WEBVTT 00:00:09.975 --> 00:00:12.220 JOANNE FARYON: Merhaba, ben Joanna Faryon. 00:00:12.220 --> 00:00:15.610 Bu akşamki özel programımıza hoş geldiniz. 00:00:15.610 --> 00:00:17.790 *Bağışıklığın İşe Yaramadığı Durum: Boğmaca Salgını* 00:00:17.790 --> 00:00:21.560 Bugün, Kaliforniya'da görülen, son 60 senenin en kötü 00:00:21.560 --> 00:00:23.510 boğmaca salgınını inceleyeceğiz. 00:00:23.510 --> 00:00:26.890 Otuz sene önce neredeyse kökü kazınan bu hastalığın, neden 00:00:26.890 --> 00:00:30.920 bu eyalette ve ülkenin diğer yerlerinde patlak verdiğini 00:00:30.920 --> 00:00:32.460 sorgulayacağız. 00:00:32.460 --> 00:00:34.780 Edindiğimiz bilgiler sizi şaşırtabilir. 00:00:34.780 --> 00:00:37.640 Bu hastalığa karşı uygulanan aşının ne kadar işe yaradığına 00:00:37.640 --> 00:00:39.900 dair ciddi sorularla karşılaştık. 00:00:39.900 --> 00:00:42.310 Bunlar öyle sorular, devlet sağlık görevlilerinin sormakta 00:00:42.310 --> 00:00:44.130 geç kaldıkları sorular. 00:00:44.130 --> 00:00:47.220 KPBS, San Diego Eyalet Üniversitesi'nin 00:00:47.220 --> 00:00:48.960 araştırmacı gazetecilik bölümü olan 00:00:48.960 --> 00:00:51.230 Watchdog Enstitüsü ile ve Radyo Netherlands Worldwide 00:00:51.230 --> 00:00:54.450 ile işbirliği yaparak, bu hikayenin yayımlanmasını sağladı. 00:00:54.450 --> 00:00:57.000 Bizi, Kaliforniya'dan, ülke dışına, 00:00:57.000 --> 00:00:59.630 Amsterdam'a taşıyan bu hikayenin. 00:00:59.630 --> 00:01:02.370 Şimdi San Diego hastanesininde bir 00:01:02.370 --> 00:01:06.610 doğumhaneye geçerek, üçüncü oğluna doğum yapmış 00:01:06.610 --> 00:01:08.309 olan bir anneyi ziyaret edeceğiz. 00:01:08.309 --> 00:01:15.141 [ bebek ağlar ] 00:01:15.141 --> 00:01:19.190 Matthew Jacob Bryce, 11 Ekim 2010 tarihinde, 00:01:19.190 --> 00:01:23.710 Cindy ve Marlon Bryce'in üçüncü olarak, sağlıklı bir şekilde doğmuştu. 00:01:23.710 --> 00:01:25.770 Matthew daha iki haftalıkken, 00:01:25.770 --> 00:01:27.450 soğuk algınlığı belirtileri göstermeye başladı. 00:01:27.450 --> 00:01:29.730 Bryce ailesi, bir şeylerin normal olmadığını hissetmişlerdi. 00:01:29.730 --> 00:01:31.340 MARLIN BRYCE: Bu soğuk algınlığı, 00:01:31.340 --> 00:01:35.640 onun nefes alışını engelliyor gibiydi. 00:01:35.640 --> 00:01:38.710 FARYON: Aile, haberlerden, Kaliforniya'da bir boğmaca 00:01:38.710 --> 00:01:40.540 salgını olduğunu duymuştu. 00:01:40.540 --> 00:01:43.130 SPİKER: Eyalet sağlık memurları, bu sene 6.400'ten fazla 00:01:43.130 --> 00:01:44.920 boğmaca vakasının meydana geldiğini söylemektedirler. 00:01:44.920 --> 00:01:46.710 FARYON: Ailenin çocuk doktoru da, aileye salgından bahsetmişti. 00:01:46.710 --> 00:01:48.300 BRYCE: Gürültülü bir öksürük yoktu, 00:01:48.300 --> 00:01:52.520 daha doğrusu hep bir öksürükten ya da nöbet halindeki bir öksürükten bahsederler, 00:01:52.520 --> 00:01:54.480 bizim oğlumuzda öksürük falan yoktu, sadece 00:01:54.480 --> 00:01:55.430 nezle olmuştu. 00:01:55.430 --> 00:01:58.620 FARYON: Matthew'ın doktoru, onun hastalığının boğmaca, 00:01:58.620 --> 00:02:00.810 yani Pertusis olabileceğinden şüphelenmişti. 00:02:00.810 --> 00:02:03.670 Doktor, onun burnundan bir örnek alarak, laboratuvara gönderdi. 00:02:03.670 --> 00:02:06.500 Ayrıca Matthew'u antibiyotik tedaviye başlattı. 00:02:06.500 --> 00:02:09.970 Bundan altı gün sonra, Matthew henüz 23 günlükken, 00:02:09.970 --> 00:02:11.370 Kaliforniya Sağlık Departmanı 00:02:11.370 --> 00:02:13.480 Cindy Bryce'ı arayarak, oğullarına konan 00:02:13.480 --> 00:02:15.930 teşhisin, boğmaca olduğunu söyledi. 00:02:15.930 --> 00:02:20.860 M. BRYCE: Ben bu haberi duyduğumda, aklıma 00:02:20.860 --> 00:02:26.050 en kötü ihtimali getirmiştim, çünkü haberlerde 00:02:26.050 --> 00:02:28.690 hep boğmaca sonunda hayatını kaybeden bebeklerden bahsediyorlardı. 00:02:28.690 --> 00:02:31.770 FARYON: Bu sene, Ocak ayından Ekim ayına kadar, 00:02:31.770 --> 00:02:35.060 Kaliforniya eyaletinde 10 tane yeni doğmuş bebek hayatını kaybetmişti, 00:02:35.060 --> 00:02:37.160 bunlardan ikisi San Diego bölgesindeydi. 00:02:37.160 --> 00:02:40.450 7.000'i aşkın çocuk ve yetişkin bu hastalıktan ötürü hastalanmıştı. 00:02:40.450 --> 00:02:43.370 Bu rakam, eyalette son 60 yılı aşkın olarak görülen 00:02:43.370 --> 00:02:45.200 en yüksek rakamdı. 00:02:45.200 --> 00:02:48.880 Matthew ve diğer bir çok kişi, aşılanmayla engellendiği 00:02:48.880 --> 00:02:51.960 düşünülen bu hastalığı nasıl kapmışlardı? 00:02:51.960 --> 00:02:53.970 Bu akşam, bahsedilen bu aşının 00:02:53.970 --> 00:02:56.910 ne kadar etkili olduğuna dair soruları yanıtlamaya çalışacağız. 00:02:56.910 --> 00:03:01.410 KPBS ve Watchdog Enstitüsü'nün yürüttüğü dört aylık bir çalışma sonunda, 00:03:01.410 --> 00:03:03.860 boğmaca teşhisi konan bir çok insanın, 00:03:03.860 --> 00:03:07.140 bu hastalığa karşı önceden aşılanmış olduğu bulundu. 