JOANNE FARYON: Hallo, ik ben Joanne Faryon.
Welkom bij deze speciale uitzending, Als Immuniteit Faalt:
We zullen de ergste kinkhoest uitbraak in Californië bespreken
in meer dan 60 jaar.
Waarom heeft een ziekte die bijna uitgeroeid was dertig jaar geleden,
ineens weer de kop op gestoken, niet alleen in deze staat,
maar ook in andere delen van het land?
Waar wij achterkwamen zal je verrassen.
Er zijn serieuze vraagtekens geplaatst bij hoe goed het vaccin
werkte om de ziekte te voorkomen;
vragen die overheids zorg ambtenaren
niet eens gesteld hebben.
Deze televisiezender heeft samen met het 'Waakhond Instituut',
een journalistiek onderzoekscentrum
aan de Universiteit van San Diego,
en Radio Nederland Wereldomroep om dit verhaal te vertellen.
Een verhaal dat ons door Californië heen meenam,
en naar het buitenland, naar Amsterdam.
Maar we beginnen in een verloskamer
van het San Diego ziekenhuis, waar een moeder juist bevallen is
van haar derde zoon.
[ een baby huilt ]
Matthew Jacob Bryce werd geboren op 11 oktober 2010.
Hij was een gezonde baby, de derde zoon van Cindy en Marlon Bryce.
Matthew begon de symptomen te vertonen van een griepje
toen hij pas twee weken oud was.
De familie Bryce wist dat er iets mis was.
MARLON BRYCE: Het leek gewoon wel
alsof deze verkoudheid zijn ademhaling aantastte.
FARYON: Het gezin wist van de kinkhoest epidemie
in Californië, vanuit de nieuwsberichten.
JOURNALIST: Overheids zorg ambtenaren zeggen dat meer dan 6.400 gevallen
van kinkhoest zijn geregistreerd dit jaar.
FARYON: En hun kinderarts.
BRYCE: Hij moest niet hoesten,
terwijl kuchen of hoesten wel symptomen zijn,
hij moest niet hoesten of zo, maar
hij was gewoon verkouden.
FARYON: Matthew's arts vermoedde dat het kinkhoest zou kunnen zijn,
ook wel bekend als Pertussis.
Ze nam een neus uitstrijkje en zond het naar het lab.
Ze gaf Matthew ook meteen antibiotica.
Zes dagen later, Matthew was toen nog maar 23 dagen oud,
kreeg Cindy Bryce een telefoontje
van de Afdeling Volksgezondheid van de staat Californië.
De diagnose was kinkhoest.
M. BRYCE: Zodra ik het hoorde, dacht ik meteen dat het
helemaal mis was, want je hoorde in het nieuws
over de baby's die eraan overleden.
FARYON: Van januari tot oktober van dit jaar,
overleden 10 zuigelingen in Californië aan kinkhoest,
waarvan twee in de deelstaat San Diego.
Meer dan 7.000 kinderen en volwassen werden ziek
van de ziekte - het hoogste aantal in de staat
in meer dan 60 jaar.
Hoe konden Matthew en zoveel anderen een ziekte oplopen
die voorkomen kan worden met een vaccinatie?
Vanavond zullen we vragen stellen
bij de doeltreffendheid van dat vaccin.
Een vier maanden durend onderzoek door deze zender en het 'Waakhond Instituut',
vond dat veel mensen bij wie kinkhoest werd vastgesteld
wel ingeënt waren.
We zullen ook laten zien dat overheids gegevens over het aantal
mensen gediagnosticeerd met kinkhoest niet actueel is
en tegenstrijdigheden bevat, waardoor de vraag gesteld moet worden:
wie houdt er nu eigenlijk gegevens bij over de epidemie?
Wij zullen je laten zien dat sommige deskundigen
die invloed hebben op het beleid rondom de vaccins, financieel afhankelijk zijn
van de farmaceutische bedrijven die het vaccin verkopen.
Ook zullen we het gezin Bryce volgen in hun strijd
met de diagnose van hun zoon, en de terugvallen in zijn herstel.
