1 00:00:09,975 --> 00:00:12,220 JOANNE FARYON: Merhaba, ben Joanna Faryon. 2 00:00:12,220 --> 00:00:15,610 Bu akşamki özel programımıza hoş geldiniz. 3 00:00:15,610 --> 00:00:17,790 *Bağışıklığın İşe Yaramadığı Durum: Boğmaca Salgını* 4 00:00:17,790 --> 00:00:21,560 Bugün, Kaliforniya'da görülen, son 60 senenin en kötü 5 00:00:21,560 --> 00:00:23,510 boğmaca salgınını inceleyeceğiz. 6 00:00:23,510 --> 00:00:26,890 Otuz sene önce neredeyse kökü kazınan bu hastalığın, neden 7 00:00:26,890 --> 00:00:30,920 bu eyalette ve ülkenin diğer yerlerinde patlak verdiğini 8 00:00:30,920 --> 00:00:32,460 sorgulayacağız. 9 00:00:32,460 --> 00:00:34,780 Edindiğimiz bilgiler sizi şaşırtabilir. 10 00:00:34,780 --> 00:00:37,640 Bu hastalığa karşı uygulanan aşının ne kadar işe yaradığına 11 00:00:37,640 --> 00:00:39,900 dair ciddi sorularla karşılaştık. 12 00:00:39,900 --> 00:00:42,310 Bunlar öyle sorular, devlet sağlık görevlilerinin sormakta 13 00:00:42,310 --> 00:00:44,130 geç kaldıkları sorular. 14 00:00:44,130 --> 00:00:47,220 KPBS, San Diego Eyalet Üniversitesi'nin 15 00:00:47,220 --> 00:00:48,960 araştırmacı gazetecilik bölümü olan 16 00:00:48,960 --> 00:00:51,230 Watchdog Enstitüsü ile ve Radyo Netherlands Worldwide 17 00:00:51,230 --> 00:00:54,450 ile işbirliği yaparak, bu hikayenin yayımlanmasını sağladı. 18 00:00:54,450 --> 00:00:57,000 Bizi, Kaliforniya'dan, ülke dışına, 19 00:00:57,000 --> 00:00:59,630 Amsterdam'a taşıyan bu hikayenin. 20 00:00:59,630 --> 00:01:02,370 Şimdi San Diego hastanesininde bir 21 00:01:02,370 --> 00:01:06,610 doğumhaneye geçerek, üçüncü oğluna doğum yapmış 22 00:01:06,610 --> 00:01:08,309 olan bir anneyi ziyaret edeceğiz. 23 00:01:08,309 --> 00:01:15,141 [ bebek ağlar ] 24 00:01:15,141 --> 00:01:19,190 Matthew Jacob Bryce, 11 Ekim 2010 tarihinde, 25 00:01:19,190 --> 00:01:23,710 Cindy ve Marlon Bryce'in üçüncü olarak, sağlıklı bir şekilde doğmuştu. 26 00:01:23,710 --> 00:01:25,770 Matthew daha iki haftalıkken, 27 00:01:25,770 --> 00:01:27,450 soğuk algınlığı belirtileri göstermeye başladı. 28 00:01:27,450 --> 00:01:29,730 Bryce ailesi, bir şeylerin normal olmadığını hissetmişlerdi. 29 00:01:29,730 --> 00:01:31,340 MARLIN BRYCE: Bu soğuk algınlığı, 30 00:01:31,340 --> 00:01:35,640 onun nefes alışını engelliyor gibiydi. 31 00:01:35,640 --> 00:01:38,710 FARYON: Aile, haberlerden, Kaliforniya'da bir boğmaca 32 00:01:38,710 --> 00:01:40,540 salgını olduğunu duymuştu. 33 00:01:40,540 --> 00:01:43,130 SPİKER: Eyalet sağlık memurları, bu sene 6.400'ten fazla 34 00:01:43,130 --> 00:01:44,920 boğmaca vakasının meydana geldiğini söylemektedirler. 35 00:01:44,920 --> 00:01:46,710 FARYON: Ailenin çocuk doktoru da, aileye salgından bahsetmişti. 36 00:01:46,710 --> 00:01:48,300 BRYCE: Gürültülü bir öksürük yoktu, 37 00:01:48,300 --> 00:01:52,520 daha doğrusu hep bir öksürükten ya da nöbet halindeki bir öksürükten bahsederler, 38 00:01:52,520 --> 00:01:54,480 bizim oğlumuzda öksürük falan yoktu, sadece 39 00:01:54,480 --> 00:01:55,430 nezle olmuştu. 40 00:01:55,430 --> 00:01:58,620 FARYON: Matthew'ın doktoru, onun hastalığının boğmaca, 41 00:01:58,620 --> 00:02:00,810 yani Pertusis olabileceğinden şüphelenmişti. 42 00:02:00,810 --> 00:02:03,670 Doktor, onun burnundan bir örnek alarak, laboratuvara gönderdi. 43 00:02:03,670 --> 00:02:06,500 Ayrıca Matthew'u antibiyotik tedaviye başlattı. 44 00:02:06,500 --> 00:02:09,970 Bundan altı gün sonra, Matthew henüz 23 günlükken, 45 00:02:09,970 --> 00:02:11,370 Kaliforniya Sağlık Departmanı 46 00:02:11,370 --> 00:02:13,480 Cindy Bryce'ı arayarak, oğullarına konan 47 00:02:13,480 --> 00:02:15,930 teşhisin, boğmaca olduğunu söyledi. 48 00:02:15,930 --> 00:02:20,860 M. BRYCE: Ben bu haberi duyduğumda, aklıma 49 00:02:20,860 --> 00:02:26,050 en kötü ihtimali getirmiştim, çünkü haberlerde 50 00:02:26,050 --> 00:02:28,690 hep boğmaca sonunda hayatını kaybeden bebeklerden bahsediyorlardı. 51 00:02:28,690 --> 00:02:31,770 FARYON: Bu sene, Ocak ayından Ekim ayına kadar, 52 00:02:31,770 --> 00:02:35,060 Kaliforniya eyaletinde 10 tane yeni doğmuş bebek hayatını kaybetmişti, 53 00:02:35,060 --> 00:02:37,160 bunlardan ikisi San Diego bölgesindeydi. 54 00:02:37,160 --> 00:02:40,450 7.000'i aşkın çocuk ve yetişkin bu hastalıktan ötürü hastalanmıştı. 55 00:02:40,450 --> 00:02:43,370 Bu rakam, eyalette son 60 yılı aşkın olarak görülen 56 00:02:43,370 --> 00:02:45,200 en yüksek rakamdı. 57 00:02:45,200 --> 00:02:48,880 Matthew ve diğer bir çok kişi, aşılanmayla engellendiği 58 00:02:48,880 --> 00:02:51,960 düşünülen bu hastalığı nasıl kapmışlardı? 59 00:02:51,960 --> 00:02:53,970 Bu akşam, bahsedilen bu aşının 60 00:02:53,970 --> 00:02:56,910 ne kadar etkili olduğuna dair soruları yanıtlamaya çalışacağız. 61 00:02:56,910 --> 00:03:01,410 KPBS ve Watchdog Enstitüsü'nün yürüttüğü dört aylık bir çalışma sonunda, 62 00:03:01,410 --> 00:03:03,860 boğmaca teşhisi konan bir çok insanın, 63 00:03:03,860 --> 00:03:07,140 bu hastalığa karşı önceden aşılanmış olduğu bulundu. 64 00:03:07,140 --> 00:03:09,910 Ayrıca boğmaca hastalığı teşhisi konmuş kişilere ait 65 00:03:09,910 --> 00:03:13,350 tutulan devlet kayıtlarının düzenli olmadığını 66 00:03:13,350 --> 00:03:16,680 ve tutarsız olduğunu göstereceğiz ve 67 00:03:16,680 --> 00:03:19,590 " Bu salgını kim takip ediyor?" sorusuna yanıt arayacağız. 