00:03:07.140 --> 00:03:09.910 Ayrıca boğmaca hastalığı teşhisi konmuş kişilere ait 00:03:09.910 --> 00:03:13.350 tutulan devlet kayıtlarının düzenli olmadığını 00:03:13.350 --> 00:03:16.680 ve tutarsız olduğunu göstereceğiz ve 00:03:16.680 --> 00:03:19.590 " Bu salgını kim takip ediyor?" sorusuna yanıt arayacağız. 00:03:19.590 --> 00:03:21.650 Sonra, aşılanma politikalarını yönlendiren uzmanların 00:03:21.650 --> 00:03:25.210 aşı şirketlerine karşı mali olarak nasıl da bağlı 00:03:25.210 --> 00:03:27.040 olduklarını göstereceğiz. 00:03:27.040 --> 00:03:29.390 Son olarak, Bryce ailesini, oğullarının teşhisinden nasıl 00:03:29.390 --> 00:03:33.828 etkilendiklerini ve iyileşme süresince karşılaştıkları zorlukları yansıtacağız. 00:03:36.921 --> 00:03:40.640 Boğmaca, vahşi öksürük, yüz gün süren öksürük, 00:03:40.640 --> 00:03:42.370 bunlar, Pertusis'in diğer isimleridir. 00:03:42.370 --> 00:03:44.920 DR. JAMES CHERRY: Bu öksürüğe neyin sebep olduğunu 00:03:44.920 --> 00:03:45.690 tam olarak bilemiyoruz. 00:03:45.690 --> 00:03:47.450 Ancak bunun gibi başka öksürük yok. 00:03:47.450 --> 00:03:50.840 FARYON: Pertusis, Bordatella Pertussis isimli 00:03:50.840 --> 00:03:53.430 bir bakterinin sebep olduğu bir solunum yolu hastalığıdır. 00:03:53.430 --> 00:03:55.530 Hastalık başta nezleye benzer belirtiler gösterir. 00:03:55.530 --> 00:03:59.070 Sonrasındaysa, vahşi ve nöbet şeklinde bir öksürük yaratarak, 00:03:59.070 --> 00:04:02.090 çocuklarda nefes almayı zorlaştırı 00:04:02.090 --> 00:04:05.200 ve hırıltılı bir ses çıkarmalarına sebep olur. 00:04:05.200 --> 00:04:08.380 Yetişkinlerde görülen boğmaca öksürüğü yalnızca çok rahatsız edici bir hastalık olarak seyreder. 00:04:08.380 --> 00:04:11.260 Bilim insanları, boğmacaya yakalanan yetişkinlerin 00:04:11.260 --> 00:04:14.130 yüzde 80'inin, teşhis konmadan hastalığı atlattıklarını, 00:04:14.130 --> 00:04:17.260 bu kişilerin yalnızca kötü bir nezle geçirdiklerini düşündüklerini, söylemektedirler. 00:04:17.260 --> 00:04:20.500 Ancak, özellikle erken teşhis edilmezse, 00:04:20.500 --> 00:04:22.950 bebeklerdeki boğmaca öksürüğü, ölümcül olabilir. 00:04:22.950 --> 00:04:25.390 DR. JAMES CHERRY: Bu enfeksiyonda, 00:04:25.390 --> 00:04:29.850 sonunda bakteriyi temizleyebildiğinizde, kendinizi iyi hissetmeye başlarsınız. 00:04:29.850 --> 00:04:34.474 Ancak bu uzun sürebilir ve hastalanan 00:04:34.474 --> 00:04:37.363 çocukların büyük bir çoğunluğunda hastalığın seyri 00:04:37.363 --> 00:04:39.622 bir ila iki ay olabilir. 00:04:39.622 --> 00:04:41.686 DR. FRITS MOOI: Pertusis enfeksiyonun takiben 00:04:41.686 --> 00:04:45.039 genellikle diğer enfeksiyonlar oluşabilir ve bunların arasında 00:04:45.039 --> 00:04:47.090 en sık rastlananlarından komplikasyon da, zatürreedir. 00:04:47.090 --> 00:04:50.240 FARYON: Küçük bebekler salgılamaları öksürüp dışarıya 00:04:50.240 --> 00:04:52.610 atamadıklarından, akciğerlerinde biriktirirler, bu da zatürreeye 00:04:52.610 --> 00:04:54.930 sebep olur ve nefes alımı zorlaştırır. 00:04:54.930 --> 00:04:59.490 Bu yaş grubu için,erken antibiyotik tedavisi çok kritiktir. 00:04:59.490 --> 00:05:02.630 Boğmaca, 1970'lerin sonunda toplu aşılanma ile 00:05:02.630 --> 00:05:04.910 neredeyse yok edilmişti, ancak 00:05:04.910 --> 00:05:07.400 bir şekilde tekrar Kaliforniya'ya ve dünyanın birçok 00:05:07.400 --> 00:05:11.290 aşılanmış kısmına, geri dönüş yaptı. 00:05:11.290 --> 00:05:14.070 Bu salgının, neden böylesine güçlü şekilde geri döndüğü hakkında, 00:05:14.070 --> 00:05:17.580 dünyanın boğmaca konusunda lider olan iki uzmanı farklı fikirlere sahip. 00:05:17.580 --> 00:05:20.270 Bunlardan biri UCLA'den Dr. James Cherry. 00:05:20.270 --> 00:05:22.530 CHERRY: Bunun ilk sebebi, daha çok insanın hastalığın farkında olması. 00:05:22.530 --> 00:05:25.120 FARYON: Bir diğeri de, Hollanda, Bulaşıcı Hastalıkları Kontrol 00:05:25.120 --> 00:05:26.950 Merkezi'nden, Dr. Frtis Mooi. 00:05:26.950 --> 00:05:33.350 MOOI: Biz, bu bakteride yeni bir mutasyona rastladık. 00:05:33.350 --> 00:05:37.120 FARYON: Dr. Mooi ve Dr. Cherry'nin her ikisi de, boğmaca 00:05:37.120 --> 00:05:39.750 öksürüğü üzerine yürüttükleri araştırmalarında, 30 sene önce başlamışlar. 00:05:39.750 --> 00:05:42.940 Cherry, araştırmasını ABD'de yürütürken, Mooi de Hollanda da yürütmüş. 00:05:42.940 --> 00:05:45.620 Bu iki bilim adamı, birbirlerinin çalışmalarından haberdarlar. 00:05:45.620 --> 00:05:49.790 CHERRY: Mooi, moleküler mikrobiyolojik bilim alanında 00:05:49.790 --> 00:05:54.990 en iyi araştırmacılardan biridir. 00:05:54.990 --> 00:05:57.370 Bu konuda hiç bir kuşku yoktur. 00:05:57.370 --> 00:06:02.150 Ancak yayınladıkları bazı klinik çalışmalardaki verilerin 00:06:02.150 --> 00:06:04.060 çok iyi olmadığını düşünüyorum. 00:06:04.060 --> 00:06:07.290 MOOI: Ben kendisiyle çok fazla iletişim kurmuyorum ama kendisi, 00:06:07.290 --> 00:06:11.590 benim hakkımda, basında, salgın hastalıklar konusunda çok kötü olduğumu, yazmıştı. 00:06:11.590 --> 00:06:13.440 Bunun bana pek iyilik yaptığını söyleyemem. 