1
00:00:00,271 --> 00:00:02,469
Aşağıda verilmiş iki nöqtə

2
00:00:02,469 --> 00:00:05,160
arasındakı məsafə nə qədərdir?

3
00:00:05,160 --> 00:00:08,381
Videonu dayandırın və 
özünüz tapmağa çalışın.

4
00:00:08,381 --> 00:00:10,433
Bunu həll etməyin bir neçə
üsulu var.

5
00:00:10,433 --> 00:00:12,925
Mən isə

6
00:00:12,925 --> 00:00:15,800
bu iki nöqtəni birləşdirərək

7
00:00:15,800 --> 00:00:18,881
düzbucaqlı üçbucağın hipotenuzunu

8
00:00:18,881 --> 00:00:21,462
almış olacağam və Pifqaor teoremindən
istifadə edəcəyəm.

9
00:00:21,462 --> 00:00:24,220
Gəlin baxaq.

10
00:00:24,220 --> 00:00:27,137
Burada düzbucaqlı üçbucaq çəkək.

11
00:00:28,249 --> 00:00:31,264
Bu, düzbucaqlı üçbucağın
hündürlüyü,

12
00:00:31,264 --> 00:00:34,847
bu isə enidir.

13
00:00:35,720 --> 00:00:37,772
Hipotenuzu isə bu iki nöqtəni
birləşdirərək alacağıq.

14
00:00:37,772 --> 00:00:40,441
Bu nöqtələri xəttkeşin köməkliyi ilə

15
00:00:40,441 --> 00:00:44,024
birləşdirək.

16
00:00:45,029 --> 00:00:47,191
Narıncı rənglə çəkəcəyəm.

17
00:00:47,191 --> 00:00:49,309
Budur,

18
00:00:49,309 --> 00:00:50,478
çəkdik.

19
00:00:50,478 --> 00:00:53,302
Bu iki nöqtəni birləşdirməklə

20
00:00:53,302 --> 00:00:57,361
düzbucaqlı üçbucağın hipotenuzunu
aldıq.

21
00:00:57,361 --> 00:00:58,861
Bəs bu, bizə nəyə lazım olacaq?

22
00:00:58,861 --> 00:01:00,802
Videonu dayandırıb

23
00:01:00,802 --> 00:01:03,537
bu narıncı xəttin

24
00:01:03,537 --> 00:01:06,273
uzunluğunu tapa bilərsiniz?

25
00:01:06,273 --> 00:01:09,405
Bu qırmızı xəttin uzunluğu
nəyə bərabərdir?

26
00:01:09,405 --> 00:01:11,567
Buradan görmək olar ki,

27
00:01:11,567 --> 00:01:13,354
2-yə bərabərdir.

28
00:01:13,354 --> 00:01:15,957
Buranın uzunluğu 2 vahiddir.

29
00:01:15,957 --> 00:01:17,391
Hətta koordinat nöqtələri kimi də
düşünmək olar.

30
00:01:17,391 --> 00:01:19,619
Bu nöqtənin koordinatı

31
00:01:19,619 --> 00:01:22,036
mənfi 5 və 8 olacaq.

32
00:01:23,016 --> 00:01:25,751
Mənfi 5, 8.

33
00:01:25,751 --> 00:01:29,334
Buradakı koordinatda isə
x 4, y də 6-dır.

34
00:01:30,339 --> 00:01:33,825
4, 6 və buradakı nöqtənin koordinatı

35
00:01:33,825 --> 00:01:37,992
bu nöqtənin y-i ilə eyni olacaq.

36
00:01:39,494 --> 00:01:41,413
Beləliklə, burada y koordinatı 6-dır.

37
00:01:41,413 --> 00:01:43,134
x koordinatı isə bu nöqtə ilə 
eyni olacaq.

38
00:01:43,134 --> 00:01:45,560
Deməli, mənfi 5, 6 alırıq.

39
00:01:45,560 --> 00:01:48,362
Gördüyünüz kimi biz ancaq

40
00:01:48,362 --> 00:01:50,700
y oxu istiqamətində iki vahid
dəyişirik.