68 00:03:19,590 --> 00:03:21,650 Sonra, aşılanma politikalarını yönlendiren uzmanların 69 00:03:21,650 --> 00:03:25,210 aşı şirketlerine karşı mali olarak nasıl da bağlı 70 00:03:25,210 --> 00:03:27,040 olduklarını göstereceğiz. 71 00:03:27,040 --> 00:03:29,390 Son olarak, Bryce ailesini, oğullarının teşhisinden nasıl 72 00:03:29,390 --> 00:03:33,828 etkilendiklerini ve iyileşme süresince karşılaştıkları zorlukları yansıtacağız. 73 00:03:36,921 --> 00:03:40,640 Boğmaca, vahşi öksürük, yüz gün süren öksürük, 74 00:03:40,640 --> 00:03:42,370 bunlar, Pertusis'in diğer isimleridir. 75 00:03:42,370 --> 00:03:44,920 DR. JAMES CHERRY: Bu öksürüğe neyin sebep olduğunu 76 00:03:44,920 --> 00:03:45,690 tam olarak bilemiyoruz. 77 00:03:45,690 --> 00:03:47,450 Ancak bunun gibi başka öksürük yok. 78 00:03:47,450 --> 00:03:50,840 FARYON: Pertusis, Bordatella Pertussis isimli 79 00:03:50,840 --> 00:03:53,430 bir bakterinin sebep olduğu bir solunum yolu hastalığıdır. 80 00:03:53,430 --> 00:03:55,530 Hastalık başta nezleye benzer belirtiler gösterir. 81 00:03:55,530 --> 00:03:59,070 Sonrasındaysa, vahşi ve nöbet şeklinde bir öksürük yaratarak, 82 00:03:59,070 --> 00:04:02,090 çocuklarda nefes almayı zorlaştırı 83 00:04:02,090 --> 00:04:05,200 ve hırıltılı bir ses çıkarmalarına sebep olur. 84 00:04:05,200 --> 00:04:08,380 Yetişkinlerde görülen boğmaca öksürüğü yalnızca çok rahatsız edici bir hastalık olarak seyreder. 85 00:04:08,380 --> 00:04:11,260 Bilim insanları, boğmacaya yakalanan yetişkinlerin 86 00:04:11,260 --> 00:04:14,130 yüzde 80'inin, teşhis konmadan hastalığı atlattıklarını, 87 00:04:14,130 --> 00:04:17,260 bu kişilerin yalnızca kötü bir nezle geçirdiklerini düşündüklerini, söylemektedirler. 88 00:04:17,260 --> 00:04:20,500 Ancak, özellikle erken teşhis edilmezse, 89 00:04:20,500 --> 00:04:22,950 bebeklerdeki boğmaca öksürüğü, ölümcül olabilir. 90 00:04:22,950 --> 00:04:25,390 DR. JAMES CHERRY: Bu enfeksiyonda, 91 00:04:25,390 --> 00:04:29,850 sonunda bakteriyi temizleyebildiğinizde, kendinizi iyi hissetmeye başlarsınız. 92 00:04:29,850 --> 00:04:34,474 Ancak bu uzun sürebilir ve hastalanan 93 00:04:34,474 --> 00:04:37,363 çocukların büyük bir çoğunluğunda hastalığın seyri 94 00:04:37,363 --> 00:04:39,622 bir ila iki ay olabilir. 95 00:04:39,622 --> 00:04:41,686 DR. FRITS MOOI: Pertusis enfeksiyonun takiben 96 00:04:41,686 --> 00:04:45,039 genellikle diğer enfeksiyonlar oluşabilir ve bunların arasında 97 00:04:45,039 --> 00:04:47,090 en sık rastlananlarından komplikasyon da, zatürreedir. 98 00:04:47,090 --> 00:04:50,240 FARYON: Küçük bebekler salgılamaları öksürüp dışarıya 99 00:04:50,240 --> 00:04:52,610 atamadıklarından, akciğerlerinde biriktirirler, bu da zatürreeye 100 00:04:52,610 --> 00:04:54,930 sebep olur ve nefes alımı zorlaştırır. 101 00:04:54,930 --> 00:04:59,490 Bu yaş grubu için,erken antibiyotik tedavisi çok kritiktir. 102 00:04:59,490 --> 00:05:02,630 Boğmaca, 1970'lerin sonunda toplu aşılanma ile 103 00:05:02,630 --> 00:05:04,910 neredeyse yok edilmişti, ancak 104 00:05:04,910 --> 00:05:07,400 bir şekilde tekrar Kaliforniya'ya ve dünyanın birçok 105 00:05:07,400 --> 00:05:11,290 aşılanmış kısmına, geri dönüş yaptı. 106 00:05:11,290 --> 00:05:14,070 Bu salgının, neden böylesine güçlü şekilde geri döndüğü hakkında, 107 00:05:14,070 --> 00:05:17,580 dünyanın boğmaca konusunda lider olan iki uzmanı farklı fikirlere sahip. 108 00:05:17,580 --> 00:05:20,270 Bunlardan biri UCLA'den Dr. James Cherry. 109 00:05:20,270 --> 00:05:22,530 CHERRY: Bunun ilk sebebi, daha çok insanın hastalığın farkında olması. 110 00:05:22,530 --> 00:05:25,120 FARYON: Bir diğeri de, Hollanda, Bulaşıcı Hastalıkları Kontrol 111 00:05:25,120 --> 00:05:26,950 Merkezi'nden, Dr. Frtis Mooi. 112 00:05:26,950 --> 00:05:33,350 MOOI: Biz, bu bakteride yeni bir mutasyona rastladık. 113 00:05:33,350 --> 00:05:37,120 FARYON: Dr. Mooi ve Dr. Cherry'nin her ikisi de, boğmaca 114 00:05:37,120 --> 00:05:39,750 öksürüğü üzerine yürüttükleri araştırmalarında, 30 sene önce başlamışlar. 115 00:05:39,750 --> 00:05:42,940 Cherry, araştırmasını ABD'de yürütürken, Mooi de Hollanda da yürütmüş. 116 00:05:42,940 --> 00:05:45,620 Bu iki bilim adamı, birbirlerinin çalışmalarından haberdarlar. 117 00:05:45,620 --> 00:05:49,790 CHERRY: Mooi, moleküler mikrobiyolojik bilim alanında 118 00:05:49,790 --> 00:05:54,990 en iyi araştırmacılardan biridir. 119 00:05:54,990 --> 00:05:57,370 Bu konuda hiç bir kuşku yoktur. 120 00:05:57,370 --> 00:06:02,150 Ancak yayınladıkları bazı klinik çalışmalardaki verilerin 121 00:06:02,150 --> 00:06:04,060 çok iyi olmadığını düşünüyorum. 122 00:06:04,060 --> 00:06:07,290 MOOI: Ben kendisiyle çok fazla iletişim kurmuyorum ama kendisi, 123 00:06:07,290 --> 00:06:11,590 benim hakkımda, basında, salgın hastalıklar konusunda çok kötü olduğumu, yazmıştı. 124 00:06:11,590 --> 00:06:13,440 Bunun bana pek iyilik yaptığını söyleyemem. 125 00:06:13,440 --> 00:06:16,490 FARYON: Bu iki uzmanın neden fikir ayrılığına düştüklerini anlamak için, 126 00:06:16,490 --> 00:06:18,570 önce pertusis aşısının tarihi hakkında biraz bilgi sahibi 127 00:06:18,570 --> 00:06:19,850 olmak lazım. 