0:00:00.480,0:00:02.450
Bu logo sizce neye benziyor?

0:00:02.450,0:00:04.980
İlk bakışta bir şeye benzemeyebilir

0:00:04.980,0:00:08.123
fakat internette oldukça soruna yol açtı.

0:00:09.800,0:00:13.570
Bu logo mobil COVID-19 test kamyonunun yan

0:00:13.570,0:00:14.570
tarafında bulundu.

0:00:14.570,0:00:17.100
Fotoğraf gerçek logo da.

0:00:17.779,0:00:19.619
Facebooktaki viral bir gönderi

0:00:19.662,0:00:22.472
logonun eski ölüm ve sonraki hayat tanrısı

0:00:22.472,0:00:25.212
Anubis'u temsil ettiğini iddia etti.

0:00:26.438,0:00:28.628
QAnon grupları arasında dedikodular

0:00:28.628,0:00:29.978
çıkmaya başladı

0:00:29.991,0:00:32.281
Bir zamanlar uçuk bir komplo teorisi

0:00:32.345,0:00:34.535
olmasına rağmen ana akıma çıktı.

0:00:34.582,0:00:36.672
Qanon üyeleri logonun Amerikalılara karşı

0:00:36.672,0:00:38.572
olan derin devlet komplosunu

0:00:38.572,0:00:40.362
ortaya çıkardığını söyledi.

0:00:40.362,0:00:42.972
Bu test kamyonlarının kötü amaçlı[br]bir şeylerin

0:00:42.972,0:00:45.521
peşinde olduğuna dair ortak [br]korkuları vardı

0:00:45.784,0:00:48.680
Tabii logonun aslında bir karıncayiyen [br]olduğu ortaya çıktı.

0:00:48.850,0:00:50.200
Karıncayiyen mi?

0:00:50.239,0:00:54.239
Evet, karıncayiyenin gececi ve çoğunlukla[br]böcek yiyen

0:00:54.239,0:00:57.405
Afrika kökenli bir memeli olduğunu [br]öğrendim.

0:00:57.405,0:01:00.280
Factcheck.org muhabiri olan [br]Sarah Spencer

0:01:00.280,0:01:04.280
bu logonun nereden geldiğini ve [br]Mısırlı bir ölüm tanrısı ile ilişkisini

0:01:04.280,0:01:07.320
bulmak için bu sanal kör kuyuya girme [br]cesaretini gösterdi.

0:01:07.320,0:01:12.020
Bu görsel ilk olarak Facebook'ta [br]karşımıza çıktı.

0:01:12.020,0:01:15.268
COVID-19 test tesisinde neden ölüm [br]tanrısı Anubis'in logosu var?

0:01:15.268,0:01:20.518
İlk adım, basit bir ters görsel [br]araştırması yapmak olacaktır.

0:01:20.518,0:01:22.848
Bu size hem bir başlangıç noktası [br]sağlayacaktır,

0:01:22.848,0:01:26.317
hem de bir şeyin belki de ne kadar [br]yaygın olduğuna dair fikir verecektir.

0:01:26.317,0:01:30.257
Bu görseli hazırlayan kişinin, bu konuda[br]ilginç olduğunu düşündüğü şeyleri

0:01:30.257,0:01:33.291
kırmızı renkle seçerek gösterdiği yeri [br]açıkça görebilirsiniz.

0:01:33.291,0:01:36.228
Böyle bir şey genelde görsel aramasını[br]çarpıtacaktır,

0:01:36.228,0:01:38.628
ama tıklayıp indirebilir ve

0:01:38.628,0:01:43.388
ondan sonra her hangi bir fotoğraf [br]düzenleme yazılımına yükleyebilirsiniz.

0:01:43.388,0:01:47.128
Böyle bir görselde, bunun gibi kırparak

0:01:47.128,0:01:49.808
gerçek görselin bir bölümünü [br]elde edebilirsiniz.

0:01:49.808,0:01:55.218
Daha sonra bu görseli standart ters görsel [br]aramanıza ekleyebilirsiniz.

0:01:55.218,0:01:59.218
TinEye'da görselinizin kırpılmış halini[br]seçebilirsiniz.

0:01:59.218,0:02:01.468
TinEye'da, Google'ın aksine,

0:02:01.468,0:02:04.178
en yeniden en eskiye doğru sıralama [br]yapabilirsiniz.

0:02:04.178,0:02:08.668
Yani bu durumda, Philadelphia ticaret [br]gazetesinde kullanılmıştır.

0:02:08.668,0:02:12.668
COVID-19 sırasında kamyonlarını [br]mobil test üniteleri olarak kullanılmak üzere

0:02:12.668,0:02:16.668
yeniden donatmaya başlayan yerel [br]bir işletmenin haberinde kullanılmıştır.

0:02:16.668,0:02:21.758
Şirketin adı Aardvark Mobile olarak [br]tanımlanmıştır.