00:06:13.440 --> 00:06:16.490 FARYON: Bu iki uzmanın neden fikir ayrılığına düştüklerini anlamak için, 00:06:16.490 --> 00:06:18.570 önce pertusis aşısının tarihi hakkında biraz bilgi sahibi 00:06:18.570 --> 00:06:19.850 olmak lazım. 00:06:19.850 --> 00:06:23.710 SPİKER: Hastalığın en kötü vakaları, okul yaşına gelmemiş 00:06:23.710 --> 00:06:26.120 çocuklarda görüldüğünden, okulda yapılan aşılanma çok geç olabilir. 00:06:26.120 --> 00:06:29.340 FARYON: Boğmaca hastalığına sebep olan bakteri, 1906 00:06:29.340 --> 00:06:32.100 senesinde, Belçika'da izole edilmişti. 00:06:32.100 --> 00:06:33.850 O zaman, bu hastalık, bebek ölümlerine 00:06:33.850 --> 00:06:35.700 en çok sebep olan hastalıklardan biriydi. 00:06:35.700 --> 00:06:40.680 SPİKER: 1921 senesinde, boğmaca Michigan'da 00:06:40.680 --> 00:06:42.560 316 çocuk ölümüne sebep oldu. 00:06:42.560 --> 00:06:47.310 Geçen sene, bu sayı 63'e indirildi. 00:06:47.310 --> 00:06:51.340 FARYON: Belçika'daki buluştan sonra, ilk aşılama denemeleri yapıldı. 00:06:51.340 --> 00:06:55.250 Ancak, boğmaca öksürüğünü engellemeyi başaran ilk etkin 00:06:55.250 --> 00:06:58.010 aşı, 1940'ların sonunda geliştirildi. 00:06:58.010 --> 00:06:59.920 SPİKER: Hastalığın kendisinin aksine, aşı 00:06:59.920 --> 00:07:01.670 insan hayatını tehlikeye sokmamaktadır. 00:07:01.670 --> 00:07:05.350 FARYON: 1946 senesinde, ABD'de toplu aşı kampanyaları başlatıldı 00:07:05.350 --> 00:07:08.850 ve karşılaşılan vaka sayısında büyük azalma oldu. 00:07:08.850 --> 00:07:10.790 Aşı öncesinde, hastalığın görülme oranı 00:07:10.790 --> 00:07:14.800 100.000 çocukta, 157 iken, 00:07:14.800 --> 00:07:19.810 1970'lerdeki aşı kampanyaları sayesinde, 100.000 çocukta 00:07:19.810 --> 00:07:22.670 1'den bile az oranda, vaka meydana geldi. 00:07:22.670 --> 00:07:26.220 Ancak bu aşı, sorunsuz değildi. 00:07:26.220 --> 00:07:29.340 Aşının ilk versiyonları, bebeklerde uzun süreli ağlama krizleri 00:07:29.340 --> 00:07:32.970 ve nöbetler gibi yan etkiler ortaya çıkarabiliyordu. 00:07:32.970 --> 00:07:37.630 1996 senesinde, FDA yeni bir boğmaca aşısı onayladı. 00:07:37.630 --> 00:07:40.170 Bu aşıya, *hücresiz versiyon*, dendi. 00:07:40.170 --> 00:07:43.270 Bu versiyonda, aşının hastalığa sebep olan organizmanın, 00:07:43.270 --> 00:07:45.620 yalnıza saflaştırılmış bileşenlerini kullanılıyordu. 00:07:45.620 --> 00:07:49.080 Bu aşı daha güvenliydi ve daha az 00:07:49.080 --> 00:07:51.320 yan etkiye sebep oluyordu. 00:07:51.320 --> 00:07:56.508 Bugün, ABD'de yalnızca hücresiz pertusis aşısı kullanılmaktadır. 00:07:59.408 --> 00:08:02.617 Ancak, ABD aşısını değiştirirken, bir yandan da 00:08:02.617 --> 00:08:04.419 başka bir gelişme meydana geliyordu: 00:08:05.788 --> 00:08:09.740 Ülkenin dört bir yanındaki sağlık görevlileri, 00:08:09.740 --> 00:08:12.160 boğmaca vakalarının arttığını bildiriyorlardı. 00:08:12.160 --> 00:08:16.140 Ve Amsterdam'ın merkezine 30 dakika mesafede olan bir 00:08:16.140 --> 00:08:19.190 devlet laboratuvarında, bir grup bilim insanı, 00:08:19.190 --> 00:08:22.320 boğmaca öksürüğüne sebep olan bakterinin, 00:08:22.320 --> 00:08:23.990 şekil değiştirdiğini keşfetmektelerdi. 00:08:23.990 --> 00:08:28.690 MOOI: Bakteride görülen bu mutasyon, bakterinin 00:08:28.690 --> 00:08:30.520 daha fazla pertusis zehri üretmesine sebep oluyordu. 00:08:30.520 --> 00:08:32.800 FARYON: Kaliforniya'da ve dünyanın bir çok 00:08:32.800 --> 00:08:35.490 diğer bölgesinde görülen salgına bu mutasyon 00:08:35.490 --> 00:08:38.350 sebep olup olmadığı, bugün dünyadaki boğmaca konusundaki 00:08:38.350 --> 00:08:40.260 tartışmanın merkezinde yer alıyor. 00:08:40.260 --> 00:08:44.450 Dr. Mooi, mutasyonu suçluyor, ancak Dr. Cherry aynı fikirde değil. 00:08:44.450 --> 00:08:47.230 CHERRY: Bakteride bahsedilen değişiklikler meydana gelse bile, 00:08:47.230 --> 00:08:51.110 bunun, aşının başarısızlığındaki artışa sebep olduğuna dair herhangi bir kanıt yok. 00:08:56.240 --> 00:08:59.670 FARYON: Burada, San Diego Bölgesi'nde, çocukların 00:08:59.670 --> 00:09:01.400 % 85'i aşılı durumda. 00:09:01.400 --> 00:09:03.190 Anaokuluna giren çocukların yalnızca 00:09:03.190 --> 00:09:06.860 % 3'ü, ailelerinin kişisel inançları sebebiyle 00:09:06.860 --> 00:09:09.070 aşılanmamayı tercih etmiş durumda. 00:09:09.070 --> 00:09:11.770 Ancak bu yüksek aşı oranına rağmen, 00:09:11.770 --> 00:09:14.510 San Diego, Kaliforniya'da karşılaşılan boğmaca 00:09:14.510 --> 00:09:17.660 vakalarının en sık görüldüğü ikinci bölge. 00:09:17.660 --> 00:09:20.760 Dr. Dearn Sidelinger, San Diego'nun yardımcı 00:09:20.760 --> 00:09:21.710 kamu sağlığı görevlisi. 00:09:21.710 --> 00:09:22.710 DR. DEAN SIDELINGER: Bu hastalık, 00:09:22.710 --> 00:09:25.150 kişiler arasında kolaylıkla bulaşabilen 00:09:25.150 --> 00:09:26.770 türden bir hastalık. 00:09:26.770 --> 00:09:29.100 Yani mesela siz veya ben bu hastaysam, 00:09:29.100 --> 00:09:32.090 bu röportaj sırasında birbirimize pertusis 00:09:32.090 --> 00:09:33.470 bakterisini bulaştırabiliriz. 