128 00:06:19,850 --> 00:06:23,710 SPİKER: Hastalığın en kötü vakaları, okul yaşına gelmemiş 129 00:06:23,710 --> 00:06:26,120 çocuklarda görüldüğünden, okulda yapılan aşılanma çok geç olabilir. 130 00:06:26,120 --> 00:06:29,340 FARYON: Boğmaca hastalığına sebep olan bakteri, 1906 131 00:06:29,340 --> 00:06:32,100 senesinde, Belçika'da izole edilmişti. 132 00:06:32,100 --> 00:06:33,850 O zaman, bu hastalık, bebek ölümlerine 133 00:06:33,850 --> 00:06:35,700 en çok sebep olan hastalıklardan biriydi. 134 00:06:35,700 --> 00:06:40,680 SPİKER: 1921 senesinde, boğmaca Michigan'da 135 00:06:40,680 --> 00:06:42,560 316 çocuk ölümüne sebep oldu. 136 00:06:42,560 --> 00:06:47,310 Geçen sene, bu sayı 63'e indirildi. 137 00:06:47,310 --> 00:06:51,340 FARYON: Belçika'daki buluştan sonra, ilk aşılama denemeleri yapıldı. 138 00:06:51,340 --> 00:06:55,250 Ancak, boğmaca öksürüğünü engellemeyi başaran ilk etkin 139 00:06:55,250 --> 00:06:58,010 aşı, 1940'ların sonunda geliştirildi. 140 00:06:58,010 --> 00:06:59,920 SPİKER: Hastalığın kendisinin aksine, aşı 141 00:06:59,920 --> 00:07:01,670 insan hayatını tehlikeye sokmamaktadır. 142 00:07:01,670 --> 00:07:05,350 FARYON: 1946 senesinde, ABD'de toplu aşı kampanyaları başlatıldı 143 00:07:05,350 --> 00:07:08,850 ve karşılaşılan vaka sayısında büyük azalma oldu. 144 00:07:08,850 --> 00:07:10,790 Aşı öncesinde, hastalığın görülme oranı 145 00:07:10,790 --> 00:07:14,800 100.000 çocukta, 157 iken, 146 00:07:14,800 --> 00:07:19,810 1970'lerdeki aşı kampanyaları sayesinde, 100.000 çocukta 147 00:07:19,810 --> 00:07:22,670 1'den bile az oranda, vaka meydana geldi. 148 00:07:22,670 --> 00:07:26,220 Ancak bu aşı, sorunsuz değildi. 149 00:07:26,220 --> 00:07:29,340 Aşının ilk versiyonları, bebeklerde uzun süreli ağlama krizleri 150 00:07:29,340 --> 00:07:32,970 ve nöbetler gibi yan etkiler ortaya çıkarabiliyordu. 151 00:07:32,970 --> 00:07:37,630 1996 senesinde, FDA yeni bir boğmaca aşısı onayladı. 152 00:07:37,630 --> 00:07:40,170 Bu aşıya, *hücresiz versiyon*, dendi. 153 00:07:40,170 --> 00:07:43,270 Bu versiyonda, aşının hastalığa sebep olan organizmanın, 154 00:07:43,270 --> 00:07:45,620 yalnıza saflaştırılmış bileşenlerini kullanılıyordu. 155 00:07:45,620 --> 00:07:49,080 Bu aşı daha güvenliydi ve daha az 156 00:07:49,080 --> 00:07:51,320 yan etkiye sebep oluyordu. 157 00:07:51,320 --> 00:07:56,508 Bugün, ABD'de yalnızca hücresiz pertusis aşısı kullanılmaktadır. 158 00:07:59,408 --> 00:08:02,617 Ancak, ABD aşısını değiştirirken, bir yandan da 159 00:08:02,617 --> 00:08:04,419 başka bir gelişme meydana geliyordu: 160 00:08:05,788 --> 00:08:09,740 Ülkenin dört bir yanındaki sağlık görevlileri, 161 00:08:09,740 --> 00:08:12,160 boğmaca vakalarının arttığını bildiriyorlardı. 162 00:08:12,160 --> 00:08:16,140 Ve Amsterdam'ın merkezine 30 dakika mesafede olan bir 163 00:08:16,140 --> 00:08:19,190 devlet laboratuvarında, bir grup bilim insanı, 164 00:08:19,190 --> 00:08:22,320 boğmaca öksürüğüne sebep olan bakterinin, 165 00:08:22,320 --> 00:08:23,990 şekil değiştirdiğini keşfetmektelerdi. 166 00:08:23,990 --> 00:08:28,690 MOOI: Bakteride görülen bu mutasyon, bakterinin 167 00:08:28,690 --> 00:08:30,520 daha fazla pertusis zehri üretmesine sebep oluyordu. 168 00:08:30,520 --> 00:08:32,800 FARYON: Kaliforniya'da ve dünyanın bir çok 169 00:08:32,800 --> 00:08:35,490 diğer bölgesinde görülen salgına bu mutasyon 170 00:08:35,490 --> 00:08:38,350 sebep olup olmadığı, bugün dünyadaki boğmaca konusundaki 171 00:08:38,350 --> 00:08:40,260 tartışmanın merkezinde yer alıyor. 172 00:08:40,260 --> 00:08:44,450 Dr. Mooi, mutasyonu suçluyor, ancak Dr. Cherry aynı fikirde değil. 173 00:08:44,450 --> 00:08:47,230 CHERRY: Bakteride bahsedilen değişiklikler meydana gelse bile, 174 00:08:47,230 --> 00:08:51,110 bunun, aşının başarısızlığındaki artışa sebep olduğuna dair herhangi bir kanıt yok. 175 00:08:56,240 --> 00:08:59,670 FARYON: Burada, San Diego Bölgesi'nde, çocukların 176 00:08:59,670 --> 00:09:01,400 % 85'i aşılı durumda. 177 00:09:01,400 --> 00:09:03,190 Anaokuluna giren çocukların yalnızca 178 00:09:03,190 --> 00:09:06,860 % 3'ü, ailelerinin kişisel inançları sebebiyle 179 00:09:06,860 --> 00:09:09,070 aşılanmamayı tercih etmiş durumda. 180 00:09:09,070 --> 00:09:11,770 Ancak bu yüksek aşı oranına rağmen, 181 00:09:11,770 --> 00:09:14,510 San Diego, Kaliforniya'da karşılaşılan boğmaca 182 00:09:14,510 --> 00:09:17,660 vakalarının en sık görüldüğü ikinci bölge. 183 00:09:17,660 --> 00:09:20,760 Dr. Dearn Sidelinger, San Diego'nun yardımcı 184 00:09:20,760 --> 00:09:21,710 kamu sağlığı görevlisi. 185 00:09:21,710 --> 00:09:22,710 DR. DEAN SIDELINGER: Bu hastalık, 186 00:09:22,710 --> 00:09:25,150 kişiler arasında kolaylıkla bulaşabilen 187 00:09:25,150 --> 00:09:26,770 türden bir hastalık. 188 00:09:26,770 --> 00:09:29,100 Yani mesela siz veya ben bu hastaysam, 189 00:09:29,100 --> 00:09:32,090 bu röportaj sırasında birbirimize pertusis 190 00:09:32,090 --> 00:09:33,470 bakterisini bulaştırabiliriz. 