1 00:00:00,550 --> 00:00:02,250 Dla tych z was, którzy dopiero zaczynają 2 00:00:02,250 --> 00:00:04,700 uczyć się o historii Chin 3 00:00:04,700 --> 00:00:07,000 z pierwszej połowy XX wieku, 4 00:00:07,000 --> 00:00:09,750 może być ona nieco zagmatwana. 5 00:00:09,750 --> 00:00:13,040 Tak więc celem tego filmu jest omówienie, 6 00:00:13,040 --> 00:00:17,070 przybliżenie wam ogólnego zarysu pierwszej połowy 7 00:00:17,070 --> 00:00:19,980 XX wieku w Chinach, 8 00:00:19,980 --> 00:00:22,680 Na początku XX wieku 9 00:00:22,680 --> 00:00:27,390 następuje koniec rządów dynastii cesarskich w Chinach. 10 00:00:27,390 --> 00:00:28,380 To wielkie wydarzenie. 11 00:00:28,380 --> 00:00:31,510 Chiny były rządzone przez różne dynastie 12 00:00:31,510 --> 00:00:34,670 przez wiele tysięcy lat. 13 00:00:34,670 --> 00:00:38,340 Ale w miarę jak wkraczamy w XX wiek, rządy dynastyczne, 14 00:00:38,340 --> 00:00:43,190 a konkretnie rządy dynastii Qing, stawały się coraz słabsze. 15 00:00:43,190 --> 00:00:45,670 Chiny znacząco ucierpiały z rąk Japończyków 16 00:00:45,670 --> 00:00:50,310 podczas pierwszej wojny chińsko-japońskiej pod koniec XIX wieku. 17 00:00:50,310 --> 00:00:53,290 Wśród opozycji narastało niezadowolenie z tego, 18 00:00:53,290 --> 00:00:55,400 że dynastia, że cesarze 19 00:00:55,400 --> 00:00:57,440 nie modernizują Chin w wystarczającym stopniu. 20 00:00:57,440 --> 00:00:59,121 Pamiętajmy, że jest to początek XX wieku. 21 00:00:59,121 --> 00:01:01,370 Reszta świata stawała się bardzo, bardzo nowoczesna. 22 00:01:01,370 --> 00:01:02,110 Reszta świata stawała się bardzo, bardzo nowoczesna. 23 00:01:02,110 --> 00:01:06,380 XIX wieku Chiny ucierpiały z rąk zachodnich potęg, 24 00:01:06,380 --> 00:01:10,220 które wywierały w Chinach swój własny imperialny wpływ. 25 00:01:10,220 --> 00:01:11,210 które wywierały w Chinach swój własny imperialny wpływ. 26 00:01:11,210 --> 00:01:14,480 Wielu ludzi uważało, że było to spowodowane tym, że Chiny nie były 27 00:01:14,480 --> 00:01:17,950 tak zmodernizowane gospodarczo, politycznie 28 00:01:17,950 --> 00:01:20,480 i technologicznie, jak powinny być. 29 00:01:20,480 --> 00:01:22,860 Przenieśmy się teraz do roku 1911. 30 00:01:22,860 --> 00:01:26,220 Miało wtedy miejsce tak zwane powstanie w Wuchangu, które 31 00:01:26,220 --> 00:01:30,400 doprowadziło do obalenia dynastii Qing. 32 00:01:30,400 --> 00:01:35,510 W 1912 roku została utworzona Republika Chińska ze stolicą w Nankinie. 33 00:01:35,510 --> 00:01:38,470 W Nankinie, o tutaj, została ona ustanowiona. 34 00:01:38,470 --> 00:01:43,550 Pekin był oczywiście siedzibą chińskiej dynastii. 35 00:01:43,550 --> 00:01:45,870 Pierwszym tymczasowym prezydentem 36 00:01:45,870 --> 00:01:51,530 Republiki Chińskiej był dr Sun Jat-sen, to on. 37 00:01:51,530 --> 00:01:53,700 I właściwie nie brał on bezpośredniego udziału 38 00:01:53,700 --> 00:01:55,970 w tym powstaniu, które ostatecznie 39 00:01:55,970 --> 00:01:59,460 doprowadziło do obalenia dynastii Qing. 40 00:01:59,460 --> 00:02:02,660 Był wtedy w Denver, Kolorado. 