00:09:33.470 --> 00:09:34.990 Sidelinger, geçmiş yıllarda 00:09:34.990 --> 00:09:37.990 boğmaca vakalarının yazın zirveye ulaştığını ve 00:09:37.990 --> 00:09:41.690 sonbaharda tekrar azaldığını, ancak bu sene bu trendin meydana gelmediğini söylemektedir. 00:09:41.690 --> 00:09:45.350 SIDELINGER: Zaman geçtikçe, vakalarda artış görüyoruz. 00:09:45.350 --> 00:09:48.950 Biz, kamunun bu konuda bilinçlenmesinin bu artışta bir rolü olduğunu biliyoruz. 00:09:48.950 --> 00:09:51.480 Biz Pertusis hakkında konuştukça, insanlar doktorlarına hastalık 00:09:51.480 --> 00:09:53.230 hakkında daha çok soru soruyorlar, aynı şekilde doktorlar da 00:09:53.230 --> 00:09:55.410 özellikle bu vaka var mı diye, bakıyorlar. O zaman artış yaşanıyor. 00:09:55.410 --> 00:09:59.530 FARYON: Kasım 2010'un sonunda, San Diego Bölgesi'nde 00:09:59.530 --> 00:10:02.830 yaklaşık 1000 çocuk ve yetişkinin, boğmaca rahatsızlığından 00:10:02.830 --> 00:10:04.050 muzdarip olduğu bulundu. 00:10:04.050 --> 00:10:06.760 Bu kişilerin yarıdan fazlası aşılanmıştı. 00:10:06.760 --> 00:10:08.090 Bizim araştırmalarımız, 00:10:08.090 --> 00:10:10.890 benzer bir trende Kaliforniya'nın her yerinde rastlandığını göstermekte. 00:10:10.890 --> 00:10:14.190 KPBS ve Watchdog Enstitüsü, en yüksek 00:10:14.190 --> 00:10:16.950 enfesksiyon oranlarının rastlandığı 9 Kaliforniya 00:10:16.950 --> 00:10:19.050 bölgesinden veri toplamıştır. 00:10:19.050 --> 00:10:22.590 Araştırmamıza göre, aşı geçmişi bilinen kişiler arasında, 00:10:22.590 --> 00:10:26.240 boğmaca teşhisi konulan nüfusun % 44 ila 83'ü, 00:10:26.240 --> 00:10:28.650 önceden boğmaca aşısı olmuştur. 00:10:28.650 --> 00:10:30.370 Biz ayrıca Kaliforniya Kamu Sağlığı 00:10:30.370 --> 00:10:32.430 Departmanı'nın kayıtlarını da inceledik. 00:10:32.430 --> 00:10:35.460 Aşı geçmişinin kayıt altına alındığı kişiler arasında, 00:10:35.460 --> 00:10:39.090 enfeksiyona sahip olan insanların % 80'i, önceden aşılanmış. 00:10:39.090 --> 00:10:41.050 DR. MARK HORTON: Salgın hastalıklar uzmannlarına göre 00:10:41.050 --> 00:10:45.780 ve bu aşı konusunda uzman olan kişilere göre, bu durum tamamen olağan. 00:10:45.780 --> 00:10:48.220 FARYON: Dr. Mark Horton, Kaliforniya Kamu Sağlığı 00:10:48.220 --> 00:10:50.740 Departmanı Müdürü. 00:10:50.740 --> 00:10:52.560 HORTON: Eğer nüfusun bir kısmı 00:10:52.560 --> 00:10:56.340 aşılanmışsa ve bu aşılanan kısım, aşının 00:10:56.340 --> 00:10:57.440 yüzde yüz etkili olmaması yüzünden ya da herkesin 00:10:57.440 --> 00:11:00.820 üzerinde aynı etkiyi göstermemesi sebebiyle, 00:11:00.820 --> 00:11:02.800 hala hasta olmaya müsaitse, bunu hesabını yaparsanız, 00:11:02.800 --> 00:11:05.050 çok etkili olan bir aşıda bile, 00:11:05.050 --> 00:11:06.980 nüfusun çoğunluğunu 00:11:06.980 --> 00:11:08.360 aşılamış olsanız bile, 00:11:08.360 --> 00:11:10.300 hastalığa yakanmaya müsait olan insanlar 00:11:10.300 --> 00:11:14.130 hem hiç aşılanmamış kişileri, 00:11:14.130 --> 00:11:15.390 hem de, belki de aşılanmış olan 00:11:15.390 --> 00:11:19.390 kişilerin yüzde ellisinden fazlasını 00:11:19.390 --> 00:11:20.240 bile içeriyor 00:11:20.240 --> 00:11:22.350 olabilir. 00:11:22.350 --> 00:11:24.670 FARYON: Yani, eğer hesaplarsanız, 00:11:24.670 --> 00:11:26.720 eğer bir aşı % 100 00:11:26.720 --> 00:11:28.620 etkili değilse, aşılanmış insanlar 00:11:28.620 --> 00:11:31.650 arasından bir kısmının, hastalandığını görürsünüz. 00:11:31.650 --> 00:11:34.930 HORTON: O halde, hastalık vakalarının bizi şaşırtmıyor olması gerekiyor ve bu vakalardan dolayı, 00:11:34.930 --> 00:11:36.520 aşının etkinliğinden şüphe etmememiz gerekiyor. 00:11:36.520 --> 00:11:37.890 SPİKER KEVIN CROWE: Yani bu durumda, aşının etkin olup 00:11:37.890 --> 00:11:39.070 olmadığının bir göstergesi değil, öyle mi? 00:11:39.070 --> 00:11:39.690 HORTON: Evet, evet. 00:11:39.690 --> 00:11:42.560 FARYON: Ancak bundan 20 sene önce, bu durumun tersi geçerliydi. 00:11:42.560 --> 00:11:44.990 Hastalık Kontrolü Merkezleri'nin hazırladığı bir rapora göre, 00:11:44.990 --> 00:11:48.420 1990 ila 1996 tarihler arasında, boğmaca hastalığı 00:11:48.420 --> 00:11:51.450 geçiren, 3 ay ile 4 yaş arasındaki çocukların yarıdan fazlası, 00:11:51.450 --> 00:11:53.900 aşı olmamıştı. 00:11:53.900 --> 00:11:56.480 Boğmaca vakaları da son 20 yılda 00:11:56.480 --> 00:11:58.050 artış göstermekteydi. 00:11:58.050 --> 00:12:00.900 100.000'de 1 olan oran, Kaliforniya eyaletinde, 00:12:00.900 --> 00:12:04.250 100.000'de 18'e çıkmıştı. 00:12:04.250 --> 00:12:08.580 Ve San Luis Obispo gibi bazı Kaliforniya bölgelerinde, 00:12:08.580 --> 00:12:12.880 vakaların görülme oranı, neredeyse aşının keşfedilmesinden önceki oranlarla aynıydı. 00:12:12.880 --> 00:12:14.910 Bryce ailesiyle yaptığımız röportajdan iki gün sonra, 00:12:14.910 --> 00:12:18.630 Matthew'ün ateşi yükseldi. 00:12:18.630 --> 00:12:21.480 Onu, San Diego'daki Rady Çocuk Hastanesi'ne 00:12:21.480 --> 00:12:24.000 kaldırdılar. 