191 00:09:33,470 --> 00:09:34,990 Sidelinger, geçmiş yıllarda 192 00:09:34,990 --> 00:09:37,990 boğmaca vakalarının yazın zirveye ulaştığını ve 193 00:09:37,990 --> 00:09:41,690 sonbaharda tekrar azaldığını, ancak bu sene bu trendin meydana gelmediğini söylemektedir. 194 00:09:41,690 --> 00:09:45,350 SIDELINGER: Zaman geçtikçe, vakalarda artış görüyoruz. 195 00:09:45,350 --> 00:09:48,950 Biz, kamunun bu konuda bilinçlenmesinin bu artışta bir rolü olduğunu biliyoruz. 196 00:09:48,950 --> 00:09:51,480 Biz Pertusis hakkında konuştukça, insanlar doktorlarına hastalık 197 00:09:51,480 --> 00:09:53,230 hakkında daha çok soru soruyorlar, aynı şekilde doktorlar da 198 00:09:53,230 --> 00:09:55,410 özellikle bu vaka var mı diye, bakıyorlar. O zaman artış yaşanıyor. 199 00:09:55,410 --> 00:09:59,530 FARYON: Kasım 2010'un sonunda, San Diego Bölgesi'nde 200 00:09:59,530 --> 00:10:02,830 yaklaşık 1000 çocuk ve yetişkinin, boğmaca rahatsızlığından 201 00:10:02,830 --> 00:10:04,050 muzdarip olduğu bulundu. 202 00:10:04,050 --> 00:10:06,760 Bu kişilerin yarıdan fazlası aşılanmıştı. 203 00:10:06,760 --> 00:10:08,090 Bizim araştırmalarımız, 204 00:10:08,090 --> 00:10:10,890 benzer bir trende Kaliforniya'nın her yerinde rastlandığını göstermekte. 205 00:10:10,890 --> 00:10:14,190 KPBS ve Watchdog Enstitüsü, en yüksek 206 00:10:14,190 --> 00:10:16,950 enfesksiyon oranlarının rastlandığı 9 Kaliforniya 207 00:10:16,950 --> 00:10:19,050 bölgesinden veri toplamıştır. 208 00:10:19,050 --> 00:10:22,590 Araştırmamıza göre, aşı geçmişi bilinen kişiler arasında, 209 00:10:22,590 --> 00:10:26,240 boğmaca teşhisi konulan nüfusun % 44 ila 83'ü, 210 00:10:26,240 --> 00:10:28,650 önceden boğmaca aşısı olmuştur. 211 00:10:28,650 --> 00:10:30,370 Biz ayrıca Kaliforniya Kamu Sağlığı 212 00:10:30,370 --> 00:10:32,430 Departmanı'nın kayıtlarını da inceledik. 213 00:10:32,430 --> 00:10:35,460 Aşı geçmişinin kayıt altına alındığı kişiler arasında, 214 00:10:35,460 --> 00:10:39,090 enfeksiyona sahip olan insanların % 80'i, önceden aşılanmış. 215 00:10:39,090 --> 00:10:41,050 DR. MARK HORTON: Salgın hastalıklar uzmannlarına göre 216 00:10:41,050 --> 00:10:45,780 ve bu aşı konusunda uzman olan kişilere göre, bu durum tamamen olağan. 217 00:10:45,780 --> 00:10:48,220 FARYON: Dr. Mark Horton, Kaliforniya Kamu Sağlığı 218 00:10:48,220 --> 00:10:50,740 Departmanı Müdürü. 219 00:10:50,740 --> 00:10:52,560 HORTON: Eğer nüfusun bir kısmı 220 00:10:52,560 --> 00:10:56,340 aşılanmışsa ve bu aşılanan kısım, aşının 221 00:10:56,340 --> 00:10:57,440 yüzde yüz etkili olmaması yüzünden ya da herkesin 222 00:10:57,440 --> 00:11:00,820 üzerinde aynı etkiyi göstermemesi sebebiyle, 223 00:11:00,820 --> 00:11:02,800 hala hasta olmaya müsaitse, bunu hesabını yaparsanız, 224 00:11:02,800 --> 00:11:05,050 çok etkili olan bir aşıda bile, 225 00:11:05,050 --> 00:11:06,980 nüfusun çoğunluğunu 226 00:11:06,980 --> 00:11:08,360 aşılamış olsanız bile, 227 00:11:08,360 --> 00:11:10,300 hastalığa yakanmaya müsait olan insanlar 228 00:11:10,300 --> 00:11:14,130 hem hiç aşılanmamış kişileri, 229 00:11:14,130 --> 00:11:15,390 hem de, belki de aşılanmış olan 230 00:11:15,390 --> 00:11:19,390 kişilerin yüzde ellisinden fazlasını 231 00:11:19,390 --> 00:11:20,240 bile içeriyor 232 00:11:20,240 --> 00:11:22,350 olabilir. 233 00:11:22,350 --> 00:11:24,670 FARYON: Yani, eğer hesaplarsanız, 234 00:11:24,670 --> 00:11:26,720 eğer bir aşı % 100 235 00:11:26,720 --> 00:11:28,620 etkili değilse, aşılanmış insanlar 236 00:11:28,620 --> 00:11:31,650 arasından bir kısmının, hastalandığını görürsünüz. 237 00:11:31,650 --> 00:11:34,930 HORTON: O halde, hastalık vakalarının bizi şaşırtmıyor olması gerekiyor ve bu vakalardan dolayı, 238 00:11:34,930 --> 00:11:36,520 aşının etkinliğinden şüphe etmememiz gerekiyor. 239 00:11:36,520 --> 00:11:37,890 SPİKER KEVIN CROWE: Yani bu durumda, aşının etkin olup 240 00:11:37,890 --> 00:11:39,070 olmadığının bir göstergesi değil, öyle mi? 241 00:11:39,070 --> 00:11:39,690 HORTON: Evet, evet. 242 00:11:39,690 --> 00:11:42,560 FARYON: Ancak bundan 20 sene önce, bu durumun tersi geçerliydi. 243 00:11:42,560 --> 00:11:44,990 Hastalık Kontrolü Merkezleri'nin hazırladığı bir rapora göre, 244 00:11:44,990 --> 00:11:48,420 1990 ila 1996 tarihler arasında, boğmaca hastalığı 245 00:11:48,420 --> 00:11:51,450 geçiren, 3 ay ile 4 yaş arasındaki çocukların yarıdan fazlası, 246 00:11:51,450 --> 00:11:53,900 aşı olmamıştı. 247 00:11:53,900 --> 00:11:56,480 Boğmaca vakaları da son 20 yılda 248 00:11:56,480 --> 00:11:58,050 artış göstermekteydi. 249 00:11:58,050 --> 00:12:00,900 100.000'de 1 olan oran, Kaliforniya eyaletinde, 250 00:12:00,900 --> 00:12:04,250 100.000'de 18'e çıkmıştı. 251 00:12:04,250 --> 00:12:08,580 Ve San Luis Obispo gibi bazı Kaliforniya bölgelerinde, 252 00:12:08,580 --> 00:12:12,880 vakaların görülme oranı, neredeyse aşının keşfedilmesinden önceki oranlarla aynıydı. 253 00:12:12,880 --> 00:12:14,910 Bryce ailesiyle yaptığımız röportajdan iki gün sonra, 254 00:12:14,910 --> 00:12:18,630 Matthew'ün ateşi yükseldi. 255 00:12:18,630 --> 00:12:21,480 Onu, San Diego'daki Rady Çocuk Hastanesi'ne 256 00:12:21,480 --> 00:12:24,000 kaldırdılar. 