1
00:00:00,964 --> 00:00:02,404
Khi tôi 11 tuổi,

2
00:00:02,404 --> 00:00:06,966
Tôi nhớ một buổi sáng tôi thức dậy khi nghe tiếng hân hoan trong căn nhà của tôi.

3
00:00:06,966 --> 00:00:09,437
Bố tôi lúc ấy đang nghe tin tức BBC

4
00:00:09,437 --> 00:00:13,611
trên chiếc radio màu xám nhỏ của ông ấy

5
00:00:13,611 --> 00:00:16,487
Ông ấy nở một nụ cười rất lớn, điều này rất bất thường

6
00:00:16,487 --> 00:00:20,458
vì tin tức thường làm ông ấy buồn rầu hơn.

7
00:00:20,458 --> 00:00:25,343
Ông ấy la lên: "Bọn Taliban đã đi rồi!"

8
00:00:25,343 --> 00:00:27,931
Lúc đó tôi không hiểu rõ

9
00:00:27,931 --> 00:00:33,117
nhưng tôi có thể thấy rằng bố tôi rất, rất vui mừng

10
00:00:33,117 --> 00:00:41,628
"Bây giờ con có thể thật sự đến trường rồi" Ông nói .

11
00:00:41,628 --> 00:00:46,797
Một buổi sáng mà tôi không thể nào quên được.

12
00:00:46,797 --> 00:00:51,965
Một ngôi trường thật sự.

13
00:00:51,965 --> 00:00:55,073
Bạn biết không, bọn Taliban đến xâm lấn Afghanistan từ khi tôi 6 tuổi

14
00:00:55,073 --> 00:00:58,596
và ngăn cấm các cô gái đi học.

15
00:00:58,596 --> 00:01:01,704
Trong 5 năm sau đó , tôi đã ăn mặc như 1 thằng con trai

16
00:01:01,704 --> 00:01:04,215
để đi cùng với chị tôi tới một trường bí mật

17
00:01:04,215 --> 00:01:09,629
vì chị tôi bị cấm ra khỏi nhà môt mình.

18
00:01:09,629 --> 00:01:14,254
Đó là cách duy nhất để chúng tôi có thể đi học.

19
00:01:14,254 --> 00:01:17,488
Mỗi ngày, chúng tôi đi con đường khác nhau

20
00:01:17,488 --> 00:01:21,511
để không bị ai nghi ngờ về điểm đến của chúng tôi.

21
00:01:21,511 --> 00:01:23,705
Chúng tôi giấu sách vở trong giỏ đi chợ

22
00:01:23,705 --> 00:01:29,841
như thế mọi người sẽ nghĩ chúng tôi chỉ đi mua sắm.

23
00:01:29,841 --> 00:01:32,217
Cái trường ấy trong một căn nhà,

24
00:01:32,217 --> 00:01:37,880
hơn 100 đứa chúng tôi chen lấn trong một phòng khách nhỏ hẹp.

25
00:01:37,880 --> 00:01:43,730
Khá là ấm áp trong mùa đông nhưng mùa hè thì cực kì nóng.

26
00:01:43,730 --> 00:01:46,251
Tất cả chúng tôi đều biết đang mạo hiểm tính mạng của chính mình

27
00:01:46,251 --> 00:01:50,605
thầy cô, học sinh và cha mẹ chúng tôi.

28
00:01:50,605 --> 00:01:52,978
Có một vài lần, ngôi trường đột nhiên đóng cửa

29
00:01:52,978 --> 00:01:56,894
khoảng một tuần vì lũ Taliban nghi ngờ.

30
00:01:56,894 --> 00:01:59,674
Chúng tôi luôn tự hỏi họ biết gì về chúng tôi.

31
00:01:59,674 --> 00:02:02,706
Chúng tôi có bị theo dõi không?

32
00:02:02,706 --> 00:02:06,238
Họ có biết chỗ chúng tôi ở không?