00:12:24.000 --> 00:12:26.820 Matthew yaşı çok küçük olduğu için, boğmaca 00:12:26.820 --> 00:12:28.060 aşısı olmamıştı. 00:12:28.060 --> 00:12:31.900 Bebeklerin aşı olmadan önce, en az iki aylık olmaları gerekmekte. 00:12:31.900 --> 00:12:34.880 Ancak Bryce ailesindeki herkes boğmaca aşısı olmuştu, 00:12:34.880 --> 00:12:37.160 hatta ebeveynleri bile ek aşı olmuşlardı. 00:12:37.160 --> 00:12:39.400 Yeni doğan bir bebeğin çevresindeki 00:12:39.400 --> 00:12:42.030 herkesin bağışıklık sahibi edilmesine, *aileyi koruyucu aşılama stratejisi* deniyor. 00:12:42.030 --> 00:12:46.860 CINDY BRYCE: Ben doktoru aradığımda, bana ailede şu anda kimin boğmaca geçirdiğini sordular, 00:12:46.860 --> 00:12:50.390 ben de yanıt veremedim, çünkü herkes aşılıydı, bu yüzden 00:12:50.390 --> 00:12:53.460 başka kimin boğmaca geçirdiğini bilmiyordum. 00:12:53.460 --> 00:12:56.550 FARYON: Myron ve oğullarından birinde de boğmaca bakterisi 00:12:56.550 --> 00:12:58.390 olup olmadığına baktılar, ikisinde de sonuç negatifti. 00:12:58.390 --> 00:13:00.990 M. BRYCE: Benim bilmek istediğim şey, 00:13:00.990 --> 00:13:05.740 aşının işe yarayıp yaramadığı. 00:13:05.740 --> 00:13:11.300 Çünkü bana bu aşının işe yaradığı söylenmişti 00:13:11.300 --> 00:13:18.710 ve ben, bana söylenen her şeyi uygularsam, çocuklarımı 00:13:18.710 --> 00:13:27.220 koruyor olacağımı, düşünmüştüm. 00:13:27.220 --> 00:13:30.140 FARYON: Peki bu aşı ne kadar etkili? 00:13:30.140 --> 00:13:32.700 Bu sorunun cevabı, soruyu kime sorduğunuza göre değişebilir. 00:13:32.700 --> 00:13:34.250 Amerika'daki en yaygın boğmaca aşılarının içinde bulunan 00:13:34.250 --> 00:13:37.110 ilaç bilgilerine göre, 00:13:37.110 --> 00:13:40.410 aşı % 85 etkili. 00:13:40.410 --> 00:13:44.120 MOOI: Bu yeni nesil bakteri, 00:13:44.120 --> 00:13:46.490 Hollanda'yı ve diğer ülkeleri tamamen etkisi altına almış durumda 00:13:46.490 --> 00:13:48.290 ve diğer tüm nesilleri alt etmiş durumda. 00:13:48.290 --> 00:13:49.090 Benzeri olmayan bir tür. 00:13:49.090 --> 00:13:51.660 FARYON: Dr. Mooi, aşıların ne kadar etkili 00:13:51.660 --> 00:13:54.480 olduklarını belirlemenin hiç bir yolu olmadığını, çünkü 00:13:54.480 --> 00:13:56.130 bu aşıların yeni nesil boğmaca bakterisi 00:13:56.130 --> 00:13:58.390 üzerinde test edilmediklerini, söylüyor. 00:13:58.390 --> 00:13:59.740 MOOI: Biz buna p3 soyu diyoruz. 00:13:59.740 --> 00:14:02.550 FARYON: Kendisi bu yeni nesil bakterinin daha öldürücü olduğuna 00:14:02.550 --> 00:14:04.000 ve insanları daha ağır hasta ettiğine inanıyor. 00:14:04.000 --> 00:14:07.540 Bu yeni nesil bakteri, yeni hücresiz aşılar geliştirilirken 00:14:07.540 --> 00:14:08.380 ortaya çıkmış durumda. 00:14:08.380 --> 00:14:09.510 MOOI: Ben size aşı üreten şirketlerin 00:14:09.510 --> 00:14:14.320 benim demeçlerimden ötürü neden mutlu olmadıklarını söyleyebilirim. 00:14:14.320 --> 00:14:20.750 Çünkü eğer benim söylediğim şey doğruysa, bu onların 1980'lerde 00:14:20.750 --> 00:14:22.980 yanlış tür bakteriyi seçtikleri anlamına geliyor. 00:14:22.980 --> 00:14:25.440 FARYON: Hollanda 1996 senesinde, beklenmedik 00:14:25.440 --> 00:14:28.620 bir boğmaca salgınıyla karşı karşıya geldiğinde, Mooi'nin laboratuvarı 00:14:28.620 --> 00:14:30.270 bu yeni nesil bakteriyi inceliyordu. 00:14:31.058 --> 00:14:33.147 MOOI: Bizim p3 cinsi dediğimiz bu yeni nesil bakteriler ile 00:14:33.147 --> 00:14:37.695 pertusis vakalarının artışı arasında, 00:14:37.695 --> 00:14:40.640 direk bir ilişki vardı. 00:14:40.640 --> 00:14:44.820 CHERRY: Bugün Amerika'da en sık kullanılan 00:14:44.820 --> 00:14:48.870 iki aşı türünün, 00:14:48.870 --> 00:14:54.330 başarısız olduğuna dair herhangi 00:14:54.330 --> 00:14:56.020 bir kanıt yok. 00:14:56.020 --> 00:15:01.130 FARYON: O halde, son 60 yıldır 00:15:01.130 --> 00:15:03.080 ortaya çıkan en büyük salgınla karşı karşıya 00:15:03.080 --> 00:15:04.690 olmamız konusunda ne diyeceksiniz? 00:15:04.690 --> 00:15:07.560 CHERRY: Bunun sebeplerinden biri, insanların bu konuda farkındalıklarının artmasıdır. 00:15:07.560 --> 00:15:12.500 Özellikle de kamu sağlığı kuruluşlarında çalışan insanlar 00:15:12.500 --> 00:15:14.890 bu hastalığın farkında olduklarından, vaka sayısı artmış bulunuyor. 00:15:14.890 --> 00:15:17.560 FARYON: Cherry ayrıca, bu artışın bir diğer sebebi de, 00:15:17.560 --> 00:15:19.890 *azalan bağışıklık* denen bir durumdan kaynaklandığını söylüyor. 00:15:19.890 --> 00:15:23.500 Boğmacaya karşı gösterdiğiniz bağışıklık, 00:15:23.500 --> 00:15:26.440 aşılanma sayesinde de bağışıklık kazansanız, doğal yoldan, hastalığı geçirerek başıklık kazansanız da, 00:15:26.440 --> 00:15:27.960 hayat boyunca sizi korumuyor. 00:15:27.960 --> 00:15:31.590 Neredeyse tüm uzmanlar, azalan bağışıklığın, dünya çapında 00:15:31.590 --> 00:15:34.350 gözlemlenen boğmaca salgınlarına katkıda bulunduğu konusunda, hemfikir. 00:15:34.350 --> 00:15:38.574 Onların hemfikir olamadıkları nokta, bağışıklığın ne zaman sonlandığı. 