewcząt w Afganistanie, 00:05:42.645 --> 00:05:48.282 w kraju, w którym dla dziewcząt chodzenie do szkoły wciąż wiąże się z zagrożeniem. 00:05:48.282 --> 00:05:52.047 Ekscytujący jest widok uczennic w mojej szkole, 00:05:52.047 --> 00:05:57.675 z ambicją chwytających się możliwości. 00:05:57.675 --> 00:06:00.602 I widzę ich rodziców i ojców, 00:06:00.602 --> 00:06:05.180 którzy tak samo jak moi rodzice wspierają je, 00:06:05.180 --> 00:06:14.112 pomimo i nawet w obliczu zastraszającego sprzeciwu. NOTE Paragraph 00:06:14.112 --> 00:06:16.818 Tak jak Ahmed. Nie jest to jego prawdziwe imię, 00:06:16.818 --> 00:06:19.446 i nie mogę pokazać jego twarzy, 00:06:19.446 --> 00:06:23.091 ale Ahmed jest ojcem jednej z moich uczennic. 00:06:23.091 --> 00:06:26.927 Niecały miesiąc temu on i jego córka 00:06:26.927 --> 00:06:30.261 wracali z SOLA do rodzinnej wioski, 00:06:30.261 --> 00:06:36.754 i dosłownie uniknęli śmierci o włos 00:06:36.754 --> 00:06:41.536 w wybuchu przydrożnej bomby, była to kwestia minut. 00:06:41.536 --> 00:06:44.939 Kiedy przybyli do domu, zadzwonił telefon 00:06:44.939 --> 00:06:47.634 i głos ostrzegł ich, 00:06:47.634 --> 00:06:51.029 że jeżeli wyśle córkę z powrotem do szkoły, 00:06:51.029 --> 00:06:53.806 to spróbują ponownie ich zabić. NOTE Paragraph 00:06:53.806 --> 00:06:57.708 "Zabijcie mnie teraz, jeśli chcecie", powiedział, 00:06:57.708 --> 00:07:01.602 "ale ja nie zrujnuję przyszłości mojej córki 00:07:01.602 --> 00:07:06.434 dla was i dla waszych starych, zacofanych idei." NOTE Paragraph 00:07:06.434 --> 00:07:08.803 Uświadomiłam sobie coś, co dotyczy Afganistanu, 00:07:08.803 --> 00:07:12.323 a co jest często odrzucane przez Zachód: 00:07:12.323 --> 00:07:15.546 że za naszymi sukcesami 00:07:15.546 --> 00:07:22.909 stoją przeważnie ojcowie, którzy uznają wartość swych córek, 00:07:22.909 --> 00:07:27.536 i którzy postrzegają ich sukces jako sukces własny. 00:07:27.536 --> 00:07:31.474 To nie znaczy, że matki nie odgrywają roli w naszym sukcesie. 00:07:31.474 --> 00:07:36.010 W rzeczywistości często są one inicjatorkami i przekonującymi negocjatorkami 00:07:36.010 --> 00:07:39.350 jasnej przyszłości dla córek, 00:07:39.350 --> 00:07:42.761 ale w kontekście społeczeństwa takiego jak afgańskie, 00:07:42.761 --> 00:07:46.181 musimy mieć poparcie mężczyzn. 00:07:46.181 --> 00:07:49.731 Za Talibów dziewczęta chodzące do szkoły 00:07:49.731 --> 00:07:51.523 liczyły się w setkach, 00:07:51.523 --> 00:07:53.861 pamiętajcie, to było nielegalne. 00:07:53.861 --> 00:07:59.353 Obecnie ponad 3 mln dziewcząt uczęszcza do szkół w Afganistanie. NOTE Paragraph 00:07:59.353 --> 00:08:06.600 (Oklaski) NOTE Paragraph 00:08:06.600 --> 00:08:12.751 Afganistan wygląda tak odmiennie stąd, z perspektywy amerykańskiej. 00:08:12.751 --> 00:08:17.723 Sądzę, że Amerykanie postrzegają kruchość wprowadzonych zmian. 00:08:17.723 --> 00:08:20.773 Boję się, że te zmiany nie przetrwają długo 00:08:20.773 --> 00:08:25.265 po wycofaniu się amerykańskich wojsk. 00:08:25.265 --> 00:08:28.918 Ale kiedy jestem w Afganistanie, 00:08:28.918 --> 00:08:33.703 kiedy widzę uczennice w mojej szkole 00:08:33.703 --> 00:08:36.343 i ich rodziców, którzy je wspierają, 00:08:36.343 --> 00:08:40.810 zachęcają, widzę obiecującą przyszłość 00:08:40.810 --> 00:08:44.110 i trwałą zmianę. 00:08:44.110 --> 00:08:52.577 Dla mnie Afganistan jest krajem nadziei i nieograniczonych możliwości, 00:08:52.577 --> 00:08:55.989 i każdego dnia 00:08:55.989 --> 00:08:59.397 moje uczennice przypominają mi o tym. 00:08:59.397 --> 00:09:02.604 Mają, tak jak ja, wielkie marzenia. NOTE Paragraph 00:09:02.604 --> 00:09:04.315 Dziękuję. NOTE Paragraph 00:09:04.315 --> 00:09:15.192 (Oklaski).