Jemi në Muzeun e Artit Modern dhe po shikojmë një kolazh shumë të njohur.

Është Objekti i Patitulluar i Jean Arp, ndonjëherë i njohur si "Hans" Arp.,

por njihet gjithmonë si Kolazhi me Katrorë të renditut sipas Ligjit të Rastësisë.

Dhe pikërisht aashtu është.

Është një pjesë letre e hirtë, e konstruktuar.

Ka disa katrorë me ngjyrë kremi dhe disa me ngjyrë xhinsesh, të cilat janë ndarë në këto forma.

Dhe pastaj janë përhapur në spërfaqe.

Ajo që më bën prshtypje ëdhtë se jemi në vitin 1916-17.

Tamam në mes të Luftës së Parë Botërore.

Tamam në mes të fundit të Luftës së Parë Botërore.

Por ajo që më bën përshtypje është se sa shumë kemi arritur prej

'Les Demoiselles d'Avignon" e cila është perj vitit 1907.

Dhe sa radikale

ishte DADA. Komplet me vepra abstakte.

Nuk janë renditur me asnjë qëllim artistik.

Vërtetë kishin për qëllim të vepronin shpejt,

dhe të mos kujtonin se cili ishte definicioni i një vepre arti.

Po! Absolutisht!

Sikur hyn në zemrën e asaj

që përmban definicioni historikisht.

Nuk është shprehje e vetvetes, nuk është e qetë.

Nuk është shprehje e të pavetëdijshmes,

ashtu siq do ta deklaronte surrealizmi më vonë.

Pra, në fakt është, në një mënyrë, është ende sfiduese.

Është.

Ne i shikojmë pikturat si një vendim të artistit.

Dhe këtu është hequr dorë prej asaj.

Është si një lloj kundër-arti i vërteë.

Është kundër-art.

Është një shkatërrimi i vërtetë

i thelbit të asaj përmes sëcilës ne kuptojmë

si të deshifrojmë artin.

Ashtu është.

Pra, si ta kuptojmë këtë në

kuptimin e luftës? E përmendët se kjo

ishte në vitet 1916-1917, lufta po përhapet,

është e pashembullt.

Por kjo po bëhet në Cyrih.

Arp ishte njvri prej themeluesve të

lëvizjes së DADA-s në Cyrih.

Zvicra është vend asnjanas.

Dhe thjesh po pyes veten

ku ekziston kjo lidhje mes këtij

agresioni kundër traditave

të artit dhe gjithë kjo dhumë që po përhapej

përtej Europës.

Mendoj se përgjigja që ipet zakonisht

për këtë ishte theksimi i arsyes,

dhe arsyeja njerëzore ishte pjesë e kulturës borxheze

e cila kishte krijuar dhunën dhe mos arsyetimit

të Luftës së Parë Botërore.

Por ajo që më bën përshtypje, është se mungesa e arsyes

ka krijuar sipas ligjeve të radstësisë.

Dhe njerëzit po thirreshin për të luftuar

ishin të kontrolluar, duke i dërguar në vinë e luftës.

Ata jetojnë, vddesin, vuajnë.

Të amputohen këmbët, gjymtyrët.

Dhe brenda shumë pak kohe.

Arp duhet ta ketë parë këtë.

Numrin e madh të veteranëve, të cilët u kthyen

nëse ishin të dëmtuar apo i ishin eksozuar gazit, ishin të shpërfytyruar.

Crregullimet nga stresi post-traumatik.

Ishte e jshtëzakonshme,

dhe ata që ktheheshin të pa dëmtuar.

Atëherë çfarë rregulla ka në jetë?

Ku është arsyeja te ajo se çfarë i ndodhë dikujt dhe kujt?

Cilat arsye?

Në fakt përbën absurditetin e këtij objekti

të duket disi më i mençur.

Po.