Kinkhoest, schreeuwende hoest, de honderd-dagen hoest;
allemaal synoniemen van Pertussis.
DR. JAMES CHERRY: Wat de hoest veroorzaakt
weten we eigenlijk niet...
er is geen andere hoest die er op lijkt.
FARYON: Pertussis is een ademhalings ziekte veroorzaakt
door de bacterie Bordetella pertussis.
In het begin lijkt het op een gewone verkoudheid.
Maar later veroorzaakt het een schreeuwende en hardnekkige hoest,
een hoest die kinderen laat snakken naar adem -
waardoor het typische gierende geluid ontstaat.
Voor volwassen is kinkhoest alleen maar onhandig.
Wetenschappers schatten zelfs dat meer dan 80 procent
van de volwassen gevallen nooit gediagnosticeerd wordt
omdat de meeste mensen ervan uitgaan dat ze gewoon een erge verkoudheid te pakken hebben.
Maar voor kinderen kan kinkhoest dodelijk zijn,
zeker wanneer ze niet op tijd gediagnosticeerd worden.
DR. JAMES CHERRY: Dus na een infectie
raak je immuun voor de bacteriën en wordt je uiteindelijk beter.
Maar meer langdurig is het in de meeste, ...
in een groot percentage van kinderen
duurt het echter een of twee maanden.
DR. FRITS MOOI: Na een Pertussis infectie
krijg je vaak 'super infecties', dit is in feite
een van de belangrijkste complicaties, longontsteking.
FARYON: Jonge babies kunnen het slijm nog niet ophoesten
dat zich in hun longen verzamelt, waardoor longontsteking ontstaat
en de baby moeilijk kan ademhalen.
Meteen behandelen met antibioticum is erg belangrijk in deze leeftijdsgroep.
Kinkhoest was bijna uitgeroeid aan het eind van de jaren '70
vanwege immunisatie.
Maar op de een of andere manier heeft het zijn weg terug in Californië gevonden
en in andere gebieden over de wereld waar veel mensen geïmmuniseerd zijn.
Waarom het zo'n wraakzuchtige comeback heeft gemaakt, daarover zijn
twee kinkhoest deskundigen het niet eens.
DR. JAMES CHERRY (UCLA):
De belangrijkste reden is het toegenomen bewustzijn.
FARYON: en Dr. Frits Mooi van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
We hebben een nieuwe mutatie in de bacterie gevonden.
FARYON: Dr. Mooi en Dr. Cherry begonnen allebei aan hun onderzoek
aan kinkhoest ongeveer 30 jaar geleden.
Cherry in de V.S. en Mooi in Nederland.
De twee wetenschappers kenden elkaars werk.
CHERRY: Ten eerste is zijn moleculair microbiologische werk
van het allerhoogste wetenschappelijke niveau.
Dat is een feit.
Ik denk alleen dat sommige van zijn klinische gegevens
die hij gepubliceerd heeft niet zo goed zijn.
MOOI: Ik heb niet zoveel contact met hem, maar wat hij
in de pers schreef is dat ik epidemiologie verknal.
Dat is niet echt netjes.
FARYON: Om te begrijpen waarom deze twee deskundigen het oneens zijn,
moet je iets weten over de geschiedenis
van het pertussis vaccin.
ANNOUNCER: Omdat de meeste ernstige gevallen voorkomen voor de schoolgaande leeftijd,
is immunisatie op school waarschijnlijk te laat.
FARYON: De bacterie die kinkhoest veroorzaakt werd voor het eerst
geisoleerd in België in 1906.
Op dat moment was de ziekte
een van de meest veelvoorkomende oorzaken van kindersterfte.
ANNOUNCER: In 1921 doodde kinkhoest 316
kinderen in Michigan.
Vorige jaar werd dat aantal verminderd tot 63.
FARYON: De ontdekking leidde tot de eerste pogingen tot het ontwikkelen van een vaccin.
Maar het duurde nog tot de jaren '40 tot wetenschappers daadwerkelijk
een doeltreffend vaccin tegen kinkhoest ontwikkelden.