00:15:41.066 --> 00:15:45.300 Dr. Mooi, bu yeni nesil Pertusis bakterisinin, bağışıklığımızı 00:15:45.300 --> 00:15:47.400 geçmiştekilere kıyasla, daha çabuk alt ettiğini söylüyor. 00:15:47.400 --> 00:15:49.180 Ve kendisi bu bulgularını, 00:15:49.180 --> 00:15:52.510 aralarında CDC'nin Infectious Diseases isimli dergisinin de bulunduğu, meslektaş incelemesinden geçmiş 00:15:52.510 --> 00:15:54.010 çalışma dergilerinde yayınlamış bulunmakta. 00:15:54.010 --> 00:15:59.280 MOOI: Bağışıklık istenen seviyenin altındaysa, 00:15:59.280 --> 00:16:04.300 bakteri bağışıklık sistemimiz eşleşmeyi göremeyecek ve bakteriyi tanımayacaktır, 00:16:04.300 --> 00:16:08.330 ikincisi de, bağışıklık sistemimiz 00:16:08.330 --> 00:16:10.710 bakteriye karşı savaşmaya başlasa da, 00:16:10.710 --> 00:16:14.740 yeni toksin, bu savaşı geciktirmeyi başarabilecektir. 00:16:14.740 --> 00:16:19.920 İşte bu iki faktörün birlikte çalışarak, 00:16:19.920 --> 00:16:22.460 aşının koruma sağladığı zaman dilimini 00:16:22.460 --> 00:16:25.830 kısalttığını söyleyebiliriz. 00:16:25.830 --> 00:16:27.900 FARYON: Hollanda, 1996 senesinde yaşadığı 00:16:27.900 --> 00:16:30.350 salgından bir başka şey daha öğrenmişti. 00:16:30.350 --> 00:16:33.320 O zamanlar, ülke, insanları hasta eden 00:16:33.320 --> 00:16:35.850 bakteriye ait çok az örneğe sahipti. 00:16:35.850 --> 00:16:38.790 O zaman, Mooi'nin laboratuvarı doktorlardan, kendilerine 00:16:38.790 --> 00:16:41.460 Pertusis görülen vakalara ait bakteri örneği göndermelerini istedi. 00:16:41.460 --> 00:16:44.700 Laboratuvarda şimdi 3.000 örnek var. 00:16:44.700 --> 00:16:47.920 Kaliforniya, eyalette görülen 7.000'i aşkın boğmaca 00:16:47.920 --> 00:16:51.550 vakasında, 29 örnek toplamış durumda. 00:16:51.550 --> 00:16:55.080 KPBS/Watchdog tarafından dört ay boyunca yürütülen 00:16:55.080 --> 00:16:57.170 inceleme esnasında, biz ayrıca eyaletin ve 00:16:57.170 --> 00:17:00.890 Hastalık Kontrol ve Önlem Merkezleri'nin (CDC) bölgedeki 00:17:00.890 --> 00:17:02.700 verileri yeterince çabuk kayıt altına alamadığını ve kayıt altına aldıklarının da, tutarsız olduğunu öğrendik. 00:17:02.700 --> 00:17:05.860 San Diego gibi bazı bölgeler, boğmaca hastalığı geçiren 00:17:05.860 --> 00:17:08.540 popülasyonlarının aşı durumlarını bilseler de, 00:17:08.540 --> 00:17:11.770 eyalet verileri, bu bilgileri, bilinmeyen bilgi olarak kaydetmiş durumda. 00:17:11.770 --> 00:17:15.180 Eyalette, Pertusis vakalarını bildirmeye ait protokol var olsa bile, 00:17:15.180 --> 00:17:19.230 KPBS/Watchdog tarafından yapılan anket, bazı bölgelerin bu protokole uymadığını 00:17:19.230 --> 00:17:22.140 ya da bu bilgiyi eyalet yönetimine çok geç bildirdiğini bulmuştur. 00:17:22.140 --> 00:17:24.930 HORTON: Bizim ne kadar çok vakadan haberimiz olursa, o kadar iyi olduğuna dair bir görüş var, 00:17:24.930 --> 00:17:30.460 ancak açık konuşmam gerekirse, bizim önemli kararlar 00:17:30.460 --> 00:17:33.050 vermemiz için, her bir 00:17:33.050 --> 00:17:37.040 pertusis vakasından haberdar 00:17:37.040 --> 00:17:38.330 olmaya ihtiyacımız yok. 00:17:38.330 --> 00:17:41.490 FARYON Atlanta'daki Hastalık Kontrol ve Önlem Merkezi, 00:17:41.490 --> 00:17:42.570 röportaj talebimizi geri çevirdi. 00:17:42.570 --> 00:17:45.480 Yazdıkları e-posta cevabında, pertusis vakalarında 00:17:45.480 --> 00:17:49.380 görülen artışın "arkasındaki faktörlerin birbirinden ayırmanın güç" olduğunu 00:17:49.380 --> 00:17:52.870 ancak bu faktörler arasında " kişiler arasındaki bulaşmada görülen artış", 00:17:52.870 --> 00:17:54.360 " hastalığın daha iyi teşhis edilmesi" ve 00:17:54.360 --> 00:17:57.300 " laboratuvar doğrulamalarının artışı" olduğunu söylediler. 00:17:57.300 --> 00:18:00.300 Biz ayrıca onlara, daha öldürücü yeni nesil bir bakterinin 00:18:00.300 --> 00:18:02.060 salgına katkıda bulunuyor olup, olamayacağını sorduk. 00:18:02.060 --> 00:18:05.790 Onlar da yanıtlarında, ptxP3 hakkındaki mevcut 00:18:05.790 --> 00:18:08.350 verilerin, bakterinin daha öldürücü olduğunu göstermediğini ve 00:18:08.350 --> 00:18:11.420 vakalardaki artışın, yalnızca ptxP3'ün ortaya çıkmasına 00:18:11.420 --> 00:18:14.270 dayandırılamayacağını, söylediler. 00:18:14.270 --> 00:18:18.360 Ayrıca, 1980'den beri 00:18:18.360 --> 00:18:20.460 pertusis vakalarında görülen artış için bu ve diğer muhtemel 00:18:20.460 --> 00:18:23.780 açıklamaları incelediklerini, belirttiler. 00:18:23.780 --> 00:18:26.940 Hastalık Kontrol ve Önlem Merkezi, bize kendi araştırmacıları tarafından yürütülen şu çalışmayı gönderdiler. 00:18:26.940 --> 00:18:28.180 Çalışma, 6 ay ile 5 yaş aralığındaki 00:18:28.180 --> 00:18:30.950 çocukları kapsıyordu. 00:18:30.950 --> 00:18:33.080 Ve pertusis aşıları, % 90'ın üzerinde 00:18:33.080 --> 00:18:35.240 etkin bulunmuştu. 00:18:35.240 --> 00:18:39.600 Çalışmadan kullanılan veriler, 1998 ila 2001 yılları arasında toplanmıştı. 00:18:39.600 --> 00:18:42.710 Veriler arasında, pertusisin cinsine ait bir bilgi yoktu. 