257 00:12:24,000 --> 00:12:26,820 Matthew yaşı çok küçük olduğu için, boğmaca 258 00:12:26,820 --> 00:12:28,060 aşısı olmamıştı. 259 00:12:28,060 --> 00:12:31,900 Bebeklerin aşı olmadan önce, en az iki aylık olmaları gerekmekte. 260 00:12:31,900 --> 00:12:34,880 Ancak Bryce ailesindeki herkes boğmaca aşısı olmuştu, 261 00:12:34,880 --> 00:12:37,160 hatta ebeveynleri bile ek aşı olmuşlardı. 262 00:12:37,160 --> 00:12:39,400 Yeni doğan bir bebeğin çevresindeki 263 00:12:39,400 --> 00:12:42,030 herkesin bağışıklık sahibi edilmesine, *aileyi koruyucu aşılama stratejisi* deniyor. 264 00:12:42,030 --> 00:12:46,860 CINDY BRYCE: Ben doktoru aradığımda, bana ailede şu anda kimin boğmaca geçirdiğini sordular, 265 00:12:46,860 --> 00:12:50,390 ben de yanıt veremedim, çünkü herkes aşılıydı, bu yüzden 266 00:12:50,390 --> 00:12:53,460 başka kimin boğmaca geçirdiğini bilmiyordum. 267 00:12:53,460 --> 00:12:56,550 FARYON: Myron ve oğullarından birinde de boğmaca bakterisi 268 00:12:56,550 --> 00:12:58,390 olup olmadığına baktılar, ikisinde de sonuç negatifti. 269 00:12:58,390 --> 00:13:00,990 M. BRYCE: Benim bilmek istediğim şey, 270 00:13:00,990 --> 00:13:05,740 aşının işe yarayıp yaramadığı. 271 00:13:05,740 --> 00:13:11,300 Çünkü bana bu aşının işe yaradığı söylenmişti 272 00:13:11,300 --> 00:13:18,710 ve ben, bana söylenen her şeyi uygularsam, çocuklarımı 273 00:13:18,710 --> 00:13:27,220 koruyor olacağımı, düşünmüştüm. 274 00:13:27,220 --> 00:13:30,140 FARYON: Peki bu aşı ne kadar etkili? 275 00:13:30,140 --> 00:13:32,700 Bu sorunun cevabı, soruyu kime sorduğunuza göre değişebilir. 276 00:13:32,700 --> 00:13:34,250 Amerika'daki en yaygın boğmaca aşılarının içinde bulunan 277 00:13:34,250 --> 00:13:37,110 ilaç bilgilerine göre, 278 00:13:37,110 --> 00:13:40,410 aşı % 85 etkili. 279 00:13:40,410 --> 00:13:44,120 MOOI: Bu yeni nesil bakteri, 280 00:13:44,120 --> 00:13:46,490 Hollanda'yı ve diğer ülkeleri tamamen etkisi altına almış durumda 281 00:13:46,490 --> 00:13:48,290 ve diğer tüm nesilleri alt etmiş durumda. 282 00:13:48,290 --> 00:13:49,090 Benzeri olmayan bir tür. 283 00:13:49,090 --> 00:13:51,660 FARYON: Dr. Mooi, aşıların ne kadar etkili 284 00:13:51,660 --> 00:13:54,480 olduklarını belirlemenin hiç bir yolu olmadığını, çünkü 285 00:13:54,480 --> 00:13:56,130 bu aşıların yeni nesil boğmaca bakterisi 286 00:13:56,130 --> 00:13:58,390 üzerinde test edilmediklerini, söylüyor. 287 00:13:58,390 --> 00:13:59,740 MOOI: Biz buna p3 soyu diyoruz. 288 00:13:59,740 --> 00:14:02,550 FARYON: Kendisi bu yeni nesil bakterinin daha öldürücü olduğuna 289 00:14:02,550 --> 00:14:04,000 ve insanları daha ağır hasta ettiğine inanıyor. 290 00:14:04,000 --> 00:14:07,540 Bu yeni nesil bakteri, yeni hücresiz aşılar geliştirilirken 291 00:14:07,540 --> 00:14:08,380 ortaya çıkmış durumda. 292 00:14:08,380 --> 00:14:09,510 MOOI: Ben size aşı üreten şirketlerin 293 00:14:09,510 --> 00:14:14,320 benim demeçlerimden ötürü neden mutlu olmadıklarını söyleyebilirim. 294 00:14:14,320 --> 00:14:20,750 Çünkü eğer benim söylediğim şey doğruysa, bu onların 1980'lerde 295 00:14:20,750 --> 00:14:22,980 yanlış tür bakteriyi seçtikleri anlamına geliyor. 296 00:14:22,980 --> 00:14:25,440 FARYON: Hollanda 1996 senesinde, beklenmedik 297 00:14:25,440 --> 00:14:28,620 bir boğmaca salgınıyla karşı karşıya geldiğinde, Mooi'nin laboratuvarı 298 00:14:28,620 --> 00:14:30,270 bu yeni nesil bakteriyi inceliyordu. 299 00:14:31,058 --> 00:14:33,147 MOOI: Bizim p3 cinsi dediğimiz bu yeni nesil bakteriler ile 300 00:14:33,147 --> 00:14:37,695 pertusis vakalarının artışı arasında, 301 00:14:37,695 --> 00:14:40,640 direk bir ilişki vardı. 302 00:14:40,640 --> 00:14:44,820 CHERRY: Bugün Amerika'da en sık kullanılan 303 00:14:44,820 --> 00:14:48,870 iki aşı türünün, 304 00:14:48,870 --> 00:14:54,330 başarısız olduğuna dair herhangi 305 00:14:54,330 --> 00:14:56,020 bir kanıt yok. 306 00:14:56,020 --> 00:15:01,130 FARYON: O halde, son 60 yıldır 307 00:15:01,130 --> 00:15:03,080 ortaya çıkan en büyük salgınla karşı karşıya 308 00:15:03,080 --> 00:15:04,690 olmamız konusunda ne diyeceksiniz? 309 00:15:04,690 --> 00:15:07,560 CHERRY: Bunun sebeplerinden biri, insanların bu konuda farkındalıklarının artmasıdır. 310 00:15:07,560 --> 00:15:12,500 Özellikle de kamu sağlığı kuruluşlarında çalışan insanlar 311 00:15:12,500 --> 00:15:14,890 bu hastalığın farkında olduklarından, vaka sayısı artmış bulunuyor. 312 00:15:14,890 --> 00:15:17,560 FARYON: Cherry ayrıca, bu artışın bir diğer sebebi de, 313 00:15:17,560 --> 00:15:19,890 *azalan bağışıklık* denen bir durumdan kaynaklandığını söylüyor. 314 00:15:19,890 --> 00:15:23,500 Boğmacaya karşı gösterdiğiniz bağışıklık, 315 00:15:23,500 --> 00:15:26,440 aşılanma sayesinde de bağışıklık kazansanız, doğal yoldan, hastalığı geçirerek başıklık kazansanız da, 316 00:15:26,440 --> 00:15:27,960 hayat boyunca sizi korumuyor. 317 00:15:27,960 --> 00:15:31,590 Neredeyse tüm uzmanlar, azalan bağışıklığın, dünya çapında 318 00:15:31,590 --> 00:15:34,350 gözlemlenen boğmaca salgınlarına katkıda bulunduğu konusunda, hemfikir. 319 00:15:34,350 --> 00:15:38,574 Onların hemfikir olamadıkları nokta, bağışıklığın ne zaman sonlandığı. 