33
00:02:06,238 --> 00:02:08,896
Chúng tôi đã rất sợ,

34
00:02:08,896 --> 00:02:15,822
nhưng dù vậy, chúng tôi vẫn muốn tới trường.

35
00:02:15,822 --> 00:02:19,562
Tôi rất may mắn được nuôi dạy trong một gia đình

36
00:02:19,562 --> 00:02:25,809
rất trân trọng việc học và con gái được quý trọng.

37
00:02:25,809 --> 00:02:30,960
Ông ngoại của tôi là một người thật đáng khâm phục vào thời ấy

38
00:02:30,960 --> 00:02:34,439
Một người hoàn toàn bị ruồng bỏ từ một tỉnh xa ở Afghanistan,

39
00:02:34,439 --> 00:02:37,935
ông nài nỉ để con gái ông, mẹ của tôi

40
00:02:37,935 --> 00:02:44,348
được đến trường, và vì vậy nên ông bị cha của ông ấy từ bỏ.

41
00:02:44,348 --> 00:02:47,858
Nhưng người mẹ có giáo dục của tôi trở thành giáo viên.

42
00:02:47,858 --> 00:02:50,884
Bà ấy đây.

43
00:02:50,884 --> 00:02:53,551
Bà nghỉ hưu 2 năm về trước để dùng nhà của chúng tôi

44
00:02:53,551 --> 00:02:58,929
để mở trường cho bé gái và phụ nữ trong hàng xóm.

45
00:02:58,929 --> 00:03:03,317
Và đây là bố của tôi

46
00:03:03,317 --> 00:03:10,218
ông là người đầu tiên trong gia đình của ông ấy được giáo dục.

47
00:03:10,218 --> 00:03:12,327
Không nghi ngờ rằng con cái của ông ấy

48
00:03:12,327 --> 00:03:17,416
sẽ được giáo dục, bao gồm con gái của ông,

49
00:03:17,416 --> 00:03:21,836
bất chấp Taliban, và bất chấp những hiểm nguy.

50
00:03:21,836 --> 00:03:30,182
Đối với ông, con cái không được học là mối nguy hiểm lớn hơn cả.

51
00:03:30,182 --> 00:03:33,310
Trong những năm Taliban, tôi nhớ rằng

52
00:03:33,310 --> 00:03:38,403
có những lúc tôi rất tức giận về cuộc sống của chúng tôi

53
00:03:38,403 --> 00:03:42,355
và luôn sợ hãi và không thấy được tương lai.

54
00:03:42,355 --> 00:03:45,409
Tôi rất muốn từ bỏ chuyện học,

55
00:03:45,409 --> 00:03:48,545
nhưng bố tôi,

56
00:03:48,545 --> 00:03:51,054
ông sẽ nói rằng,

57
00:03:51,054 --> 00:03:53,159
"Nghe này con gái,

58
00:03:53,159 --> 00:03:56,475
con có thể mất hết mọi thứ con có trên cuộc đời này

59
00:03:56,475 --> 00:04:00,680
Tiền của con có thể bị cướp mất. Con có thể bị buộc phải rời khỏi nhà trong thời gian chiến tranh.

60
00:04:00,680 --> 00:04:03,461
Nhưng một thứ sẽ mãi mãi tồn tại với con

61
00:04:03,461 --> 00:04:06,769
là thứ trong đây,

62
00:04:06,769 --> 00:04:11,685
và nếu chúng ta bị bắt buộc phải bán máu để trả tiền học phì,

63
00:04:11,685 --> 00:04:14,906
chúng ta sẽ làm thế.

64
00:04:14,906 --> 00:04:19,988
Vậy thì con còn muốn tiếp tục nữa không?

65
00:04:19,988 --> 00:04:23,116
Hôm nay tôi 22 tuổi.

66
00:04:23,116 --> 00:04:25,886
Tôi đã được lớn lên ở một quốc gia đã bị tiêu hủy

67
00:04:25,886 --> 00:04:29,056
bởi bao thập niên chiến tranh.