41 00:02:02,660 --> 00:02:05,810 42 00:02:05,810 --> 00:02:07,830 43 00:02:07,830 --> 00:02:10,449 44 00:02:10,449 --> 00:02:13,940 45 00:02:13,940 --> 00:02:17,090 46 00:02:17,090 --> 00:02:21,820 47 00:02:21,820 --> 00:02:24,270 48 00:02:24,270 --> 00:02:27,600 49 00:02:27,600 --> 00:02:30,250 50 00:02:30,250 --> 00:02:33,830 Yuan Shikai stwierdził - hej, jeśli uda mi się nakłonić cesarza Puyi - który 51 00:02:33,830 --> 00:02:37,230 był ostatnim cesarzem Chin - jeśli uda mi się nakłonić go 52 00:02:37,230 --> 00:02:40,740 do oficjalnej abdykacji, chcę zostać prezydentem. 53 00:02:40,740 --> 00:02:43,320 Sun Jat-sen się na to zgodził, 54 00:02:43,320 --> 00:02:48,050 i tak Yuan Shikai został prezydentem 55 00:02:48,050 --> 00:02:50,880 Republiki Chińskiej. 56 00:02:50,880 --> 00:02:52,450 Ale to było dla niego za mało. 57 00:02:52,450 --> 00:02:56,030 W 1915 roku ogłosił się cesarzem, 58 00:02:56,030 --> 00:02:58,390 co, jak łatwo się domyślić, nie ucieszyło zbyt wielu ludzi, 59 00:02:58,390 --> 00:03:01,370 którzy mieli już dość cesarzy. 60 00:03:01,370 --> 00:03:06,990 W 1916 roku abdykuje, a następnie umiera. 61 00:03:06,990 --> 00:03:09,420 I tak naprawdę rozpoczyna się wtedy dla Chin 62 00:03:09,420 --> 00:03:13,510 okres niezwykle rozdrobnionych rządów. 63 00:03:13,510 --> 00:03:16,440 Nawet pod rządami cesarskimi chińskie wojsko 64 00:03:16,440 --> 00:03:18,240 nie było jednym, skonsolidowanym organem. 65 00:03:18,240 --> 00:03:21,640 Było ono kontrolowane przez różnych watażków 66 00:03:21,640 --> 00:03:25,590 z różnych regionów, z których każdy był wierny cesarzowi. 67 00:03:25,590 --> 00:03:29,630 Po abdykacji i śmierci Yuan Shikaia 68 00:03:29,630 --> 00:03:31,960 w 1916 roku, a nawet wcześniej, gdy 69 00:03:31,960 --> 00:03:33,980 ogłosił się cesarzem, ludzie 70 00:03:33,980 --> 00:03:37,220 nie chcieli przysięgać mu wierności. 71 00:03:37,220 --> 00:03:40,460 W ten sposób więc rozpoczyna się okres znany jako 72 00:03:40,460 --> 00:03:42,130 era militarystów w Chinach. 73 00:03:42,130 --> 00:03:44,790 To okres największego rozbicia Chin, bez 74 00:03:44,790 --> 00:03:47,850 żadnego scentralizowanego przywództwa. 75 00:03:47,850 --> 00:03:51,310 Ta mapa pokazuje z grubsza, jak wyglądały Chiny 76 00:03:51,310 --> 00:03:53,040 podczas ery militarystów. 77 00:03:53,040 --> 00:03:55,010 Każdy z tych regionów był kontrolowany 78 00:03:55,010 --> 00:03:57,390 przez innego watażkę, który był odpowiedzialny 79 00:03:57,390 --> 00:03:59,850 za inne wojsko. 80 00:03:59,850 --> 00:04:02,440 Podczas trwania ery militarystów, 81 00:04:02,440 --> 00:04:05,680 zwłaszcza gdy cofniemy się do wczesnych lat 20-tych, szczególnie do roku 1921, 82 00:04:05,680 --> 00:04:09,120 Sun Jat-sen się nie poddał. 