320 00:15:41,066 --> 00:15:45,300 Dr. Mooi, bu yeni nesil Pertusis bakterisinin, bağışıklığımızı 321 00:15:45,300 --> 00:15:47,400 geçmiştekilere kıyasla, daha çabuk alt ettiğini söylüyor. 322 00:15:47,400 --> 00:15:49,180 Ve kendisi bu bulgularını, 323 00:15:49,180 --> 00:15:52,510 aralarında CDC'nin Infectious Diseases isimli dergisinin de bulunduğu, meslektaş incelemesinden geçmiş 324 00:15:52,510 --> 00:15:54,010 çalışma dergilerinde yayınlamış bulunmakta. 325 00:15:54,010 --> 00:15:59,280 MOOI: Bağışıklık istenen seviyenin altındaysa, 326 00:15:59,280 --> 00:16:04,300 bakteri bağışıklık sistemimiz eşleşmeyi göremeyecek ve bakteriyi tanımayacaktır, 327 00:16:04,300 --> 00:16:08,330 ikincisi de, bağışıklık sistemimiz 328 00:16:08,330 --> 00:16:10,710 bakteriye karşı savaşmaya başlasa da, 329 00:16:10,710 --> 00:16:14,740 yeni toksin, bu savaşı geciktirmeyi başarabilecektir. 330 00:16:14,740 --> 00:16:19,920 İşte bu iki faktörün birlikte çalışarak, 331 00:16:19,920 --> 00:16:22,460 aşının koruma sağladığı zaman dilimini 332 00:16:22,460 --> 00:16:25,830 kısalttığını söyleyebiliriz. 333 00:16:25,830 --> 00:16:27,900 FARYON: Hollanda, 1996 senesinde yaşadığı 334 00:16:27,900 --> 00:16:30,350 salgından bir başka şey daha öğrenmişti. 335 00:16:30,350 --> 00:16:33,320 O zamanlar, ülke, insanları hasta eden 336 00:16:33,320 --> 00:16:35,850 bakteriye ait çok az örneğe sahipti. 337 00:16:35,850 --> 00:16:38,790 O zaman, Mooi'nin laboratuvarı doktorlardan, kendilerine 338 00:16:38,790 --> 00:16:41,460 Pertusis görülen vakalara ait bakteri örneği göndermelerini istedi. 339 00:16:41,460 --> 00:16:44,700 Laboratuvarda şimdi 3.000 örnek var. 340 00:16:44,700 --> 00:16:47,920 Kaliforniya, eyalette görülen 7.000'i aşkın boğmaca 341 00:16:47,920 --> 00:16:51,550 vakasında, 29 örnek toplamış durumda. 342 00:16:51,550 --> 00:16:55,080 KPBS/Watchdog tarafından dört ay boyunca yürütülen 343 00:16:55,080 --> 00:16:57,170 inceleme esnasında, biz ayrıca eyaletin ve 344 00:16:57,170 --> 00:17:00,890 Hastalık Kontrol ve Önlem Merkezleri'nin (CDC) bölgedeki 345 00:17:00,890 --> 00:17:02,700 verileri yeterince çabuk kayıt altına alamadığını ve kayıt altına aldıklarının da, tutarsız olduğunu öğrendik. 346 00:17:02,700 --> 00:17:05,860 San Diego gibi bazı bölgeler, boğmaca hastalığı geçiren 347 00:17:05,860 --> 00:17:08,540 popülasyonlarının aşı durumlarını bilseler de, 348 00:17:08,540 --> 00:17:11,770 eyalet verileri, bu bilgileri, bilinmeyen bilgi olarak kaydetmiş durumda. 349 00:17:11,770 --> 00:17:15,180 Eyalette, Pertusis vakalarını bildirmeye ait protokol var olsa bile, 350 00:17:15,180 --> 00:17:19,230 KPBS/Watchdog tarafından yapılan anket, bazı bölgelerin bu protokole uymadığını 351 00:17:19,230 --> 00:17:22,140 ya da bu bilgiyi eyalet yönetimine çok geç bildirdiğini bulmuştur. 352 00:17:22,140 --> 00:17:24,930 HORTON: Bizim ne kadar çok vakadan haberimiz olursa, o kadar iyi olduğuna dair bir görüş var, 353 00:17:24,930 --> 00:17:30,460 ancak açık konuşmam gerekirse, bizim önemli kararlar 354 00:17:30,460 --> 00:17:33,050 vermemiz için, her bir 355 00:17:33,050 --> 00:17:37,040 pertusis vakasından haberdar 356 00:17:37,040 --> 00:17:38,330 olmaya ihtiyacımız yok. 357 00:17:38,330 --> 00:17:41,490 FARYON Atlanta'daki Hastalık Kontrol ve Önlem Merkezi, 358 00:17:41,490 --> 00:17:42,570 röportaj talebimizi geri çevirdi. 359 00:17:42,570 --> 00:17:45,480 Yazdıkları e-posta cevabında, pertusis vakalarında 360 00:17:45,480 --> 00:17:49,380 görülen artışın "arkasındaki faktörlerin birbirinden ayırmanın güç" olduğunu 361 00:17:49,380 --> 00:17:52,870 ancak bu faktörler arasında " kişiler arasındaki bulaşmada görülen artış", 362 00:17:52,870 --> 00:17:54,360 " hastalığın daha iyi teşhis edilmesi" ve 363 00:17:54,360 --> 00:17:57,300 " laboratuvar doğrulamalarının artışı" olduğunu söylediler. 364 00:17:57,300 --> 00:18:00,300 Biz ayrıca onlara, daha öldürücü yeni nesil bir bakterinin 365 00:18:00,300 --> 00:18:02,060 salgına katkıda bulunuyor olup, olamayacağını sorduk. 366 00:18:02,060 --> 00:18:05,790 Onlar da yanıtlarında, ptxP3 hakkındaki mevcut 367 00:18:05,790 --> 00:18:08,350 verilerin, bakterinin daha öldürücü olduğunu göstermediğini ve 368 00:18:08,350 --> 00:18:11,420 vakalardaki artışın, yalnızca ptxP3'ün ortaya çıkmasına 369 00:18:11,420 --> 00:18:14,270 dayandırılamayacağını, söylediler. 370 00:18:14,270 --> 00:18:18,360 Ayrıca, 1980'den beri 371 00:18:18,360 --> 00:18:20,460 pertusis vakalarında görülen artış için bu ve diğer muhtemel 372 00:18:20,460 --> 00:18:23,780 açıklamaları incelediklerini, belirttiler. 373 00:18:23,780 --> 00:18:26,940 Hastalık Kontrol ve Önlem Merkezi, bize kendi araştırmacıları tarafından yürütülen şu çalışmayı gönderdiler. 374 00:18:26,940 --> 00:18:28,180 Çalışma, 6 ay ile 5 yaş aralığındaki 375 00:18:28,180 --> 00:18:30,950 çocukları kapsıyordu. 376 00:18:30,950 --> 00:18:33,080 Ve pertusis aşıları, % 90'ın üzerinde 377 00:18:33,080 --> 00:18:35,240 etkin bulunmuştu. 378 00:18:35,240 --> 00:18:39,600 Çalışmadan kullanılan veriler, 1998 ila 2001 yılları arasında toplanmıştı. 379 00:18:39,600 --> 00:18:42,710 Veriler arasında, pertusisin cinsine ait bir bilgi yoktu. 