41
00:01:50,700 --> 00:01:53,612
Bu xəttin uzunluğu nəyə
bərabərdir?

42
00:01:53,612 --> 00:01:55,884
Gəlin sayaq. 1, 2, 3,

43
00:01:55,884 --> 00:01:59,171
4, 5, 6, 7, 8, 9.

44
00:01:59,171 --> 00:02:01,752
9-dur. Yaxud da düşünə bilərsiniz ki,

45
00:02:01,752 --> 00:02:04,576
burada ancaq x-in qiyməti dəyişir.

46
00:02:04,576 --> 00:02:06,186
Mənfi 5-dən başlayır,

47
00:02:06,186 --> 00:02:09,076
x mənfi 5-dən başlayır, 4-də bitir.

48
00:02:09,076 --> 00:02:11,480
Deməli, 9 vahid artır.

49
00:02:11,480 --> 00:02:13,620
İndi isə bu halda biz

50
00:02:13,620 --> 00:02:15,605
Pifaqor teoremindən istifadə edə bilərik.

51
00:02:15,605 --> 00:02:19,772
Buranı c adlandırsaq, bu zaman 
a kvadratı üstəgəl b kvadratı

52
00:02:21,936 --> 00:02:25,290
c kvadratına bərabər olacaq.

53
00:02:25,290 --> 00:02:26,834
Bu hissəsini burada

54
00:02:26,834 --> 00:02:28,996
qırmızı rənglə yazım.

55
00:02:28,996 --> 00:02:33,079
Başqa sözlə, 2-nin kvadratı üstəgəl 9-un
kvadratı,

56
00:02:34,885 --> 00:02:37,930
bizə hipotenuzun kvadratını verəcək.

57
00:02:37,930 --> 00:02:40,488
Bunu isə c adlandırmışıq,
yəni c kvadratına

58
00:02:40,488 --> 00:02:41,636
bərabər olacaq.

59
00:02:41,636 --> 00:02:43,400
Bu isə elə tapmaq istədiyimiz
məsafədir.

60
00:02:43,400 --> 00:02:47,567
2-nin kvadratı 4, üstəgəl 9-un kvadratı,
yəni 81

61
00:02:50,173 --> 00:02:53,901
bərabərdir c kvadratına.

62
00:02:53,901 --> 00:02:56,568
Alırıq ki, c kvadratı bərabərdir 85.

63
00:02:57,430 --> 00:02:59,847
c kvadratı bərabərdir 85 və ya c

64
00:03:00,739 --> 00:03:04,423
bərabərdir hesabi kökaltında 85.

65
00:03:04,423 --> 00:03:06,916
Bunu sadələşdirə bilərik?

66
00:03:06,916 --> 00:03:07,930
Gəlin baxaq.

67
00:03:07,930 --> 00:03:11,063
85-də neçə dəfə 5 var?

68
00:03:11,063 --> 00:03:14,146
17 dəfə olmalıdır.

69
00:03:16,092 --> 00:03:17,857
Bunların heç biri tam kvadrat deyil.

70
00:03:17,857 --> 00:03:19,997
Bəli, 50 üstəgəl 35.

71
00:03:19,997 --> 00:03:22,284
Düşünürəm ki, ən sadə yazılış
elə budur.

72
00:03:22,284 --> 00:03:23,960
Bunu onluq kəsr şəklində yazmaq

73
00:03:23,960 --> 00:03:26,321
istəsək, təxmini

74
00:03:26,321 --> 00:03:29,100
kalkulyatorla hesablaya bilərik.

75
00:03:29,100 --> 00:03:31,814
Beləliklə, buradakı xəttin uzunluğunu
tapdıq.

76
00:03:31,814 --> 00:03:33,358
Bu, bizim düzbucaqlı üçbucağımızın

77
00:03:33,358 --> 00:03:35,056
hipotenuzu və sualda soruşulduğu kimi

78
00:03:35,056 --> 00:03:37,889
bu iki nöqtə arasındakı məsafədir.