WEBVTT

00:00:06.813 --> 00:00:10.123
Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε
έναν κόσμο όπου οποιαδήποτε στιγμή,

00:00:10.363 --> 00:00:14.093
εσείς και όλοι οι γνωστοί σας μπορεί
να εξαλειφθείτε χωρίς προειδοποίηση

00:00:14.383 --> 00:00:16.323
με το πάτημα ενός κουμπιού.

00:00:17.153 --> 00:00:21.125
Αυτή ήταν η πραγματικότητα για εκατομμύρια
ανθρώπους κατά την περίοδο των 45 ετών

00:00:21.175 --> 00:00:24.723
μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο,
γνωστή τώρα ως Ψυχρός Πόλεμος.

00:00:25.325 --> 00:00:28.964
Καθώς οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση
αναμετρούνταν σε παγκόσμιο επίπεδο,

00:00:28.974 --> 00:00:33.164
η καθεμία ήξερε ότι η άλλη είχε
πυρηνικά όπλα ικανά να την καταστρέψει.

00:00:33.714 --> 00:00:37.366
Και η καταστροφή ποτέ δεν πλησίασε
πιο κοντά απ' ό, τι εκείνες τις 13 μέρες

00:00:37.486 --> 00:00:39.585
της Κρίσης των Πυραύλων της Κούβας.

00:00:40.125 --> 00:00:43.480
Το 1961 οι Ηνωμένες Πολιτείες
προσπάθησαν ανεπιτυχώς

00:00:43.590 --> 00:00:46.316
να ανατρέψουν τη νέα
κομμουνιστική κυβέρνηση της Κούβας.

00:00:46.586 --> 00:00:49.704
Αυτή η αποτυχημένη προσπάθεια
ήταν γνωστή ως ο Κόλπος των Χοίρων,

00:00:49.704 --> 00:00:53.115
και έπεισε την Κούβα να αναζητήσει
βοήθεια από την ΕΣΣΔ.

00:00:53.495 --> 00:00:57.047
Ο σοβιετικός πρωθυπουργός Νικίτα Χρουστσόφ
ανταποκρίθηκε μετά χαράς

00:00:57.127 --> 00:01:00.085
με το να παρατάξει μυστικά
πυρηνικούς πυραύλους στην Κούβα,

00:01:00.205 --> 00:01:03.899
όχι μόνο για να προστατέψει το νησί
αλλά για να αντιμετωπίσει την απειλή

00:01:03.909 --> 00:01:06.855
από τους πυραύλους των ΗΠΑ
στην Ιταλία και την Τουρκία.

00:01:07.175 --> 00:01:10.095
Ώσπου να ανακαλύψουν το σχέδιο
οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ,

00:01:10.125 --> 00:01:13.536
τα υλικά για τη δημιουργία των πυραύλων
ήταν ήδη στη θέση τους.

00:01:14.086 --> 00:01:17.925
Σε μια έκτακτη σύσκεψη
στις 16 Οκτωβρίου 1962,

00:01:17.985 --> 00:01:21.615
στρατιωτικοί σύμβουλοι πίεζαν
να βομβαρδιστούν οι βάσεις των πυραύλων

00:01:21.655 --> 00:01:23.596
και να γίνει εισβολή στο νησί.

00:01:24.046 --> 00:01:27.225
Αλλά ο πρόεδρος Τζον Κένεντι επέλεξε
μια πιο προσεκτική προσέγγιση.

00:01:27.495 --> 00:01:30.546
Στις 22 Οκτωβρίου ανακοίνωσε
ότι το Ναυτικό των ΗΠΑ

00:01:30.566 --> 00:01:33.685
θα αναχαίτιζε όλες τις αποστολές
υλικού προς την Κούβα.

00:01:33.995 --> 00:01:35.387
Υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα:

00:01:35.427 --> 00:01:38.756
ένας ναυτικός αποκλεισμός
θεωρούταν πράξη πολέμου.