68
00:04:29,056 --> 00:04:34,197
Ít hơn 6% phụ nữ tuổi tôi được học sau trung học phổ thông,

69
00:04:34,197 --> 00:04:36,662
và nếu gia đình tôi không cam kết về việc học của tôi,

70
00:04:36,662 --> 00:04:39,266
tôi cũng trở thành một trong số họ.

71
00:04:39,266 --> 00:04:44,581
Nhưng mà, tôi hãnh diện đứng đây là một sinh viên tốt nghiệp trường Cao Đẳng Middlebury.

72
00:04:44,581 --> 00:04:54,594
(vỗ tay)

73
00:04:54,594 --> 00:04:57,542
Khi tôi trở về Afghanistan, ông ngoại tôi,

74
00:04:57,542 --> 00:05:02,121
người bị ruồng bỏ bởi gia đình vì ông dám cho con gái của ông đi học,

75
00:05:02,121 --> 00:05:05,615
là một trong những người đầu tiên chúc mừng tôi.

76
00:05:05,615 --> 00:05:08,245
Ông ấy không những khoe về bằng cao đẳng của tôi,

77
00:05:08,245 --> 00:05:10,454
mà còn về tôi là người phụ nữ đầu tiên,

78
00:05:10,454 --> 00:05:12,176
và tôi là người phụ nữ đầu tiên

79
00:05:12,176 --> 00:05:15,678
có thể chở ông ấy trên những con đường ở Kabul.

80
00:05:15,678 --> 00:05:21,040
(vỗ tay)

81
00:05:21,040 --> 00:05:23,689
Gia đình tôi tin tưởng tôi.

82
00:05:23,689 --> 00:05:28,639
Tôi mơ ước lớn, nhưng gia đình tôi mong ước cho tôi còn lớn hơn.

83
00:05:28,639 --> 00:05:33,106
Vì thế tôi là đại sứ toàn cầu cho 10x10,

84
00:05:33,106 --> 00:05:35,870
đây là cuộc vận động toàn cầu để giáo dục phụ nữ.

85
00:05:35,870 --> 00:05:38,449
Vì vậy tôi giúp thành lập SOLA,

86
00:05:38,449 --> 00:05:40,916
ngôi trường đầu tiên và hẳn là duy nhất

87
00:05:40,916 --> 00:05:42,645
cho con gái ở Afghanistan,

88
00:05:42,645 --> 00:05:48,282
một đất nước mà vẫn còn nguy hiểm cho các cô gái đến trường học

89
00:05:48,282 --> 00:05:52,047
Tôi rất phấn khởi khi thấy học sinh đến trường của tôi

90
00:05:52,047 --> 00:05:57,675
với kì vọng để nắm lấy cơ hội này.

91
00:05:57,675 --> 00:06:00,602
Và tôi thấy cha mẹ họ và bố họ

92
00:06:00,602 --> 00:06:05,180
như cha của tôi, ủng hộ họ,

93
00:06:05,180 --> 00:06:14,112
bất chấp và ngay cả khi đang gặp nhiều đối lập khó khăn.

94
00:06:14,112 --> 00:06:16,818
Như Ahmed. Đó không phải là tên thật của ông ấy,

95
00:06:16,818 --> 00:06:19,446
và tôi không thể lộ mặt của ông ấy được,

96
00:06:19,446 --> 00:06:23,091
nhưng Ahmed là cha của một học sinh của tôi.

97
00:06:23,091 --> 00:06:26,927
Ít hơn một tháng rồi, ông và con gái ông

98
00:06:26,927 --> 00:06:30,261
đang trên đường tới SOLA từ làng của họ,

99
00:06:30,261 --> 00:06:36,754
và họ thật sự chỉ xém bị giết chết

100
00:06:36,754 --> 00:06:41,536
vì một quả bom bên đường chỉ trong vài phút.