380 00:18:42,710 --> 00:18:46,850 [şarkı söyleyerek]: Siz DTP nedir, bilir misiniz? 381 00:18:46,850 --> 00:18:51,829 Özel bir aşıdır, ama yalnızca çocuklar için değildir. 382 00:18:53,260 --> 00:18:55,940 FARYON: ABD'de boğmaca aşısını üreten en büyük 383 00:18:55,940 --> 00:18:59,360 iki şirketten biri olan Sanofi Pasteur, 384 00:18:59,360 --> 00:19:02,330 bu yılın ilk aylarında, bu şarkı yarışmasını düzenledi. 385 00:19:02,330 --> 00:19:07,070 [Şarkı söylererek]: Bugün doktorunuzu aramanızı gerektiren sebep, 386 00:19:07,070 --> 00:19:09,010 pertusisdir. 387 00:19:09,010 --> 00:19:11,410 FARYON: Bu yarışma, boğmaca ve aşılama 388 00:19:11,410 --> 00:19:15,040 konusunda düzenlenmiş bir halkla ilişkiler provasıydı. 389 00:19:15,040 --> 00:19:18,320 Ancak, şirketin halkla ilişkilerini iyi tutmasıyla, kamu 390 00:19:18,320 --> 00:19:20,750 sağlığı politikalarını etkilemesi arasındaki çizgi nerededir? 391 00:19:20,750 --> 00:19:23,990 [Şarkı söyleyerek]: Aşılanın ve pertusisin poposuna tekmeyi basın. 392 00:19:23,990 --> 00:19:28,700 FARYON: Özellikle de, kamu sağlığı politikası, aşı 393 00:19:28,700 --> 00:19:30,140 satışlarını arttırıyorsa... 394 00:19:30,140 --> 00:19:33,040 2007 senesinden bu yana, Kaliforniya Sağlık 395 00:19:33,040 --> 00:19:36,030 Departmanı, sağlık sigortası olmayan çocuklar için, 396 00:19:36,030 --> 00:19:39,430 200 milyon Doların üzerinde 397 00:19:39,430 --> 00:19:41,060 para harcadı. 398 00:19:41,060 --> 00:19:43,510 Ve bu miktar artacağa da benziyor. 399 00:19:43,510 --> 00:19:47,840 Eylül ayında, Kaliforniya eyaleti yasama meclisi 400 00:19:47,840 --> 00:19:50,810 tüm öğrencilerin, orta okula başlamadan önce 401 00:19:50,810 --> 00:19:54,200 altıncı kez pertuisis aşısı olmalarını öngören bir 402 00:19:54,200 --> 00:19:55,360 yasayı uygulamaya koydu. 403 00:19:55,360 --> 00:19:57,110 Bu durum, hem şirketler için, 404 00:19:57,110 --> 00:19:59,850 hem de kamu sağlığı için yarar sağlayan bir durum olabilir. 405 00:19:59,850 --> 00:20:02,340 Ancak ilaç sektörü, kamu sağlığı 406 00:20:02,340 --> 00:20:04,150 politikasının belirlenmesinde ne kadar söz sahibi? 407 00:20:04,150 --> 00:20:06,470 Sanofi Pasteur ayrıca, Küresel Boğmaca Girişimi'ni 408 00:20:06,470 --> 00:20:09,390 başlattı ve bunun için gerekli fonu sağladı. 409 00:20:09,390 --> 00:20:13,340 GPI olarak bilinen bu girişim 10 sene önce başlatılarak 410 00:20:13,340 --> 00:20:15,720 dünyanın dört bir yanından tıbbi uzmanları bir araya getirdi 411 00:20:15,720 --> 00:20:19,980 ve girişimle, boğmacanın neden nüksettiği ve hastalığın nasıl kontrol 412 00:20:19,980 --> 00:20:21,550 edilebileceğini araştırıldı. 413 00:20:21,550 --> 00:20:23,340 Bu girişimin üyelerinin yarısından fazlası 414 00:20:23,340 --> 00:20:25,050 ya ilaç şirketinin personeli, ya da 415 00:20:25,050 --> 00:20:28,170 şirket tarafından araştırma veya danışma ücretleri alan kişiler. 416 00:20:28,170 --> 00:20:31,460 Kaliforniya da da dahil olmak üzere, ülkenin her yerindeki kamu sağlığı görevlileri, 417 00:20:31,460 --> 00:20:34,880 ve Hastalık Kontrol ve Önlem Merkezi görevlileri, aşı politikaları üretirken, 418 00:20:34,880 --> 00:20:37,210 Küresel Boğmaca Girişimi'mini temel alıyor. 419 00:20:37,210 --> 00:20:40,140 Dr. James Cherry de bu girişimin üyelerinden. 420 00:20:40,140 --> 00:20:43,240 Kendisi ayrıca, aşı üreticilerinden, yaptığı konuşmalar ve araştırmalar için 421 00:20:43,240 --> 00:20:45,320 ücret alıyor. 422 00:20:45,320 --> 00:20:48,080 Bir yandan da, aşı politikaları ve aşıların etkinlikleri 423 00:20:48,080 --> 00:20:51,420 belirlenirken, hükümet komitelerinde yer alıyor. 424 00:20:51,420 --> 00:20:56,450 FARYON: Kötümser birisi, Küresel Boğmaca Girişimi'ne 425 00:20:56,450 --> 00:21:01,260 bakıp, orada çalışan boğmaca 426 00:21:01,260 --> 00:21:03,940 uzmanlarının, ilaç şirketi tarafından finanse 427 00:21:03,940 --> 00:21:06,370 edildiğini gördüğünde, 428 00:21:06,370 --> 00:21:10,120 bu uzmanların yeni bir aşı üretmektense, 429 00:21:10,120 --> 00:21:13,810 eskisini kullanmaya daha çok yatkın 430 00:21:13,810 --> 00:21:16,410 olabileceklerini söyleyebilir. 431 00:21:16,410 --> 00:21:17,840 Siz bu konuda ne dersiniz? 432 00:21:17,840 --> 00:21:19,920 CHERRY: Bence bu doğru değil. 433 00:21:19,920 --> 00:21:25,500 Biz yeni aşılardan bahsediyoruz. 434 00:21:25,500 --> 00:21:32,490 Bence, yeni bir aşı üretmenin zorluğu 435 00:21:32,490 --> 00:21:39,420 bu tür bir aşıyı yaratırken ortaya çıkacak masraflardan ve 436 00:21:39,420 --> 00:21:46,040 FDA'in şartlarını yerine getirirken ortaya çıkacak test masraflarından kaynaklanmakta ve 437 00:21:46,040 --> 00:21:48,880 bence, eğer bu iki faktör ortadan kalksaydı, 438 00:21:48,880 --> 00:21:52,270 ana aşı üreticileri, yeni bir aşı üretirlerdi. 439 00:21:52,270 --> 00:21:55,480 MOOI: İşte bunlar üç farklı pertusis cinsi. 440 00:21:55,480 --> 00:21:59,220 FARYON: Dr. Mooi, Boğmaca Girişimi'ne karşı eleştirel yaklaşanlardan. 441 00:21:59,220 --> 00:22:04,630 MOOI: Benim bu konuda yaşadığım en büyük hayal kırıklığı, 442 00:22:04,630 --> 00:22:09,090 onların tamamen ve bilerek, patojen adaptasyonunu görmezden gelmeleridir. 443 00:22:09,090 --> 00:22:15,500 Sanırım bir kaç yıl önce, Darwin'in ölümünün 444 00:22:15,500 --> 00:22:21,110 100.