ANNOUNCER: In tegenstelling tot de ziekte,
vormt een vaccin geen gevaar voor de gezondheid.
FARYON: In 1946 begonnen de rijksvaccinatie programma's
in de V.S. en het aantal gevallen nam dramatisch af.
Voorafgaand aan het vaccin was de besmettingsgraad
157 gevallen per 100.000.
In de jaren '70, met de rijksvaccinatieprogramma's, was dit aantal minder dan 1 besmetting
per 100.000 mensen.
Maar het vaccin was controversieel.
De eerste versies hadden bijwerkingen
zoals lange huilbuien en aanvallen in babies.
In 1996 keurde de FDA (Food and Drug Administration) een nieuw vaccin tegen kinkhoest goed.
Het heette de niet-cellulaire versie.
Dat betekent dat er alleen gezuiverde deeltjes in het vaccin zitten
van het organisme dat de ziekte veroorzaakt.
Het vaccin werd geacht veiliger te zijn en
er waren minder en mildere bijwerkingen.
Vandaag de dag gebruikt de V.S. alleen het niet-cellulaire pertussis vaccin.
Maar terwijl de V.S. overstapte op het nieuwe vaccin, gebeurde er iets anders.
Zorg ambtenaren over het hele land rapporteerden toenames
in de gevallen van kinkhoest.
En in een overheids laboratorium slechts 30 minuten van Amsterdam,
ontdekte een groep wetenschappers iets anders -
de bacterie die kinkhoest veroorzaakt, was er
anders uit gaan zien.
MOOI: Deze nieuwe mutatie had het effect dat de bacterie
meer pertussis gif ging produceren.
FARYON: Maar of die mutatie echt verantwoordelijk is
tenminste gedeeltelijk, voor de epidemie hier in Californië
en de uitbraken in andere delen van de wereld, is
de kern van de discussie rondom kinkhoest.
Dr. Mooi gelooft dat dit zo is, maar Dr. Cherry niet.
CHERRY: Hoewel deze veranderingen zijn opgetreden,
is er geen bewijs dat dit leidt tot het falen van het vaccin.
FARYON: Hier in de deelstaat San Diego, zijn meer dan 85 procent
van de kinderen ingeënt.
In feite zijn slechts 3 procent
van de kinderen die binnenkomen in de kleuterklas niet ingeënt
vanwege persoonlijke overtuigen van het gezin.
Maar ondanks deze hoge immunisatie percentages,
heeft San Diego het op een na hoogste aantal
kinkhoest gevallen in Californië.
Dr. Dean Sidelinger is vice voorzitter van de afdeling volksgezondheid in San Diego.
DR. DEAN SIDELINGER: Dit is een ziekte
die gemakkelijk van de ene persoon op de andere
wordt overgedragen.
Dus zoals jij en ik hier nu zitten tijdens dit interview,
en een van ons heeft pertussis, dan zou hij dat
aan de andere persoon kunnen overdragen.
Sidelinger zegt dat in het verleden
het aantal kinkhoest gevallen het hoogst was in de zomer
en afnam in de herfst, maar dit jaar gebeurde dat niet.
SIDELINGER: Dus we zien steeds meer gevallen verschijnen.
We weten dat het publieke bewustzijn van de ziekte een rol speelt
en dat mensen steeds vaker hun dokter vragen of ze geen Pertussis hebben
en dat dokters dit ook vaker vragen en dat we daarom meer
gevallen registreren.
FARYON: In November 2010, werden bijna 1.000 zuigelingen, kinderen
en volwassen in de deelstaat San Diego gediagnosticeerd
met kinkhoest.
Meer dan de helft van deze mensen was ingeënt.
Ons onderzoeks laat zien
dat deze trend zich voortzette door Californië.
Deze zender en het 'Waakhond Instituut' verzamelde gegevens
van 9 deelstaten in Californië die een van de
hoogste besmettingsgraden laten zien.
Ons onderzoek laat zien dat in die gevallen waar de immunisatie geschiedenis bekend is,
dat tussen de 44 en 83 procent van de mensen gediagnosticeerd
met kinkhoest, wel ingeënt was.