0:02:21.758,0:02:24.998
Yani basit, hatta çok basit bir internet [br]araması yapıldığında,

0:02:24.998,0:02:29.898
ilk sonuç olarak kamyonun üzerinde [br]gördüğünüz logonun aynısını paylaşan

0:02:29.898,0:02:33.798
Aardvark Mobile Tours web sitesi [br]çıktığı görülüyor.

0:02:33.798,0:02:36.890
Firmanın mobil sağlık ünitesine sahip[br]olduğunu görebiliyorsunuz.

0:02:36.890,0:02:38.170
Bu oldukça isabetli.

0:02:38.170,0:02:39.183
Çok benzer bir durum.

0:02:39.183,0:02:40.625
Evet, çok benzer bir durum.

0:02:40.625,0:02:42.405
TinEye'ın iyi olduğu şeylerden biri,

0:02:42.405,0:02:45.885
görsellerin ilk ne zaman online olmaya[br]başladığını bulmasıdır.

0:02:45.885,0:02:50.365
Bunun ilk sürümlerinden biri ilk olarak[br]komplo teorisyenlerin yazışmalarına

0:02:50.365,0:02:55.445
ev sahipliği yapan 8KUN mesaj panosunda[br]görülmüştür.

0:02:55.445,0:02:58.365
Birçok komplo teorisinin geliştiği ve [br]Facebook ve Twitter'da

0:02:58.365,0:03:01.155
ortaya çıkmaya başlamadan önce [br]yoğunlaştığı yer burasıdır.

0:03:01.155,0:03:03.237
Peki genel okuyucuya tavsiyeniz -

0:03:03.237,0:03:08.047
bu tür iddialarda bulunan bir görsel [br]gördüklerinde,

0:03:08.047,0:03:11.067
akıllarının bir köşesinde bulundurmaları [br]gereken ilk şey nedir?

0:03:11.067,0:03:12.603
İlk yapmaları gereken şey nedir?

0:03:12.603,0:03:16.443
Sosyal medyada dolaşırken size gerçekten[br]hitap eden ve

0:03:16.443,0:03:19.542
doğru hissettiren bir şey görürsünüz ve

0:03:19.542,0:03:24.262
“evet, bu benim düşüncelerimi doğruluyor” [br]diye düşünürsünüz.

0:03:24.262,0:03:27.562
İşte bu, şüpheli olabileceği konusunda [br]size bir uyarı olmalıdır.

0:03:27.562,0:03:32.512
Çoğu zaman, görsellerde yer alan ve [br]en doğru gibi görünen gerçeklerin

0:03:32.512,0:03:34.562
aslında yanlış olduğunu görürsünüz.

0:03:35.278,0:03:38.147
Dünya şu anda korkutucu geliyor ve

0:03:38.147,0:03:40.427
gelecek ise bilinmez görünüyor.

0:03:40.427,0:03:43.296
İnternette bir şeyler okumak ve [br]en kötüsünü varsaymak

0:03:43.296,0:03:45.246
neredeyse en mantıklısı görünüyor.

0:03:45.246,0:03:47.919
Ama Sarah'ın da dediği gibi, eğer kulağa[br]doğru geliyorsa,

0:03:47.919,0:03:50.249
önce bir kontrol etseniz çok daha [br]iyi olacaktır.

0:03:50.249,0:03:52.862
Ve eğer bir şey detaylı bir açıklama [br]gerektiriyorsa,

0:03:52.862,0:03:55.162
belki de daha basit bir cevabı vardır.

0:03:55.162,0:03:57.582
Bazen bir logo sadece logodur.

0:03:57.582,0:04:00.482
Bazen bir karıncayiyen sadece bir[br]karıncayiyendir.

0:04:00.482,0:04:04.482
Bu arada, bu kamyon şirketinin adı neden [br](Aardvark) karıncayiyendir?

0:04:04.482,0:04:07.532
Aardvark Turlarının sahibinin Aardvark [br]ismini seçmesinin nedeni,

0:04:07.532,0:04:09.195
AA ile başlıyor olmasıdır.

0:04:09.195,0:04:12.460
Ve eskiden telefon rehberinde [br]sarı sayfaların olduğu dönemde...

0:04:12.460,0:04:15.550
Tabii ki AA Halı temizleme, [br]AAA Halı Temizleme vardı.

0:04:15.550,0:04:17.823
Ve aardvark, iki A ile başlamakta.

0:04:17.823,0:04:19.603
İşte olayın hikayesi budur.

0:04:19.603,0:04:20.872
Bir sonraki sefere kadar,

0:04:20.872,0:04:22.892
yalan haber yaymayın, gerçekleri yansıtın.

0:04:22.892,0:04:25.208
Ben, Hari Sreenivasan ve[br]bu da Take on Five.

0:04:28.306,0:04:30.026
Seyrettiğiniz için teşekkür ederim.

0:04:30.026,0:04:32.621
Daha iyi bir doğruluk denetçisi olmak için[br]daha fazla ipucu ve püf noktası isterseniz,

0:04:32.621,0:04:36.241
kanalımıza abone olun ve ne düşündüğünüzü[br]yorumlarda bize yazın.