00:01:39.436 --> 00:01:41.986
Παρόλο που ο πρόεδρος
το αποκαλούσε καραντίνα

00:01:41.986 --> 00:01:46.827
που δεν εμπόδιζε τις βασικές ανάγκες,
οι Σοβιετικοί δεν εκτίμησαν τη διάκριση.

00:01:47.237 --> 00:01:50.318
Σε μια οργισμένη επιστολή
προς τον Κένεντι ο Χρουστσόφ έγραψε,

00:01:50.362 --> 00:01:53.297
«Η παραβίαση της ελευθερίας
να χρησιμοποιούμε διεθνή ύδατα

00:01:53.297 --> 00:01:56.657
και τον διεθνή εναέριο χώρο
είναι μια πράξη επίθεσης

00:01:56.677 --> 00:01:58.627
η οποία σπρώχνει την ανθρωπότητα

00:01:58.657 --> 00:02:01.727
στην άβυσσο ενός παγκόσμιου
πυρηνικού πολέμου».

00:02:02.497 --> 00:02:06.627
Αυτό το κλίμα επικρατούσε τις επόμενες
έξι πιο έντονες μέρες του Ψυχρού Πολέμου.

00:02:07.027 --> 00:02:09.426
Ενώ οι ΗΠΑ απαιτούσαν
την απομάκρυνση των πυραύλων,

00:02:09.476 --> 00:02:13.637
η Κούβα και η ΕΣΣΔ επέμεναν
ότι ήταν μόνο για άμυνα.

00:02:13.967 --> 00:02:16.668
Και καθώς τα όπλα
συνέχιζαν να είναι οπλισμένα,

00:02:16.758 --> 00:02:19.758
οι ΗΠΑ προετοιμάστηκαν για πιθανή εισβολή.

00:02:20.178 --> 00:02:22.368
Στις 27 Οκτωβρίου,
ένα κατασκοπευτικό αεροπλάνο

00:02:22.398 --> 00:02:26.638
με πιλότο τον Επισμηναγό Ρούντολφ Άντερσεν
καταρρίφθηκε από έναν σοβιετικό πύραυλο.

00:02:27.329 --> 00:02:30.293
Την ίδια μέρα,
ένα πυρηνικό σοβιετικό υποβρύχιο

00:02:30.313 --> 00:02:34.107
χτυπήθηκε από μια μικρή βόμβα βυθού
από ένα σκάφος του ναυτικού των ΗΠΑ

00:02:34.127 --> 00:02:36.298
προσπαθώντας να του στείλει
σήμα να αναδυθεί.

00:02:36.738 --> 00:02:40.398
Οι διοικητές του υποβρυχίου, πολύ βαθιά
για να επικοινωνήσουν με την επιφάνεια

00:02:40.508 --> 00:02:42.103
νόμιζαν ότι ξεκίνησε ο πόλεμος

00:02:42.173 --> 00:02:45.109
και προετοιμάστηκαν να εκτοξεύσουν
μια πυρηνική τορπίλη.

00:02:45.699 --> 00:02:49.428
Αυτή η απόφαση έπρεπε να ληφθεί
ομόφωνα από τρεις αξιωματικούς.

00:02:49.498 --> 00:02:53.488
Ο καπετάνιος και ο πολιτικός αξιωματικός
εξουσιοδότησαν την εκτόξευση,

00:02:53.578 --> 00:02:57.369
αλλά ο Βασίλι Αρκίποβ,
δεύτερος στην ιεραρχία, αρνήθηκε.

00:02:57.899 --> 00:03:01.111
Η απόφασή του έσωσε τη μέρα
και ίσως τον κόσμο.

00:03:01.771 --> 00:03:03.520
Η κρίση όμως δεν τελείωσε.

00:03:03.950 --> 00:03:05.570
Για πρώτη φορά στην ιστορία,

00:03:05.610 --> 00:03:08.763
ο στρατός των ΗΠΑ τέθηκε
στην Κατάσταση DEFCON 2,

00:03:08.903 --> 00:03:12.379
την αμυντική ετοιμότητα
ένα βήμα πριν τον πυρηνικό πόλεμο.