We hebben ook naar de gegevens van de Afdeling Volksgezondheid van Californië gekeken.
In gevallen waar de vaccinatie geschiedenis bekend was,
waren meer dan 80 procent van de geïnfecteerde mensen ingeënt.
DR. MARK HORTON: De epidemiology deskundigen
en de vaccin deskundigen hadden dit zeker verwacht.
FARYON: Mr. Mark Horton is de directeur
van de Afdeling Volksgezondheid van Californië.
HORTON: Als een percentage
van de bevolking ingeënt is, en daarvan
enkele die nog steeds vatbaar zijn
omdat het vaccin niet perfect werkt
in alle individuen, als je dan
de rekensom doet zul je zien dat zelfs
met een zeer effectief vaccin,
en zelfs als de meerderheid
van de bevolking ingeënt is,
dan zullen onder de vatbare individuen
sommige mensen nooit ingeënt zijn
en sommige vatbare individuen
- soms zelfs meer dan 50 procent -
zullen vroeger wel ingeënt zijn.
FARYON: Met andere woorden, als je de rekensom doet,
dan zal er altijd een bepaald aantal
van de ingeënte mensen ziek worden
als een vaccin niet 100 procent doeltreffend is.
HORTON: Dus dat is geen verrassing voor ons en het
zegt ook niets over de effectiviteit van het vaccin.
JOURNALIST KEVIN CROWE: Het weerspiegelt
de doeltreffendheid van het medicijn niet?
HORTON: Dat klopt, ja.
FARYON: Maar 20 jaar geleden, was het omgekeerde waar.
Volgens een verslag van het Centrum voor Ziektebestrijding,
waren meer dan de helft van de kinderen tussen de 3 en 4 maanden out
die kinkhoest kregen tussen 1990 en
1996 niet ingeënt.
De besmettingsgraad van kinkhoest is ook toegenomen
in de afgelopen 20 jaar.
Van minder dan 1 per 100,000
naar 18 per 100,000 hier in Californië.
En in sommige deelstaten zoals San Luis Obispo,
is de besmettingsgraad nu bijna zo hoog als voordat de vaccins ontwikkeld waren.
Twee dagen na het interview
met het gezin Bryce, kreeg Matthew koorts.
Hij werd opgenomen in het Rady's Kinderziekenhuis
in San Diego.
Matthew was niet ingeënt tegen kinkhoest.
Hij was te jong.
Baby's kunnen niet ingeënt worden tot ze twee maanden oud zijn.
Maar alle andere leden van het gezin Bryce waren ingeënt -
zelfs zijn ouders kregen een extra vaccinatie.
Het gebruik om iedereen rondom
een pasgeboren baby te immuniseren heet 'cocooning'.
CINDY BRYCE: Toen ik de dokter belde vroegen ze wie het had
en ik kon hen geen antwoord geven omdat ik niet wist
van wie hij het had gekregen omdat iedereen ingeënt is.
FARYON: Myron en een van zijn zoons werden ook getest
voor kinkhoest - ze hadden het allebei niet.
M. BRYCE: Het enige wat ik wil
is weten of het vaccin werkt.
Is het doeltreffend, want voorheen dacht ik dat
het vaccin werkte en dat als ik alles deed
dat mij verteld werd dat mijn zonen beschermd zouden worden.
FARYON: Maar hoe doeltreffend is het vaccin eigenlijk?
Dat hangt af van aan wie je het vraagt.
Op de bijsluiter
bij de meest gebruikelijke kinkhoest vaccins
in de V.S. staat dat het vaccin 85% effectief is.
MOOI: Deze nieuwe variant heeft Nederland en ook andere landen
volledig overgenomen en heeft de andere
varianten weggeconcurreerd.
Deze variant is uniek.
FARYON: Dr. Mooi gelooft dat er geen manier is
om te bepalen hoe effectief vaccins zijn
omdat ze nooit getest zijn
tegen de nieuwe variant van kinkhoest.
MOOI: Wij noemen het de p3 variant.
FARYON: Een variant waarvan hij denkt die nog besmettelijker is
en die mensen nog zieker maakt.