83 00:04:09,120 --> 00:04:12,340 Udał się na południe, do Kantonu 84 00:04:12,340 --> 00:04:16,510 i ustanowił tam rewolucyjny rząd, 85 00:04:16,510 --> 00:04:19,820 który dążył do 86 00:04:19,820 --> 00:04:23,810 ponownego umocnienia władzy w Chinach i przywrócenia 87 00:04:23,810 --> 00:04:25,970 Republiki Chińskiej. 88 00:04:25,970 --> 00:04:27,540 89 00:04:27,540 --> 00:04:32,440 Ale niestety w 1925 roku umiera na raka. 90 00:04:32,440 --> 00:04:38,790 Partię przez niego zapoczątkowaną, 91 00:04:38,790 --> 00:04:42,710 znaną jako Kuomintang... Pozwólcie, 92 00:04:42,710 --> 00:04:43,550 że to zapiszę. 93 00:04:53,790 --> 00:04:56,150 Zasadniczo, przechodzi ona w ręce 94 00:04:56,150 --> 00:05:00,042 Generalissimusa Czang Kaj-szeka. 95 00:05:00,042 --> 00:05:01,500 A powodem, dlaczego 96 00:05:01,500 --> 00:05:03,166 mówimy, że władza zasadniczo przeszła na niego, 97 00:05:03,166 --> 00:05:05,530 jest to, że kontrolował on większość 98 00:05:05,530 --> 00:05:09,540 sił wojskowych Kuomintangu. 99 00:05:09,540 --> 00:05:13,040 I jest to w zasadzie bardzo wczesne stadium 100 00:05:13,040 --> 00:05:15,050 101 00:05:15,050 --> 00:05:22,890 102 00:05:22,890 --> 00:05:24,990 103 00:05:24,990 --> 00:05:27,590 istniała duża współpraca między chińskimi nacjonalistami, Kuomintangiem, 104 00:05:27,590 --> 00:05:31,540 Związkiem Radzieckim i Komunistyczną Partią Chin. 105 00:05:31,540 --> 00:05:33,910 Próbowali wspólnie dojść do tego, 106 00:05:33,910 --> 00:05:36,810 w jaki sposób Chiny mogłyby się zjednoczyć. 107 00:05:36,810 --> 00:05:41,830 Ale kiedy Sun Jat-sen umiera i władza Kuomintangu 108 00:05:41,830 --> 00:05:44,890 przechodzi w ręce generalissimusa Czang Kaj-szeka, 109 00:05:44,890 --> 00:05:48,080 ten zaczyna umacniać swoją władzę. 110 00:05:48,080 --> 00:05:50,070 Na samym początku nie 111 00:05:50,070 --> 00:05:51,810 antagonizuje komunistów. 112 00:05:51,810 --> 00:05:56,010 Ale w 1927 roku, zaczyna rosnąć w siłę, 113 00:05:56,010 --> 00:06:01,840 zaczyna łączyć różne frakcje 114 00:06:01,840 --> 00:06:02,970 na terenie Chin. 115 00:06:02,970 --> 00:06:04,900 Czyli udaje mu się umocnić władzę. 116 00:06:04,900 --> 00:06:08,470 Ale zaczyna też zwalczać komunistów. 117 00:06:08,470 --> 00:06:11,976 118 00:06:11,976 --> 00:06:13,100 119 00:06:13,100 --> 00:06:14,683 A komuniści mówią - hej, to my 120 00:06:14,683 --> 00:06:18,110 naprawdę reprezentujemy ducha tego, co 121 00:06:18,110 --> 00:06:21,375 reprezentował Sun Jat-sen -, a Kuomintang 122 00:06:21,375 --> 00:06:23,750 pod przywództwem Czang Kaj-szeka odpowiada - nie, nie, nie. 123 00:06:23,750 --> 00:06:28,060 To my reprezentujemy to, co Sun Jat-sen reprezentował, kiedy po raz pierwszy 124 00:06:28,060 --> 00:06:31,330 ustanowił Republikę Chińską. 