101
00:06:41,536 --> 00:06:44,939
Khi ông vừa về tới nhà, điện thoại reng,

102
00:06:44,939 --> 00:06:47,634
một giọng nói đe dọa ông

103
00:06:47,634 --> 00:06:51,029
nếu ông tiếp tục đưa con gái ông tới trường,

104
00:06:51,029 --> 00:06:53,806
họ sẽ thử lần nữa.

105
00:06:53,806 --> 00:06:57,708
Ông ấy trả lời: "Nếu ngươi muốn thì giết tôi đi,

106
00:06:57,708 --> 00:07:01,602
nhưng tôi sẽ không hủy hoại tương lai của con gái tôi

107
00:07:01,602 --> 00:07:06,434
vì những tư tưởng lạc hậu và ngược đời của các người"

108
00:07:06,434 --> 00:07:08,803
Tôi bây giờ đã nhận thấy về Afghanistan,

109
00:07:08,803 --> 00:07:12,323
và đây là thứ thường bị bỏ qua ở Tây phương,

110
00:07:12,323 --> 00:07:15,546
là đằng sau hầu hết mỗi người thành công chúng ta

111
00:07:15,546 --> 00:07:22,909
là một người cha trân trọng giá trị của con gái họ

112
00:07:22,909 --> 00:07:27,536
và người thấy thành công của con gái mình như là thành công của chính họ.

113
00:07:27,536 --> 00:07:31,474
Đây không phải nói người mẹ không quan trọng trong thành công của chúng ta.

114
00:07:31,474 --> 00:07:36,010
Thật ra, họ là người đầu tiên và là người thương thuyết thuyết phục

115
00:07:36,010 --> 00:07:39,350
cho một tương lai sáng của con gái họ,

116
00:07:39,350 --> 00:07:42,761
nhưng trong hoàn cảnh xã hội như Afghanistan,

117
00:07:42,761 --> 00:07:46,181
chúng ta cần đến sự ủng hộ của những người đàn ông.

118
00:07:46,181 --> 00:07:49,731
Dưới Taliban, những cô gái đến trường

119
00:07:49,731 --> 00:07:51,523
cả hàng trăm người

120
00:07:51,523 --> 00:07:53,861
nhớ rằng, đó là bất hợp pháp.

121
00:07:53,861 --> 00:07:59,353
Nhưng ngày hôm nay, hơn 3 triệu nữ sinh đang theo học ở Afghanistan

122
00:07:59,353 --> 00:08:06,600
(vỗ tay)

123
00:08:06,600 --> 00:08:12,751
Afghanistan nhìn rất khác khi nhìn từ Mỹ.

124
00:08:12,751 --> 00:08:17,723
Tôi thấy rằng người Mỹ thấy sự yếu ớt, dễ vỡ trong những thay đổi.

125
00:08:17,723 --> 00:08:20,773
Tôi sợ rằng tất cả những thay đổi đó sẽ không kéo dài hơn

126
00:08:20,773 --> 00:08:25,265
sau khi quân đội Mỹ rút đi.

127
00:08:25,265 --> 00:08:28,918
Nhưng khi tôi trở về Afghanistan,

128
00:08:28,918 --> 00:08:33,703
khi tôi thấy học sinh trong trường của tôi

129
00:08:33,703 --> 00:08:36,343
và cha mẹ họ ủng hộ họ,

130
00:08:36,343 --> 00:08:40,810
khuyến khích họ, tôi thấy một tương lai hứa hẹn

131
00:08:40,810 --> 00:08:44,110
và sự thay đổi sẽ tồn tại lâu dài.

132
00:08:44,110 --> 00:08:52,577
Đối với tôi, Afghanistan là một đất nước của hy vọng, khả năng không giới hạn,

133
00:08:52,577 --> 00:08:55,989
và mỗi ngày

134
00:08:55,989 --> 00:08:59,397
nữ sinh trường SOLA nhắc nhở tôi về điều đó.

135
00:08:59,397 --> 00:09:02,604
Như tôi, họ có mơ ước lớn.

136
00:09:02,604 --> 00:09:04,315
Cám ơn.

137
00:09:04,315 --> 00:09:15,192
(vỗ tay)