00:18:42.710 --> 00:18:46.850 [şarkı söyleyerek]: Siz DTP nedir, bilir misiniz? 00:18:46.850 --> 00:18:51.829 Özel bir aşıdır, ama yalnızca çocuklar için değildir. 00:18:53.260 --> 00:18:55.940 FARYON: ABD'de boğmaca aşısını üreten en büyük 00:18:55.940 --> 00:18:59.360 iki şirketten biri olan Sanofi Pasteur, 00:18:59.360 --> 00:19:02.330 bu yılın ilk aylarında, bu şarkı yarışmasını düzenledi. 00:19:02.330 --> 00:19:07.070 [Şarkı söylererek]: Bugün doktorunuzu aramanızı gerektiren sebep, 00:19:07.070 --> 00:19:09.010 pertusisdir. 00:19:09.010 --> 00:19:11.410 FARYON: Bu yarışma, boğmaca ve aşılama 00:19:11.410 --> 00:19:15.040 konusunda düzenlenmiş bir halkla ilişkiler provasıydı. 00:19:15.040 --> 00:19:18.320 Ancak, şirketin halkla ilişkilerini iyi tutmasıyla, kamu 00:19:18.320 --> 00:19:20.750 sağlığı politikalarını etkilemesi arasındaki çizgi nerededir? 00:19:20.750 --> 00:19:23.990 [Şarkı söyleyerek]: Aşılanın ve pertusisin poposuna tekmeyi basın. 00:19:23.990 --> 00:19:28.700 FARYON: Özellikle de, kamu sağlığı politikası, aşı 00:19:28.700 --> 00:19:30.140 satışlarını arttırıyorsa... 00:19:30.140 --> 00:19:33.040 2007 senesinden bu yana, Kaliforniya Sağlık 00:19:33.040 --> 00:19:36.030 Departmanı, sağlık sigortası olmayan çocuklar için, 00:19:36.030 --> 00:19:39.430 200 milyon Doların üzerinde 00:19:39.430 --> 00:19:41.060 para harcadı. 00:19:41.060 --> 00:19:43.510 Ve bu miktar artacağa da benziyor. 00:19:43.510 --> 00:19:47.840 Eylül ayında, Kaliforniya eyaleti yasama meclisi 00:19:47.840 --> 00:19:50.810 tüm öğrencilerin, orta okula başlamadan önce 00:19:50.810 --> 00:19:54.200 altıncı kez pertuisis aşısı olmalarını öngören bir 00:19:54.200 --> 00:19:55.360 yasayı uygulamaya koydu. 00:19:55.360 --> 00:19:57.110 Bu durum, hem şirketler için, 00:19:57.110 --> 00:19:59.850 hem de kamu sağlığı için yarar sağlayan bir durum olabilir. 00:19:59.850 --> 00:20:02.340 Ancak ilaç sektörü, kamu sağlığı 00:20:02.340 --> 00:20:04.150 politikasının belirlenmesinde ne kadar söz sahibi? 00:20:04.150 --> 00:20:06.470 Sanofi Pasteur ayrıca, Küresel Boğmaca Girişimi'ni 00:20:06.470 --> 00:20:09.390 başlattı ve bunun için gerekli fonu sağladı. 00:20:09.390 --> 00:20:13.340 GPI olarak bilinen bu girişim 10 sene önce başlatılarak 00:20:13.340 --> 00:20:15.720 dünyanın dört bir yanından tıbbi uzmanları bir araya getirdi 00:20:15.720 --> 00:20:19.980 ve girişimle, boğmacanın neden nüksettiği ve hastalığın nasıl kontrol 00:20:19.980 --> 00:20:21.550 edilebileceğini araştırıldı. 00:20:21.550 --> 00:20:23.340 Bu girişimin üyelerinin yarısından fazlası 00:20:23.340 --> 00:20:25.050 ya ilaç şirketinin personeli, ya da 00:20:25.050 --> 00:20:28.170 şirket tarafından araştırma veya danışma ücretleri alan kişiler. 00:20:28.170 --> 00:20:31.460 Kaliforniya da da dahil olmak üzere, ülkenin her yerindeki kamu sağlığı görevlileri, 00:20:31.460 --> 00:20:34.880 ve Hastalık Kontrol ve Önlem Merkezi görevlileri, aşı politikaları üretirken, 00:20:34.880 --> 00:20:37.210 Küresel Boğmaca Girişimi'mini temel alıyor. 00:20:37.210 --> 00:20:40.140 Dr. James Cherry de bu girişimin üyelerinden. 00:20:40.140 --> 00:20:43.240 Kendisi ayrıca, aşı üreticilerinden, yaptığı konuşmalar ve araştırmalar için 00:20:43.240 --> 00:20:45.320 ücret alıyor. 00:20:45.320 --> 00:20:48.080 Bir yandan da, aşı politikaları ve aşıların etkinlikleri 00:20:48.080 --> 00:20:51.420 belirlenirken, hükümet komitelerinde yer alıyor. 00:20:51.420 --> 00:20:56.450 FARYON: Kötümser birisi, Küresel Boğmaca Girişimi'ne 00:20:56.450 --> 00:21:01.260 bakıp, orada çalışan boğmaca 00:21:01.260 --> 00:21:03.940 uzmanlarının, ilaç şirketi tarafından finanse 00:21:03.940 --> 00:21:06.370 edildiğini gördüğünde, 00:21:06.370 --> 00:21:10.120 bu uzmanların yeni bir aşı üretmektense, 00:21:10.120 --> 00:21:13.810 eskisini kullanmaya daha çok yatkın 00:21:13.810 --> 00:21:16.410 olabileceklerini söyleyebilir. 00:21:16.410 --> 00:21:17.840 Siz bu konuda ne dersiniz? 00:21:17.840 --> 00:21:19.920 CHERRY: Bence bu doğru değil. 00:21:19.920 --> 00:21:25.500 Biz yeni aşılardan bahsediyoruz. 00:21:25.500 --> 00:21:32.490 Bence, yeni bir aşı üretmenin zorluğu 00:21:32.490 --> 00:21:39.420 bu tür bir aşıyı yaratırken ortaya çıkacak masraflardan ve 00:21:39.420 --> 00:21:46.040 FDA'in şartlarını yerine getirirken ortaya çıkacak test masraflarından kaynaklanmakta ve 00:21:46.040 --> 00:21:48.880 bence, eğer bu iki faktör ortadan kalksaydı, 00:21:48.880 --> 00:21:52.270 ana aşı üreticileri, yeni bir aşı üretirlerdi. 00:21:52.270 --> 00:21:55.480 MOOI: İşte bunlar üç farklı pertusis cinsi. 00:21:55.480 --> 00:21:59.220 FARYON: Dr. Mooi, Boğmaca Girişimi'ne karşı eleştirel yaklaşanlardan. 00:21:59.220 --> 00:22:04.630 MOOI: Benim bu konuda yaşadığım en büyük hayal kırıklığı, 00:22:04.630 --> 00:22:09.090 onların tamamen ve bilerek, patojen adaptasyonunu görmezden gelmeleridir. 00:22:09.090 --> 00:22:15.500 Sanırım bir kaç yıl önce, Darwin'in ölümünün 00:22:15.500 --> 00:22:21.110 100.