125 00:06:31,330 --> 00:06:36,531 I tak w 1927 r. rozpoczęła się chińska wojna domowa. 126 00:06:36,531 --> 00:06:37,030 I tak w 1927 r. rozpoczęła się chińska wojna domowa. 127 00:06:37,030 --> 00:06:39,650 Doszło do niej, kiedy to Kuomintang, dążąc do 128 00:06:39,650 --> 00:06:41,550 konsolidacji władzy, nie tylko usiłował 129 00:06:41,550 --> 00:06:43,350 skonsolidować władzę watażków, 130 00:06:43,350 --> 00:06:46,670 ale także zaatakował Partię Komunistyczną. 131 00:06:46,670 --> 00:06:48,990 W czasie tych wszystkich wydarzeń, 132 00:06:48,990 --> 00:06:53,210 na początku lat 30-tych, Japonia po raz kolejny 133 00:06:53,210 --> 00:06:56,470 próbuje narzucić swoją imperialną, militarną 134 00:06:56,470 --> 00:06:58,860 potęgę na kontynent chiński. 135 00:06:58,860 --> 00:07:00,970 Zdobyli już Formozę, 136 00:07:00,970 --> 00:07:03,400 obecnie znaną jako Tajwan, i Koreę 137 00:07:03,400 --> 00:07:07,340 podczas pierwszej wojny chińsko-japońskiej pod koniec XIX wieku. 138 00:07:07,340 --> 00:07:16,250 Następnie, w 1931 roku, Japończycy zaczęli wkraczać do Mandżurii. 139 00:07:16,250 --> 00:07:19,860 Był to początek wieloletniej okupacji 140 00:07:19,860 --> 00:07:23,960 i infiltracji Chin przez Japończyków. 141 00:07:23,960 --> 00:07:26,790 Trwało to aż do 1937 roku, 142 00:07:26,790 --> 00:07:29,350 kiedy to rozpoczęła się oficjalna wojna 143 00:07:29,350 --> 00:07:32,870 między Japończykami a Chińczykami. 144 00:07:32,870 --> 00:07:35,130 Mam tu mapę, która pokazuje ogromny 145 00:07:35,130 --> 00:07:40,050 zakres japońskiej kontroli podczas tego okresu. 146 00:07:40,050 --> 00:07:43,250 Tak więc we wschodniej Azji, pomiędzy Chińczykami a Japończykami, 147 00:07:43,250 --> 00:07:49,440 II wojna światowa była tak naprawdę tylko częścią wojny chińsko-japońskiej. 148 00:07:49,440 --> 00:07:51,780 Japończycy wkroczyli do 149 00:07:51,780 --> 00:07:56,310 Chin kontynentalnych na długo przed 150 00:07:56,310 --> 00:07:58,790 oficjalnym rozpoczęciem II wojny światowej. 151 00:07:58,790 --> 00:08:01,020 152 00:08:01,020 --> 00:08:04,640 wkracza do Mandżurii w 1934 roku, a trzeba pamiętać, 153 00:08:04,640 --> 00:08:08,370 że Kuomintang, Partia Nacjonalistyczna pod przywództwem Czang Kaj-szeka 154 00:08:08,370 --> 00:08:11,160 ściga komunistów. 155 00:08:11,160 --> 00:08:16,560 I w 1934 roku prawie ich ma. 156 00:08:16,560 --> 00:08:20,510 Komuniści są prawie pokonani. 157 00:08:20,510 --> 00:08:22,810 Są otoczeni przez Partię Nacjonalistyczną. 158 00:08:22,810 --> 00:08:25,590 Prowadzi to do ważnego wydarzenia 159 00:08:25,590 --> 00:08:28,790 w historii Chin, słynnego Długiego Marszu, kiedy to 160 00:08:28,790 --> 00:08:31,410 Komunistyczna Partia Chin, ich wojsko, 161 00:08:31,410 --> 00:08:34,820 maszeruje przez niezwykle trudny teren 162 00:08:34,820 --> 00:08:38,330 aż do północno-zachodniej części Chin. 163 00:08:38,330 --> 00:08:42,490 To jest mapa przedstawiająca trasę Długiego Marszu. 