00:03:12.589 --> 00:03:15.330
Με εκατοντάδες πυρηνικούς πυραύλους
έτοιμους για εκτόξευση

00:03:15.480 --> 00:03:19.579
το μεταφορικό Ρολόι της Αποκάλυψης
σταμάτησε ένα λεπτό πριν τα μεσάνυχτα.

00:03:20.199 --> 00:03:22.078
Αλλά η διπλωματία συνεχίστηκε.

00:03:22.278 --> 00:03:25.313
Στην Ουάσινγκτον,
ο γενικός εισαγγελέας Ρόμπερτ Κένεντι

00:03:25.363 --> 00:03:29.279
συναντήθηκε μυστικά με τον σοβιετικό
πρέσβη Ανατόλι Ντομπρίνιν.

00:03:29.689 --> 00:03:33.280
Ύστερα από μια έντονη διαπραγμάτευση,
κατέληξαν στην ακόλουθη πρόταση.

00:03:33.580 --> 00:03:36.799
Οι ΗΠΑ θα απομάκρυναν τους πυραύλους
από την Τουρκία και την Ιταλία

00:03:36.839 --> 00:03:39.050
και υπόσχονταν
να μην εισβάλλουν στην Κούβα,

00:03:39.090 --> 00:03:41.654
ως αντάλλαγμα την αποχώρηση
των Ρώσων από την Κούβα,

00:03:41.684 --> 00:03:43.569
υπό την επίβλεψη του ΟΗΕ.

00:03:44.029 --> 00:03:45.467
Μόλις τελείωσε η σύσκεψη,

00:03:45.507 --> 00:03:49.032
o Nτομπρίνιν τηλεφώνησε στη Μόσχα
λέγοντας ότι ο χρόνος είναι καθοριστικός

00:03:49.052 --> 00:03:50.970
και δεν πρέπει να χάσουμε την ευκαιρία.

00:03:51.450 --> 00:03:54.829
Και στις 9 π.μ. την επόμενη μέρα,
έφτασε ένα μήνυμα από τον Χρουστσόφ

00:03:54.870 --> 00:03:58.401
ανακοινώνοντας ότι οι σοβιετικοί πύραυλοι
θα απομακρύνονταν από την Κούβα.

00:03:58.671 --> 00:04:00.750
Η κρίση είχε πλέον τελειώσει.

00:04:01.240 --> 00:04:04.047
Eνώ επικρίθηκαν τότε
από τις αντίστοιχες κυβερνήσεις τους

00:04:04.107 --> 00:04:06.031
επειδή διαπραγματεύτηκαν με τον εχθρό,

00:04:06.121 --> 00:04:09.219
η σύγχρονη ιστορική ανάλυση
δείχνει μεγάλο θαυμασμό

00:04:09.219 --> 00:04:11.670
για την ικανότητα του Κένεντι
και του Χρουστσώφ

00:04:11.670 --> 00:04:13.681
να λύσουν την κρίση διπλωματικά.

00:04:13.951 --> 00:04:17.211
Αλλά το ενοχλητικό μάθημα ήταν
ότι ένα μικρό σφάλμα επικοινωνίας,

00:04:17.251 --> 00:04:19.481
ή μια απόφαση δευτερολέπτων
από έναν διοικητή

00:04:19.511 --> 00:04:21.851
μπορεί να ανέτρεπαν
όλες τις προσπάθειές τους.

00:04:21.901 --> 00:04:26.980
Όπως παραλίγο να γίνει αν δεν ήταν
η θαρραλέα επιλογή του Βασίλι Αρκίποβ.

00:04:27.070 --> 00:04:31.670
H Κρίση των Πυραύλων της Κούβας αποκάλυψε
πόσο επισφαλείς είναι οι πολιτικοί

00:04:31.710 --> 00:04:34.970
σε σύγκριση με την τρομακτική δύναμη
που μπορούν να εξαπολύσουν.