ü senesiydi, daha üzerinden çok zaman geçmedi. 00:22:21.110 --> 00:22:25.460 Ve bu tür bir grubun, 00:22:25.460 --> 00:22:29.180 evrimi ve patojen adaptasyonunu tamamen 00:22:29.180 --> 00:22:30.200 görmezden gelmeleri çok garip. 00:22:30.200 --> 00:22:35.060 Ben bunun, bilim ve kamu sağlığı adına kötü bir şey olduğunu düşünüyorum. 00:22:35.060 --> 00:22:38.140 FARYON: Sanofi Pasteur, bu demeci KPBS'ye ve 00:22:38.140 --> 00:22:40.310 Watchdog Enstitüsü'ne göndermiştir. 00:22:40.310 --> 00:22:44.150 Bu demeçte, Küresel Boğmaca Girişimi'ne sağladıkları fonun, dünyanın 00:22:44.150 --> 00:22:48.500 boğmaca konusundaki yetkili kişileri bir araya getirdiği ve bu sayede toplumun bütününe yarar sağladıkları, yazmaktadır. 00:22:48.500 --> 00:22:50.930 Şirket ayrıca şöyle demektedir: " Şu anda, 00:22:50.930 --> 00:22:54.860 mevcut pertusis aşılarının, etkin olmadıklarına ait bir kanıt 00:22:54.860 --> 00:22:56.800 bulunmamaktadır." 00:22:56.800 --> 00:23:00.640 Dr. Dean Sidelinger, kendi bölgesinde, aşı olmasına 00:23:00.640 --> 00:23:03.770 rağmen hastalığa yine de yakalanan kişiler olduğunu ilk öğrenen sağlık görevlilerinden biri. 00:23:03.770 --> 00:23:06.780 Kendisi, bunun onu şaşırttığını ama yine de, 00:23:06.780 --> 00:23:10.760 mevcut aşının, yarar sağladığı topluluğu korumak için 00:23:10.760 --> 00:23:12.280 elindeki en iyi silah olduğunu, söylüyor. 00:23:12.280 --> 00:23:14.090 SIDELINGER: Pertussis vakalarının sayısını belirgin şekilde 00:23:14.090 --> 00:23:17.010 azaltıyor. Aşıyı kullanmadığımız zamana kıyaslarsak, şu anda 00:23:17.010 --> 00:23:20.190 gördüğümüz vaka sayısı, o zaman kıyasla çok daha 00:23:20.190 --> 00:23:21.280 düşük. 00:23:21.280 --> 00:23:25.050 Yani insanların, bu aşıyı atlamalarını ya da "Ben bu aşıyı 00:23:25.050 --> 00:23:27.340 vurdurmak istemiyorum çünkü aşı olmasına rağmen yine de 00:23:27.340 --> 00:23:29.810 hastalanan bir çok kişi gördüm" demelerini istemeyiz. 00:23:29.810 --> 00:23:32.430 FARYON: Sidelinger, eğer hiç aşı olmasaydı, karşılaşılan 00:23:32.430 --> 00:23:34.700 vakaların çok daha fazla olacağını söylüyor. 00:23:34.700 --> 00:23:36.040 Dr. Mooi de onunla aynı fikirde. 00:23:36.040 --> 00:23:38.960 Kendisi, kamu sağlığı memurlarının, yeni doğan bebeklerin 00:23:38.960 --> 00:23:43.500 çevresindeki herkesin aşılanmasına teşvik etmeleri gerektiğini düşünüyor. 00:23:43.500 --> 00:23:48.940 Ancak, uzun vadede bizim daha iyi aşılara ihtiyaç duyduğumuzu düşünüyor. 00:23:48.940 --> 00:23:51.800 Matthew bebek dört gün hastahanede kaldıktan sonra, 00:23:51.800 --> 00:23:54.250 sonunda taburcu edildi. 00:23:54.250 --> 00:23:57.400 Bugün, ikinci ay kontrolünden geçecek. 00:23:57.400 --> 00:24:00.100 DOKTOR: Ben, onun iki ayrı hastalığı ard arda yaşamış olmasının 00:24:00.100 --> 00:24:04.500 büyük şanssızlık olduğunu düşünüyorum, ancak bu sayede bağışıklığı güçlenecek. 00:24:04.500 --> 00:24:08.160 FARYON: Burnu tıkalı olsa da, Matthew bugün sağlıklı durumda. 00:24:08.160 --> 00:24:11.270 DOKTOR: Bildiğiniz gibi, aşı 00:24:11.270 --> 00:24:13.160 istediğimiz kadar etkili değil. 00:24:13.160 --> 00:24:17.210 Ve işte bu yüzden etrafta boğmaca vakaları çoğaldı. 00:24:17.210 --> 00:24:21.527 Ama Matthew'un durumuna bakarsanız, o hastalığı zaten 00:24:21.527 --> 00:24:24.690 geçirdiği için, kendi bağışıklığı bu bakteriyi tanıyor 00:24:24.690 --> 00:24:27.520 ve bu onun daha ağır bir boğmaca geçirmesini engelleyecek. 00:24:27.520 --> 00:24:31.325 Ama bu bağışıklığın ne kadar süreceği henüz bilinmiyor. 00:24:31.710 --> 00:24:34.938 MARLON: Benim ebeveynlere söyleyeceğim, şey 00:24:36.569 --> 00:24:39.347 çocuklarınızı dikkatle izleyin. 00:24:39.408 --> 00:24:40.770 Onlardan gözünüzü 00:24:45.000 --> 00:24:47.389 ayırmayın. 00:24:47.389 --> 00:24:50.700 Çünkü biz başta aşırı korumacı olduğumuzu sanmıştık. 00:24:51.623 --> 00:24:57.360 Ama bu konuda çok ciddiye aldığımız için mutluyum. 00:24:57.360 --> 00:25:00.910 FARYON: KPBS ve Watchdog Enstitüsü araştırmalarını 00:25:00.910 --> 00:25:04.540 başlattığından beri, eyaletteki sağlık görevlileri, aralarında Dr. James Cherry'nin de bulunduğu, 00:25:04.540 --> 00:25:08.160 Hastalık Kontrol ve Önlem Merkezi'ndeki bilim insanları, 00:25:08.160 --> 00:25:11.590 yeni nesil bir pertusis bakterisinin 00:25:11.590 --> 00:25:13.450 mevcut boğmaca salgınına neden olup olmadığı 00:25:13.450 --> 00:25:15.990 konusunu araştırmaya başladılar. 00:25:15.990 --> 00:25:18.610 Bu hikaye hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak ve araştırma sırasında 00:25:18.610 --> 00:25:24.370 toplanan diğer verileri görmek için, kpbs.org/whoopingcough ve 00:25:24.370 --> 00:25:27.760 watchdoginstitute.org adreslerini ziyaret edebilirsiniz. 00:25:27.760 --> 00:25:30.210 Ben KPBS, Watchdog Enstitüsü 00:25:30.210 --> 00:25:33.410 ve Radyo Netherlands Worldwide adına, Joanne Faryon. 00:25:33.410 --> 00:25:35.912 Bizi izlediğiniz için teşekkürler.