164 00:08:42,490 --> 00:08:46,060 W 1934 roku Komunistyczna Partia Chin wydawała się być na straconej pozycji. 165 00:08:46,060 --> 00:08:48,370 W 1934 roku Komunistyczna Partia Chin wydawała się być na straconej pozycji. 166 00:08:48,370 --> 00:08:50,580 To właśnie wtedy, podczas Długiego Marszu, 167 00:08:50,580 --> 00:08:55,670 Mao Zedong naprawdę zaczął się wyróżniać i wykazywać zdolnościami przywódczymi. 168 00:08:55,670 --> 00:08:57,580 To właśnie dowodzenie podczas Długiego Marszu, 169 00:08:57,580 --> 00:09:00,080 podczas odwrotu na północny zachód Chin 170 00:09:00,080 --> 00:09:02,950 pozwoliło Mao Zedongowi ostatecznie 171 00:09:02,950 --> 00:09:06,180 przejąć kontrolę nad Komunistyczną Partią Chin. 172 00:09:06,180 --> 00:09:10,140 173 00:09:10,140 --> 00:09:12,700 174 00:09:12,700 --> 00:09:16,360 ostatecznie USA stanęły po stronie 175 00:09:16,360 --> 00:09:19,200 aliantów przeciwko Japonii po ataku na Pearl Harbor. 176 00:09:19,200 --> 00:09:25,210 Potem, w 1945 roku, mają miejsce ataki 177 00:09:25,210 --> 00:09:27,900 na Hiroszimę i Nagasaki z użyciem broni atomowej, 178 00:09:27,900 --> 00:09:30,640 co zasadniczo kończy teatr działań na Pacyfiku. 179 00:09:30,640 --> 00:09:36,240 To klęska Japonii - Japonia przegrała II wojnę światową. 180 00:09:36,240 --> 00:09:38,530 W tym momencie ponownie wybucha wojna domowa 181 00:09:38,530 --> 00:09:40,720 na pełną skalę pomiędzy dwoma partiami. 182 00:09:40,720 --> 00:09:45,720 Wojna domowa rozpoczęła się w 1927 roku, a potem trwała dalej. 183 00:09:45,720 --> 00:09:48,780 Ale kiedy pojawił się wspólny wróg w postaci Japonii, która wyraźnie 184 00:09:48,780 --> 00:09:53,140 agresywnie próbowała przejąć coraz więcej Chińczyków, 185 00:09:53,140 --> 00:09:56,750 zasobów, wywierać swój imperialny wpływ, 186 00:09:56,750 --> 00:09:59,370 obie strony przestały tak angażować się w wojnę między sobą 187 00:09:59,370 --> 00:10:01,420 i stwierdziły- hej, musimy pokonać tych Japończyków. 188 00:10:01,420 --> 00:10:04,880 189 00:10:04,880 --> 00:10:06,670 190 00:10:06,670 --> 00:10:08,530 191 00:10:08,530 --> 00:10:10,100 192 00:10:10,100 --> 00:10:12,260 193 00:10:12,260 --> 00:10:14,850 194 00:10:14,850 --> 00:10:18,892 195 00:10:18,892 --> 00:10:20,350 196 00:10:20,350 --> 00:10:23,964 197 00:10:23,964 --> 00:10:25,130 198 00:10:25,130 --> 00:10:28,480 199 00:10:28,480 --> 00:10:31,086 200 00:10:31,086 --> 00:10:33,800 201 00:10:33,800 --> 00:10:35,090 202 00:10:35,090 --> 00:10:37,460 203 00:10:37,460 --> 00:10:38,360 204 00:10:38,360 --> 00:10:41,070 205 00:10:41,070 --> 00:10:44,290 206 00:10:44,290 --> 00:10:46,770 207 00:10:46,770 --> 00:10:53,770 208 00:10:53,770 --> 00:10:56,570 209 00:10:56,570 --> 00:10:58,760 210 00:10:58,760 --> 00:11:02,440 211 00:11:02,440 --> 00:11:06,144