ü senesiydi, daha üzerinden çok zaman geçmedi. 445 00:22:21,110 --> 00:22:25,460 Ve bu tür bir grubun, 446 00:22:25,460 --> 00:22:29,180 evrimi ve patojen adaptasyonunu tamamen 447 00:22:29,180 --> 00:22:30,200 görmezden gelmeleri çok garip. 448 00:22:30,200 --> 00:22:35,060 Ben bunun, bilim ve kamu sağlığı adına kötü bir şey olduğunu düşünüyorum. 449 00:22:35,060 --> 00:22:38,140 FARYON: Sanofi Pasteur, bu demeci KPBS'ye ve 450 00:22:38,140 --> 00:22:40,310 Watchdog Enstitüsü'ne göndermiştir. 451 00:22:40,310 --> 00:22:44,150 Bu demeçte, Küresel Boğmaca Girişimi'ne sağladıkları fonun, dünyanın 452 00:22:44,150 --> 00:22:48,500 boğmaca konusundaki yetkili kişileri bir araya getirdiği ve bu sayede toplumun bütününe yarar sağladıkları, yazmaktadır. 453 00:22:48,500 --> 00:22:50,930 Şirket ayrıca şöyle demektedir: " Şu anda, 454 00:22:50,930 --> 00:22:54,860 mevcut pertusis aşılarının, etkin olmadıklarına ait bir kanıt 455 00:22:54,860 --> 00:22:56,800 bulunmamaktadır." 456 00:22:56,800 --> 00:23:00,640 Dr. Dean Sidelinger, kendi bölgesinde, aşı olmasına 457 00:23:00,640 --> 00:23:03,770 rağmen hastalığa yine de yakalanan kişiler olduğunu ilk öğrenen sağlık görevlilerinden biri. 458 00:23:03,770 --> 00:23:06,780 Kendisi, bunun onu şaşırttığını ama yine de, 459 00:23:06,780 --> 00:23:10,760 mevcut aşının, yarar sağladığı topluluğu korumak için 460 00:23:10,760 --> 00:23:12,280 elindeki en iyi silah olduğunu, söylüyor. 461 00:23:12,280 --> 00:23:14,090 SIDELINGER: Pertussis vakalarının sayısını belirgin şekilde 462 00:23:14,090 --> 00:23:17,010 azaltıyor. Aşıyı kullanmadığımız zamana kıyaslarsak, şu anda 463 00:23:17,010 --> 00:23:20,190 gördüğümüz vaka sayısı, o zaman kıyasla çok daha 464 00:23:20,190 --> 00:23:21,280 düşük. 465 00:23:21,280 --> 00:23:25,050 Yani insanların, bu aşıyı atlamalarını ya da "Ben bu aşıyı 466 00:23:25,050 --> 00:23:27,340 vurdurmak istemiyorum çünkü aşı olmasına rağmen yine de 467 00:23:27,340 --> 00:23:29,810 hastalanan bir çok kişi gördüm" demelerini istemeyiz. 468 00:23:29,810 --> 00:23:32,430 FARYON: Sidelinger, eğer hiç aşı olmasaydı, karşılaşılan 469 00:23:32,430 --> 00:23:34,700 vakaların çok daha fazla olacağını söylüyor. 470 00:23:34,700 --> 00:23:36,040 Dr. Mooi de onunla aynı fikirde. 471 00:23:36,040 --> 00:23:38,960 Kendisi, kamu sağlığı memurlarının, yeni doğan bebeklerin 472 00:23:38,960 --> 00:23:43,500 çevresindeki herkesin aşılanmasına teşvik etmeleri gerektiğini düşünüyor. 473 00:23:43,500 --> 00:23:48,940 Ancak, uzun vadede bizim daha iyi aşılara ihtiyaç duyduğumuzu düşünüyor. 474 00:23:48,940 --> 00:23:51,800 Matthew bebek dört gün hastahanede kaldıktan sonra, 475 00:23:51,800 --> 00:23:54,250 sonunda taburcu edildi. 476 00:23:54,250 --> 00:23:57,400 Bugün, ikinci ay kontrolünden geçecek. 477 00:23:57,400 --> 00:24:00,100 DOKTOR: Ben, onun iki ayrı hastalığı ard arda yaşamış olmasının 478 00:24:00,100 --> 00:24:04,500 büyük şanssızlık olduğunu düşünüyorum, ancak bu sayede bağışıklığı güçlenecek. 479 00:24:04,500 --> 00:24:08,160 FARYON: Burnu tıkalı olsa da, Matthew bugün sağlıklı durumda. 480 00:24:08,160 --> 00:24:11,270 DOKTOR: Bildiğiniz gibi, aşı 481 00:24:11,270 --> 00:24:13,160 istediğimiz kadar etkili değil. 482 00:24:13,160 --> 00:24:17,210 Ve işte bu yüzden etrafta boğmaca vakaları çoğaldı. 483 00:24:17,210 --> 00:24:21,527 Ama Matthew'un durumuna bakarsanız, o hastalığı zaten 484 00:24:21,527 --> 00:24:24,690 geçirdiği için, kendi bağışıklığı bu bakteriyi tanıyor 485 00:24:24,690 --> 00:24:27,520 ve bu onun daha ağır bir boğmaca geçirmesini engelleyecek. 486 00:24:27,520 --> 00:24:31,325 Ama bu bağışıklığın ne kadar süreceği henüz bilinmiyor. 487 00:24:31,710 --> 00:24:34,938 MARLON: Benim ebeveynlere söyleyeceğim, şey 488 00:24:36,569 --> 00:24:39,347 çocuklarınızı dikkatle izleyin. 489 00:24:39,408 --> 00:24:40,770 Onlardan gözünüzü 490 00:24:45,000 --> 00:24:47,389 ayırmayın. 491 00:24:47,389 --> 00:24:50,700 Çünkü biz başta aşırı korumacı olduğumuzu sanmıştık. 492 00:24:51,623 --> 00:24:57,360 Ama bu konuda çok ciddiye aldığımız için mutluyum. 493 00:24:57,360 --> 00:25:00,910 FARYON: KPBS ve Watchdog Enstitüsü araştırmalarını 494 00:25:00,910 --> 00:25:04,540 başlattığından beri, eyaletteki sağlık görevlileri, aralarında Dr. James Cherry'nin de bulunduğu, 495 00:25:04,540 --> 00:25:08,160 Hastalık Kontrol ve Önlem Merkezi'ndeki bilim insanları, 496 00:25:08,160 --> 00:25:11,590 yeni nesil bir pertusis bakterisinin 497 00:25:11,590 --> 00:25:13,450 mevcut boğmaca salgınına neden olup olmadığı 498 00:25:13,450 --> 00:25:15,990 konusunu araştırmaya başladılar. 499 00:25:15,990 --> 00:25:18,610 Bu hikaye hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak ve araştırma sırasında 500 00:25:18,610 --> 00:25:24,370 toplanan diğer verileri görmek için, kpbs.org/whoopingcough ve 501 00:25:24,370 --> 00:25:27,760 watchdoginstitute.org adreslerini ziyaret edebilirsiniz. 502 00:25:27,760 --> 00:25:30,210 Ben KPBS, Watchdog Enstitüsü 503 00:25:30,210 --> 00:25:33,410 ve Radyo Netherlands Worldwide adına, Joanne Faryon. 504 00:25:33,410 --> 00:25:35,912 Bizi izlediğiniz için teşekkürler.